Witte niet geheel zeker van 80.000 woningen in 1959 rijzen lager Stopgebodsbord alléén bij slecht uitzicht of naar - Leven weer goedkoper TV ASSISTENT BIJ TONEELLIGHTMAN Democraten in VS oneens over politiek in het Verre Oosten Expo-lot nog onbekend Onderzoek van schedel van Zweed Swedenborg if Spreeuiven praat Chauffeur gaf geld niet af Drie paarden op overweg gedood m Telefoon stuk: Alarmmelding via mobilofoon Kassaldo belegd in Bijstandloten Mr. Wakkie voorzitter RPliO Koeien met koppen aan elkaar gebonden HET VRIJE VOLK WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1958 PAGINA 3 9,Prachtig doel Broodgang (Van onze parlementsredactie) Indien de particuliere woningbouw blijft op het peil van midden 1958 zullen volgend jaar 80.000 woningen gereed kun nen komen. Het is echter mogelijk, dat dit aantal in 1959 min der zal zijn. Dit deelt minister Witte mee in de toelichting op het bouw programma 1959. Hij neemt aan dat 80.000 woningen in aan bouw zullen worden genomen, namelijk 40:000 woningwet woningen, 38.000 premiewoningen en 2000 herbouw- en vrije sectorwoningen. (In het bouwprogramma 1958 waren deze cij fers respectievelijk 40.000, 36.000 en 2000). Scholen Volledig programma licht- snel - m m „In een tijd waar in nog wel eens ge- klaagd wordt over algemene malaise in het verenigingsleven is het goed om te la ten horen, dat er ver enigingen zijn, die niet nalaten een be roep te doen op de zelfwerkzaamheid van hun leden en dit, blijkens de results ten, niet zonder suc ces," vertelt ons de heer G. J. Huiskes, secretaris van de federatie Botterdam van het Insti- tuur voor Arbeiders-Ontwikkeling. Het doet Pieter zeer veel deugd om ook eens zo'n geluid uit verenigings kringen te horen. Meestal klaagt men over half-lege zalen en wordt er somber over de concurrentie van de televisie gesproken. De heer Huiskes heeft Pieter het aantal leden van de federatie ge noemd: zesduizendhonderdeenenviif- tig! Een boem van een getal! Dat instituut doet heel wat. Er zijn ontwikkelingscursussen, studieclubs, lezingen op allerlei gebied; men draait films en gaat op excursie. En last but not least is daar een twaalftal natuurvriendenhuizen. Het IvAO heeft zich vooral in Rotter dam een belangrijke plaats in de samenleving verworven. Ge hebt het al in de krant kunnen lezen, dat dit instituut zeer binnen kort een eigen kantoor op de Heem raadssingel zal betrekken. In staat gesteld door een verhoging van de gemeentelijke subsidie, hoopt men voorts de beschikking te krijgen over een bezoldigde kracht, waardoor al dat vele werk nog beter en vlotter van stapel zal lopen. Pieter heeft van de heer Huiskes een keurig verzorgd mapje gekregen. In dat mapje zaten uitvoerige ver slagen over een vorig jaar door het instituut georganiseerde cursus „De mens en zijn overtuiging". Deze cur sus was belegd voor het kader en andere belangstellende leden en wan neer ik die verslagen over de cause rieën, die de vertegenwoordigers van de belangrijkste geloofsrichtingen en levensbeschouwingen hebben gehou den, zo eens nalees, kan ik mij voor stellen, dat die cursus een groot suc ces is geworden. Het instituut zal in het seizoen 19581959 weer zo'n cursus organise ren; ditmaal onder de titel „De mens en de politiek". Vertegenwoordigers van de belangrijkste, loyale politieke partijen (PvdA, KVP. WD, CHU en AR) krijgen gelegenheid om hun standpunten naar voren te brengen. Voor de Partij van de Arbeid zou Evert Vermeer het woord voeren, voor de VVD de heer Korthals, voor de AR zijn