Upmttmgenvan d massa ssssessse vormen het grootste gevaar O 'i L TNO neemt proef met LPG door dieselolie Gemeen tefunctionaris naar belanghebbend Tegenslag bij NS m KNAP SNEL WEER OP Het m Ha fetfeest Weer rel om flatgebouw Wt Vrije \ollv Portret Woorden PIET v. d. ENDE INTERVIEWT PROF. RÖLING EEN EERLIJKE NATUURLIJKE SIGARET Geen chocola in kokend water!! Nederlandse Bank biedt soelaas Conferentie over geschiedenis Birr VRIJE VOLK ZATERDAG 22 DECEMBER 1962 PAGINA -3 Professor mr. JE». I'. A. Röling Ver van het stadsrumoer, in een oud landhuis grenzend aan de nieuwbouw van de stad Groningen zit tl In een fauteuil naast een snorrend potkacheltje. Die stoel ls uw collegebank. Uw docent ls, via deze krant, prof. mr. B. V. A. Röling, hoogleraar In het vol kenrecht aan de Rijksulnversi- teit te Groningen. •k Een evenwichtige melange van rijpe zuivergehouden tabakken (Van onze verkeersredacteur) Bij TNO te Delft neemt men op het ogenblik proeven met het lengen van LPG ipropaanbutagas) door dieselolie voor automoto ren, Reeds zouden gunstige resultaten zijn geconstateerd ten op zichte van de walm die dieselmotoren verbreiden. De laatste jaren is de overheid in verscheidene landen steeds meer bezwaar gaan ma ken tegen deze luchtvervuiling. (Van een onzer verslaggevers) Het veelbesproken flatgebouw aan de Amsterdamse Vijzel straat dat reeds enkele decennia na de bouw wegens bouw valligheid moet worden afgebroken - ls wederom in het nieuws gekomen. Een wandelende maretak, viel per abuis in het gebak dat opgediend werd. Als pioenen riepen de gasten: Ja hoor, graag, zo gaat de liefde door de maag: dit wordt een hapje om te zoenen N.' B. Maretak is voor mistletoe. Nederlands Ongenoegen (Van onze verkeersredacteur) Juist in het spitsuur van de vrijdagmiddag begonnen kerst drukte is het de Nederlandse Spoorwegen gisteren erg tegen- gelopen, toen de stroomafnemer van de trein Haarlem-Amster dam te ongeveer half vijf in de bovenleiding bleef hangen. Het net moest worden stroomloos gemaakt en dit leverde een vertraging op van twee uur, twee uur waarin juist duizenden vakantiegangers zich op weg begaven en waarin de normale stroom forensen moest worden afgevoerd. OORLOG TE IJDEN? ANTWOORD SNEL NOOIS g m m -w nologie ondervond, toen deze weten- m -msm. schap nog in de kinderschoenen die kennis niet heeft en zich b.v. hysterisch keert tegen zederunisdadi- r") kend? Daar komt echter nu het pro- bleem bij: Hoe maak ik het snel be- H?„ ™»*M» over 'De wehnseh.p eorleg en ere4e' XAop die Groningse Universiteitsdag op 19 november 1960. De noodzaak van een grondige met de gedachte, dat het nieuwe van bestudering van de oorlog baseerde ik toen op drie grondgedachten: nu over vijftig jaar gemeengoed za! Ie. De oorlog is thans verschrkkelijker dan ooit. Bedenk alleen eens, dat die Russische ^'n; ^,£?ie?olo^e H-bom op Nova Zembla (57 megaton) een klap produceerde, waarvoor men in de jongste we- tijd hebben? ÏS Jaar reldoorlog vijf miljoen 'gewone' bommen van het zwaarste kaliber nodig zou hebben gehad. 2e. De mogelijkheid van het uitbreken van een wereldoorlog is niet verminderd. Er is altijd rjenauwend Sg de traagheid oorlog geweest. Wat mag ons doen veronderstellen, dat hij nu niet meer mogelijk zou zijn? D van geest, waarmee men op ons 3e. En in samenhang met het voorgaande punt: Vredesbewegingen hebben nooit iets bereikt. werk reaf®,ej£ Men ziet het als een soort pacifistische instelling. Begrijp Ongeveer een jaar staat hij nu aan het hoofd van het Polemoiogisch In stituut. In die naam zit het Griekse woord polemós (oorlog). Maar het is niet in de eerste plaats de polemos uit de grijze