Zwarte kousenkerk remt
harmonische ontplooiing
1
;SB:' Hf
DE WIT
Signalement
aanrander
is bekend
Beslissing over
bakkerij-c.a.o.
Administrateur
verduisterde
tachtig mille
mm
"Zwaar man"
Onverdraagzaam
ui t g
Dode bij ongeluk
verongelukt
Militair lm Ml als
beschermer
op
ff/swMre mogeSijjkhede a toegevoegd
aaw ssiceesvo/ spaarsysteem
FRIGIDAIRE KOELKAST
HET VRIJE VOLK DINSDAG 11 JULI 1961
(Van een onzer verslaggevers)
Maartensdijk staat in vuur en vlam overeen sociologisch rapport, waarin een
'deel van de kerkelijke gemeenschap al? onverdraagzaam aan de kaak wordt ge
steld.
De Nederlandse Hervormde Gemeente heeft bij B. en IV. opdrachtgevers van het rapport
geprotesteerd tegen de inhoud van het hoofdstuk 'De godsdienstige structuur'. De samen
steller van de studie, de heer P. L. van Breemen, besteedt in dit hoofdstuk aandaht aan de Ge
reformeerde Bond en de invloed van de predikant van deze groeD, ds. J. Wijnmalen, s
Het rapport, dat door de protesterenden van kerkelijk Maar
tensdijk als een felle en onheuse aanval wordt beschouwd komt
woensdag in de raadsvergadering aan de orde.
Hulpgeroep
Bedding
(Van een onzer verslaggevers)
Bij liet leger zijn ratlio-verblndingstoestellen lil gebruik, die
in ontoelaatbare mate radio-actief zijn. Allen die vaak met de
ze gevaarlijke toestellen in aanraking zijn geweest, worden
thans medisch onderzocht. Het betreft hier overmatig radio
actieve lichtgevende verf op radiotoestellen, die in voertuigen
zijn ingebouwd.
Het gevaar schuilt hierbij niet in straling, maar in het con
tact met deze verf. Wie bij voorbeeld met zijn vingers de ge
vaarlijke verf heeft aangeraakt en daarna de radio-activiteit
door middel van voedsel of hpe dan ook in het lichaam krijgt,
wordt op deze wijze echter wel aan voortdurende straling
blootgesteld, aldus de legervoorlichtingsdienst. De LVD hoopt,
dat de uitslag van het medisch onderzoek vandaag bekend zal
zijn.
Korf in gebruik
pagina
Bejaarde man (70)
m%W0m
È0M
WgM
f 50.» sparen, f 60.- halen
melkkoetjes gratis
voor zes volle spaarboekjes (waarvoor u dus
6 x f 50.- f 300.- hebt gespaard) ontvangt u
bij Simon de Wit direct f 360.- of naar keuze
kan u door de n,v. Frijado worden geleverd een
winkelwaarde f498.-
Andere mogelijkheden:
(nplaats van voor zes voile spaar
boekjes, kunt u de koelkast ook
verkrijgen voor minder boekjes, met
bijbetalingdus
voor 5 voile spaarboekjes f 60.-
óf voor 4 volle spaarboekjes f120.-
óf voor 3 volle spaarboekjes f180.-
óf voor 2 volle spaarboekjes f 240.-
óf voor 1 vol spaarboekje f 300,-
Bïjzonderheden Frigi-iaire compressor-koelkast
Origineel product van Csneral Motors - Vastgestelde
winkelprijs f 498 - - zeer zuinig in gebruik - Inhoud 108
liter - 5 jaar Frigidaire garantie - Volledige Frigidaire
service - Wordt franco thuisbezorgd - Levering in elke
gewenste kleur (wit uit voorraad leverbaar binnen één-
week, voor speciale kleuren geldt een langere ieveringstijd)
het betere gocdk'apëiét
til
'»tU K)/
m
over sociologisch
B. en W. kennelijk geschrokken T*n de reacties hebhrn de. raad
voorgesteld de heer Van Breenen de gelegenheid te geven de redactie van
het gewraakte hoofdstuk zodanig te wijzigen dat 'het aanstootgevende (cle
ment) daaruit Tisrdwjjnt'.