voorzitter dr. Berghuis. Zoals men ziet betreden belangrijke figuren in de politiek het podium. Terecht vraagt het IvAO grote aandacht voor deze crusus. Het vraagt ook aandacht voor het binnenkort verschijnend winterprogramma met een overzicht van alle lezingen, cur sussen, ontspannings- en culturele bijeenkomsten, wandelingen, fiets tochten en weekends, die door de federatie en de afdelingen in het ko mend seizoen worden belegd en ge organiseerd. De heer Huiskes hoopt dat dit programma velen tot het in stituut zal brengen. „Ik vind dit een prachtig doei." vertelt mij de heer G. Verhey uit Rotterdam, die drie weken geleden bièt sanatorium heeft verlaten en nu weer thuis is. Gelukgewenst, mijn heer Verhey. Welk doel zo prachtig is? De heer Verhey is tijdens zijn ziek te in contact gekomen met de in Haarlem gevestigde stichting „Tot ons genoegen". Die stichting stelt zich ten doel zieke en invalide kin deren die in kindertehuizen en sana toria zijn opgenomen sigarebandjes te sturen. De jeugd plakt die in al bums of maakt er aardige werkstuk jes van. Aan 75 kinderen stuurt men op het ogenblik sigarebandjes. De stichting heeft ook contact met soortgelijke verenigingen in West- Duitsland, België, Frankrijk, Spanje en Amerika. Nederlandse bandjes worden geruild tegen buitenlandse. De heer Verhey vond dit werk zo leuk, dat hij zich onmiddellijk voor het werk van de stichting beschik baar stelde. Hij schreef verscheidene drukkerijen aan, maar het resultaat was pover. Toen heeft hij zich op de Veluwe tot de redactie van een krant gewend. Er werd een stukje geplaatst, dat een geweldig succes had. Dui zenden bandjes en heel wat albums kreeg de heer Verhey bü elkaar. Wéér in Rotterdam wil hij dit werk voortzetten. En hij hoopt dat ook een oproepje uit de spreeuwen pen succes zal hebben. Naar hoeveel oude verzamelingen wordt niet meer omgekeken? Hoeveel bandjes smijt men niet weg? En de heer V. verze kert het ons met klem: Die kinderen zijn er reuze blij mee. De spreeuwenlezers weten dus waar zü met hun bandjes naar toe kunnen. Dc heer Jansen uit Rotterdam-Zuid meent dat er vroeger in Rotterdam een Broodsteeg is geweest. Kan Pie ter er meer van verteilen? Ja. dat kan Pieter en wel aan de hand van het bekende boekje van Moquette en Droogendijk. Maar het was geen Broodsteeg maar Brood gang. Vroeger kwamen in de Goud- sevest verscheidene sloten uit. Deze werden omstreeks 1849 gedempt. Zo zijn de Pannekoeksloot en de Pen- ningsioot in 1851 bestraat. Die Pan nekoeksloot werd toen de Broodgang. Deze sloten werden meestal stink sloot genoemd. Zü dienden voor wa tertoevoer voor de bewoners van Parmekoek- en Banketstraten, die er.... tevens hun huisvuil in wier pen. Ja, er waren heerlijke toestan den in dat negentiende-eeuwse Rot terdam! AANBOD Ditmaal hebben wij met veel genoe gen de volgende aanbiedingen genoteerd: een éénpersoons opklapledlkant (be stemd) van Van der H. uit de Klaver- straat, een divan en een zinken bad van S. van het Rubenspleln te Schiedam, een tweepersoons driedelig bed (beatemd), een fauteuil, kleding en grammofoon platen van B. uit de Harddraverstraat en een lnvalldemvagen (bestemd) van A. van de splcgelnisserkade. Verder hebben wij twee armstoelen opgeschreven van B. uit de Golfstraat, een kachel (be stemd) van Van der K uit de Adrtana- stroat. een luidspreker van V. van de Suze Groeneweglaan, kleding en een ln- maakpot van P. uit de Puntstraat, lectuur van B. uit dc Kaephorststraat en capsules van de Zulderpollkllnlck van de Putselaan. De