NOZEMS
SLACHTOFFERS
NAZI-REGIME
KRIJGEN VIJF
MARK PER DAG
Vrijwillige verzekering
tegen ziektekosten
Fabiuswas
te goeder
trouw
TOCH WAS DE AFGELOPEN ZOMER
NIET WARMSTE VAN DE EEUW
maastridits
ZONDER COMMENTAAR
S preemvenpraat
Vóór maart 1963
Phs v. Ommeren
geridderd
Verdediger:
\e perc&nien
of niets
Eerst 125 miljaen
R.-k. Centrum Staatkundige Vorming:
HST VRIJE VOLK WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1959
PAGINA 3
Al vijf
(Van een onzer verslaggevers)
Vier Amsterdamse jongemannen stapten gisteren zwaar
bewaakt met stijve benen stok ln hun broek door de
gangen van het Paleis van Justitie. De politie nam kennelijk
geen enkel risico bij het binnenleiden van deze vier zeer ge
vreesde verdachten, die bij de „overval in de Amsterdamse
Bankastraat" hebben getoond, voor niets terug te deinzen.
Met de behandeling van deze overval, waarbij de 67-jarige
alleenwonende kruidenierster Carolina Belles om het leven
kwam, werd gisteren door de Amsterdamse rechtbank, onder
presidium van mr, L. Spanjaard, een begin gemaakt. Voor deze
zaak zijn voorlopig twee dagen uitgetrokken.
Niet onder indruk
Deze laatste, een bleke jongeman
met een bril en gekleed in een keu
rig zwart pak, is uiterlijk geenszins
onder de indruk van deze zitting.
Alarm geslagen
In de nacht van de overval werd de
26-jarige gezinsverzorgster mej. C. H.,
Als deskundige
NEERGESLAGEN
BEDOELING NIET
Een dreun gegeven
Emotionele opschepper
VERVOLG VAN PAG. 1
Complete veldtocht
Ook militairen
(Van onze sociaal-economische redactie)
Een nieuw systeem van ziektekostenvoorziening wordt aanbe
volen in een rapport van een commissie, ingesteld door het r.-k.
centrum voor staatkundige vorming.
Het stelsel is gebaseerd op vrijwillige toetreding. De commis
sie ziet geen ernstig gevaar in afschaffing van de verplichte
ziekenfondsverzekering. Zij verwacht, dat vrijwel het gehele
Nederlandse volk zich zal verzekeren.
(Van onze weerkundige
medewerker)
De afgelopen zomer is in De
Bilt op twee na de warmste ge
weest van deze eeuw. Het aan
tal zon-uren was ver hoven nor
maal en maar één zomer "bracht
sedert I90Q nog droger weer dam
in de zojuist voorbije
Langer dan de „Masireeehter1
Siaar" zingt
aardewerk
Nee, lezers, over de
veiligheidsgasslangen
zijn -we nog steeds
niet uitgesproken. De
discussie blijft leven
dig, maar vandaag
gaan we er toch een
vette streep onder
zetten. Eerst echter
nog even aandacht
voor de opmerkingen
van mevrouw J, R.
van de Mathenesser-
dijk te Rotterdam. Zy
zegt om.:
„Ook ik wil je eens
schrijven over de veiligheidsslang;
veiligheid dik onderstreept. Zoals ve
len kregen ook wij bezoek voor zo'n
slang. We hebben er niet lang over
gepraat en kochten er een; 14.50.
Op zekere maandagmiddag wilde
ik het gas aansteken. Daar vliegt me
die slang met kraantje en veer en
alles eraf! Toen ik tot de conclusie
kwam dat het gas vrij wegstroomde,
heb ik eerst de meter afgezet, daarna
mijn ramen opengegooid (het was
hartje winter) en heb vervolgens ge
probeera van mijn schrik te bekomen
Ik ben gaan nadenken. Wat had
daar nu geen verdriet en ellende
van kunnen komen! De slaapkamer
grenst aan de keuken; het had toch
immers ook 's nachts kunnen gebeu
ren. Nog nooit had ik 's nachts de
meter afgezet; we waren immers
veilig? Nu doe ik het overdag ook
als ik geen gas nodig heb. Vertrou
wen heb ik er nog steeds niet ia.
Ik ben naai' die loodgieterszaak
gegaan, maar eigenlijk had ik er
misschien beter het gasbedrijf bij
kunnen halen. En in die zaak kreeg
ik van mevrouw zélf te horen; „Is
dat nu zo erg? Het is zó weer ver
holpen". Na een uur of twee kwain
er iemand. Een gasfitter, die zeer
zeker nie terkend was (zijn baas was
het wel).
Weken later heb ik pas geschre
ven naar het gasbedrijf. Ik kreeg
iemand ter controle. Maar wat heb
ben ze achteraf nog gedaan? Hij
vroeg me niet eens wie de loodgieter
wel was. Met een heel grote waar
schuwing zou die zaak het best ge
diend zijn geweest.
