Laatste generatie Vriezenveense Ruslui bijeen in hun bakermat l Volksgazet keert zich tegen rede prof. Geyl Tuinders met handen in haar 11a verbod tot bouw van kassen SIINIL HALEN! Douane doet flinke botervangsten ZONDER COMMENTAAR 4Maak handel in varkens weer mo Weer predikant naar N.-Guinea Bromfiets slipt: meisje dood Bij Woerden 10 ongelukken in enkele dagen Niet blazen Voor moord in Ryperkerk jaar in inrichting In een bootje HET VRIJE VOLK DONDERDAG 23 AUGUSTUS 1962 PAGINA 2 Schatrijk terug r 1 Geen verandering NEDERLANDS MEEST GtöKUlKTE WASMIDDEL VJL- Voorlichting Als (Van één onzer verslaggevers) Het enige wat er gisteren in Vriezenveen aan ontbrak waren de huifkarren. Maar als zij er waren geweest zouden op de bok pittige, onverschrokken kerels hebben gezeten. Zij zouden de zweep over de ruggen van de paarden hebben gelegd en zijn weg getrokken in de richting van een oude Russische handelsstad die toen nog Sint Petersburg heette. Zover heeft secretaris J. Hosmar van de vereniging Oud-Vriezen veen het niet kunnen brengen. De historie van de Vriezenveense Ruslui, die met hun koopmansgeest een belangrijke stempel drukten on de metropool van de tsaren, wordt alleen nog maar bewaard door al aardig vergeelde documenten, Wel echter kon de heer Hosmar voor een historisch ogenblik zorgen door een vijftigtal veteranen van de laatste generatie Vriezenveense Ruslui en hun nakomelingen in het landelijke dorp, dat zij hun bakermat mogen noemen, bijeen te brengen. de grondlegger van de tsaristische oorlogsvloot, die zo heeft de vorsen de geest van de heer Hosmar het bloot gelegd een geboren Vriezen- vener is geweest. Onder de velen met de familie naam Kruys bevond zich de 77-ja- rige zoon van Gerardus Kruys, die minister is geweest in het kabinet van Abraham Kuyper. Hij onderhield zich dadelijk geani meerd met de andere afstammeling en der Vriezenveense Ruslui zoals ir. E. Engberts, militair attaché, ver bonden aan het generaal-consulaat der Nederlanden in West-Beritfn. haar documentatie en vertelde: 'In 1797 werd in Friesland een zekere Jan Kunst geboren. Hij bracht het tot hoofd van de school. Zij kwamen hem altijd om advies vragen als het er om ging .welke flinke pientere jongens naar St. Petersburg gestuurd moesten worden. Jan Kunst had vijf zonen. Hij vond ze allemaal flink en pienter genoeg om ook naar de Russische handelsstad te gaan. Eén van zijn zoons, Egbert Diederik, stichtte er de firma Kunst en Co. Deze Egbert en zijn broer Herman Hendrik kwa men schatrijk terug. Heel goed verging het er ook de Jongste van de broers, Jacob Hendrik Kunst. Hij werd' dominee in de Ne derlandse Hervormde kerk te St. Pe tersburg." Mevrouw Loeff, die een kleindoch ter is van deze dominee, stond al haar documentatie gewillig af aan geschiedvorser Hosmar. Deze dag le verde hem opnieuw een stapel foli anten op. Hij voegde ze koesterend bij het reeds verkregen materiaal over de historie van de Vriezenveen se Ruslui, die van hun 'familiedorp' voor één dag een soort landelijk St. Petersburg maakten, waar Russische volzinnen zich vermengden met het nog evenmin verleerde plat-Vriezen- veens. Deze reünie was het resultaat van fervente onderzoekingen van de heer Hosmar, die toen hij eenmaal werd gegrepen door de geschiedenis van de Vriezeveense Ruslui zijn speurwerk tot een passie zag uit groeien, H(j wist zijn moeite gisteren ruim schoots betoond. Met een stralend gezicht drukte h(j de hand van enige nakomelingen van admiraal Kruys, Een huilende mevrouw Houtvast liep gistermorgen het stembureau Nuth uit. He burgemeester moest er aan te pas komen om. haar te kalmeren. (Van een onzer verslaggevers) De gemeenteraadsverkiezing