De kleine Utrechtse gemeente
Maartensdijk heeft een overwegend
protestants-christelijke meerderheid.
De gemeenteraad bestaai uit dertien
leden. Daarvan zijn er 4 AR, 3 CHU
en 1 SGP. 3 PvdA. 1 VVD en 1 KVP.
In Het rapport wordt onder meer
gezegd, dat de hervormde kerk méér
is dan een kerk alleen. 'Zii la tevens
een onverbrekelijk verbonden zijn
(VERVOLG VAN VOORPAGINA)
Gcrrie ging thuis in de verlichte
voorkamer zitten, de gordijnen open.
Zij had daar een half uur zitten
lezen, toen zü geluid meende te horen
in de keuken. Op het moment dat
zij uit de verlichte kamer in rie
donkere hal kwam, werd zU door de
indringer bij de keel gegrepen.
Het meisje gilde. 'Als je nog een
keer gilt. maak ik je af', voegde de
aanrander haar toe.
Desondanks gilde het meisje even
later weer en ditmaal werd haar
hulpgeroep gehoord door de buurman,
de heer Ts de Koning die met zijn
vrouw en zestienjarige zoon reeds
naar bed was gegaan.
Toen de heer De Koning bij de
keukendeur van de familie, V. kwam,
ontmoette Hij daar de aanrander, die
zeer koelbloedig uit. het huis kwam
en tegen de heer De Koning op
merkte'. 'Ik- moet'bij de familie Van
Valen zijn, maar ik ben hier zeker
t erkeerd',
De heer De Koning bevestigde dat
en gins daarna het huis van de fa
milie V. binnen. In de hal vond hij
het meisje, dat het bewustzijn haci
verloren.
Hij richtte het kind wat op en dat
bleek, volgens latere doktersverkla
ring, de redding van het meisje te
zijn geweest, want daardoor kon hei
door de wursingspoging in het hoofd
verzamelde bioeri terugvloeien.
De aanrander was inmiddels dood
kalm naar de voorzijde van bet huis.
op tie dijk gelopen, waar mevrouw
De Koning en haar zoon stonden te
wachten. Ook hier verklaarde de man
zeer kalm, dal hij zich in het huis
had vergist. 'Maar we hebben toch
gegil gehoord', zei de zestienjarige
Teun tie Konine. De aanrander pakte
daarop snel zijn liets en verdween.
De jongen ging hem te voet achter
na onder het geroep van 'houd hem!'
maal' Verscheidene voetgangers op de
ciijk reageerden daar niet op en lieten
de fietser ongehinderd verdwijnen.
De man is ongeveer 1.75 m lang,
lieeft een fors postuur, zeer blond
isoar en een vierkant, bleek gezicht.
Hij droeg een grijsblauw kostuum en
eeii licht overhemd zonder das.
met de Maartensdiikse bodem, waar
door al het andere dat van buiten
komt ook al is het eveneens Ne
derlands Hervormd als gevaarlijk
en ongewenst wordt geweerd."
De samensteller signaleert twee
groepen in de Nederlands Hervormde.
Kerk. De eerste groep ls de zoge
naamde 'autochtone' groep. Deze be
hoort tot de Gereformeerde Bond en
is «en uitzonderlijk 'zware' richting,
die in de volksmond 'de zwarte-
kpiisenkerk' wordt genoemd
'De tweede groep,' aldus hel: rap
port, wordt vooral gevormd door de
'import', mensen dus, wier geestes
houding representatief is voor de Ne
derlandse Hervormde Kerk in geheel
Nederland.'
De heer Van Breemen deelt
mee, dat zich tussen deze twee
groepen ernstige conflicten voor
doen, die doorgaans handelen over
'Doop en Huwelijk'. Zelfs het
Avondmaal wordt soms tot con
flictstof gedegradeerd.
