Ruggegraat van Randstad Holland
Verwarming onder afrit
Rijschoolhouders verliezen
het proces tegen het CBR
Amsterdamse Bank:
winst weer hoger
vmmiLFs
Kruiser drijft met
acht runners aan
boord voor Japan
Afloshemanninvliegt naar
zeesleper Utrecht inJapan
Onduidelijk
RENTE
[VOORARREST
HOVING C.S.
VERLENGD
ZONDER COMMENTAAR
mr
thëebmltjes
Al vóór 1940
In 195817 km
Lang viaduct
Geen hindernis
KLIPPAN
Afternoon
98'<r
AR-verschijnsel
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 2 FEBRUARI 1961
PAGINA 3
i r
zaterdag 4 februari 1961 kan de minister
(Van onze verkeersredacteur)
A DRIE JAAR is het dan zover:
van Verkeer en Waterstaat de tien kilometer weg openen, die zo lang nog
hebben ontbroken in de meest, rechtstreekse verbinding Amsterdam-Rotterdam
bet gedeelte Burgerveen-Hoogrtiade van rijksweg 4a.
Het is nauwelijks te schetsen hoe belangrijk deze tien kilometer speciale autoweg zijn in het
ganse verkeer van de Randstad Holland. Wij hebben hem al eerder genoemd Rugge
graat van de Randstad Holland en aan deze kwalificatie herinneren wij u nu de
verbinding dan werkelijkheid zal worden.
lijNtefi
tJieuw-
iBom
Leidscfientfam
tumuli
Een van de snufjes in rijksweg 4a is de verwarming
van de noordelijke afrit naar het aquaduct in Haarlem
mermeer. Hier zijn elektrische elementen aangebracht
in het wegdek om beïjzeling en bevriezing te voorkomen.
De weg daalt hier tot tien meter onder de waterspiegel,
van de vaart, zodat de helling vrij steil is.
Passeert men het aquaduct, dan rijdt men over een
afstand van dertig meter onder de waterbak. Men heeft
dan drie meter water boven het hoofd.
Het aquaduct heeft ruim drie miljoen gulden gekost,
de hele rijksweg over dertig kilometer zestig miljoen.
Maar die kosten kunnen er in zeven jaar uit zijn, want
berekend is, dat zo'n weg het verkeer negen miljoen
besparing per jaar oplevert...
de veilige
ZWEEDSE SCHOUDERRIEM
(Van een onzer verslaggevers)
De voor de sloop bestemde Canadese kruiser Quebec drijft
met acht Nederlandse runners van de sleepboot Oceaan van
Leen Smit en Co.'s Internationale Sleepdienst machteloos op de
Stille Oceaan.
Tijdens zwaar stormweer is het stoottouw, waarmee de sleep
tros in de juiste positie wordt gehouden, in de schroef van de
Oceaan geraakt. De sleepboot heeft de kruiser toen los moeten
gooien.
(Van een onzer verslaggévers)
Ado Harlenhof, zestien jaarzul morgen
aan boord van de zeesleper Utrecht stap
penin Japan. Voor hem en nog 26
andere zeelieden staat er een aardig vlieg-
reisje over de Noordpool naar Japan - op
het programma.
Vanmorgen seinde kapitein A.
Slingerland van de Oceaan, dat hij
de toestand niet al te donker inzag,
hoewel het nog niet gelukt was de
schroef weer vrij te maken. Ook over
de mannen aan boord van de kruiser
maakte hij zich nog geen grote zor
gen, omdat het weer verbeterd is en
de Quebec nog niet ver kan zijn af
gedreven.
Uit Trouw van
31 januari 1961
IS
""T*:
RIJKSWEG 4a compleet
vfkH;
BH Hoogmade. .Va non een ge
vaarlijk scherpe bocht, naar de pro
vinciale weg. die als hulpleeg fun
geert. Zaterdag: recfii toe recht
aan, van Rotterdam naar Amster
dam. Rechts op de achtergrond het
dorp Hoogmade.
Ttirect-e verbinding tussen de
hoofdstad, de regeringsstad, de
wereldhaven, is rijksweg 4a.