In de wijk Boven-Gehuchten te Nuth nodig omdat er op 30 mei een stem ten onrechte was uitgebracht is gisteren niet zonder incident verlopen. De dame in kwestie, mevrouw Houtvast, die toen nl. zonder vol- 2 macht, ook voor haar (zieke) man stemde en hiermee voor de directe aanleiding tot deze herstemming zorgde, raakte gistermorgen bui- ten zich zelf van woede, toen ze in het stemlokaal een groot aan- tal fotografen ontdekte. In een hevige huilbni uitbar- stend gaf ze het stembureau te kennen: „Als die fotografen niet weg gaan, stem ik niet, ook al kost het me duizend gulden (de fotografen kwamen overigens ge- woon een plaatje schieten enken- tien mevrouw Houtvast geen van allen). 'V-/' Toen ze huilend en tierend 2 het' stembureau uitholde, greep burgemeester Schemdding die zelf ook net zjjn stem weer had uitgebracht, in. Pers en foto- graf en verdwenen op zijn ver- zoek van het strijdtoneel, waar- op mevrouw Houtvast weer bin- nenstapte en haar stem uit-. bracht De TV-ploeg die haar gister- middag wilde interviewen en die J zich voor alle zekerheid maar van het gezelschap van de burgemees- ter had voorzien, vond haar niet thuis. Ze bleek na een dosis pil— len van haar. dokter te hebben eekregen, boos afgereisd naar J haar dochter in Hulsberg Wat de verkiezing verder be-. treft: Nuth kan weer rustig sla- pen, want er verandert niets. Lijst; 2 3, die op 30 mei in wijk III 35 stemmen haaide, kreeg er giste- m ren niet minder dan 203 en met de overige stemmen van eind mei betekent dat twee maal de volle kiesdeler. Mr.. J. Petit van deze Hjst, die eerst niet tot de raad was toegelaten omdat lijst 3 maar een stem meer had dan lijst 2 en een stem immers ten onrechte was uitgebracht, kan nu met zwier zijn entree maken. De verkiezingscampagne was overigens erg rustig verlopen. "Wei had de groep Moonen (lijst 3) nog een venijnig pamfletje rondge stuurd, waarin ophet „gevaar voor Nuth" werd gewezen, dat de PvdA-kandidaat"Ploeg wel eens met een zetel zou kunnen gaan strijken, maar dat was dan ook alles. Dé PvdA steeg desondanks in deze wijk van 22 op 91 stem men, maar KAB en Boerenpartij (er namen negen „partijen" aan de. strijd deel) bleken zich giste renachter de heer Moonen te heb ben geschaard, zodat lijst 3 ruim schoots over de streep werd ge trokken. De lijst-Brassé (lijst 2), die in mei een stem minder kreeg dan- nummer 3, kwam er niet aan te pas voor een redelijke kans had men 135 stemmen moeten halen het werden er maar 101. Lijst 4, waarvan de kandidaat Gelkens de hele zaak van de ene stem aan het rollen had gebracht, kwam. er helemaal bekaaid af. De „Vox populi" had hier duidelijk gesproken: vorige keer 72 stem men nu maar 11. De varkenshandel heeft in de af gelopen periode gevoelige verliezen geleden. Dit is het gevolg van de langdurige verbodsbepalingen, uitge vaardigd in verband met het mond en klauwzeer. De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Gouda en Omstre ken heeft zich tot de ministers van Economische Zaken en van Land bouw en Visserij gewend met het verzoek te willen bevorderen, dat de handel in varkens op de markten weer wordt mogelijk gemaakt. Er is, naar mening van de Kamer, geen aanleiding meer voor het slui ten van de markten. Dit, omdat mel dingen van nieuwe ziektegevallen ontbreken. Aan het verzoek Is steun verleend door de gemeentebesturen van Gou da, Meppel, Purmerend en 's Her togenbosch en de Kamers van Koop handel voor West-Friesland en Utrecht. Woensdag Is ds, H. Buitje, zendings predikant der Nederlandse Her vormde Kerk, per KLM naar Nieuw- Guinen, vertrokken. Zijn gezin blijft voorlopig In Nederland. Het moderamen van de Evange lisch Christelijke