s Breda ontfermt zich over volksdansgroep
Tienduizenden
vissen sterven
in vuil water
Huwelijksreis va
ui
tien dagen mislukt
Duikers zoeken
nog steeds naar
tas met f157.000
Herdenking 1813-1963
kost rijk drie ton
Internationale Rode Kruis bestaat honderd jaar
Claim van 3.3
miljoen schade
Oorzaak ligt bij reisbureau
Duits belang in
Koopmansbank
In drieën
Voorstelling
Dodend
Uit de hel
Ontzettend
Vriendschapsband
Dillenburg
Cavalcade
Nog neeti resultaat
Cruvs Voorbcrgh
ernstig ziek
Amsterdams hotel
weigert logies
aan niet-blanke
jf PAGINA'"3
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1963
Franse jeugd reisde voor
niets naar tuin van Briels
(Van een onzer verslaggevers)
Breda heeft zich gisteravond ontfermd over 45 jongens en meisjes, die helemaal uit Orange,
P,n_ r.^M r waren overgekomen. Om in Nederland te dansen. Deze volksdansgroep, 'Les
Vor"1 raus,° Kenaamd, was reeds maandagmorgen gepakt en gezakt met originele kle-
nerdraehten per bus in Nederland gearriveerd op weg naar Nijmegen, want daar wiiden ze het
omstreden feest van Carel Briels opluisteren met hun folkloristische dansen.
Fran? ambassade in Den Haag zelf aan Briels gevraagd of hij deze jongeren
tan 14 toe Ja jaar, die door Breda voor een optreden waren uitgenodigd, kon' gebruiken? Het
antwoord van Briels moet van dien aard zijn geweest, dat deze Franse jongeren in de ver-
erstelling verkeerde, dat zij in Nijmegen zeer welkom waren, En dat zij in het massaspel
e um van europa naar hartelust konden dansen. En dus waren zij een paar dagen eerder
uit Orange vertrokken.
Zij kwamen maandag in het drui
lerige Nijmegen aan. Daar hoorden
ze dat zij voor niets waren gekomen.
Briels had hen niet nodig, hij zou
p is vorige week zaterdag op de hoog
te zijn gesteld van hun aantal, dat
hij te groot vond. Bovendien was het
toen al te laat, de folkloristen waren
al onderweg.
Nijmegen zat ermee opgescheept.
Daar vroeg men aan Breda- kunnen
Jullie ze niet ren paar dagen eerder
,N9e- dat niet. Toen heeft
de vVv in Nijmegen ze maar een
paar prettige dagjes bezorgd. Ze wer-
den gastvrij in Arnhem onderge
bracht en ze hebben in die contreien
heel wat rondritten eremaakt.
(Van een onzer verslaggevers)
Tienduizenden vissen, die in
de kanalen van Leeuwarden
plegen te verblijven, zijn in een
dodelijke val gelopen. In de
nieuwe jachthaven te Leeuwar
den zijn in de loop van vrijdag-
duizenden vissen in zuurstof
loos en pikzwart water omge
komen. Gisteravond lagen in
sommige botenhuizen uitge
breide tvitgeschubde tapijten
van dode vissen.
De' oorzaak van deze massale vis
sterfte is het sterk verontreinigde
water dat door de kanalen van Leeu
warden stroomt. Dit grarhtenwater
wordt zowel door het open riootstcl- j
sel. dat Leeuwarden via zijn grach
ten kent. als door imlustriri-n
afvalwater volledig zurstofioos ge
maakt.
Iedere zomer komt het wel voor dat
bij noordenvind het verpeste water
uit de Leeuwarder grachten wordt
geblazen en zich in de kanalen in de
omgeving verspreidt. De vis vlucht
dan voor het dodende water uit naar
het stroompje de Greuns tot. waar
het grachtenwater niet kan komen.
Gisteravond zijn ze dan volgens
plan ondergebracht bij particulieren
in Breda, waar ze yandaag laten zien
wat ze kunnen. Want het is daar
groot feest, omdat vanmiddag de
burgemeesters van Breda. Orange,
het Duitse Dillenburg en het Belgi
sche Die.st hun handtekening zetten
ondereen overepnkom.su waarbij deze
Zo moet het ook vrijdagnacht zijn
gegaan. Maitr toen de grote scholen
vluchtende vis bij de potmarge. het
verbindingswater met de Greuns
kwam. kwam ook vanuit dit. water
inktzwart dood water, afkomstig uit
de riolen en van de industrieën uit
het zuidelijke stadsgedeelte.
