maakt zanddijk in kwetsbare duinenrij Wel of geen buitenlandse mijnwerkers in ons land? Directrice ziekenhuis op staande voet eruit Uitzoeken LEERMEESTER VAN BEROEPS ZOETEKAUWEN PREDIKT MATIGHEID El Harm Haken in vrijheid Vragen over gas in Culemborg Eggab— wmmm TBABYDERMKS Steeds meer Groningen Parkeren HET VRIJ VOLK ZATERDAG 6 APRIL 1963 PAGINA 3 5 -J (Van een onzer verslaggevers) NEDERLAND heeft een gloednieuwe spoorlijn: van Hoek van Holland naar Terheide. Mtiar de Engelsen die het continent bezoeken kunnen met deze verbin ding niet linksaf slaan. Ook Nederlanders blijven er koud van. Een eindeloos aan tal keren gaat er een trein met. kipivagens overheen, boordevol zand. Twee jaar lang. van dit ogenblik af. en waarom? Om Holland te redden, om het lage land te laten voortbestaan. Bij Terheide is volgens de schoolboekjes eens een zeeslag geleverd met Maerten Harpertsz. Tromp er bij. Maar dat wil nog niet zeggen, dat iedereen weet waar hij het zoeken moet. Het is een miniem dorpje, vlak bij Monster, en Mon ster ligt ten zuiden van Den Haag, tussen 's-Gravenzande en Loosduinen. 33 miljoen Zandmassa's Tweede plan SBsll 'I Hc&M - m-Nm lft Erg jong YborheUere Baby-huidje Spanjaarden zijn hier pas Verdeeld Mij iiiji dn s tricraad bespreekt toestand I I Als 'n zoontje van vorst lbn Saocd eens plotseling naar zijn mama moet, dan kiest, deze spruit er lukraak .eentje uit net zoals trouwens fs avonds zijn pa doet) Holland redden? Ja, van de zee. Er staan zo enige tekenen aan de wand geschreven. In de loop der tij den bij voorbeeld is de; kerk van het kustplaatsje Terheide niet minder dan drie maal landinwaarts geplaatst En in de anderhalve eeuw na 1600 sloeg de zee liefst een kilometer duin weg. dat wil zeggen, de duinenrij werd een kilometer smaller, tot er bijna niets meer over was.. Men sprak dan ook van 'faille rende duinen'. Nog net op tijd kwa men onze .voorvaderen - op -het idee de Delflandse hoofden aan te leggen 'ofte anders was het -met dit- land haest gedaen.,' En hoe was het tijdens de storm vloed van februari 1953? Toen ston den angstige 's-Gravenzanders In de nacht met inspanning van al hun krachten zandzakken aan elkaar door te geven onder leiding van de heer Peters (hoofd van de kustwacht en waterbouwkundige van het hoog heemraadschap Delfland, die we da- j (lelijk weer zullen ontmoeten. Het was op een plek waar de zee 25 meter van de duinvoet had weg- J geknauwd en de kruin van het over- i gebleven gedeelte nog maar tien me ter breed was. Sindsdien is - er veel hersteld en-opgelapt, en wind-en wa ter brachten, een groot deel van het zand weer terug. Maar toch, een grootscheepse verbetering van Hol lands veiligheid bleef nodig. Welnu, deze week is een groot I werk aan de Delflandse kust begon- 1 'nen: een karwei van twee'en een j half jaar en 33 miljoen gulden. De aanleg van een Zanddijk in de rug vande duinenrij, zodat de kruin breedte hiervan aangroeit van 70 a 30 meter tot.150 meter. Het is een deltawerk, dat wil zeg gen dat deze nieuwe zeewering vol ledig berekend is op het keren van dn theoretische stormvloed van 5 me ter boven NAP (gemeten te Hoek van Holland), die sinds 1953 langs de hele kust als gulden norm voor onze veiligheid wordt gehanteerd. (Het is een stormvloed die geacht- wordt ge middeld eens in de 10.000 jaar op te treden). l>e dijk die tussen de Hoek en Scheveningen wordt aangelegd, zou men trouwens ook wel een kunstduin kunnen noemen, want van de gewo ne bekleding van basalt of asfalt zal geen 'sprake zijn. Het zandli- chaam blijft naakt, op het vijgeblad van een helmbeplanting na. Wij waden tussen Monster en 's Gravenzande door versgestorte, dikke diepe zandmassa's, vlak achter het armzalige Suinricheitje dat er met moeite in slaagt zich enkele meters boven het strand te- verhef fen. Het lage land begint er vlak achter. De kassen van de Westlandse tuinders strekken zich tot zo dichtbij uit, dat zij ter wille van de nieuwe dijk zullen moeten verkassen. 