Verhaal van Visser bedrog en onzin w FLITSEN Spoedig rapport over salaris Dertig fysici speuren in Jutphaas naar een nieuwe energiebron t W YB EST Niet teveel onderwijzers opleiden Reclame-TV komt eerst in de Kamer Beraad over honoraria fondsartsen baby zephyr ZONDER COMMENTAAR Reclamevlieger moet 400 meter hoog blijven Gasontploffing in Wierden - vrouw gewond Gelijke kansen voor bi jzonder h. o. bepleit Contactcommissie Renate Leonliardt: Verjaardagen: geknipt om te Cals in memorie: Minister wil twee wetsontwerpen intrekken Afkeer Meer uitvoer dan invoer HET VRIJE VOLK DINSDAG 17 NOVEMBER 1959 PAGINA 3 ÊÈÊʧm§smÊÈ 100.000.000° c. BONTMANTELS -VOOR VAKWERK BONT,A MEENT 40 JLIO0Z39 gevolgd om de verklaringen over de lading los te krijgen," aldus de heer K-Uyl. »Hij bracht de mensen als het ware onder suggestie." De goudzoeker uit Wormer tal tHn beweringen nu waar moeten maken door te vertellen wie de gehemzin- mge Duitser is, die de scheepsjour nalen heeft. Z(jn hele verhaal is au uiteengerafeld. Er moet een eind komen aan deze zaak, die al heel wat mensen hun spaarduitjes heeft ge kost, meent de heer Kuijl. Het driemanschap hoopt, dat P. Visser nu voor de rechter kleur zal bekennen. (Van een onzer verslaggevers) „Het is ten slotte een heel trieste geschiedenis. Het gaat er ons met om om Visser in de gevangenis te helpen, maar om «eze zaak tot een eind te brengen," aldus de heer J. Kuijl jr. die met de heren G. H. Hassink uit Locbem en C. Lof uit Bar- neveld de contactcommissie van drie vormt, die voor de aan deelhouders van de coöp. bergingsvereniging Renate Leon- hardt onderzoekt, of de beweringen van de heer P. Visser uit Uormer, nl. dat dit in 1917 getorpedeerde schip kostbaarhe den bevat, op waarheid berusten. Reeds in het voorjaar van 1958 kwam deze commissie tot de conclu sie dat het oprichtingsprospectus van 1954 bestond uit een reeks van onware beweringen. De commissie heeft toen alleeü in Nederland een onderzoek ingesteld. Er zijn in dat prospectus ook Duitse namen ge noemd. Dit jaar heeft men daarom ook in Duitsland de verklaringen van de goudzoeker Visser trachten te verifiëren. In een circulaire aan de 500 aan deelhouders van de bergingsvereni- ging brengt het driemanschap nu rap port uit van zijn bevindingen. Daar uit blijkt, dat niemand van de per sonen die men in Duitsland bezocht (o.a. de rederij Leonhardt und Blum- berg) gelooft In de aanwezigheid van cacaoboter, goud of kostbaarheden in de Renate Leonhardt. Bovendien zijn zowel de redery als de verzekeringsmakelaars Knoop und Bauch van mening, dat de heren C. v. d. Toorn en P. Visser en hun vennootschap alleen toestem ming hebben tot het bergen van de rest van de lading kolen en cokes. Geen recht Zij hebben geen 'enkel recht tot liet bergen van een lading cacaobo ter en goud, zo deze er ooit geweest mocht zpn. Ten overvloede is men in Duitsland van mening, dat de bewe ringen van de heer Visser, dat de scheepsjournalen (met notities over de goudlading) by een Duitser zün, die hij niet bekend mag maken, des te sterker bewijzen dat zijn verhaal, aldus de circniaire, bedrog en onzin is. De mensen van de rederij gelo ven niet in het bestaan van de scheepsjournalen. Deze zouden zich in een archief hebben moeten bevin den dat in de Tweede Wereldoorlog is verbrand. Ais de inmiddels over leden kapitein van de Renate Leon hardt ze in zijn bezit zou hebben ge had, dan moeten ze nu bij zijn fami lie in Oost-Duitsland zijn. De kans bestaat dus, aldus de heer Kuijl, dat wij het onderzoek tot achter het IJzeren Gordijn moe ten voortzetten. De justitie onder zoekt de