De vis vluchtte de enige nog open
waterweg op. die uitloopt, in de jacht
haven. Hier konden ze niet meer uit;
het verontreinigde grachtenwatcr
sloot de vis in en begon zijn dodende
weking.
De havenmeester van de jacht
haven, de heer 2. Drijver, zag vrij
dagmorgen in de jachthaven dui
zenden vissen hoog boven de water
spiegel uitspringen om lucht te krij
gen. Er was geen redden aan.
'.ie wordt er beroerd van als je ziet
hoe de vissen grote karpers en j
snoeken, maar ook kleine witvis en
blieken vechten om uit die hel te i
komen.' zei de voorzitter van de j
Leeuwarder hengelsport vereniging, de
heer A. Wijbcnga.
Omwonenden van de jachthaven
hebben nog geprobeerd zoveel moge
lijk vis in emmertjes en putsen naar
niet geïnfecteerd water te brengen,
maar deze goedbedoelde acties zetten
geen zoden aan de dijk. De massale
sterfte was niet af te wenden.
De secretaris van de Leeuwarder
Hengelaars Vereniging, rnr. C. G.
Vredendaai, zei ons: 'Wij kunnen
niets doen. Het is ontzettend. In het
verleden is zoiets ook wel eens voor
gekomen maar niet in zulke omvang.
Alleen wanneer de wind gaat draaien
blijft er misschien nog vis leven.'
vier steden 'onder plechtige verzeke
ring van hun wederzijdse vriend
schap' te zamen een Unie van Oranje
steden oprichten. De vier gemeente
raden hebben zich cr al akkoord mee
verklaard.
Het is begonnen met Orange, dat
een vriendschapsband wilde met een
Nederlandse stad. die in de geschie
denis ook iets met het vorstenhuis
te maken heeft gehad. Zo kwam
Breda op de proppen. Waarom doen
er eigenlijk niet meer mee? vroeg
men zich daar af.
Men had de keuze uit 44 steden,
die op enigerlei wijze in de historie
de heerschappij van Oranje en/of
Nassau hebben gekend, waarvan er
alleen al in Nederland 28. zeven in
België, vijf in Duitsland en vier in
frankrijk. De keuze viel op Die.st
(koningin Juliana is 'vrouwe van
Diest'i.dat altijd veel relaties met
Breda heeft gehad. De oudste zoon
het feest ter gelegenheid van de op
richting vim de Unie van Oranje-
van Wiilcm de Zv.ijgcr. prins Philip
Willem, ligt cr begraven.
Van burgemeester C. Hansen uit
Diest hebben wij de wetenschap, dat
het hart, en de ingewanden van deze
prins, volgens het gebruik van des
tijds. bewaard zijn in een loden ton
netje aan het voeteneinde van de
lijkkist. Thans zijn bier en zoge
naamde 'panskes' braadworstjes
betpr als specialiteiten van Dièst
bekend.
De keuze viel ook op Dillenburg.
Waarom op Dillenburg0 vraaaxoe.
Maar waarom niet, op "Dillenburg?
Is Willem van Oranje daar dan
niet geboren?
Delft had ook wel gewild. Maar je
kunt nu eenmaal niet iedereen heb
ben. Breda rcdcnce.rde: kunnen wij
ROTTERDAM 'ANPi De Rotter
dam—'Tapattoeli cultuur-maatschap
pij heeft bij 't Bureau Schadeclaim»
Indonesië aanspraken ingediend tot
sm i ren bedrag van bijna 3.3 miljoen
m kulden, zo is gisteren meegedeeld
«g in de jaarvergadering.
steden niet in de nationale herden
king ran 3813 inpassen. Zo zet elk
van deze vier steden vandaag in
Breda het beste beentje voor, opge
trommeld door jeugddrumbands en
muziekkorpsen.
En hun folkloristische groepen zui
len al dansend in de praktijk bren
gen wat de heren, zo fraai op papier
hebben gezet: de geest van vriend
schap het aanhalen van nauwe
banden historische verbonden
heid in stand houden van duur
zame betrekkingen beter weder-
zijnds begriplevend bewustzijn
van de Europese verbroedering. En
zovoorts.