'Hier hebben wij dus dat spoorlijn tje Noord-Zuid. Er stopt een. trein. Hij heeft 24 wagons. Öp elke wa gon staan vier kipbakken. Een voor één kantelen deze. Elke bak bevat genoeg zand om honderden kinderen gelukkig te maken. Bulldozers schui ven naderbij, strijken de hopen glad, trekken zich ronkend terug voor de nieuwe aanval. Palen met driehoe ken hoog in top geven aan tot hoe ver en hoe hoog de dijk .eens zal rei ken:1 wel een meter of vijf boven de grond waarop wij lopen. Aan het eind van de twee jaar zal er langs dit stuk kust anderhalf miljoen kubieke meter zand zijn gestort. Het vervoer doen de Nederland se Spoorwegen. De vijftig wagons met kipbakken zijn speciaal voor dit karwei gebouwd. Het begin punt van de zandritten ligt nog verder van Hoek van Holland: na melijk bij Poortershaven, verder landinwaarts, waar enorme mas- sas zand liggen opgeslagen, die uit de Nieuwe Waterweg zijn ge baggerd. Het werk wordt uitgevoerd door de aannemerscombinatie Petten, die daarvoor zelfs arbeiders in dienst heeft die elke dag. uit Brake! In de bare Westlandse cultures. Bovendien "A W.1 5t_ j. *4. TtAlflnVIst Betuwe komen. Maar de opdracht gever, de ontwerper en de toezicht houder dat is het stokoude, eer biedwaardige hoogheemraadschap Delfland. Wij ontmoeten het in de persoon van de door veel buitenlucht rood bruin verweerde heer A. C. Peters, die al zo'n dertig jaar het wel en wee van dit kwetsbare stuk Neder landse kust gadeslaat. 'Als hier een breuk zou optreden.- zou de ramp niet te overzien zijn. Dé zee zou doorstoten tot bij Utrecht, zegt hij. Hij voegt er cijfers aan toe: 'Delfland omvat 1 percent van het Nederlandse grondgebied, maar 11 percent van de Nederlandse bevol king. Ach, en wat. is met deze cij fers van nog gezegd? Den Haag. het regeringscentrum, ligt er in.Elek- zou een duindoorbraak met Delfland ook Schieïand en Rijnland treffen: de hele diepe randstad Holland. Hiermee in overeenstemming is de haast die achter dit werk wordt ge zet. Er worden weken gemaakt van honderd uur. Langs de treinen staan lampen voor het werken bij nacht. Toch is de veiligheid van deze kost bare hoek van Holland nog niet eens voldoende verzekerd door dit mil- joenenwerk. Bij de minister ligt ter goedkeuring nog een tweede plan voor een hoognodige nieuwe dijk (kosten 50 miljoen) langs de noor delijke oever van de Nieuwe Water weg, tussen Hoek van Holland en Schiedam, waar dc moderne Delta- V;. - V. VMHf ■r Wmmm trische centrales, fabrieken de kost- veiligheid nog een illusie is. Via een gloednieuwe spoorlijn brengen dag en nacht treinen met kipwagens zand aan om het Westland te behoeden voor een dijkdoorbraak. (Vervolg van voorpagina) Het staat vast dat het conflict bij de Staatsmijnen zal leiden tot het opnieuw- bezien van het probleem van wel of geen buitenlandse arbeidskrachten in de mijnen. De Katholieke Mijnwerkers Bond heeft in een brief aan de mijndircctic verzocht geen buitenlanders meer in de mijnen te werk te stellen. De mijnwerkersbond noemt deze tewerkstelling geen oplossing voor het tekort aan arbeidskrachten in de mijnen en bovendien niet bevorderlijk voor de so ciale rust in de mijnstreek. Arbeiders voor Hollands veiligheid: Tri uit de Betuwe. (Van een onzer verslaggevers) Per expresse-schrijven is gisteren de directrice van het Prot.