Moeder schrikt Huisse op met kreet: Mijn dochter wil met moordenaar trouwen Hoogconjunctuur zal duidelijk afnemen Bakkerijstichting: Hef prijsstop brood op CITROEN en twee iaar geëist wegens mis Rel om meisje tussen Rusland en Guinee ZONDER COMMENTAAR Alle gestranden nu terug naar Zuid-Afrika Wie weet waar wie woont? 'Grietje' begint te breken Meer werklozen in januari FESO-directeur: Reden ontslag mij niet bekend Verpleegde uit Gronings asiel neemt de benen Woonhuis binnen een uur afgebrand Loonstijging Trouwbroek Voorman Volledig gelijk HET VRIJE VOLK WOENSDAG 6 FEBRUARI 1963 Gearresteerd Kimfn om dochter Verpletterende indruk (Van een onzer verslaggevers) In de zaak-Huissen heeft de officier van Justitie te Arnhem een sterke aanwijzing gekregen voor de juistheid van de verdenking, dat de 46-jarige onderwijzer Jacques V. zijn 44-jarige echtgenote in de nacht van 30 juni op 1 juli vorig jaar heeft vergiftigd. De eveneens 44- jarige mevrouw G. uit Klarendal te Arnhem heeft verteld, dat zij voor de onderwijzer een doosje giftig zuringzout heeft gekocht in een Arnhemse drogisterij. Dit vergif zou zij aan V. hebben overhandigd, terwijl zij zou weten dat het bestemd was voor zijn echtgenote. Voor haar medeplichtigheid heeft zij, naar haar zeggen, van de onder wijzer een bedrag van 500 ontvangen, waarvoor zij een wasmachine heeft gekocht. De onderwijzer lieert aeze zwa beschuldiging van de hand gewezen Zowel hij als mevrouw G. vertoeft a! acht dagen in voorarrest in hei Huis van Bewaring te Arnhem. Het onderzoek naar de omstandig, heden waarin mevrouw V. is o er- leden duurt reeds maanden. Mevrouw G. uit Klarendal bracht de rijks politie vorige week zondagavond jp een nieuw spoor, toen zij in de woon kamer van haar ouders aan de Gei tenkamp na een hevige ruzie in be schonken toestand uitriep: 'Sleep mij maar voor het gerecht. Ik heb vooi V. het vergif gekocht, waarmee hij zijn vrouw heeft vermoord. Neem mij alsjeblieft mee. dan ben ik uit de roll zooi.' 3ij herhaalde dit in het bijzijn van de politie, die door haar vadet was gealarmeerd, omdat zij huisvrede breuk pleegde. De onderwijzer werd zo wit als een. doek. toen hem dezelfde avond nog in (Van een onzer verslaggevers) Alle passagiers voor Zuid-Afrika die in Amsterdam waren gestrand hebben nu het motel aan de Sloter- weg verlaten. De laatste vier vlogen vandaag naar Londen om vandaar door te reizen naar Johannesburg. Onder h enis tok de twintigjarige student Edward Porter die alleen leek te zullen achterblijven, omdat hij zo'n moeilijk geval was. Tenslot te heeft de Zuidafrikaanse ambassa de hem toch een voorschot gegeven voor de reis. De laatste dagen ver richtte Porter voor de kost. werk zaamheden. in het motel. Uit Zuid-Afrika komt het AP-be- richt dat men daar op hoog niveau een onderzoek instelt naar de klacht over de Zuidafrikaanse ambassade in Den Haag die op stuitende wijze de moeilijkheden van de gestrande toe- ldsten uit de weg is gegaan. Inmiddels heeft ook volgens AP de heer Reg Schuller, directeur van het in - gebreke gebleven Zuidafrikaanse reisbureau Impala in Johannesburg verklaard dat zijn bureau de verlie zen die het incident de passagiers heeft berokkend, wil goed maken. Afgezien van de vele verloren dagen bedraagt deze sohadepost per persoon ongeveer 700, 40 jaar Paasheuvel De Stichting voor Zon en Vrijheid is druk bezig met de voorbereiding van het grote feest, waarmee op juni het veertigjarig bestaan van de Paasheuvel in Vierhouten zal worden gevierd. Het ligt in de bedoeling een herdenkingsboek uit te geven. De stichting zou daarvoor graag een be- j roep doen op de vele oud-Paasheuvel- gangers om foto's en materiaal