En op den duur zal er nog een
voortzetting zijn van Ypenburg
naar Europoort en Deltagebied.
Directe verbinding bovendien van
heel Zuid-Holland met de nationale
luchthaven, Schiphol.
Daarenboven verbindt weg 4a ste
den in het westen, die de honderd
duizend inwoners hebben bereikt of
er hard naar toe groeien: Leiden,
Delft, Schiedam en indirtet ook
Vlaardingen. Hij verbindt ze, maar
niet eenmaal kruist hij welke be
bouwde kom dan ook!
En ten slotte: voor de hele kust
streek ls rijksweg 4a van belang:
voor Haarlem, het bollengebied en
Neordwyk en voor IJmuiden waar
het geldt de snelle verbinding met
België en Frankrijk. En omgekeerd
voor de relatie Westland hoofd
stad.
Het lijdt dan ook geen twijfel, of
rijksweg 4a zal zeer spoedig een der
drukste verbindingen zijn in het
land. Op het plan der Europawegen
vastgesteld door de Verenigde Na
ties, maakt hij deel uit van Europa
route 10, Parijs-Brussel-Rotterdam-
Amsterdam-Afsluitdijk-Groningen.
Het bouwen aan de Ruggegraat-
weg of Mammoetweg, zoals de
ANWB hem gaarne aanduidt, is ai
begonnen juist voor de Tweede
Wereldoorlog. Een stuk aarden baan
werd gelegd beoosten Leidschen-
dam. Maar natuurlijk moest men
met het werk stoppen en eerst in
1953 kon men er weer mee begin
nen.
Een breed cunet, een uitdelving,
werd gegraven in slechte grond,
mammoettanden en voorhisto
rische bomen kwamen boven, de
weg groeide. Een aarden baan, op
de kruin achtentwintig meter
breed, werd in het land gelegd:
twee rijbanen van 7,25 m ieder,
een middenberm, vluchtstroken
terzijde, toevoerwegen, afvoerwe-
gen,
pad.
verkeerspleinen. Geen fiets-
WO&lêDWP
Hoofddorp.
5^ 'ft\
Burge i
d'Warmond/*
HOOGMADi
nBURG
Kunstwerken van beton en voor
gespannen beton werden in de dras
se grond gezet in schier niet ein
digend aantal. Rijksweg 4a in zijn
geheel kent er op dertig kilometer
64 en daaronder is het befaamde
aquaduct, unieke schepping in dit
land. De weg duikt ermee onder de
Ringvaart Haarlemmermeer door.
Het was een riskant werk wegens
allerlei waterbezwaar, maar het is
geslaagd.
Bij het aquaduct zal de minister
de weg symbolisch openen, en dat
lijkt ons een goed gekozen plaats.
Symbolisch ook, omdat het de grens
is van Noord- en Zuid-Holland,
Op 11 februari 1958 waren zeven
tien kilometer in het middelste deel
van rijksweg 4a klaar. De drie kilo
meter tussen Ypenburg en Voor
burg waren enige maanden eerder
gereedgekomen.
Minister Algera opende deze ze
ventien kilometer op een koude,
zonnige dag en in de komende
maanden wist het verkeer ze lang
zamerhand te vinden. Zij lagen
tussen Verkeersplein Ypenburg en
het Rijnlandse dorp Hoogmade en
eindigden abrupt ten westen van
het dorp.
De gewestc.Zuid-Holland en
Noord-Holland zorgden voor een
verbindmgsschakel met de weg
naar Amsterdam in de Haarlem
mermeer, door provinciale wegen
aan te leggen en te verbeteren. Zij
deden dat zo royaal, dat Rijks
waterstaat er verbaasd van stond,
maar het was niet afdoende.
De noodverbinding kronkelde
grotendeels over een vroegere dyk
van het Haarlemmermeerspoortje
Hoofddorp—Leiden, hij leek niet
op een Europaweg, al droeg hij me
de trots dij naam E10.