spreeuwenpot werd be dacht met een gulden van N. uit de Jullanastraat te Sliedrecht. Alle vrien den hartelijk dank. VERLIES Het dochtertje van mevr. Roggeveen. Ommoordsestraat 43b, verloor op 11 sep tember op de Boezemsingel een wollen speelgoedbeertje (geel met rood). Gaande van de Hugo de Groot straat naar de Goudserljweg miste mevr. De Heer, Goudserljweg 57. op 14 septem ber banr gouden oorhanger (ge dachtenis). Jolanda Roder, Wandeloord- straat 17, is tussen huls en de Zwart Janstraat baar rechter lakschoen tje (maat 20) kwijtgeraakt. DIERENRIJK BIJ mevr. Van der Hoeven, Ketenstraat 4, ls een kanarievogel komen binnen vliegen. Ia het bouwprogramma 1959 ls 1.460 miljoen gulden opgenomen voor ■woningbouw. Dit is meer dan over eenkomt met het in aanbouw nemen van, 80.000 woningen. De minister wil namelijk de nodige ruimte laten voor een gunstige ontwikkeling in de par ticuliere woningbouw. Ter vergelijking: in 1957 werd voor woningen 1.402 miljoen verwerkt en in het bouwprogramma 1958 is 1.345 miljoen uitgetrokken. Scholenbouw staat op het pro gramma voor 1959 te boek met 210 miljoen, 20 miljoen meer dan tsoor 1958 en aanzienlijk meer dan wat er in 1957 is verwerkt: 141 miljoen. Het nieuwe volume is ten dele af gestemd op de behoefte aan school ruimte in nieuwe delen van steden en dorpen. Voorts is van de gedachte uitgegaan, dat in 1965 aan de be hoefte aan lesruimte zoveel mogelijk moet zijn voldaan. Volgens het volledige bouwpro gramma zal in 1959 3200 miljoen kunnen worden verwerkt. De minis ter wijst er echter op dat in enkele gebieden bijv. in het westen, de bouwmarkt ertoe zal .kunnen leiden, dat de bouw wordt beperkt tot de dringendste werken. In andere ge bieden zullen daarentegen minder dringende werken meer aan bod kun nen komen. De technische bouwcapaciteit voor 1959 kan globaal vijf tot zes percent hoger worden geraamd dan in 1957. Dit is een gevolg van: 1. een stijging van het aantal ar beidskrachten in de bouwnijverheid in de laatste jaren (voor 1959 is met een geringe toeneming rekening ge houden) 2. een ook in 1959 te verwachten toeneming van mechanisatie en ra tionalisatie (Van onze parlementsredactie) De prijzen van bouwwerken zijn in het afgelopen jaar niet onaanzienlijk gedaald als gevolg van de ontspan ning op de bouwmarkt. Dit deelt minister Witte mee in de toelichting op de begroting van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid. Bij de woningwetbouw viel daar van echter minder te merken dan in andere sectoren van de bouwnijver heid, omdat op de aanbestedingsprü- sen van woningwetwoningen toch reeds een zware druk was gelegd, aldus minister "Witte. Bü openbare aanbestedingen kwa men over het algemeen lagere prij zen uit de bus dan bü de „continu- oontracten" waarvan de resultaten nog niet bijzonder zijn geweest. (Van een onzer verslaggevers) Op het politiebureau Oostervant- straat te Rotterdam is dinsdag de 39- jarige chauffeur H. A. S. uit de Maasstad in bewaring gesteld. Hij wordt ervan verdacht een bedrag van zevenduizend gulden te hebben ver duisterd, dat toebehoorde aan zijn werkgever, het textiel- en meubelbe drijf H. aan de Aelbrechtskade. S. bracht bestellingen rond in en buiten de stad en was tevens belast met het incasseren van gelden. Toen in mei van het vorig jaar bleek, dat hij daarbii niet eerlijk te werk ging, werd hij ontslagen. Aanvankelijk dacht men, dat het om slechts enkele gevallen ging en men kwam daarom met de chauffeur overeen, dat hij de verduisterde gelden zou terugbetalen. De