Daartoe wordt vanmiddag ook de
trampolinedemonstratie op de Grote
Markt gehouden, alsmede een caval
cade. waar de kenners slechts eer-
eerbiedig fluisterend over spreken en
daartoe dragen de heren van hel
feestcomité fraaie insignes op hun
revers, bestaande uit vier oranje
kleurige biljartballen op een groen
laken. En er zijn ook nog een hele
boel vaantjes.
Wie dat allemaal zal betalen? Lr
is nog vijftig mille over uit het potje
van de winst op de particuliere ten
toonstelling Breda Oranjestad, die
in 1952 is gehouden, aan welk potje
de gemeente een bestemming mag
geven. Welnu, dat heeft Breda ge
daan. 'Wij doen alles zelf', zei direc
teur II. van Male van de Stads
schouwburg. 'Maar wij hadden ook
Carel Briels kunnen huren.'
(Van een onzer verslaggevers-'
De tiendaagse huwelijksreis
van het Amsterdamse echtpaar
Evers in een goed hotel aan de
Adriatische Zee is uitgelopen
op een reisje voi ongenoegen
en een verblijf in niet ah te
beste hotels.
"Rij het reisbureau EMHAGE. aan
de Ceintuurbaan ie Amsterdam had
den ive in maart passage besproken
voor de Adriatische kust. We zijn
echter niet verder gekomen dan een
verblijf van een nacht in een hoiel
in Venplië, terwijl we de rest van
onze vakantie grheei tegen onze zin
hebben moeten doorbrengen in Tor-
bole aan het Gardameer. We verble
ven daar in een niet ai te best Iiotei.
Voor deze reis hebben we 395 gulden
per persoon moeten betalen.'
(Van cru onzer verslaggevers!
Het ongeluk waarbij de 31-jarige
chauffeur van de Rotterdamse Bank
.1. Valks woensdag in hel water
van de Kostverlorenvaart bij de IH'èï
tnonise Sluis leed blij Tl een mysterie.
Uit de sectie die op het. stoffelijk
overschot werd verricht is donderdag
gebleken dat verdrinking de doodsoor
zaak is geweest.
De controle van de auto door tech
nici van het hoof bureau heeft geen
enkel defect aan het licht gebracht
dat er oorzaak van zou kunnen zijn
geweest, dat de wagen'onbestuurbaar
werd.
Het blijft dan ook een raadsel hoe
het ongeluk heeft plaatsgevonden.
Een ander mysterie Is de tas met
151.0(19, «He nog steeds niet boven
water is gekomen.
Duikers zijn vrijdagmorgen In op
dracht van de Bank en van de assu
radeuren Blom en Van der Aa op
nieuw met zoeken begonnen. Langs
lijnen hebben twee kikvorsmannen de
kanasibodem meter voor meter af
gezocht.
De politie, die geen enkele reden
meent te kunnen aanvoeren om aan
misdrijf ie denken heeft het onder
zoek naar de tas geheet uit handen
gegeven. Alleen wordt de plaats waar
de tas 7.ieh vermoedelijk bevindt be
waakt. zolang de kikvorsmannen hun
werk nog niet voltooid hebben.
AMSTERDAM (ANP)
rige acteur ('rtiys Voorberg li heeft,
naar wij van de toneelgroep Centrum
vernemen, gisteren een hartaanval
gehad. H(j Is opgenomen in het Ro
de- Kruisziekenhuis te Den Haag. De
toestand van de heer Voorbergh wat
gisteren naar omstandigheden rede
lijk wei, maar volgens een woordvoer
der van de toneelgroep zal de acteur
in ieder geval vele maanden rust moe
ten houden.
(Van onze parlementsredactie'
De nationale herdenking 18131983 zal naar raming drie top. aan rijks-
gelden kosten. Als minister van Algemene Zaken heeft. mr. Marijnen een
wijziging van de begroting van zijn departement voorgesteld, waarin dit be
drag in een aparte post is opgenomen. Het bedrag is voorlopig als volgt
gespecificeerd:
1. Reis- en verblijfskosten 15.000.—
2. Secretariaalskosten en uitbesteding van werk20.000.
3. Publiciteit (programma's) 30.000.—
4. Tentoonstellingen en kunstmanifestaties 100.000.
5. Activiteiten op het gebied van jeugd en onderwijs (musical,
toneelstuk, jeugdciag, organisatie van discussiegroepen, volks-
zangweck, pocketuitgave over karakter en cultuur in Europa) 76.000.