be schikbaar te stellen. Bovendien zoekt men onder het motto: „Wie weet. waar wie woont" adressen van ourl- AJC-ers. Het adres van de stichting is: Keizersgracht 717 Amsterdam. De feestredenaar die op 30 juni za) terugblikken op veertig jaar jeugdwerk (en vooruitzien naar de toekomst) is al bekend: dr. W. Bau- ter Klaas Toornstra. secretaris Man ning. Het initiatiefcomité (voorzit- rits van Haaien, penningmeester Ad van Moock en verder o.a. omvattend Lena Lopes Dias, Carla Idenburg- Kohnstamm, Wim Thomassen en Wim van Halm) is druk bezig verde re plannen uit te werken. DOUGLAS (Reuter) Volgens een lid van de kustwacht van het eiland Man begint de Nederlandse kustvaarder „Grietje", die dinsdag morgen bij het eiland op de rotsen was gelopen en door de bemanning moest worden verlaten, te breken. Het schip had de afgelopen nacht on der zware zeeën te lijden. Er was volgens de kustwachter vanmorgen niet veel meer van over. de woning van een zuster van me vrouw G. over deze uitlating werd verteld. Met zijn auto keerde hij te rug naar zijn woning in Huissen. Later op de avond kwam hij weer terug bij de zuster san mevrouw G. Op het moment dat hij daar op de bel drukte werd hij door twee recher cheurs gearresteerd. De Arnhemse officier van Justitie, mr. j. van IJsendoom, kon gister avond nog steeds geen opening van zaken geven in deze vreemde geschie denis. Hij wilde de verklaring van mevrouw G. over het kopen van het sterk giftige zuringzout noch ontken nen, noch bevestigen. De recherche bevestigde haar verklaring echter De 44-jarige mevrouw G. komt uit een keurig gezin. Zij bezocht haar ouders weinig. De zaak is aan het rolien gegaan, toen haar 67-jar!ge ge pensioneerde vader na een auto tochtje met V., de kinderen en klein kinderen, naar de markt in Apel doorn zijn portemonnaie met. f 25,- miste. Dat- gebeurde omstreeks Kerst mis. Een kleinkind'vertelde hem. dat haar moeder mevrouw G. de portemonnaie had. Schriftelijk heeft- haar gesom meerd om de portemonnaie terug te brengen. Op zijn brief werd niet. ge reageerd. tot 't moment, waarop me vrouw G. met een auto en sterk be schonken schreeuwend voor het huis van haar ouders verscheen. Haar ouders 'lieten haar eerst niet binnen. Later wel, toen zij op straat voort durend schreeuwde, dat haar doch ter met een moordenaar ging trou wen. Een neerje beide op verzoek van de vader de politie, om haar ter ont nuchtering te laten opsluiten. Bijna verlamd van schrik hoorden haar ouders mevrouw G. daarna in de woonkamer aan de - politieagenten vertellen, dat zij medeplichtig was aan moord. Mevrouw u. woont met haar man, vier kinderen, een schoondochter en een kostganger in een sombere straat te Arnhem. De politie schetst het ge zin als a-sociaal. 'Er wordt stevig ge dronken en er komt prostitutie in voor. maar wij kunnen niet zeggen, dat het gezin veelvuldig met ons In aanraking kwam.' Mevrouw G. is zeer jong getrouwd. De onderwijzer kwam regelmatig bij f haar thuis, omdat hij met haar 22- j jarige dochter Grietje wilde trouwen, zodra deze gescheiden was. Grietje, heeft een kind van 2 jaar en leeft al geruime tijd gescheiden van haar man. Meermalen heeft de onderwijzer verteld, dat hij zielsveel van Grietje hield. Hij stak haar en andere leden van het gezin in nieuwe kleren en was ook aanwezig bij de drinkgela gen. die regelmatig in het huis wer den gehouden. Daarbij kwam het zo nu en dan tot vechtpartijen. In het dorp Huissen heeft de ar restatie van de onderwijzer een ver pletterende indruk gemaakt. 