gebouw van
en De Waarheid
•antserauto
met 1200 kilo boter aan
Zestig jaar levenservaring
Prins Bern hard tot NOVIB:
'Miljoenen verstoken
van brood om te leven'
Explosie en j
brand in
j fabriek van i
linoleum
m
1
T.b.c.-explosie is
altijd mogelijk
AI 900 mensen
verhoord bij
zoeken naar
Arie v. Hemert
STEUNT HET Dr W. DREES ÈONOS
Verf
mtffiHmiTiWilil
Volvo beproeft
gasturbine
Oogklep
sia
HET VRIJE VOLK VRIJDAG 22 MAART 1S63
PAGINA S
Onverwachte explosie.
op
IP
Onder druk
tëp meulên miiri
denter
wèg...
verstopping
Zwanenberg Oss
verwerft Echfa
Van een onzer verslaggevers)
'Miljoenen in deze wereld zijn anno 1963 nog verstoken van
het meest elementaire dat een mens kan eisen; brood om van
te leven. Er zijn 300 tot 500 miljoen mensen,.die doorlopend te
weinig voedsel krijgen. Daarnaast zijn er nog een miljard man
nen, vrouwen en kinderen, die zo slécht gevoed worden dat zij
geen kans krijgen krachtig op te groeien. Een hoog kinder
sterftecijfer, lage gemiddelde levensverwachting en vele ziekten
zijn daarvan het gevolg.
De verkiezingen van 1905 waren van belang, omdat er 1
1 beslist zou worden over het lot van het kabinet-Kuyper. Nu S
zou het volk, althans dat deel dat stemrecht had. zich kun-
I nen uitspreken over het beieid dat de regering bij de spoor- j§
wegstakingen had gevoerd.
j 'En dr. Kuyper, die als overwinnaar geen grootmoedigheid j§
l kende, die de tegenstellingen bleef toespitsen en de Koningin g
f bü de Troonrede in september 1903 de woorden in de mond
I gaf van 'misdadige woeling', kwam, mede als gevolg van dit
toespitsen, bij de verkiezingen van 1905 ten val.' j§
I De belangstelling voor de uitslag was buitengewoon groot.
Op de avond van de verkiezingsdag had een grote massa be- i
j iangstellenden zich verzameld op de Nieuwe Zijds Voorburg- g
wal, de krantenstraat te Amsterdam. Drees, sinds een jaar j
I lid van de SDAP, maar nog geen stemgerechtigde, stond i
vooraan. Naast hem, met de pet, stond Jonkmans, een van i
j de mede-oprichters van de stenografieclu'b 'Steeds Sneller' g
(Van een onzer verslaggevers)
Een felle brand heeft gister
middag de oude fabriek „Noord"
van de N.V. Nederlandsche Lino-
leumfabrieken te Krommenie
voor een belangrijk deel in de
as gelegd.
De brand ontstond omstreeks kwart
over een. waarschijnlijk door broei
van kurkment (een akoestische on
derlaag voor linoleum), in een van
de droogkamers en brak na een he
vige explosie door naar andere droog-
kamers.
Ruim veertig kilometer kurkment.
die In deze ruimten hingen te dro
gen, werden door het vuur aange
tast.
Twee brandweerlieden, die op het
twintig meter hoge aak van de fa
briek in actie waren, werden door de
kracht van de ontploffing enkele
meters weggeslingerd.
Tot hun geluk werden *ij tegen een
balustrade geworpen, waarbij zij
slechts lichte verwondingen opliepen.
Direct na het uitbreken van
de brand traden de automatischs
.sproei-installaties in werking en wer
den de droogkamers luchtdicht afge
sloten. Na een uur leek het erop. dat
de brandweer het vuur meester was.
Volkomen onverwacht «ven wei
volgde toen As ontploffing, waardoor
enkele muren tussen de droogkamers
bezweken. De vlammen grepen daar
na snel om zich heen. Even later
later stortte het dak gedeeltelijk in.
