Nieuwe
op Dam
Enerverende
maanden
Eerste Indonesische
vrachtschip zondag
in Amsterdams haven
PENSIONHOUDSTER IN
KORT GEDING TEGEN
VW-NOORDWUK
Het
Vrije
Volk
m
II
Politie neemt
'pendelbus5
in beslag
Prijsboïer
Defensie
I
HET VRIJE VOLK WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1963
PAGINA 3
Briefje
Formidabel
vakantie/ goede ifeis
daar staat BAYER achter
Leeftijd belangrijk
bij aanpassing in
militaire dienst
Openluchttheater'DUKZIGT'
DOWN TOWN JAZZ BAND
(Van een onzer verslaggevers)
De befaamde keitjesbestrating
van de Dam in de hoofdstad vaak
ten onrechte 'de kleine steentjes'
genoemd heeft het na vijftig jaar
begeven.
■Waarschijnlijk reeds volgend jaar
zal de zeldzame sierbestrating van
het Damplein als een kostbaar vast
tapijt deel na deel worden opgeno
men en worden vervangen door een
nieuwe. De operatie, die thans druk
wordt voorbereid, gaat vele maan
den in beslag nemen en vele tien
duizenden guldens kosten.
De huidige bestrating van do Dam
dateert van 1914 toen 'Naatje van
de Dam moest verdwijnen voor de
elcktrieke tram.' Zij werd uitge
voerd in Beierse granietkeitjes van
verschillende kleur en grootte, wel
ke in een waaiervormig patroon wer
den geiegd.
Het geheel was een meesterwerkje
van straatmakerkunst, uit de losse
hand en zonder gebruikmaking van
mallen of andere kunstgrepen be
werkstelligd. Het leek voor de eeuwig
heid geschapen.
De vele miljoenen voeten, die in
de loop der decennia over ons na
tionale plein zijn gegaan, zjjn de
keitjes ten slotte echter te mach
tig geworden. Hun bovenoppervlak
is zó gladgesleten dat de Dam glimt
als een oud pak en gevaar gaat op
leveren voor de passanten.
De grote moeilijkheid ls thans vast
te stellen:
(a) welke soort keitjes in de nieuwe
bestrating zullen worden gebruikt,
(b) welke straatmakers nog in staat
zijn een dergelijke sierbestrating
aan te leggen
(c) welk patroon zal worden gekozen.
Hét is namelijk lang niet zeker dat
het patroon van de nieuwe bestra
ting 'gelijk zal zijn aan het oude. Dc
afdeling Bestratingen van Publieke
Werken overweegt met iets nieuws
te komen en heeft daartoe (nabij
het Palels) een klein gedeelte van
de Damsteentjes opgenomen, waar
mee thans in alle stilte op een voors
hands geheim bestratingserf wordt
geëxperimenteerd.
De jongste ervaring welke men
bij Bestratingen heeft met het leggen
van een sierbestrating stamt van
enkele jaren her toen om het Na
tionale Monument een waaierbestra
ting werd aangebracht, welke was
aangepast aan die van het Damplein.
De crème de la crème van het
gemeentelijk straatmakerskorps (bij
na tweehonderd man sterk) heeft
toen wekenlang tot diep in de nacht
en met behulp van vuurpotten en
houten mallen geworsteld om het re
sultaat van hun voorvaderen uit 1914
te evenaren.
De veronderstelling ligt voor de
hand dat het leggen van de veel
omvangrijkere sierbestrating op het
Damplein een operatie wordt die
nog vele voeten in de aarde zal heb-j
ben. j
Landinffswiel we
(Van een onzer verslaggevers)
In Gorkum heeft de politie van
morgen omstreeks zeven uur een bus
van de firma K. uit Amersrode waar
mee dagelijks havenarbeiders naar
Rotterdam werden vervoerd in beslag
genomen omdat zij verder gebruik
van dit materiaal onverantwoord
achtte.
Er ging een gejuich op onder de
pendelaars toen de politie de bus
binnenstapte; want het vehikel was
dermate ondeugdelijk, dat de arbei
ders bljj regen nat werden. De pende
laars werden vanmorgen met een
andere bus naar de Maasstad ge
bracht. De politie heeft de zaak nog
in onderzoek.
ert
(Van onze luchtvaartredacteur)
„Ik heb er geefi moment aan getwijfeld dat het goed zou
aflopen. Ik had de benzine opgevlogen, het iveer was goed, er
stond weinig dwarswind op de baan. De enige die het zou
kunnen verknoeien was ik zelf, maar ik had genoeg vertrou
wen in mijn vliegen. Ik heb de aanraking met de grond niet
eerder gevoeld dan bij een normale landing."