oudheid, waaraan zij denken, prof. doling en zijn kleine schare van (drie vaste) medewerkers. Zijn studeervertrek is vandaag even uw collegezaal. Stil, hij spreekt al... Op welke gronden wordt er oorlog gevoerd? Is een oorlog onver vangbaar? Zo nee, wat is dan het vervangingsmiddel? Die vragen trek ken grote belangstelling. Wij moeten er meer van weten, zo stelde ik toen ongeveer. De universiteit heeft toen het instituut aanvaard. Wij zijn du:: begonnen. Maar het is nog wel iets te vroeg om een balans op t© maker, van hetgeen wij nebben gedaan. Zo iets komt. langzaam op gang Het bestuur van een universiteit heeft tal van zorgen. Het duurt dus wel even voor een instituut als het onze zich een royale plaats op de begroting heeft veroverd. Kennedy heeft eens gezegd: 'Wij geven voor het onderzoek van het voorkomen van de Derde Wereld oorlog minder uit, dan voor het on derhoud van de graven uit de Tweede Wereldoorlog.' Maar goed, er ls vorig (studie)jaar aan de Groningse universiteit een studium generale van acht colleges geweest over 'De oorlog in het licht van dit gevaar. Als de Sowjet-Unle der wetenschappen". Dat verschijnt een democratie zou zijn geweest, binnenkort in boekvorm. In Leiden waar °P het moment van de Cuba- komst- van buitenlanders hebben wij iets soortgelijks gedaan crisis twee partijen in een verkie- :JPjt de "^wiJ^ltoKsfaridea •Wereld, politiek en ABC-wapens' zingsstnjd warer. gewikkeld, dan had mt ae ontwiKiceimgwanaen, (ABC Atomair, Biologisch, Che- Chroesjtsjow nooit kunnen incasse- misch). Dat is al verschenen. In ren, wat hij nu heeft geslikt. Dat hij Jst- Groningse instituut is zeker Delft heb ik een studium generale het nu wel kon incasseren was van AJ- niet uniek. Over de hele wereld gegeven over 'De wetenschap van tevoren lang niet zeker. Maar een houden geleerden zich bezig met oorlog en vrede'. vergissing zou de Derde Wereldoor- vraagstukken van oorlog en vrede. In icg hebben kunnen betekenen. de VS heeft men daarvoor b.v. de on- Dit gevaar begeleidt voortdurend heilspellende naam Science of Sur- Hns voornaamste werk is thans het het eigenlijk zeer labiele machte- vial, de wetenschap van het ovfrle- y opmaken van een inventaris van evenwicht met zijn aan weerszijden ven. In Canada is het Vredes Re de bestaande kennis Een paar stu- steeds groter wordende defensie- search Intituut dat de vraagstukken denten hebben de boeken uitgezocht, begrotingen, met zijn bewapenings- vooral sociologisch benadert, die er zijn hier in de universiteits wedloop. Die wedloop vindt haar Wel lmiek aan ons instttuut is de bibliotheek en de boeken dat zijn oorsprong weer in een van oudsher bedoeling om tot een samenwerking er veel meer die er niet zijn, maar bestaande gewoonte zijn veiligheid op dit gebied te komen van alle we- die er wel moeten komen Ook is er te zoeken achter wapens, al geeft tenschappen. een kaartsysteem aaugelegd van eigenlijk de wapenwedloop in het Er is wel emotionele kritiek op ons tijdschriftartikelen. De kleine vaste atoomtijdperk geen veiligheid meer. ploeg werkt aan speciale onderwer- Maar men blijft er aan vasthou- pen (o.a. Berlijn) en aan algemene den, dat wapens veiligheid geven, en studies zoals over het verraad en wordt in dat geloof gesterkt door de nvpr het conflict vage angst, dat ontwapening tot over het conflict. werkloosheid zal leiden. Men ge- Ik' heb echter ook een flink aantal icoft maar al te graag wat in de vrijwillige medewerkers, o.a. een kraam te pas komt. De wetenschap twaalftal historici, voornamelijk le- Wii echter niet geloven, maar weten, raren aan middelbare scholen, die gen VN-studie over de economi- geheel