S. Onvoorzien 57.000.
De heer Evers vertelt dan.hoe hij
eerst vijf dagen voor zijn vertrek
hoorde dat hij in lintel Bristol in
Sotto di Marina zou logeren.
'Toen we vermoeid in Venetië aan
kwamen stond ons daar een werk
student op te wachten, die vertelde
dat het hotel de kamers had afge
zegd. Hij wilde ons naar Rome of
Rimini brengen, maar kon geen ze
kerheid geven of daar plaats z.ou zijn.
Op ons aandringen kregen we tr-n
slofte een hotelkamer in .Venetië,
waarna de retsbureau-venegenwoor-
diger ons de andere morgen per auto
naar Torbo'e aan het Gardameer
bracht. Het.'reisbureau had daar oen
hotel (Villa Rosa' waar het geregeld
gezelschappen onderbracht.
Kamers bezet
Alle kamers van het hotel waren
bij onze aankomst echter bezet. Voor
een nacht werden we ondergebracht
in een dépendance, waarna we een
kamer kregen die veel slechter was
dan ons was beloofd. Geen warm
water en een kleine wastafel, die
enige dagen geen water gaf.'
In het rumoerige Torboie maak-e
het jonge echtpaar kennis met een
ander echtpaar uit Amsterdam, dat
ook *'acl K6boekt voor Sotto di Ma-
De el-ja- j-ina. Het echtpaar was ecluer op 25
juli op hot reisbureau ontboden, vaar
hun werd verteld dat hotel Bristol
was volgeboekt, 'Dat. was óp dezelfde
dag dat mijn vrouw en tk de plaats-
kaarten voor hetzelfde hotel afhaal
den.
Bij terugkomst.' aldus dc heer
Evers. :heb ik mij beklaagd bij de
ptgensar van het. reisbureau, de heer
R. Postma en mijn reisgeld terug
geëist.
Daarvan wilde hij niets weten. Wel
was hij bereid het verschil op rle reis-
som twintig gulden per persoon
lenig te betalen en een door mij be
taalde excursie naar Verona. Boven
dien bond hij «na voor liet volgend
seizoen een grwtis reis van zeven
dagen naar het buitenland aan.
'Ik heb dit geweigerd.' aldus de
lieer Evers, waarop de directeur moet
hebben geantwoord: 'Ik bet-ia! geen
smarteceld.'
'De heer Pos! maa heeft daarop per
brief zijn aanbieding schriftelijk be
vestigd. maar daarbij vermeld, dar.
wanneer ik elders mijn recht zou
zoeken, de vergoeding vooi de excur
sie' en het aanbod van de gratis reis
zouden vervallen.' aldus het relaas
van de heer Evers.
u i i ".v..-.--««ye
Deze ia sari's geklede vrouwen
trokken gisteren op Schiphol noga
de aandacht, /.ij zijn stuwardessen
bij de Indiase luchtvaartmaatschap
pij Air India en komen sporadisch
in Nederland, omdat Air India geen
geregelde dienst op ons land heeft
FRANKFURT 'RTR> De 'Bank
Jin- Gentel»wirtschaft', die nauw ge
lieerd is met de Duitse vakbeweging,
heeft, een belang van 50 percent ver
worven in her, kapitaal van NV Hol
landse Koopmansbank te Amsterdam,
zo heeft de Duitse bank gisteren me
degedeeld. Het kapitaal van de Ne
derlandse bank bedraagt 3,6 miljoen
gutden.
De Britse regering heeft haar
goedkeuring gehecht aan de voorbe
reiding van de produktie van een
laagvliegende atoombommenwerper,
de TSR-2. Dit toestel zal te zijner
tijd in de plaats komen van het
type Canberra.
Totaal
300.000.—
Wij hrbbcn getracht ook de ziens
wijze van de heer Postma te weten
te komen. IVii maakten e enafspraak,
maar op het afgesproken tijdstip
was de hrer Postmaa niet aanwezig.
Wij hebben drie kwartier gewacht en
fijn daarna vertrokken.
Bij informatie bij de Nederlandse
reiskanier bleek he; bureau van de
neer Postmaa niet bij deze instantie
zijn aancesloten.