Rustig vertelt Rob Andriessen (30 jaar, 3000 vlieguren) hoe hij
gistermiddag met een Havilland Dove van Martins Air Charter na
een rondvlucht met tien passagiers boven Amsterdam een buiklan
ding maakte op Schiphol. De machine werd licht beschadigd. De
passagiers, die vrijwel allen hun luchtdoop ondergingen, stapten,
sommigen zelfs lachend, ongedeerd uit het vliegtuig.
De buiklanding met de Dove
komt voor gezagvoerder Rob An
driessen, die na enkele jaren
luchtmacht sedert april 1962 in
dienst is bij Martins Air Charter,
na enerverende maanden.
Hij vloog dit voorjaar prins Rai
nier van Monaco van .Schiphol naar
Eelde. Enige tijd later was hij in 't
Zuidslavische Split om de stoffelijke
overschotten te halen van Nederland
se mjjnfunctionarissen, die daar bij
een auto-ongeluk om het leven wa
ren gekomen. Vorige maand was hij
weer in Zuidslavië. Hij had kuikens
gevlogen naar Skopje. Hij stond met
zyn machine op het vliegveld van
Skopje toen de aardbeving begon.
Kort daarna was hij terug in die
Zuidslavische plaats om de gewonde
Nederlandse student Auke Boerem»
naar Nederland te brengen.
Toen Rob Andriessen zich gister
middag na de normale rondvlucht
klaarmaakte voor de landing weiger
de het rechter landingswiel naar bul
ten te gaan. De tweede bestuurders
stoel, die bü deze rondvluchten als
passagiersplaats wordt gebruikt, was
bezet door een meisje van twaalf
Jaar. Dat gaf voor zover dat nog no
dig was gezagvoerder Andriessen een
extra stimulans om de rust die bij
zelf voelde over te brengen op zijn
passagiers.
'Ik heb geprobeerd zo rustig
mogelijk te vliegen, opdat de men
sen in de cabine niet onnodig wer
den opgeschrikt. De passagiera
kunnen in de cockpit kijken, zU
zien precies wat je doet. Dan komt
het erop aan hoé de man in de
bestuurdersstoel zich gedraagt.'
Rob Andriessen moet zich bijzonder
rustig hebben gedragen. Geen mo
ment is er sprake van pandek of
schrik geweest, ook niet bij het meis
je op de tweede bestuurdersplaats.
Terwijl de vlieger rondcirkelde om
de benzine op te vliegen werd hem
een opgevouwen briefje toegestopt.
Daarin meldde zich een van de pas
sagiers, de heer De Vos, als een ex-
monteur van de Marine Luchtvaart
Dienst. Hij was bereid te helpen.
'Ik heb die passagier naar voren
laten komen,' vertelde gezagvoerder
Andriessen, 'en hem gezegd wat er
aan de hand was. Ik heb hem ge
ïnstrueerd hoe hij de passagiers voor
de noodlanding gereed moest maken.
Daama heb ik hem gevraagd te gaan
kijken hoe de achterdeur open moet
en hem op de achterste stoel laten
zitten om onmiddellijk na de landing
het vliegtuig te kunnen openen. Op
die achterbank zat, zag ik, een flin
ke jongeman, die heb ik naast mij in
de cockpit laten komen om na de
landing de batterij uit te kunnen
schakelen. Die schakelaar zit wat ver
weg.'
Inmiddels werkte Rob Andriessen
rustig door. Hij is onderworpen aan
de eisen die Martins Air Charter aan
zijn vliegers stelt, eisen die zijn ge
baseerd op de standaard van de
ICAO, de luchtvaartorganisatie van
de Verenigde Naties. Ieder half jaar
(de wet schrijft één keer per jaar
voor) worden de vliegers getest op
de "typen toestellen die zij volgens
hun brevet mogen vliegen. Rob An
driessen had toevallig gistermorgen
op dezelfde machine waarmee hij
gistermiddag de buiklanding maak
te zo'n halfjaarlijkse test ondergaan.