zaak-Visser echter ook we gens het vermoeden, van oplichting De 'kroongetuige', stoker G. P. Wolf mt IJmuiden, heeft zijn verklaring, dat hij iets van de geheimzinnige lading zou hebben gezien, echter weer ingetrokken. De heer Kuijl beschikt over schriftelijke bewijzen daarvan. „Visser heeft zowel in Duitsland als In Nederland dezelfde methode Advertentie I.M. Advertentie r.M. JONKER POTO TOE STEL ZEGT i (en._cm foto-artikelen te geven!) (Van onze parïementsredactie) De toeloop van kandidaten voor de kweekschool was dit jaar zeer groot. Er zijn nu zelfs zoveel onderwijzers in opleiding, dat minister Cals blij kens een mededeling In zijn memorie van antwoord by zyn begroting, een verdere staging ongewenst acht. Er zijn veel onderwijzers nodig, maar niet te veel. Het totaal der kwekelingen Is sprongsgewijs gestegen van 12.774 in 1954 tot 21.059 in 1959. Het is de mi nister niet bekend hoeveel aanmel dingen moesten worden afgewezen wegens volledige bezetting van de kweekscholen. Daar na 1962 het aantal aanmel dingen bij de kweekscholen nog wel verder zal stijgen, ziet de bewinds man de mogelijkheid tot zorgvuldige selectie en betere resultaten. Met die selectie is plaatselijk al begonnen. Het kweekschooloaderwijs is nog niet gestabiliseerd, maar minister Cals acht het peil van de afgestu deerden redelijk. Hy voelt nog niet voor het inrichten van eenaparte opleiding voor ulo-onderwijzers. De minister acht de dienstplicht- faciliteiten voor onderwijzend perso neel onvoldoende, als men alleen let op het onderwijsbelang. Maar als men het defensiebelang ook in aan merking neemt, zijn de richtlijnen niet onaanvaardbaar. De Anglicaanse geestelijke Da vid Wood uit Wolverhampton in Engeland, heeft voorgesteld dat ouders wier kinderen de wet over treden naar de gevangenis worden gestuurd voor het volgen van een cursus van een maand in gezins- discipline. morele (Van onze parïementsredactie) De nota over de reclame in de tele visie zal de Tweede Kamer wel spoedig bereiken. Het streven van minister Cais is daar tenminste op gericht, zegt hij in de memorie van antwoord op vragen over zijn be groting. De bewindsman denkt er niet aan, de vrijheid van beslissing van het parlement over deze kwestie te be- perken. Hoewel het kabinet al een 'principebesluit over het toestaan van reclame in de TV heeft ge nomen, zal de minister zijn toezeg ging gestand doen, dat nij geen gebruik zal maken van zijn be voegdheid tot toelating van de reclame voor de Kamer zich heeft kunnen uitspreken. (Uitbreiding van de televisiezendtijd eist zoveel materiële voorzieningen zegt minister Cals voorts, dat .slechts geleidelijke verruiming mo- gelijk ls. Hij acht die geJewViljke -•uitbouw ook beter dan een plotse linge groei, omdat dan de nodige krachten behoorlijk kunnen wor- den opgeleid. Uitbreiding van het aantal Eurovisie-uitzendingen zou de minister toejuichen. .Voor de stichting van een eigen regie- en presentatieafdeling voor de NT'S wacht de minister slechts op een initiatief van de Televisie- stichting. Hij zal het door de VARA geopperde plan daartoe voor zover op zijn weg ligt bevorderen, maar hij acht zich zelf niet de figuur om de eerste stap te aetean. (Van onze parïementsredactie). De salarissen van kleuterleidsters zullen in de algemene overleg commissie voor onderwijzend personeel worden bezien, uiteraard met de bedoeling ze eventueel te verhogen. De commissie zal zo spoedig mogelijk rapport uitbrengen over de plaats van het kleuterleidster salaris in het geheel der onderwijzerssalarissen. Minister Cals, die dit zegt in zün.