is begonnen
met
dubbele bod
em
Onzekerheid over
loonpolitiek is
ongewenste zaak
wijzigingen in
winterdienst der NS
I januari
isolement
kolenmarkl
'63: einde
Belgische
'SbbeHje/
fatfoaMtiPfe sêttycmfot,,
fi)F
y
iü
i
NW-voorzitterRoemers:
Uit politiek?
Integendeel
Omgekomen militairen
6 okt. naar ons land
He
■Vrij
Vol
m
'Erasmus'-film
onderscheiden
Beatrix naar
Filippijnen
m
'Geheim van
spoorboekje'
Advertentie
POLYETHER
Kamerlid
Krokodille
tranen
In 5 jaar: 1626
wettige adopties
I^TuTsTer naar^
HET vrije VOLK - ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1962
PAGINA 3
(Van onze kunstredactie)
Op wat de internationaal befaamde
'Kanonnen van Navarone'-maker Carl
Foreman had willen doen, richt zich
deze dagen in Crnetone bij Amsterdam
de ongewone speeïfilmbedrijvigheid in
Nederland: de prodnktie van De over
val'.
Het was het huzaTeratnk van ons ver
zet in de herfst van dat donkere jaar
1944:
uit de SD-burcht te Leeuwarden ont
zette een KP-ploeg onder leiding van
Piet Kramer een groep van dertig ge-
btoe^b#1' Cn 61 Tk)eide geen druppel
Werkfoto: 'De Overval'. On
derduiker André van den Heu
vel in de vluchtkast. Rechts
Adelheid van der Most.
Veel studiowerk
De première ligt al vast: 20
december in het Amsterdamse
Tuschinski en gelijkertijd in
zeventien andere bioscopen
van het land. Een ietwat onge
bruikelijke kerstfilm, mis
schien. Maar het belooft in
zijn soort een goed stuk film
werk te worden.
(Van onze sociaal-economische redactie)
De regering schrikt blijkbaar terug voor de grotere vrijheid
in de loonpolitiek, die zij eerst zo trots In haar vaandei had ge
schreven. Zij heeft de beslissing over de loonpolitiek, die de
SER heeft aanbevolen, verschoven. Daardoor is onzekerheid
ontstaan en dat is een ongewenste zaak. Veel bedrijfstakken
staan aan de vooravond van onderhandelingen. Zij moeten we
ten waar zij aan toe zijn.
Dit heeft de voorzitter van het NW, de heer D. Roemers,
gisteravond voor de VARA-microfoon gezegd. Over het beleid
dat de regering ten opzichte van de loonpolitiek voert, was hij
dus maar matig te spreken.
De heer Roemers wees er ook op, dat de regering bij de be-
nerking van de bestedingen uitsluitend aan de lonen denkt.
Ruimere taak
Tegenstelling
Werkfoto 'De Overval': op de rug gezien links Kees 3russe, rechts regisseur Paul Rotha, aar
tafel André v. d. Heuvel.
Kamerlid Berkhouwer:
Dainbouwers maandag
weer aan de slag
Groep in de PvdA
staakt activiteit
Een muzikaal verhaal van
Annie M. G. Schmidt
en Cor Lemaire
aangeboden
door
chocolade hagel
Voor flinke jongens met ambitie
zit in de Kamer een positie
Opleiding gratis, ruim vertrek
(Neem moeder mee voor een
gesprek)
Wenst ge een toekomst, brave
borst.
solliciteer bij Kortenhorst.
•p «k eeeeecUF «feeae*
MtATKAKSF tl.K ILSKFNS
V 1 PERS.
jjA MATRAS SS
rfEEDS
In de rede waarmee dr. Korten
horst voor het laatst het voor
zitterschap van de Tweede Kamer
heeft aanvaard volgend Jaar
stelt hij zich niet meer herkies
baar wegens zijn vergevorderde
leeftijd heeft hij enige beharti
genswaardige opmerkingen over
de belangstelling voor de publieke
zaak gemaakt. Van een aantal mi
nisters Is bekend, dat zij zich niet
verkiesbaar zullen stellen tot
kamerlid. Een verontrustend aan
tal kamerleden zal niet weer te
rugkeren. Onder hen zijn jonge
ren, die men node uit het parle
ment ziet gaan. Er is een gebrek
aan roeping om het algemeen be
lang te dienen door een 'functie
in de politiek als levenstaak te
aanvaarden.
