Koningin Juliana neemt
imposant défilé af van
jubilerende luchtmacht
Koning die huwt zonder
toestemming is 'dood'
Hoe het begon, 50 jaar
geleden, met de Brik...
...en hoe het veranderde
tot de vliegerij van nu
Eindhoven onteigent
speculatieve gronden
Minder winst voor
Centrale Suiker Mij.
Sluispersoneel
stuurt brief
aan minister
Grieken zonder
instrumenten
in Arnhem
Politie hoeft
bromlawaai
niet te meten
Winst Vredestein
in 1962 gedaald
Voortzetting
zó lekker
zó gezond
IDsslblbelt jes
HET VRIJE VOLK DINSDAG 2 JULI 1963
PAGINA 3
Koningin Juliana en prins Bernhardt tijdens het afnemen van het défilé van de luchtmacht.
(Van onze luchtvaartredacteur)
Koningin Juliana heeft gistermiddag op de vliegbasis Soes-
terberg een imposant défilé -van ongeveer 2000 militairen op de
grond en 170 helikopters en vliegtuigen afgenomen. Het was de
afsluiting op de vijftigste verjaardag van de Koninklijke
Luchtmacht van de publieke feestelijkheden, die in de afge
lopen weken het jubileum van de Nederlandse militaire lucht
vaart hebben omgeven.
ZAAIERS
plaats ze... lees ze
Inspectie en défilé
Niemv-Guineaiceg
'De hoogtepunten waren de
momenten waarin machines,
grondpersoneel en vliegers
echt een team waren. Dat
zijn soms momenten geweest,
dat je niet vloog, dat je ge
woon op de grond stond.' Jan
Flinterman (tot vorig jaar
officier bij de Koninklijke
Luchtmacht) zegt het wel
overwogen. Hij hangt wat
achterover in 2ijn stoel,
zwijgt even, zegt dan nog:
'Als je niet erkent, dat daar
de hoogtepunten lagen, zet je
de jachtvlieger op een top
waar hij helemaal niet zijn
wil.'
De kinderschoenen
Een bedrijf
Nog meer
Dan blijven nog altijd de i
knallen van de Starfighters, i
de schietoefeningen en oefen-
vluchten met raketten en
napalm-bommen als barriè-
res voor de jubelstemming op j
deze verjaardag. Dat weet de j
jarige zelf ook. Daarom heeft j
zij in de afgelopen weken
voor zovelen de deuren van j
haar bases opengezet, om tot j
oeter onderling begrip te ko- j
men. Misschien dat daardoor I
vandaag tienduizenden het j
eens zullen zijn met de ge-
iukwensen aan de Lucht- f
macht.
"Wij kunnen niet zonder el-
kaar,' zei die vlieger ln de
crew room. 1
Lastig
mei versgebrande
hazelnoten, roomcaramel
en voüemeik chocolade
Waarschuwing
Er vie! een aanhoudende regen, toen de troepen langs het baldakijn,
waarop behalve koningin Juliana o.a. ook prins Bernhard, minister Visser,
staatssecretaris Calmeüer en de chef luchtmachtstaf, generaal Zielstra, had.
den plaats genomen, marcheerden op de altijd weer enthousiaste muziek van
de Luchtmachtkapel.
Al viel de regen, de wolkenbasis
was toch nog hoog genoeg om het derlandse militaire luchtvaart was.
meest spectaculaire gedeelte van het h YfLn JLltJ 5?eofmn?iesU^knmeii'*
jbases waren de formaties.gekomen.
defile te laten doorgaan, de fiypa.it, q, 33'S van woensdrecht hadden
onder commando van de Chef Vlieg- zich ten oosten van Soesterberg ver-
dienst Soesterberg, overste H. J. Fol- enigd met de Delta Daggers van het
mer. van alle types luchtvaartuigen, Amerikaanse squadron dat onder
die thans bij de Luchtmacht in Nederlands commando op Soester-
dienst in berg is gelegerd. Bij Eindhoven \va-
ZJ' ren er de Thunderstreaks van Volkel
Niet alleen de huidige types, want en Eindhoven bijgekomen, ten oosten
Aam aIa A IamaHa am tTillAM TsaIiPavS- - - "m1. - _3_ .3t. j. n i
vóór de Alouette- en HiHer-helikop
ters, die het luchtdefilé openden,
vloog een door de Zweedse Lucht
macht uitgeleende Fokker C V, die
in de twintiger jaren een van de
voornaamste vliegtuigen van de Ne-
van Enschede voegden zich de Sabres
en de Starfighters van Twenthe in
de formaties en bij Hoogeveen was
het rendez-vous vtfn ,de Hunters van
Leeuwarden.