Kerk te Hollandia heeft ds. Bultje benoemd tot leider, van de theologische cursus.te Seroei. De hervormde zending 'zegt: 'Wij zijn dankbaar, juist nu" met zijn uitzendin eëri'duidelijk' teken 'tè kunnen stéllen dat de op handen zijnde wijziging in het politieke bestel van Nieuw-Gui- nea geen wijziging brengt in haar bereidheid tot medewerking met de zelfstandige kerk aldaar..' (Van een onzer verslaggevers) In Heeze is gistermiddag de 13- jarige Joke Cox uit Voerendaal (Lim burg) op de onbewaakte overweg om het leven gekomen. Zij was op vakantie in Heeze. Ach terop de bromfiets bij haar oom ging ze naar het dorp. De oom zag dc trein naderen en remde, maar de bromfiets slipte en werd door de trein gegrepen. Het meisje werd dertig meter meegesleurd en was direct dood. De man kreeg enkele niet ernstige verwondingen.. De enige Rusman die thans nog in Vriezenveen zelf woont, de heer J. L. J. Jonker, haalde onvermoeibaar le vendige herinneringen op. Als negentienjarig jongen vertrok h(j in juni "1916 naar St. Petersburg om er tot chef te worden opgeleid bij de Nederlandse firma Kunst en Co, ook al Vriezenveners van geboor te. Een ziekte noopte de heer Jonker zijn verblijf in St. Petersburg voor een jaar te onderbreken, maar in juni 1917 keerde hij er terug. 'Je zat er midden, tussen de Neder landers,' vertelde hij. 'Vaak genoeg hoorde ik om mij heen plat-Vriezen- veens praten. St. Petersburg was in die tijd een gezellige stad. De mensen van de Nederlandse handelshuizen aan de Newski Prospekt hadden er een goed. leven.' 'De verstandhouding met de bevol king was uitstekend. De St. Peters burgers waren beste, brave mensen die evenals wij wel van feestvieren hielden.' In december 1918 keerde de heer Jonker voor goed terug naar Vriezen veen. De Russische revolutie had een einde gemaakt aan de handel, die door tsaar Peter de Grote op gang was gebracht. Aan die revolutie bewaarde de heer Jonker nog een herinnering. Op een augustusavond in 1918 kwam hij met een vriend uit de Nederland se club. Het was nogal rumoerig op straat, maar aldus de heer Jon ker dat was het in die tijd vaker. Die keer echter bleek er een aanslag op Lenin te zijn gepleegd. •Mijn vriend, en ik,' vertelde hij, 'werden in de kraag gepakt. Ook dat hadden we al eerder beleefd. Meestal wauwelden wij wat Russisch cn dan lieten ze ons wel weer-lopen. Ditmaal 4 niet?-i-g»;. 'Ergens in de buurt hoorden we schieten; Ik. kreeg deindrukj dat er mensen werden gefusilleerd'. Wij wer den opgesloten en daarna verhoord. Dat liep allemaal goed af.. Wij kre gen een papiertje dat wij met rust moesten worden gelaten, maarhet was toch wel een angstig ogenblik geweest; Als regelrechte afstammelinge van .de familie Kunst de .werkgevers •van de heer Jonker bevond zich vandaag in Vriezenveen mevrouw Loeff-Kunst. Zij bladerde ijverig in Rusman Jonker in geanimeerd die in de Ned. Herv. Kerk van gesprek met mevrouw Loeff- Sint Petersburg preekte. In het Kunst, kleindochter van een uit midden de héér Hosman, die de Vriezenveen afkomstige dominee massa ontmoeting van de Ruslui stimuleerde. (Van onze buitenlandredactie) In een scherp hoofdartikel beeft.de socialistische Volksgazet uit Antwerpen stelling genomen tegen de deelneming van de Neder landse historicus prof. P. Geyl aan de Ijzerbedevaart^ zeer in het bijzonder tegen de .door. hem uitgesproken rede;;iff'j.; Prof; Geyl hadniét' in Diksmuide aanwezig moeten zijn, aldus de Volksgazet. Belgische socialisten heb ben daar om gegronde redenen nooit aan deelgenomen. Als lid van de Partij van de Arbeid had hij een minimum aan loyaliteit tegenover de Belgische zusterpartij moeten be' trachten. Wat de rede betreft, betwist