Het valt niet te ontkennen, dat
er in Nederland over de politiek
te gering wordt gedacht. Maar al
ie velen vinden een politieke loop
baan te onzeker, te zwaar en te
weinig eervol. Bij een goede be
kwame arts stelt men zich wat
voor. Van wat een goed bekwaam
parlementslid moet weten en kun
nen, hebben maar betrekkelijk
weinig mensen een goed idee. En
dat doet afbreuk aan het ontzag
voor de functie. Toch Is het van
de grootste betekenis voor on3
land dat het lidmaatschap van
het parlement in hoog aanzien
staat en bekwame en karakter
vaste mensen aantrekt. De ver
antwoordelijkheid die het parle
ment met de regering draagt voor
de gang van zaken in ons land, is
immers buitengewoon groot.
De afgelopen jaren hebben het
aanzien van de politiek niet
versterkt. Er Is te veel van wat
beloofd werd, niet uitgevoerd. En
te veel gerechtvaardigde kritiek
op de regering Is gesmoord tn het
verlangen van de regeringspar
tijen koste wat kost de regering-
De Quay te handhaven. Maar de
kwaal is ouder dan de regering-De
Quay. Onvoldoende wordt in Ne
derland beseft dat een democratl-
sche staatsvorm grote bereidheid
om zich voor de publieke zaak In
te zetten vóóronderstelt.
Het feit dat zoveel ministers
geen plaats in het parlement be
geren, is maar een facet van dit
vraagstuk. Het ls voor het even
wicht van regering en parlementi
en voor de samenwerking tussen
beide dringend gewenst, dat in
het parlement een aantal leden
ervaring als minister hebben en
In het kabinet een aantal oud
kamerleden zitten.
Nu ls het verschil tussen het in
komen van het kamerlid en dat
van de minister toch al rijkelijk
groot, door de jongste forse sala
risverhoging van de ministers nog
groter geworden. Dat zal de door
stroming tussen regering en
Kamer opnieuw bemoeilijken.
"Pen aantal bestuursleden van
het Landbouwschap heeft in
de laatste vergadering een klaag- i
zang gehouden over de gang van!
zaken op de gemengde bedrijven I
op de zandgronden. Men ziet geen
andere oplossing voor de moeilijk- f
heden dan het geven van een so- i
ciale uitkering.
Wij vinden de belangstelling,
die men in sommige kringen heeft
voor de bedrijven op de zandgron-
den, wel wat verwonderlijk. Nu de f
nood er zijn hoogtepunt heeft be- j
'reikt en duizenden boeren voor;
J een faillissement staan schreeuwt
imen plotseling moord en brand;
om vervolgens te zeggen dat er I
(behalve dan met sociale maatre-:
gelen niet geholpen kan wor-t
den.
Wie zijn hoofd niet in het zand
heeft gestoken kon jaren ge-
leden al zien dat de toestand voor v
de bedrijven op de zandgronden'
onhoudbaar zou worden. De Partij
van de Arbeid heeft minstens al?
tien jaar geleden gepleit voor ver-
gaande maatregelen, die de posi-1
tie van de bedrijven op de zand-
gronden zouden versterken. Het
was tevergeefs en het waren voor-
al de klagers van dit ogenblik die
zich toen met hand en tand ver
zetten tegen de plannen van de
Partij van de Arbeid. Nu het te;
laat ls om nog afdoend te kunnen
Ingrijpen huilt men krokodille-
tranen.
Foreman boorde van.bet Leeawar-
den-fflmproject toen bij vorig jaar
naar ons land was gekomen om de
roulatie van zijn *Navarone'-avon-
tuur op gang te brengen.
Vraag: was 'Leeuwarden' dan tets
anders dan zo-maar-weer-een ver-
zetsfilni, zoals er sinds '45 al hon
derden In Franse, Engelse, Ameri
kaanse studio's uitgedraaid zijn?
Paul Botha geeft het antwoord:
'Het is méér, veel meer.
We hebben hier te maken met
eensdeels een thriller, over een la
Rtfifi tot in de perfectie voorbereide
overval. Maar daarnaast doet zich
een hoogst belangwekkend ethisch
probleem voor.
Immers, Kramer en zijn KP'ers
Vielen een gevangenis binnen waar
vierhonderd mannen in zaten opge
sloten. Ze konden er niet meer dan
ttrint:g a dertig uithalen. Wié?
giet u de unieke situatie? Het Is als
of Gód zou beolissen dat er in de
hemel nog maar plaats voor dertig
mensen was. Wie, wie, wie?'
