Reactorcentrum een
gevaar voor recreatie
eti natuurreservaat
nu met
aan de orde stellen
Man liet pleegdochter
vergiftigde thee
maar waarom
snel
Het
Vrije
\ölk
Voorzitter metaal-werkgevers:
SpecuSatic
Miserabel
Principes
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 16 JUNI 1962
PAGINA' 2
i!i;i:!T!ï!:i!i3:i:mTm:i!ia!i:rara!tiiij:rai!:iiriKri:
tiararaxirrr
rutrn riT!'T::!,:,iTiT!Tn'i,iTiii
Tekort aan arbeiders
Meer medewerkers
Teleurstellingen
Klachten van VVV
Na tuurbeschenni n g
Rijkspolitie steil
onderzoek in
naar charges op
Wormer-luilak
Protest Europese
Beweging bij Franco
'Otn uit huis te krijgen'
Niet dodelijk
CHARMANT
weet nog niet waar
Euratom aan toe is
(Van een onzer verslaggevers)
De Tweede Kamer heelt Euratom met gejuich begroet. Bij wijze van spreken dan, want een
Kamer juicht met. Die heeft grote instemming of voldoening. En daarvan hebben vele spre
kers doen blijken.
Euratom wordt de eerste Europese instelling op Nederlands grondgebied, om precies te zijn
op de duingrond van Petten. Nog precieser: in het staatsnatuurreservaat dat de Rietput heet,,
en dat grenst aan de badweg die van Sint Maartenszee naar het strand leidt.
a'aat hoe ^!nkt,Petten zelf over de overeenkomst met Euratom? En wat vindt men ervan
in het dorp Smt Maartenszee, dat evenals Petten tot de gemeente Zijpe behoort?
Als de rode vlag is gehesen het
teken dat er schietoefeningen v:arden
gehouden, kunnen debadgasten van
St. Maartenszee met een omweg het
strand bereiken
Ook nu is het dus niet allés pais en
vree in hel duin.
1 'V
'.klsr het, drassige duinland van hal nu nog' vrij toegankelijke reservaat,
dc Rietput verheft zich de reactor waarmee RCN en Euratom gezamenlijk
zttlicti gaan werken.
(Van onze sociaal-economische redactie)
Over een verdere inkrimping van het aantal arbeidsuren
kunnen wij pas spreken als begrepen wordt, dat korter werken
een streven dient in te houden naar een zo groot mogelijke
arbeidsproduktiviteït, met alle daartoe geëigende maatregelen
van de ondernemers enerzijds en een goede arbeidsprestatie
van de werknemers anderzijds.
Zolang moet worden geconstateerd, dat hieraan op het ogen
blik toch wel zeer veel ontbreekt, is er bezig iets verkeerd te
gaan dat eerst moet worden hersteld.
Aldus de voorzitter van de Fede
ratie Metaal- en Elektrotechnische
Industrie, ir. W. van Osselen, in zijn
jaarrede op een bijeenkomst van de
besturen der aangesloten organisaties
te Scheveningen.
Ir. Van Osselen zei, dat de ar
beidstijdsverkorting wel is opgevan
gen door produktivlteitsverhoging,
maar dat men er niet in gëslaagd
is de normale produktiviteitsgroei te
verwezenlijken. De belangrijkste oor
zaak hiervaii. is het tekort aan ar
beidskrachten.
'Enerzijds is deindividuele arbei
der zich thans meer dan ooit bewust
van zijn onmisbaarheid en ander
zijds reageert de leiding, om verder
verlies van personeel niet te riske
ren. op een wijze die voor een nor
male gezagshandhaving niet bevor
derlijk kan worden geacht.'
Hij constateerde, dat' de onderne
mers de huidige situatie niet altijd
blijken te beheersen en hij wees er
op, dat een verminderde arbeids-
spanning de grondslagen van onze
weivaart ernstigkan aantasteD. In
dit verband vroeg hij zich af of het
wel verantwoord is nu reeds een ver
korting van de arbeidstijd aan de or
de te stellen.
