Indonesische delegatie vertrekt
na veel belovende gesprekken:
Picasso in
Stedelijk
beschadigd
Landbouwschap
gedagvaard
rhoff
Vondelings
brievenbus
We gaan door
vaim Ierland
1 2 _t_||j|
V Kunststofplaat lijmen?.Ceta-Bever SNELFIX
CHU wil verbod
koelkast-acties
De vergeten
mede
minnaar
J. A. Pengel naar
de Koningin
zó lekker p zó gezond
w
li
Gouverneur Antillen
bezoekt Nederland
In Amsterdam komt
voor Surinamers
'Sociale Zaken'
A. Vervoert treedt
uit Landbank
WITTE
WITTE KRUIS
Zaak-Zuidmolukkers
Staat in beroep
tegen vonnis
Balans
HET VRIJE VOLK DINSDAG 14 MEI 1963
en steeds
wisselende
stroom... van
buitenlandse
sieraden
in goud
en zilver
llllllllllluiiumiiiiiuniimmiiml
(Van onze sociaal-economische redactie)
Vermoeid en tevreden is dr. C. de Villeneuve, sinds de souvereiniteitsoverdracht Indone
sisch staatsburger en thans verbonden aan de Indonesische ambassade te Londen, gisteravond
in bet vliegtuig naar Genève gestapt. Samen met de directeur van de Indonesische staats-
handelshuizen, dr. Harsono Reksoatmodjo, heeft hij een oriëntatiebezoek van een paar dagen
aan Nederland gebracht.
'Het klimaat is gunstig', concludeerde hij gisteravond voor zijn vertrek. 'Wij hebben talloze
gesprekken gevoerd. Veelbelovende gesprekken. De zaak komt zeker weer op gang, maar we
moeten er voorlopig niet te veel ophef van maken. Kalmaan beginnen, dat is het beste.'
Economie in verdrukking
Scheepsbouw
Toename verkeer -
PftRTIJ VANtDE^ARBffD
r
Advertentie IJS.
Vernieuwd
socialisme
'Is het waar dat prof. Beel, dr. Marga Klom-
pé prof De Quay en prof. Oud behoren tot
de' groep, die in Nederland een 'vernieuwd
socialisme' wilden, en to welk opzicht had
ieder bindingen met de huidige PvdA?'
H. J. KRIST,
Prof. Lorentzlaan 189,
SLIEDRECHT.
(Vragen richten aan Vondelings brieven
bus,' Hoofredactie Het Vrije Volk, Hekelveld
15, Amsterdam).
Advertentie I-M.
KRÜ,S
whK0\Sa
DE €cht& PIJNSTILLER
/"lok deze verkiezingen lijken te
gaan om de Party van de
Arbeid. Geen party, of zij heeft
zich ingespannen om op de ge
breken van de socialistische op
vattingen te wdjzen. Dat Is geen
wonder. Want ook bü deze verkie
zingen is de Party van de Ar
beid de mededinger naar de hand
van alle kiezers die een vooruit
strevende politiek willen een
politiek die enkele kernpunten
zoals volkswoningbouw, grond-
woningbouw, grondprijsbeheer-
stog eri hulp aan onderontwikkel
de gebieden wil aanpakken.
Daarbij ontmoet de PvdA de
confessionele partijen, die pro
gressief en conservatief in één pot
willen mengen, en de liberalen
die by alle conservatieve ballast
van een party van de betere
stand, toch ook werkelijk vooruit
strevende mensen tracht aan te
trekken. En natuurlijk zyn ook de
PSP en de CPN erop uit de PvdA
te bestrijden, omdat zij daarvan
het meeste succes verwachten.
In deze situatie zyn de rege
ringspartijen ertoe gekomen
de zwakste regering die wdj na
de oorlog hebben gehad, te ver
dedigen. Wel laten zy een aantal
ministers als hete stenen vallen,
maar als geheel trachten zy ons
volk duidelijk te maken dat het
allemaal nog niet zo gek is ge
weest.
wy zullen daarop vandaag niet
meer ingaan. Er is genoeg over
gezegd. Waar we we! op willen
wijzen, is de krampachtige poging
van de KVP om zich voor ieder
aanvaardbaar te maken. De heer
De Kort heeft verklaard: iedereen
kan in de KVP terecht die met
haar program instemt. Prof. De
Quay heeft verklaard: het pro
gram Is niet zo belangryk, het
gaat erom of men zich bij elkaar
thuis voelt. Prof. Romme heeft
nog eens de nadruk gelegd op de
eenheid van levensovertuiging die
de KVP kenmerkt. De verwarring
neemt dus wc) zienderogen toe.