het blad prof. Geyl het recht en verwijt het hem „tactloosheid, als Neder - WOERDEN (ANP) Voor de tiende keer sinds het weekeinde is op Rijksweg 12 onder Woerden een on geluk gebeurd. In luttele dagen tijds zijn daar tien auto's verongelukt. De tiende wagen werd gistermiddag geheel vernield, waarbij vijf perso nen werden gewond, van wie twee ernstig doordat door tot nu toe on opgehelderde oorzaak een personen auto uit de richting Den Haag door de middenberm schoot. Op de andere rijbaan kte hij eenauto, die uit de richting Utrecht kwam en als ge ve" t van deze manoeuvre in de berm terechtkwam. De personenauto sloeg enkele ma len over de kop én kwam daarna ge heel vernield eveneens onder in de berm terecht. De'inzittenden, de echt paren Horzel en Koudijs uit Den Haag en mevrouw Brouwer uit Haar lem, "zijn in het Algemeen Ziekenhuis te Woerden oogenomen. (Van onze landbouwredacteur) Talrijke Nederlandse tuinders zitten met de handen in het haar door een maatregel van het Ministerie van Volkshuisves ting en Bouwnijverheid, die erop neerkomt, dat er voorlopig geen kassen kunnen worden gebouwd. De maatregel vormt een onderdeel van de grote beperking, die de minister aan de bouw heeft opgelegd, omdat de markt volkomen overspannen is. In de vergadering, die het Land bouwschap vanmorgen heeft gehou den, had de heer Kolfschoten ern stige kritiek op de beslissing van mi nister Van Aartsen. Het dagelijks bestuur van het Landbouwschap heeft over deze bouwstop voor kas sen al contact' opgenomen met het ministerie. De minister zelf is echter met vakantie. De heer Kolfschoten wenst, dat de maatregel zo snel mo gelijk ongedaan wordt gemaakt. „Kassenbouw," zei hij, „heeft niets met woningbouw te maken,. De on- Advertentie IM dernemingen die deze kassen maken, werken ten eerste met heel ander materiaal dan in, de woningbouw en in de tweede plaats zijn zij ook niet werkzaam In de woningbouwsector. Bovendien hebben vele tuinders er met het oog op de komende herfst op gerekend, dat zij een kas krijgen. Het pootgoed is al op het bedrijf aanwezig of Is besteld. Zonder kassen komen zij voor stevige schadeposten te staan." Tot dusverre waren er wel ver gunningen nodig voor de bouw van tuinderskassen, maar velen beschouw den dit alleen als een formaliteit. Na de aanvraag was de vergunning meestal binnen een week binnen. De kritiek op de maatregel van minister Van Aartsen richt zich vooral op het onverwachte van deze aankondiging. Niemand heeft er re kening mee kunnen houden. Bij de bouw van kassen wordt hoofdzakelijk ijzer gebruikt, dat in constructiebedrijven vooraf is ge reedgemaakt. Het glas, dat van een veel mindere kwaliteit is dan het vensterglas, komt uit België. Enkele mensen kunnen in vier of rijf dagen tijd een grote tuinderskas bouwen. lands staatsburger op Belgische grond kritiek' te uiten op het beleid van de Belgische regering inzake, taalwetgeving en nog veel méér in zake repressie en amnestie of een verstandhouding met het Hitleris- me, die hij sussend „een ontsporing" noemde, te vergoelijken met „begrij pende" verklaringen". Een aantal mensen, die te Diks muide aanwezig waren, zou al dus de Volksgazet twintig jaar geleden, zonder aarzelen de socialist Geyl, die zij nu toejuichen naar concentratiekamp of gasoven verzonden hebben, zoals zij het trouwens als verklikkers en „fahn- ders" van hun Duitse meesters ge daan hebben met Belgen en Vla mingen, wier waarde voor onze ge- meenschap even hoog moet worden aangeslagen als die van professor Geyl voor de Nederlandse". De Volksgazet besluit met "te zeg gen, dat het prof. Geyls beschou wingen kan missen. „Wij voelen ons sterk genoeg om onze eigen Vlaam