Chester beleeft de eerste ddg elan Be moordzaaB-Mena i Bridge
II
111111
Blitse riochtermij.
Brandaris heeft
1,6 miljoen schuld
Verdachte R, zegt twee
ivoorden:'Nietschuldig
Waarom geen foto van
sporen op badrand?'
KRACHT NIET EVENREDIG AAN GROOTTE BOM
Chefarine.4
ËaiU
Adam en Eva
Bom
Raampje
y.q
Teraardebestelling
B. Merkelbacil
NVV-telegram naar
IWV over kernbom
4-voudige combinatie^eëft
wetenschappelijk succes!
Kwari percent méér
voor schatkistpapier
elke woensdag
Jmgensmarkt
m
HET VRIJE VOLK DINSDAG 24 OKTOBER 1961
PAGINA 3
lST*"
&1"
ïf yA
t&L
CVan onze speciale verslaggever Hans Jacobs)
In de halfronde, neo-klassieke rechtszaal van het Engelse stadje Chester beeft
mr. Alun Davies Q.C., openbaar aanklager, maandag met de linkerband naar de
staartjes van zijn pruik gegrepen, zich naar de jury gekeerd en gezegd'Alles
wijst erop, dat Margaret Hughes door deze man is gedood.'
Onderschepte brief
Stijlvol
Bewering
Niet zo sterk
Andere sporen
Niet precies
1 In twijfel
Lag te slapen
Niets bewezen
Prinses Margriet voor
cursus naar Frankrijk
NOORSE
PULLOVERS
Kijk eens wat een
pracht pullover,
maar hij* komt dan
ook uit Noorwegen,
het land waaruit
wij rechtstreeks een
fantastische collec
tie importeerden,
o.a. in nieuwe jac
quard dessins.
Neem Uw jongen
mee naar P C
en laat hem eens
zo'n heerlijke pull-
overaanïrekken.Hij
zal er weg van zijn.
10-12 jaar JgJ75
Zwarter afgeschilderd
Nog niet te overzien
'Stille getuigen geven weinig houvast
at
'wfiBS
Vv
L. i. v'M asj?
'STv '-
i- *?*s
A V
v!iïï:A<vi?<>.'^.-SS¥^
'(Van een speciale correspondent)
Britse automobilisten hebben een
■vordering van 1.600.000,tegen de
Engelsen dochteronderneming van de
Nederlandse schadeverzekeringsmaat
schappij De Brandaris.
Dit bleek gisteren bij de behande
ling van bet faillissement van de En
gelse Brandaris voor een gerechtshof
in Londen.
De advocaat van de maatschappij,
Philip Sykes, zei dat bet thans niet
mogelijk is te zeggen of de schulden
kunnen worden betaald.
De Overseas Motor Finance, de
agent van de Brandaris ia bonden
vordert voor verzekerden, die bij haar
schadeclaims hebben ingediend in
totaal 1,2 miljoen. De rest van de
vordering is ingediend door een an
der; maatschappij.
Voor het hof werd meegedeeld dat
In totaal 900 schadeclaims in behan
deling waren. Twee automobilisten
reeds failliet gegaan als gevolg van
de moeilijkheden bij de Brandaris.
In totaal waren ongeveer 50.000 En
gelse automobilist ,.n bij de Nederland
se maatschappij verzekerd.
(Van een onzer verslaggevers!
•De stad Amsterdam zal in de ko
mende jaren duidelijk de sporen dra
gen van zijn werk het is voor «ns
nog onvoorstelbaar dat wij het ver
der zonder hem zullen moeten stel
len.'
Dit zei de Amstrdamse burgemees
ter, mr. G. van Hall, gistermiddag
aan de baar van de donderdag over
leden stadsbouwmeester B. Merfcel-
bach, die op de begraafplaats 'Zorg
vliet' ter aarde werd besteld. De bur
gemeester huldigde de overledene
niet alleen als eer, talentvol archi
tect. maar ook al o.brdinator en een
man. die de gave had mensen met te
gengestelde opvattingen tot elkaar te
brengen.
Meer dan honderd belangstellen
den begeleidden de stadsbouwmees
ter op zijn laatste tocht. Onder hen
bevond enzich de Amsterdamse wet
houder mr. G. van 't Huil en om. de
architecten prof. Van der Broek,
Rietveld, Van Tijen, Bakema, Elltag,
Kersten, Komter en Bodon,
In de aula spraken na de burge
meester de stedebouwkundig adviseur
van Publieke Wrfcen prof. C. van
Eesteren en de schrijver W. de Geus.