Hij vloog een paar keer langs
de verkeerstoren van Schiphol
om te vragen of het wiel echt
niet uit was. („ik kreeg zulke rare
indicaties dat, ik echt niet wist
welk wiel,nu„weigerde"), maakte
een duik om te trachten het wiel
zo naar beneden te krijgen („toen
pas eigenlijk beseften-de passa
giers dat het geen normale
vlucht was"), startte door op een
van de landingsbanen op het lin
ker en het neuswiel, in de
hoop door de schok het rechter-
wiel naar buiten te krijgen, maar
moest ten slotte tot een buiklan
ding besluiten op de schuim-
strook die personeel van Schip
hol inmiddels op de landingsbaan
had gespoten.
Rob Andriessen deed het formi
dabel. De staart raakte het eerst de
grond. De vlieger deed dat zo voor
treffelijk, dat de vliegtüighuid onder
de staart slechts een paar lichte
schaafstrepen overhield. De propel-
lorbladen krulden natuurlijk om en
de buik liep uiteraard enkele bescha
digingen op, maar die zijn zo licht,
dat men zich nauwelijks kan voor
stellen, dat het van een buiklanding
komt. Het glas van het landingslicht
dat ook over de grond is gegaan was
zelfs heel.
De rust waarmee Rob Andriessen
de noodprocedure heeft uitgevoerd,
blijkt uit de reactie van de passagie-
re, die als eerste uitstapte. Zij werd
opgevangen door de heer Block, on
der-directeur van Martins Air Char
ter, die met een grapje de mensen
trachtte gerust te stellen: „Dat krijgt
u nu allemaal voor ƒ12.50" zei hij.
„Nee hoor", zei de vrouwelijke pas-
sagiere, „voor nog minder, voor een
tientje maar, want ik had een re
ductiebon van de AVRO."
De tweede Dove van Martins Air
Charter ging na deze buiklanding
door met rondvluchten. Geen passa
gier heeft zijn kaart teruggebracht
stelt men met voldoening vast bij de
maatschappij.
De bedrijvigheid, bij de
bouw van de Brie-
nenoordbrvg heeft veel
kunstenaars naar de
tekenstift doen grijpen.
Het spel van forse lij
nen tegen een lucht, die
strak hangt boven die
toch tembaar gebleken
rivier, inspireerde ook
tekenaar Makkes. Hij
zag hoe de verbinding
tussen noordelijke en
zuidelijke Maasoever, en
daarmee van het noor
delijk en het zuidelijk
deel der Randstad, hier
ieder ogenblik een wis
selend gezicht toonde,.
Er was het, bizarre
schouwspel van schijn
baar doelloos oprijzende
kolommen, die eens het
brugdek zouden moeten
dragen. Op de achter
grond ziet men de op
gedraaide „bascule", hel
beweegbare deel der
brug. Rechts rustte op
dit moment de drijven
de bok, één der kolos
sen die zo'n groot aan
deel leveren in de tot
standkoming van dit gi
gantische loerk.
'Advertentie l.M.
SaYER
(Van een onzer verslaggevers)
Zondagmiddag zal in de Amster
damse haven het Indonesische
vrachtschip Thamrin va nde Dja
karta Lloyd arriveren. Na het her
stel van de betrekkingen met Indo
nesië is dit het begin van een gere
gelde scheepvaartdienst voor vracht
vervoer op Nederland.
Vinke en Co, de Nederlandse ver
tegenwoordiger van Djakarta Lloyd,
verwacht bij aankomst van de
Thamrin geen moeilijkheden, nu de
minister van Justitie het de deur
waarders verboden heeft beslag te
leggen op In donesische schepen of
hun lading als zij Nederlandse ha
vens aandoen.
De minic'.eriële instructie spreekt
van schepen en lading die het eigen
dom van de Indonesische staat zijn.
Het weer op gang komen van de we
derzijdse handel sou namelijk ern-
Een tiental vakantie
gangers en een piloot
hebben gistermiddag
tijdens een rondvlucht
boven Amsterdam en
kele angstige ogenblik
ken beleefd toen bleek
dat het landingsgestel
haperde. Het rechter-
hoofdwiel weigerde
dienst te doen. De pi
loot besloot een buik
landing te maken, die
voortreffelijk verliep.
De passagiers kwamen
met de schrik ff ij.
(Van een onzer verslaggevers)
Een pensionhoudster in Noordwljfc
mevrouw E, C. Stadler heeft bij de
president van de Haagse rechtbank
een kort geding aanhangig gemaakt
tegen de stichting VW te Noordwijk.
