vr breekt lans voor
vernieuwing van toneel
Bram Boers ontvan
25.000ste vakdiplo»?
1489: VALENTIJNSDAG BLOEDBAD
Valentijnsdag in Schiedam
gaat onopgemerkt voorbij
Verraad in Schiedam
werd begin keizerrijk
„Comedie van 't
beroerde Scliiedai
Politie vervangt brommers
door lichte motorfietsen
mwmism
TAXI?
EUROTAX
69460
DWSÏeed
nederlaag
I
Auto in brand
in garage
Scliade aan auto
na slippartij
Damnieuws
Volkstuinders lenen
100.000.-
f
A. de Jong met
goud gehuldigd
Burgerlijke Sland
Het water in Rotterdam
Wisselkoersen
SCtilEDAMSE ZaflKRTJES
HET VRIJE VOLK DINSDAG 19 FEBRUARI 1963
BiuniiinHimiiiiniiiHniHminjiimniiimainiinBiin!i!iiiii!iiiiiiriii#iiiiiiffliiHiinmiiiiininiiiiflmimiiiiiiiiinmnin«nim!
-AGWA 4
(Van een medewerker')
„Want wij, acteurs, kunnen niet zonder publiek, maar juist
daarom moeten wij dichter bij elkaar komen te staan. Men
moet zich zelf of iets van zich zelf op het toneel kunnen terug
vinden. Er moet als het ware katharsis, een loutering van de
ziel van dé toeschouwer plaatsvinden en daarom ook stonden
de Grieken met hun toneel dichter bij het wezen van het to
neel, het wezen der dingen, dan wij. Wij zijn verdwaald, wij
kunnen nu nog slechts terugzoeken naar de weg, waarop wij
eens waren."
55
Vrouwe Alcid
Jonker Frans
Eenheid
Sluipen
Dit waren de woorden, waarmee de acteer Hans Tiemeyer van het
Nieuw Rotterdamse Toneel gisteravond in de Aula van het Stedelijk Mu
seum zijn lezing: over toneel, gehouden onder auspiciën van de Schiedamse
Jeugdraad, beëindigde. De lezing werd ingeleid door voorzitter W. Odé, die
de door familie-omstandigheden niet aanwezig zijnde conservator J. Paal
man verving. Met een „toi toi" gaf hij het woord aan Hans Tiemeyer.
De heer Tiemeyer vroeg zich aller
eerst af, waar men elkaar in de
kunst ontmoet. Ja waar? Want dit
geldt niet alleen voor het toneel,
Tenslotte ging de spreker toch
naar de toneelkunst toe, omdat ook
hier voorbeelden te over zijn. Eerst
tekende hij voor het grote aantal
en ons open stellen voor het wezen"
lijke der dingen.
Het zoeken naar nieuwe en
eigenlijk zjjn het zeer oude vor
men ziet men altijd in de kunst, om
dat een kunstenaar zijn tijd vooruit
is en de schijnwaarheid Iaat vallen
voor de echte waarheid. Wij leven
maar wat langs elkaar heen en staan
niet meer open voor de werkelijk
heid, voor het woord, voor adat
Maar daarom behoeven wij ook niet
zo angstig te z(jn voor de wereld
waarin wij nu leven, zolang er men
sen als Hans Tiemeyer zijn, die in
zien dat het om het wezenlijke gaat
en dit ook oprecht zoeken.
Het zal voor velen in de zaal een
werkelijk genoegen zijn geweest naar
deze spreker te hebben kunnen luis
teren en als hij goed begrepen werd,
zal de discussie na de pauze waar
schijnlijk niet al te levendig gewor
den zijn: men had een ontmoeting,
maar dit is een vraag, een uitgangs- I aanwezige jongeren een snel beeld
punt, waar de gehele moderne kunst I van het ontstaan van de toneelkunst,
zich mee bezighoudt. Het is inder- i Hij nam als voorbeeld de indianen
daad de moderne kunst, die zich uit 't Amazonegebied, maar hi) had
natuurlijk iedere groep primitieven,
aie men maar verkiest, kunnen ne
men. Bij de primitieven was er in
derdaad toneelkunst, d.w.z. zij besef
ten dit zelf niet en de heer Tie
meyer liet dit naar onze mening te
weinig uitkomen eigenlijk was et-
voor deze mensen ook van kunst
geen sprake. Slechts wij die zo ver
van deze mensen verwijderd staan,
kunnen dit nu zien als kunst.
Voor de primitieven waren de pan
tomimes, de dansen en de zangen die
zij opvoerden een bittere noodzaak.
Zjj zochten ook niet naar het wezen
der dingen door middel van kunst
of door middel van wat dan ook, zij
waren slechts bezeten door angsten
en probeerden zich door al hun
uitingen, op voor ons nu kunstzin
nige wijzen, van deze verschrikkelij
ke angsten te bevrijden. Ook de heer
Tiemeyer deelde dit de aanwezigen
wel mee, maar hij Het niettemin te
weinig uitkomen, dat daar, op het
moment van het gebeuren, geen
kunst werd geboren.