Een famlielid dankte bij de groeve
voor de betoonde belangstelling.
2?!,' zijn Kari Syhcan en Verner
Klavsen, twee jonge, talentvolle
balletdansers van het Stockholm
Fall Ballet, Zij dansen de hoofd
rollen in EDEN, een creatie van
de Zweedse choreogaje Birgit
Kari is F.va, Verner danst da rol
van Adam,
V
Advertentie IM.
Woensdagmorgen is het een
speciale dag voor onze „Doe
het zelf" klanten, want dan be
gint de verkoop van een grote
fabriekspartij plastic kunstleer
en plastic met textiel rug.
De meest bekende soorten zoals
de originele Skai, Roxanr e.a.
Voor stoeibekieding, wand en
tapijtbedekking, koffers, tassen
en tientallen andere mogelijk
heden, Is deze piastic ideaal.
Een aantal Franse professoren
en schrijvers onder wie Jean-Paul
Sartre, Simone de Beauvoir en Louis
Aragon hebben zich maandag ach-
,er de linkse campagne ge
schaard, waarin het optreden van de
nolitie bij de betogingen, die de AI-
eerijnen de vorige week in Frankrijk
lebben gehouden, wordt veroordeeld.
Woensdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van dit Skai en
Koxarr2+ maa! zo dik als ge
wone plastic, In moderne kleu
ren, dooi- elkaar voor één prijs,
per meter voor nog géén twee
gulden.
Achfer zijn rug kijkt de verdachte, de 29-
jarïge Amsterdamse zeeman Hendrikus Wil
helmus R„ strak, onbeweeglijk en met dicht
geknepen ogen voor zich uit.
Een klein uur geleden heeft hij in het En
gels twee woorden gesproken: 'Niet schuldig'
aan de moord op het 21-jarige dienstmeisje
van dr. Henri R. Fisher in Menai Bridge
(Wales), waar het schip van R., de Groninger
coaster Wiema, ligplaats had gekozen. De
moord werd gepleegd in de nacht van 30 juni
op 1 juli van dit jaar.
gezworenen (onder wte twee vrouwen)
in de jurybank, voor wie de twee par
tijen: openbare aanklager en verdedi
ger met zwier en waardigheid, waarin
zij af en toe meedogenloosheid ver
pakken, hun recht bedrijven: voor de
ourgers van Chester en voor de rech
ter mr. Justice Hincbciiff die vrijwel
steeds heeft zitten schrijven of soms
ter verduidelijking van een bepaalde
iwestie. over zijn halve brilletje heen
sen vraag heeft gesteld en voor de
Nederlandse verdachte die de hele
dag onbeweeglijk in zijn bank. de
'doek*, in keurig donkerblauw tussen
rijn twee gevangenisbewakers zit en
aan het eind van de dag geruisloos
via een trapje dat in de verdachten-
bank uitmondt in een cellenkelder
verdwijnt, wachtende op een nieuwe
dag.
Met spanning ziet hij ongetwijfeld
ook de verklaringen van kapitein Bel-
stra van de coaster Wiema tegemoet.
Diens getuigenis zal antwoord geven
op de vraag of de rechter de beruch
te. zeer belastende en onderschepte
brief van R. aan zijn vrouw ('Ik heb
iets heel ergs gedaan.'), als bewijs,
materiaal zal toelaten.
De verdachte is de hele lange zittingsdag verder niet meer aan het waotd
gekomen. Mr. Alund Davies Q.C. en zjjn nog schilderachtiger, dikbuikige
assistent mr. T. E. R. Rhys Roberts, die voortdurend iedereen over njn bril
aankijkt en het prototype van de onverstoorbare Engelsman is, hebben niet
minder dan negentien getuigen gedagvaard, die by stukjes en beetjes het
bewijs (voor moord met voorbedachten rade) compleet moeten maken.
Maar aangezien er zeer waarschijnlijk niemand is die kan verklaren, dat
hij verdachte R. op de avond of in de nacht het huis van de vermoorde
heeft zien binnengaan of naar buiten heeft zien komen, moeten zij Toor*
namelijk de 'stille getuigen' laten spreken.
