Pater verdoofd en met
geweld naar inrichting
Voorwaardelijke straf
eis tegen verplegers
II
Regering wil tien
miljoen steken in
congresgebouw
11 articuliere
willen niet
bonwers
bouwen
in arbeiderswijk
PanAm klaagt KLM bij
luchtvaartraad aan
KAMERLID:
Laat baby
Adèle blijven
Stichting
wil geen
vertraging
iïINO SHIRTS
Door tucht naar Texel
«04 aaSKSassssa&ass
Koelbloedige redder
haalt zes modioettes
uit brandend pand
Elf artiesten
con tra A VR O
DHC schorst
lid bestuur
KLM: Onjuist
Belasting
ambtenaren
ontevreden
Ambtenaren
weigeren
overwerk
Gelijkheid
Tlf
kjt
elke woensdag
jóngensmarkt
David Ojsfrach
mag niet spelen
MJMM
IProces
HET VRIJE VOLK DINSDAG 13 JUNI 1961
PAGINA 3
nu... beduidend
goedkoper
Worsteling
Strubbelingen.
De particuliere bouwondernemers, in de Nederlandse Bond
van Bouwondernemers, zijn boos op de gemeente Utrecht, omdat
het gemeentebestuur op het mooiste gedeelte van het uitbrei
dingsplan 'Overvecht' honderden zogenaamde 'keuzeplanwonin-
gen' gaat bouwen.
Dit zijn woningen, die bestemd zijn voor gezinnen wier inko
men beneden het gemiddelde arbeidersinkomen ligt. De wonin
gen zullen gaan grenzen aan het woongebied Tuindorp-Oost,
waar zich onlangs tal van jonge gezinnen hebben gevestigd in
eigen gekochte huizen.
Rapport
Ongunstige verdeling
ndanthren
o±J( j
wasecht
KüüfcECHïHElDSMERK VAN WERELDVERMAARDHEIÖ.
Advertentie I.M.
Morgen liggen er stapels 100%
Orlon jumpers (High-Bulk) op
U te wachten.
Orfon-jumpers van 10.75 in een
pracht kwaliteit... de meest ge
wilde jumper van het hele jaar.
Met ronde hals en treksluiting...
de jumper voor ieder seizoen...
ideaal op vakantie, zo gewassen
en zo droog.
Orlon-jumpers die voor 10.75
nog spotgoedkoop zijn, koopt
U morgen voor nog géén zeven
gulden.
(Van een speciale verslaggever)
Fel-ironische opmerkingen veroorloofde gistermiddag de pre
sident van de Maastrichtse rechtbank zich aan het adres van
drie broeders, die in 1957 een pater tegen zijn wil van zijn vrij
heid hadden beroofd en meegenomen naar een psychiatrische
inrichting, na hem door zijn toga heen een kalmerende injectie
in een van zijn dijen te hebben gegeven.
Zij bekenden dat zij hadden gehandeld zonder dat een machtiging of
bevel aanwezig was. Zij verklaarden in het belang van de patiënt opspraak
te hebben willen vermijden.
Tegen elk van hen eiste de ofXicier van Justitie drie maanden voorwaar
delijke gevangenisstraf met een proeftijd van drie jaar.
A&téftëmsTST.
zuiver katoenen tricot
in vele zonnige kleuren
Woensdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze grote
partij 100% Orlon jumpers, in
de maten 38 t/m 48, in een groot
kleur-assortiment w.o. geel, wit,
bleu, rose,
mandarijn enz.
nu voor
ZURICH (Reuter) David Oistrach,
de wereldberoemde Russische violist,
heeft tengevolge van een verbod van
de plaatselijke autoriteiten niet in
Zürich kunnen concerteren. Het ver
bod was uitgevaardigd op grond van
ren verordening, die het optreden van
communistische kunstenaars verbiedt.
Om dezelfde reden zijn in de af
gelopen 'maanden ook voorstellingen
vajr inet Ballet van Moskou en van
het theater van Peking verboden.
Oistracli concerten in Bazel. Bern
en Lugano, waar soortgelijke verorde
ningen niet bestaan, gaan wel door.
Het waren twee verplegers <ae 54-
jarige P. van W. en de 37-jarige F.