Alle toen en nu nog bij de pri
mitieven geuite emoties waren
delen van die mensen, zij waren eén
met bijna al het gebeuren rondom
hen. Toeschouwer en deelnemer aan
welke manifestatie dan ook, waren
één. En dit nu zou de heer Tiemeyer
en met hem velen terug willen
zien.
Advertentie LM.
TELtFOON
(Van een onzer verslaggevers)
yoor de financiering van de tuin
huisjes op_ het nieuwe volkstui
nencomplex" in het Beatrixpark wil
de gemeente een geldlening verstrek
ken van 100-000,Dit tegen een
rente van 4>é percent per jaar.
Zoals men weet wordt het complex
beheerd door het Algemeen Verbond
van Volkstuinders, welke voor door
betaling aan de volkstuinders zorgt.
Een en ander wordt besloten in tie
J* - -ui—U Cil UriUCl PUiUt UCüiUüGll Jal
een trefpunt in de kunst gevonden. 1 raadsvergadering van 25 februari.
Tijdens werkzaamheden in dc ga
rage Unique aan de Gedempte Bier-
sloot schoot een auto van de krik,
waardoor vonkwerking ontstond. De
achterzijde van de auto vatte hier
door vlam.
De monteurs wisten de brandende
auto de garage uit te duwen, waar
na zij met een snelblusser net vuur
trachtten te doven. Dit lukte met,
maar de brandweer, die inmiddels
was gealarmeerd, was het vuur snel
meester. De auto liep ernstige scha
de op.
De achttienjarige Bram Boers te Naaldwijk is de 25.000ste jong;
vakker die een diploma van de Stichting vakopleiding bouwbedri.
ontvangen. Maandag werd ter viering van dit gebeuren een feestcli
eenkonist gehouden in gebouw- De Binnenhaven te Naaldwijk. Bram
otving een oorkonde en een boek van Noordwijks burgemeester e
stapel boeken van het opleidingsfonds bouwbedrijf.
De heer E. Snoeck, voorzitter van dc Stichting vakopleiding bouwbe
maakte van de gelegenheid gebruik om deze na de oorlog gestichte va\
leiding in het zonnetje tc zetten.
Op de Burgemeester Pruissingel
nabh de Broekweg gleed maandag
morgen een personenauto, bestuurd
door de 28-jarige A. E. K. bij het
remmen door en kwam met kracht
terecht tegen een daarvoor rijdende
vrachtauto. De personenauto werd
aan de voorzijde swaar beschadigd.
Persoonlijke ongelukken deden zich fheer Snoezk niet. De spits wordt
XXI0 ti VOOr. /tfuiw dn lrlainnvn
De stichting werd in 1948 opgericht.
Het was voor twee consulenten een
hele toer om de patroons begrip voor
de opleiding bij te brengen. Eind
1947 waren tweehonderd leerlingen
ingeschreven die bij 150 patroons in
opleiding waren. Nu, na zestien jaar,
zijn er zevenduizend bedrijven, die
zich verplicht hebben de jeugdigen
een vakopleiding te geven. De vak
opleiding, het leeriingensteisel, be
gint een begrip te worden in de
bouwwereld, aldus de heer Snoeck.
Geheel tevreden over de belang
stelling voor de opleiding was de
door de kleinere bedrijven afgebc-
hiermee bezighoudt, vooral de toneel
kunst van na 1945. aldus de heer
Tiemeyer.
Voor de vraag „waar men elkaar
vindt" nam de spreker het beeld van
Zadkinc in Rotterdam als voorbeeld:
het beeld staat daar, omdat het om
de eenvoudige reden niet in de tuin
van een museum had kunnen staan.
Waar anders kan men dit beeld
beter zien, dan in de stad die on
danks haar verwoestingen weer lang
zaam begint te rijzen, langzaam uit
stijgt tot een metropool: tussen het
bedrijvige werk in de havens, het
voorbij getinkel van de trams en de
benauwende geluiden van de auto
claxons staat het daar als een na
vrant beeld van een waanzinnige
oorlog.
Hier raakt het beeld het wezen
der dingen; hier kan men weer luis
teren en weer zien en daar heeft
men niet alleen oren en ogen voor
nodig.
(Van een onzer verslaggevers)
Maandagmiddag heeft burgemees
ter mr. J. W. Peek dn gouden ere
medaille behorende bi; de Orde van
Oranje-Nassau opgespeld bij de heer
A. de Jong, Dr. Zamc-nhofstraat 141.
De heer De Jong kreeg deze medaille
bij bevordering.