se zaak te verdedigen, zonder Hol landse professoren. Geyl moge weten dat men zich, in méér Vlaamse j kringen dan hij kan vermoeden, er gert over vele heren in Nederland die, in alles en nog wat, wanen voort- durend lessen te moeten geven aan iedereen en speciaal aan die kleine, onderontwikkelde „muiters" van Bel- gie, zij wezen dan .stamverwante Vlamingen"." Aldus de Volksgazet, Ten gevolge van een zware ha gelbui is in de omgeving van Cossa- to, een stadje op veertig km van Vercelli in de Noorditallaanse pro vincie Piemont. schade aangericht van meer dan één miljard lire (om streeks zes miljoen gulden). In deze rubriek vermeldt Het Vrije Volk zonder commentaar tref fende uitspraken van anderen, uiter aard voor rekening van hen die wor den geciteerd. Het pijnlijkste punt in de voor lichting die van Hollandia uit is gegeven, is totnutoe het bericht dat aan de vooravond van de onderteke ning van het akkoord van New York werd gelanceerd en dat de indruk gaf, dat er een massale landing van Indo nesische parachutisten was uitge- voord bfj nadere lezing: kón zijn uitgevoerd. Een effect van dit bericht is ge weest dat de besprekingen in New York in een minder welwillende at mosfeer zijn besloten dan waarin ze waren begonnen. En - sindsdien is er niets meer gehoofd van de honder den Indonesiërs die konden zijn ge land. Bij navraag bij bevoegde in stanties in Den Haag zei men ons geen enkel rapport te hebben dat de landing van Indonesiërs op het be doelde tijdstip bevestigt. Nieuwe Rotterdamse Courant van 21 augustus 1962 TJet kabinet-De Quay is ér ook AJ- na ruim drie jaar regeren niet in geslaagd bij anderen dan prof. Oud en zijn naaste geest verwanten veel enthousiasme voor zijn beleid op te wekken. Zelfs in de uiterst volgzame Christelijk-Historische Unie ge looft men niet, dat er, nu Nieuw- Guinea vrijwel achter de rug is, rustiger tijden met minder kri tiek op het kabinet In zicht zijn. 'In de eerste plaats al niet, om dat er tal van zaken zijn, ten aanzien waarvan men het dit ka binet nog moeilijk genoeg zou kunnen maken. Er zijn nog heel wat onderwerpen met betrekking waartoe men ook in de politieke groeperingen, die zich met de grote lijn van het regeringsbeleid wel kunnen verenigen, nog verre van gerust is.' Aldus het Christe- lijk-Historisch Weekblad Tïet CHU-weekblad komt dan te I-1- spréken over de oude vraag, of het al dan niet gewenst is, bij de kabinetsformatie zekere af spraken over het te voeren beleid te maken tussen het kabinet en de kamerfracties waarvan geest verwanten ln het kabinet zitting hebben. 'Bij de vorming van het kabi net-De Quay,' aldus het CHU- weekblad. 'zijn die vérgaande af spraken niet gemaakt. Het komt ons voor, dat de ervaring heeft geleerd, dat zonder die vergaande afspraken zeer wel. ja veel beter geregeerd kan worden.' Dit laatste (het kabinet-Da Quay als voorbeeld van een ploeg die 'veel beter regeert") komt voor ons wat onverwacht. Maar het CHU-weekblad gaat dan voort: 'Wij zien het bovendien ook als een groot voordeel, wanneer het parlement elk regeringsvoorstel op eigen merites kan beoordelen en de monden van de kamerleden niet worden gesnoerd door ver gaande afspraken, die trouwens ook al heel spoedig door de feiten kunnen worden achterhaald.' T-Jier wordt men waarlijk even J-J- stil van. Want wat hier wordt voorgeschoteld is de theorie. De theorie van de regering die voorstellen doet, en van deStaten- Generaal die die voorstellen zelf standig en volkomen zakelijk be oordeelt. Maar het Is bepaald vrijmoedig om zich in de huidige parlementaire constellatie opdie theorie te beroepen. In de prak tijk van de laatste drie jaren hebben de regeringspartijen