Uit alle omliggende plaatsen kwa
men de brandweren aangesneld. Dut-
senden liters water werden in de
vlammen gepompt. Het blussingswerk
werd ernstig bemoeilijkt door een
enorme rookontwikkeling. Uit voor
zorg ging men er toe over het kan
toor van het bedrijf, dat dicht tegen
het droogkamercomplex aanligt te
ontruimen.
Om half vijf in de middag .was de
brandweer de situatie in zoverre
meester, dat er niet meer voor uit
breiding van het vuur gevreesd hoef
de te, worden. Met tien stralen bleef
mb£f8r laat io »vond
direcUe waagde zich niet aan
een schatting over de schade. In 1956
h'nfw e5n bt;and in dezelfde fa-
verlorem66 door braad
IfJsJ
AMSTERDAM (ANP) De Amsterdamse advocaat en pro
cureur, mr. R. J. C. Cornegoor, heeft namens zijn Zutphense
client IV. l'Eciuse, vanochtend 'conservatoir beslag gelegd op
het gebouw Felix Meritis aan de Keizersgracht in Amsterdam.
Tn dit oude grachtenhuis, dat eigendom is van de communis
tische stichting Bepenak, zijn onder meer de kantoren en de
redactie van het dagblad „De Waarheid", het weekblad „Uilen
spiegel" en van het partijbestuur van de CPN ondergebracht.
Een foto van de felle uitslaan
de brand, die gistermorgen de
magazijnen en opslagplaatsen
van Vroom en Dreesmann te
Leeuwarden geheel Ternieldc.
Van het naast de firma gelegen
pand van Bervoets* brandde de
zolderverdieping uit. De winkel
en de kantoren van Vroom en
Dreesmann bleven gespaard. Dc
schade wordt geschat op drie
kwart miljoen gulden.
(Luchtfoto ANP)
ROOSENDAAL (ANP) Douane
beambten hebben in de nacht van
woensdag op donderdag onder de ge
meente Huybergen een gepantserde
Advertentie I.M.
fn. deze rubriek vermeldt Het Vrije
Volk zonder commentaar tref-
jende uitspraken van anderen, uiter
aard voor rekening van hen die wor
den geciteerd.
Het beperken van de loonstijging
tot het toelaatbaar gemiddelde van
8,7 pet. legt «en zeer zware druk
op de Interne coördinatie aan werk
geverszijde. Indien de vakbeweging
de werkgevers onder een zodanige
druk plaatst, dat de interne coördi
natie aan werkgeverszijde ineffec
tief wordt, dan wordt het gehele loon
systeem ineffectief.
In een artikel in ons blad van
februari jl. hebben wij gesteld, dal
de goede overlegsverhoudingen vra
gen dat geen overtrokken eisen wor
den gesteld. Zonder op de behande
ling van de betrokken voorstellen
vooruit te lopen, zonden wij nu reed»
willen zeggen, dat wij de ontwikke
ling in de grafische industrie betreu
ren, Naar ons idee hebben overtrok
ken eisen en het oproepen van een
gespannen sfeer het maclitselemint
ren té zwaar accent gegeven,
waardoor actiecomités kans zien
de onderhandelingen te beïnvloeden
en de tVemelsfelders gelegenheid
krijgen kwalijke uitspraken te doen
Uit De Katholieke Werkgever
van 20 maart 1963
moet u toch bij
Heeft u al eens eerder deze
Internationaal bekende „Jacky"
dameskousen, vastgestelde prijs
1.95 per paar, gekocht? Dan
weet U uit ondervinding hoe
solide, elegant en van een
uitzonderlijk goede pasvorm
deze kousen zijn.
Want „Jacky" kousen zijn niet
zo maar Nylons, neen, deze
naadloze Jacky kousen zijn ge
maakt van originele Perion-
garens.
Morgen houden wij een spe
ciale aanbieding van deze bij
zondere, „Jacky" Perlonkousen
voor nog géén gulden pér
paar.