Op IS februari 1913 kwam hij als
matroos in dienst bij L. Sm it's Inter
nationale Sleepdienst In Rotterdam.
In 1918 werd lij aangesteid als sleep
bootkapitein, welke functie hij op uit
nemende wijze heeft vervuld tot 15
september 1958. Met ingang van deze
datum werd hij aangesteld als assi-
sien-walkapitein en tevens belast
met de opleiding van toekomstige
sleepbootkapiteins. Als assistent-wal
kapitein heeft hij de zorg voor het
onderhoud van de 21 schepen tellende
vloot van havensleepboten.
Hjj is een toegewijde kracht, die op
zijn plaats en krachtens zijn functie
mede beeft bijgedragen tot het vesti
gen en behouden van de goede naam,
die Nederland heeft op het gebied
van sleepbootassistentie.
Bij de viering van zijn veertigjarig
jubileum in 1953 werd hem de zilve
ren ere-medaille, verbonden aan de
Orde van Oranje-Nassau, toegekend.
(Van een onzer verslaggevers)
De laatste zaalh-'.ndbalwedsfcrijü
van dit seizoen is voor de DWS-
dames een 126-nederIaag geworden.
Voordat DWS tot scoren kon komen
had Hygiea a! een 4—0-voorsprong
genomen. DWS speelde onzeker en
plaatste slecht. Enkele mooie doel
punten. van oa. N. Roiart, gaven nog
een beetje kleur aan de uitslag. De
heren heben hun koploper Dynamo 2
niet van de kampioensmat kunnen
afhouden. In een aantrekkelijke wed
strijd, waarin Dynamo duidelijk zijn
betere speltechniek demonstreerde
werd het voor DWS een 104-neder-
laag.
ten. Het is redelijk dat er stenrn»
opgaan om de financiële lasten v.
de opleiding door de gehele bedrijf
tak te laten dragen.
Hij stelde vast dat de opleidhu
zich moet aanpassen bij de ontwikke
ling van het bouwbedrijf, verdieping
en uitbouw van de primaire oplei
ding staat op het programma. Ook
voor vakken waarvoor de l.t-s. geen
vooropleiding geeft, zijn cursussen in
gesteld; stukadoors, betonyzervlech-
tere, steenhouwers en terrazzower-
kers. Verbetering van de opleiding
tot tegelzetter is in studie.
Wij moeten onze schroom, onze
angst om ons te geven, overboord
gooien en we moeten bevrijd de zaal
van een theater binnen gaan, maar
omgekeerd moet ook de acteur dat
doen.
In mindere mate, maar in ieder
geval nog veel dicnter bij de pri
mitieven, vinaen we dit ai (of nog)
by de Grieken. En het is daarom
met verwonderlijk, dat stukken als
Eiectra en Antigone ons vaak veel
meer doen en veel meer aanspre
ken, dan de stukken zoals wij die
van na de Middeleeuwen kennen.
Ook bij een stuk als Eickerlyc
vinden wij nog het contact tussen
acteur en toeschouwer, maar bh 'de
Commedia dell' Arte gaat dit reeds
helemaal vervagen en we moeten
dan ook niet verwonderd zijn, als
een acteur in deze tijd aan zijn
buurman op het toneel zachtjes
vraagt, of deze morgen bij hem
komt eten.
Als het moderne toneel daarom
met nieuwe vormen komt, die ons
niet aan staan en wij bedoelen
met nieuwe vormen ook werkelijk
nieuwe vormen, dus niet de toneel
stukken van bijvoorbeeld Claus, die
qua vorm eigenlijk niets nieuws
biedt dan moeten wij die niet
direct verwerpen, maar onze mantel
van de stoffige oude wereld die wij
met ons dragen, trachten af te gooien
yALENTIJNSDAG is vrijwel onopgemerkt voorbijgegaan in Schiedam. In vele landen Is het
dc dag waarop vrienden aan vrienden en/of verdienstelijke personen geschenken geven
als blijken van genegenheid. In Schiedam krijgt die dag maar nauwelijks tekening, hoewel
dc veertiende februari gevierd zou kunnen worden als een belangrijke datum in Schiedams
geschiedenis. Het is namelijk niet boud te beweren dat het Spaans-Bourgondische ryk van
Karei V en Philips II met de rompslomp van veroveringen in werelddelen als Amerika, met
een tachtigjarige vrijheidsstrijd van koppige Hollanders er niet gekomen zou zijn als niet
Schiedam in 1488/1489 voor Kooms-Koning Maximiliaan de poort opende naar de troon van
het Duitse Keizerrijk.
Maximiliaan, de grondlegger vaa het wereldrijk, heeft jaren dicht bij
de ondergang gestaan, maar het is te danken aan de steun van speciaal
Schiedam (sleutelstad in de strijd tussen de getrouwe Kabeljauwen en
recalcitrante Hoeken) dat omstreeks 1500 een begin kon werden gemaakt
met het vormen van een eenheid tussen steden en gewesten, die elkaar
gedurende eeuwen hadden bestreden. Het valt te betreuren dat de beteke
nis van Schiedam in dit opzicht vrijwel onbekend Is.