het immers maar zelden, aangedurfd regeringsvoorstellenen regerings- polltlek zakelijk te beoordelen. In.de praktijk hebben „óf alle óf een deel van dè Regerings partijen vele socialistische moties, waar zij het zakelijk wel mee eens waren, verworpen om de re gering moeilijkheden te besparen- In de praktijk heeft men de wo- ningbouwpolitiek en de huur- politiek. waar velen het zakelijk niet mee eens waren, gesteund ter wille van het kabinet. In de praktijk heeft men een wange drocht als het wetsontwerp-kin derbijslag aanvaard, dat vrijwel niemand zakelijk verantwoord acht. Ondanks alle kritiek op onder delen van de loonpolitiek of op zwakke tot zeer zwakke ministers, heeft men het kabinet er telkens weer doorgehaald. Het gebeurde met de mammoetwet is uitzonde ring, die de regel bevestigt, en het is tevens het bewijs, hoe zwak dit kabinet staat, als de fracties van de huidige regeringspartijen werkelijk zelfstandig los van de regering gaan oordelen. De kabinetscrisis om de 5000 woningen was een ander voor beeld, maar daar heeft men d* zakelijkheid dan ook ijlings inge slikt. Het is dus waarlijk niet te verwonderen, dat de Volkskrant onlangs concludeerde, dat er voor een kabinet-met-afspraken toch wel veel te zeggen valt. Is ooit de Kamer de mond is gesnoerd (zelfs letterlijk, toen de regering met steun van de meerderheid van de Kamer wei gerde over Nieuw-Gulnea te de batteren) dan wel onder dit ka- olnet. Juist omdat er geen af spraken waren, dorst men zelfs niet in de richting van het wakke kabinet te blazen, uit vrees, dat het kaartenhuis-D» Quay in elkaar zou storten. Toen dan eindelijk de zon een ogenblik doorbrak., voer deze aak op volle snelheid in. ae Maas. Schipperskinderen kunnen dan, met zoveel water om zich. heen, nergens verkoeling vinden. Geen nood, meende de schipper en hij vulde de reddingssloep met water. De volgende fase is: in dit water weer een bootje er, daarin water, en daarin ca boot''", etcetc. (Van een onzer verslaggevers) Een jaar verpleging in een psy chiatrische inrichting en vervolgens terbeschikkingstelling van de rege ring. luidde het vonnis dat de Leeu warder rechtbank gistermorgen uit sprak over de 44-jarige veehouder E. P. uit Rijperkerk. P. sloeg op 4 februari zijn vrouw in eer. vlaag van verstandsverbijste ring dood. Hij wordt sindsdien in ds psychiatrische inrichting in Franeker verpleegd. Het vonnis was conform d« sis. P. was zelf niet ter zitting aanwezig. t\7r, (Van «en onzer verslaggevers) Nederlandse en Belgische douaniers hebben de afgelopen nachten beslag weten te leggen op vier smokkelauto's cn een grote partij roomboter. Twee smokkelaars, een Belg en een Neder lander, werden gearresteerd. Het zijn een inwoner van Luykgestel en een in Neerpe't wonende Belg. De grootste partij boter werd buit- gemaakt door ds central» douanepost te Weert. Bij Ittervoort ontwaarde een patrouillewagen tussen de koren velden twee smokkelwagens, die met grote snelheid de grens naderden. Een achtervolging had tot resultaat, dat beide wagens de pas werd afge sneden. Een partij van 1500 kg boter viel de douane in handen. De bestuur ders wisten te ontkomen. Succes hadden Belgische douaniers Bij Nt rpelt en Luykgestel wisten zij besla* ta leggen op twe» smokkel auto's, met een partij boter van onge veer 1000 kg. Beide chauffeurs kon den aangehouden. Nederlandse douane-autoriteiten zijn van mening, dat da activiteiten aan het botersmókkélfront niet rijn toegenomen. Zij schrijven hun succes eerder toe aan de betere middelen dia hun na de centralisatie van het sur-' veilierende douane-apparaat ten dunst» atoaa.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1962 | | pagina 1