Deze luchtvloot vioog toen met een
bocht via Nijmegen naar de defileer-
plaats van Soesterberg. Het ging zo
exact volgens tijdschema, dat de
Daggers van het Amerikaanse squa
dron juist overvlogen, toen de Ameri
kaanse grondtroepen langs het bal
dakijn marcheerden. Twaalf Neder
landse Starfighters sloten het lucht
defilé.
Het gronddefilé omvatte behalve
groepen van de verschillende Lucht
machtonderdelen (ook de Luva's na
men aan het défilé deel) ook een
vertegenwoordiging van het rijdend
gedeelte van de Luchtmacht. In die
groep waren o.a. de geleide wapens
opgenomen.
Niet alleen militairen, maar ook
véle burgers uit de omgeving van
Soesterberg waren van dit alles oog
getuige.
Voor de Koningin op Soesterberg
aankwam, waren de troepen ge
ïnspecteerd door prins Bernhard. De
tijd tussen deze inspectie en het
défilé werd gevuld met een prachtige
demonstratie van de vlieger De Wilde
met een. Fokker S 14.
Daarna kwam het stuntteam van
de Koninklijke Luchtmacht, de
Whisky Four onder leiding van ka
pitein N. de Vrij boven Soesterberg
om een show te geven, waarmee ze
in de afgelopen weken tijdens de
open dagen' op de luchtmachtbases
vele, tienduizenden enthousiast heb
ben gemaakt.
In de ochtenduren had op Soester
berg de jaarlijkse herdenking van de
gevallenen plaatsgevonden. In dit
jubileumjaar waren daarvoor ook de
nabestaanden uitgenodigd. Velen van
hen legden bloemen bij het monu
ment.
(Van onze parlementsredactie)
Niet alleen een koningin, maar ook een koning die trouwt
zonder toestemming van de Staten-Generaal wordt ten op
zichte van het bezit van de troon beschouwd als overleden. De
nakomelingen uit zo'n huwelijk zijn uitgesloten van de troon
opvolging.
Ook prinsen en prinsessen men kan bij voorbeeld denken
aan de prinsessen Irene, Margriet en Christine verliezen
Jhun rechten op de troon wanneer zij zonder toestemming van
de Staten-Generaal in het huwelijk treden.
Bij een troonopvolging hebben kin
deren van een overleden kroonprin
ses voorrang boven de zusters van ne
kroonprinses.
Dit zijn enkele van de grondwets
wijzigingen waarmee de Tweede Ka
mer zich vandaag in tweede lezing zal
bezighouden. Het kabinet-De Quay
heeft ze in het voorjaar aanhangig
gemaakt.
De eerste lezing heeft in het oude
parlement plaats gehad. Volgens
grondwettelijk voorschrift zijn de ka
mera vervolgens ontbonden en moet
het nieuw gekozen parlement er met
ten minste tweederde van de uitge
brachte stemmen zijn goedkeuring
aan hechten.
(Van een onzer verslaggevers)
Het met ontslag bedreigde sluis
personeel van Rijkswaterstaat m
Hansweert en Wemeidinge, heeft een
in overleg met de vakbonden opge
stelde eensluidende brief aan de ml--
nisfcer geschreven waarin het toegeeft
verkeerd te hebben gehandeld door
na 1 januari 1963 ondanks het
verbod toch fooien aan te nemen.
Men vraagt clementie naar aanlei
ding van de brief van vorige week
waarin de minister het voornemen
kenbaar maakte tot ontslag over te
gaan en wijzen in de brief o.m. op
het feit dat het aannemen van
fooien in de loop van vele jaren zo
zeer gewoonte is geworden, dat men
de vertrouwde kwartjes van de schip
pers bijna volledig tot het salaris Is
gaan rekenen.
(Van onze soc.-econ. redactie)
Scherpe concurrentie en stijgende
kosten hebben de winst van het
Vredestein-concern in 1962 iets doen
dalen. Tegencujr een winst van bij
na 2,9 miljoen in het vorige boekjaar
is er nu een winst gemaakt van nog
geen 2,3 miljoen gulden.