In de Grote Kerk herinnert een merkwaardige grafsteen ln spiraalschrift
aan dat gedenkwaardige verleden. Er staat te lez endat de Amsterdammer
Wijbrantsz sneuvelde op Valentijnsdag 1489 in Schiedam. Dat is een van de
slachtoffers van een verradeiijke aanval op Schiedam, Meer herinnert niet
aan die tijd. De povere literatuur over de geschiedenis van Schiedam
vormt daarbij nog een wankel ketentje, omdat elke auteur een voor
ganger heeft nageschreven, zodat men altijd bij dezelfde bron terecht komt,
De priester van de St.-L/urenskerk
te Rotterdam, Willem van der Sluis
(1453—1500), heeft een journaal bij
gehouden. Uit zijn notities komt de
belangrijkheid van Schiedam uit die
tijd duidelijk naar voren. In 1724
heeft Konielis van Alkemade met
behulp van het journaal van Van
der Sluis de geschiedenis van. d«
Jonker Fransen-oorlog beschreven.
Die geschiedenis raakt tevens geüiedl
de geschiedenis van Schiedam en
SCHIEDAM Geboren: Johannes
G zv H Gunneweg en J G Verver;
Willem D zv M Siemann en S Hee-
ringa; Grietje dv J Hexkes en A C
Deijl; Saskia dv G A Kany en J A
M Blonk; Martlnus zv J Zegers en
C MontijuRichard J zv L N J Korb
en M Hoefnagel: Johannes H zv C
L de Lorijn en J W M Speel; Jo
hanna M dv J van de Water en F C
H de Goede; Martinus W G M zv
ACM van Baarle en A M C van
Beurden; Henri P en Helena M zn
en dv H. P, Clement en H M Stee
houwer-; Gerard zv G Kiela en W
Rijkeboer; Margaretha M dv M van
Haaften en M M Burger.
Overleden JE van de Wetering
81 jr echtg van P van Wijgerden;
A Bouman 95 jr; W Janssen 67 jr.
H J Hersbaeh 77 jr echtg van L A
Bonefaas; J M van der Waard 63
jaar echtge van: A Harte.
Te weinig i.1 er bekend over de geschiedenis van Schiedam. Het boek van
Van Alkemade uit 1724 naar dc gegevens van Van der Sluis uit 14701500
is dan ook een rijke bron omdat daaruit blijkt dat Schiedam in de middel
eeuwen een stad van betekenis is geweest in Holland en dat het bestaan
van Maximil aan en zijn rijk in Schiedam zeljs aan de zijden draad heejt
gehangen. Da veertiende jebniari 1489 bracht in Schiedam een keerpunt in
een jarenlange krijg, die in wezen van 1350 dateert maar die bij de machts
overname van Maximiliaan omstreeks 1480 weer een hoogtepunt was ge
naderd.
DINSDAG
MONOFOLE: Vrouwen verdwijnen. 2
en 8 uur (18 Jaar).
PASSAGE: Ontwakende driften, 2.
en 8.15 uur (18 jaar).
WOENSDAG
MONOPOLE: Vrouwen verdwijnen, 2
en 8 uur (18 jaar).
PASSAGE: Ontwakende driften. 2.
en 8.15 uur (18 Jaar).
Diversen:
MUSIS SACRUM: Toneelwedstrijd
SG. 8 uur.
CBR. SOC. BELANGEN: Feestavond
Schiedams Mannenkoor. 8 uur.
CHR. SOC. BELANGEN: Contact
avond Lasclub Schiedam, 8 uur.
DE RANKChr. Vrouwenbond
Kethel, 8 uur.
DAGELIJKS
Tentoonstellingen:
STEDELIJK MUSEUM: Spiegel aan
de wand, 10—17 uur t.m. 17 febr
en Kunstschatten van Oud-Katho-
UeJse Kerk 19-17 uur t.m 2o febr
AFOTHEEK: Gouts. Hoogstraat 29.
Zeer bijzonder ia dat uit die tijd
enkele Schiedamse toneelstukken
dateren. In het boek van Van Al-
kemaae is de „Comedie van 't be
roerde Schiedam" opgenomen. De
situaties zijn authentiek Schiedams
maar men dient rekening te hou
den "met dichterlijke vrijheden. Zo
meent de oud-archivaris d.rs, A. van
der Poest Clement dat dit stuk is
geschreven door mr. Jacob Vinck
(omstreeks 1670) maar deze Vinck
laat in het toneelstuk ook opetre-
den majoor Nieuwpoort en burge
meester Beys uit de zestiende en
zeventiende eeuw. Zij geven min of
meer commentaar en zij zijn moge
lijk in het spel gevoegd omdat rij
voorouders van de befaamde familie
Vinck ziin.