Dit aspect van de Leeuwarden-
overval moet aan de thriller die Fore
man voor zich zag opdoemen zijn on
gewone 'dubbele bodem' geven. Fore
man had al andere filmyzers in het
;vuur: Bert Haanstra zou "De over
val' gaan maken. Maar ook hjj liet
•het afweten, en voor de Sapphire-
.produktiemaatschappij van pionier
(RudoU' Meyer is nu Paul Rotha aan
•het regisseren geslagen.
Rotha klein, gezet, een glim
mend hoofdje, een stomp sigaar tus
sen de tanden is Engeiands ver-
maardste filmdocumentarist.
Op het ogenblik trekt overal in de
wereld zijn Hitler-biografie sterk de
aandacht. Speelfilms zijn misschien
zijn fort niet, maar hij heeft in het
métier toch sporen verdiend.
Kees Brusse staat hem voor de
Nederlandse dialoogregie ter zyde, en
de dag van gisteren zag hen in hech
te harmonie aan de arbeid voor een
scène in de Leeuwardense huiskamer,
waar Kramers KP'ers de overval
voorbereidden.
Aan een tafel met olielamp: Nico
Schömakers en André van den Heu
vel. Ze dammen. Buiten blaft een
hond. Dat is het teken voor Van den
Huevel, onderduiker, het vluchthok
achter een kast op te zoeken. Op be
zoek komt Piet Römer. Hij wil de
onderduiker, politieman van beroep,
overhalen om op het bureau een on
misbaar formulier te 'organiseren*.
Ter zijde van de set bouwen Cine-
tone-technici aan een scheepskajuit,
die Kramer tot KP-hoofdkwartier
dient. Hier houdt zich acteur Robert
de Vries die de rol van Kramer
speelt op, samen met producer Meyer.
Hy dient over tien minuten'de studio
verlaten te hebben om op tyd voor
toneelrepetities in Rotterdam tezyn
Andere hoofdrolspelers van "De oven
i
val' zijn Yo'sa Berretty, Kees Brus
se, Bernhard Droog, Hans Tïemeyer,
Diny Sprock, Thea Verheugen en
Robert Sobels.
De film laat zich met zekere ga
ranties voor het draaischema in vry
korte tyd voltooien, daar vrywel alle
opnamen tot de studio beperkt zyn.
Er volgt nog enig location-werk by
de gevangenis in Leeuwarden.
STRAATSBURG (ANP) De Neder
landse film Erasmus van dr. 3.
Hulsker,directeur:: voorkunstzaken
van het ministerie' van O, K. en W.
heeft op het filmfestival te Cork
(Ierland) de filmprijs.van de raad
van Europa gekregen.
Deze film legt de nadruk op het
belang van de verdraagzaamheid an
het wederzijds begrip.
In de afdeling journaals beeft de
film De zilveren bruiloft van konin
gin Julians en prins Bemhard een
eervolle vermelding van de raad van
Europa verworevn.
De bezorgdheid bestaat al jaren,
maar zij is tot dusverre wel wat
overbodig gebleken.
De Roemers herhaalde wat hij vroe
ger ook al gezegd heeft: de spanning
in de economie is ontstaan doordat
het Nederlandsche loonpeil te laag
as.
Overigens zei de heer Roemers wet
begrip te hebben voor de zorgen van
het kabinet. Maar waarom de rege
ring bij haar verzoek om advies aan
de SER de conclusie al had ingeslo
ten, was hem niet duidelijk. De SER
moet namelijk adviseren over de
begrenzing van de loonstijging in
1963.
De heer Roemers zou willen, dat
de SER zijn taak wat ruimer opvat
en zou willen nagaan of het loon
peil niet nog steeds te laag Is. En
of het kabinet niet te somber is
over de te verwachten export en
produktlvitelt.
De spreker prees minister Veld
kamp om zijn activiteit op het gebied
van de sociale verzekering.
Voor sociale verbeteringen moeten
offers worden gebracht, zo zei hij. En
als die offers worden gebracht in de
vorm van premieverhoging, dan kan
het niet anders of de mogelijkheden
van loonsverhoging worden daar
door beperkt.
De heer Roemers wees erop, dat
er ook een mogelijkheid is de uit
breiding van de sociale verzekering
uit de algemene middelen te finan
cieren. Dan is de lastenverdeling ook
aantrekkelijker.
Ten slotte zei de heer Roemers ver
heugd te zijn. omdat minister Van
Aartsen 40.000 woningwetwoningen
wil laten bouwen en daarmee op zijn
uitgangspunt terug is. De terugtocht
getuigt echter niet van een sterk be
leid.
Hij wees op een tegenstelling tus
sen de troonrede en de miljoenen
nota.