man maakte daarmee inderdaad een begin. Toen later bleek, dat de knoeierijen een veel grotere omvang hadden dan men meende, volgde aangifte bü de politie. Er zijn tot dusver 29 gevallen bekend van niet aan het bedrijf af gedragen ontvangsten. De Sjah van Ferxië zal op 9 ok tober in Rome aankomen voor een officieel bezoek van vijf dagen aan Italië'. Daarna zal de Sjah een on officieel bezoek van vier dagen aan Zwitserland en een onofficieel be zoek van zes dagen aan Marokko brengen. Twee landbouwpaarden en een veulen, die ontsnapt waren uit een wei in de gemeente Schelluinen in de Alblasserwaard, zijn dinsdagavond gedood opeen onbewaakte overweg onder de gemeente Hardinxveld Giessendam. ze hadden vooraf enige consternatie veroorzaakt op rijksweg 15 (RidderkerkMeteren) waar auto mobilisten, die hinder ondervonden van deze weggebruikers vergeefs ge tracht hadden de dieren op te drij ven. Het drietal ontsnapte en zette koers naar Giessenburg, waartoe het een onbewaakte overweg in Hardinxveld- Giessendam moest passeren. Juist op het moment, dat de paarden zich op de spoorbaan DordrechtGeldermal- sen bevonden, naderde een losse locomotief. De drie paarden werden gegrepen en gedood. Een van de die ren werd 150 meter meegesleurd. De locomotief werd licht beschadigd en kon spoedig de reis voortzetten. Eige naar van de gedode dieren was de landbouwer De Krey uit Schelluinen, die met dit verlies een schadepost kreeg van ongeveer 2500,waar tegen hü niet verzekerd was. (Van een onzer verslaggevers) Ruim twee en een half uur is gister middag het bureau van politie in Vlaardingen telefonisch van de bui tenwereld afgesloten geweest. Ook het alarmnummer, 4444, was niet te bereiken. De oorzaak van dit alles was, dat een dragline, die bjj de nieu we sluizen tussen de Vlaardingge Vaart en de Oude Haven aan het werk was, uitgerekend de telefoon kabel van het politiebureau stuk schepte. Ook een GEB-kabel werd beschadigd. De politie heeft de problemen op een handige manier opgelost. Toen omstreeks drie uur de verbinding ver broken werd, werd allereerst in aller- ijl de brandweer op de hoogte ge bracht. Daarna zon men op een op lossing. Die oplossing werd gevonden. De mobilofoonwagen van de politie werd bjj de PTT-centrale geplaatst, waar alle telefoontjes, voor het politiebu reau werden opgevangen. Alleen heel belangrijke berichten werden vla de mobilofoon doorgezonden. Omstreeks half zes 's middags wa ren de werkzaamheden al weer zover gevorderd, dat 't alarmnummer weer gebeid kon worden. De hele avond is men verder met herstelwerkzaamhe den bezig geweest. In Ziirich zullen komende maand verscheidene schoolgebouwen, ondanks het gebrek aan schoolruimte in deze stad, ter beschikking gesteld moeten worden voor- het inrichten van noodwoningen. De woningnood, ook elders in Zwitserland, wordt steeds erger. Advertentie Ut V 'V - M ï4& v PB*»,, MB ':m§MPlii V Om de titel „Miss Londen Air- port" onder de honderden „mis sen", die de wereld kent, was nog geen „miss London Airport". In 'deze leegte wordt voorzien: uit een aantal stewardessen van luchtvaartmaatschappijen sal vandaag de mooiste tot „miss London Airport" worden verhe ven. Oi Nederland heeft een deelneevister, die hier temidden van een aantal collega's haar bes te beentje voorzet (derde van rechts). Zo te zien maken we nog een goede kansl (Van onze sociaal-economische redactie) Het landelijk prijsindexcijfer van het levensonderhoud voor gezinnen van hand- en hoofdarbeiders, zoais dat maandelijks door het