G. M. E.) en een hoofdverpleger 'de
34-jarige J. J, V.) van de psychiatri
sche inrichting Huize Padua te
Boekei.
Op 4 oktober 1957 kregen zij op
dracht in een klooster ié Aalbeek
f Zuid-Limburg iemand te gaan op
halen die overspannen was. Dit
bleek te zijn de 33-jarige F. M. Th.
van der Zee. een jonge priester van
de sociëteit voor Afrikaanse missiën.
Deze had, naar hij later verklaarde
zijn verklaring werd voorgelezen,
men had hem niet als getuige opge
roepen van zijn overste aanzeg
ging gehad die dag binnen te blijven,
daar hij bezoek zou krijgen van de
pater-provinciaal. Toen in plaats
daarvan de drie broeders verschenen
had hij zich hevig verzet.
Een worsteling volgde. De injectie
maakte hero onmiddellijk zo slaperig
dat hij in de klaarstaande auto ge
bracht kon worden.
Terwijl hij in Boekei zat. gaf
twee dagen later de rechtbank
te Den Bosch alsnog de maclr.iging
tot opneming, die 0p het moment
van de vrijheidsberoving ontbroken
had.
De verdachten gaven de feiten toe.
maar de hoofdverpieger hield vol dat
hij niet had getwijfeld aan de over
spannen toestand van pater Van der
Zee.
President n.r. W. Berger: Kan dat
gekomen zijn door d« plotselinge ver
schijning van drie broeders van hui
ze Padua uit Boekei?
De hoofdverpleger: Mijn ervaring
vertelde mij dat deze man psycho
tisch was, wij handelden voor ziin
bestwil.
President: u hebt ook gezegd dat
u had gedacht een patiënt té ont
moeten die vrijwillig zou meegaan.
Moet u er dan met. zijn drieën op
uit?
Hoofdverpleger: Wij gaan altiid
met zijn drieën.
President: Hoe dan ook. de forma
liteiten waren niet vervuld. Toen de
patiënt 'zich verzette had u dienen
op te houden. Had iemand u gezpgd:
de napieren zijn in orde?
Het antwoord luidt ontkennend,
waarop de president ironisch conclu
deert: Als men u opbelt word je dus
eventueel meegenomen
De president wil ook nog weten:
waarom had u die spuit met dat spul
meegenomen? Het blijkt dat dit al
tiid gebeurt en dat de hoofdvernle-
ger tot het geven van deze soort, in
jectie (met largartil) bevoegd was.
De officier van Justitie zei de ach
tergronden van deze zaak te willen
laten rasten. fPater van der Zee.
krachtens een besluit van Rome se
dert april ontslagen als lid van de So
ciëteit der Afrikaanse Missiën, heeft
het gebeurde geweten aan zijn strub
belingen met de overste van zijn
klooster, pater Monde, die evenmin ais
getuige is geroepen). Er is dus geen
twijfel over de wederrechtelijkheid
van deze vrijheidsberoving.
'Ofschoon ik,' aldus de officier, 'de
goede bedoelingen van de verdachten
niet in twijfel wil trekken, is dit een
ernstig feit. Een kostbaar goed als
de persoonlijke vrijheid is niet voor
niets met wettelijke waarborgen ont
geven.'
Als verzachtende omstandigheid
wilde hij laten gelden dat pas op 15
mei 1960 de zaak aan het rollen is ge
bracht; toen diende de moeder van
pater Van der Zee een aanklacht in.
Drie maanden voorwaardelijk al
dus de officier.
De verdediger, rnr. J. Seelen. wees
erop dat de verdachten een opdracht
vervulden, waarvan zij mochten aan
nemen dat het een verantwoorde op
dracht was. Van samenspanning of
boze opzet is niets gebleken. Hij be
pleitte ontslag van rechtsvervolging,
omdat de verdachten zich van de
strafwaardigheid van hun handel
wijze niet bewust zouden zijn ge
weest.
De uitspraak volgt over veertien da
gen.
Speciaal verlaagde J. M.
eeftijd 3 jaar
kleine stijging per maal
(Van een onzer verslaggevers)
De regering acht het noodzakelijk
de plannen voor een congresgebouw-
van internationale allure in Den
Haag een project van 40 miljoen
gulden rechtstreeks mee te finan
cieren.