En ook dit nog, Pieter. Omstreeks
Kerstmis was mjjn gasmeter lek. ik
kreeg een nieuwe afsluiter, maar die
persoon controleerde ook mijn slang.
Hij vertelde ons, dat we naar die
zaak terug moesten gaan, want de
hoofdkraan lekte als ze dicht stond
Ik er weer op af. „Ik moest niet zo
veel service voor 14.50 verwachten,"
hoorde ik. Ten slotte kreeg ik het
toch gedaan. Wat zei de zoon van de
baas? „Ja, die dingen zijn aan slij
tage onderhevig." En daar moet je
het mee doen, Pieter. De slang was
nog geen 2% jaar oud
Wat is er feilloos op dit onder
maanse, mevrouw R.? Niets, t Kan
misschien best gebeuren dat zo'n
slang inderdaad niet helemaal goed
was. Dat is dan betreurenswaardig,
zéér betreurenswaardig, maar £an
zult u net zo lang bij de leverancier
moeten aankloppen tot de zaak hele
maal voor elkaar is. En blijft die
leverancier nalatig, dan moet u het
gasbedrijf waarschuwen.
Dat gasbedrijf kan wel degelijk
tegen de installateurs optreden. Deze
installateurs hebben zich verplicht
werk af te leveren, dat voldoet aan
algemene en plaatselijke voorschrif,
ten. Is de zaak niet naar voldoening
afgewerkt, bestaat er een gegronde
reden voor klachten, en blijft de in
stallateur nalatig, dan kan hij boetes
krijgen. Negeert hij een en ander
nog steeds, dan wordt de installatie
voor zijn rekening door het GEB in
orde gemaakt. Er zijn zelfs moge
Hjkheden tot schorsing. Is dat ge
beurd, dan mag de man geen gas-
werkzaamheden meer verrichten.
Ik zou het zo willen zeggen; We
hebben hier te maken met veel ver
antwoordelijkheid. Daar is de ver
antwoordelijkheid van de installateur
die de plicht heeft te zorgen dat een
installatie deugdelijk is. Daar is de
verantwoordelijkheid van de werkne
mers van de installateur, die ervoor
moeten zorgen behoorlijk werk af te
leveren. Daar is de verantwoordelijk
heid van de controlerende ambtena
ren die hun best moeten doen, dat er
niets aan hun speurende blikken ont
snapt. Maar daar is óók de verant
woordelijkheid van de verbruiker zelf,
die tegenover zich zelf maar ook te
genover anderen de plicht heeft er
op te letten, dat zijn aansluitingen
zo goed mogelijk zijn.
Vandaag zijn we tot vijf gekomen:
Vijf personen, die evenals prinses
Wilhelmina ook op 31 augustus 79
jaar zijn geworden. Zo schreef me-
vrouw D. IJkema-Meerkerk, Slie-
drechtstraat 154 ie Rotterdam Pen-
drecht): Mijn man Joh. IJkema is
maandag 79 jaar geworden, gelijk met
de Prinses.
P. J, Zwartewadlsloot, Eendracht-
straat 51 te Vlaardingen, schrijft.
Hfet dezen meld ik. je, dat mijn moe
der maandag 79 jaar werd. Zij heet
Keeltje de Klerk en woont Richard
Holstraat 13 te Vlaardingen.
Verlies
Het dochtertje van mevr. Klanderman,
Fazantstraac 2, heeft donderdag in de
omgeving van de Ka tend rechtse Lagc-
dijk een zilveren armband met brede
schakeltjes verloren. Tussen Terbregge
en het Krallngsebos ls de heer M. van
Ee, Bovenkerkseweg 213 te Stolwijk, tel.
K 1824, op 20 augustus zijn grijze ga
bardine regenjas kwijtgeraakt. Op
24 auguBtus miste de heer A. Moelong.
Ploegstraat 89, aan de Kralingseplas of
ln de omgeving van de molen zijn lees
bril la etui.
Toen mevr. J. 't Hart, Godschalkstraat
110, op woensdag 26 augustus op haar
horloge wilde kijken, merkte z(J tot haar
schrik, dat alleen het bandje en het
kastje nog om haar pols zaten en het
uurwerk was verdwenen. Vermoede
lijk ls dit weggeraakt op de Sltnge. H.
van Leeuwarden, Hogenbanweg 57a te
Schiedam, heeft zondag ln de Spaanse-
polder zijn zweefvliegtuig opge
laten. Vermoedelijk ls het de kant van
Rotterdam of Schiedam opgegaan, maar
het ls niet teruggekomen. Wie heeft dit
vliegtuigje van l meter spanwijdte ge
zien? Tussen de Merwehaven en zijn
huls miste de heer Van Leeuwen, Fuik
straat 1. op 30 augustus zijn knljver-
z ak. Ongeveer drie weken geleden beeft
de heer Van Strlen, Fleretstraat 86. tus
sen de CrooswiJkseslngel en Schiedam
zijn zwarte lederen handschoen
met kap verloren.