-chr. zie kenhuis De Lichtenberg te Amers foort, zuster Chr. Bok, ontslag aan gezegd. tiet ontslag gaat in per 1 september, maar zr. Bok is gelast' onmiddellijk haar kamer in hot ziekenhuis te verlaten. Dit is de ontknoping nadat reeds lang geruchten liepen over grove he GRONINGEN (ANP) Het Eerste- Kamerlid van de CPN, Harm Haken, levens raadslid en oud-wethouder van Finsterwolde, is gisteren uit voorlo pige hechtenis ontslagen. De vier andere verdachten in deze fraude-zaak bevinden zich nog in arrest. Het zijn de fractieleider van de CPN in Finst.envolfie M. Schuur, het CPN-raadslid A. Bakker en de ambtenaren S. K. er. S. F. De rechtbank heeft tegen hen een bevel tot gevangenneming verleend. Zij hebben hiertegen beroep aange tekend. Het beroep zal volgende week worden behandeld. (Van een onzer verslaggevers) De raad van Culemborg wenst uit voerig geïnformeerd te worden over de geruchtmakende gasvergiftiging, die op 25 februari aan twee mensen liet leven kostte. De fractie van de PvdA lieeft B. en leidsfouten in het ziekenhuis. Deze week maakte de nieuwe predikant van liet ziekenhuis, ds. J. D. Smidts. met het bestuur, de medische staf en leden van liet personeel kennis. Op een gegeven moment verklaarde hij: 'Ik meen dat wij hier op een vulkaan leven.' Weinigen konden toen vermoeden, dat die vulkaan twee dagen later tot eruptie zou geraken. Zowel onder het personeel als in de plaatselijke prot.-chr. kringen is over het ontslag heftige beroering ontstaan. Men meent dat de fouten in het algemeen beleid worden afge wenteld op de meest kwetsbare figuur uit liet directorium. In het directorium zit o.a. de medisch directeur, dr. A. Brester die, naar men eerst nu bekendmaakte, reeds eerder ontslag had gevraagd. Een commissie van goede diensten heeft deze directeur echter weer be wogen zijn functie aan te" houden. Verder de heer A. Vons, economisch directeur, die vele weken met- ziekte- .verlof is geweest. Zr. Bok hcel't zowel bij hei bestuur van De Lichtenberg als bij. de Natio nale Bond van Verplegenden protest tegen het ontslag aangetekend. De Staatsmijnen wensten op dit verzoek, geen commentaar te geven. D«; werving van buitenlandse arhei- ders wordt voortgezet. Donderdag zijn opnieuw 42 Spaanse mijnwer kers'in Limburg aangekomen. Zij gaan werken,, in de Oranjc-Nassau- mijn en in' de mijn Laura. Voorts worden êr enige'honderden Zuidsla- ven in Limburg verwacht. De klachten van de Spanjaarden betreffen opnieuw hoofdzakelijk de i huisvesting en de voeding. Er is geen i sprake van een looneonflict. De Spanjaarden wensen meer atm hun aard aangepast voedsel, een gezelliger aankleding van het gezellenhuis. dansavonden, stromend warm water op hun kamers en andere tijdstippen j van de maaltijden. •Vele van hun klachten zijn te rug te leiden, op grote eenzaam heid in een hun volkomen vreemd land.' vertelde de Italiaanse pries ter 'Azzolini, die hier als aalmoeze nier werkt. 