Daarby komt, dat van verschil
lende kanten to de KVP is ge
steld: er moet nu toch wel een
regeringsprogram komen waarin
over de hoofdzaken eensgezind
heid wordt bereikt met de andere
deelgenoten In de regering. Maar
tegeiykertijd biyft een lijstaan
voerder als dr. Veldkamp toespe
lingen op de commerciële televisie
maken, die in een regeringspro
gram geen kans maakt. En hij
het streven ook de meest verstokte
Welter-aanhangers, de conserva
tieve rooms-katholieken, te be
houden wordt elke gedachte aan
een werkelijk plan voor ingrij
pende maatregelen verdacht ge
maakt.
W®nt dat is de bedoeling van de
kritiek op de PvdA. Tegen een
waslijst van verlangens heeft de
KVP geen bezwaar. De conser
vatieven weten dat daarvan toch
niet veel terechtkomt. Na de ver
kiezingen kan men alle kanten
uit. En het achteruit drukken van.
een KAB-inan als de voorzitter
van de KAB Middelhuis stelt hen
voldoende gerust. Als men, zoals
de PvdA doet, de verlangens in
goed berekent, dan wordt het
ernstig en gevaarlijk. Vandaar de
aanvallen op 'De kwaliteit van
het bestaan'.
De heer De Kort is zelfs zover
gegaan de KVP als het bolwerk
tegen het socialisme te schilde
ren. Welnu, dan kan conservatief
rooms-katholiek Nederland ge
rust zijn. En misschien denken
sommige onkerkelijke kiezers wel:
zet meer conservatieven naast De
Kort en steun KVP.
Voor de KVP is het van het
grootste beiang om de grootste
party te biyven. Lukt dat, dan
heeft zy de handen weer vier jaar
vry.
Als deze beoordeling juist is,
ligt opnieuw de sleutel van de
politieke situatie by de vooruit
strevende rooms-katholieken. En
bij al diegenen die nog aarzelen of
ZJ_\, °P de PvdA willen stemmen,
zy kunnen voorkomen dat de
KVP de grootste party blijft, zy
hebben een beslissende invloed
op de vraag of er een vooruit
strevende regering gevormd zal
kunnen worden. Of dat ons land
in dezelfde gezapige sfeer zal wor
den geregeerd. Dat wordt morgen
uitgemaakt. Het zal gaan om de
kracht van de KVP en de PvdA
bij deze verkiezingen. De balans
wordt morgenavond opgemaakt..
DEN HAAG (ANP) Koningin
Juliana en Prins Berabard hebben
gisteren de vertrekkende ambassadeur
van Israel en mevrouw Cidor een af-
scheidslunch aangeboden od Daleis
Soestdijk. F
Advertentie IJS.
met versgebrande
hazelnoten, roomcaramel
en vollemelk chocolade
M
ïjé
B et klimaat is gunstig
Advertentie IM.
(Van onze kunstredactie)
Tot ontsteltenis van bezoekers en
tnuseumniensen bleek gisteren het
schilderij Stilleven: de viool van Pa-
blo Picasso, aanwezig op de tentoon
stelling- Schrift en Beeld in het Ste
delijk Museum te Amsterdam, ern
stig beschadigd te zijn. In het bo
vengedeelte van het doek was een
kras te zien van ongeveer dertien
centimeter.
Over de oorzaak van deze bescha
diging tast men nog in het duister.
Of hier inderdaad een Plcasso-hater
aan het werk 3s geweest, of dat de
beschadiging op andere wijze is te-
jvegggebracht, was vanmiddag nog
geon uitgemaakte zaak.
Een woordvoerder van het mu
seum neigde naar de veronderstel
ling, dat het doek tijdens het trans
port -aan een spijker zou zijn open
gehaald.