onbaatzuchtig bijdragen aan scije consequenties van de ontwape- het onderzoek. Dat geldt ook voor nlng heeft onlangs als conclusie ge- een tiental kernfysici van de Gro- geven, dat deze heilzaam is voor de ningse universiteit, die speciaal stu- economie, MITSer in de industrie de. en op het aspect van de moderne op grote schaal een omschakeling wapens. Ook zijn er in het buiten- plaatsvindt, land (Israël en België) onderzoekers, die werken in het kader van het in- stituut. TToor de besturdering van dat aspect heb ik ook mijn plannen. Ik zou F|e doel bewuste oorlog is thans van een objectieve studie willen aan- de baan. Maar nu is er het ge- vangen van de geschiedenis van de vaar van de 'accidental war*, de toe- koude oorlog. Ik denk, dat een echt vallige oorlog, waarnaar niet opzet- objectieve geschiedschrijving over dit telijk wordt gestreefd, maar die dan onderwerp voor zover die m-ogelijKis. toeb door allerlei een |an|bare op°inim op eer gegeven ogenblik onvermij- Maar vooriopig ls het onze taak op dciijk schijnt. bet instituut op de hoogte te blijven Cuba is een duidelijk voorbeeld van wat er in de wereld aan onder- me goed, ik vind oorlog afschuwe lijk, maar mijn bedoeling is niet te getuigen, nraar te onderzoeken. Misschien betekent dat onderzoe ken wel, dat je tot de conclusie komt dat oorlog onvermijdelijk is. Ook al vinden velen dat laatste absurd, daarom hoeft het niet absurd te zijn. Een Duitse geleerde heeft hierover gezegd: 'Het is de vraag of het voor ons, zoals wjj werkelijk zijn, mogelijk is met de bom te leven." Soms denk ik ook wel eens: 'Mijn God, wat doe je ertegen?' Jaspers zegt: 'Atoomwa- iens zullen met zich mee moeten brengen een verandering in de hou ding van mensen en volkeren.' Zo is het ook. Daar ligt de diepste oorlogs reden, in gangbare opvattingen van de grote massa. Langzamerhand zijn echter het nationalisme en het militarisme deel gaan worden van de houdingen van de grote massa. Vroeger was dat iets van de bovenlaag, nu ook van het volk. Velen juichten indertijd het 3rits-Franse optreden hl de Suez- crisis toe. De grote massa wordt con servatief, Dat is best te begrijpen. Vroeger zei men, dat de arbeider geen vaderland had en dat was waar. Dat ls nu anders. De arbeider heeft oen vaderland en heeft nationale ge voelens. Dat is ook een groot goed, maar het gevaar ontstaat, dat die gevoe lens worden gebonden aan een mili- aristische houding. Dan krijgt men :l2 gekke toestand, dat New-Yorkse uokwerkers staken uit sympathie met generaal Mac Arthur, wanneer deze door Truman wordt ontslagen, omdat h(j de Koreaanse oorlog wil uitbrei den tot een grote oorlog met commu- hebben nlstisch China. zoek plaatsheeft. Daarvoor wy een werkverdeling om op regel- matige tyden aan eikaar verslag uit Het respect voor de mens is de basis te brengen. Die werkverdeling reikt van onze democratie. Lynrecht hier- tot in Israël, waar pok een vrijwillige mee in tegenstelling is het constant medewerker zit, dié elk jaar een paar gericht houden van massa-vemieti- weken naar ons land zal komen voor gingswapens, waarmee men de mil- hjoenenbevolking vna hele steden in Wy nebben bep£LdIde instituten, zo- ii_. t_i ineAt,f als b.v. Kerk en Wereld en studie- Maj>> als l^f^n kan, verdelgen, groepen van verschillende univerei- ondergraaft het respect voor de teiten, beloofd hen op de hoogte te mens en werkt een diabolische ont houden. Studenten kunnen ook hier wikkeling in de hand, waarby het voor een korte tijd komen werken. nodig wordt de ander steeds als Het In een verre toekomst hoop ik dan Grote Kwaad af te schilderen. Advertentie I.M. werk. Dezelfde kritiek, die de