Men snakte naar de tien kilo
meter, die ontbraken tussen Hoog
made en Burgerveen in de zuid
oostelijke Haarlemmermeer, de
plaats, waar weg 4a zou uitkomen
op weg 4, de sinds 1936 bestaande
autoweg Amsterdam-Sassenheim-
Den Haag.
Deze winter heeft men die aan
sluiting zien tot stand komen. Er
kwam een lang viaduct gereed en
wie van Amsterdam naderde, zag
weg 4» kaarsrecht onder dat via
duct naar het zuiden gaan.
Zaterdag gaan de hekken en ton
nen daar weg en dan ligt de kortst
mogelijke verbinding met de Maas
stad open.
Men duikt onder het aquaduct
door, rijdt door een liefelijk land
vol molens, weiden, weteringen en
meren (Kaag, Braasemer) en ls,
voor men het weet, na dertig kilo
meter op Verkeersplein Ypenburg,
waar men Den Haag. Delft en het
grote militaire vliegveld tegelijk
ziet.
Van hier zal eens de Beneluxweg
leiden naar een Viaardingse Maas
tunnel. Nu neemt men rijksweg 13
de drukke zesstrooksweg naar Rot
terdam.—niet meer dan zeventien
kilometer tot de Blijdorpse Pleinen.
Al met al heeft men dan afge
legd ds volgende trajecten:
Van Amsterdam (Sloterweg)
De rijschoolhouders W. E. Snijders in Den Haag on J. A. Hippe te Am
sterdam hebben hun proces tegen het Centraal Bureau Afgifte Bewijzen
van Rijvaardigheid in Den Haag verloren.
De president van de Haagse rechtbank, nir. E. Witscn Elias, heeft in
kort geding hun eisen tot stopzetting van de CBR-rcgeling voor rij-instruc-
teurs, dan wel tot het toelaten van iedere instructeur gediplomeerd of
niet-gediplomeerd tot het rijexamen van de leerling, afgewezen.
De ANWB is druk bezig grote
wegwijzers te plaatsen. Jammer
jammer, dat de bond nog altijd geen
aanwijzing geeft tot welk punt in
Amsterdam de kilometertelling
leidt. Dat kan *o langzamerhand in
de hoofdst.ad een kilometer of twin
tig schelen. Het bord staat benoor
den het aquaduct.
tot splitsing Burgerveen: IT km
(Weg 4).
Van Burgerveen tot Ypenburg
30 km (Weg 4a).
Van Ypenburg tot Rotterdam
(Overschie): 17 km (Weg 13).
In die verbinding zit geen enke
le bebouwde kom, geen enkele hin
dernis, of het zou de basculebrug
over de Oude Rijn bi) Leiden moe
ten zijn, die een enkele maal kan
zijn geopend.
Ieder kan voor zich uitrekenen
hoe lang hij over deze 64 km met
een moderne auto kan doen. Meer
dan drie kwartier behoeft het niet
te zijn.
De relatie is enkele kilometers
korter dan de weg die men tot nu
coe voigae en bijna tien kilometer
korter dan de wég over Den Haag.
Maar in die luttele mijlen steekt
het niet.
De winst zit in de volstrekt recht
streekse, volstrekt kruisingvrije
baan, die de Directie Wegen van
Rijkswaterstaat voor u heeft gelegd.
Natuurlijk moet u hiervoor leder
dankbaar zijn, die in de loop van
zoveel jaren aan deze verbinding
heeft gewerkt.
Van de leiding noemen wij echter
de hoofdingenieur-directeur ir. J.
O. N. Ringeling en zijn hoofdinge
nieur ir. J. Wever als de belde man
nen uit Den Haag, die dag op dag
de grote zorg hebben gehad voor de
voltooiing.
Nu Rijksweg 4a klaar is, heeft
Amsterdam twee grote verbindin
gen met Rotterdam, namelijk deze,
en een relatie via Verkeersplein
Oudenrijn en Gouda, die tussen de
grenzen der bebouwde kommen
achttien kilometer meer vraagt.