Dit. verklaart echter niet, waarom
de beschadiging niet eerder is opge
merkt.
Het schilderij dateert uit 1914 en
behoort tot Picasso's kubistische pe
riode. Het is afkomstig uit het Musée
Nationale d'Art Moderne in Parijs
en verzekerd voor 400.000. Men ver
zekerde ons. dat het doek op kos
ten van het museum gerestaureerd
zal worden.
Dr. De Villeneuve 'Ik ben tier
jaar niet in Nederland geweest, maai
ik heb geen rancunes ontmoet,eer
enkele diehard, nou ja' heeft
de nieuwe mensen en de nieuws
inzichten getroffen, die men aan In
donesische kant gehoopt had te zul
Ien treffen.
'Wij willen met een schone lel be
ginnen en we zoeken een nieuwe
basis. Voor dat uitgangspunt hebben
we gehoor gekregen,' zei hij.
'Kort gezegd is bij ons de situatie
zo: Wij willen in de eerste plaats
zorgen, dat het produktie-apparaat
weer behoorlijk op gang komt. De
strijd om Irian heeft geld gekost.
We hebben ons offersmoeten ge
troosten en- we hebben ons in de
schuld gestoken.
De economie is in de verdrukking
geraakt. Het probleem dat het eerst
de aandacht krijgt is de voedselvoor
ziening voor de bevolking.
In de tweede plaats zal de uitvoer
van onze traditionele exportproduk-
ten als tin. suiker en rubber sterk
moeten stijgen.
Maar tussen nu en het ogenblik
waarop dat zal zijn bereikt gaapt
een kloof. Nederland zou ons daar
bij kunnen, op dezelfde wijze als
andere landen ons helpen.'
De leden van de delegatie hebben
gesproken met vertegenwoordigers
van verscheiden industrieën. Behalve
de voedingsmiddelenindustrie, de tex
tielindustrie en de metaalnijverheid
toonden zij ook grote belangstelling
voor de scheepsbouw.
Zij hebben besprekingen gevoerd
met Groningse bouwers van coasters.
De Indonesische regering is van
plan de ontwikkeling van de handels
verkeer zelf in de hand te houden.
'Dat ligt in de lijn van onze ont
wikkeling naar een socialistische
economie,' zei de heer De Villeneuve.
'De staatshandelshuizen zullen bij
de contacten belangrijk zijn. En wat
öe omvang van de handel betreft:
Die zal afhankelijk zijn van de con
currentiemogelijkheden van de Ne
derlandse industrie en van de finan
ciële faciliteiten, die zij kan bieden.
Er moet bij ons een kloof worden
overbrugd.'
Positieve afspraken heeft dit eerste
bezoek nog niet opgeleverd. Dat was
ook niet de bedoeling. Dat zich nu
spoedig een stroom van Nederlandse
zakenlieden naar Indonesië zal be
geven achtte de heer De Villeneuve
niet waarschijnlijk.
Wel zal het verkeer toenemen. De
schepen van de Djakarta Lloyd zul
len binnenkort Nederlandse havens
aandoen. Maar dat bij voorbeeld de
tabaksveilingen weer naar Neder
land zullen komen, achtte hij uitge
sloten. Die blijven in Bremen.
De eerste reacties van het Neder
landse bedrijfsleven zijn voorzichtig,
maar optimistisch. 'Wij zijn zeer
geïnteresseerd.' zei ir. Bamme, di
recteur van de Verenigde Machine
Fabrieken. 'Maar het gesprek is nog
maat- pas op gang. Veel zal bij voor
beeld afhangen van wat .de toekom
stige Nederlandse regering zal wil
len doen op het gebied van de cre-
dïetfaciliteiten.'
Van de zijde van de textielindustrie
is reeds op gewezen, dat de meeste,
bedrijven zich hebben ingesteld op
de Europese markt.
Een plotselinge terugschakeling op
Aziatische markten is niet mogelijk,
een geleidelijke omschakeling zal
hoge investeringen eisen. Maar in
teresse is er zeker.
DEN HAAG (ANP) De 'Boerenpar
tij' heeft de drie boeren uit Holland-
scheveld, wier boerderijen in maart
ji. op last van het Landbouwschap
zijn verkocht, financieel in staat ge
steld een proces tegen het Landbouw
schap te beginnen.