AMSTERDAM (ANP) Het ver-
bondsbestuur van het NW heeft,
deelt het mede, een telegram gericht
tot het Internationale Verbond van
Vrije Vakverenigingen (IWV).
In dit telegram dringt het NW bij
dit verbond er met klem op aan met
alle daartoe geëigende middelen de
regering van. de Sovjet-Unie ertoe
te brengen, af te zien van het door
Dhroesjtejow aangekondigde voorne
men een bom van 50 megaton tot
ontploffing te brengen, omdat dit de
itehele mensheid zal'blootstellen aan
jTote gevaren, voortspruitende uit een
rerhoogde radioactieve neerslag.
De tafel voor de aanklagers en de
verdediger, mr. Phillip Wien Q.C., die
allen broederlijk op dezelfde bank zit
ten, lijkt op een rommelige uitstal
ling van een goedkoop warenhuis m
de Slnt-Nicolaaslijd. Kledingstukken
van de verdachte en de vermoorde,
dozen, zakken met schoenen, broeken,
vesten, draadjes wol of hoofdharen,
ruim honderd genummerde en gere
gistreerde stukken bewijsmateriaal
liggen her en der verspreid.
Laten we aannemen dat de rechter
mr. Justice Hinchciiff gistermiddag
na vijf uur, het moment waarop hij
naar zijn overjarige, doch zeer stijl
volle Rolls Royce werd geleid, de
balans van de eerste dag heeft opge
maakt. Hij zal dan wellicht tot de
'onclusie zijn gekomen dat de 'stille
etuigen', die uiteraard nog een zeer
belangrijke rol kunnen gaan spelen,
de eerste dag allerminst overtuigend
en sprekend zijn geweest.
Over de vingerafdrukken op het
raam van de badkamer in het huis
van de dokter is deze eerste dag al
leen maar gezegd dat zij veel over
eenkomst vertoonden met die van
verdachte R.
Zij waren geselecteerd uit mim
duizend afdrukken, die de politie
binnen twee dagen van alle ir*«me-
lijke inwoners van Menai bridge
en de opvarenden van de Wiema
had gemaakt.
Wn mogen veronderstellen dat de
aanklager vandaag zal willen be
wijzen dat zij van R. en van nie
mand anders kunnen zijn.
De bewering van politie-inspecteur
Humphrey Jones, dat er enkele dui
delijke afdrukken van drie verschil
lende vingers waren gevonden en dat
hij de verdachte destijds ook heeft
medegedeeld dat zij van hem waren,
kan uiteraard niet zonder meer als
bewjjs worden aanvaard.
Inspecteur Jones is trouwens hele
maal niet zo gelukkig geweest met
het kruisverhoor van de verdediger,
die zeer beminnelijk zijn vragen stelt,
maar doorlopend voetangels en klem
men uitzet.
Zo vraagt mr. Phillip Wien Q.C.
zoet gevooisd; 'Is het waar, inspec
teur, dat er geen foto is gemaakt van
de voetafdruk op de rand van het
bad?'
'De Inspecteur wringt nerveus de
handen op zijn rug en zegt aarzelend:
'Ja.'
'Wel' zegt de verdediger en hij
speelt verbazing, 'Waarom xuet?'
'Omdat.' zegt de inspecteur hakke
lend, 'omdat, wij dachten, dat de
jury op de foto geen. goed beeld van
de afdruk zou krijgen.'
'Dus* zegt de verdediger stralend
'Dit bewijsmiddel vond u kennelijk
zelf ook niet zo sterk.'
De voetafdruk zou afkomstig zijn
van een schoen met geribbelde zolen.
Wéér een aanwijzing tegen R. Hii
had, zo bevestigden zijn kapitein en
alle andere opvarenden destijds,
steeds basketballschoenen gedragen.
Maar hoewel het te denken kan
geven dat R. de dag na de moord
deze schoenen overboord hee£t ge
gooid. rij zijn weg en er valt weinig
meer aan te doen. vooral nu Hum
phrey Jones de afdruk op de rand
van het bad niet heeft laten foto
graferen.
Er zijn trouwens nog andere sporen
gevonden, afdrukken op een raam
kozijn beneden en op het raamkozijn
van de badkamer, maar de dokters
vrouw, mrs. Hilda Fisher, moet toe
geven dat de voetafdrukken in de
badkamer niet bijzonder duidelijk
waren. En van. de voetafdrukken be
neden had zij aanvankelijk gedacht:
'Dat heeft de kat gedaan.'