Naar aanleiding van het plan van
de Algemene Nederlandse Metaalbe-
drijfsbond om door een nieuwe werk
wijze dieper en beter in de onderne
mingen door te dringen merkte ir.
Van .Osselen op:
Uk geloof dat wij, werkgevers, al
le begrip moeten hebben voor het
feit, dat onze arbeiders veel meer
als medewerkers dan als alleen maar
werkers moeten worden gezien en ik
meen, dat wij er voor open moeten
staan om over ieder plan, dat hier
toe kan bijdragen, met de werkne
mersorganisaties van gedachten te
wisselen.'
De FME-vooi'zitter dacht hierbij
vooral aan het functioneren van de
ondernemingsraden. De communicatie
tussen ondernemingsraad en het ove
rige personeel vraagt grote aandacht.
Nog nergens is het probleem opge
lost hoe de leden van de onderne
mingsraad hun verworven ervaring
naar het gehele personeel kunnen
uitdragen.
Hij vreesde, dat de beslissing over
een nieuw loonsysteem zo lang zal
uitblijven, dat de metaalindustrie niet
per 1 januari 1963 over een nieuwe
c.a.o. zal beschikken, Z(jn nadruk-
kelu'kp wens was, dat spoedig een
beslissing zal worden genomen.
Het is beslist niet een 'warme reac
tie'. De Verenigingen Voor Vreem
delingenverkeer zijn verre van enthou
siast. En in het gemeentehuis is niets
meer merkbaar van de geestdrift van
vroeger.
Met vroeger bedoelen we de buiten
gewone raadsvergadering van april
1957, waarin directeuren van het
RCN, het Reactorcentrum Neder
land,- hun toehoorders een periode
van welvaart in het vooruitzicht stel
den.
Uit het heimduin tussen Petten en
de badweg van Sint-Maartenszee
torenen al sinds enige jaren de hoge
fluxreactor en twee slanke schoor
stenen omhoog. Een aantal employés,
ongeveer zestig, is gehuisvest in de
badplaats Petten en bouwgrond is
daar nu niet meer besihikbaar. maar
de hoge verwachtingen zijn nog niet
in vervulling gegaan.
De topmensen van het P»CN heb
ben zich niet in de plattelandsge
meente Zijpe gevestigd.
'Het bestuur van dc gemeente,'zegt
de gemeentesecretaris, de lieer M.
Stolp, de burgemeester is momen
teel met vakantie 'is teleurgesteld.
- Er zjjn bepaalde dingen beloofd, die
niet zjjn uitgekomen.
Een mooi duingebied, een prachtig
wandelterrein, is verloren gegaan. Dè
uitbreiding van de acht dorpen die
tot de gemeente behoren, heeft jaren
tarig gestagneerd, omdat we niet wis
ten waar we aan toe waren. Waar
moeten de woningen voor het RCN-
personeel gebouwd worden? We we
ten het'nog niet.
De burgemeester is niet zo lang ge
leden naar Brussel gegaan voor een
bespreking met Euratom en hij kreeg
de indruk, dat er hier een Europees
centrum zou verrijzen. Maar het ziet
er niet naar uit. De hoge functiona
rissen van Euratom, zo vermoedt
men nu, zullen zich wel in Bergen,
Schoor! of Alkmaar gaan vestigen.
Daardoor wordt het ook dubieus of
de Europese school wel in de ge
meente gevestigd zal worden. Er
wordt in de officiële stukken steeds
gesproken over Petten en omgeving.'
Moeilijkheden die men in Zijpe
niet had voorzien, hebben zich ook
geopenbaard. :De grondprijzen zijn
jjest^gen,. De. eigenaren houden de
grond liefst vast. Voor die, achter de
tuinen gelegen, grond bestaat grote
belangstelling van de zijde van bun
galowbouwers en bloembollenkwe
kers.
We weten niet waar we aan t.oe
zijn, dat is de klacht van zowel ge
meentebestuur als van de VVV's.
Wat wel is komen vast te staan
door de behandeling van deze kwes
tie in de Kamer, is: in eerste instan
tie zullen ongeveer 125 buitenlandse
employés van Euratom hier komen
werken; later in totaal 400.