De heer Van Breemen noemt de
predikant een factor van betekenis,
waardoor de Nederlandse Hervormde
Kerk in de gemeente Maartensdijk
rot zulk een zeer merkwaardige ge
meente is uitgegroeid,
'Blijkens enquêteformulierenzest
de, heer Van Breemen, 'wordt hij ge
schetst als 'een zeer zwaar man.' die
door zijn drukkend betoog nergens
verlichting brengt, maar de mensen
eerder 'in de put helpt' en 'afsehrikt'.
'De nabestaanden van een over
ledene.' 7.0 cast, het rapport verder.
'worden vaag door hem onthaald op
een afschrikwekkend sermoen over
dood en verdoemenis, waarin hun
duidelijk wordt gemankt, dat ook hun
dierbare momenteel branden moet.
omdat hti tijdens zijn leven geen de»!
heeft uitgemaakt van de. orthodoxe
groep d.»t .Maartendijkse Nederland-
.se Hervormde Kerk.'
In het rapport wordt vastgesteld,
dat rie boerenbevolking de boventoon
voert in de Nederlandse Hervormde
Kerk. hoewsl zij verre in de minder
heid is. Sterk conservatief ingesteld,
trekt df boerenkern zich steeds weer
in eigen kring terug. Met als doei:
alles wat ia deze kring jarenlang
Heeft geleefd, te beschermen en te
behoeden tegen wplke vernieuwing
en verbetering dan ook.
De importbevolkine klaagt dan ook
algemeen over dc terughoudendheid
van de boerenbevolking. Over 'net al
gemeen zegt men: 'Je komt er hier
nooit in.'
Blijkens het rapport kar» men deze
klacht zelfs beluisteren bij vrouwen
die met. een geboren Maartensdijk*»
boer zijn gehuwd. Iedereen die zich
van buitenaf in Maartensdijk vestigt,
verwondert zich over de onverdraag
zame verhoudingen die bet dorps
leven beheersen.
Men wijt dit aan het volkomen
gebrek aan gemeenschapszin en aan
de orthodoxe opvoeding der oor
spronkelijke bevolking.
De heer Van Breemen constateert,
dat bier sprake is van eon godsdien
stige sleur in plaats van een innerlijk
godsdienstig leven.
'Het woord 'principe' is niet van
da lucht', aldus het rapport. 'Men
heeft tegen alles bezwaar ten
princiël» redenen. Afim is gekant
legen inenting van de kinderen en het
vee, tegen kinderbijslag, tegen elke
vorm van verzekering, tegen radio,
televisie, bliksemafleiders en medi
sche verzorging.
De heer Van Breemen beweert, dat
Het College van Rjjfcsbemidllehtars
heeft nog geen uitspraak kunnen
doen over lounvoorstcUcn »u het bak
kersbedrijf, omdat dc werkgevers geen
verklaring hebben kunnen overleg
gen, dat de voorgestelde verbeterin
gen niet tot prijsverhoging zullen lei
den. Het heeft de. werkgevers- en
werknemersorganisaties uitgenodigd
vopr een bespreking, die vrijdag za>
worden gehouden.
Zoals bekend waren de organisa
ties een verhoging van vijf percent
overeengekomen en een toeslag van
vijf percent ter compensatie van het
werken op zaterdag.
De Stichting van Qe Arbeid achtte
de loonsverhoging wel redelijk, maar
voor een toeslag van vijf percent was
naar haar oordeel geen produktivi-
teitsruimte aanwezig.