'Sommige van hun eisen zijn natuurlijk overdreven. Ik heb met Italianen dezelfde moeilijkhe den gehad. Het feit dat ze in Sit- tard geen Spaanse geestelijke heb ben, heeft eveneens tot het uitbre ken van dit conflict geleid. Als geestelijke kan je veel voor deze eenzame, jongens doen.' De stakende Spanjaarden zijn erg jong. De jongste is achttien jaar. het merendeel is net twintig. Zij komen Advertentie IM uit Cordoba en Seviila. Heimwee naar hurt zonnige vaderland is niet. vreemd aan hun actie.' De Staatsmijnen noemen hun huis vesting goed.'Het'gezellenhuis Leyen- broek is een''opgekalefaterd oud klooster met hoge, holle gangen. Dc arbeiders slapen" er 'met drie en vier man op een kamér. De keuken ziet er modern uit.'Het gebouw heefl een behoorlijke kantine, maar het is zeker geen behuizing te noemen waar een jonge zuiderling na liet hem vaak vreemde werk in de mijnen thuis zal voelen. In dit sombere gebouw hingen de stakers gisteren doelloos rond. Een bezoek aan hun kantine en kamers werd dooi- de Staatsmijnen aan ver slaggevers niet toegestaan. 'Wij heb ben niets te verbergen.' zei een woordvoerder. 'Maar nu er klachten zijn over de behuizing lijkt ons een inspectie door verslaggevers niet juist.' De meningen van de Limburgse mijnwerkers "over de staking zijn nogal verdeeld. Er zijn er die de Spanjaarden graag mogen en er zijn er die ze liever vandaag nog zién vertrekken. In het algemeen vinden de mijnwerkers dat de Spanjaarden zich moeilijker aanpassen dan de Italianen. 'De Italianen spreken vaak een mondje Duiis. Zij maken sneller contact met ons. De Spanjaarden spreken niets dan Spaans, bovendien zijn ze stugger.' De oorzaak van de staking wordf in Limburg zowel door de vakbonden als de directie van dc Staatsmijnen gezocht in aanpassingsmoeilijkheden. De vraag kan. daarbij worden gestéld ot de voorbereiding van de buiten landse arbeiders op hun werk in Nederland wel voldoende is. De koks in Lcyenbrock worden kwaad als de Spanjaarden niet te vreden zijn over de kwaliteit van liet eten. 'Ze krijgen van alles volop. En van alles het beste van het beste,' zeggen ze. Tater Azzolini zegt: 'Daar gaat het helemaal niet om. Ze ver langen het beste van het beste niet eens. Ze willen eten wat ze lusten.' (Van een onzer verslaggevers) De Mijnindustrieraad te Heerlen heeft- besloten 17 april een bespre king te wijden aan deaspecten van dn tewerkstelling van buitenlandse arbeiders. .Het onderhoud, dal een de legatie van de raad begin volgende week met de minister, van Economi sche Zaken over de arbeidssituatie in de mijnen zou hebben, is voorlopig uitgesteld in verband met de nu ont stane situatie. Het tekort aan mijnwerkers in Lim- burg wordt geschat op 5000. In de j mijnen werken na C73 Spanjaarden. 300 Italianen en 300 Zuidslaven. B(j de Staatsmijnen werken 350 Span- j jaarden. van weikc er nu 250 we- j gens werkweigering zijn ontslagen, j De buitenlandse mijnwerkers zijn on- dergebracht in zogenaamde gezel- j lenhuïzen, voor het yerendeel oude j gebouwen. De Zuïnslaven worden j als mijnwerker over het algemeen het hoogst aangeslagen. Zij hebben meestal ook in eigen land in" dc mijnen gewerkt. De Italianen en vooral de Spanjaarden werken vaak voor het eerst in de mijnen. De 250 stakers zijn hier pas. Zij zijn veertien dagen tot zes maanden in de mijnen werkzaam. Er zijn veel ongehuwden bij. In mei van dit jaar zal een begin worden gemaakt met de Ijouw van een nieuw Hilton-hotel op Cura- cao. De bouwkosten van liet aan I Piscaderabaai geprojecteerde hotel zullen ongeveer zestien miljoen gul-1 den bedragen, I Amsterdam dat I 'evisie strips kijken en het werk op schooi.' Banketbakkers Motieven van oeroude rotstekenin gen liggen ten grondslag aan deze postzegels, die de Noorse Til in drie verschillende waarden zal uit geven. De ontwerper is prol. Arne Holm uit Trondheim. die dit jaar de wedstrijd voor de mooiste Europese postzegel heeft gewonnen. (Van een Onzer iceerd) hoi bestrijdt; 'Er is een