"rwé:
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze Jacky
Perlonkousen
in alle maten,
per paar voo
personenauto die 1200 kg boter ver
voerde in beslag genomen. De beide
inzittenden wisten te ontkomen.
In de smokkelwagen, bleken by
nader onderzoek tel van ingenieuze
strijdmiddelen ingebouwd te zijn. De
motor was zwaar gepantserd en ook
de cabine had verschuifbare pantser
platen.
Er was een blik met 15 liter olie
ln de cabine, dat via een leiding wa3
verbonden met de uitlaat. Bij ach
tervolging kon olie ln de uitlaat ge
spoten worden, waardoor een rook
gordijn ontstaat. Verder was achter
in de bagageruimte een kist met en
kele honderden „kraaiepoten" ge
monteerd, die met een stalen kabel
opengetrokken kon worden vanuit de
cabine. Het geheel werd gecomple
teerd door een grote schijnwer
per om achtervolgers te verblinden.
De mannen van de centrale veld
dienst van de hoofdinspectie invoer
rechten en accijnzen te Roosendaal
hadden de auto, vorige week reeds
achtervolgd bij St.-Willebrord. De
smokkelaars ontkwamen toen door
„kraaiepoten" (drie-puntige spij
kers) op .de weg te strooien, waar
door de ambtenaren tot stoppen
werden gedwongen.
Woensdagnacht werd de wagen
weer gesignaleerd. De douanemensen
kwamen de auto onderweg tegen. De
smokkelaars verkeerden even in de
veronderstelling dat hun verkenner
terugkeerde en stopten langs de weg.
Toen ze hun vergissing bemerkten
trachtten ze nog de douanewagen
van de weg te rammen. Toen dit niet
lukte kozen ze het hazepad.
fXdverter'ie J.M.)
(Van onze kamerverslaggever)
Het is minister Cals bekend, dat
aan de Rijksuniversiteit in Utrecht
tien gevallen van t.b.c. zijn ontdekt
bij een onderzoek waarbij 361 studen
ten waren betrokken. Dit heeft de be
windsman donderdagmiddag geant
woord op vragen van de socialisti
sche onderwijsdeskundige dr. Tans.
Hij zei verder, dat ruim 85 percent
van de studenten in Utrecht zich op
de een of andere wijze aan een on
derzoek hebben onderworpen. D« voe
dingstoestand van c'e studenten was
goed. zo verklaarde .'.ij. Een uitbar
sting van t.b.c. is evet wei. ook bij de
goede gezondheidstoes; i.nd van het
Nederlandse volk. steecis mogelijk.
Een sluitende preventie ii niet te rea
liseren.
De verplichting tot regelmatig on
derzoek is voor de studt nten reeds
bij de meeste universiteiten inge
voerd. De bewindsman ze de bestu
ren. die deze verplichtte:; nog niet
hebben iugevoerd. op di noodzaak
daarvan wijzen.
Op een vraag van dr Lamberts
'p.v.d.a.) antwoordde mi Cals dat
inderdaad hef overbevoltzijn van
collegezalen een rol bij de besmetting
kan spelen.
Een nieuw natuurproduct,
dat géén kramp geeft.-
De heer l'Eciuse meent wegens
smaad en laster ,,De "Waarheid" voor
een bedrag van ruim /100.000,te
kunnen aatispreken.
De president van de Amsterdamse
rechtbank heeft gisteren toestem
ming voor het conservatoir beslag
verleend. Het beslag is vanmorgen
om negen uur bij het kadaster gete
kend. Mr. Cornegoor zal spoedig'een
verzoek tot waardebepaling bij de
rechtbank Indienen, waarna hij een
dagvaarding tot schadevergoeding
zal uitbrengen.
