I ^ohleem pre khiikc es
moeten
gchol Ipen
worden
Landbouwintegratie in
Europarlement erdoor
Melk duurder
Raad Simpelveld wipt
wethouder die veertig
huizen verspeelde
nm
VELPON
Juno van Rembrandt haait prijs niet
iïeder
Moet u
horen!
mensen
aan
nieuw 2
Staat verliest
aan invloed
bij Hoogovens
Schilderij terug
naar Nederland
Ketel ontploft:
twee gewonden
overleden
Natuurlijk, maar problêêm
ligt in randstad Holland
V00R-
JAARS
MQE-
HEiD
FIT MET
KREMLON
j Ziekenfonds-c.a.o.
I op de drempel
WÜIWEF
-*BABYDERMK
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 2 APRIL 1960
PAGINA
Gedrang aan 't strand
Steden groeien vast
3 miljoen dagjesmensen
Kan niet doorgaan
JNOY: 'Afschuw over
optreden Z.-Afrika'
chocolade in topvorm
produce
«MSS1
Nes 23-25
Amsterdam-C.
Vraag gratis folder!
YoorheOere
Baby-huidje
Het noorden heeft zijn
vaste plaats gekregen op
ons lijstje van nationale
problemen, die moeten
tvorden opgelost.
'Het noorden moet gehol
pen worden,' Is een vrijwel
algemeen aanvaarde kreet ge
worden, al heeft die nog niet
zo vreselijk veel opgeleverd.
'Het noorden moet gehol
pen worden.' De huisvader in
het westen is geneigd daarbij
te denken: Ach ja, die arme
lieden daar in het noorden.
Daar is héél wat armoede en
werkloosheid. Daar moet echt
iets aan gedaan worden.
Laten we maar meteen zeggen,
dat het probleem zo niet precies
ligt. In wezen ligt de kern van het
probleem niet tussen Harlingen
en Winschoten, maar... in het wes
ten van het land.
En vooral in de randstad Holland.
Ep als er dus geld 'voor het noor
den' beschikbaar komt, dan is dat
niet in de eerste plaats een Stukje
vriendelijkheid van het westen, het
zuiden en het oosten jegens de ar
me landgenoten in het noorden,
maar ook een stuk welbegrepen
eigenbelang.
Bent u wel eens op een mooie
zomerdag in Zandvoort of Scheve-
pingen geweest? Hebt u gezien hoe
honderdduizenden daar op een
smalle strook zand bij elkaar zaten?
Dat is het beeld van het steeds
meer in tal en last vastgroeiende
westen.
De randstad Holland, de kring
van steden Amsterdam-Haarlem-
Leiden-Den Haag-Delft-Rotterdam-
Gouda-Utrecht telt 4,4 miljoen in
woners. Twintig jaar geleden waren
het er 3,5 miljoen. Over twintig
jaar zullen liet er 5,5 miljoen zijn, 1,1
miljoen méérl Van die i.l miljoen
zal zeker een half miljoen géén
plaats kunnen vinden in de be
staande en in voorbereiding zijnde
stedelijke uitbreidingsplannen.
Alleen al in de omgeving van Den
.Haag moet op korte termijn voor
120.000 mensen plaats worden ge
vonden. Men spreekt van nieuwe
steden in de nieuwe IJselmeerpol-
ders. Maar die polders zijn er nog
niet en 1980 is nabij. De 'overloop*
zoals dat heet is het grootst nabij
Rotterdam. Hier moeten niet min
der dan 250.000 mensen onder dak
worden gebracht.
Amsteröam-Zaanstreek-IJmond-
Haarlem dreigt tegen 1980 één
groot complex te worden van twee
miljoen inwoners.
Den Haag-Leiden-Delft (IJ mil
joen) zullen alleen door bewust
ingrijpen gescheiden kunnen blij
ven van de Rotterdamse agglo
meratie van 13 miljoen inwoners.
Het Gooi, eens de tuin van Am
sterdam, is volgebouwd met vil
laatjes. Het tekort aan recreatie
ruimte wordt benauwend. De opper
vlakte aan vrij en beperkt toegan
kelijk recreatiegebied bedraagt in
Noord-Holland per hoofd der bevol
king 107,8 m2, tn Zuid-Holland...