crimi- Zo zyn in Libanon dieselmotoren voor auto's verboden. In Oostenrijk overweegt men een dergelijk optreden en in België moeten de buurtspoor wegen 1500 dieselbussen vervangen door bussen lopend op LFG-mengsel. Deze operatie zal tien jaar duren. Reeds heeft men honderd bussen ver bouwd. Al dé U bijzonderheden heeft ons de Nederlandse LFG-vereniging mee gedeeld op eenpersconferentie die mede was belegd om kranteberïchten te weerleggen, die zijn verschenen over ontploffingen te Nijmegen en te Enschede, De Nederlandse LPG- vereniging meent dat deze explosies In garages waar op LPG rijdende auto's waren gestald niet zo ernstig waren als de berichten zouden doen geloven. Ook is nimmer de LPG- iank zelf ontploft. De ongelukken met LPG kan men tellen op de vingers van één hand, zegt de secretaris der vereniging, de heer C. W. Stants te Scheveningen. Geen enkele brandstof is zonder risico en bij LPG is het nu eenmaal een eis van veiligheid de installatie te doen monteren door een deskundige, liefst een deskundige die contact heeft met de vereniging, meen) de secretaris. LPG-tanks hebben wanden van 4 mm, dus veel dikker dan die van benzinetanks en zij worden gekeurd door het stoomwezen. Zij hebben een veiligheid, waardoor zij niet kunnen springen. Zelfs bü brand zijn zj] nie' gevaarlijk, zegt de heer Stants. Zoals by zovele systemen kan men absolute veiligheid bereiken, maar Dit geschiedde nadat een Amsterdams gemeenteraadslid donderdag tij dens Ie bf -rotingsdebatten onverhoeds met de mededeling kwam dat een hooggeplaatste gemeente-ambtenaar, nauw betrokken bjj de sloop, per 1 januari in dienst treedt van een vennootschap, welke is gelieerd aan de eigenaars van het gebouw. De totaal verraste burgemeester mr. G. van Hall en de wethouder voor de volkshuisvesting, mr. Th, Elsenburg, stelden een onderzoek in en be legden gisteravond een persconferentie over deze affaire. V_ Op pagina vijf van Vrij staat een malle fout in de kerstrecepten. Het lijkt erop alsof wij u voor het Franse toetje een kostelijke reep chocolade in kokend water willen doen werpen. Niets is minder waar; het is de schuld van één fout lettertje, waardoor het woordje op is veranderd in of. De zin moet luiden: In een schaaltje o p een pannetje kokend water een reep chocolade laten smelten... Het schaaltje met de reep moet namelijk warm worden 0 p dat kokende water. li had het waarschijnlijk zo ook wei begrepen maar voor alle zekerheid vestigen we er toch maar even de aandacht op. dan is de bouw niet economisch meer. De vereniging streeft dus naar het bereiken van een optimum aan vei ligheid, In Amerika betaalt men bij gebruik van LPG een lagere brand- verzekeringsprerriie dan voor benzine. In Chicago rijden duizenden autobus sen op LPG. De heer Stants waarschuwde ten teerste voor overdreven of onjuiste berichtgeving over LPG, aangezien een deel van de wereld dé Nederland se ontwikkeling op dit gebied juist gespannen volgt. Landen in het Verre Oosten en ook in Europa zijn zeer ge ïnteresseerd in LPG. Het was hun gebleken dat de amb tenaar, ontevredenover zijn sala riëring bij de gemeente, chef van de onderhoudsdienst was geworden bij de N.V. Parnassus, die de admini stratie verzorgt voor de N.V. Amstei- stein, eigenaresse van het gebouw. •ik vino net bijzonder onjuist.' zei de burgemeester daarbij, "dat de N.V. Parnassus iemand in dienst heeft genomen met wie zij tot voor kort zoveel te maken heeft gehad in diens functie van ambtenaar. Ik vind het dom van de ambtenaar dat hij deze betrekking heeft aanvaard. Daar door wordt de indruk gewekt dat vreemde dingen zijn gebeurd.' De ambtenaar in kwestie, de in specteur van Bouw- en Woningtoe zicht J. J. Damhuis, was oetrokken geweest bij overleg, dat was vooraf- gegaan aan het geven van een sloop- beve). Tevens was hij belast met iiet toezicht op de sloop. Tijdens de sloop had hij ongenoe gen met zijn chef, de hoofdingenieur J. Nieuwenweg. •Nieuwenweg,' zo deelde de wethouder mede. 