Om te beginnen zal slechts één
hectare van het natuurreservaat De
Rietput bebouwd worden met een
technologische werkplaats en een
laboratoriumcomplex.
De schietopstelling van de artille
rie, die zich nu aan dc kop van de
strandweg bevindt, zal, nu Euratom
zich zal vestigen tussen de reactor
en deze weg, verplaatst moeten wor
den.
Er is voorgesteld, de batterijen
500 meter noordelijker te plaatsen.
Dat betekent, dat ze aan de rand van
het natuurreservaat het Zwanen-
sa*
s&ïftiMpfpil
m
w.i.sr zui-vn kaaien. ;.5> (ra.';;'iz*e
zone komt dan te liggen in het ge
bied van het Zwanenwatcr, dc broed
plaats van de lepelaars.
De ministers achten dat een voor
deel, want 'het is een terrein dat
slechts bij uitzondering door mensen
wordt betreden.'
Vooral de VW van Sint-Maar
tenszee maaktzich zorgen. Ter
weerszijden van de weg naar zee is
er nu nog een vrij terrein, links de
Rietput, maar daar gaat men al een
begin maken met de bebouwing. Aan
de rechterkant, de strook tussen de
badweg en het terrein van het Zwa-
nenwater. wil men voor het schieten
met de battcr(jen gaan gebruiken.
'We zien liet somber in voor de
recreatie.' zegt de secretaris van de
VW, de heer J. A. de'Vries. 'Het zal
sj.tï ün.' '---r t.üjfb.i of de badgas
ten kunnen tussen twee prikkel
draadhekken door naar het strand
wandelen. Aan de zuidzijde zien ze
dan de bebouwing en aan de noord
kant het geschut.
De verplaatsing van de schietbaan
betekent, dat hij pal voor een nieuw
bungalowterrein komt te liggen. Het
plan voor dat terrein 250 stenen
huisjes achter de duinrand is pas
goedgekeurd.'
Wel heel duidelijk is tussen Petten
en Sint-Maartenszee het gedrang om
de ruimte. Lichtpunten voor natuur
bescherming en recreatie zijn er ook.
In het Rietput-reservaat zuilen, zo
hebben'de ministers toegezegd, geer
gebouwen worden opgetrokken die
ook buiten het duingebied kunnen
worden geplaatst. Met andere woor
den, men wil zo .zuinig mogelijk zijn
met dit terrein.
De Nederlandse wetgeving zal op
het Euratomgedgelte van toepassing
zijn. Er mag dus'maar, niet zonder
planologischr overleg worden ge
bouwd.
Het is echter ook waar. dat RCN
en Euratom inde komende jaren
stellig snel zullen groeien.
De gemeente Zijpe is niet meer zo
blij met die groei als een paar jaar
geleden. Ze ziet de groei nu meer als
een bedreiging voor dc recreatie dan
als een 'opstoten in de vaart der
volken'.
Dc districtscommandant Tan de
rijkspolitie te Amsterdam, overste
P. Laverman, heeft zijn districts
recherche opdracht gegeven een on
derzoek in te stellen naar de gebeur
tenissen in Wormer in de luiiak-
nacht.
Aanleiding daartoe waren de be
richten over het in beslag nemen
van een fototoestel en het vernieti
gen van een film die door een jeug
dige toeschouwer tijdens charges van
de rijkspolitie 'ter plaatse gemaakt
waren.
Overste Laverman wenst geheel op
de hoogte gesteld te worden van de
handelingen die door de rijkspolitie
ter plaatse zijn verricht, ten einde
vast te stellen of hier van misbruik
van bevoegdheid sprake is geweest.
(Van een onzer verslaggevers)
'Nee, ik heb haar niet uit de weg willen ruimen.' 'U hebt
toch maar opzettelijk aftreksel van die muizentanve in haar
thee gedaan.''Ja, dat ontken-ik ook niet,_maar ik heb haar
niet willen- doden.'