29,1 m2. Stél daartegenover Gro
ningen en Drentè samen met 377 en
de ruimte om te leven gaat ont
breken.
Op het ogenblik telt het wes
ten ongeveer 275.000 auto's. Is het
vermetel te voorspellen, dat het
reeds over tien jaar 800.000 zullen
zijn? Dat betekent: nog drukkere
wegen. Nog minder rust.
Cijfers genoeg: In deplanolo
gische studie 'De ontwikkeling van
het westen des lands' is becijferd,
dat in 1980 ongeveer een miljoen
mensen hun vakantie in het wes
ten zullen doorbrengen. Tezamen
met de dag-recreatie van de be
woners van de randstad zelf zal dit
op topdagen leiden tot een gemid
delde van 25 5. 3 miljoen vakantie
gangers en dagjesmensen. Zoveel
ruimte is er eenvoudig niet.
inclusief de Wadden
Friesland
350 m2.
In een straal van 20 kilometer
om het centrum van de stad vindt
men bij Utrecht nog 168,9 m2 re
creatieruimte per hoofd der bevol
king. Bij Haarlem 76,8 m2, bij Den
Haag 25,2 m2 en bij Rotterdam...
2,5 m2 per hoofd. En die bereke
ning is dan nog zeer geflatteerd.
De ontwikkeling van de rand
stad Holland dit dichtstbevolkte
van alle hoogontwikkelde gebieden
ter wereld is de schrik van de
planologen. Niet omdat men
vreest, dat er in de toekomst geen
economische mogelijkheden
voor dit gebied zouden bestaan.
Men kan desnoods het hele groene
hart van de randstad ook nog vol
bouwen met fabrieken. Maar omdat
Wat dit alles met het probleem
van het noorden te maken heeft?
Alles: reeds tientallen jaren be
staat er een regelmatige trek van
mensen uit 'overig Nederland' naar
het westen. Met name ook uit het
noorden. In de loop van 50 jaar
zijn meer dan 100.000 Friezen naar
de randstad vertrokken (plus nog
een 25.000 naar het buitenland).
Het westen zwemt niet toevallig in
de Hoekstra's, de Veenstra's en de
Hannema's.
Het probleem van de 'armoede* In
het noorden werd in het verleden
voor een niet gering deel opgelost
door oen regelmatige trek naar bet
westen. Alleen al in de periode 1950
1956 vertrokken uit het noorden
meer dan 60.000 personen méér dan
zich daar uit andere streken van
het land vestigden. De drie noorde
lijke provincies hebben in die zeven
jaar meer dan de helft van hun
natuurlijke bevolkingsaanwas door
migratie verloren.
Van 1880 tot 1950 nam de
bevolking van Friesland'toe
met 135.000 inwoners, terwijl
ln diezelfde periode 200.000
personen de provincie ver
lieten.
Hier ligt het probleem: de ruim
tenood in de randstad leidt ertoe,
dat deze eenzijdige trek in de toe
komst niet ongeremd door- kan
gaan. "Voor bet noorden betekent de
migratie een nadeel doordat actie
ve initiatiefrijke mensen juist uit
de produktieve leeftijdsklasse weg
trekken, voor het westen betekent
het een verzwaring van de steeds
ernstiger wordende ruimteproble
men.
Voor het land als geheel bete
kent het domweg een economische
kwestie. De bouw van woningen,
van fabrieken enz. is in het westen
duurder dan in het noorden. De
kosten van een kilometer autoweg
werden in 1956 geraamd op 2 mil
joen op slappe bodem tegen ƒ0,7
miljoen op draagkrachtige grond.
De toenemende bevolkingsdichtheid
stelt de overheid voor steeds nieuwe
uitgaven.