In een nog te stichten n.v. Neder
lands Congresgebouw wil de regering
de helft van het aandelenkapitaal
van tien miljoen gulden voor reke
ning van de staat laten komen. Het
bedrijfsleven zal met vier miljoen
participeren, de stad Den Haag met
een miljoen.
Bovendien acht de regering het ge
wenst. dat de staat een garantie ver
leent voor een lening van 30 miljoen
gulden, die de te vormen n.v. nog
moet plaatsen. De regering wil voor
de helft van dit bedrag garant staan,
wat neerkomt op een jaarlijks risico
van .1875.000.
Het Haagse gemeentebestuur zal
voor de andere helft garant staan.
Een wetsontwerp van deze strek
king is bij de Tweede Kamer inge
diend door prof. Zijlstra en staats
secretaris Veldkamp.
WASHINGTON (AP) Pan Ameri
can IVorlri Airways heeft gisteren
<le KLM ervan beschuldigd dat zij
de voorwaarden van de Amerikaans-
Nederlandse bilaterale luchtvaart
overeenkomst schendt.
In een klacht bij de Amerikaanse
Raad voor de Burgerluchtvaart is
sprake var. een groot verlies aan
(Van een onzer verslaggevers)
Op hot Mosveld in Amsterdam
speelden gisteravond Nederlandse ar
tiesten een voetbalwedstrijd tegen
een AVRO-radio-TV-elfial. Ageetu
Scherphuis verrichtte de aftrap van
deze wedstrijd, die l.tGO gulden op
bracht voor de Stichting Levens
vreugd. Het AVRO-el/tal wou met
2—1.
De opstelling was bij de artiesten:
Beb Rowoid. Van Driesten, Tom van
Maaien. Joop Goos. Jan Vuick, Pipo
(de clown), Toby Rix. Siem Sint,
Joe Andy. Ab van der Linden en
Harry Mooten (zonder accordeon'.
In het AVRO-elftal speelden o.a.
Nico Prins. Gcr de Brabet'. Ge
rard Frebert, Harry de Groot. Jan v.
Zijdel. Wim v, d. Brake!. Willem
O'Duys (hij viel uit), Stan Haag en
Peep van de Elzen.
Het ligt ook in de bedoeling ten
bate van de Stichting Levensvreugd
een voetbalwedstrijd lussen Neder
landse en Belgische" artiesten te orga-
uiseren.
DELFT (ANP) Het bestuur van dc(
Delflse eerstc-divisieclub DHC! heeft
de voorzitter van de afdeling betaald
voetbal, de heer J. van 't Hof, ge
schorst.
Het bestuur verwijt de lieer Van 't
Hof eigengereid optreden, in strijd
met het verenigingsbelang. Er was al-
meermalen sprake geweest van een
controverse tussen de heer Van 't Hof
en zijn mede-bestuursleden.
Het thans geschorste bestuurslid
zou voornemens zijn geweest een be
paalde geste tegenover de spelers van
SHS te doen. Van een strafbaar feit
was hierbij geen sprake, maar het
BHC-bestuur, dat van de plannen
van de heer Van 't Hof niet op de
hoogte was. heeft een en ander als
laakbaar en onsportief tegenover
Heracles, de tegenstander van SHS,
gekwalificeerd,
dollars hierdoor, dat de Amerikaanse
betalingsbalans nadelig beïnvloedt.
PanAm heeft de raad verzocht om
snelle maatregelen om te voorkomen
dat de KLM luchtvaartfaciliteiten
aanbiedt die het aantal te vervoeren
passagiers en vracht tussen Neder
lands gebied en de Verenigde Staten
ver te boven gaan.
'De schending van de bilaterale
overeenkomst door de .KLM dateert
I reeds van lange tijd geleden en
i wordt iedere dag fiagranter eh uit-
I gebreider.' aldus de klacht.
PanAm voegt hieraan toe dat zij
de indiening van een klacht aan
vankelijk had uitgesteld in de hoop
dat de onderhandelingen op rege
ringsniveau ecu einde zouden maken
aan de beweerde schendingen.
In New York heeft een KLM-zegs-
mau de aantijging van PanAm per
tinent ontkend. De KLM-directie
heeft nog niet gereageerd.
In kringen van de KLM in Den
Haag werd gisteravond we! gezegd,
dat het "nier zou gaan om 'verschil
den in interpretatie' van de bilate
rale overeenkomst.