Er zijn meer versies van dergelij
ke toneelstukken. Zo is ln 1949 in
de nalatenschap van Van Zuylcn
van Nijevell een oud rederijkersspel
ontdekt geheten ,,'t Spul van Jon
ker Franssenoorloch" en daterend
uit 1594. Het is gemaakt naar een
nog ouder spel, mogelijk uit 1490-
1500.
Dit authentieke rederijkersspel is
het oudste natioaaal-historische
drama van Nederland. Het is bij de
viering van het 675-jarig bestaan
van Schiedam in het Passage-thea
ter opgevoerd. Het werd ln de zes
tiende en zeventiende eeuw in
Schiedam steeds opgevoerd door de
rederijkeskamer „De Roo Roosen",
die de zinspreuk „Aensiel de
Joncheyt" voerde.
Het blazoen van deze rederijkers
kamer is nog in het Vlaardlngse
stadhuis te zien. De weergave van
de kindermoord op Bethlehem (Roo
Roosen) wijst op het bestaan ver
voor de Reformatie. De gegevens uit
het journaal van Willem van der
Sluis echter wijzen erop dat het re
derijkersstuk geen getrouwe weer
gave is van het historisch gebeuren.
Zo leid* Wittenhorst in dit stuk
het verraad. Naar wij in ons artikel
vermeldden was Wittenhorst op de
bewuste 14e februari in Dordrecht.
Daar werd hij ook gevangen geno
men.
Een trommelslager, Hans Scher
mer zou om zeven uur te vroeg het
verraderlijke sein hebben geslagen.
Dronken als hij was verstond hij
negen uur toen hij een oud vrouw
tje daar naar vroeg. Het was een
ter zeven uur.
Van der Sluis zegt daarover
en het klinkt heel wat waar
schijnlijker dat de ongeduldige
muiters om acht uur te vroeg op
vermeend gesenreeuw reageerden.
Ook de namen van de anaere
(werkelijke) verraders en ce na
men van de figuren in het rede
rijkersspel komen niet overeen.
Dit houdt evenwel niet in dat de
betekenis van het, spel moet wcwcen
onderschat. Het feit dat het ver
raad van de veertiende februari be
langrijk genoeg wera geacht om
Jaarlijks met een toneelstuk geme
moreerd te ".voiden, moet een De-
langrijke bijdj-age voor de kennis
van ete geschiedenis woraen ge
noemd, zoals ook het boek van Van
Alkemade de Schiedammers meer
te zeggen heeft dan kennelijk ooit
is geaaon.
tekenend voor de schaarsheid van
gegevens uit onze historie is dat zo
weinigen de feiten kennen.
Vrouwe Alcid, voogdes over Flo-
resV, heeft niet alleen gezorgd dat
Schiedam in 1275 stadsrechter kreeg,
maar tevens hebben zij en haar na
zaten Schiedam in een bevoorrech
te positie gebracht ten opzichte van
de buursteden, In de eerste jaren na
1300 was Schiedam een zeer belang
rijke stad in deze omgeving. Om
streeks 1350 begonnen de Hoekse en
Kabeljauwse twisten.
Gedurende een eeuw was het soms
niet duidelijk wie wie bestreed en
waarom. Men wisselde weleens van
partij omdat het eigenbelang boven
het gemeenschapsbelang werd ge
steld, Dat werd eerst anders toen
Maximiliaan aan het bewind kwam,
volgens zijn bestrijders, de Hoeken,
naar de macht greep. Hij huwde ln
1477 met Maria van BourgondiS, ny
was voortdurend in oorlog, geraakte
enkele malen aan de rand van de
afgrond, werd in 1482 regent voor
zdjn zoem Philips de Schone en was
zelfs van 1506—1515 regent voor de
latere .Karei V. Deze Maximiliaan
was de laatste ridder op de troon
van het Bourgondisch-Duitse rijk.
HU woonde tijdens zijn zwerftochten
bij zijn soms wanhopige opbouw, van
het grote rijk onder andere in 1488
bij burgemeester Pieter Veenlandt in
Schiedam in het huis aan de Brede
Marktsteeg.
Op 18 december staken de Rotter
dammers Delfshaven in brand. Tus
sen dit Delfshaven en Schiedam, als
mede Rotterdam, moei men In die
tijd grote stukken onbebouwde grond
zien.