Daarom is het een alge
meen belang, dat het beleid
erop gericht wordt in het
noorden een dusdanige eco
nomische ontwikkeling te
stimuleren, dat de bevolking
niet genoodzaakt is weg te
trekken. Maar met deze con
statering hebben wij een heel
groot woord gelaten uitge
sproken. W. POLAK
(Van onze speciale verslaggever)'
Een lange rede van dr. Mansholt,
vice-voorzitter van de Europese Com
missie, heeft in het Europese Parle
ment te Straatsburg een driedaags
debat afgesloten over de voorstellen
tot eenmaking van de Europse land
bouw. Dr. Mansholt constateerde met
vreugde, dat het zeslanden-pariement
eigenlijk weinig essentiële bezwaren
had gemaakt tegen zijn plannen. Al
sullen die dan op verschillende pun
ten veranderd én verbeterd moeten
worden.
De gewijzigde voorstellen van dr.
Mansholt zuüen zo spoedig mogelijk
in het sociaal-economisch comité (de
Europese SER) bekeken worden.
Daarna gaan ze naar de raad van
ministers bij de Europese Economische
Gemeenschap, die moet beslissen. Het
ligt in de bedoeling om ook voor de
landbouw spoediger te integreren.
Enkele grote lijnen uit de rede van
dr. Mansholt: Om het nieuwe Europa
te scheppen, zei hij, is een politieke
wil nodig. De eenwording, met name
in de landbouwsector, kan slechts sla
gen als allen die erbij betrokken zijn,
de politiek dragen. Daarom is nood
zakelijk, dat het beleid duidelijk is.
Dr. Mansholt erkent, dat het begrij
pen niet altijd gemakkelijk is. Hij zei,
dat nog veel voorlichting nodig zal
zijn. Hij betoogde, dat met name op
agrarisch gebied Europa een expan-
Advertentie I.M.
sieve politiek moet voeren, maar dan
toch: een politiek van 'selectieve ex
pansie'; d.w.z,: Europa moet niet de
produktie van de landbouw opvoeren
op plaatsen waar geen voldoende
markt bestaat.
Dr. Mansholt ontkende, dat Neder
land door het prijsniveau in de ge
meenschappelijke markt straks bena
deeld zou worden.
Hij zei, zich speciaal richtend tot
Rotterdam: 'Wat overigens staat te
gebeuren, is niet een gevolg van de
landbouwplannen van de Europese
Commissie, maar van het feit dat
Europa een gemeenschappelijke markt
tegemoet gaat. Nederland heeft nu
eenmaal ook het Euromarkt-verdrag
getekend.'
Advertentie 1 M
'Het hoofdbestuur van de Neder
landse Onderwijzers Vereniging nam
met afschuw kennis van de onmense
lijke wijze, waarop de Zuidafrikaanse
regering optreedt tegen gekleurde
medemensen. Het protesteert harts
tochtelijk tegen deze brute schending
van de rechten van de mens.'
Een telegram met deze tekst heeft
het hoofdbestuur van de NOV dezer
dagen verstuurd aan de gezant van
de Unie van Zuid-Afrika. In een
ander tejegram, gericht aan de
minister-president van Nederland,
heeft de NOV er met klem op aan
gedrongen. dat onze regering bij
Zuid-Afrika ernstig zal protesteren
tegen „de barbaarse maatregelen".
"(Van onze soc.-econ. redactie)'
De c.a.o. voor het personeel van de
ziekenfondsen zal, naar wij verne
men, binnenkort worden goedgekeurd.
Na verwerking van de huurbjjslag
1957 en de AOW-compensatie zullen
de salarissen met 6,2 percent wor
den verhoogd met terugwerkende
kracht tot 1 oktober 1959.
In overeenstemming met de medio
1959 genomen beslissing tot afschaf
fing van de nog resterende consu
mentensubsidie op melk, heeft de
regering goedgekeurd, dat in het ge
hele land de prijzen van melk, kar
nemelk (beide los en in flessen) en
melkprodukten met ingang van 3
april met ten hoogste 2 cent per liter
zullen worden verhoogd.
(Van een onzer verslaggevers)
Op het dorpspolitieke toer-
nooiveld in Zuid-Limburg is
gisteravond weer eens een
strijder gevallen.