Met deze schermutseling tussen de president van de Amster
damse rechtbank en de 48-jarige Amsterdamse stoker Jacob
de J. begon gistermiddag een zitting, die zo'n onverwachte
draai kreeg, dat zij voortijdig moest worden afgebroken.
a
De mededeling, van de stoker dat
hel meisje, de 2Ö-jarige inpakster A.
de V.. 'overal vanaf geweten' had
een verhaal, waarmee hij pas kwam,
toen hij voor de rechtbank stond
maakte het noodzakelijk de zaak tot
8 september aan te houden: namelijk
om het slachtoffer, dat aan ernstige
en pijnlijke vergiftigingsverschijnse
len geleden heeft, opnieuw zelf te ho
ren. Zij is thans met vakantie in het
buitenland en de rechtbank zal haar
medebrenging door de politie gelas
ten.-
Begin oktober 1961 alarmeerde een
van de stoker afkomstig briefje
dat eindigde met de woorden: 'U kunt
de politie bellen en mij laten arres
teren' de artsen van het ziekenhuis
iir. Baarn: waar het meisje voor een
blindedarmoperatie naar toe was ge
bracht.
De vrouw van een gokker in
Wallstreet
beseft de portee van Jt geval
niet.
Verdient hij, dan prijst zij.
Verliest hij, dan krijst zij:
Die handel van jou ismaar
mal, Piet.
Het briefje luidde: Dokter, geeft
u A. yan zaal 6 alsjeblieft nieuw
bloed, want ze heeft vier weken ge
leden zwaar vergif gedronken. Nu
ik zie. dat het. kind zo moet lijden
en d'r haar kwijt is, kan ik het niet
meer uithouden. Dokter, ik hoop
dat u haar kunt redden.'
Welk gif was er gebruikt? Dat was
de vraag, die allereerst moest wor
den beantwoord, opdat men dan zo
mogelijk een tegengif zou kunnen
toedienen. Het ogenblikkelijk inge
stelde onderzoek van de Amster
damse recherche wees uit, dat de
'stoker bij een drogist een buisje gif- I
tige muizekorrels had gekocht.. Met i
een deel ervan had'hij m een vaas i
een aftreksel bereid en hij 'had haar j
dat in gedeelten in kopjes thee te
drinken gegeven.. I Tie Amsterdamse gemeenteraad
Toen zij de volgende dag buikklach- JL/ i, -i
lie verkwikkende eensgezind-
heid waarmee op het congres
van de Europese Beweging in
München Spanjaarden uit
Spanje zelf en Spanjaarden in
ballingschap vrijheid en demo
cratie in hun eisten voordat
Spanje zou worden toegelaten tot
de Europese Gemeenschap heeft
weerklank gevonden in ons par
lement. De in München geformu
leerde verlangens werden in een
motie vastgelegd, die door de heer
F. Goedhart van de PvdA mede
namens ondertekenaars uit de
ARP, de CHU en de VVD werd
ingediend.
Tot veler verbazing had van de
KVP niemand de motie mee on
dertekend, hoewel vaststaat dat
KVP-leden daartoe wel waren
uitgenodigd door de andere on-
dertekenaax's. Verbazing omdat
daardoor de indruk, die een ge
zamenlijke actie van de grote
democratische partijen zou heb
ben gemaakt, verloren is gegaan.
j"le KVP heeft bewust een duide-
lijke gezamenlijke manifes
tatie niet gewild. Zij is daarom
met een eigen motie gekomen,
die op twee punten van de motie-
Goedhart afweek. Spanje werd er
niet in genoemd. En enige van
de te München opgesomde vrij
heden, die hersteld zouden moe
ten worden, waren weggelaten.
De bedoeling was duidelijk.
Onze regering kan een duidelijk
tegen het huidige regime in
Spanje gerichte motie niet ge
bruiken. En om de regering ter
wille te zijn liet de KVP na
Spanje te noemen. Haar motie
werd daarmee van het merg ont
daan en tot een hol bot.