De *0-jarige heer l'Eciuse, die
eigenaar is van een parfumeriewin
kel en schoonheidssalon in Zutphen,
Is zijn actie tegen het communisti
sche weekblad begonnen naar aan
leiding van een artikel in het blad
van 9 maart, waa.;in de Zutpbenaar
„een cx-SD'er" -rordt genoemd die
in 1944 de Apeldoornse KP-piocg
van in-i Meinarde van Terwisga
zou hebvan verraden.
Van deze groep werden acht men
sen gefusilleerd. Volgens De Waar
heid werd E. in 1946 ter dood ver
oordeeld. Deze straf werd achtereen
volgens bij gratie gewijzigd ln le
venslang en twintig jaar. In 1957
kwam E. vry.
Mr. Cornegoor deelde het ANP
mee, dat zijn cliënt door het artikel
in het communistische dagblad van
zijn broodwinning is beroofd. De par
fumeriezaak, waarin ondermeer
stinkbommen werden gegooid, wordt
geboycot. Het beweerde verraad Is
volgens de raadsman en ook volgens
anderen „volkomen uit de lucht ge
grepen". „Hij is nooit SD'er ge
weest".
De communistische beweging
heeft Felix Meritis destijds voor
f 350.000,gekocht. Het gebouw zou
thans volgens insiders ongeveer een
half miljoen waard zijn.
Advertentie I.M.
dragees herstelten uw
natuurlijke stofwisseling
OSS (ANP) De raad van bestuur
der N.V. Koninklijke Zwanenberg-
Organon heeft in overleg met de
aandeelhouders en de d'rectle van
de Tï.V, Echfa te Enschede besloten
tot een algehele samenwerking met
Echfa. „lil ruil voor gewone aande
len N.V. Koninklijke Zwanenberg-
Organou hebben wij het gehele uit
staande aandelenkapitaal vanEchfa
verkregen. In verband hiermede zjjn
door ons 370.000,gewone aandelen
uitgegeven, volledig gerechtigd tot de
winst van 1963 en volgende jaren,"
alöas de raad.
De heer H. H. Klaassen heeft zich
bereid verklaard aan te blijven als
directeur van Echfa,
(Van een onzer verslaggevers)
Zes rechercheurs van de Hilven rm
se politie zijn Iedere dag bezig om ti
trachten licht te brengen in de noi
steeds onopgehelderde rerdwi.ïninj
van de negenjarige Ar,ï van Hemert
uit de Nieuwe Doelenstraat teHll-
versum.
Vier politiemannen speuren onaiget
broken in .vijvers, regenbakken, kuilen,
kelders en opslagplaatsen te de be
bouwde kom, bos en hei.
Van Arie van Hemert is sinds
woensdag 13 februari nergens een
spoor gevonden.
Tot ver buiten Hilversum zijn tot
nu toe reeds bijna negenhonderd men
sen aan de tand gevoeld, zonder enig
resultaat.
Dit zei gistermiddag prins Bemhard als algemeen voorzitter van de Neder
landse Organisatie voor Internationale Bijstand (NOVIB) in een bijeen
komst in het Kurbaus te Scheveningen, bij de opening van de Wereld Anti-
Hongerweek.
Advertentie I.M.
speciaal
handschoenen
magazijn
foiierdam:
karei doormanstraat 294
den haag 'vert«6traat 3
De Prins haalde in zijn rede enige
punten aan uit het rapport van de
PAO, de voedsel- en landbouworgani
satie van de VN. Hierin staat o.m.
dat tenzjj drastische maatregelen
worden genomen, de voedselvoorzie
ning in de onderontwikkelde landen
steeds meer ten achter zal geraken
op de eigen behoefte.
Zolang het voedselvraagstuk er niet
is opgelost kan er nauwelijks sprake
zijn van enige sociale vooruitgang.
En dat kan volgens het FAO-rapport
alleen wanneer de landbouw in die
landen op hoger peil wordt gebracht.
G=?n goring? opgaaf rcor een bevol
king die zelf aan chronische onder
voeding lijdt en niet tot grote ar
beidsprestaties in staat la.