De gemeenteraad, van het 5000 in
woners tellende Simpelveld heeft met
Advertentie I.M.
BRO
(Van onze parlementsredactie)
De deelneming van de Staat dei-
Nederlanden in het kapitaal van de
Hoogovens zal binnenkort, ondanks
een nominale stijging met elf miljoen
gulden verhoudingsgewijs dalen van
ruim dertig procent tot zeven en
twintig procent (bijna 35 miljoen).
De oorzaak van deze verschuiving
ligt in het feit, dat het rijk van zijn
claimrecht bij de emissie van ruim
51 miljoen aandelen/certificaten
slechts voor een deel gebruik heeft
gemaakt.
Naar minister Zijlstra in een brief
aan de Tweede Kamer heeft mede
gedeeld, zou een volledig gebruik heb
ben geleid tot een begrotingsuitgave
van bijna 24 miljoen. Hiervoor achtte
de minister geen dringende redenen
aan het algemeen belang ontleend,
aanwezig.
Zo spoedig mogelijk zal de minister
een voorstel bij de kamer indienen
ter bekrachtiging van zijn transactie.
Advertentie I.M
Plak gemakkelijker!
met de nieuwe dop
(Van onze Londense
correspondent)
De Juno van Rembrandt, het
belangrijkste schilderij van
de verzameling van de Neder
lander dr. C. J. K. van Aalst,
die vrijdag in Londen door
Christie geveild werd, ls niet
.verkocht.
Algemeen had men verwacht, dat
de Juno 11 a 2 miljoen, gulden sou
opbrengen. Toen het schilderij ge
veild werd, kon men echter onmid
dellijk bemerken dat er niet vlot zou
worden geboden. De eigenaar van de
kunsthandel Agnew die nog verleden
week bijna li miljoen gulden voor
een Gainsborough betaald had, bood
niet eens mee.
Na ongeveer vijf minuten noemde
de veilingmeester het bedrag van
50.000 guineas ofte wel 50.250 pond, en
liet zijn hamer zakken. Hij noemde
een volkomen onbekende naam, zo
iets als Hemeliet.
Later werd het duidelijk, dat hü
deze naam verzonnen had, dat de
koper niet bestaat, dat de Juno de
Tl-
in oen pakhuis werd ontdekt.
rijen op het ogenblik niet de fantas-
Een andere mogelijkheid is, dat het prijzen halen die bij voorbeeld
vastgestelde minimumprijs niet be- schilderij misschien niet meer in de schilderijen van Rubens worden
reikt had en dus teruggaat osar Huis oorspronkelijke goede staat verkeert, oetaam.
te Hoevelaken.
Er was nauwelijks animo voor
Rembrandts 'Juno' op de veiling
die gisteren bij Christie in
Londen werd gehouden. Het
bieden stopte op 50.250 pond.
Er wordt ook betoogd, dat de Juno jyeze stelling wordt bevestigd door
eigenlijk een museumstuk is en niet de opvallend lage prijs die op dezelfde
r, li geschikt voor particuliere verz&me- veiling voor de tweede Rembrandt
Drie verkisrinsen ringen. en dat musea niet bereid of werd betaald: 'De terugkeer van To- schilderijen van de verzameling-Van
Het gebrek aan belangstelling voor Pi®','11 bereikte slechts 2.370 pond, dit Aalst bedroeg 1.534.000. Zowel de fa-
Rembrandts Juno wordt op verschil- ongeveer f 25.000. Maar m dit ge- imiie van Aalst als de directie var
lende manieren verklaard. Sluieren zich kunnen permitteren. val kan het feit een rol gespeeld heb- beroemde veilingonderneming
Eet is mogelijk, dat de kunthandel ki; L ^sn' schilderij voor een be- Christie toonde zich teleurgesteld
- - - - £e echt- Nj©t ©fQ m trek langryk gedeeltedoor Gerard Dou T)r_ Nicolaas van Aalst, de zoon var
zeven tegen twee stemmen wethou
der F. Strijthagen van zijn post ont
heven. Twee weken geleden werd
met dezelfde stemmenverhouding een
motie van wantrouwen tegen hem
uitgebracht.