Vondst
De heer J. M. Durlan, Spanjaardstraat
101, heeft zaterdag op de Mathcnesserdijk
een zo goed als nieuwe witte overall
gevonden.
Dierenrijk
De gele mankanarie van de heer Hol
leman, Meiendaal 28. is donderdagavond
van huls weggevlogen. Voor dierenlief
hebbers zijn bij de lam. C. Spek, Sophia-
kade 40, nog drie mooie katjes te be
komen.
Mevr. Trirum, Gouveraestraat 54a,
heeft voor liefhebbers nog vyt goud
hamsters. Een rode kater met witte bet
„Ample" ls op 26 augustus van huls
weggelopen- Zijn thuis ls bi) de fana.
3. C. Vreeburg, Haspelstraat 27. Wie ..x
de eigenaar van de Jonge bruine hond
met een witte vlek op de borst, korte
dikke poten en een lange staart, die ln
Overschie liep te zwerven? De fam. M.
van Klei], De Lugt 49a, verzorgt hem
sinds een week.
PIETER SPREEUW
Jonge gangsters niet
onder de indruk van
rechtszaak...
Om even half tien wordt het vier
tal voor de rechters neergezet. He
lemaal links van de president staat
de zwartharige 24-jarige schilder M.
van G.. Zijn donkerblonde vriend P.
A. H.t een achttienjarige papier
perser, staat naast hem. Beiden zijn
helemaal het type van de nozem.
Het eerste deel van de tenlasteleg
ging. die de officier van Justitie,
mr. Van .de Berge, met veel nadruk
voorleest, heeft betrekking op deze
twee. Zij worden ervan verdacht, in
de nacht van zaterdag op zondag
8 maart, het huis van de winkelier
ster in de Bankastraat te zijn bin
nengedrongen.
Bijna vijf uur na de overval werd
de oude Carolina Belles aan handen
en voeten gebonden op haar bed aan
getroffen dood. De kamers waren
overhoop gehaald. De buit was stel
lig geringer dan men verwachtte. De
jeugdige misdadigers vonden slechts
317 gulden.
De politie sloeg met grote felheid
toe. De arrestaties lieten niet lang
op zich wachten. Rechercheurs ver
moedden dadelijk, dat hier een klei
ne bende gevaarlijke gangsters aan
het werk was geweest.
Zij grepen de beide jongens, die
zy als daders zagen, hun uitkijk, de
achttienjarige loodgieter A. de H.
ende man die zij als soort hoofd
van de bende beschouwden: de 28-
jarige cafetariahouder W. van V.,
die het drietal tot de overval en
andere misdaden zou hebben aange
zet, en bovendien ook aan de over
val zou hebben deelgenomen.
Datzelfde geldt trouwens voor de
twee andere hoofdverdachten, die
elkaar tijdens het verhoor van de
patholoog-anatoom dr. J. Zeldenrust
(met lugubere anatomische bijzon
derheden over de dode vrouw) en
kele malen lachend aankijken. De
cafetariahóud er onderbreekt zelfs de
officier, als deze bij de medeplichtig-'
heid is aangeland. Hij haalt zijn
schouders op en roept luid: „Ik pro
testeer!"
Het verhoor van de 52-jarige pa
tholoog-anatoom dr. J. Zeldenrust
is' zeer uitvoerig en belangrijk. De
officier is van mening, dat het dicht
knijpen van de neus en de keel van
het slachtoffer de dood heeft ver
oorzaakt.
Het rapport van de deskundige is
voorzichtig geformuleerd. De slotcon
clusie luidt; „Zij had een ernstige
hartafwijking, zjj is overleden door
een hevige gemoedsaandoening óf
door een gewelddadige verstikking,
waarvoor géén overtuigende bewijzen
zijn.''
De officier stelt vast, dat het
slachtoffer zich niet is „dood ge
schrokken". Enige tijd na de geweld
pleging immers is zij overleden. Dr.
Zeldenrust licht mondeling toe: ,De
hartdood is het gevolg van een emo
tionele belevenis, mogelijk hardhan
dig beetpakken."
De officier wil concreet weten: ,Js
ziJ door verstikking om het leven ge
komen?'' De deskundige verklaart:
,Door emotie kan bewusteloosheid
met verstikkingsverschünselen optre
den. die later door de dood wordt ge
volgd."
Dr. Zeldenrust heeft in zijn rapport
vermeld, dat de rechter maar moet
beslissen „wat bewezen is".
1 die boven het slachtoffer woont, ge
wekt door gestommel, het blaffen van
een hondje en gegil
„Eerst zocht ik er niets achter,
maar later ben ik er toch uitgegaan."
vertelt zij. Tussen half drie en half
vier die zondagmorgen belde zij twee
keer bij de melkboer verderop. Zij
kreeg geen gehoor en stapte weer in
bed („Och, het zal wel niets wezen.")