De verdediger laat haar een stuk
hardboard zien, afkomstig van de
kustvaarder Wiema, waarop stempels
van geribbelde zolen staan.
'Lijken zij OP de afdrukken du. u
in uw huis heeft gezien?' De dokters-
vrouw aarzelt. Zij ziet toch wel af
wijkingen op het ..hardboard, zij weet
het niet precies. De verdediger wil
aantonen hoe moeilijk het is om ach
teraf duidelijk vast te stellen dat het
beslist de afdrukken van R.'s bas
ketballschoenen zijn geweest.
Wij noteren nog uit de mond van
mrs. Hilda Fisher, dat Margaret
'Zo'ii goed. meisje was', rustig en
bescheiden en uitstekend voor haar
werk. En tamelijk huiselijk als
zij vrij had bezocht zij haar moeder
in een nabijgelegen dorpje.
Een allerminst prettige dag wordt
het ook voor dr. Elwynne Jones uit
Anglesey, die op verzoek van de po
litie naar Menai Bridge ging en de
■dood van Margaret constateerde. Vol
gens hem was de dood tussen een en
twee uur in de nacht van 1 juli inge
treden «en zeer belastend tijdstip
.voor verdachte R. in de dagen dat
hij werd gearresteerd.
1 De verdediger probeert echter on
middellijk de deskundigheid van de
dokter, wat dit moeilijke werk betreft,
in twijfel te trekken en zowaar de
dokter geeft onmiddellijk toe dat hij
het best mis kan hebben en dat hij
het verder graag aan de deskundigen
overlaat.
Die deskundige is dr. Gerald Ivans,
gerechtelijk patholoog1 anatoom, die
ais tijdstip van het intreden van de
dood opgeeft tussen 's avonds 30 juni
om 11,30 uur en de volgende morgen
half vier. Dichter bij half vier dan
bij half twaalf.'
Tegrn. een uiterst beminnelijke
verdediger zegt hij later dat de dood
ook een half uur tot een uur na half
vier kan. zijn ingetreden. Dit
komt de verdediging helemaal goed
van pas. want.getuigen aan boord
zouden de verdachte 's nachts om half
een. hebben gehoord, wat overigens
uiteraard nog niet wi! zeggen, dat hij
later het schip niet opnieuw zou kun
nen hebben verlaten.
Br Geraid Ivans toont de jury al
lerlei plekken op de gruwelijke foto's
dse van de vermoorde zijn. gemaakt.
Haar neus, keel, nek en voorhoofd
tonen kleine onderhuidse wondjes,
kneuzingen en bloeduitstorting* n.
Het is duidelijk, zegt hij. dat zij. ter
wijl zij lag te slapen, door een sterke
man is verrast tegen wiens geweld zij
niets heeft kunnen uitrichten en die
naar neus en mond heeft dichtgekne
pen.
Op haar lichaam zijn haartjes ge-
ronden die van R. 'zouden kunnen
rijn'. Op kledingstukken van ft, zijn
pluisjes en draadjes gevonden die van
het bed, een handdoek en kleding van
Margaret afkomstig 'zouden kunnen
zijn' een sterker verband wil de
deskundige beslist met leggen.
Van de vermoorde en de verdachte
zijn stukjes nagel onderzocht, zonder
enig resultaat, zo blijkt uit bet be
toog van dr. Gerald Ivans die erop
wijst, dat de krabben en verwondin
gen wat zijn onderzoek betreft van
ieder ander dan de verdachte afkom
stig kunnen zijn.
Mr. Phillip Wien Q. C. knikt hem
vriendelijk toe. Hij heeft tot dusvei
geen enkele reden tot ontevredenheid
Er komt zelfs nog een getuige var
de openbare aanklager vertellen, dal
liij op de avond van de moord dn<
mannen m de buurt van het huis var
do dokter heeft gezien. Een van. d«
tine liep achter liet meisje aan. 'Maai
het was met de verdachte, het wa:
een man met een baard.
Uiteraard heeft de openbare aan
klager nog andere bewijsmiddelen
achter de hand en kan wellicht zwaar
der geschut in steilmg brengen dan
hij vandaag heeft gedaan.