Wethouder-aannemer Strijthagen
kon het niet al te goed vinden met
de groot-aannemer Reumkens uit
Heerlen, die te Simpelveld veertig
woningwetwoningen had gebouwd en
die enkele maanden geleden op het
punt stond er nog veertig aan toe te
voegen.
Alle vergunningen Jagen klaar.
Aannemer Reumkens moet echter
op een gegeven ogenblik de wet-
houderlijke bemoeiingen van de
de heer Strijthagen zo beu zijn ge
weest, dat hij voor de eer bedankte.
Zo verspeelde Simpelveld daar
lijkt het tenminste op het bouw
volume voor veertig huizen.
Deze historie was de reden voor de
motie'van wantrouwen en het ont
slag, Het vonnis werd gisteravond in
tien minuten voltrokken.
Wethouder Strijthagen bleef op
zijn reeds eerder ingenomen stand
punt, dat de heer Reumkens zich te
rugtrok omdat hij tot het inzicht was
gekomen, dat zijn aannemingsprijs te
laag was.
Hij beschuldigde zonder namen
te willen noemen, raadsleden ervan,
steekpenningen te hebben aangeno
men om hem van zijn wethouders
zetel te stoten. 'Maar ik ga mij niet
verder verdedigen, dat is toch doel
loos. Ik heb altijd de belangen van
de gemeente gediend en niet mijn
persoonlijk belang,' zei de heer Strijt
hagen, voordat de rafid zonder verier
commentaar over zijn lot besliste.
De raadsleden van Simpelveld zijn
allen gekozen op de lijsten van r.-k.
groeperingen.
Advertentie I.M.
voei* modarn bealsk'
(Van een onzer verslaggevers)
In het gemeenteziekenhuis b
Zaandam zijn gisteren de 31-jarig«
H. Beuling en de 50-jarige D. Muusse
overleden aan de brandwonden die
zij vorige week donderdag opliepen
bü de ontploffing van een benzine-
ketel in het extractiebedrijf De Witte
Klok.
Het derde slachtoffer, J. Bruin uit
Amsterdam, zal binnenkort het zie-
'^nhuis kunnen verlaten.
Advertentie I.M.
niet geheel overtuigd is van
hcid van het schilderij, dat 200 jaar
lang merhran mat tn in 1932 in Bonn
Andere deskundigen staan op het
standpunt, de* Bemfcr/radfcs schilde-
geschilderd. zou zijn.
De total* opbrengst wm do 56
de verzamelaar, was op de veiling
a«aw«yg,
Wie van het nut van een
bandrecorder niet zo overtuigd
is, moet voor de aardigheid
eens gaan praten met de 41-
jarige Joop Goosen, Slotlaan
154, Zeist, secretaris van de
Nederlandse Vereniging van
Geluidsjagers (NVG).
Voor de gesprekstof zorgt
Joop Goosen, u hoeft vrijwel
geen mond open te doen. Een
hoog voorhoofd, een kop met
grijs golvend haar en een war
me, welluidende stem die,
soms hartstochtelijk fel, dan
weer dromerig ingetogen, pro
paganda maakt voor interna
tionale verbroedering en begrip
door middel van geluidsban
den.
De 650 NVG'ers in Neder
land, op de Antillen, op Nieuw-
Guinea en onder de Neder
landse emigranten in alle we
relddelen vormen evenals de
radio-amateurs een hechte
broederschap Zij 'praten' met
elkaar, lichten elkaar over al
les en nog wat voor en verle
nen hulp, waar ook ter wereld.
Ouders horen via een band
van een geluidsjager de stem
men van hun geëmigreerde
kinderen, geluidsjagers tot in
de verste uithoeken van de
aardbol krijgen Nederlandse
liedjes, typisch Nederlandse
klanken en uitingen van na
tionale folklore over de post
toegestuurd en als Joop Goo
sen en de zijnen hun zin krij
gen, zouden op alle Neder
landse scholen via een band
recorder stemmen uit Japan,
Alaska, Brazilië of Zuid-Afrika
beluisterd kunnen worden.