(Van een onzer verslaggevers)
Een niet-bianke Amerikaanse
student heeft in Amsterdam een
onaangename, maar in ons land
gelukkig weinig voorkomende er
varing gehad.
Hij kwam juist op de dag van
'de mars naar Washington' met
de trein uit Hamburg in Amster
dam aan en meldde zich hij het
VVV-kantoor voor het Centraal
Station, om een adres voor logies.
Daar hij zirli niet goed voelde,
vroeg hij een holel in de direete
omgeving. Men gaf hem z.o'n
adres.
Ontdaan kwam hij even later
bij liet VVV-kantoor. met de
mededeling, dat men hem logies
geweigerd had. omdat er geen
eenpersoonskamer beschikbaar zou
zijn. Maar hij meende veeleer, dat
de weigering iets met zijn huids
kleur ie maken had.
V.irt VVV zijde heeft men zich
met liet hotel in verbinding ge
steld, waar werd meegedeeld, dat
men de helrokkene liever geen
kamer had gegeven, omdat in dat
hotel dikwijls Amerikaanse mili
tairen logeerden en men daarom
bang was voor ruzie.
De VVV heeft ervoor ge/nrgd,
dal de student die waarschijnlijk
tengevolge van de situatie van
de dag wat overgevoelig was. in
een ander hotel werd onderge
bracht. De VVV Amsterdam zal
niet meer met de weigerachtige
holelier samenwerken.
De Amerikaan studeert in Gr-
nève en is inmiddels weer naar
deze stad vertrokken.
rins strafproc.es heeft twee
zwakke plekkenIn de eerste
plaats heeft Nederland een bij
zonder veel toegepaste en lang
durige voorlopige hechtenis, In de
tweede plaats vraagt men zich
telkens af of de uitvoerige voor
lichtingsrapporten en psychia
trische verslagen wel op de open
bare zitting behandeld moeten
worden. Geen wonder dat telkens
weer de vraag wordt gesteld: kan
dat niet anders? Moet dat nu zo?
Zij die op deze vraag een ant
woord zoeken, komen meestal met
voorsteilen om het strafproces In
twee delen te splitsen. Een open
baar deel en een besloten deel. De
opvatting om het gehele proces
besloten te houden, vindt slechts
weinig verdediging. Gelukkig
maar Want de openbaarheid van
het strafproces Is het fundament
waarop de onafhankelijkheid van
de rechter is gebouwd.
De laatste Nederlandse studie
het onlangs verschenen proef
schrift van mej. N. W. Klaasse
die zich met liet strafproces bezig
houdt. stelt dan ook de openbaar
heid van het proces voorop. Maar
dan komt weer de vraag aan de
orde of niet een deel van het
strafproces in besloten zitting kan
plaatsvinden. Dr. Klaasse is daar
vóór. Zij pleit voor een splitsing
van het proces, waarbij in het
openbaar wordt nagegaan of de
verdachte schuldig is en Ir. een
besloten zitting welke straf hem
moet worden opgelegd.
De aantrekkelijkheid van deze
studie ligt daarin dat de schrijf
ster is Ingegaan op de vele vraag
stukken die moeten worden opge
lost als men deze kant op wil. Zij
is bij de Engelsen te rade gegaan
om gegevens te verzamelen over
de splitsing v,an het proces. Het
verslag van haar bevindingen be
hoort tot het helderste wat in
Nederland over .het. Engelse proces
is geschreven. Maar erg bruikbaar
voor Nederland is het materiaal
dat Engeland verschaft niet. Wij
kennen nu eenmaal géén jury.
Ons vrije bewijsrecht is anders.
Onze rechters-voorlichting speelt
een veel grotere rol. De langdurige
voorlopige hechtenis is hier inge
burgerd.
'Poch heeft het Engelse proces in
zoverre iets aantrekkelijks voor
ons. dat daar liet proces heel
anders verloopt, bij een verdachte
die zich schuldig verklaart te.zijn
dan bij een verdachte die zich
voor onschuldig houdt. En dat
onderscheid zou hier ook gemaakt
moeten worden.
De verdachte die zich schuldig
verklaart, kan men tijdens het
vooronderzoek zonder veei be
zwaar aan een psychiatrisch
onderzoek onderwerpen. Over
hem Kan een voorlichtingsrapport
worden uitgebracht. Waarom
niet? Dat Is daarentegen hele
maal niet zo vanzelfsprekend bij
de verdachte die zich onschuldig
acht en die nog niet door de
rechter schuldig is bevonden.