In de troonrede staat: 'De ver
houding van de bouwkosten tot het
inkomen van de meeste woningzoe
kenden is zodanig, dat het rijk in
de meezte gevallen financiële steun
zal moeten verlenen.'
Hiewaae erkent de regering dus een
verband tussen huur en inkomen. En
ook lijkt het erop dat de regering
enig besef heeft, dat de subsidies
op de woningbouw niet kunnen wor
den afgeschaft.
Maar c'e heer Roemers wilde niet
te vroeg juichen, want in de miljoe
nennota heeft minister Zijlstra met
nadruk afschaffing van de subsidies
bepleit.
(Van onze verkeersredacteur)
Het spoorboekje vertoont in de winterdienst die 30 september ingaat en
die zal duren tot en met 25 mei 1963 geen grote wijzigingen. Het patroon
van de zomerdienst wordt onveranderd voortgezet, ten hoogste zün enkeie
treinen een of een paar minuten gewijzigd om aanpassingen te kunnen
invoeren.
Enige D-treinen vervallen en de
autoslaaptrein van Amsterdam Am-
stel naar Domodossola wordt ver
lengd naar Milaan. Deze trein gaat
in het voorseizoen al op 5 april rij
den, de autoslaaptrein naar Avignon
gaat van 4 april af rijden op don
derdag.
Op de maandagen 24 en 31 decem
ber rijden de treinen als op zondag,
omdat het bedrijfsleven 'op deze da
gen die tussen een zondag en een
feestdag vallen, dan vrijwel stil zal
liggen. Ook zal op oudejaarsavond
een groot aantal treinen niet rijden.
Er zijn dan heel weinig reizigers.
Een aantal D-treinen van Nijme
gen of Den Haag naar Munchen en
va Amsterdam naar Nijmegen vice
versa, vervalt in de winterdienst.
Op zaterdag worden enige treinen
in het westen opgeheven.
.(Van onze Brusselse correspondent)
Op 1 januari 1963 eindigt het iso
lement van de Belgische kolenmarkt.
Anders gezegd: De Hoge Autoriteit
van de Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staal heeft genoeg van het
getreuzel en pogingen om uitstel te
krijgen van de Belgische regering.
Er wordt een streep gezet onder een
situatie, die het hoge college in
Luxemburg al lang de keel uithing.
De afzondering van de Belgische
kolenmarkt dateert van I januari
1960. De Belgische mijnindustrie, ge
teisterd door de toen heersende crisis
en door een structurele situatie van
overproduktie. kreeg alsnog de gele-,
genheid de industrie te rationaliseren,
dat wil zeggen met spoed een vrij
groot aantal onrendabele mijnen te
sluiten.
Voor 1960 had de Hoge Autoriteit al
tonnen subsidie gegeven, ook voor
fajjpglufelpgsprogratniaa1». maar jnet
immer werden die subsidies goed be
steed.
Er zijn gevallen bekend, waarin
subsidies gebruikt werden voor het
moderniseren van mijnen, die eigen
lijk gesloten hadden moeten worden
Vorige week zaterdag reisde de Bel
gische minister van Economische Za
ken, Spinoy nogmaals naar Luxem
burg om de Belgische belangen te be
pleiten en te pogen uitstel te krijgen
van de toen nog hangende beslissing.
Paul-Henri Spaak, minister van
Buitenlandse Zaken, reisde mee in
zijn kwaliteit van vice-premier om de
wensen van Spinoy kracht bij te zet
ten. Maar Spaaks gewicht was niet
zwaar genoeg om de Hoge Autoriteit
tot andere gedachten te brengen.
'Onzin. Ik de politiek uit.' Integen
deel. Ik ga zny er juist intensiever
mee bemoeien.' Dat zegt het VVD-
Tweede-Kamerlld mr. dr. C. Berk-
houwer uit Alkmaar.
In de afgelopen nacht verscheen er
op het ANP-telexnet een mededeling
dat de-Alkmaarse advocaat zich uit
de politiek zou terugtrekken. Het ge
volg was een stroom van telefoontjes.
I 'ik vermoed, dat de een of ander
j een practical joke heeft willen uit
halen,' zegt de heer Berkhouwer.
'Het ANP had, zo is my gebleken,
de mededeling over mijn uittreden
telefonisch ontvangen van iemand die
vertelde, secretaris van de WD te
zyn. De secretaris van de WD bleek
echter van niets te weten.
MANILLA (Reuter) In Manilla
Is gisteren bekend gemaakt dat
prinses Beatrix officieel is uitgeno
digd voor een bezoek aan de Filip-
pynen.