Zo en passant werd ook het dorp
Sehoonderloo aan de Maasdijk plat
gebrand. De driehonderd Rotterdam
mers ondeo* Heinrijk Willemsz, Ge
rard Rooftas en Daniel Lepeltak
waren verheugd. De kans voor Schie
dam kwam toen Gerard Rooftas en
kele Schiedammers achtervolgde. Bij
de haven zag hij ze niet meer, maar
feU de kolk viel Rooftas mei der
tig mam in een put. De Schiedam
mers hadden bij de haven een put
gegraven en deze toegedekt met tak-,
ken en stro. Lepeltak en Joris van
Brederode achtten het daarna nood
zakelijk dat de dorpen Rhoom en
Poortugaa'l geplunderd weiden om
daardoor Schiedam te sarren. De
Schiedammers klommen ook in sloe
pen en er ontstond op de Maas een
gevecht. De Rotterdammers werden
van de dijk geworpen en de hoofdlie
den gevangen genomen.
gomnen de troepen voortijdig te
vechten. Eerst vluchtten de Rotter
dammers, maar later konden ze liet
overwicht verkrijgen. Ze dreven de
Schiedammers tot in de Ketelpoort
(Damlaan), maar toen sloegen de
inwoners van Schiedam zo hard te
rug, dat de Rotterdammers hals over
kop de weilanden in moesten.
De februari-overwinnlng werd
voor Maximiliaan de grondlegging
van zijn wereldrijk. Op 25 juni trok
ken de Kabelpauwen met G00 man
Rotterdam binnen en de volgende
dag verdween Jonker Frans Biet
meer dan duizend man naar Sluis.
Uit dankbaarheid voor dc Schie
damse steun bepaalde Maximiliaan
„in onzen stede van Schiedam den
II februari anno 1488" dat „onsc
stede van Amsterdam ten eeuwigen
dage hare wapen mogen bekleeden
mcWe kroone van onsen rijke". Het
wapen van Amsterdam draagt ook
inderdaad dc keizerlijke kroon en
de geschiedschrijver verhaalt dat
dit recht verkregen is omdat Am
sterdam aan Maximiliaan 60.000
gulden schonk voor het voeren van
dc oorlog; Schiedam kreeg mooie
previleglën. Eén daarvan was dat
jaarlijks op de veertiende februari
een stille omgang mocht worden ge
houden.
Op de stichting wordt een beroep
gedaan een opleiding voor molen
makers teverwezenlijken. Het oude
beroep van molenmaker, de man die
de nog circa duizend molens in ons
land moet kunnen restaureren en
onderhouden, dreigt vergeten te wor
den.
Ondanks alle mechanisatie in de
j bouw. aldus de heer Snoeck, zal er
nog een ruime plaats blijven voor de
ambachtelijke beroepen. Hij vestigde
de aandacht op het verschijnen van
steeds meer vaklieden op de werken
die om hun specialistische kennis een
eigen verantwooi -lelijkheid hebben.
Op de cursus en voorlichtingsavon
den die de stichting voor deze catego
rieën bouwvakkers wil g-even, zal deze
eigen verantwoordelijkheid in het
raam van de verhoudingen op de
bouwplaats steeds naar voren wor
den gebracht. Voor het leidinggevend
personeel zal dit een omscholing van
instelling noodzakelijk maken.
De directeur van de Stichting vak
opleiding bouwbedrijf, de heer jhr.
mr. W. C. S, Laman Trip deelde nog
mee dat de cursussen voor helers en
voor vaklieden in de systeembouw op
om op een centraal punt een oplei-
komst zijn. Voorts zijn er plannen
öingscentrum voor het gehele bouw
bedrijf te stichten.
De stichting; is onlangs begonnen
met instructieavonden voor onder
houd en bediening van het materiaal
voor het maken van stalen steigers,
instructed ageri voor bediening van
houtbewerkingsmachines en een cur
sus torenkraanbestuurders. Bij dit
alles wordt veel aandacht besteed
aan veilig werken
Vandaag: gemiddeld keukenzout-
gehalte 650 milligram per liter; ge
middeld geleidingsvermogen 1660 mi-
croSlemensgemiddelde hardheid
24,5 graden Duitse hardheid.
Verwachting voor morgen: gemid
deld keukenzoutgehalte 650 milligram
per liter; gemiddeld geleidingsvermo-
gen 1660 microSiemens; gemiddelde
hardheid 24,5 graden Duitse hard
heid.
Gemiddeld keukenzoutgebalte:
maandag 670 milligram per liter.
De strijd naderde de climax. Twee
dagen na de strijd, op 8 februari,
komen drie ruiters uit Schiedam bij
Jonker Frams. Ze doen een voorstel
voor het verred el Ijk overdragen van
de stad Schiedam aan Brederode. Zij
vertellen dat de troepen steeds on
enigheid hebhen in Schiedam. Er
zijn dan ook Bourgondische (Gel
derse en Kleefsetroepen ln Schie
dam gelegeerd, verder vendels uit
Haarlem, Leiden, Amsterdam, Den
Haag, Naarden, Muiden en Weesp.