Maar om half zeven hoorde zij liet
hondje wéér te keer gaan. Toen zij
over de veranda keek, zag zij beneden
de balkondeuren open staan. „Dat is
niet in orde," dacht zij. „Om tien
over acht alarmeerde ik de politie."
Verdachte M. van' G., wiens hou
ding zeer zelfbewust is en die als een
advocaat vragen aan de lopende
band stelt, springt op en wil van de
getuige weten: „Was het haar pape
gaai niet? Ik liep tegen de kooi aan
en dat beest begon te gillen."
Officier; „Dat is een nieuwe lezing
van het geval."
Getuige: „Ik weet best hoe een pa
pegaai gilt en hoe een mens."
De achttienjarige loodgieter A. de
H. zo te zien een zeer keurige jonge
man, die eerst als getuige in de zaak
tegen Van G. wordt gehoord, belicht
even de rol van de cafetariahouder.
Hij en de twee andere jongens la
ten er geen twijfel over bestaan: in
zijn zaak werden de plannen (ook
een aantal inbraken! uitgebroed.
Iedere enstond onder de invloed van
deze man. Hij was een soort leider.
Hij had geld nodig en de inbraken
werden gepleegd om hem te helpen",
zegt de loodgieter.
heeft doorgebracht, vol ressentiment
zit tegen de maatschappij, maar toch
ook gevoelig is en de dood van de
vrouw diep betreurt Een woord van
spijt heeft geen hunner overigens
gesproken. (De zitting duurt voort).
Bij het verhoor komt verder vast
te staan, dat de kruidenierster al
eerder jongemannen in het donker
voor haar winkel had zien rondzwer
ven. Dat klopt ook, want de bende
had aanvankelijk overwogen, de
vrouw ('een oud wijf in de Banka
straat, dat veel geld heeft,' zou P. H.,
die in dezelfde straat woont, hebben
gezegd) te bespringen als zij haar
hondje zou uitlaten.
De jongens vonden het echter toch
te 'link' en slopen een volgende zater
dag in zwarte pakkend) gekleed, met
maskers en een breekijzer over de
daken van de Bankastraat naar twee
scholen, grenzend aan de kruide
nierswinkel van het slachtoffer.
De cafetariahouder stond aan de
overkant in een portiek. Hij zou de
juffrouw een 'draaier5 (klap op het
hoofd) geven als zij de winkel uit zou
vluchten... Maar dat was, zoals men
weet, niet nodig. De oude vrouw werd
leergeslagen en met ecu koord vast
gebonden op haar bed. Zij stierf niet
lang daarna.
Na de overval zag de achttienjarige
loodgieter A. de H. (de uitkijk, die al
gauw naar huis was gegaan en be
weert van de hele opzet niets te heb
ben geweten) zondagmiddag z'ijn
vrienden Van G. en H. op straat weer
terug.
Hij had inmiddels van de cafe
tariahouder vernomen, dat het
tweetal de vrouw had gewurgd en
vroeg zijn. vrienden geschrokken:
'Hoe hebben jullie dat nu kunnen
doen?' Volgens hem had P. H.
daarop geantwoord: 'Ja, maar ze
gildeDan had ze maar niet zo
moeten gillen
Het verhoor levert deze middag
overigens geen nieuwe gezichtspun
ten meer, op. By' iedere vraag die be
trekking 'heeft op de geweldpleging
halen, beide _hoofdverdachten .hun
schouders op. v. G. spreidt theatraal
zijn armen en roept: 'Moet u eens
luisterenzal ik u eens wat ver
tellen Bn vertelt eigenlijk niets.
Hij Js ongetwijfeld de slimste van
de twee, antwoordt onbevangen op
vragen als hij dat nodig vindt, of
kapt ze afen ziet vaakt kans fel
van leer te trekken tegen de officier
en de advocaten.
Na de overval, waarvoor hij als De minder intelligente F. H. ge-
uitkijk diende, hoort hy het drie- j bruikt minder woorden,
tal napraten over de dood van de
Öp de vraag: 'Hoe ben je er nu toe
gekomen?' maakt hy het bekende
gebaar met duim en wijsvinger.
Geld*Ik was op staande voet ont
slagen, ik kon niet van -de „wind,
leven 'Be .president zegt:'Moét
je daarom éeti oude juffrouw kapot
maken?? .De verdachte beweert: -'Dat-
is nooit m'n bedoeling geweest.'
In deze rubriek vermeldt Het Vrijt
Volk zonder commentaar tref
fende uitspraken van anderen, uiter
aard voor rekening van Hen die
toorden geciteerd.
Het leger der loontrekkend» heeft
ongetwijfeld met enige verwondering
kennis genomen van de gegevens
die het CBS heeft verstrekt over de
vermogens. Gebleken i» dat .het aan
tal miljonairs in een vijftal jaren
meer dan verdubbeld is (van 941 in
1951 tot 2243 in 1956).