Het hangt veel van de bestem
mingen in beide sleden af, welke
route men zal kiezen. Daarom is
het zo jammer, dat de ANWB niet
aangeeft waar men uitkomt in Am
sterdam of Rotterdam. Dat kan
ook tegen de twintig kilometer sche
len
De beide rijschoolhouders overwe
gen in hoger beroep te gaan bij het
gerechtshof in Den Haag, wederom
in kort geding. Zij willen de zaak
uitvechten tot en met de Hoge Raad.
Zoals men weet, hadden de advo
caten van de rijschoolhouders ge
steld, dat de sanering van het rij-
schoohvezen door middel van een
systeem van gunsten, te verlenen
door het CBR, aan gediplomeerden,
in strijd is met het artikel 208 van de
grondwet, inhoudende de vrijheid
van het geven van onderwijs. De ad
vocaat van het CBR, mr. I. E, Hes
in Den Haag, had daartegenover ge
steld, dat niet sanering het doei was,
maar het dienen van de verkeers
veiligheid.
De president spreekt echter uit, dat
er wel degelijk sprake is van sane
ring. Hij acht de door het CBR ge
volgde methode echter niet in strijd
met de grondwet. De regeling maakt
geen inbreuk op de vrijheid, rijles te
geven.
Wat de schade betreft, die nïet-
gediplomeerden kunnen ondervin
den, doordat het publiek zal zijn
geniegd in te gaan op de reclame,
meent de president, dat die schade
kan worden toegebracht door de
VAMOR-regeling als zodanig, die
het publiek de mogelijkheid biedt
te kiezen tussen gediplomeerden
en niet-gediplomeerden. Te ver
waarlozen is echter de schade, die
dan nog kan voortvloeien uit de
maatregel die het CBR verbindt
aan deze examenregeling.
Ook het argument, dat de hande
lingen van het CBR door hun on
wettigheid de eisers minder leerlin
gen zouden bezorgen, verwerpt de
president, omdat men het dan ook
wel onwettig zou kunnen noemen, ais
de ene rijschool de andere leerlingen
ontneemt door lagere tarieven te bie
den.
Het CBR is te beschouwen als
„overheid" en derhalve onderwerpt
de president het beleid niet aan een
oordeel.
Het proces-Hippe had zich, behalve
tegen het CBR ook gericht tegen de
verkeersbonden, die het in stand hou
den, de ANWB, de KNAC en de
KNMV.
fYpnieuw is een staatslening ver
overtekend, Minister Zijlstra
heeft meegedeeld, dat de inschrij
vingen slechts voor ruim 5% zul
len worden toegewezen. Wie voor
20.000,- heeft ingeschreven krijgt
maar voor 1000,- aan obligaties.
Een succes? Veeleer is er ook nü
weer sprake van, dat de minister
gewoon te gunstige voorwaarden,
voor de lening heeft aangeboden.
Wie bereid is voor aardappelen
een dubbeltje meer te bieden dan
de marktprijs kan ook op een
reusachtig aanbod rekenen.
Intussen wordt de rentedaling
door deze politiek van 'Financiën'
vertraagd en worden de gemeen
ten, die aan maxima zijn gebon
den wat, de te vergoeden rente
betreft, verhinderd zelf weer vrij
op de kapitaalmarkt te lenen. Was
daar tot voor enige tijd nog het
argument voor, dat de gemeenten
een zo grote achterstand hadden
in het omzetten van kortlopende
schulden in langlopende leningen,
dat een chaos zou ontstaan, als
men ze vrij zou laten, thans gaat
dat argument niet meer op. 'De
netto-vlottende schuld van pro
vinciën en gemeenten daalde in
het derde kwartaal 1960 met bijna
ƒ400 miljoen en kwam op het
sinds jaren niet meer gekende
lage bedrag van ƒ424 miljoen,'
schrijft het Centraal Bureau voor
de Statistiek in zijn jongste -
Maandstatistiek van het Finan
ciewezen.
Dat was op 30 september 1960.
Sindsdien is de sanering nog
voortgegaan. Kortom: het is hoog
tijd de bakens te verzetten, vooral
gezien de grote belangen, die met
een zo 1 a a g mogelijke rentestand
zijn gemoeid.
Advertentie I.M.