De twee zorgenkinderen in de Vre-
desteingroep zijn Hevea en Vrede
stein Loosduinen. Het schoeisel en
de fietsbanden van Hevea brachten
aanzienlijk minder op. In Loosduinen
ziet men zich gesteld voor een vrij
aanzienlijke teruggang in de verko
pen van transportbanden ten gevolge
van een verminderde vraag.
Autobanden zijn nu het grootste
artikel van het Vredestein-concern.
Voor de afzet van dit artikel heb
ben wij in de landen van de Euro-
markt betere kansen dan vroeger
door een vermindering van de in
voerrechten. Juist voor autobanden
z(jn er echter in de EEG grote pro-
duktiemogelijkheden, Daarom wordt
de concurrentie op dit gebied ook
steeds meer voelbaar,' zo wordt ge
zegel. De produktie en omzet van
rijwiel- en bromfletsbanden zijn be
vredigend. Vredestein heeft op dit
gebied een toonaangevende positie.
Het ziet er naar uit, dat dit laat
ste in de Tweede Kamer moeilijk
heden zal opleveren. De verwijde
ring van de naam Nederland Nw.-
Guinea uit een aantal artikelen zal
stelig weer de algemeene instem
ming verwerven.
Hetzelfde valt trouwens te verwach
ten van de genoemde nieuwe bepa
lingen voor de troonopvolging en de
verlaging van de kicsgerechtigede
leeftijd van 23 tot 21 jaar. Vermoede
lijk zal alleen de verlaging van het
passief kiesrecht voor de Tweede Ka
mer van 30 tot 25 jaar nog stof voor
discussie opleveren.
in eerste lezing kwam de wijziging
er zonder stemming door, zij het. dat
de socialisten eerst nog tevergeefs
hadden geprobeerd de grens op 23
jaar te stellen. In de Eerste Kamer
evenwel is later een ander voorstel
verworpen waarin werd bepaald, dat
Eerste-Kamerieden ten minste 30 jaar
Nederlandse militaire
luchtvaart jubileert
(Van onze luchtvaartredacteur)
Flinterman ia oorlogsvlleger ge
weest. Ongeveer 1400 vluchten heeft
hij in de laatste oorlog van Enge
land uit boven bezet Europa ge
maakt. Hij heeft er een boek over
geschreven, waarin hetzelfde ge
beurd is als op die avond toen wij
thuis bij hem zaten te praten: hij
schrijft vrijwel niets over de oor-
logsmissles. Hij praat alleen o .r de
mensen die het met elkaar deden
Vonge week waren we op een
vliegbasis van de Koninklijke Lucht
macht. In een hangar werkten mon
teurs aan een Sabre. OP de kraag
van hun overall zaten de drie ser
geantsstrepen. Het was inet de
straaljager het enige dat aan het
militaire (even herinnerde. De vaan
drig die bij ons was zei: 'De mensen
zeggen hier: Je werkt in een bedrijf
als elk ander bedrijf, je hebt alleen
een blauw pakje aau. Het merk
waardige is, dat de discipline met
lijdt onder deze mentaliteit. Er
wordt Mer teamwork geleverd.
Dienstbevelen hoef je zelden te
geven.'
Kort daarvoor hadden we tn de
crew room gezeten, een houten
barak waarin de vliegers hun beurt
voor een vlucht afwachten. We za-
ten als enige burger tussen militai
ren. maar we zaten er beslist niet
als een gast uit een vreemde wereld,
zoals de tienduizenden burgers die
in de afgelopen weken de 'open
dagen' op de vliegbases hebben be
zocht, voor de mensen van de lucht
macht evenmin 'de burgers, de an
deren' waren.
'Natuurlijk.' zei een van de vlie
gers in de crew room, "gooien we
de deuren open voor de burgers. We
bezorgen ze soms overlast en ze zijn
soms kwaad op ons. Maar we kun
nen niet zonder eikaar. We kunnen
elkaar alleen begrijpen als we met
eikaar praten en daarom halen we
de mensen naar de bases. Zonder
hen kunnen wij niets doen.'
Hoe onbeholpen is het eigenlijk
1 juii 1913 ais Luchtvaart Af-
logsdagen van mei 1940 verloor
Görings Luftwaffe 300 vliegtuigen
boven Nederland.