dui- verslafonefetprsl j «lelijk verband aan te wijzen tussen veiMd.ggeci.stei.ii) teveei snoepen en slechte schoolpres- In het ZOetgeurend luilek- j tatics, evengoed ais tussen teveel te kerland te School voor W. gevraagd waarom-de officier van In een school vol taarten en sui- Justitie, mr. Pitlo, een gerechtelijk j heet, predikt directeur G. Gne- kerwerk heeft de directeur gisteren vooronderzoek heeft ingesteld. ver matigheid. Het is een toer, ernstig deze overtuiging uitscspro- want wie als jongen-in-de- ken. nadat, hij er de. 39-stc tentoon- groei net begint met bakken, j stelling had geopend van icerlingcn- iverk. Rond vijfhonderd tegenwoordi ge en oud-leerlingen hadden banket- De Part-ij van de Arbeid vraagt verder wat de consequenties tyervan voor de gemeente zullen zijn, nu is komen vast te staan, dat een riool- put. de oorzaak was van het ongeval. Ook wil de PvdA-fractie weten of in de oude binnenstad reeds begon- hen is met het onderzoek naar de j toestand van het buizennet en hoe- De reden waarom directeur Grie veel lekken inmiddels zijn gevonden. I ver de zoete leeuw in eigen (gegla suiker smelten en slagroom te spuiten, kan zelf nog een hoop óp. bakkerswerk ingezonden. je een dag-doestaatje bijhouden. Dat j voed tot een zekere eet-cultuur. 'Af is een lijstje van dagelijkse bezig- en toe eeii klein goed taartje s a v o it- heden. Mijn ervaring is dan dat I r e r e n is iets anders dan ontbijten juist onder deze moeilijk werkende I met gevulde koeken, lunchen met leerlingen de geregelde ielevisiekij- i croquetten en om 4 uur patates eten kers te vinden zijn. Vaak blijken ze j Op ouderavonden spreekt hij vaak meer dan acht uur per week te kij- over het probleem van het onge- ken op uren. dat ze in bed zouden breideld snoepen, 'De ouders tonen moeten liggen.' j meestal veel begrip, maar ze hebben Zo ziet de Amsterdamse banket-1 b'-'l ook moeilijk, óók wat de teievi- bakkerssciiooldirecteur ook verband tussen snoeplust en werkprestatie. 'Er. wat voor de leerlingen geldt.' zegt hij. 'geldt ook voor volwassenen. Let. eens op: overvoede mensen klappen geestelijk dicht." j 'Leerlingen.' zegt de heer Griever. Deze directeur van een instituut s:e betreft.' Overigens loopt het aantal leerlin gen aan de zoete schoot niet terug, alle voorlichting over het verband liissui zoet en vet eten en ziekte ten spijt. 'Sinds het jaar 1800 is het aan- i 'die meer dan vijf onvoldoendes heb-i dat opleidt toi beroeps-zoetekauw, 1 tal bankethakkers in Nederland sta- oen gehad, moeten van mij een tijd- vindt dat de mens moet worden opge-lionmir gebleven, óók 1800, VTandaag wordt de Nederlandse Gasunie officieel opgericht, de maatschappij die de enorme aard- gasschat zal gaan exploiteren. Hoe groot die schat is, weet nog geen mens. Het jongste officiële cijfer is 600 miljard kubieke meter gas van zeer hoge calorische waarde. Het Is bij deze feestelijke gele genheid wel curieus nog even te herinneren aan het begin, herfst 1960, toen de Belgische senator Leemans in Straatsburg sensatie verwekte door te zeggen, dat in Nederland een enorme aardgas- hoeveelheid was aangeboord van 300 miljard kubieke meter. Op vragen die ir. Posthumus daar over in dc Tweede' Kamer stelde, antwoordde minister De Pous in november 1960 nog géén twee en een half jaar geleden dus: 'De omvang van de reserves die op grond van de tot nu toe bekende gegevens wordt aangenomen, be draagt ongeveer e e n v ij f d e van de door de heer Leemans genoem de aardgasreserve van 300 miljard tn3. Het is de ondergetekende niet