- memorie van antwoord op vragen f over zfjn begroting, memoreert zijn j in de Tweede Kamer gedane uit spraak, dat hü de salariëring van de ze groep aan de lage kant vindt en zo gauw mogelijk wil optrekken. Daar de kwestie van de salarissen van leraren by het "VHMG en de kweekscholen nog bij het georgani seerd overleg in bespreking ïs. wil de minister zyn eerder gedane uitspraak, dat het kabinet een uiterste poging heeft gedaan tot overeenstemming te komen met de lerarenorganisatie, niet nader toelichten. Hü vertrouwt echter by de mondelinge behandeling van zün begroting nadere medede lingen te kunnen doen. De besprekingen over de aanpas sing van de onderwijzerssalarissen aan die der ambtenaren zün onlangs hervat. Ook hierop wil de minister bij de mondelinge behandeling van zfln begroting terugkomen. 0e regering heeft dezer dagen besloten de aan passing van de salarisregeling voor het lager nijverheidsonderwijs bij het v.g.!.o. terugwerkende kracht tot 1 januari 1957 te verlenen. De voorstellen van de staatscom missie-Van Poelje over de pensioen gerechtigde Ieeftyd, die momenteel op Binnenlandse Zaken ia overwe ging zijn, gelden ook voor het on derwijspersoneel. Minister Cals voelt er daarom niets voor een apart on derzoek voor >ze groep te laten uit voeren. Het rapport van de commissie-Van Houten over de wettelijke regeling van het bi.o. is binnenkort te ver wachten. (Van onze parïementsredactie) De minister van Onderwys, Kun sten en Wetenschappen zal de in trekking van de wetsontwerpen be treffende titel en beroep van de ar chitect en betreffende de journalis tieke verantwoordelijkheid bevorde ren. Hf) is nameiyk naar .aanleiding van een vraag over zijn begroting tot de conclusie gekomen, dat de Tweede Kamer geen waarde hecht aan het uitbrengen van een voorlopig verslag over deze wetsontwerpen. De ont werpen zijn reeds verscheidene jaren geleden bij de Kamer ingediend, maar hadden het nog steeds niet verder dan een eerste onderzoek'gebracht. De directeur-generaal van de Rüksluchtvaartdienst heeft besloten enkele wijzigingen te brengen in de bepalingen voor het reciamevliegen. De hoogte van de letters van het op een sleepnet aangebracht reclameop schrift moet ten minste 1.50 meter bedragen. Tijdens het slepen van een sleepnet of een doel voor schiet oefeningen moet het .vliegen wor den uitgeoefend op ten minste 400 meter hoogte boven de grond of het water. Tot dusver luidde het voorschrift dat het toestel 150 meter boven de onbebouwde en 300 meter boven de bebouwde kom moest vliegen. Alle delen van een sleep, die van uit het vliegtuig worden ontkoppeld, moeten van een zodanige hoogte worden afgeworpen, dat deze delen binnen de grenzen van een lucht vaartterrein zullen neerkomen zon der schade aan personen en of zaken op de grond toe te brengen. De be stuurder moet de ontkoppeling steeds snel kunnen uitvoeren. Tydens vluchten waarbij wordt ge sleept, mogen geen kunstvluchten worden uitgevoerd en mogen geen personen of goederen anders dan die welke voor het uitvoeren van de vlucht noodzakelijk zijn, worden ver voerd. (Van een onzer verslaggevers) Minister Cals heeft gister middag; in Jutphaas de eerste paal geslagen voor een labora torium, waarin dertig Neder landse fysici hun aandeel gaan leveren in het onderzoek naar ae vraag of men de H-bom kan temmen. Men wil bestuderen of op dezelfde wijze als in het sterrenstelsel gebeurt, energie kan worden geproduceerd. Het lokkende toekomstbeeld is dan een thermo-mucleaire reactor, die goedkoop en schoon (zónder radioactiviteit dus!) 