Het Landbouwschap is gedagyaard.
De zaak dient op 11 juni voor de
rechtbank in Den Haag. De boeren
zullen teruggave van de boerderijen
of schadevergoedingen eisen. In één
der dagvaardingen wordt het Land
bouwschap aansprakelijk gesteld voor
het afbranden van de boerderij van
de heer Van Sleen.
i'
DEN HAAG (ANP) Mr. N. Debrot,
gouverneur van de Nederlandse An
tillen, wordt op donderdag 16 mei op
Schiphol verwacht voor zijn eerste
routinebezoek aan Nederland.
hebt blijkbaar «en goed geheugen! De term
'een vernieuwd socialisme' komt namelijk voor
in de oproep en het program van de Neder
landse Volksbeweging (de NVB, die direct na
het einde van de oorlog, in de zomer van 1945
gepubliceerd zijn. Het begin van die oproep
luidt:
'De Nederlandse Volksbeweging roept thans,
op tot gemeenschappelijke arbeid aan de nood
zakelijke radicale vernieuwing van ons volksle
ven economisch, sociaal, politiek, geestelijk
ALLE NEDERLANDERS
die #1 of niet georganiseerd in politieke par
tijen in personalistische geest, gericht op de
verwerkelijking van een vernieuwd social tone,
ons volk sterk willen maken voor de geweldige
zware taak van dit historische tijdvak.
Oproep, program en toelichting samen, beslaan
30 dichtbedrukte bladzijden (het papier was erg
schaars'.). Daarachter volgt: Instemming met
oproep en program werd betuigd door de hier
na genoemde personenen dan volgt een lan
ge, lange lijst met namen. Ja, prof. Beel, dr.
Klompé en prof. De Quay waren er ook bij
Trouwens nog meer vooraanstaande politici van
vandaag die zich al lang geen «vernieuwd' so
cialist meer noemen. De oud-ministers Gielen en
Van den Brink bijv., de oud-secretaris v. d. Grin
ten en de huidige staatssecretaris Gflzels. Ver
scheidene KVP-kamerleden deden toen ook mee,
van wie mr, P. Biaisse misschien de bekendste
is. Van een aantal van deze personen is mij
nooit goed duidelijk geworden waarom zij na hun
veroordeling van het vooroorlogse partijenstelsel
van oordel dat het politieke, partijleven
in ons volk zich lang* andere scheidslijnen dan
voor 1940 sal moeten bewegen 5 dat met name
de Christelijke antithese en de klassenstrijd voor
de oplossing der maatschappelijke vraagstukken
van heden geen vruchtbare beginselen meer zijn')
weer bij de confessionele partijen 'ingebroken' zijn.
Ik neem aan dat het voor veie katholieken d«
aandrang van kerkelijke autoriteiten was die hen
terug deed keren.
Nu die aandrang er gelukkig niet meer is, lijkt
het niet uitgesloten, dat een aantal opnieuw de
oude vormen doorbreekt en dan vanzelfsprekend
In de rijen van de Partij van de Arbeid komt. De
PvdA is immers naar geest en programma het
kind van de Nederlandse volksbeweging. Van dat
program zou ik met liefde grote stukken willen
aanhalen, die vandaag nog hoogst actueel zijn. Ik
volsta met punt 12 van het hoofdstuk Produktle:
"Door een rigoreuze bestrijding van grondspe-
culatie en door geordende woningbouw zorge
de Overheid in de stad en op het platteland voor
de beschikbaarstelling tegen redelijke huurprijzen
van woningen, overeenkomstig de gezinsbehoef
ten.'
Behalve prof. Oud, die géén ondertekenaar was,
heeft geen van de genoemden bindingen gehad
met de PvdA. Prof. Oud is maar korte tijd lid
geweest van de PvdA en als u het mij vraagt
niet met echte overtuiging. Sinds 1918 heeft hij
eigenlijk steeds dezelfde opvattingen gehouden en
dat is geen teken van een vooruitstrevende ge
zindheid.