Hoewel men deze cijfers niet mag
hanteren zonder rekening te houden
met da bijzondere omstandigheden,
kan en het de werknemers niet
euvel duiden, dat zij na een langdu
rig gekrakeel over een geleide of
vrijere loonvorming wat ongeduldig
worden als het gaat om de vraag of
er ook voor hen perspectieven zijn.
Zij zullen Wel zo nuchter zijn, dat
zij er niet op rekenen, zelfs met bezit
bevorderende maatregelen van de
kant van de regering, in een vijftal
jaren tot de categorie miljonairs te
gaan behoren. Voorlopig zullen zij.
als het kan, genoegen moeten nemen
met een loonsverhoging van enige
percenten of met niets. Staatssecre
taris Róolvink heeft namelijk duide
lijk te verstaan gegeven, dat de zgn.
achterblijvers, dat zijn dus de wer
kers in de bedrijfstakken of onder
nemingen waar loonsverhoging niet
mogelijk is. zullen moeten wachten
tot 1961, eer er wat in het vat zit.
Git: Gids voor Personeelsbeleid
VAR aflgitó'Ws 1959.
vrouw. Een van de daders moet
toen hebben gezegd: „Dan had zij
maar niet zo moeten gillen."
De achttienjarige verdachte P. H.
maakt de rechtbank af én toe wan
hopig. Hij speelt de rol van de dom
me, onverschillige, is brutaal en beeft
zeer veel praatjes. P. H. weigert de
eedsaflegging, legt na veel vijven en
zessen de belofte af en steekt dan
toch de twee vingers van zijn rechter
hand omhoog.
Meermalen herroept hij de verkla
ringen, die hij voor de politie en de
xechter-commissaris heelt afgelegd
Zelfs de verdedigers vier aan één
tafel kunnen er geen touw meer
aan vastknopen.
„Ik werd op het laatst ziek van al
die verhoren. Ik ging maar wat ver
zinnen". Zij nverklaring komt erop
neer, dat zyn vriend Van G. alleen
het vuile werk heeft gedaan.
Deze neemt dat niet, vraagt om
een plattegrond van het huis van het
slachtoffer en staat op een gegeven
ogenblik als een zelfbewuste deskun
dige tussen de rechters bij de groene
tafel met veel verve uitleg te geven.
In de zaal wordt gemompeld: „De
verdachte neemt de leiding".
De jongste hoofdverdachte P. H.
blijft ontkennen, dat hij de vrouw-
heeft aangeraakt en houdt vol: „Ik
heb helemaal geen vrouw gezien, to
taal geen vrouw gezien, Ik heb al
leen maar een dof gekreun gehoord.
Mijn maat heeft gezegd: Ik heb d'r
een dreun gegeven, ze is bewuste
loos. Dat is alles wat ik weet".
Verdachte M. van G. is best be
reid de schuld te dragen van een
inbraak in de Celebesstraat, waar
duizend gulden uit een zaak werd
weggenomen. Ook P. H. wordt er
van beschuldigd. M. van G. herroept
echter alle eerdere verklaringen en
zegt: „Nee, ik heb het alleen ge
daan, helemaal alleen!"
Maar wat de geweldpleging in de
Bankastraat betreft (het beetgrypen
van de vrouw, het slaan op haar
hoofd, het dichtdrukken van mond,
neus en keel) draalen zij als een kat
om de hete brij. P. H. zegt: „Mijn
maat deed het". M. van G. sugge
reert dat P. H. hier de schuldige is.
Suggereert, want hy zegt niet recht
uit: „P. heeft haar keel dichtgekne
pen".
Een der rechters herinnert hem
aan de vroegere verklaring: „Ik
dacht dat P. met zijn grote handjes
te ver was gegaan".
Daarop antwoordt hy nu: ,Dat
was een indruk, geen constatering
van een feit. Ik hoorde wel gillen en
rochelen en kreeg een raar gevoel in
mijn maag".
Wat hij wel toegeeft is dit: „Ik
heb de vrouw gebonden, want anders
loopt ze de straat op, dacht ik, en
zijn we erby. En ik heb ook de
kasten opengemaakt en het geld er
uit gehaald. Dat geld heb ik aan de
cafetariahouder afgedragen".
De officier gelooft niet dat deze
verdachte niets met de dood van de
winkelierster te maken heeft. M. van
G. gebruikt het stopwoord dat hy
de hele morgen bezigt: „Moet u goed
luisteren, edelachtbareals ik die
vrouw had willen doden had ik geen
maskers gemaakt."
Officier: „Dat zegt niets. De over
val had kunnen mislukken."
Verdachte: „Moet u goed luisteren,
ik wist dat het een oude vrouw was
en dat P. bij me was, nee, tegen twee
man, nee
Om kwart voor een sluit de presi
dent het verhoor van de eerste ver
dachte af met een greep uit een paar
voorlichtingsrapporten. De jongeman
die nog steeds zo zelfverzekerd over
het hekje hangt wordt geschetst als
een emotionele opschepper, die ge
ruime tijd in opvoedingsgestichten
'Hoeveel,' vraagt de president, 'heb
je van de buit gekregen?' De ver
dachte schudt zijn hoofd. 'Niets.