'Nie mand heeft hier ooit over hem ge roddeld. En dat. wil hier heel wat zeggen.' vertelde een van zijn ken nissen, "Jacques V. stond bekend als een net burger en een braaf katho liek. Hij is zeer intelligent. Elke dag bezocht hij de vroegmis in de dorps kerk. Een van ziin broers is priester. Bij zijn leerlingen op de r.-k. jbn- genschool op 't Zand was hij geliefd. Jacques V. is nu leraar in Utrecht Hij staat bekend als een kunstzinnig man. Zijn nieuwe eengezinswoning staat vol houtsnijwerk en zelfge maakte poppen. Zijn overleden vrouw vond men in Huissen nogal 'excen triek'. Jacques V. is hopman van de R.-K. Padvinderij. De Kransen lanceren een nieu we Diesel-locomotief. Op de vele in Frankrijk nog niet geëlek trificeerde trajecten, zal zij de oude Diesels vervangen. Tech nische gegevens van deze toe komstdroom: gewicht 104 ton, snelheid 130 km. (Van een onzer verslaeeevers) Binnen het uur is gistermorgen het woonhuis van de bolienkweker C. Bierhaalder in Berkhout afgebrand. Men vermoedt, dat een hondje een benzineblik heeft omgegooid en dat de brand daardoor is ontstaan. Omwonenden hebben nog getracht om met schuimblussers de brand te blussen. De brandweer, die spoedig ter plaatse was en bovendien nog assis tentie uit Avenhorn kreeg. lukte het niet om nog iets van de inboedel te redden. De familie Bierhaalder was tegen brand verzekerd. In het binnenland raken we lang zamerhand over de gevolgen van de plotselinge arbeidstijdsverkorting heen. Uit bet plan blijkt dat deze verkorting (met 6 percent) geleid heeft tot een produktie die 4,5 per cent lag beneden het peil dat bij on gewijzigde werkweek waarschijnlijk zon'zijn bereikt. Het produktieverlies was dus wel aanzienlijk, aldus het planbureau, al bleef bet beneden hel percentage der verkorting zelf. Voor 1963 wordt een stijging der arbeidsproduktivlteit van 3 percent verwacht. Een centraal punt in de gehele voorspelling' is, dat de- loans tij ging die voortkomt uit de c.a.o.- herzleningen dit.jaar niet groter zal worden dan de 2,7 percent die tussen werkgevers, werknemers en regering zijn afgesproken. Zelfs dan stijgen de lonen in to- Intussen moeten we, als gezegd, toch al met prijsstijgingen reke ning houden. 'De opwaartse druk op het prijspeil blijft groot.' Het lijkt nl. onwaarschijnlijk, dat de prljsstabllisatlepolitiek een doorbere kening van de stijgende arbeidskos ten volledig zal kunnen tegengaan, te meer omdat de winsten veelal zijn gedaald.' In de gegeven prognose past een be leid, dat vooral gericht is op sta bilisatie van de investeringen. Daar voor is nodig, dat ten aanzien van de kredietverlening door het bankwe zen een soepel beleid wordt gevoerd en dat de overheid in 1963 geen geld aan de circulatie ontrekt. Maar: 'Verreweg de belangrijkste bijdra ge tot stabilisatie kan de matiging van. de loonsverhogingen geven.' Zelfs als de lonen in de hand wor den gehouden, is het niet uitgesloten, dat tegen 1964 de Investeringen op een te laag peil zullen komen, waardoor het produktieapparaat niet ten volle zou zijn bezet. Aanvullende, maatre- taal toch nog altijd met 7,5 percent, Z0V z«" D4f"ulerlne van de binnen aldus het planbureau, want men Selen tot stimulering van; aj (Van onze soc.-econ. redact. De werkloosheid is in januari toe genomen. Eind januari waren 50.965 werkloze mannen Ingeschreven te gen 41.408 eind december. De bezet ting van de aanvullende werken kwam van 2.429 op 2.416 De totale geregistreerde arbeids reserve bedroeg daardoor 53.381 te gen 43.837 eind december. In het aantal werkloze vrouwen kwam weinig verandering: het steeg van 5.204 tot 5.249. De vraag naar vrouwelijk personeel is zelfs iets gro ter geworden. Bij de arbeidsbureaus stonden 34.197 aanvragen open tegen 33.575 eind december. Voor mannelijk personeel vermin derde de vraag, namelijk van 69 275 