Centraal Bureau voor de Statistiek wordt sa mengesteld op basis 1951 100, ver toonde van 15 juli tot 15 augustus 1958 een daling met twee punten. Het indexcijfer exclusief AOW liep terug van 117 tot 115 en het index cijfer inclusief AOW van 122 tot 120. De daling werd vrijwel uitsluitend veroorzaakt door een sterke daling van de indexcijfers voor aardappelen, groenten en in het bijzonder van fruit. Het indexcijfer voor de sector voeding kwam daardoor van 121 medio juli op 117 medio augustus te staan. Het indexcijfer voor de kleding, dat de vorige maand een daling vertoonde in verband met de uit verkoop, kwam per 15 augustus weer op hetzlfde niveau te liggen als dat per 15 juni (83). WASHINGTON, TAIPEH (Reuter, AP). In de Amerikaanse demo cratische partij is een ernstig meningsverschil ontstaan over Eisen howers politiek in het Verre Oosten, Oud-president Truman, gewoonlijk Eisenhower heeft geheel tegen het standpunt van vele invloedrijke par tijgenoten in. Eisenhower volkomen gelijk gegeven, dat geen er sprake kan zijn van een „München" in het Verre Oosten. Eisenhower heeft geen andere keuze dan aan de communis tische regering van China in alle op zichten weerstand te bieden, schrijft Truman in het blad North American News Alliance. Truman keert zich hiermee fel te gen democraten als oud-minister Dean Acheson, die zeggen dat Eisen hower de "VS aan de rand van een oorlog met communistisch China heeft gebracht. Voor dc uitspraak van Truman leek het er op dat de democraten de Amerikaanse politiek in het Verre Oosten tot een van de kernpunten in hun campagne voor de verkiezingen zouden maken. Het nu gebleken me ningsverschil maakt de positie van de party echter in hoge mate on zeker en kwetsbaar. (Van een onzer verslaggevers) De Haarlemse stads schouwburg krijgt bin nenkort de primeur van •en nieuioe verlichtings- nstallatie waarvan een televisiecamera een es sentieel onderdeel sol vormen. De camera wordt op gesteld in het balkon van de frontloge en heeft zodoende het 'oo g" op alle hoeken van het toneel. De toneelbelichter zal op het scherm in zijn cabine een veel beter overzicht hebben dan totnogtoe mogelijk was door zijn opzij van het toneel gebouwde kijkgat. Volgens de directeur van de Haarlemse schouwburg is Haarlem de eerste stad ter we reld, die van een XV- camera gebruik gaat maken. (Van een. onzer verslaggevers) De personeelsvereniging van de Machinefabriek Hensen te Rotterdam besloot dezer da gen tot opheffing over te gaan, omdat de animo van de leden niet meer zo groot was als vroeger, in de kas bevond zich een saldo van duizend gulden dat geheel tioor de aankoop van Rijstand"-lóten werd be stemd. Een nuttige daad, die heel wat spanning heeft opge roepen. Want natuurlijk vraagt iedereen zich af, of een van die vele honderden loten een „winnaar" zal zijn. (Van onze verkeersredacteur) Mag een wegbeheerder het stopgebodsbord {de rode driehoek met het woord stop), dat bij een kruising van een weg met een voorrangs- weg wordt geplaatst, overal neerzetten waar het hem goeddunkt, of mag het alleen worden geplaatst als het uitzicht op het kruispunt zo slecht is, dat de weggebruiker uit zichzelf al zou hebben gestopt. Deze belangwekkende vraag krijgt de Hoge Raad te beantwoorden als hij in cassatie een vonnis berecht, dat de rechtbank te Dordrecht heeft gewezen. De kantonrechter te Gorïnchem en daarna in hoger beroep de rechtbank te Dordrecht hadden een inwoner van Gorkum vrijgesproken, die had be toogd, dat het bord, waarvoor hü niet had