Sinds de start van de Anti-Honger
actie in 1960, aldius de Prins, is reeds
veel gebeurd. O.», is het •wereldvoed
selprogramma' opgesteld, dat tot doel
heeft de voedseloverschotten onder
gunstige voorwaarden naar gebieden
met voedseltekorten te hevelen. Dit
moet echter gezien worden als een
overgangsmaatregel. Permanente op
lossingen kunnen alleen worden ge
vonden als de ondervoede volken
hebben geleerd zich zelf te helpen.
Verheugd was de prins over de ini
tiatieven die in ons land zijn geno
men: het Jongeren-Vrijwilligerspro-
gram van de regering en de uit par
ticulier Initiatief voortgekomen stich
ting Jongeren Vrijwilligers Korps.
De Prins noemde ten slotte een
aantal mogelijkheden om als Neder
lander aan de Anti-Hongeractie bij
te dragen. Hij noemde het nieuwe
initiatief Een gast aan tafel' en de
persoonlijke actie 'Een procent Daad
werkelijke Gerechtigheid'.
'Laat Nederland opnieuw voorgaan',
zo besloot hij zijn toespraak.
Het afgelopen Jaar was voor de
Novib zeer gunstig, zo heeft de voor
zitter, mr. baron Van Voorst tot Voorst
meegedeeld. Er werd vier miljoen
ontvangen, waarvan de helft uit de
10x10 actie. De najaarsinzamelina
van de ruim duizend plaatselijke co
mité'* heeft 900.000 opgebracht.
STOCKHOLM (AP) Een nieuwe
Zweedse gasturbinemotor, die ln ve
le opzichten onconventioneel is,
heeft tot dusverre met bemoedigende
resultaten proefgedraaid.
De nieuwe gasturbine, waaraan de
Volvofabrieken te Gotenborg -sinds
lang werken, is bestemd voor zowel
burgerlijk als militair gebruik.
Het ligt in het yoornemeti de motoi
in te bouwen ln de nieuwe Zweedse
S-tank en ln andere zware voertui
gen. Het is niet onmogelijk dat de
motor in de toekomst ook geschikt
gemaakt zal worden voor gebruik in
gewone gezin,'«automobielen.
De gastmrblne, genaam RX, wordt
nog steeds intensief beproefd in de
Volvofabriek. Hij is de vrucht van
acht jaar studie en experimenten.
et kabinet-De Quay is in
- verlegenheid geraakt dfir
het verloop van het Tweede-Ka
merdebat over de nota reclame
televisie. Men zou er zich over
kunnen verbazen, als met tn net
verleden bij herhaling was geble
ken, dat dit kabinet tot vreemde
sprongen in staat is.
Vier jaar geleden heeft deze re
gering bekendgemaakt, dat zu
commerciële exploitatie van het
tweede TV-net wenst. Sindsdien
hebben zich de nota's, brocnu-
res en verklaringen over de com
merciële TV opgestapeld tot een
zuil van respectabele afmetingen.
Zij die een beetje thuis zijn in de
Nederlandse politieke verhoudin
gen. hebben ai lang geleden uit
gerekend dat de regering met
haar plan geen schijn van kans
maakte. Toch is de regering door
gegaan. hardnekkig met oogklep
pen op tot het einde.
Tot het bittere einde mogen wij
wel zeggen. Zij moet zich hebben
laten lelden door blind optimisme,
misschien gebaseerd op vage
voorspellingen van de 'publieke
opinie'.
De Tweede Kamer heeft ln grote
meerderheid laten weten geen
commerciële exploitatie van het
tweede TV-riet te wensen. Een
motie van die strekking is een
s meerderheid voorspeld. Toen
dat tot de regering doordrong,
had zij haar antwoord niet klaar.
Aanneming van zo'n motie zou
gevolgen kunnen hebben voor de
staatssecretarissen, die de nota
reclame-TV hebben ondertekend,
voer de ministers in wier plaats
zij optreden en mogelijk voor an
dere kabinetsleden, verklaarde
minister Cals.