'Van een onzer verslaggevers)
In een duidelijk voelbaar gespan
nen sfeer is gistermorgen in Nijme
gen het tweedaagse congres van de
Bond van Personeel i)ij 's Rijks Be
lastingen in Nederland begonnen.
Doelend op die geladen sfeer raadde
bondsvoorzitter, de heer J. H. van
der Meer. de vergadering aan om
geen onverhoedse stappen te onder
nemen.
Bij het komende Informeel overleg
zal de bond nog een laatste poging
in het werk stellen om te komen tot
de inwilliging van de gerechtvaardig
de looneisen van de belastingambte
naren. Het zal echter geen München
worden, zo kondigde de bondsvoor
zitter zeer beslist aan.
Hij liet er op volgen:
'Wij beschikken niet over het
stakingsrecht, maar zijn daarom
niet vleugellam. Wij zullen de
handschoen opnemen en gaan niet
opzij voor een kliek bij Binnenland
se Zaken die de gerechtvaardigde
eisen van middelbare en lagere
ambtenaren tracht te kortwieken.
Wij laten onze wensen niet door
de spitsvondigheden van een be- i heeft premiei Jonckheer
nepen bourgeoise wegredeneren.'
Het instemmend applaus op deze
slottirade van de bondsvoorzitter liet
aan duidelijkheid niets te wensen
over.
(Van een onzer verslaggevers)
J
De gemeentelijke woningen sullen,
volgens de particuliere bouwers, niet
harmoniëren met deze wijk, ze die
nen naar hun mening geprojecteerd
te worden aan de andere kant van
het uitbreidingsplan, daar waar men
aansluiting heeft op bestaande arbei
derswijken.
De gemeente Utrecht is evenwei
doof voor de argumenten van de par
ticuliere bouw en heeft de woningen
reeds gegund.
De particuliere bouwondernemers
.moeten nu tussen de arbeiderswonin
gen in bouwen of flats en woningen;
'stichten nabij een rioolwaterzuive-j
ringsinstallatie, willen zij mee pro-
laten lopen. Dit steekt temeer, zo zei
hij. omdat, in Utrecht een uitgespro
ken behoefte bestaat aan woningen
in de vrije sector. Door het ontbreken
van een aanbod hiervan, neemt de
vlucht van leidinggevende personen
naar de randgemeenten ernstige vor-'
men aan. t
Dit verschijnsel wordt nog ver- f
sterkt, doordat, naar de mening van i
de particuliere bouwers, de gemeente
Utrecht bij de opzet en de bestem- r
mingen van haar uitbreidingsplannen
onvoldoende rekening houdt met de'
woonwensen van de bevolking. Zo isj
het percentage eengezinshuizen in de
verschillende uitbreidingsplannen veel
te laag. terwi.il de mogelijkheid voor'
de bouw van bungalows a!.s enkele cm
dubbele huizen geheel ontbreekt.
I>e Utrechtse afdeling van de NBB
heeft nu opdracht gegeven aan.het
Sociologisch Instituut van de Rijks
universiteit in Utrecht, een rapport
samen te stellen over de woonwijk
Tuindorp-Oost en zijn bewoners.
Dit rapport is inmiddels versche
nen en daaruit blijkt, dat van het to.
taal van het uit Utrecht, afkomstige
aandeel van nieuwe bewoners van
worden aangenomen. dat daardoor
u-ronasiewaraessen steken een
passagiere de behulpzame hand
toe als het. toestel is gedaald in dg
I Texelse polder Eierland. De pas-
1 sagierc was ingestapt op Eelde,
van waaruit al enige tijd. op za
terdag op Texel en Ameland wordt
gevlogen.
Binnenkort kan men echter ook
op Schiphol instapper.. .'.Zet in
gang van 1 juli vliegt de N.V. Sin-
berg. een Rotterdamse firma. die.
nauw samenwerkt, met. KLM en
Texels Eigen Stoomboot Onderne
ming. ook een iveekeinddienst op
Texel vanuit Amsterdam. Waar
mee de afstand tussen hoofdste
delijke hvizenzee en eiland 'wordt
teruggebracht tot. een half uur.