Voor de bespreking met het college
zullen de werkgevers- en werkne
mersvertegenwoordigers woensdag
door de minister van Economische
Zaken in audiëntie worden ontvan
gen. Zij zullen aandringen op het ge
ven van een vergunning om de «oor-
gestelde verbeteringen gedeelteltjtï te
mogen doorberekenen in de brood
prijs.
egerradio's
ontoelaatbaar
radio-actief
Het betreft hier in voertuigen in
gebouwde radio-ontvangers met zo
genaamde schakeldozen, waardooi
men ook kan zenden. Deze nieuwe
apparatuur bevat zeven regelings-
knoppep op de ontvanger en vier op
de .schakeldozen, die allen zijn voor
zien van lichtgevende verf. omdat
deze apparatuur ook 's nachts moet
kunnen worden bediend, aldus de
LVD,
Op een aantal van ilezc. toestellen
is een ontorlaatbarc boeveelheid ra
dio-activiteit gebruikt, Niet alle toe
stellen zijn op deze wijze 'besmet',
otndal er waarschijnlijk verschillen
de soorten lichtgevende verf/z|in ge
bruikt, waarvan slechts e e n soort, j
radio-actief ls en gevaarlijk kan zijn, j
niet door straling maar door aan- I
raking. I
De overmatige radioactiviteit is een I
dezer dagers toevallig ontdekt bij d» i
verbindingsdienst compagnie van de j
kwartiermeester generaal van de j
koninklijke landmacht in. het depot
aan de Buitemvaierslool te Delft. Per
soneel van dit depot was daar. volgens
de LVD, san het experimenteren met
zogenaamde dosymeters. instrumen
ten om de radioactiviteit te meten.
Op een zaai sloegen die meters uit.
Een abnormaal hoge uitslag aidus de
LVD, De aldus aahgeaeven hoeveel
heid radioactiviteit bleek boven de
toelaatbare norm te liggen.
Men heeft de ryksarhejdsinspertif
gewaearsehuwd. Deze ontdekte dat
de bron van de ontoelaatbare hoe
veelheid radioactiviteit, iag in de
lichtgevende verf van de toestellen,
die betrekkelijk kort bij het leger jn
gebruik zijn. Toen heeft men on
middellijk de inspecteur van de ver«
bindingsaienst gealarmeerd. Ook de
gebruikers van de toestellen werden
gewaarschuwd.
De inspecteur van de militaire ge
neeskundige dienst werd ingelicht
j om personen die met cie toestellen in
aanraking
zoeken.
zijn geweest, te onder-
Zo vindt er thans een selectie
onderzoek plaats. Nagegaan wordt
welke toestellen voorzien zijn van
radio-actieve lichtgevende verf en
men is een medisch onderzoek be
gonnen hij hen, die het m,;est, veel
vuldig met de gevaarlijk geachte
apparaten in aanraking zijn geko
men. Dat zijn o.a. zij geweest, die
de apparaten in dc -voertuigen
hebben ingebouwd.
Op dit ogenblik hebben noch de
arbeidsinspectie, noch de rijksverde
digingsorganisatie TNO, noeh de in
spectie van militair geneeskundige
dienst aanleiding gevonden bijzonde
re maatregelen aan te 'bevelen, aldus
de LVD.
Hef wachten ts op hel. resulfast
van het. voorlopig onderzoek. Wel zal
de radio-actieve lichtgevende verf
worden vervangen Ook in La Cour-
tme, tvaar Nederlandse iroepen op
oefening zijn. worden enige van deze
toestellen gebruik'.
achter deze principes geen eisten door-
dachte redenering schuilt.'De prm- i
cipiéle redenen moeten volgens hem j
zeer vaak v.orden teruggevoerd tot
pure domheid en bekrompenheid. Of:
alles zeer tot schade van de betrok
ken personen zei', die liever hun vee
zien weghalen dan her te laten in
enten, liever allerlei grote risico's
lopen dam zich door de moderne voor
zieningen te laten verzorgen.
Het rapport signaleert verder nog
hel verschijnsel der 'bcvindelijkcn'.