n*t 66.969. (üi het werkloosheidscij fer zijn niet begrepen de bouwvak- ataus net, ptanuiucttu. vrmiu uicu =---- 1QKi In icl "Ju. tu» ucBicpcu ut wun „op moet ook nog rekening houden met *™toetwua^ninl96 overwogen arbeiders dte een vorstuitkering uit (Van onze sociaal-economisch* redactie) Be Nederlandse Bakkerij Stichting heeft minister De Pous gevraagd, de prijsstop voor brood op te heffen. Deze prijsstop is in acht provincies van kracht. De stichting heeft op de bak kers een beroep gedaan, zich aan de afgesproken prijs te houden. Volgens de voorzitter van de Nederlandse Bakkerij Stichting doet verreweg de grootste meerderheid van de Nederlandse bakkers dit. Daarom heeft men de minister ook gevraagd, de prijsstop op te heffen. Het bestuur van de Nederlandse Bakkerij Stichting, waarin de werk geversorganisaties in de bakkerij sa menwerken, was gistermiddag met de vertegenwoordigers van de ray0?®1® bakkerscommissies uit ons gehele land in Utrecht bijeen. De voorzitter van ae bakiteajsucn- ting de heer J. B. Hurkmami ver klaarde. dat er met mm.ster De Pons heel scherp was onderhandeld over de verhoging van de broodprijs en dat terwijl !r een afspraakw^om ten aanzien van ae bakkerij wat soe pier te rijn. percent overloop van reeds in 1962 toegekende loonsverhogingen, met 2 percent incidentele loonsverhogin gen, met 1 percent invoering inte- rimregeling van de Invaliditeitswet en met 0,8 percent compensatie voor de verhoging van de AOW-premie: (Blijft eigenlijk maar 1,7 percent over voor c.a.o.-herzieningen, maar omdat die pas in de loop van het jaar. van kracht..worden, komt dit neer op 2,7 percent verhoging van de dan geldende lonen). Het Centraal Planbureau legt er de nadruk "op, dat ook deze loons- stijging neer uitgaat boven de ver wachte stijging van de produktiviteit en dat onze loonkosten sterker stij gen dan die van de buitenlandse concurren ten. Overschrijding van de gegeven loonraming mag zeker onder de om standigheden die voor 1963 gelden, als ongewenst worden beschouwd. Niet alleen wordt daardoor in eer ste Instantie de betalingsbalans min der gunstig, maar ook wordt dan de kans op produktieverliezen in een later stadium aanmerkelijk groter, vanwege de nadelige gevolgen van de sterke loonsverhogingen op de in vesteringen. (Het CPB spreekt zelfs van 'schoks gewijze (faling der investeringen'.) aMu^het ^ntraarEMMmjsch'<pSi het risicofonds ontvangen). 1963. Advertentie LM. jSRjf&S Hoofdagent voor Citroën en P«nh«rd aulomóbieler» VOO f Rotterdam en o m t r e If e n. .OYNAM0STR. Achter heiveri .010-176700 jw R'dam-Zuid De chaos die einde vorig jaar op het gebied van de broodprijzen is ontstaan, weet de heer Hurkmans aan minister De Pous. Hij zou de onderhandelingen veel te lang hebben gerekt en talrijke bakkers zijn toen op eigen initiatief ovewezaan tot p'rijsvexhogingen. De Nederlandse Bakkerij Stichting komt als het om een verhoging van de broodprijs gaat niet met losse cij fers op tafel, zei hij. Zij zijn goed gefundeerd en nog nimmer onjuist gebleken. In de St.-Brideskerk in de Lon- Aense Fketstreet, is het huwelijk vol trokken tussen Geoffry Lancaster en Mej. Hilda McCormick, beiden me dewerkers van de Granada-Televisie m Manchester. Een grappig moment deed zich voor, toen. de bruidegom bij het. ver laten van de kerk zonder schroom, onthulde, hoe het toch kwam, dat de bruid ondanks haar luchtige ja pon in sneeuw en ijs kón blijven glimlachen'; zij droeg een warme, bij haar bruidstoilet passende gestikte pantalon. (Van een onzer verslaggevers) De heer P. Sibinga Mulder, die maandag is geschorst als directeur van de N.V. Texels Eigen Stoomboot Onderneming, heeft in antwoord op een door ons gestelde vraag ver klaard. dat hem door de raad van commissarissen in de schriftelijke mededeling omtrent de schorsing geen enkele deren van dit besluit is ge noemd. 