Helemaal niets. Het geld is naar Van
V. gegaan.'
Hoe belangrijk de rol en hoe groot
de invloed van deze Van V., da cafe
tariahouder, is geweest, zal donder
dag moeten blijken.
'Ik sta bekend, dat ik vecht,' zegt
Rinus V., 'maar dit is te mal. "Waar
om wij wel en de politie niet? Nu
dertig man, morgen zestig en als bet
moet brengen we honderd man bij
elkaar. En dan blijven we rammen,
ook al komt de politie ertussen.'
Een zekere Hannes 16 jaar oud)
en werkzaam bij een spuiterij had
's middags medegedeeld, dat ver
schillende nozems revolvers en pisto
len bezitten. De nozemtroepen had
den aangekondigd, dat zij gewapend
wraak zouden komen nemen op de
"Wallen voor de nederlaag, die zij
gisteravond in de Warmoesstraat bi]
de Lange Niezel hadden geleden.
'Weet u dat er oudere mensen zijn,
die met een mes naar de bioscoop
gaan om zich tegen dat leeglopende
tuig te beschermen?' vroeg een van de
•verdedigers' der brave burgerij ons.
Deze uitlating heeft de onderwe
reld aanleiding gegeven om een veld
tocht voor te bereiden. Autobrigades
werden geformeerd, telefoonposten
ingesteld om de bewegingen van de
nozems le melden aan het hoofd
kwartier in café Pleinzïcht, waar een
uitgelezen verzameling zware knup
pels en afgezaagde biljartkeu*
onder het biljart lagen voor een
eventuele nieuwe charge.
Enige opwinding ontstond, toen ge
meld werd "dat 200 nozems van het
Leidseplein op weg waren naar de
Dam. Maar het bericht bleek later
niet juist, want het restantje nog
moedige nozems was juist op weg
naar het Leidseplein toe.
Maar de aardigheid was er af voor
deze avond.
In de vooravond waren rondom de
Dam ook grote aantallen militairen
te vinden die duidelijk belust waTen
op WTaak tegen de nozems, die maan
dag het meisje van een sergeant had
den gemolesteerd.
Velen hadden hiervoor speciaal
vrij genomen. Maar door het optre
den van de onderwereld kon militair
geweld achterwege blijven.
Nederlandse nazi-slachtof
fers krijgen een schadevergoe
ding van vijf mark voor elke
dag, "waarop zij in een concen
tratiekamp hebben gezeten of
rijn ondergedoken.
Het gaat hier om hen die
öjn vervolgd om redenen van
ras, geloof, wereldbeschouwing
en politieke overtuiging. Ver-
Eetslieden vallen hier niet on
der; zij moeten wachten op
een vredesverdrag met Duits
land.
Dat heeft de voorzitter van de
tperamissie voor de herstelbetalingen
uri de Westduitse Bondsdag, de heel
K. Frenzel, ons dinsdag in Den
Haag meegedeeld. Hij heeft daar <te
öerde internationale conferentie vaa
het verzet bijgewoond.
De conferentie meent, dat ooi
verzetslieden schadevergoeding moe
ten krijgen. Als een vredesverdrag
met Duitsland te lang uitblijft, zul-
ïpn de verzetslieden aldus de con
ferentie tussentijds aan bod moe
ien komen.
Onderhandelingen, die elf lan
den -thans over de schadevergoedm-
Emet West-Duïtsland voeren o!
jen gevoerd, hebben alleen be
lting op andere nazi-slachtoffers
Nederland krijgt daarvoor, aldus di
heer Frenzel, 125 miljoen mark. Dï
bedrag is bestemd voor enige tien
duizenden, onder wie naar schattin)
20.060 joden.
Vólgens de conferentie moeten de
verzetsorganisaties worden inge
schakeld by de selectie van hen die
voor schadevergoeding in. aanmer
king komen. In Noorwegen en Dene
marken gebeurt dit reeds.
Over de totale financiële aan
spraken van Nederland- is nog geen
overeenstemming met Duitsland
•bereikt. Het bedrag voor de nazi
slachtoffers 125 miljoen mark
js ech-ter al gereserveerd, aldus
de heer Frenzel.
De onderhandelingen hierover zijn
vandaag in Den Haag voortgezet.
Naar verluidt zou "West-Duitslamd tot
dusverre nog steeds minder dan 300
miljoen (inclusief de schadever
goeding voor nazi-slachtoffers) wil
len geven, terwijl Nederland aanzien
lijk meer vraagt.
De heer Frenzel heeft voorts ver
klaard, dat de Bondsrepubliek ernaar
streeft het probleem van de herstel
betalingen voor maart1963 op te,
lossen.