Deze 'bevindrl ijken' publiekelijk I
uitverkoren bekend staande per
sonen hebben volgens de heer Van
Brermcn zeer grote invloed en be
sturen met, de dominee samen de
kerkelijke gemeente Deze •bevinde
lijk-?-' zouden ook degenen zijn aan
wie het wordt toegestaan tot het
Avondmaal te naderen.'
•Er z.tin.' sldu* de heer Van Bree
men. "ons gevallen bekend van men
sen die zicli in Maartensdijk kwanten
vestigen en niet aan bet Avondmaal
mochten deelnemen. Ze stonden na
melijk in Maartensdijk niet als uit
verkoren bekend.'
Dit isatsto wordt in het prm est van
de Nederlandse Hervormde Gemeente
met klem ontkend.
Her, rapport, deelt mee, rial, de
zondagsrust bij' de gemeenteleden
in zeer boog aanzien staat. 'Vele
fanatieke IJveraars geven op straat
op deimrastraileve wij» ut'ing mui
hun afkeuring wanneer re op zon
dag mensen zien fietsen. En als
toppunt noemt hef. rapport de win
keliers. rite 's zondag» hun fietsen
de' klanten met simjlfs bekogelen-
De heer Van Breonirn deelt ten
slotte mee. dm na voorzichtige tnior-
matjes hem gebleken ls. d.ni de domi
nee m de mest?' «cvRUeii dc oorzaak
van deze escvssrn is.
i Van een onzer verslaggevers?
Naar wij vernemen heeft de Haagse
politie de 49-Jarlge administrateur 1,.
van O. van een Haagse Uleuterzorg-
vcrrnljrhig aangehouden op verden
king van verduistering van rond
tachtigduizend gulden.
Dit geld heeft Van O. in dc loop
van de laatste tien jam' In zijn zak
gestoken. De verduisteringen werden
gecamoufleerd met geldleningen, zo-
j dat bij controle bet kaSKcld wel rij—
j dr-lijk klopte, teen nauwgezet, aecoun-
j tamsomlerzoek heelt nu een einde
j aan de fraude gemaakt.
De vereniging heeft door de ver-
j duisteringen geen nadeel geleden,
i muur vrienden en kennissen van de
i administrateur zijn bij zijn manipu
laties geld ingeschoten toen hij het
ene gat trachtte te stoppen met het
andere.
(Van ren onzer verslaggevers»
I Op de weg van de Nederlandse
j Aardolie Maatschappij in Rijswijk is
1 maandagmiddag cie .Li-Jarige motor
rijder C. J. Kuehlman uit Rijswijk
tijdens liet inhalen vnn een brom
fiets geslipt en gevallen. K. kreeg
daarbij cie motor op zich. waardoor
hij vrfjwel op slag dood wns
O'
(Van een onzer verslaggevers)
Gistermiddag ontstond op de krui
sing Prins Hendriklaan--rijksweg 22
in Utrecht een aanrijding ten ge
volge waarvan in de loop van de
avond is overleden dc zeventigjarige
Reijer Osnabruggc uit Utrecht.
De heer Osnab'"t;:ge stak op zijn
bromfiets de rijksweg over zonder
voldoende op het verkeer tc letten.
Hij werd aangereden, door een per
sonenauto bestuurd door dc 33-jarige
directeur B. S. uit Büthoven en
zwaar gewond naar het Sint-Anto-
niusziekenhuis vervoerd.
Van een onzer verslaggevers)
Een 3D-jarige betotmrbeider uit
Hoogevecn deed bij dc politie aan
gifte dat hij door een Hoogevcense
soldaat, zou zijn mishandeld. Bij on
derzoek bleek, dal de betonarbeider
een dame op straat had lastiggeval
len. die niets moest hebben van zijn
attenties.
De militair trad toen als bescher
mer op en verkocht de betonarbeider
enkele klappen in het- gezicht De te
leurgestelde aanbidder wist toen niets'
anders te doen dan Woedend naar de
politie te lopen.
h.,1"—
- -.}•
sparen i;or
V
Volledig* inlicht in gen en folders in af onze winkels
W