'Deze gang van zaken be vreemdt mij zeer.' De president-commissaris de heer C. J. de Lugt merkte op. dat de di recteur de redenen genoegzaam be kend moeten zijn. 'Het is mogelijk dat wij hem deze alsnog zullen meedelen. Volgens de statuten is zulks echter niet vereist.' De heer Sibinga Mulder vond het ook merkwaardig, dat de plaatselijke pers reeds maandagochtend het ge rucht omtrent de schorsing officieel bevestigd kreeg, terwijl hem zelf eerst tegen de avond het officiële stuk ter hand werd gesteld. De president-commissaris verklaar de dat de aanzegging van schorsing reeds vrijdag jl. mondeling was ge daan door een deputatie uit de raad van commissarissen. De directeur was tot zondagavond zeven uur in de ge legenheid gesteld ontslag te vragen. Bleef dit verzoek uit. dan zou maan dag automatisch de schorsing volgen. Koningin Elizabeth van Enge land en prins Philip zijn woensdag morgen per schip in Nieuw-Zeeland aangekomen voor een bezoek van twaalf dagen. Roemenië gaat een handelsbu reau in Ghana vestigen ter bevor dering van de wederzijdse handel. (Van een onzer verslaggevers) Twee jaar gevangenisstraf met af trek en terbeschikkingstelling aan de. regering, zo luidde vanochtend de els van de officier van Justitie in de zaak tegen de 26-jarlge bouwvak arbeider B. A. H.. Deze wordt ervan verdacht zijn toen vier maanden oude zoontje tegen bet hoofdje te hebben geschopt, waardoor het kind. het gezichtsvermogen bijna geheel verloren zou hebben. De zaak werd vanochtend voor de derde maai door de Rotterdamse rechtbank behandeld. De eis was ge lijkluidend aan wat de officier bij de eerste behandeling gevorderd had. Na kennis te hebben genomen van een door de staf van het Deltazie kenhuis uitgebracht psychiatrisch rapport, had hij op 11 december ont slag van rechtsvervolging, opname van verdachte in een krankzinnigen gesticht en terbeschikkingstelling van de regering geelst. De rechtbank had echter een nieuw -psychiatrisch rapport verlangd, waartoe. H. in de stichting Hulp en Heü ter observatie opgenomen is geweest. Evenals de vorige keer zei H„ die vroeger een bekentenis beeft afge legd, dat h(j de schuld op zich ge nomen had om zijn vrouw vrij te pleiten en omdat hij in de overtui ging verkeerde dat hem de schuld toch wel in de schoenen zou worden geschoven. Hij zou nl. ook een doch tertje uit zijn eerste huwelijk heb ben mishandeld, maar daarbij .was het niet tot een vervolging geko men. Het nieuwe psychiatrisch rapport spreekt over ongunstige erfelijke fac toren en een volkomen gebrek aan zelfinzicht bü verdachte Hij zou ver der blijk hebben gegeven van een op vallende leugenachtigheid en een sterke agressie, die zich In een laffe en achterbakse vorm uit. Het rapport ziet in hem een zeer gevaarlijk man tegenover hulpeloze kinderen, zodat de kinderen uit zijn eigen huwelijk uit zijn omgeving zouden moeten worden verwijderd. Hij wordt enigszins verminderd toerekeningsvatbaar geacht, een con clusie die afwijkt van het door het Delta ziekenhuis uitgebrachte rap port dat tot een ernstiger mate van ontoerekeningsvatbaar komt. Ten slotte wordt geadviseerd H. een ge vangenisstraf op te leggen en hem daarna voorwaardelijk ter beschik king van de regering te stellen. In zijn pleidooi zet mr. M. P. Dor- hout 'het bewijs van verdachte's schuld niet geleverd te achten. Zijns Inziens is de conclusie, dat H. ver minderd toerekeningsvatbaar zou zijn niet in overeenstemming met de daaraan voorafgane uitspraken. Pleiter drong aan op