duidelijk, waarop laatstgenoemde hoeveelheid gebaseerd zou kun nen zijn.' U7el, ln juli 1961 waren de 60 mli- jard van minister De Pous al toegenomen tot 150 miljard. In de aardgasnota van niIdden-1962 sprak de minister van zeker 150 miljard kubieke meter, welke hoeveelheid wel tot 400 miljard zou kunnen oplopen. De minister vond het een heel waagstuk zo'n hoog getal te noemen. Later werd het '400 -A 500 miljard' en nu wordt officieer bevestigd, dat de hoeveel heid waarschijnlijk wei 600 mil jard is. En niemand behoeft voet stoots aan te nemen, dat dit het definitieve cijfer zal blijken te zijn. Het gaat hier om meer dan een spelletje met getallen, maar om een hoeveelheid zeer goedkope brandstof gelijk aan de produktle van de Limburgse mijnen van zeker vijftig jaar. Evenzeer is duidelijk, dat heel andere gebruiksmogelijkheden boven de economische horizon zijn gekomen nu er 600 miljard kubie ke meter gas blijkt te zijn dan waaraan gedacht kon worden toen nog van 150 miljard kubieke me ter sprake was. "jVTog steeds is niet bekend waar 1 v het hoofdkantoor en de staf van de Gasunie zullen wórden gevestigd. In de Tweede Kamer is aangedrongen op vestiging in Groningen. Minister De Pous heeft zich op de vlakte gehouden. Kennelijk is het enthousiasme voor vestiging buiten de Randstad Holland aan de kant van de lei ding der nieuwe maatschappij niet groot. Er zijn ook wel zake lijke en begrijpelijke argumenten voor die voorkeur. Maar toch menen wij, dat ves tiging buiten de randstad aanbe veling verdient. De randstad wordt steeds voller. De problemen nemen toe. Moeizaam wordt ge zocht naar overheids- en andere diensten die niet strikt gebonden zijn aan vestiging in het westen en die geheel of ten dele naar elders zouden kunnen worden overgebracht. Welnu, hier is een niexno appa raat wel nietenorm groot, maar toch van een zekere beteke nis in wording. Is dat eenmaal in de randstad gevestigd, dan blijft het daar ook. En dan zijn de problemen én de kosten, verbon den aan het dichtgroeien van het westen, weer met een heel klein stukje toegenomen. Anderzijds zou vestiging in Groningen een welkome extra stimulans voor het noorden zijn. In dat geval wijst het algemeen belang wel duidelijk in noorde lijke richting. Tïer Wegenverkeersreglement Is -IX gewijzigd, de parkeerschijf is in Nederland wettig geworden en de gemeenten kunnen parkeer- zones inrichten, waar die schijf van kracht zal zijn. Voor die par- keerzones kunnen zij dan nog wachttijden aangeven die kunnen variëren van een half uur tot an derhalf uur. Anderzijds is ook de Motorrij tuigenbelastingwet veranderd, waardoor de gemeenten het recht hebben parkeermeters te plaatsen met een tarief dat zij zelf mogen vaststellen en waarvan de rege ring alleen hoopt, dat het niet hoog zal zijn. Ttaarmee is de grote strijd ont- brand over de vraag: schijf of meter? De schijf brengt de ge meente niets op en bovendien (of moet men vragen: juist daarom?) zeggen de gemeenten dat hij slecht te controleren is. Maar aanvaard is nu voor het hele land de parkeerschijf naar ontwerp van de ANWB. die met felle kleu ren het aflezen van de tijden ge makkelijker maakt. De verkeersborden zijn dus discofiel. schijvenliefhebber. de gemeenten staan misschien liever peter over de meter. Wij zullen er van de zomer zeker een interessant gevecht aan beleven. Maar: schijf of meter, in de grote steden kan nu tenminste iets worden gedaan aan de hier en. daar onhoudbaar geworden parkeernood.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1963 | | pagina 1