De Nederlandse militaire lucht
vaart bleef vliegen; ook al hadden
Messerschmitt, Stuka's en Hein-
kels een groot deel van de vloot,
vaak op de grond, vernietigd, de
overgrote meerderheid van het per
soneel der vliegscholen wist te ont
komen naar Frankrijk en bereikte
via Cherbourg en Milford Haven
Engeland.
'In 1942 werden de Nederlandse
piloten in één wing van het 167ste
squadron van de RAF bijeenge
bracht. Op 24 oktober 1942 voerde
deze wing de eerste offensieve ope
ratie boven Nederland uit.
Op 12 juni 1943 werd 167 Squa
dron omgedoopt in 322 Dutch
Spitfire Squadron. Het bleef een
onderdeel van de RAF, het had c-en
Engelse commandant, een Nieuw-
zeeiandse en een Zuidafrikaanse
flight commander. Maar de Neder
landse militaire culhtvaart, als een
organisatie, was in de naam van een
squadron herrezen. In 1945 werd
322 het eerste squadron van de na
oorlogse Nederlandse luchtmacht.
Van 520 man van de Militaire
Luchtvaart, die van mei 1940 tot
mei 1945 dienden, maakten 170 de
deling begonnen op Soesterberg:
een vlieghei, een plaatijzeren han
gar. kapitein-commandant H. Wa-
laart Sacrê, drie officieren-vlieger,
een sergeant-majoor-administrateur
en een gehuurd vliegtuig, de Brik
van Marinus van Meel.
De Brik werd at gauw gekocht; er
kwamen in dat jaar nog een Blériot
en drie Farmans bij. Stuntelig ging
het soms in die eerste jaren. Hel
moest allemaal nog wennen, de vlie
gerij stond nog maar in de kinder
schoenen.
De opbouw was geleidelijk, maai
uit 'de .'Hegschool van Versteegh' -
sedert 1919 commandant van de
vliegeropleidingen kwamen ook
de vliegers die later als KLM-gezag-
voerders de Nederlandse burger
luchtvaart op een hoog plan
brachten.
Toen in 1940 nazi-Duitsland ons
land overviel, moesten 124 deels
verouderde Nederlandse vliegtuigen
het opnemen tegen 2200 moderne
Luftwaffenmachines. In de vijf .oor
binnenkomst van 322 Squadron in
Nederland niet mee: zij waren ge
vallen.
tvrie vandaag een basis bezoekt,
stapt binnen in een bedrijf
Over de startbaan raast een Sabre.
een Thunderstreak. een Hunter of
een Starfighter. In de crew room
zitten om half elf vliegers een kop
koffie te drinken. Hun dienst is om
3 uur begonnen. Zij hebben een uur
gevlogen. Om half twaalf gaan ze
z eer de lucht ln en *s avonds zullen
te nog eens vliegen.
In de hangar werken monteurs
aan een vliegtuig. Storingen die
de vliegers hebben gemeld, worden
verholpen. Machines krijgen een
honderd-urenbeurt, in de motoren
werkplaats worden straalmoloren
nagezien.
"In dienst hebben we na onze i.t.s
een opleiding van ruim twee jaar
gehad.' zegt «en sergeant-monteur
in de elektronische afdeling spreken
wij een andere sergeant: 'Je werk
hier is niet het werk in een stom
apparaat. Dat is het mooie hier.'
En verder: 'In de eerste opleiding
is het niets gedaan. Veel te militair.
Maar hier op de basis is een goede
sfeer. Het is een echt team.'
Een efficiënt bedrijf, dat nog veie
andere facetten heeft. Wij staan op
de verkeerstoren. Een vaandrig
in het burgerleven econoom
geeft twee Starfighters landings
instructies. Op deze basis Is het een
jongeman, op andere bases zal men
Lufa's op de torens vinden. Een ver
dieping lager zitten mensen de
radarscope te lezen. Een voortdu
rende activiteit als bij civiel verkeer.