De haven lag vol oorlogschepen,
want Brederode moest worden inge
sloten, De burgerij zal in enkele stra
ten niet veel ruimte gehad hebben,
wamt de soldaten waren in de grote
panden op de Hoogstraat, Dam,
Kerkstraat e.d. gehuisvest. Onder
ling moet het een danig gekrakeel
geweest zijn en de geschiedschrijver
verhaalt van ruwe taai en vee! ge
scheld. De drie verraders, Jan van
Nijmegen, Gerard van Houten en
Albert van Kleef gingen terug naar j bedrag gemoeid van 54.800,-
(Van een onzer verslaggevers)
Voor de aankoop van 750 vuilnisvaten en 100 papierbakken vragen B. en
Ween krediet van 14.925,In de raadsvergadering van komende maan-
dag zal hierover moeten worden beslist. Een punt echter, dat waarschijnlijk
geen moeilijkheden zal opelevercn.
De politie, welke op het ogenblik bromfietsen hl gebruik heeft om mede-
biomfietsers mee te kunnen controleren, wil overgaan op lichte motorfietsen.
Het komt nogal eens voor dat een
politionele bromfiets een civiele niet
kan inhalen. Voorlopig is eén
bromfiets aan vervanging toe. B. en
W. vragen een krediet van ƒ900,—
voor de aanschaf van een lichte mo
torfiets.
De oudste roltrommel-vuilnisauto,
daterend van 1954, is aan vervanging
toe. In het kader van een geleide
lijke overschakeling op het gebruik
van persvuilnisauto's, die in de prak
tijk zeer goed blijken te voldoen, Is
het gewenst een derde persvuilnis-
auto aan te schaffen. Inclusief enkele
kleine voorzieningen is hiermede een
18 februari
Amerik. dollar3,603.601
Engels pond 10,0910,094
Franse frank 73,4673,51
Belgische frank 7,2217,231
Zwitserse frank83,25483,304
Zweedse kroon 69,44469,494
Duitse mark 89,9690,01
Deense kroon 52,0952,14
Noorse kroon 50,37—50,42
Canada 3.33J-I3,34/»
Italiaanse lire 57,95458,004
Oostenrijkse schilling 13.93Ï13,941
Escudo's 12,58412,595
In een authentiek geschrift uit die
-tijd lezen we dat te Dordrecht de
steden Delft, Leiden. Haarlem, Am
sterdam, Gouda, Alkmaar, Hoorn,
Enkhuizen, Schiedam en Schoonho
ven op 5 april 1477 trouw zwoeren
aan Maximiliaan. Dat Is het begin
van de groei naar eenheid in de lage
landen. Duidelijk is ook, dat wel
Schiedam, maar niet Vïaardlngen of
Rotterdam tot de machtige steden
behoren.
De jaren 1488/1489 bleken zeer kri
tiek voor de partijen. Maximiliaan
werd zelfs in Brugge gevangen ge
nomen. maar de Hollandse steden
en paus Irmocentius VTfl konden
hem vrij krijgen. Inmiddels was Jon
ker Frans van Brederode op 20 no
vember 1488 uit Shils vertrokken en
's nachts konden de 2000 man zfch
van de zorgeloze stad Rotterdam
meester maken. Brederode heeft
nimmer kunnen doorstoten naar an
dere gewesten, omdat Schiedam hem
steeds de weg versperde. Hoewel het
verleidelijk is te verhalen van alle
SchiedamsRotterdamse botsingen,
zullen we ons tot de belangrijke be
palen. Op 4 december 1488 kwamen
150 man onder Komelis van Tres
long onder de wallen van Schiedam
om onze stadgenoten te treiteren.
De Schiedammers trokken er op
los, z(j achtervolgden de vijand door
de landerijen, maar arglistig was
een deel van de Rotterdamse aan
hang in de boomgaarden van slot
Starrcnburg verborgen. Dit slot heeft
gelegen ln de buurt van dc Over-
schieseweg. De Rotterdamse scha
vuiten vermoordden zes Schiedam
mers en namen er twaalf gevangen.
De Schiedammers zonnen op wraak.
Schiedam. Zij hitsten daar de troe
pen tegen elkaar op.
Hei werd zo rumoerig, dat de be
volking zich beklaagde bij Maximi
liaan in Dordrecht, maar toen hop
man Nicolaas van Wittenhorst voor
zijn mannen ging pleiten, dacht
Maximiliaan niet aan de burgers. In
middels hadden de verraders hun
werk gedaan. Dc wacht zou op 14
februari 's avonds om negen uur z(]n
overvallen, de kanonnen zouden van
de wallen ln de kerksloot zijn ge
reden en Jonker Frans had maar
het bezoek aan Schiedam te bren
gen.