Er was dus kabinetsberaad no
dig, maar het kon Listeren niet
meer, omdat verschillende minis
ters afwezig waren. Nogal vreemd
allemaal, als men weet dat niet
den al het eigenlijke vraagstuk
gisteren pas, maar vier Jaar gelè-
op tafel lag.
De enige verklaring voor die
houding kan zijn, dat bet ka
binet meent een formeel band-
vat te hebben om een aangeno
men motie naast zich neer te
leggen. Het college in staatsrecht
van prof. Oud bewees hooguit het
formele gelijk. De kamermeerder
heid tilt terecht veel zwaarder
aan het politieke gewicht. Van
de aanvang af is dit trouwens
het onwerkelijke geweest in het
kamerdebat. Regering en voor
standers van commerciële exploi
tatie van het tweede TV-net heb
ben het voorgespiegeld alsof zij
in feite niet meer wensten dan
een soort technische,, aanvulling
van bestaande mogelijkheden, te
regelen op grond van bestaande
wetten. Zij hebben bet politieke
gewicht verkleind, verdoezeld. En
daarmee tegelijk de grote misre
kening gemaakt. Voorstanders
hebben geredeneerd dat commer
ciële zenders toch ook het beste
met de cultuur voorhebben en dat
reclame niet beslist tot culturele
barbarij hoeft te lelden. Waarmee
zij dan voorbij zagen aan het be
toog in de nota reclame-TV van
staatssecretaris Scholten zelf, die
bij commerciële televisie het pro
gramma beschouwt als verpak
king van de reclame. Verpakking
kan aantrekkelijk zijn, maar komt
ten slotte in de prullenmand te
recht.
Goedhart en Patijn, de enige
leden van de PvdA-fractle die
zich achter de regeringsplannen
schaarden, moeten dit in hun
streven naar 'iets als een natio
nale omroep' voorbij hebben ge
zien. Voor ons is dit plan het
meest kapitalistische uit de vier
Jaar dat het kabinet-De Quay aan
het bewind is.
TTet enige werkelijk nieuwe elé-
ment, vastgelegd in de motie-
Kleywegt (p.v.d.a.), is door staats
secretaris Scholten geen woord
waard gekeurd, zelfs geen woord
van bestrijding. Typerend overi
gens voor de manier waarop het
kabinet zich had opgesteld.
Het 'plan-Kleywegt' heeft aan
trekkelijke kanten, het zoekt naar
een open systeem bij de televisie,
met kroonvertegenwoordigers. le
den van sociaal-culturele organi
saties en van omroepverenigin
gen. elk evenveel. Het wil pro
grammacoördinatie voor ,de beide
netten. Maar het laat ook vragen
over. Zoals bij voorbeeld de vraag
of hoe ook de opzet wordt
het eigen geluld van de vrije om
roepen ver "oker d wordt en niet
door een veto kan worden getrof
fen. In elk geval is het een stu
die meer dan waard.
Vragen liggen er natuurlijk nog
veel meer. Bij voorbeeld of als
de commerciële televisie geen
kans maakt reclame ln de TV
er beter voorstaat. Zij moeten nog
op antwoord wachten. Op zijn
minst tot dinsdag, als het Neder
landse volk zal worden verteld
hoe het kabinet-De Quay zich wel
beraden heeft.
De British European Airways
gaan strengere maatregelen nemén
tegen passagiers die hun vlucht niet,
of niet tijdig, afzeggen. Passagiers
die slechts 24 uur van tevoren mee
delen dat de reis niet doorgaat, zul
len een .boete' van een pond moeten
betelen, terwijl reizigers die helemaal
geen bericht zenden dat zij niet mee
gaan, of te laat op het vliegveld.ver
schijnen, drie pond verbeuren.
Advertentie LM.
WILLY VAN GENT
i-Mfr-eestts
DE PUCH-SPECIAl,|ST
WALENBURGERWEC 143. ROTTERDAM
Tel. 89400