Maar voor mr. Justice Hinchciiff
die in Chester door twee trompetters
is begroet in zijn rode mantel, ufgezr
met hermelijn, en met zijn grijswitte
pruik de drager is van eeuwenoude
Engelse tradities, is er nog ailijd mels
bewezen.
Tot zolang zal hij cr nauwlettend
voor zorgen dat de verdachte met alle
respect, als een onschuldig burger zai
worden, behandeld.
Dat blijkt de gehele dag, tijdens
deze zitting in een zaal met zuilen
en een wirwar van kleine tnbunes en
banken met gepruikfce juristen.
We beleven een plechtigheid zoals
wij in dit land, mogen verwachten.
kleurig maar pijnlijk nauwkeurig ge-
regisseerd. Het enige dat uit de toon
valt is de publieke tribune, een gale
rij tussen de zuilen.
Toehoorders staan met de handen
in. de zakken tegen de zuilen geleund.
Aan het einde van de middag valt
er vermoeidheid te bespeuren onder
de strak voor zich uitkijkende twaalf
Advertentie TM.
Vier werkelijk befro*r"b*re*middltUim
helpen elkaar en.... doen wonderend
Een belangrijke onidekkingepgeneejltuii-;
dig gebied it „tyneigismut". Hiermede
voidi bedoeld de Vedettijdse*et jtcrVm
van de wedting van velschillende gênett.
middelen. Be vief middelen verenigd Sr»
<helarine„d"-elkafzonde)lij((albtroemd.
«erken iezamennog beier- Ze helpen vaak
ook dan, wanneer andere ciiddelenrfaletier»
doen werkelijk wonderen! a w
Tegen DijAfl* ff flfitp. Gmcï»Ai voor tfa gttoiligsli maag,
*a«t dis wcdi beschermd door he! farttntfet] Cfctftm.
SOlabl, IO.BO.VocviKfcgeJtfuverpittinjTOOUfcl 13-50
AMSTERDAM (ANP). De Ncder-
landsche Bank heeft zich bereid ver
klaard met ingang van. vandaag de
cember 1961- en januari 1962- schat
kistpapier van de banken te kopen
tegen 2ï percent. Dit is een kwart
percent hoger dan tot dusver. Met
deze maatregel wil de Nederlandsche
Bank tegemoet komen aan de krap
te op de geldmarkt.
(Van een onzer verslaggevers)'
Prinses Margriet is gisteravond
van Schiphol naar Montpellier
tn Zuid-Frankrijk, vertrokken. Zij
werd door koningin Juliana en
prinses Marijke uitgeleide gedaan.
De Prinses wordt op haar reis
vergezeld door mejuffrouw L. J.
Ingen House. De Prinses gaat
waarschijnlijk een cursus Franse
literatuur-geschiedenis volgen aan
de universiteit van Montpellier,
Advertentie1 III.
-ikii
lêdiÉMifr'W'i
Speciaal verlaagd*
Ai. Prijs
(met kleins stijging per maat)
ttrsj-f
(Van onze redactie wetenschap
pen)
Het verschil tussen een 10-me-
gatonkernbom en een van 50 me
gaton of een van 30 megaton is
niet dat de andere vijf maal zo
grote verwoestingen aanricht
Ruw geschat is het effect van een
50-megatonbom twee en een half
maal .dat van de kleine bom. Hoe
groter men de bommen maakt,
hoe duidelijker de „verminderde
meeropbrengst" wordt.
De vraag is dan ook aanstonds
gerezen wat de Russen op het oog
hebben met hun superbommen. Wan
neer het militair gesproken meer nut
afwerpt drie 10-megatonbommen te
gebruiken dan één 50-mcgatonner
dan begint men te denken aan ande
re oogmerken dan militaire. Dan zou
men de superbom kunnen beschou
wen als machtsvertoon, intimidatie
middel.
Des te weerzinwekkender wordt
dan de proef. We mogen Chroe-
sitsitr** eieen woorden van januari
t"96Ö citeren, toen hij zei: Zóu een
der partijen de zelf opgelegde ver
plichting om geen kernwapens meer
te beproeven schenden, dan zou de
schender van die verplichting zicb
zeif overladen met schande en hij
zou veroordeeld worden door de vol
ken der wereld.