vrijspraak of op ontslag van rechtsvervolging met een voorwaardelijke terbeschikkingstel ling. De rechtbank zal over 14 dagen vonnis wijzen. (Ven een onzer verslaggevers) Een verpleegde uit het rijksasiel voor psychopaten te Groningen, dé 27-jarïge J. T, S. uit Den Haag, die een straf heeft van drie jaar wegens poging tot moord, Is dinsdagmiddag tijdens een wandeling plotseling aan de haal gegaan op de vrij drukke Grote Markt, ter hoogte van de po litiepost. De man had bewegingsvrijheid ge kregen en wandelde met een verple ger door de stad om enige boodschap pen te doen. Op de Grote Markt stoof S. onver wacht door het rode licht over een zebrapad weg. De verblufte verpleger kreeg geen kans hem achterna ie gaan. Binnen de minuut was echter alarm geslagen op de nabij gelegen politiepost. Er zijn uitgebreide maat regelen getroffen om de duur van het uitstapje van S. te beperken De betrokken autoriteiten van het asiel waren karig met inlichtingen. Men „wist niets" of gaf niet thuis. WASHINGTON (AP) Een diplomatieke ruzie over een knappe, jonge Russische onderwijzeres is uitgebroken tussen de Westafrikaanse staat Guinee en de Sovvjet- Unie, aldus berichten diplomaten in Wash ington. De onderwijze res, Swjetlana Oessopo- wa kwam op oudejaars dag op het vliegveld van de Guinese hoofd stad Conakry aan om in vliegtuig naar Moskou ie stappen. Zij werd begeleid door twee mannen van de Sowjet- ambassade. Bij controle van haar paspo zag het personeel bet vliegveld dat de foto op dit document niet dui delijk die van haar was. Bü een ondervraging zei Swjetlana dat zü ge dwongen werd het land te verlaten omdat zü een voorschrift bad overtreden, waarbij het het Sowjei-personeel Is verboden intiem om te gaan met de Inheemse bevolking. De douane nam bet paspoort in be slag en vertelde de vrouw, ondanks de pro- lesten van haar begelei ders, dat zij kon blijven. Spoedig daarna ver schenen twee andere le den van de ambassa.' Zü begeleidden een meisje in het uniform van stewardess van de Sow jet-lucht vaurtmaat- schappü- Op het vlieg veld had men de zaak echter snel door. Het was weer Swjetlana. Nu had zü in het geheel geen paspoort bp zich. Alle drie werden gear resteerd en de politie diegtulg beval alle passagiers uit te stappen voor een on derzoek. De Sowjet-am- bassadeur D, D. Deg- tjar kwam naar het vliegveld om te protes teren, maar de onder wijzeres werd onder po litiebescherming ge plaatst. Uonderd jaar geleden werd In Groningen Dirk Bos geboren. Daarin heeft de stichting die zijn naam draagt, aanleiding gevon den dr. E. van R3alte te verzoeken ?en boek over het leven van dr. D. Bos te schrijven. Aan dit ver zoek heeft de aangezochte auteur op een uitstekende wijze voldaan. De biografie van dr. Bos geeft niet alleen een overzicht van het vele dat deze heeft ondernomen, maar ook een stukje parlemen taire geschiedenis waarin dr. Bos sis vrijzinnig-democraat een grote rol heeft gespeeld. Over de per- 5oon van dr. Bos heeft dr. Van Raalte slechts de meest aange name mededelingen gevonden. Zowel van het gezin waaruit dr. Bos voortkwam als van zijn eigen gezin valt slechts te berichten, dat het een gelukkige familie WB3 en van dr. Bos. dat hij een even wichtig. intelligent, en innemend man is geweest. Het boek Is derhalve niet zozeer boeiend om de grilligheid van de levensloop of de uitzonderlijkheid van het karakter van de hoofd persoon. maar om de veelheid van initiatieven, de vooruitstrevend heid van denkbeelden en het ver- moges om gedachten ln daden om te zetten van dr. Bos. Het is een arote verdienste van dr. Van Raaite, dat hij zijn stof zo ge ordend en uitgediept heeft dat deze drie verdiensten goed