De Prinses zal, zoals bekend, in
november oen reis naar Oost-Azië
maken, waarby zy ondermeer India
en Japan zal bezoeken.
PARAMARIBO (ANP) De staken
de arbeiders aan de bouw van een
stuwdam in de Surinamerivier by
Afobakka zullen maandag het werk
hervatten. Op die dag zullen ook de
besprekingen tussen de Suriname
Aluminum Company, die de dam
bouwt, en de vakbonden worden
hervat.
HOLLANDIA (ANP) De stoffeiyke
overschotten van de op Nieuw-
Guinea omgekomen militairen zullen
op 6 oktober met een speciaal ge
charterd vliegtuig van de KLM naar
Nederland worden overgebracht.
(Van een onzer verslaggevers)
Een groep van ongeveer tien.leden
van de Partij van de Arbeid, die het
niet eens was met het beleid van het
partijbestuur in de kwestie Nieuw-
Guinea en zich vooral keerde tegen
de petitionementsactie, heeft het par
tijbestuur laten weten, dat zij haar
activiteiten heeft gestaakt.
Gesteld wordt, dat het optreden
ais pressiegroep geen zin meer heeft,
nu de overdracht van Nieuw-Guinea
geregeld is.
De rijkspolitie in Boskoop heeft
twee Haagse jongemannen van 18 en
22 jaar, die In Den Haag een auto
hadden gestolen, gearresteerd. De
Jongste was vier maanden geleden
uit de Inrichting De Engh te Den
Dolder ontsnapt, de ander was pre
cies vier dagen tevoren uit de ge
vangenis ontslagen.
De jongelui waren met de gesto
len auto in een brede vaart in Bos
koop gereden, zy namen druipnat
de benen. Een veehouder waar
schuwde de politie, die na een kwar
tier de onder het kroos zittende jon
gelui arresteerde.
Toen bleek dat zy niet alleen de
auto, maar ook nog ƒ50 uit twee
sigarettenautomaten hadden gesto
len.
Advertentie IM,
Radio Luxemburg 208 meter
I zondag 12 uur m
Radio Veronica 192 meter
woensdag 13.45 uur
woensdag 13.45 uur h
(Van ome verkeersredacteur)
Behalve het spoorboekje voor de win
terdienst, die 30 september begint,
geven de Nederlandse Spoorwegen
dit jaar nog een ander boekje uit,
dat weliswaar ook over de dienst
regeling gaat, maar dat aanmer
kelijk dunner is. Het is als een
nevenuitgave verkrijgbaar en het
kost een derde van de prijs van de
officiële dienstregeling, dat is een
kwartje.
De titel is 'Wat niet in de dienstre
geling staat' en de ondertitel luidt
'De geheimen van het spoorboekje'.
Het is dus te beschouwen als een
toelichting op het spoorboekje, die
aangename lectuur kan zijn tijdens
cL& reis
Er staat onder andere in, dat de
Nederlandse Spoorwegen in een
jaar tweehonderd miljoen reizen
verkopen. Dit betekent, dat alle
Nederlanders zeventien kes- per
jaar in de trein zitten. Zij l'.grjen
samen acht miljard kilometer a]
en dat houdt weer in, dat de indivi
duele reizen gemiddeld veertig ki
lometer lang zijn. Driehonderddui
zend reizigers vragen ieder jaar
naar het spoorboekje. Het heeft
dan ook veruit de grootste oplage
van alle Nederlandse publikaties.
Advertentie ija.
i
m
(Van een onzer verslaggeefsters)
In vijf jaar tijd zijn in Nederland
1626 pleegkinderen wettig geadop
teerd. Over diezelfde periode werden
112 verzoeken om adoptie afgewezen.
Dit biykt uit het jaarverslag over
1961 van de Centrale Adopüeraad.
Op 1 november 1961 was het vyf jaar
geleden dat de adoptiewet, die 'iet
wettig adopteren in Nederland mo
gelijk maakte, in werking trad. Ter
gelegenheid van dit lustrum heeft da
Centrale Adopüeraad in zyn jaar
verslag niet alleen cijfers over het
afgelopen jaar gepubliceerd, maar
ook het totaal van vijf jaar adoptie,
In die vijf jaar zyn aanzienlijk
meer verzoeken dan de bovenvermel
de behandeld. In totaal nameltik 2162.
Daarvan was ln 99 gevallen al wel
rapport uitgebracht, maar de recht
bank had nog geen uitspraak gedaan.
Ingetrokken werden 24 verzoeken, 16
waren nog in behandeling en 285 nog
niet in behandeling genomen.