In het gebouw en de toren, zitten de
meteorologen. Zij maken de weer
kaart. stellen het weerrapport op
voor de vliegers, doen waarnemin
gen voor De Bilt.
rte Bilt. We zijn weer terug bij die
eerste jaren van de Nederlandse
militaire luchtvaart. Het werk reikt
verder dan de grenzen van het mi
litaire. Het is in deze tijd niet alleen
werken voor De Bilt. Het is ook de
luchtbrug die in de winter naar de
Waddeneilanden wordt geslagen:
het is ook het vervoer van zieken
per helikopter uit moeilijk toegan
kelijke gebieden: het is ook die op
leiding van monteurs, verkeerslei
ders. meteorologen, die dus ten
goede komt aan het militaire doel,
maar zo breed is opgezet, dat de
mensen vrijwel overal ook bruikbaar
zijn in gekwalificeerd civiel werk.
Zo'n dag op een basis brengt ons
ook weer terug bij die opmerking
van Jan Flinterman over de hoogte
punten: Wanneer machines, grond
personeel en vliegers écht een team
zijn.Teamwork is nog steeds een
levend begrip gebleven tot van
daag. En zo is in een andere lucht
macht toch iets bewaard gebleven
van 322 Squadron. Het 'Niet praten,
maar doen' van papegaai Polly
Grace, destijds het squadron-
embleem, is gerealiseerd in de effi
ciency waarmee het werk op de
bases wordt gedaan.
ARNHEM (ANP) De gisteren
gearriveerde Griekse deelnemers aan
de NAVO-taptoe hebben urenlang
Ia ernstige ongerustheid verkeerd
over de plaats waar hun muziek
instrumenten waren. Toen hun trein
namelijk in ons land. aankwam,
bleek de wagon, waarin hun instru
menten en andere bagage zich be
vond, te zijn verdwenen. De NS heb
ben ten slotte na tal van inter
nationale telefoongesprekken, een
einde aan de onzekerheid kunnen
maken. Aan het licht kwam, dat de
instrumenten zijn achtergebleven in
Jessenice aan de grens van Oosten
rijk en Joegoslavië, waar de wagon
is ontkoppeld. De SN hebben echter
de verzekering gekregen, dat de in
strumenten morgen om half twee in
Nijmegen zullen aankomen. Met
oefenen zullen de Grieken dus nog
een dagje moeten wachten.
VATICAANSTAD (Reuter-AFP.)
Paus Paulus VI heeft maandag ko
ning Boudewijn en koningin Fabiola
van België in audiëntie ontvangen.
Het onderhoud duurde een half uur.
Het Belgische koningspaar heeft
zondagavond de kroning van de
Paus bijgewoond.
zouden moeien zijn. ais gevoig daar
van blijven de vereisten voor het lid
maatschap van beide kamers gelijk.
De Tweede. Kamer zal daar. naar
mag worden aangenomen. geen be
zwaar tegen hebben, maar het is
denkbaar, dat de nieuwe Eerste Ka
mer er geen tweederde meerderheid
voor heeft. In eerste lezing was die
meerderheid er wel, maar dank /.ij
het absentisme van de KYP.
DEN I1AAG (ANP) De politie Is
we! degelijk bevoegd op te treden te
gen bromnozems die op straat teveel
lawaai produceren. Er is in de mees
te gevallen geen speciale meetappa
ratuur nodig om de geluidshinder
vast te slelien.
Dit antwoordt tie minister van
Verkeer en Waterstaat, drs. H. A.
Korthals op schriftelijke vragen van
het Tweede-Kamerlid mej. mr. J J.
Th. ten Broecke Hoekstra.
Wanneer een bromfietser het gas
van een stilstaande brommer beur
telings afsluit en openzet, zonder te
gaan rijden, mag de politie zonder
meer tot bekeuring overgaan. Dat
mag ze ook wanneer het geluid, ast
tijdens het rijden wordt gemaakt,
hinderlijk is. Meestal is dit lawaai
het gevolg van een niet behoorlijk
geluiddempende of gasdichte uit
laatpijp.
Wanneer de bromfietser een car-
burateur op zijn voertuig heeft, die
niet voor dat type is goedgekeurd, of
wanneer de bromfiets niet van deug
delijke bouw is, heeft de bestuurder
ook kans dat hij op de bon gaat.
Tiet antirevolutionaire dagblad
-*•*- Trouw merkt in een gedach-
tenwisseling met de iibevalen op:
'In het algemeen is het zo dat
men het financieel en sociaal -
economisch beleid van dit kabi
net-De Quay wel algemeerl yü
voortzetten, maar er zijn ooX
nieuwe punten aan de orde: t.w.-
de vraag van financiering van een
deel der premies voor de sociale
voorzieningen uit de algemene
middelen.