Met de grootste klem Is uit tal van
landen het verzoek tot het Kremlin
gericht de 50 megatonbomexplosie
achterwege te laten. Dat voor werke
lijke ongerustheid ieder, bestaat is
zonder meer duidelijk. Elke kernex
plosie verontreinigt de atmosfeer en
de aardbodem.
Heeft men echter het protest
luider laten klinken dan nodig
was? Heeft men uit propagandis
tische motieven de 50-megatonbom
zwarter afgeschilderd dan hij al is?
Zoals hierboven gezegd, neemt het
effect van kernbommen niet even
redig toe met de grootte. Daardoor
klinkt 50 megaton erger dan het is.
En zelfs 100 megaton doet niet meer
dan de straal van het verwoeste ge
bied verdubbelen, vergeleken met een
10 megatonbom.
Dan is er het karakter van de bom.
Het is vrij algemeen bekend, dat de
zware kernbommen fusiebommen
zijn. Waterstof (H-)bommen dus, die
hun energie ontlenen aan het ver
smelten van atoomkernen. Dit in te
genstelling tot de 'gewone' atoom-
jomnien. die splijtingsbommen zijn,
waarbij atoomkernen m stukken vlie
gen. Die splijting levert veel radio
actief afval op. de fusie daarentegen
weinig.
Op zich zelf is de H-bom dus vee!
'schoner*. Veel van die schoonheid
wordt weer teniet gedaan, doordat
de H-b-m wordt ontstoken met be
hulp van een sptijiingsbom. En
daarbij komt, dat volgens schatting
de heift van een grote-bomexpIosie
een splijtingsexplosie is en de andere
helft een fusie-esplosie.
Volgens dit half-om-halfschema
zou een 50 megatons H-bom wat ra
dioactieve afval betreft gelijk staan
aan een 21 megatons splijtingsexplo
sie En dat is oen geweldigs hoeveel
heid vuiligheid.
Voorts is de constructie van de
bom van veel belang. Omtrent de
perfectie van de Russische bommen
is niets bekend. Behalve dat hup
laatste bom ln oktober 1958 wat ar
ea! betreft de vuilste was, die tot dat
tijdstip ooit tot ontploffing was ge
bracht.
Inderdaad was er dus reden ge-
ïoeg om de 50-inegatonexplosie met
le grootste bezorgdheid, tegemoet te
uen. Overigens zal de mate van at-
iiosfeervervuilirsg niet dadelijk te
iverzien zijn.
Twee weken tot twee maanden
zullen de westerse deskundigen no
dig hebben om op grond van lucht
monsters de samenstelling van de
Russische bom te Ieren kennen.
Ook de fali-out zal in twee etappes
komen: vrij snel na de explosie de
eerste golf. maar maanden later
pas wat er vervolgens neerdwar
relt.
De verwachting bestaat, dat deze
>r.e Russische SO-megatonbom even
reel vuil tot de atmosfeer en de bo-
iem zal bijdragen als een kwart van
alle daarvóór tot ontploffing ge-
srachte kernbommen (Amerikaanse,
Russische en Engelse)! te zatnen.
'ATederland, gelegen in het hart
van de vrestemvindgordel en
ln de delta van de grote rivieren,
is zeer vatbaar voor radioactieve
besmetting door A- en H-bom-
men.'
'Het volk behoort de waarheid
te weten, opdat het weet, dat het
de hoogste tijd is in actie te
komen tegen het radioactieve
gevaar en tegen de voornaamste
oorzaken daarvan: de proeven
met A- en H-bommen.'
'Nog steeds poogt men de onge
rustheid over de radioactieve
besmetting van lucht, water en
bodem in ons land te sussen met
berekeningen van de maximaal
toelaatbare dosis, die nog lang
niet zou zijn bereikt."
Deze drie citaten komen voor
in het dagblad. De Waarheid van.
5 december 1958.
'Ondanks alle opgeschroefde be
richten over verhoogde radioac
tiviteit moest in officiële Zweedse,
Deense, Japanse en zelfs Ameri
kaanse verklaringen worden toe
gegeven, dat deze radioactiviteit
ver beneden de gevarengrens ligt.'
Dit citaat, komt voor in het
dagblad De Waarheid van 19 ok
tober 1961.
TJ"et verschil in behandeling van
J"L het stralingsgevaar is treffend.