De grondstewardessen fin leer
lingen van ie Texelse h.b.s. die
een zakcentje, willen bijverdienen.
Maar voor hel overige is deze
nieuwe luchtlijn (die voor de oor
log ook bestond!) een volwassen
onderneming.
'V.
Op de eerste afdeling van de inspec
tie der belastingen in Den Haag
hebben maandag 41 middelbare en
lagere ambtenaren geweigerd ver
der overwerk te verrichten. Deze
actie is daarmee uitgebreid tot twee
Haagse belastingkantoren.
Het kantoor van de ontvanger der di
recte belastingen in de Lekstraat is
nu nog het enige in Den Haag,
waarop belastingambtenaren
's avonds overwerken.
Venezuela heeft nog niet offi
cieel om uitlevering verzocht van de
zeven Venezolanen die vorige week op
het vliegveld van Curacao zijn ge-
van de Nederlandse Antillen in Den
Haag verklaard. Premier Jonckheer
veronderstelt dat men zich in Vene
zuela nog beraadt over eventueel te
hemen stappen.
(Van een onzer verslaggeefsters)
'De meisjes op de eerste verdieping
raakten in paniek. Ze stonden op het
punt Hit het raam te springen. Ik heb
toen met mijn blote handen vanaf
de buitenkant de ruitjes van het
raam eronder stuk geslagen en ben
via de sponningen naar boven ge-
klommen. Met één hand hield ik me
vast, met de andere greep ik telkens
een meisje dat zich uit het raam Het
zakken. Langs mijn benen gleden ze
naar beneden en op straat werden ze
opgevangen door mensen die met een
lap een valnet hadden geïmprovi
seerd.'
in met bloed bespatte kleren en
met. haastig verbonden handen vol
snjwonden vertelde de 25-jarige
Amsterdammer Arthur Ellinger gis
termiddag doodkalm zijn verhaal.
Dooi- zijn koelbloedig optreden werd
een ramp voorkomen bij een felle
brand in een confectie-a teller aan de
Raamgracht.
Een aantal personeelsleden van de
firma Langenegger kon zich via het
dak redden, maar de rook sneed zes
meisjes op de eerste etage de weg
af, maar de heer Ellinger, als plan
ner in dienst bij de firma, redde ze.
Het grootste deel van het souter
rain en beletage brandden uit. Twee
brandwachten raakten bij het blus
werk nog bedwelmd door de hevige
rook. De oorzaak van de brand is
vermoedelijk kortsluiting.
In Winterswijk verwoestte gister
middag een brand de bedrijfsruimten
van Van Asts Lijstcnfabriek en klok-
kastenfabriek Wico. De brand ont
stond bij de moffeioven van de lijs
tcnfabriek.
Koop 'n boek bij de
ARBEIDERSPERS
dingsplan 'Overvecht' biedt.
Op 'een persconferentie heelt de-
voorzitter van de Bond van Bouw-;
ondernemers in Utrecht, de heer H.
A. van Oostrum. als zij/i mening te:
kennen gegeven, dat geen enkele'
institutionele belegger er ook maar;
over peinst, om hier te gaan bouwen.;
Hij noemde het een ernstige zaak,;
dat de gemeente de particuliere:
bouw maar voor een voldongen feit
plaatst door net uitbreidingsplan be
kend te maken en meteen al de
plaats voor de gemeentelijke wonin
gen te bepalen.
Volgens de bouwondernemers is
de grond waarop de keuzewonin-
gen van de gemeente gebouwd zul-;
len worden, door haar ligging van'
grote economische waarde en daar
door is de stap van de gemeente.
Utrecht strijdig met de aanwijzing
van de minister van Volkshuisves
ting. dat de keuzewoningen ge-:
bouwd dienen te worden op terrei
nen. die tegen relatief lage prijzen
kunnen worden uitgegeven.
De afgelopen tijd heeft het ge
meentebestuur van Utrecht steeds
vastgehouden aan een verdeling van
de woningproduktie van twe<Serde
.woningwetbouw en eenderde particu-
fiere bouw. Een verdeling die, vol
gens de heer Van Oostrum, ongu
stig afsteekt tegen het landelijk ge
middelde.
Een gevolg hiervan is ondermeer,
dat een gedeelte van de woningwet
woningen wordt bewoond door ge
zinnen waarvoor ze in feite niet be-
'Stemd waren.