'Zo'n bandrecorder lijkt nu
wel vreselijk duur, maar als je
nagaat dat ze soms voor een
schoolfeest in een minimum-
tijd 'n schep geld bij elkaar
hebben, nou, dan kan het best,
zeker met de fantastische be-
delteehniek, die de jeugd van
tegenwoordig ontwikkeld
heeft!'
In de herfst krijgt Neder
land voor het eerst de jaar
lijkse grote internationale ge
luidswedstrijd binnen zijn
grenzen: een wedstrijd voor
amateurs, met een Grand Frix
van 1000 gulden. De VARA, die
eenmaal in de maand al gast
vrijheid geeft aan de NVG in
het Regenboog-programma van
Joop Smits, heeft beloofd dat
de internationale jury mag be
schikken over de studlo-appa-
ratuur om de vele tientallen
bandjes uit alle delen van de
wereld te beluisteren en te be
oordelen. Klankbeelden, hoor
spelen, sketches, muziek, re
portages, documentaires, voor
drachten, zeldzame stemmen,
truc- en elektronische opna
men, bijzondere geluiden, en
fin, alles dat zich op de band
laat vastleggen, mits de opna
me maar eigen werk én origi
neel is.
'De NVG,' zegt Joop Goosen.
'wil onderstrepen dat je met
een recorder méér kunt doen
dan alleen maar babbelen op
de band. Iedereen die een
bandrecorder bezit, hoort bij
- ons thuis. Zet dat maar gerust
in de krant: IEDEREEN!'
U ziet 't, ik heb 't er niet uit
durven laten.
Een Amsterdamse kan
tonrechter heeft deze
week, las ik, gezegd dat
ook buitenlanders zich
bij Nederlandse instanties heb
ben beklaagd over de toestan
den in de Amsterdamse walle-
tjesbuurt.
De kantonrechter maakte
deze opmerking tijdens een
massaberechting van publieke
vrouwen en voegde hieraan
toe, dat 'het gevaar niet denk
beeldig is. dat de toeristen
Amsterdam om deze reden
zouden gaan mijden.'
Nou moeten we toch es op
houden
Wat willen we nou eigenlijk?
Amerikaanse verlofgangers en
buitenlandse zeelleden op zoek
naar ros vertier in speciale
DUW-ver lof kampen opvangen,
hen vervolgens uitputtend
voorlichten over Rembrandt,
Van Gogh, Karei Appel, de
tunnel-, stadhuis- opera- en
ziekenhuisplannen van de ge-,
meente Amsterdam en na een
eenvoudige broodmaaltijd bij
de Unie van Mannelijke Vrij
willigers in een rondvaartboot
door de Kostverlorenvaart voe
ren, om ten slotte de dag af te
sluiten met een bezoek aan de
apen van Artis, waarbij spe
ciale voederpasjes voor bui
tenlanders worden uitgereikt,
waarna de toeristen bij het in
vallen van de schemering ge
zamenlijk achter de gesloten
hekken van de verlofkampen
(waar natuurlijk niet geschon
ken mag worden) naar de lok
kende lichtjes van de Magere
Brug mogen turen?
Andere toeristen kunnen niet
geklaagd hebben. Die komen
niet op de walletjes. Maar
mochten deze deviezen bren
gende brave borsten onver
hoopt toch verdwaald raken,
dan nog geen nood. Laat de
ANWB op alle toegangswegen
en steegjes naar de wallen een
Wallenwacht neerzetten, die
deze onschuldige lieden weer
het rechte pad wijst.
Het rechte pad, dat dwars
door Amsterdam loopt... met
uitzondering van de wallen
natuurlijk.
In de Autokampioen
van deze week vond
ik een forse adverten
tie. waarin speciaal voor
heren-automobilisten gecon
strueerd ondergoed wordt aan
geprezen.
Daar kan ik inkomen, maar
wat vreemd in m'n oren klinkt
de in deze advertentie ver
melde toevoeging: 'Goedge
keurd door de Vereniging van
Huisvrouwen.'
Zo, zo. WILLY LEVid