Om dat niet al te duidelijk te
laten opvallen heeft de KVP-
woordvoerder dr. W. Schuyt de
hem bekende tekst van de motie-
Goedhart op enige andere punten
gewijzigd, zodat zijn motie niet
letterlijk gelijk was behalve
het noemen van Spanje aan
de motie-Goedhart. Op die van
zelfsprekende vraag of hij de
weggelaten vrijheden dan niet
zo belangrijk vond wist dr.
Schuyt niets anders te antwoor
den dan dat hij toch niet de ver
klaring van de Rechten van de
Mens kon opnemen. Een arm
zalige en ontoereikende veront
schuldiging.
Tiet gevolg van dit alles is dat
het Nederlandse parlement
zich niet eensgezind achterde
Spanjaarden in München zal
plaatsen. Dat de KVP onbedoeld
de indruk heeft gewekt dat het
recht van de vrije meningsuiting
en! van vrijheid van vèreniging
haar niet zo ter harte gaat. En
dat minister Luns waarschijnlijk
toch een motie aangenomen ziet
waarover de Spaanse ambassa
deur zich zal beklagen, omdat in
ons eigen parlement van die
motie gezegd is dat zij zich met
de binnenlandse aangelegen
heden van een ander land in
laat.
Dat is een vrij miserabel resul
taat voor een partij, die .zoals de
Volkskrant verzekert, zeef ge
kant is tegen hét huidige Spaan
se regime.
DEN HAAG (ANP) De Europese
Beweging in Nederland heeft telegra
fisch een protest gezonden aan het
Spaanse staatshoofd Franco, naar
aanleiding van de maatregelen, die
zijn getroffen tegen Spaanse deelne
mers aan het congres van de bewe
ging in München. In het telegram
worden de maatregelen 'een flagran
te schending van de menselijke rech
ten, die de grondslagen vormen van
de Europese gemeenschappen', ge
noemd.
DEN HAAG (ANP) De behande
ling van een kort.geding.over.de
maximumprijzen voor aardappelen
door de president van het college van
beroep voor het bedrijfsleven was
gistermiddag snel geëindigd. Na in
raadkamer te zijn geweest verklaar
de de president, mr. J. .in "t Veld,
dat hij niet bevoegd was een beslis
sing te nemen.
Het kort geding zal nu worden om
gezet in een gewone beroepzaak,
die op korte termijn wellicht
maandag aanstaande voor het
voltallige college zal dienen.
Een Amsterdamse grossier in aard
appelen, de.firma Gebroeders Karse-
boom, had het" kort geding aanhan
gig gemaakt tegen de ministers van
Economische Zaken en van Land
bouw en Visserij.
De firma had, toen de aardappel
prijzen nog vrij waren, honderd ton
aardappelen voor 47 cent per kilo
gekocht. Toen de maximumprijsre
geling inging, had zij die hoeveelheid
nog in haar bezit. Zij vroeg onthef
fing van de maximumprijs-bepalin
gen 'en ging bij de president van het
college in beroep nog voordat zij het
weigerend antwoord van het ministe
rie van Economische Zaken had ont
vangen.
In %en van de zes zaken betreffen
de de exportquotering voor consump
tieaardappelen die op-18 mei behan
deld zijn, heeft het college van be
roep voor het bedrijfsleven gisteren
uitspraak gedaan.
Het college verklaarde het beroep
van de exporteursfirma Gebrs. A. en
P. de Feijter in Breskens tegen de
aanwijzing van. de minister van
Landbouw niet ontvankelijk.
De firma was in beroep gekomen
tegen het besluit-van het Produkt-
scliap voor Aardappelen betreffende
de exportquotering en tegen '.iet. be
sluit om houders van lopende export
contracten alsnog tegemoet te komen.
Het bedrijf moest op grond van een
contract met Engeland' nog 683 ton
aardappelen leverei), terwijl het
hem door het: preduktschap toegewe
zen contingent 187-ton bedroeg. Later
kwam daarn nog 13 of 63 ion (af
hankelijk van beschikbare schceps-
ruimte) bij.