Toch zijn er In het oude program van de Vrij
zinnig Democratische Bond, waar hij jarenlang
een der leiders was, wel punten te vinden, die
hij na de oorlog als onbetwist leider van de VVD
volkomen vergeten was, zoals: 'Ovcrheidsexplni-
tatie van, althans overwegende overheidsinvloed
in ondernemingen van algemeen belang met mo
nopolistisch karakter.'
'Premievrije ouderdomspensionering uiterlijk op
65-jarige leeftijd tot een bedrag, dat een rede
lijk levensonderhoud waarborgt.'
•Progressieve vermogensbelasting.'
•Buitengewone belasting van met geringe in
spanning, verkregen groie inkomens- of vermo
gensvermeerdering.' (vastgesteld in 1936).
Nu. mr. Toxopcus en prof. Witty-en het roer
van de oude, grijze, schipper (aar) Q ud hebben
overgenomen, zal de kans van de vfl nog wel
verder naar stuurboord (rechts) verlegd worden.
De Oud-Vrijzinnige Democraten mogen dat wel
goed bedenken!
PARAMARIBO (ANP) Het kabi
net van de gevolmachtigde minister
van Suriname in Nederland, gezeteld
in Den Haag, zal binnenkort uiteen
vallen In twee afdelingen, aldus heeft
de heer J. A. Pengel, toekomstig
premier van het Surinaamse kabinet,
bij zijn terugkeer uit Nederland in
Paramaribo meegedeeld.
In Amsterdam zal een bijkantoor
worden opgericht, dat speciaal belast
zal worden met het behartigen van
sociale zaken voor Surinamers in Ne
derland. 'Gestrande Surinamers' kun
nen daar dan zoveel mogelijk hulp
ontvangen.
Voorts heeft de heer Pengel be
kendgemaakt, dat mr. Theo Simoons,
oud voorzitter van de Surinaamse
vereniging JPF op Curacao, zal wor
den benoemd tot directeur van het
kabinet van de gevolmachtigd minis
ter. mr. S. D. Emanuel*
Vondeling* brievenbus" is in de
afgelopen weken af en toe verstopt
geweest door een enorme brieven,
stroom. Wij vinden dat gelukkig en
dr. Vondeling, heeft erdoor bevestigd
gezien dat er wel degelijk een grote
politieke belangstelling bestaat.
Opvallend Is dat deze belangstel
ling zich vooral richt op de doodge
wone dingen van de dag. Verreweg
het grootste deel van de vragenstel
lers heeft geen behoefte aan ge
theoretiseer. Politiek wordt vertaald
in Ionen, pensioen, gezinszorg, wo
ningbouw, onderwijs, landbouw, vei
ligheid. En nog zoveel meer concre
te onderwerpen.
Morgen gaat Nederland stemmen.
Dr. Vondeling hoopt dat Nederland
ook gaat kiezen.
Op dit ogenblik liggen nog vele
tientallen vragen ter beantwoording
in het brievenbusdossier. Genoeg
voor maandenlange voortzetting van
de rubriek. Er üggen verder nog
stapels brieven die een zo persoon
lijk karakter hebben dat ze niet in
de krant beantwoord kunnen worden.
Bovendien levert elk antwoord een
nieuw stapeltje brieven op.
Het is duidelijk: als we zelf het
plan al niet hadden geopperd, we
moeten wei doorgaan. Dr. Vonde
ling is zeker voorlopig nog be
reid op liggende en komende vra
gen in onze krant antwoord te ge
ven, Wij zijn daar biy om, want er
blijkt een duidelijke behoefte aan
dergelijke korte informatie te zijn.
De stapel 'persoonlijke' brieven
zal ook worden afgehandeld door dr.
Vondeling. De inzenders krijgen per
brief antwoord, ai zal het misschien
in enkele gevallen lang duren. In
verkiezingstijden en de periode
daarna worden fractievoorzitters in
de Tweede Kamer nu eenmaal be
stormd met werk.
Nogmaals: stel uw vragen kort,
zakelijk en duidelijk. U v<
lijkt dan de behandeling.
(Van een onzer verslaggevers)
Dezer dagen zullen de jaarstukken
verschijnen van de Exploitatie Maat.
schappij Scheveningen, uitvoering-
maatschappij van Zwolsmans Land
bank. Het is thans zeker, dat de heer
A. A. Vervoert medewerker van
het eerste uur uit de directie van
het Landbankconcern treedt.