En wat het beleid van het kabl-
net-Dc Quay betreft: In het land
bouwbeleid er. het woningbeleid
zu len wel veranderingen moeten
worden gebracht.
En in het beleid ter zake van de
televisie heeft de Tweede Kamer
zich in meerderheid van het be
leid van het kabinet-De Quay ge
distantieerd. En terecht heeft de
heer De Kort die beslissing in zijn
program getracht te eerbiedigen."
Aan dit lijstje zijn nog wel een
paar punten toe te voegen: Hulp
aan onderontwikkelde landen bij
voorbeeld.
Als men dit zo ziet dan lijkt.het
veel op de winkelier die voor de
bouw van een nieuwe winkel geen
vergunning kan krijgen, maar
voor een verbouwing wel. Dan
gaat hij verbouwen. Het blijft het
zelfde pand. Maar iedereen die
de zaak binnenkomt zegt te
recht wat is die winkel opge
knapt. Je herkent hem gewoon
niet meer.
Tot zover over de voortzetting
van het beleid van het kabinet-
De Quay.
(Van een onzer verslaggevers)
De gemeenteraad van Eindhoven
heeft gisteravond een openbaar debat
gehouden over de grondspeculatics in
twee uitbreidingsplannen van de ge
meente. een zaak die de gemoederen
in de Lichtstad zeer bezighoudt.
De gemeente legde in juli 1961 het
uitbreidingsplan-Kaspendonk ter vi
sie. Pas in november van dat jaar
ging een makelaar voor de gemeente
aan cïe slag om grondaankopen te
doen.
Van de lange tussentijd had de
bouwonderneming N.V. Wilms ge
profiteerd om 38 ha grond in Kaspen-
donk te kopen. In het dorp Acht, be
horend tot de gemeente Eindhoven,
kocht de N.V. Fick 25 ha van een te
.onteigenen uitbreidingsplan.
Dit waren geen grote oppervlakten,
vergeleken b(j de .2100 hu die de ge
meente nog kan -aantrekken, maar
het gemeentelijk beleid had toch ken
nelijk gefaald en de woningen zou
den door grondspeculaties stellig
duurder worden. Dit werd door ver
schillende woordvoerders m de raad
dan ook nadrukkelijk gesteld.
Grondspeculantcn zullen tn het
Eindhovense gemeentebestuur een la,
tige tegenstander ontmoeten, zo be
toogde wethouder mr. i'an Kemenade
(k.v.p.) gisteravond als antivoord op
de opmerkingen in de raad. Een par
ticuliere onderneming moet niet den
ken dat zi.i gemakkelijk uitbreidings
plannen zelf kan uitvoeren.
'Wij zullen onteigeningen aanspan
nen en we hopen dat dit voldoend»
afschrikwekkend zal zijn.' aldus de
wethouder. De N.V. Wilma Is reeds in
een onteigeningsprocedure betrokken
en de N.V. Fick zal nog lang niet van
haar bezit in Acht profiteren, want
hier za! voorlopig geen uitbreidings
plan worden vastgesteld.
Advertentie LM.
(Van onze soc.-econ. redactie)
De N.V. Centrale Suiker Maat
schappij heeft in het boekjaar 1961
1962 een winst gemaakt van rumi
driekwart miljoen gulden. Dat is
twee miljoen minder dan in hel voor
afgaande boekjaar. De oorzaak van
deze sterke winstdaling ligt in de
moeilijkheden, die de CS.M onder
vindt inet de Wester Suikerraffinade
rij in Amsterdam.
De directie van de Centrale Suiker
heeft maar weinig goede woorden
voor de houding, die de overheid ten
opzichte van de Wester Suikerraf
finaderij inneemt.
In het zojuist verschenen jaarver
slag wordt onder meer gezegd: „De
overheid bepaalde een aflopende re
geling voor een termijn van drie
jaar, kennelijk met de bedoeling de
Wester Suikerraffinaderij (die met
buitenlandse suiker werkt) te liqui
deren. Een sociaal en economisch
gerechtvaardigde afvoering van het
personeel was niet mogelijk. Met
name was afvoer van arbeidskrach
ten, die vele jaren in dit bedrijf
werkzaam zijn geweest, binnen de
gestelde termijn sociaal niet verant
woord".