Daarom gewaagde de conferentie
van een positieve houding van "West-
Duitsland in tegenstelling tot het
negatieve standpunt van Oost-Duits-
land, dat el-k verzoek van niet-Duit-
sers en van slachtoffers uit Israël
om schadevergoeding heeft afgewe
zen.
Aan Duitse naad-aiachtcrff-ers zal
West-Duitsland in totaal ruim 17
miljard markt uitbetalen. Daarvan
heeft het tot dusverre reeds ruim 6
miljard betaald.
De ongeveer 1000 tot 1500 perso
nen, die het slachtoffer zyn gewor
den van pseudo-medigche proefne
mingen door de nazi's zullen binnen
kort individuele uitkeringen krijgen.
Bij koninklijk besluit is benoemd
tot' ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw, de heer Phs. van Om
meren P.Jzn te Rotterdam, voorzit
ter van de raad van beheer van Phs.
van Ommeren N.V.
De heer Van. Ommeren herdenkt
vandaag de dag, waarop hij veertig
jaar geleden zijn werkzaamheden bij
de vennootschap begon.
Prinses Irene heeft gistermor- houdschool geopend. De Prinses
gen in Apeldoorn het nieuwe was gekleed in een zachtgeel
gebouw van de christelijke huis- i middagtoilet waabij zij een veren
kapje in pasteltinten droeg.
tot bijvoorbeeld 6.000 waarbij
voor elk kind 500 komt.
Bij de vrijwillige verzekering is de
toetreding vrij voor hen, die kunnen
aantonen dat hun inkomen beneden-
deze bedragen ligt.
In de ziekenfondsraad zouden de
vertegenwoordigers van de minister
van Sociale Zaken en van het be
drijfsleven waarnemers zonder stem-
recht moeten worden.
Zowel de particuliere ziektekosten
verzekering als de ziekenfondsen
worden in het nieuwe stelsel wettelijk
geregeld. Iedere ingezetene is vrij bij
de ene dan wel bij de andere instel
ling zijn kosten en hulp te dekken.
Beide instellingen komen wat hun
financieel beheer betreft onder toe
zicht van een ryksverzekeringska-
mev.
De instellingen van ziektekosten
verzekering worden verplicht stan
daardcontracten op te stellen, die
voldoen aan de bepalingen van de
ziektewet. De verzekerden hebben
dan aanspraak op ziekengeld. (Dit
recht bestaat nu alleen als men on
der de verplichte ziekenfondsverze
kering valt). Voor deze contracten
stellen de instellingen zelf een pre
mie vast.
Daarnaast fungeren de zieken
fondsen, die de betaling van een
minimum-voorziening garanderen.
Voor deze vorm van verzekering
bepaalt de ziekenfondsraad de premie
op een 'uniform percentage van het
belastbaar inkomen.
De loongrens vervalt, evenals het
onderscheid tussen werknemers en
zelfstandigen. Ohgehuwden betalen
de halve premie. De bijdragen worden
door de ziekenfondsen zelf geïnd.
De commissie-erkent, dat het hef
fen van een procentuele premie ern
stige administratieve bezwaren met
zich brengt, want voor de niet-
loontrekkenden kan het belastbaar
inkomen eerst na twee jaar worden
vastgesteld. Zij acht een procentuele
premie echter gewenst, om de toe
vloed van de hogere-inkomenstrek-
kers af te remmen.
De ziekenfondsraad dient voor
tweederden uit vertegenwoordigers
van de ziekenfondsen en de mede
werkers te bestaan en voor eenderde
uit kroonleden. (Thans hebben ook
vertegenwoordigers van de werk
nemers- en werkgeversorganisaties
zitting in de raad).
De besturen van de fondsen zou
den paritair moeten worden samen
gesteld uit fondsleden en medewer
kers.
Het oprichten van een fonds is vrij.
Het moet echter na twee jaar ten
minste één percent van het^tötaal
aantal ziekenfondsleden omvatten.
Naast een nieuwe voorziening
bevat het rapport ook aanbevelin
gen ter verbetering van de be
staande ziekenfondsverzekering.
Het pleit onder meer voor grotere
financiële vrijheid voor de fondsen.
De loongrens zou moeten worden
verlaagd voor ongehuwden tot bij
voorbeeld f 450 en voor gehuwden
"(Van een onzer verslaggevers)'
Voor de Hoge Raad heeft gisteren
jnr. F. Stoffels, de verdediger van de
wegens, smaadschrift en belediging
door het hóf veroordeelde hoofdredac
teur van Nieuwsbrief 3. Fabius,
gepleit voor een beperkte uitleg van
het wetsartikel dat zich keert tegen
belediging van het openbaar gezag.
'Dit artikel was gericht tegen het
optreden van de voormalige NSB,'
aldus mr. Stoffels, *maar het gevaar
bestaat dat het wordt toegepast op
allen die kritiek uitoefenen op da
overheid.' Ia het geval-Fabius zou dit
volgens hem inderdaad zijn gebeurd,
Mr. Stoffels voerde verder als cas
satiemiddelen aan dat de veroorde
ling wegens smaadschrift tegen mr.