Om hem het gunstige bericht te
brengen reed op 13 februari, "s mor
gens om rijf uur, een verrader de
Rotterdamse poort uit. Hij gedroeg
zich als een waanzinnige, maar dat
was een list. want zo liet men hem
gemakkelijker gaan. HU bracht aan
Brederode de brief met het krijgs
plan en hij verzocht hem alvast de
troepen naar de Schiedamse wallen
te sturen. Dat deed Brederode maar
ai te graag.
Achthonderd man ln twee groe
pen slopen tot aan de Overschiese
poort en de Rotterdamse poort. In de
stad zou men gaan vechten als van
bulten de kreet kwam dat Jonker
Frans voor de poorten stond. Om
acht uur werd een kreet gehoord.
Dat was het sein niet, maar de ver
raders dachten het. Z5I overvielen
de Haarlemmers. Deze kregen ech
ter de steun van vele honderden an
dere burgersoldaten uit Holland. Het
aantal gekwetsten was groot, veel
gewonden stierven door een slechte
verzorging en de verraders werden
in het opehbaar onthalsd. Valentyns-
avond 1489 in Schiedam was een
bloednacht
Toen de troepen van Brederode in
de buurt van Schiedam kwamen,
ontmoetten zij bevreesde en vluch
tende verraders. Kort daarop, in
mei, poogden de Rotterdammers r.;et
SOO man Schiedam van de zwakste
zijde te veroveren. Op de Oudeaijk
(dus in het huidige Nieuwlana) be-
Vervanging van de oude bestelauto
gebruikt door de Ontsmettingsdiensi
en reeds in 1961 afgeschreven, is
noodzakelijk geworden. De aanschaf
fing van een nieuwe bestelauto
vraagt een uitgaaf van 5.700.
Bij de Plantsoenendienst is momen
teel nog in gebruik een 10 jaar oude
benzine-tractor, die door een diesel
tractor moet worden vervangen. De
praktijk heeft uitgewezen, dat een
diesel-tractor een aanmerkelijke be
sparing op dc brandstofkosten ople
vert. De kosten bedragen ƒ10.685,
Bij de Plantsoenendienst wil men
voorts een grondfreesmachine, voor
zien van een dieselmotoraandrijving
en toebehoren. De kosten van deze
machine bedragen ƒ5.500.
Ter uitbreiding van het aantal po-
litie-auto's voor recherche- en andere
doeleinden, is het gewenst, dat een
personenauto (zonder mobilofoou-
installatie) wordt aangeschaft.
De prijs van deze auto bedraagt
4500,af te schrijven in ten hoog
ste 3 jaar.
Het is het tweede tiental van de
damclub Schiedam gelukt om in de
thuiswedstrijd tegen Ons Genoegen 2
de eerste overwinnig van het seizoen
te boeken. Er werd met maar 8 man
gespeeld. De overwinning kwam nog
in gevaar omdat Bogerd aan bord
zes, ondanks dat hij duidelijk op
winst stond, op de klok verloor. Ris-
seeuw wist met een schijf achter nog
remise te bewerken. De volgends
wedstrijd wordt weer thuis gespeeld,
tegen Charlois IV. In de Uitstrijd
werd tegen deze club met 12—8 ver
loren-
De uitslag:
L. Vrijland—R. Groenendijk 2—0;
A. Risseemv— p. v. d. Wal 1—I; Theo
Vrijland—L. Ladder 2—0; C. Heeu-
wenhoek—T. de Ruiter 2—0; J. van
Straaten—C. Schouten 2—0; C. J.
Bogerd—B de Ruiter 0—2; E. Bre
men—L. Kranendonk 20; F, Rade
makersL. Wingelaar 02; niet op
gekomen— L- de Gelder 0—2; niet
opgekomen—T. Tielemans 0—2.
De bromfiets van de nagelheter
J. P. B. werd gestolen in de Hoofd
straat. Het rijwiel stond niet op slot.
Zo ook de fiets van de bankwerker
H. de J., die onafgesloten op de Sin
gel stond.
HET VRIJE VOLK
SCHIEDAM
Redactie en Administratie:
b.g.g uitsluitend Redactie
Te! 60147
Passage 20 - Tel. 68798
'OAWVtRIJ
Kapsalon Hélène. de salon
voor de beter PERMANENT.
Stroomloos voor ieder haar
geschikt, 7.50. Hélêne tiède
permanent de meest ideale
natuurlijke permanent f 10
Gratis halen en brengen per
luxe auto voor permanent
Kapsalon Hélêne. Rem-
brandtlaan 22, Schiedam, tel
67170.
ALLES op gem. betaling v.a.
f 1.— p. w. Goederenhandel
Fa. A. Sehilperoord Zn.,
Tuinlaan 40. Schiedam
Gevr. BEWAKER rijwielstal.
ling Station NS Schiedam,
voor 20 a 30 uur p.w., za
terdags en zondcas vrij. Aan
melden 10-12 u. a. d. stal
ling.