Zij eist dat deze VVV bij haar in
lichtingen niet meer de indruk wekt
dat haar pensionbedrüf niet aan de
eisen voldoet, op straffe van een
dwangsom van ƒ5000 per overtre
ding.
Zij meent dat de Noordwijkse WV
bij herhaling aan toeristen onjuis
te inlichtingen heeft verstrekt over
haar pension. Een Duitse echtpaar,
dat aan de balie vroeg, waarom het
betrokken pension niet meer op de
hotellijst voorkwam, zou ten ant
woord hebben gekregen dat het pen
sion door zijn slechte naam niet meer
kon worden aanbevolen.
Volgens mevrouw Stadler zou zij
alleen van de hotellijst zijn geschrapt
omdat zij geen lid is van de ver
eniging van werkgevers in het Ho
recabedrijf. Op 26 maart jl. is zij.
zonder opgaaf van redenen, ge
royeerd als lid van de plaatselijke
VW In een en ander ziet zij eer
onrechtmatige daad.
De laatste maanden heeft zij dooi
tussenkomst van de VVV geen enkeit
gast meer in haar bedrijf gekregen
Het kort geding dient maandag
morgen om kwart over elf.
stig kunnen worden bemoeilijkt door
particuliere beslagleggingen, gegrond
op de Indonesische nationalisaties.
Indonesische firma's zijn in de mi
nisteriële aanwijzing echter buiten
beschouwing gelaten, zodat in theo
rie de mogelijkheid tot het in beslag
doen nemen van een bepaalde lading
openblijft. Dit handelsoverwegingen
vele Indonesische handelsfirma's ge
heel of gedeeltelijk in handen van
de Indonesische staat.
Een ander controversieel punt in
deze kwestie zou kunnen zijn, dat
een Nederlandse rechter, die ten
slotte onafhankelijk is, de ministe
riële instructie aan de deurwaarders
naast zich neer wenst te leggen.. Een
deurwaarder kan namelijk niet zon
der meer een besiag leggen, want hij
heeft daarvoor de toestemming (of
een vonnis) van een rechtbank-pre
sident nodig.
De Indonesische zaakgelastigde in
ons land, drs, Moh Sharif, geeft
dinsdagavond 20 augustus een offi
ciële ontvangst aan boord van de
Thamrin.
Het college van B. enW. van de
hoofdstad zal de bemanning van de
Thamrin maandagochtend officieel
op het stadhuis ontvangen.
DEN HAAG (ANP) Na de in
telligentie is de leeftijd de voor
naamste factor die bepaalt of de
dienstplichtige soldaat zich gemak
kelijk of minder gemakkelijk aan
past in militaire dienst. Dit is een
van de conclusies die blijken uit het
onderzoek „interservice", dat land
macht en marine onlangs gezamen
lijk hebben ondernomen.
De neuroloog Ph. P. Bieger, hoofd
van de sectie geestelijke militaire ge
zondheidsdienst is persoonlijk van
mening dat een leeftijdsverschil van
drie of vier maanden al een duidelijk
onderscheid in de wijze van aanpas
sing kan geven.
Overigens is het een feit. aldus het
onderzoek, dat de dienstplichtigen
van nu jonger zijn dan die van'een
aantal jaren geleden.
Van alle in dienst zijnde militairen
worden er bij de landmacht en
luchtmacht samen per jaar 7000 af
gekeurd. Tweeënhalf duizend hiervan
gaan de dienst uit om redenen van
geestelijke aard, waaronder bij voor
beeld te geringe stabiliteit en intel
ligentie. In 1962 waren er van die
2500 maar dertien heimweegevallen.
Tiet lijkt er op het ogenblik een
-11 beetje op of men aan het
prijsschieten is met boter. Eén
grote particuliere handelaar
(men moet weten dat de boeren-
afzetcoöperaties zelf ongeveer
zeventig percent van de markt
in handen hebben) heeft de prijs
fors verhoogd. Hij rent daarmee
dwars door een systeem heen dat
het ministerie van Landbouw en
het Produktschap voor Zuivel
met veel zorg hadden opge
bouwd.
Dat systeem ging uit van een
vrij eenvoudige gedachte: vóór
alle boter die in het binnenland
wordt opgegeten, krijgen de boe
ren hun kostprijs, alle boter die
moet worden uitgevoerd vereist
subsidie, dus een bijdrage uit de
schatkist. Hoe meer boter er in
ons land verbruikt wordt, hoe
lager de bijdrage uit de schatkist
kan zijn. Laten we dus proberen
de boterconsumptie in ons land
op te voeren en de prijs van die
boter heel langzaam aan te pas
sen aan het hogere prijspeil in
de andere landen van de Euro-
markt.