'kracht' levert. Met dit plasma-instituut van de stichting Fundamenteel onderzoek der Materie zoals de Jutphase vestiging werd gedoopt kan ons land een positieve bijdrage leveren in het internationaal overleg over kernversmelting, aldus minister Cais. Ook is niet ondenkbaar, dat Neder land nu in Euratom-verband een sub- contract kan sluiten voor wetenschap pelijk onderzoek. In leketaal gesproken: de FOM- fysici gaan proberen of energie te voorschijn komt wanneer men heftige elektrische ontladingen laat ontsnap pen in een 'vat' met sterk verdund waterstofgas, dat tot honderd mil joen graden Celsius verhit raakt. 'Onze eerste taak is begrip te krijgen van de natuurkundige ver schijnselen. die zuilen optreden in een eventuele thermo-nucleaire reactor.' zo formuleerde de directeur van het Plasma-instituut, dr. C. M. Braams, het. In afwachting van de voltooiing van het nieuwe labora torium op de terreinen van de historische ridderhofstee te Jut phaas, gaat men vast met het wetenschappelijke werk starten in het kasteel Rijnhuizen en in de beide koetshuizen. Op htin speurtocht naar een nieu we energiebron zullen de Jutphase fysici geholpen worden door de FOM- groepen in Amsterdam en Arnhem. In de hoofdstad heeft men namelijk een zeer speciale methode voor gas ontladingen ontwikkeld, terwijl de KEMA-groep uit Arnhem beschikt over een kortsluitlaboratorium, waar in bijzonder sterke elektrische stro men kunnen worden opgewekt. 'Niemand weet of een thermo- nucleaire reactor geen fata morgana zal zija en of we straks juist niet zullen ontdekken dat ze een ónmo gelijkheid is,' oordeelde de directeur van het Plasma-instituut voorzichtig. "We zullen eerst eens experimenteren om te ontdekken hoelang men eigen lijk plasma (sterk verdund waterstof gas) kén opsluiten in. een vat. Ver wacht voorlopig geen opzienbarende resultaten.' (Van onze soc.-econ. redactie) De besturen der medewerkersorga nisaties van de ziekenfondsen (art sen, specialisten, tandartsen, apo thekers en vroedvrouwen) hebben met minister Van Rooy van Sociale Zaken overlegd over de nieuwe con tracten met de ziekenfondsen. Zij zullen zich nader beraden over de suggesties die de minister heeft gedaan over de wijze waarop de nieuwe tarieven kunnen worden aan gepast aan het prüsbeleid van de regering. Naar wij vernemen heeft de minis- J8* Sociale Zaken en Volksge zondheid de vertegenwoordigers van de medici te kennen gegeven, dat hij de honorariumverhoging op zichzelf met onredelijk vond. De nogal drastische stijging (voor huisartsen bij voorbeeld 12 percent met ingang van 1 januari 1960) paste echter met in het prijsbeleid van de regering. - Daarom zou de minister erop heb ben aangedrongen de verhoging over een langere termijn uit te smeren. Op l januari zou dan begonnen Kunnen worden met een lager percen tage dan de medewerkers met de ziekenfondsen waren overeengekomen. De verschillende organisaties van medewerkers zullen deze suggestie van de minister op ledenvergaderin gen bespreken. Verwacht wordt, dat zij de bewindsman gezamenlijk een antwoord zullen sturen, In de kringen van de artsen schijnt wel enige bereidheid te bestaan aan de wensen van de minister tegemoet te komen. 