In de jaarstukken zelf zal over de
reorganisatie aan de top van het con
cern, dat zich koortsachtig heeft uit
gebreid, nauwelijks iets te vinden
zijn. De verwachtingen zijn veeleer,
dat de heer R. Zwolsman op de jaar
vergadering op 31 mei persoonlijk
meer over deze reorganisatie wil zeg
gen.
Een maand gaat vlug. Met
WITTE KRUIS (poeders, tabletten
of cachets) hoeft u niet meer
op te zien tegen nare dagen.
(Van onze soc.-econ. reactie)
De Christelijk-Historische Unie wil,
dat koppelverkoop en acties met koel
kasten verboden worden. Dat blijkt
uit een middenstandsprogram 1963
dat de CHU heeft opgesteld. Na een
korte inleiding wordt daarin gecon-
estateerd, dat het midden- en klein
bedrijf een onontbeerlijk element 1*
in onze samenleving.
De overheid heeft tot taak een der
gelijk gunstig economisch klimaat te
scheppen, dat de midden- en klein
bedrijven tot ontplooing kunnen
komen. Deze bedrijven dienen gelijke
kansen te hebben met het grootbe
drijf.
Een andere belangrijke taak van
de overheid is naar de mening van
de CHU het verbeteren en aanpassen
van het onderwijs voor de midden
stand, het verstrekken van meer
financieringsmogelijkheden, toezicht
op een verantwoorde verdeling van
de vestigingsplaatsen (bij verdeling
van nieuwe winkels komen de mid
denstanders nu dikwijls te kort) en
de bevordering van een ordelijk eco
nomisch verkeer.
Weer een Nederlandse speel
film op stapel. In een Aerden-
houts café is gisteren een nij
ver ploegje begonnen aan de
verfilming van de roman De
vergeten medeminnaar van
Nico Bulthuis. De bedoeling is
de film onder dezelfde iilei op
26 september in het Citytheater
te Amsterdam in première te
doen gaan.
Aan deze rolprent van de
Nederlandse Filmproductie Mij.
werken mee: Thérése Stein-
metz. Henk van Ulsen, Robert
Sobels, Hetty Verhoogt, Peter
Arians, Dore Smits, Sacco van
der Made en Pim Dikkers.
Op de foto zijn regisseur
John Korporaal en zijn script
girl in gesprek met Thérése
Steinmetz en Henk van Ulsen.
Aan de camera staat Ed van
der Enden.
PARAMARIBO (ANP) Na zijn be
ëdiging waarschijnlijk op 1 juni als
minister-president van Suriname zal
de heer J. A. Pengel naar Nederiand
reizen om daar zijn opwachting te
maken bij de Koningin.
Van zijn verblijf in Nederiand zal
hij tevens gebruik maken om bespre
kingen te voeren. Zo zal hij onder
meer van gedachten wisselen met de
Duitse bondsregering over de Suri
naamse bosbouw.
Duitse deskundigen hebben na een
bezoek aan Suriname een rapport op
gesteld over deze bosbouw, In het bij
zonder hoopt de Surinaamse regering
dat Duitsland bereid zal zijn het
'Pinus Project' over te nemen. Dit
project, dat de Surinaamse regering
met de Nederlandse papierfabriek
Van Gelder begon, drukt thans, nu
Van Gelder zich heeft teruggetrok
ken, zwaar op de Surinaamse begro
ting.
Gehoopt wordt dat dit bedrag van
ruim S. 600.000 (ruim een miljoen
Ned. guldens) door Duitsland zal wor
den overgenomen.
DEN HAAG (ANP) De Staat der
Nederlanden heeft hoger beroep in
gesteld tegen het vonnis van de pre
sident van de Haagse rechtbank,
waarbij de staat werd verplicht Zuid-
molukkers uit Nieuw-Guinea naar
Nederland te vervoeren.
Het beroep wordt ingesteld op fei
telijke en juridische gronden
De pogingen om da Zuidmolukkers,
the m het huidige Irian Barat gevaar
zouden lopen, weg te helpen komen
worden voortgezet, aldus Is in Den
Haag meegedeeld.
K«op 'n boek bil
AKBElDtiL 1 P E RI