In dit systeem dat, gestimuleerd
door de welvaart, gunstig heeft
gewerkt, passen geen plotselinge
en forse prijsverhogingen, zoals
de boterhandelaar uit Leeuwar
den die nu hanteert. Hij belooft
de boeren op korte termijn een
paar centen méér voor de boter,
maar riskeert daarmee dat de
boterverbruikers in ons land zo
schrikken, dat ze maar weer over
stappen op margarine.
Aangezien een toenemend»
boterproduktie, niet alleen In ons
land, maar in de gehele Euro-
markt vrijwel vast staat, zou men
over enige tijd weer met grots
voorraden zitten. Die moeten dan
weer met geld uit de schatkist
ergens heen worden gestuurd.
(Tie boeren-afzetcoöperaties heb-
J ben dit gevaar deze keer goed
Ingezien vorige keren zijn zij
.nog stekeblind geweest, wanneer
jhet om de afzet op langere ter
mijn ging en ze hebben beslo-
Iten hun boterprijs te handhaven.
Daarmee is nu voor het eerst een
eind gekomen aan een specula
tieve handel die particulieren en
zulvelcoöperaties dreven op kos
ten van de Nederlandse schat
kist. Het is een verheugend teken,
dat er iets begint te dagen.
Op zich zelf blijft het echter
nog een vreemde zaak, dat één
grote particuliere handelaar de
mogelijkheid heeft, ook al han
delt hij naar eigen beste weten,
een met zorg opgebouwde boter
markt in elkaar te schoppen,
waarbij de winst voor hem en de
verliezen voor de schatkist zijn.
Vrije handel en particulier initia
tief noemt men soms zo iets.
A/Tin ls ter De Jong. zelf een oud-
marineman, heeft twestaats
secretarissen uitgekozen. De een,
een brigade-generaal (landmacht)
voor de landmacht, de ander een
commandeur (marine) voor de
marine. Daarmee is de top van
Defensie nog niet compleet. Er
komt nog een derde staatssecre
taris bij, voor de luchtmacht.
Met de kandidaten voor de
luchtmacht ts minister Te Jong
tot dusver echter niet al te ge
lukkig geweest. De ene kandidaat
hij moet van de VVD komen
bleek pro-gaullistische denkbeel
den te koesteren, de tweede kreeg
nog net voor de beslissing een
maagbloeding.Maarvan uit
stel komt geen afstel: de derde
staatssecretaris voor de lucht
macht zal er warempel wel
komen en hij zal, gegeven de voor
keur van minister De Jong tot op
dit moment, nog wel uit de lucht
macht komen ook.
Defensie is dan volkomen in
handen van militairen. Ieder
onderdeel van de krijgsmacht
heeft dan op politiek niveau zijn
.voorvechter en de leiding van het
hele apparaat is eveneens in han
den van een militair. Wat dat
betekent is ook uit een paar
cijfers af te lezen. Defensie be
steedt ieder jaar zo'n twee mil.iard
gulden. Dat is ongeveer een vijfde
deel van de hele rijksbegroting.
Geen kinderachtige zaak dus,
maar een affaire van ver-strek
kende betekenis voor de hele
volkshuishouding.
Van oudsher geldt dat politioe-
rende generaals voor een rege
ring een groot gevaar vormen. De
regering-Marijnen geeft de garan
tie niet, dat voor haar uitgerekend
dat gevaar niet geldt. In de grond
van de zaak krijgt dit gevaar nu
kans de kop op te steken, omdat
geen enkele van de politieke par
tijen die de regering-Marijnen
steunen, bereid is duidelijk de
politieke verantwoordelijkheid
voor het departement van Defen
sie op zich te nemen. Men schuift
die verantwoordelijkheid liever
naar technici of deskundigen wier
politieke kleur tou aan hun be
noeming een zorgyuidig bewaard
geheim was.
Advertentie l.M.
r (naast Enarglehaj)
Donderdag 15 augustus 8.15 uur
Jars concert door de
o.l.v. Roef! Hueting
m.m.v, de VKiÜsts Ann Burton
Toegang ft.50-f2A0b.i.
Kassa geopend vanaf 7 uur
Telefonisch plaatsbespreken 115311