uit de verf komen. Wat ons bij lezing van dit boek in het bijzonder bezighield, waren de verschillende wegen die de beide vooruitstrevende studenten van de Groningse universiteit Bos en Troelstra zijn gegaan. Zij heb ben nog gelijktijdig gestudeerd en ïlkaar in het studentenkorps goed gekend. De een werd wiskundige, de ander jurist. Menigmaal heb ben zij later de degen in de poli tiek gekruist. Ook ls de persoon lijke verhouding eens gespannen geweest. Maar in. de praktische, politiek gingen hun gedachten dikwijls dezelfde kant op. En bei den mag men vanuit de Partij van de Arbeid gezien als voorlo pers en voormannen beschouwen. En toch is er groot verschil. Niet in het milieu waaruit zü kwamen, de kleine vrijzinnige burgerij. Maar wel in het tempe rament. De dichterlijke, emoti onele. door een visioen gegrepen Troelstra tegenover de evenwich tige. door en door democratische, op praktische initiatieven be dachte Bos. "Ï.Tet fundamentele verschil lag echter daarin, dat Troelstra naast de arbeiders, ging staan, zich solidair met hen toonde en hun strijd om gelijkgerechtigd heid schouder aan schouder met hen streed. Terwijl Bos, opkomend voor algemeen kiesrecht en maat schappelijke verheffing van de arbeiders, aanvoerder werd van de vrijzinnig-democraten. Hij streed niet mee met de arbeiders, maar hij opende vanuit de liberale rechtsstaatsidee de deur waardoor een zich mondig makend volks deel kon binnenkomen. Hij be hoorde tot degenen aan wie het te danken is, dat de emancipatie j van de grote massa in Nederland i op vreedzame wijze is verlopen, j Achteraf is het duidelijk dat het heeft moeten duren tot de eman cipatie aanzienlijk gevorderd en staatsrechtelijk voltooid was voor dat er voor mensen als Troelstra en Bos plaats was in één partij, zoals de Partij van de Arbeid. Misschien was dat tijdstip eerder gekomen ais dr. Bos in 1913 suc ces had gehad met de vorming van een kabinet van liberalen er sociaal-democraten. Maar de so cialisten weigerden mee te doen. Daartegenover staat dat een dergelijk kabinet er misschien niet in geslaagd zou zijn de onderwijspaclficatie, waaraan dr. Bos zo grote waarde hechtte, tot stand te brengen. En de onder- wijspaciflcatic is voorwaarde ge weest voor de ontwikkeling van een socialistische partij die als volkspartij socialisten van ver schillende geloofs- en levensover tuiging wil samenbundelen. Voor gelijkwaardigheid zijn twee dingen nodig. De groep die zich gelijkwaardigheid wil ver werven. moet zich zelf voldoende ontwikkelen en zelfrespect ver werven. Dat heeft de SDAP ge daan. Dat hebben mensen als Troelstra gedaan, die zich met grote persoonlijke offers solidair hebben getoond met de verdruk ten door naast hen te gaan staan. Maar de anderen moeten die ge lijkwaardigheid willen aanvaarden en erkennen. En daartoe hebben met name de vrijzinnig-demo craten veel bügedragen. De in voeging van de arbeiders als bur gers in de maatschappij, de staatsburgerlijke rechtsgelijkheid is in een kritieke fase door men sen als dr. Bos bevorderd. Uitg. Van Gorcom, Assen. n deze. rubriek vermeldt Het Vrije Valk zonder commentaar Iref- fcn.de uitspraken van anderen, uiter aard voor rekening van hen die wor den geciteerd. Daarbij herinnerde hij aan de stor men die rijn opgegaan In ons land na de ign. cocktail-party, waarbij minister-president De Quay de idee van de internationalisatie van het Nleuw-Guinea- probleem had gelan ceerd. De praktijk heeft dc premier achteraf volledig in het gelijk gesteld. Verslag van ec.i rede van minister Toxopéus in Strijen in Vrijheid en Democratie van 31 ianuari 1963.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1963 | | pagina 1