gestopt, ten ohrechte was ge plaatst. De kantonrechter te Gorinchem had bemerkt, dat niet stoppen voor het bord, dat staat op de kruising van de provinciale wegen Schoon- hoven—Schelluinen en Papendrecht Meerkerk, heel veel voorkomt, en hij had daarom advies ingewonnen bij de ANWB. Voor deze verkeersbond heeft nu mr. I. E. Hes Zzn uit Den 'Haag deze' principiële zaak verdedigd bü de Hoge Raad. Mr. lies betoogde, dat een bord als dit alleen mag worden geplaatst ais er onvoldoende uitzicht is. Het we genverkeersreglement vermeldt bij model 11, dat het bord slechts mag worden toegepast „indien bet in ver band met de verkeersveiligheid drin gend noodzakelijk is". Zich baserende op de bebakenings- voorschrlften van RUkswaterstaat legde mr. Hes dit „dringend nood zakelijk" uit als: bü gebrek aan uit zicht. Op het betrokken kruispunt is echter een ruim uitzicht. De officier van Justitie te Dor drecht, die in cassatie is gegaan, meent daarentegen, dat het begrip uitzicht met de wetstekst niets te ma ken heeft. Een tweede bezwaar van mr. Hes was, dat Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, anders dan de bestu ren van de andere provincies, geen voorschriften hebben gegeven waar borden van dit model moeten worden geplaatst. Het wordt overgelaten aan de betrokken ingenieur van de pro vinciale waterstaat en dit vond mr. Hes een ongeoorloofde overdracht van bestuursbevoegdheid. Een zeer principieel punt in de hele zaak is ten slotte of dc rechter mag treden in het bestuursbeleid van de overheid. De officier van Justitie te Dordrecht vindt van niet. Er heeft administratief beroep opengestaan tegen het besluit van Gedeputeerde Staten het bord te plaatsen, men kon er bij de Kroon bezwaar tegen ma ken. Dan mag de rechter zich niet nogmaals met de zaak inlaten, aldus de officier in zijn cassatieberoep. Mr. Hes is zeer benieuwd naar het oordeel van de Hoge Raad hierover. De advocaat-generaal, mr. A. van Oosten, zal dinsdag 30 september conclusie nemen. Twee grote landingsschepen heb ben vanmorgen vroeg de communis tische blokkade van Quemoy door broken. De bemanningen wisten de schepen ondanks hevig artillerievuur van het vasteland te lossen. Nationa listische en Amerikaanse oorlogs schepen zorgden voo rhet escorte. Japan heeft een waarschuwing van Moskou gekregen dat het zich aan agressieve daden schuldig maakt als het zou toestaan dat Amerika ge bruik maakt van Japanse bases voor operaties in de Straat van Formosa. Curd J&rgens. de bekende Duitse acteur, is zondag ge trouwd met de Franse Simone Bicheron. Het huwelijk werd gesloten in Zeil aan de Moezel. Na de plechtigheid dronken bruid en bruidegom op hun toekomst. Moezelwijn uiter aard. (Van onze Brusselse correspondent) Wat gaat er eigenlijk na 19 oktober precies met de Expo gebeuren? Deze vraag werd gisteren door leden van de Brusselse gemeenteraad gesteld aan het college van burgemeester en schepenen, want aldus de leden er gaan wel allerlei geruchten, er is ook wei iets bekend, maar niemand weet er het fijne van. Het bleek dat burgemeester en schepenen er ook het füne nog niet helemaal van wisten. In beginsel deelde de heer Merten, schepen van Openbare Werken mee, moeten de paviljoens gesloopt worden. Echter: het plan leeft om al thans het wegennet, de grote loop brug en enkele paviljoens die voor het algemeen belang nut kunnen hebben, te laten, voortbestaan. En., het 'Atomium blijft in elk géval. De toegangswegen tot het Atomium die nen dus hoe dan ook te worden ge handhaafd. De gemeenteraad