'Advertentie IM. Advertentie LM. allerbeste voor baby In een huis aan de Grote Maats- weg te Wierden heeft zich vanmorgen een gasontploffing voorgedaan, waar door bet huis zeer zware schade op liep en de bewoonster ernstig werd gewond. Door een openstaande gaskraan was gas uit een fles in de keuken gestroomd. Toen de bewoonster mevr. Den Ambtman een gasstel wilde aansteken, deed zich een explosie voor, die met steekvlammen gepaard ging. De muren werden ontzet, ra men, deuren en sponningen versplin terd. Het keukenmeubilair werd gro tendeels vernield. Mevrouw Den Ambtman werd ernstig gewond aan hoofd, armen en benen en moest in het ziekenhuis te Almelo worden opgenomen. (Van een onzer verslaggevers) 'Bij een eventuele spreiding van liet hoger onderwijs moeten aan het bijzonder onderwijs gelijke kansen met het openbaar onderwijs verzekerd worden.' Dat Is de mening van de bisschoppelijke studiecommissie in zake de spreiding van het hoger on derwijs. Deze commissie constateert dat in de vorige week gepubliceerde voor stellen van de rijkscommissie-Piekaar en -Neher over de spreiding van het hoger onderwijs geen aandacht is ge schonken aan het principieel en wet telijk vastgelegd onderscheid tussen openbaar en bijzonder onderwijs. Er is volgens de bisschoppelijke commissie onvoldoende rekening ge houden met de belangen van en de behoefte aan bijzonder hoger onder wijs. Advertentie LM. Bij guur weer kunt U verkoudheid voorkomen met in deze rubriek vermeldt Het Vrije Volk zonder commentaar tref fende uitspraken van anderen, uiter aard voor tekening van hen die worden geciteerd. Dat het NVV de heer Roolvink ver guist zo mogen we het we! zeggen nemen wij dit verbond nauwelijks kwalijk. In vroeger jaren heeft ook het Nederlandse socialisme zich aan de goede naam van ieden van het Koninklijk Huis vergrepen, zoals de oude jaargangen van 'De Noten kraker duidelijk leren. Van deze zijde moet men zijn verwachtingen op dit gebied dus maar heel laag spannen. Anders staat het met het CNV, waar van de heer Roolvink tot voor kort secretaris was. Dat het Christelijk Nationaal Vakverbond niet alleen voor 100 fo instemt met het NVV als het erom gaat in hooghartige toon het adres der hoogleraren van de tafel te vegen, alsof dit door een aantal gees telijk onvolwaardigen was opgesteld, doch mee tegen staatssecretaris Roót- virtk ophitst en stookt» kan slechts af. keer opwekken. Uit Burgerrecht van 14 november 1959 (Van onze soc.-econ. redactie) De waarde van de uitvoer is in ok tober een haast ongekend ver- schynsel voor ons land groter ge weest dan de waarde van de Invoer Uitgevoerd werd voor ƒ1.361 (v. nu 1.307) miljoen en Ingevoerd voor een waarde van ƒ1.328 (v. m. 1307) mil joen. Vergeleken met oktober van het vorige jaar is de uitvoer zelfs met ƒ188 miljoen gestegen en de invoer „slechts" met ƒ88 miljoen. Over de eerste tien maanden van dit jaar overtreft de invoer de uit voer nog met ƒ1101 miljoen. In de zelfde periode van het vorige jaar was dit ƒ1251 miljoen. Het is alweer een dag of wat geleden, dat In Den Haag een kleine, grijze vrouw afscheids woorden aanhoorde op de af deling planologie van de dienst der Zuiderzeewerken. De on verbiddelijke kalender had voor de hoofdingenieur mej. ir, E. FF. van den Ban het uurv U aangewezen. Dat afscheid is nog steeds voelbaar in de grote donkere werkkamer aan de Middenlaan te Heemstede, waar deze ge decideerde vrouw, die bij Rijks waterstaat een van de hoogste sporten bereikte, verkleefd lijkt aan een onvoorstelbare hoeveelheid rollen papier met tekeningen, schetsen en plan nen, die achteloos verspreid liggen. Niets is minder waar. 'Ik heb er een streep onder gezet en weg is weg,' zegt ze met iets knauwends in haar stem, 'Maar ik ga niet stilzitten, ik ga het alleen iets kalmer aan doen. Een mens wil ook wel eens iets anders lezen dan vakliteratuur. Maar ik heb nog particuliere opdrachten. Ik heb nooit goed kunnen begrijpen, dat er in mijn vak mensen zijn die bij hun afscheid hun werk neer- leggen en er dan niet meer naar talen op dit terrein ooit nog iets te doen. Ik vind dat, maatschappelijk gezien, niet juist. Waarom zou ik de ken nis en wijsheid die ik tijdens mijn studie en in mijn werk vergaard heb op 31 oktober neerleggen en op 1 november als verleden tijd zien?' Deze woorden tekenen haar. Ze heeft altijd precies geweten wat ze wilde. Ze weet dat nóg heel precies. Ze was de eerste vrouw in Nederland die de stedebouwkundlge richting als toekomst koos. Ze heeft daar zeer uitge sproken meningen over. 