'is ont zettend uitgevallen tegen Damhuis omdat te ruw is gesloopt.' De inspecteur zou. aldus dt bur gemeester. overigens geen invioed hebben uitgeoefend op het uiteinde lijke sloopbesiuit, hetgeen ook zónder zijn optreden zou zijn genomen. 'Voor dit besluit zijn de hoofdinge nieur Nieuwenweg en de tweede man, fr. L. van Marlen, volledig verant woordelijk,' aldus de burgemeester, die niet de indruk had dat onregel matigheden waren gepleegd. Wél achtte mr. Van Hall het er gerlijk dat door deze verandering van betrekking 'tegenover de buiten wacht de schijn wordt gewekt dat de heer Damhuis op deze wijze een beloning heeft gehad voor zijn werk.' (Van een onzer verslaggevers) De - Nederlandse Bank heeft, ten einde tegemoet te komen aan de krapte op de geldmarkt, die vooral het gevolg is van de sterke uitzet ting van de geldcirculatie rond de jaarwisseling het kasreservepercen- tage voor de banken voor Je perio de 24 december tot en met 21 janua ri met één punt verlaagd en ge bracht op vier. De verlaging is uit sluitend bedoelals een maatregé voor de overbrugging van de jaar- ultimo, zo waarschuwt de bank noj eens extra. De vertraging werkte door op hei hele net. Bij al deze tegenslag kwam nog, dat de internationale treinen, zowel uit Duitsland als uit België, met grote vertragingen binnenliepen. Heel wat reizigers zijn dan ook te laat op hun bestemmingen gekomen Advertentie J.M Voor hoofdpijn, migraine, verkoudheid, griep, reumatiek, spit, Ischias, tespijn, zenuwpijn en menstruatiepijnen hebt u een anti-neuralgi- im met zeer grote pijnstillende kracht nodig. Dat is TogaL i apoth. en drog Toga! 0.95; 2.40; 8,88. - en de grote siatlons boaen m net late middaguur een nogai chaotisch beeld. Het kerstverkeer noopte er reeds ioe de treinen van andere perrons te doen vertrekken dan normaal en dit gat een enorm geloop en gedraaf op de stations en door de verlatin- gen die ieder daarbij opliep ook een gedrang en gehaast bij de treinen. In al deze drukte zagen hier en daar reizigers hun trein voor hun neus vertrekken. De treinen voor de wintersport, waarvoor de organisatie meestal ge heel berust bij reisbureaus en derge lijke instellingen, zijn echter behoor lijk op tiid weggegaan. Yfet de «lm De Overval ls één ~'A van de hoogtepunten van het verzet zo In beeld gebracht dat de film haast de waarde van een documentaire heeft. Vele ouderen zullen de oorlogstijd nog eens be leven bij het zien van deze film. Vele jongeren zullen wellicht beter dan door welk boek ook be grijpen wat er terwille van de vrijheid ls geleden en gewaagd. Daarom hopen wij dat deze «lm door velen zal worden gezien. Geschiedenis die met de worste ling om vrijheid en menselijk heid te maken heeft wordt nooit helemaal geschiedenis. Want die worsteling gaat door. in de één of andere vorm. In De Overval wordt een por tret van ons volk vertoond. Een van de vele. Op sommige portret ten kunnen wij niet trots zijn. Op dit portret wel. Trots? Misschien is een ander woord beter. Dank baar bij voorbeeld. Moge Neder land zich tot in lengte van jaren in dit portret herkennen. De woordvoerder van de Katho lieke Volkspartij in de Tweede Kamer bij de nota over de hulp aan minderontwikkelde landen, mr. P. A. Blaisse, heeft zijn in uit zicht gestelde artikel geschreven. Mr, Aalberse. de voorzitter van de