J. T. Buurman van Vreeden. voor
malig officier-commissaris bij de
Krijgsraad, ongegrond is, daar deze
functionaris in het betrokken artikel;
dat slechts in het algemeen van cor
ruptie spreekt, niet met name wordt
genoemd,
In elk geval heeft Fabius het be
wijs van de waarheid geleverd, en
•daarmee gehandeld in het open
baar belang. De belediging van een
marechaussee, waarvoor Fabius
eveneens door .het hof is veroor-'
deeld, beschouwde de pleiter slechte
als een kritisch verwijt.
'Fabius', zo zei mr. Stoffels, 'heeft,
te goeder trouw gehandeld en goede
trouw moet straffeloos maken.'
De conclusie van de Hoge Raad is
bepaald op 14 septèinber.
De gemiddelde etmaal tempera
tuur bedroeg 17,4 gr. C, juist één
graad meer dan normaal. Alleen de
zomer van 1947 (18,7) en 19X1 (17,6)
waren deze eeuw nog warmer. Het
aantal uren zon overschreed het
normale peil ver: De Bilt kwam in
de meteorologische zomer, waar
onder juni, juh en augustus vallen,
op ongeveer 800 «ren tégem ruim 600
normaal.
Hoewel exacte gegevens nog ont
breken, schijht het seizoen van 1959
toch niet helemaal zoveel zonne
schijn opgeleverd te hebben als de
schitterende zomer van .1947. Wel
uniek, zo lang er zonneregistrerin-
gen worde» verricht, is de zonne-
Bcnritt tussen 1ntei en 1 sentember
geweest. Dit cijfer benadert" 3h De
Bilt de 1100!
In De Bilt viel ceel te weinig regen
tussen 1 juni en 1 september t.u).
104 mm. In slechts één zomer se-
iert 1900 leverde Pluvius nog minder
nattigheid af t.w. in het jaar 1921
tS€ mm).
Ook septemuer fes bestendig be
gonnen. Er is een hogedrukgebied
uit Schotland komen drijven
hetzelfde dat ons vlakvóór het
weekeinde in de kou heeft laten
staan en gaan en dit presen
teert ons deze week droog en over
wegend zonnig nazomer weer De
temperaturen gaan, nu het maxi
mum zich over het continent
Uitbreidt, geleidelijk aan de hoog-
to in»
Wanneer we de Duitsers mogen
geloven - en in de afgelopen maan
den voorspelden zij het weer zeer
exact staat ons 'een erg zomerse
september, misschien wel de mooiste
maand van het jaar te wachten'.
We geven deze prognose een beste
Naa-r d« Enkhuizer Almanak
kijkt geen mens meer om.
Weet a nog, wat deze over het nu
gepasseerde seizoen orakelde? 'Het
wordt een bar slechte zomer! Juli
wordt slecht en in augustus kunt
u wel thuisblijven.' Er zijn inder
daad mensen thuis (lees in Neder
land) gebleven, maar dat was dan
alleen omdat de zon hier veel meer
scheen dan in het buitenland, met
name in landen als Oostenrijk en
Zwitserland. Er zijn nu ook al weer
mensen, die na deze warme zomer
een strenge winter verwachten.
Git een statistisch onderzoek t>
ons evenwel gebleken, dat de volks
uitspraak (Op warme zomers volgen
strenge winters) volkomen iedere
grond mist. Het tegendeel schijnt
eerder waar te zijn. De kans op «en
winter aan-de-warme-kant is na een
bijzonder warme zomer groter dac
sn-ffio-jBJam
Advertentie LM.
De „Mastreechter Staar", het be-
roemde, vér over onze grenzen be
kende zangkoor, bestaat al rairo 75
.jaar.
(Toch is de Maastrichtse Aardewerk-
I Industrie nog ouder, daar Petrus
j Regom 125 jaar geleden de grond
slag van deze industrie legde. I
Thans «verken meer dan 4000 men
sen in de fabriekscomplexen van de
N.V. Sphinx-Céramique v/h Petrus
Regout aan de vervaardiging van
het beroemde Maastrichts Aarde
werk.
Er zou een loflied te zingen zijn
op de sterke kwaliteit, de moderne
vormgeving, de aantrekkelijke kleu
ren en decoraties van het Waas
trichts Aardewerk Het is waarde-
werkLet op deze merken, dan
heeft D een goed product
en dan natauvfejk van da
SniOeUEMMIQOE
Vffl PETRUS REGOW, (WtóTRtCBI
Reizigers, die zich maandag in
een. station van de Parijse onder
grondse bevonden zijn in paniek ge-,
vlucht toen er schoten in het station
klonken en een Algerijn gewond bleef
liggen. Do Algerijnse schutter wist ia
de wrwairtag te ontkomen.