'De civiele kant is meer verstands werk, je hebt er ook meer hou vast aan. Maar aan mijn vak stedebouwkundlge plannen maken zit een meer mense lijke kant. Dit facet ligt ons vrouwen wel, méér dan alleen maar denken in staal, ijzer en beton, Stedebouw richt zich op mensen, je maékt iets voor mensen en dat heeft me altijd aangetrokken.' Nooit heeft ir. Van den Ban het gevoel gehad, dat zij als vrouw minder in tel was dan haar mannelijke collegae. 'De proffen vonden het destijds wel leuk. En toen ik later ge regeld besprekingen moest voe ren met gemeentelijke instan ties, toen. dacht ik wel eens: wat ga Je beginnen, al die recalcitrante Noordhollanders, wat moet ik daarmee? Als je iets verkeerds doet, krijgt de hele vrouwenwereld de schuld. Want zo gaat het toch im mers? Als een vrouw achter het stuur een fout maakt, roe pen alle mannen: Vrouwen horen niet thuis achter het stuur!' Ze heeft het toch aange durfd en ze is met hoffelijk heid en respect bejegend in de top van Rijkswaterstaat. Ze is daar dankbaar voor. En het land is haar dank baar voor haar aandeel bij de werken in Oostelijk Flevoland, haar adviezen bij uitbreidings- en streekplannen en haar hel dere inzichten met betrekking tot de structuur van de zuide lijke IJselmeerpolders. Wat doet een vader die met z'n vijftienjarige zoon een gemeentelijk slachthuis bezichtigt en aan het eind van de mid dag ontdekt, dat ze hem en z'n zoon vergeten, de deur ge grendeld en het gebouw ver laten hebben? 'Kouwe rillingen krijgen!' verzucht niet zonder humor de veertigjarige gemeenteamb tenaar Harry Bommeck uit Venlo. Het overkwam hem vorige week, samen met z'n zoon Jons. 'Ze hadden gezegd, ga zelf maar es rondkijken. Nou, 't was machtig interessant, maar toen we in de koelcellen kwamen een grote zaal van schat Ik tien bij twintig meter, met een temperatuur flink onder nul dachten we: Nou niet langer, je stikt van die lucht van die beesten die net geslacht zijn, en je moet nog uitkijken voor je kleren ook. Ik zeg, we gaan, jong. Maar ik zag geen mens en de deur vond ik ook niet, want het licht was uitgegaan. Ik zeg, daar komen we nooit meer uit, jong, maar die jongen van me zei niks en ik wist niet waar-ie zat. Ik floot es, maar je kon niks horen van dat geruis van al die aggregaten. Ik gaf es 'n gil, maar ik had hèt net zo goed kunnen laten. Afijn, Ik steek m'n aansteker aan en m'n jongen, die achter zo'n beest bleek te zitten, ook en toen hebben we allebei op de muren staan hengsten. Maar d'r kwam niks. Ik zeg, we staan d'r prettig op, trek jij mijn jas maar aan, want ik kan wel tegen 'n dreun. Verschrikkelijk donker dat 't daar was; als je hoestte, zag je alieen maar sterretjes. We staken zowat de moord van de kou, maar we bleven rondlopen, wat ook niet best ging, omdat je steeds tegen dil kapotte runderen aanbotste. Nou, op een gegeven ogen blik ging de deur open, want toevallig moesten ze nog een noodslachting doen die avond. Toen was het gebeurd! Vier dagen later hoorde ik, dat cr een alarmschei in die koelcel zit. Maar dat hadden ze me wel es vooruit kunnen vertel len!' WILLY LEVIE

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1959 | | pagina 2