RAJ-7NO £oedk«urtn£
BEHOORT IN IEDERE AUTO
VRAAGT UW GARAGEHOUDER
De Zweedse luchtvaartmaat
schappij Transair maakt plannen
voor een wereldluchtreis tijdens wel
ke voor de eerste maal in de geschie
denis een passagiersvliegtuig in de
buurt van de zuidpool zal landen, nl.
op het vliegveld McMurdo, dat an
derhalf uur vliegen van de geogra
fische zuidpool ligt.
Rijksweg 4a als een vrijwel rechte
lijn tussen Haarlemmermeer' ei
Ypenburg en (met zijn verlengstuk
ken, de wegen 4 en 13) tussen Air
sterdam en Delft. De lijn van dikt
ronde strepen toont het deel ac
dat thans m—dt geopend. De lie!
stippellijn is ds tot nu toe gebmi'
provinciale weg. De letters IV. B
K duiden op Westeinder ptassc
Braasemermeer en Kaag. H
kaartje is met toestemming van 6
ANWB ontleend aan zijn weekblc
Autokampioen.
(Van onze soc.-econ. redactie)
De activiteiten van dc Amsterdam
se Bank zijn in het afgelopen jaar
opnieuw sterk toegenomen.
De vele grote getallen in het thans
verschenen jaarverslag zijn daar het
bewijs voor. De totale balanssom
steeg van 1291 miljoen per eind
1959 tot ongeveer 2509 miljoen per
eind I960, welk bedrag ongeveer 50
procent hoger was dan het balans
totaal vier jaar te voren.
Na aftrek van belastingen, af
schrijvingen, etc. resteert een netto
winst van 26.2 miljoen tegen 24,8
miljoen in 1959. Hieruit wordt een
onveranderd dividend van 14 procent
uitgekeerd, waarmee 12,6 miljoen is
gemoeid, terwijl de tantièmisten
evenals over 1959 ruim 3,5 miljoen
ontvangen.
Eet directionele verslag bevat ook
dit jaar weer een bijzonder interes
sante analyse van de economische
situatie. Ten aanzien van Nederland
wordt o.m. opgemerkt, dat „de ge-
De Philippijnse posterijen heb-
1 ben een grote zending uit Cuba af-
mmstige tijdschriften in beslag ge-
lomen omdat de inhoud „zweemde
laar linkse ideeën". De tijdschrif-
_.3n. die geadresseerd waren aan de
Cubaanse ambassadeur in Manilla,
bevatten felle redevoeringen van
Fidel Castro tegen de Verenigde Sta-
I ten.
differentieerde loonpolitiek zonder
twijfel zeker voordeel heeft gehad,
maar in een toestand op de arbeids
markt, zoals wij die nu kennen is
haar basis toch veelal een wankele
en min of meer illusoir".
De A. B.-dïrectie acht het begrijpe
lijk, dat de regering de volledige vrij
heid nog niet aandurft.
Advertentie
I.M.
Met een
Van Nclle's
„Afternoon
theebuiltje
(groot formaat)
zet u 'n flinke pot
heeriijke,
krachtige thee
voor heel
de familie
dop$:i)tinf20jstuk$
doofvdh:, listuks:
Vanmorgen om tien voor elf zullen de mannen op
Schiphol in de machine naar Tokio stappen. Vandaar
gaan ze naar Nagasaki, waar de bemanning van de
Utrecht na elf maanden hard sleepwerk. -waarin 26.500
mijl werd afgelegd, vol ongeduld naar de aflossers zal
staan uitkijken.
De aflossing van bemanningen per vliegtuig is niet
nieuw, maar voor het eerst tal het over xo'n grate af
stand gebeuren. Hiermee wil men tegemoet komen aan
het bezwaar van de familieleden tegen de weer bijna
twee jaar durende reizen.
De bemanning van de Utrecht heeft deze aflossin;-
dubbel en dwars verdiend. Half maart 1950 vertrok he!
schip uit de Verenigde Staten met een vliegkampschip
op sleeptouw naar Japan. Daarna volgden reizen ->ver de
oceanen met twee grote tankers en nog twee vliegkamp-
schepen naar Hongkong en Japan.