De kop boven het bericht in De
Waarheid luidde: 'Huichelachtige
bezorgdheid over radioactieve
neerslag.' Nee nee, natuurlijk niet
de kop van 1958 maar de kop van
.1961,
Voor De Waarheid staat boven
alles vast, dat de proeven met
atoombommen, die door Amerika
'genomen zijn en mogelijk geno
men zullen worden, verderfelijk
voor de mensheid zijn. Bij de
Russische proeven worden de
schadelijke gevolgen tot het mini
male beperkt. 'De kernexplosies
vinden dan ook plaats ver van de
bewoonde gebieden der aarde
zulks in tegenstelling tot de
Amerikaanse proeven, die o,a.
gehouden werden in druk bevaren
en visserij gebieden van de Stille
Oceaan.' (Waarheid 19 oktober
1961)
"He jongsteRussische proeven
zijn, zoals men weet, gedeel
telijk gehouden in Siberië, een ge
bied. dat volgens de Russische
propagandaberichten in snel tem
po bevolkt wordt. Voor een ander
deel zijn zij gehouden bij Nova
Zembla. rond 3000 kilometer van
Noorwegen. De proefnemingen bij
Bikini waren rond 4000 kilometer
verwijderd van Japan en Austra
lië.
Als de Russische berichten juist
zijn, dat de havenstad Archangel
en de andere havens in het noor
den van de USSR zich in een toe
nemende bloei mogen verheugen,
is de Poolzee in de buurt van de
kernproeven een drukbevaren ge
bied.
Kortom: De Waarheid heeft
zijn jasje sinds de hervatting
van de proeven door Chroesjtsjaw
geheel omgekeerd.
Om de aandacht van deze op
merkelijke koerswijziging af te
leiden, vertelt De Waarheid van
zaterdag, dat de PvdA-pers Bikini
warm heeft toegejuicht.
Als wij zeggen, dat dit botweg
gelogen is, drukken wij ons
zeer gematigd uit. Wij zouden
pagina's van de krant kunnen
vullen met berichten uit het ver
leden, waaruit onrust en tegenzin
tegen de kernproeven sprak. Het
moet voor iedereen, die over enig
geheugen en goede trouw beschikt
averbodig zijn. Wij herinneren er
slechte aan, dat de moties, die op
ie kadervergaderingen van. de
Partij van de Arbeid saterdag zijn
aangenomen, vooraf zijn gegaan
foor een verklaring van de Partij
van de Arbeid, aangenomen ln
juli 1957 en een verklaring van
ie Socialistische Internationale
van 30 april 195'8.
De Waarheid zit naluurlijkheel
srg met de verschillende mega-
tonbommen in zijn maag, want
hoe moet het nu verder met de
ïfredesraad en met de Volkeltoch-
len?
Maar daarom mag het blad toch
aog niet zo vrijmoedig omsprin
gen met de waarheid.
A/Tevrouw Goloeb heeft in een
vraaggesprek aan het Russi
sche vakbondsorgaan Troed ver
klaard, dat zij en andere Russi
sche toeristen Nederland slechts
door de raampjes van de bus
mochten bekijken.
Men zou kunnen zeggen: 'Wat
is dat voor een reisvereniging, die
de mensen voor veel geld naar een
land stuurt, waar je niet uit de
bus mag komen?'
Men zou ook kunnen zeggen:
'Waarom mocht mevrouw Goloeb
niet uit de bus en haar man wel?
En waarom mogen andere Russi
sche toeristen vrij rondkijken?'
Men zou ten slotte kunnen zeg
gen. dat mevrouw Goloeb zich erg
onduidelijk heeft uitgedrukt of
dat Troed haar niet helemaal
heeft begrepen.
In elk geval is er aanleiding
genoeg voor kameraad Paul de
Groot, die toevallig toch in Mos
kou is, om in een ingezonden
stukje de zaken even recht te
zetten.
Tenzij natuurlijk mevrouw Go
loeb ons land slechts uit het
smalle raampje van de Russische
propaganda mag bekijken, want
dan heeft dit geen zin.
De Zweedse vreemdelingen
dienst heeft, een visum verstrekt;
aan kapitein Gaivao, die zich in
januari jl. van het Portugese pas
sagiersschip Santa Maria meester
maakte. Hij zal op uitnodiging van
een studentenorganisatie een serie
lezingen in Zweden houden.