Ook in 1960 heeft men aldus de
'particuliere bouwers in Utrecht de
landelijke ontwikkeling niét gevolgd
en een afwachtende houding aange
nomen met betrekking tot de moge
lijkheden in de vrije sector. Hiervoor
werd in 1960 slechts een bouwver
gunning voor 16 Koningen uitgege
ven. In dat zelfde jaar werden in
Amsterdam 736, in Arnhem 314, in
Eindhoven 304 en in Rotterdam 243
vergunningen voor woningen in de
vrije sector uitgegeven.
Utrecht heeft, aldus de heer Van
postrum. de mogelijkheid om enkele
honderden woningen extra te bouwen.
ruimte werd gemaakt voor anderen.
Met het rapport uil de bond be
reiken, dat bij de stedelijke over
heid liet Inzicht veld wint, dat het
beleid meer gericht moet worden
op de werkelijke behoeften en ver
langens van een groot deel van dc
bevolking, hetgeen er alleen maar
toe kan leiden, dat de woningpro-
duktie wordt verhoogd en boven
dien het errcet van de te bouwen
'woningen zo groot mogelijk is.
Ais conclusie wordt in het rapport
gesteld, dat de particuliere woning
bouw een rol speelt in de bestrijding
van de woningnood door bevordering
van de doorstroming alsmede in de
vermindering van de belasting van de-
woningmarkt met woningzoekenden i
van elders. J
sïS
(Van een onier verslaggevers)
Het liberale Ecrste-Kamerlid De
Vos van S leen wijk heeft minister
Beerman schriftelijk gevraagd de
Oostenrijkse baby Adèle in Nederland
te laten blijven en de verblijfsvergun
ning van het kind te verlengen.
opvoedkundige overwegingen moe
ten niet worden aangevoerd bij een
zaak van de vreemdelingenpolitie, al
dus het kamerlid; hij wijst erop, dat
de beslissing van de vice-president
van de Haagse rechtbank mede was
gegrond op de overweging dat de
Raad voor de Kinderbescherming
de pleegouders niet geschikt acht voor
nun taak.
De heer De Vos van Steent wijk be
sluit met de vraag, of in het vervolg
m -soortgelijke gevallen dergelijke ar-
gumenten niet overwogen kunnen
worden voordat vergunning tot .voor-
(Van onze parlementsredactie)
De Stichting van de Arbeid wil
geen vertraging- in de behandeling
van de loonvoorstcllen die aan haar
worden voorgelegd. Ook het advies
over dc huurcompensatie zal daar
niet toe mogen leiden.
Dat, unanieme standpunt is gister
avond in het bestuur van de Stich
ting duidelijk tot uiting gekomen.
Het bestuur heeft zich uitvoerig
bezig gehouden met dc bekende brief,
die staatssecretaris Roolvink op 6
juni zo hals over kop bij de Stich
ting bezorgde.
In die brief wees de staatssecreta
ris er o.a. op, dat bij toetsing van
thans aan de orde zijnde en nog in
te dienen voorstellen rekening zal
moeten worden gehouden niet de
compensatie voor de huurverhoging,
die uit de produktiviteitsruimte be
streden dient te worden.
Over een aantal van deze punten
zal het bestuur nader mondeling
overleg met de staatssecretaris ple
gen. In afwachting van dat overleg
zal het bestuur zich echter eerst be
raden op welke wijze zij door kan
gaan met het adviseren over loon
voorstcllen.
Door aldus te handelen, wil de
Stichting kennelijk haar autonomie
tegenover de regering opnieuw on
derstrepen.
•jjet christelijk geloof mag ir.
zijn onderscheiden uitingen
niet met overheidsmiddelen wor
den bevoorrecht boven .of ten
koste van andere geestelijke stro
mingen.' zo heeft de voorzitter
van de Anti-Revolutionaire Partij,
dr. W. P. Berghuis, zaterdag ver
klaard in een rede op de buiten
gewone deputatenvergadering van
die partij in Utrecht. Een opmer
kelijke uitspraak, vooral gezien de
consequentie. die dr. Berghuis in
alle duidelijkheid trok: een ge
lijke behandeling van christe
lijke en niet-christelijkc activitei
ten en geestelijke stromingen. Na
tuurlijk. zo erkende dr. Berghuis,
zullen bij de toepassing van deze
geiijkstcllingsgedachte soms pro
blemen rijzen, b.v. wanneer het
op subsidiëring aankomt. Maar
dan moet de overheid maar liever
niemand subsidiëren, om niet in
een conflictsituatie te geraken.