Het college van beroep overwoog
onder meer dat het produktschap be
voegd is tot ingrijpende maatregelen
als expörtquotering. -
ten kreeg, heeft hij er enkele artsen
bijgehaald ('De eerste vertrouwde ik
niet: die deed niks'). De laatste con
cludeerde blindedarmontsteking, het
geen door een arts van de GGD be
vestigd werd. Z(j werd ook geope
reerd, maar men verbaasde zich over
het resultaat en over de verlammings
verschijnselen en haaruitval, "die
daarna nog optraden.
De onjuiste diagnose bleek échter
geheel verklaarbaar, toen bleek dat
de giftige muizekorrels talliumsuifaal
bevatten, een gif dat een uitwerking
als van blindedarmontsteking kan
hebben. De officier van JustiUe vrees
er aan de hand van literatuur op dat
er in een reeks moordzaken, waarbij
tallium gebruikt wat, tienmaal een
verschillende diagnose was gesteld.
Tegenover de politie hart de stoker
ais motief opgegeven, dat hij de pleeg
dochter. met wier moeder hij samen
woonde, 'uit huis had willen hebben.
Hij had haar ziek willen maken en
dan- zou ze wel bij haar eigen vader
intrekken, zo hoopte hij.
Bij de rechter-commissaris luidde
zijn lezing echter, dat hij weer vrij
man wilde zijn en dat cfe vrouw hem,
tengevolge van een uitbarsting, wel
op straat zou zetten.
Maar thans, ter zitting, vertelde
hij dat hij in overleg met het meisje,
gebruik had gemaakt van rotten
kruid, om haar zwangerschap te ver
storen. Een gerechtelijk deskundige
toxicoloog verklaarde te weten, dat
in een soort volksgeloof rottenkruid
ten onrechte aïs een deugdelijk abor
tief middel wordt gezien.
Tegen liet huidige verweer van de
stoker pleitte, zo meende de presi
dent, dat de verdachte bij de rechter
commissaris gezegd had. 'Ik durfde
haar (tijdens ziekenbezoek) niet op
te biechten wat er aan de hand was.'
'En.' zo veronderstelde de presi
dent verder, 'als het meisje ervan af
geweten heeft, zou ze aan de artsen
toch we! gezegd hebben, dat ze ver
gif had gedronken.' Op deze voor de
strafzaak kardinale vragen zal z(j
dus alsnog de rechtbank antwoord
moeten geven..
De loxicoïoog, drs. D. D. Boer uit
Den Hang deelde de rechtbank nog
mee, dat de hoeveelheid tallium
(circa 150 mg) die het meisje binnen
gekregen had, zijns inziens niet dode
lijk was.
heeft deze week gediscus
sieerd over de vraag of aan het
drinkwater fluor moet worden
toegevoegd. De woordvoerder van
de AR-CH-fractie verklaarde zich
tegen. Hij had principiële be
zwaren. En de woordvoerder van
de VVD betoogde, dat door toe
voeging van fluor aan het water
een inbreuk gemaakt zou worden
op de persoonlijke vrijheid van
de verbruiker, weshalve hij ook
principieel tegen het voorstel
was gekant.
Over de aangevoerde bezwaren
zelf willen wij het niet hebben,
ook al delen wij ze niet. Maar wel
vestigen wij de aandacht, op het
feit. dat ze zo nadrukkelijk ais
principieel worden aangediend.
Want in tegenstelling tot de Am
sterdamse AR-CH-raadsleden
hebben de AR-CH-raadsleden in
Rotterdam vóór fiuoridering van
het drinkwater gestemd. En ook
de principes van de Amsterdamse
antirevolutionaire wethouder
leidden tot een andere houding
dan die van zijn fractiegenoten.
Hetzelfde geldt voor de VVD-
principes: een deel van de frac
tie stemde tegen, een ander deel
vóór het voorstel. Zou dat er niet
op kunnen wijzen, dat het goed
zou zijn iets voorzichtiger te zijn
met het gebruik van het zware
woord 'principieel'?
Advertentie l. .11.
TUSSEN NEUS EN LIPPEN
SULOEN
VOOR EEN