KVP, heeft op de partijraad van deze partij naar dit stuk in het. Katholiek Staatkundig Maandschrift verwezen. Er zou uit blijken, dat er geen tegenstel ling is tussen de heer Blaisse, sprekend namens de KVP. die. voor verhoging van deze hulp pleit, en de heer Lucas, sprekend namens dezelfde KVP, die aan dacht voor belastingverlaging: vraagt. Welnu, het artikel ls zeer ver helderend! De heer Blaisse schrijft name lijk dat de hulpverlening uiterst belangrijk ls. Maar dat belasting verlaging ook belangrijk is En dat het niet zo is, dat verhoging van de hulp alleen betaald kan worden door verhoging van belas ting. Men zou immers andere uit gaven kunnen nalaten terwille van de hulpverhoging. En dan zou er toch nog belastingverla ging plaats kunnen vinden! Een dergelijk verhaal ls waar deloos. Ook de heer Blaisse geeft er geen cent voor. Dat büjkt uit zijn eigen artikel. Waarom stemde de, KVP tegen de motle-Ruygers om ten minste één percent van het nationaal inkomen voor de hulp verlening te bestemmen? Omdat in dit percentage een zekere be grenzing ligt. zegt mr.(; Blaisse. Dat is -dwaasheid, want'het gaat om ten minste 1% en de woorden ten minste laten alle ruimte naar boven open. En omdat de motie niet aangaf hoe daarvoor de middelen gevon den zouden moeten wordenMaajr de heer Ruygers heeft in de Kk- mer verwezen naar wat al een jaar eerder namens de PvdA was verklaard: wij zijn bereid daar voor een belastingverhoging te aanvaarden. Een verhoging van de successierechten en net nlet- doorgaan van verlaging van de vennootschapsbelasting bij voor beeld. Daarover zwijgt nu de heer Blaisse. Hij schrijft glashard; wij waren tegen de motle-Ruygers omdat het essentiële punt ont brak, namelijk hoe de financie ring plaats moet vinden van de verhoging. (Het staat er wat In gewikkelder, maar hierop komt het neer.) In de Kamer heeft minister Zijl- stra de PvdA verweten dat de hier genoemde belastingmaatre gelen onvoldoende zouden zijn. En dat men aan een verhoging van de directe belastingen niet zou kunnen ontkomen als men werkelijk meer wil doen dan ge daan wordt. Maar de heer Blaisse, die tegen de PvdA-motte stemt omdat de belasting verzwaring (waarover wel met zoveel woorden is gespro ken) niet in de motie staat, wap pert nu met de mogelijkheid hulp te verhogen en tegelijk belasting te verlagen. Dat is niet meer ernstig te nemen. En als de heer Blaisse aan het slot van zijn ar tikel schrijft: 'Duidelijk is wel ge bleken dat het alle fracties ernst is met deze zaak.' dan zijn dat holle woorden. Duidelijk is Im mers gebleken dat het de meeste fracties geen ernst ls met deze zaak. En dat het met name de KVP-fractle geen ernst ls. De lezer die de handelingen van de Tweede Kamer niet letter lijk ln het hoofd heeft, moet zich ook door het slot van de beschou wing van mr. Blaisse niets laten wijs maken. Er staaf. 'De ontwerp-motie van de KVP ls niet ingetrokken. Het is thans wach ten op het antwoord van de rege ring.' Bedoeld ls dat de KVP met een ontwerp van een motie heeft gezwaaid, maar na het antwoord van de regering geen motie heeft Ingediend. Een ontwerp-motie ls niets en is dus ook niet in te trekken... Voor een Staatkundig Maand schrift niet slecht! In het conferentieoord Overvoorde te Ryswyk wordt van 2 tot en met 5 januari een congres gehouden door de Nederlandse Jeugdbond ter Be studering van de Geschiedenis. Een forum zal dan de problemen bespre ken, die zich bij de geschiedenisstudie voordoen. Ook wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste opgra» vingen sinds het einde van de oorlog,

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1962 | | pagina 1