'Het behoud van een overheid,
die in geestelijke dingen niet met
geld discrimineert, dient ons meer
waard te zijn.' aidus dr. Berghuis,
'dan het preferent (bij voorrang,
red. HVV) binnenhalen van over
heidsgeld voor een goed christe
lijk doel.'
Wij verheugen ons over deze
principiële stellingname. die ons
heel wat juister voorkomt dan die
van mr. Beernink, voorzitter van
de CHU, die nog maar enkele
weken geleden als vanouds fulmi
neerde tegen subsidiëring van b.v.
het Humanistisch Verbond.
IJ et standpunt van dr. Berghuis
lijkt ons niet alleen juister,
maar ook te getuigen van meer
vertrouwen in de kracht van de
eigen geestelijke stromingen, die
'preferent binnenhalen van over
heidsgelden' afwijzen, dan dat
van mr. Beernink.
Het is intussen de vraag, of
men in de praktijk met dr. Berg
huis opvatting: Liever geen sub
sidie geven dan discrimineren,
altijd uit kan. Vaak zal de over
heid zich immers niet kunnen
onttrekken aan de noodzaak be
paalde activiteiten te subsidiëren
en moet men door de zure appel
heenbijten. Maar dan biedt dr.
Berghuis' voorkeur ('Een over
heid, die in geestelijke dingen niet
met geld discrimineert') de prin
cipieel juiste leidraad.
/"Opschudding is veroorzaakt in een
U Hongaarse rechtszaal. Een van
de verdachten, een van de twaalf,
heeft ter zitting verklaard, dat hij de
ernst van zijn misdaad niec inzag.
Deze verdachte is een vijftigjarige
rooms-katholieke geestelijke, Odon
Leimd, die ervan wordt beschuldigd
onofficieel godsdienstonderwijs ie
hebben gegeven. Bovendien heeft hij
geschriften vervaardigd die staatsge
vaarlijk zijn.
Het is de communistische dictatuur
ten voeten uit, dat zij deze hande
lingen tot misdrijf verklaart. Want
een communistische dictatuur kan
niet hebben, dac'er een van de staat
onafhankelijke mening bestaat en
wordt doorgegeven. Het vrije den
ken, het eigen zedelijk oordeel, ziet
deze dictatuur als een. gevaarlijk
kwaad.
Tekenend voor de communistische
rechtspraak is het feit. dat deze
rechtspraak erop uit is te vernede
ren. Een rechter die aan verdachten
vraagt hun medeverdachte schuldig
te verklaren, zoals in Boedapest is
gebeurd, weet, dat hij met die vraag
de verdachten vernedert. Want zij
duiven niet neen te zeggen en ver
liezen daardoor opnieuw een stukje
zelfrespect. En de rechter die tegen
een verdachte zegt, dat een bekente
nis als een strafverzachtende om
standigheid wordt aangemerkt, weet,
dat hij onder pressie verklaringen
poogt ts verkrijgen, die als bewijs
geen waarde hebben.
Het ven-aderlijke is, dat de com
munistische machthebbers zich in
hun processen bedienen van de
woorden en de gebruiken van de wes
telijke democratie, terwijl zij die
woorden en gebruiken van hun in
houd ontdoen. Het strafproces in hun
landen is geen fair proces. De rech
ter is instrument in handen van de
staat, in plaats van onafhankelijk
functionaris die in de botsing tussen
gemeenschap en enkeling het recht
zoekt toe te passen.
Te weinig wordt in het Westen be
seft, dat niet alleen in de grond
rechten, maar ook in het strafpro
cesrecht de democratie is verankerd.
Daarop kan niet genoeg gehamerd
worden. Het is dikwijls benauwend,
te zien hoe weinig dat wordt beseft
an hoe gering de kennis is die de
polken van het "Westen van hun eigen
rechtsinstellingen hebben.
Ook in Nederland is er op dit ter
rein van volksopvoeding nog zeer
reel te doen.
Advertentie l.M.