De Utrecht gaat uit Nagasaki op weg naar Jfono-
loeloe voor een rendez-vous met de Noord-Holland dit
het vliegkampschip Prins William op sleeptouw heeft
In volle zee stappen de mannen van de Utrecht o>
de Noord-Holland over, want ook de bemanning va
dit laatste schip is aan aflossing toe.
De Utrecht brengt de Prins William naar een sloop
werf in Japan. Daarna vaart de Utrecht naar Nederlan
om de bemanning van de Noord-Holland de kan* te
geven na een jaw slepen eens even uit te Wasea,
Uit voorzorg heeft Leen Smit niet
temin twee andere sleepboten ge
vraagd zonodig hulp te bieden. De
Utrecht van Bureau Wijsmuller is al
uit een Japanse haven naar de
Oceaan vertrokken en een Japanse
sleepboot zou vanmorgen waarschijn
lijk volgen.
De Oceaan was met de Quebec
(20.000 ton deadweight) onderweg van
Halifax: naar een sloopwerf in Osaka.
(Van een onzer verslaggevers).
De gedetineerde 'ambassadeur' van.
"De Heilige Daad', Jolle Jansma,
heeft appel aangetekend tegen de af
wijzing van de Amsterdamse recht
bank van zijn verzoek, in vrijheid te
worden gesteld.
Het voorarrest van de bij de So-
crates-affaire betrokken ex-onderdi
recteur van de Amsterdamsche Bank
T. H. Hoving, de ex-Socratesmede-
werker H. E. Wijsma en de 'ambas
sadeuren' van de 'Heilige Daad', Mr
J. J. Volraat en Jolle Jansme, is op-'
nieuw met dertig dogen verlengd.
Volgens de raadsman van Wijsma
zou de procureur-generaal bij de ap-
pelbehandeling tegen het voorarrest
van zijn cliënt begin januari hebben
laten blijken, dat Wijsma niet voor
een nieuwe verlenging van het voor
arrest in aanmerking zou komen.
Het vooronderzoek in beide affaires
is nog steeds niet voltooid.
De officier van Justitie mr. J. F.
Hartsuiker, die met het omvangrijke
onderzoek is belast, zal over enige
tijd bepaalde stukken uit het Heilige'
Daad dossier ter beschikking stellen
van de Duitse Justitie in verband-
met het mogelijke aandeel dat de
j hoofdfiguur van deze 'bovennationale
l en bovenkerkelijke organisatie', de
Duitser Arnold Dreis. in de oplich-
tingsaffaire heeft gehad. Dreis zit ia
Wiesbaden een oude straf uit.. De
Nederlandse justitie heeft geen be-
iMKSteSllRS top» hem.j
Op ongeveer 300 mijl van deze haven
stad raakte 't stoottouw onklaar. Er
bleef toen voor de negentien opvaren
den van de Oceaan niets anders over
dan de verbinding met de runners
aan boord van de Quebec te verbre
ken.
In deze rubriek vermeldt Het Vrije
Volk zonder commentaar tref
fende uitspraken van anderen, uiter
aard voor rekening van hen die
worden geciteerd.
Dc kritiek op de fractie zag mr.
Biesheuvel als een typisch A.-R.-
vcrschijnsel. Ook in het verleden
heeft men vaak op de fractie afge
geven, terwijl de bewindsman ver
heerlijkt werd. Ook is het een feit,
dat, hoe verder men door de tijd van
de crisis komt te staan, hoe meer
ideeën er los komen, hoe het wel ge
kund had. Het gevaar is dan niet
denkbeeldig, dat de omstandigheden,
waarin het besluit werd genomen,
niet meer zuiver voor ogen staan.
Ook bij Colijn kan men thans
fouten constateren, die, toen zij ge
maakt werden, een tegenovergesteld
oordeel verwierven. Uit de frontale
botsing op 22 december 1969 is ook
een winst geboren. In eigen partij is
de belangstelling toegenomen, het
geen ook gisteravond de zaal was
geheel bezet duidelijk bleek.