Het aantal werknemers bij de
Wester Suiker is nu gedaald van
1200 tot 600. De produktie is inge
krompen van 120.000 tot 50.000 ton
suiker.
De moeilijkheden voor de Wester
Suiker zijn ontstaan door dumping
op de wereldmarkt van witsuikcr. De
Nederlandse overheid doet daar ech
ter aan mee, zo ivordt gezegd,
„Dat. een regeling voor een bedrijf
waar 1200 man werkten afhankelijk
wordt gesteld van veranderlijke tac-
toren, zoals de deviezenpositie en de
werkgelegenheid is onaanvaardbaar".
Voor de bedrijven, die bij de CSM
zijn aangesloten zijn in verband met
investeringen onderhandse leningen
aangegaan tot een bedrag van 12.5
miljoen gulden. In het „rrslagjaar is
voor 6.5 miljoen geïnverteerd.
De gang van zaken moet ver bur-
gemeesterWitte een grote teleur
stelling zijn. maar hij kan niet zeg
gen, dat hij niet tijdig is gewaar
schuwd. Toen hij nog minister' van
Wederopbouw en Volkshuisvesting
was, heeft hij in. april 1955 het wets
ontwerp, 'vervallenverklaring van
het vervreemdingsbesluit niet-land-
bouwgronden' verdedigd. Ir. Witte
zei toen:
'De Regering ontkent niet, dal
er prijsstijgingen kunnen optreden.
Zij heejt slechts gesteld, dat in
dien er prijsstijgingen optreden,
deze naar haar mening binnen
aanvaardbare grenzen zullen blij
ven.'
Weike die aanvaardbare grenzen
waren zei ir. Witte in het vervolg
van zijn rede:
'Concluderend zou ik willen zeg
gen, dal onder de huidige omstan
digheden, bij een goede grondpo-
Hiiek van de gemeenten geen ex
cessieve prijsstijging van de grond,
en soms in het geheel geen prijs
stijging, is te verwachten. Indien
er meerwaarde optreedt... zal
deze naar mijn mening in doorsnee
tol enkel dubbeltjes beperkt blij
ven.'
En later zei hij in het debat:
.heb ik er nog eens met na
druk op gewezen, dat naar mijn
mening prijsstijgingen van 1 per
m.2 met, te verwachten en ook niet
te verlangen zijn.'
Dat ir. Witte die prijsstijging niet
verlangde nemen wij graag aan. Als
hij naar de woordvoerders van d#
PvdA had geluisterd, had hij Laar
wél kunnen verwachten.
Wijlen de heer C. ten Hagen,, toen
lid van de PvdA-fractie, had ge
zegd
Tn het voorgaande deel van
mijn betoog meen ik voldoende ar
gumenten te hebben aangehaald,
waarom na de opheffing van de
prijsbeheersing een prijsstijging is
te verwachten en daarna weer ge
leidelijk een terugval op vóóroor
logse toestand. Ik heb ook nog
eens duidelijk uiteengezet, waarom
wij ons principieel tegen een on
gerechtvaardigde verrijking voor.
(door?) de meerwaarde moeten
verzetten.
En dr. Vondeling vr<- s aan de
minister:
.meent hü dat de bouwonder
nemers die zo grote winsten ma
ken, niet bereid zouden zijn. voor
bouwterreinen een hoge prijs te ge
ven?'
De minister heeft toen niet geluis
terd. En de meerderheid van de Ka
mer is hem gevolgd. Vóór de eind
stemming zei de heer Ten Hagen:
'Het betoog van de minister
heeft ons in genen dele er van
kunnen overtuigen, dat na de op
heffing der prijsbeheersing niet-
landbouwgronden geen ongewenste
en ongerechtvaardigde prijsstijging
zal ontstaan,
Wij zjjn van mening, dat deze
opheffing in strijd is met het al
gemeen belang.
Het wetsontwerp is aangenomen
met 37 tegen 28 stemmen. De frac
ties van de PvdA en de CPN (de
heren Gortzak en Wagenaar) waren
de enige die tegenstemden.
Wij moeren aannemen, dat ir. Wit
te spijt heeft van zijn toenmalige
succes.
Koop 'n boek bij de
ARBEIDERSPERS