van Brussel kreeg de toezegging dat burgemeester en schepenen de zaak met de maat schappij van de wereldtentoonstel ling en met het ryk zullen bespre ken en dat er zo spoedig mogelijk verslag zal worden uitgebracht. Een boer in Voorthuizen ontdekte gisteren dat twee van zijn koeien met de koppen aan elkaar waren ge bonden. De angstig geworden dieren had den de gehele nacht door de wei ge draafd en hadden zich daarbij ern stig verwond aan het prikkeldraad. Ze hadden bloedende wonden aan flanken en rug. De politie vermoedt, dat mensen die wraak wilden nemen op de boer, zich aan deze dierenmishandeling hebben schuldig gemaakt (Van een onzer verslaggevers) Mr. H. N. Wakkie, tot dusver pen ningmeester van de Stichting Rot terdams Philharmonisch Orkest, is tot voorzitter benoemd. Hü volgt in deze functie mr. H. Vlug op. Mr. R. Michielsen, die op 27 augus tus door de gemeenteraad van Rot terdam tot bestuurslid werd benoemd, is als opvolger van mr. Wakkie tot penningmeester gekozen. De beelden op het „Piazza del Popoio" in Rome worden op het ogenblik grondig schoongemaakt, nagekeken en zonodig hersteld. Voor dit laatste hebben de vroe de vaderen van de eeuwige stad een groep beeldhouwers aange nomen. Hier zien we de beeldhou- ioer Franco Ardini bezig met het herstel van de grote teen van een der beelden. (Van een onzer verslaggevers) In de Dom te Uppsala staat de kist van een van Zwedens be roemde mannen: Emanuel Swedenborg. Over hem is het frappante verhaal bekend dat hij in 1759 door Gotenburg wandelde, plotseling bleef stilstaan en ontzet uitriep: Stockholm brandt! Hetgeen inder daad het geval was. Enkele dagen geleden is te Upp sala zijn kist geopend. Zweedse des kundigen zjjn nu aan het uitzoeken of het hoofd op de romp werkelijk wel het hoofd van Swedenborg is. Emanuel Swedberg leefde van 1688 tot 1772. De naam Swedenborg kreeg hü toen hij geadeld werd. Hü wordt door verschillende groepen mensen tot heden toe gehouden óf voor een genie, óf voor een krankzinnige, óf voor beide. Het staat vast dat hij een belangrük natuurkundige en een groot wiskundige is geweest. Hü reis de veel door Europa en verkeerde met de grootste geesten van zijn tijd. Een tijdlang heeft hü in Nederland ge woond. UitzonderUjk werd zün positie in hoge mate toen hü zich ontpopte als mysticus. Hü kreeg visioenen van geesten en van andere werelden en schreef daar een rü boeken over. Ge nadeloos waren zün bestrijders, zoals de fiiosoof Kant, die een spottende verhandeling over hem schreef: dro men van een geestenziener. Trouw waren zijn bewonderaars, die tot op dit ogenblik in tal van landen ver enigd zijn m Swedenborggenootschap- pen. Dat Swedenborg aan het eind van zijn leven geestesziek was, wordt veel- ai aangenomen. Daarop baseren ex perts hun verwachting dat ze Swe- denborgs schedel kunnen herkennen als hü inderdaad in de nu geopende kist te vinden is. Daarover bestaat namelük geen zekerheid. Al lang wil een verhaal, dat de echte schedel al voor de Eerste We reldoorlog terecht is gekomen in een Londense uitdragerij, waar hü ge kocht zou zijn door een vrouwelyke arts, die nu in Wales woont. Bij de resten in de kist zou een andere schedel zijn gelegd. De Zweden maken er de laatste tijd een gewoonte van hun oude beroemd heden op te graven en hun resten met de modernste middelen te onder zoeken. Of zü het raadsel Sweden borg zullen, ontsluieren is nu een vraag, die de Scandinaviërs in span ning houdt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1958 | | pagina 2