De Engelsen hebben ons weinig
te leren over de straftoemeting.
Integendeel, dr. Klaasse heeft cis
indruk dat de Engelse rechter on
voldoende geïnformeerd is over
de persoon van de verdachte en
zijn reclasseringskansen als hij
zijn vonnis uitspreekt.
In Nederland is de rechter er
beter aan toe. Maar toch zou er
voor hem gelegenheid moeten zijn
na het. openbare proces en vóór
het uitspreken van het vonnis con
tact te hebben met dc verdachte
In de beslotenheid van de raad
kamer. Op het voetspoor van
andere schrijvers zoekt dr. Klaasse
op verdienstelijke wijze naar een
splitsing van het Nederlandse
strafproces in twee delen. Daarbif
behoort de vraag of de. eis van de
officier op de openbare zitting
gehandhaafd kan blijven. Dat
hangt weer af van de beslissing
of de toerekeningsvatbaarheid
wel of niet op de openbare zitting
ter sprake kan komen. En of men
van een uitvoeriger strafmotive-
ring van de rechter van het in
het openbaar uitgesproken vonnis
wei wat verwacht of niet.
(Van een onzer verslaggeefsters)
A lie kcrklokken van Genêve zul
len zondagochtend kwart over
negen beginnen te luiden voor liet
Internatiov,- ie Rode. Kruis, dat hon
derd jaar bestaat. Daarna zal er
trompetgeschal zijn. Een plechtige
proclamatie wordt voorgelezen, een
vlag gehesen, een krans gelegd bij
het standbeeld van grondlegger Hen
ry Dunant, een picnic gehouden.
De nationale Rode-Kruisorganisa
ties der 88 bij de internationale liga
aangesloten landen, veelzijdig ac
tief vooral in vredestijd, zullen het
jubileum vieren In het bemoedi
gend besef van ieders sympathie.
Het Internationale Comité, een
afzonderlijk lichaam, verantwoorde
lijk voor de naleving van de Ge-
neefse conventies in oorlogstijd,
daarentegen zal zich zo niet op de
feestdagen dan toch in-de loop van
dit, jubileumjaar moeten bezighou
den met de vraag, of zijn taakop
vatting mg geheel voldoet aan de
eisen. Niet iedereen, is daar zeker
van.
In de Herald Tribune werd
dezer dagen betoogd dat 'naar
mate de oorlog verandert, het Rode
Kruis nieuwe beslissingen zal moe
ten nemen.' Als voorbeeld haalt he:
blad de Cuba-crisis aan. Toen VN-
secretaris-generaal Oe Thant eine
oktober het Comité verzocht de eon
trole der Russische schepen te wil
len regelen, bracht hij de mannei
in Genève allemaal Zwitsers -
van hun stuk met deze voor hen
nieuwe taak.
Zij verklaarden zich ten slotte wei
bereid, maar dan op voorwaarden
die hun verantwoordelijkheid tol
een minimum beperkten. Hun uit
gangspunt was, dat het Rode Kruis
zicii eigenlijk niet behoorde in te
laten met deze 'politieke bemoeiie
nis van -twijfelachtige waarde.' Het
voor en tegen van dit principe, en
daarbij de vraag In hoeverre net
HENRY DUNANT
Internationale Rode Kruis een taak
zou kunnen hc-bben ter voorko
ming van oorlog, houden het Co
mité honderd jaar na zijn oprich
ting bezig.
cpeiiiiddcn van gewonde soldaten
I- voor wie niet genoeg verband,
niet genoeg medicamenten en liet
genoeg voedsel aanwezig was. had
Dunant in 1859 zijn schokkende 'Een
herinnering aan Snlferino' geschre
ven. In 3962 werd het hoek gepu
bliceerd (Charles Dickens nam er
meteen stukken van over in zijn
blad All the year round), in febru
ari '03 installeerden Dunant en zijn
vier vrienden van hel eerste uur
zich als hel eerste Internationale
Comité.
De eerste Geneefse Conventie
werd na veel tegenstribbelen in le-
gerkringen, di? inmenging vreesden,
op 22 augustus 3804 ondertekend
door twaalf landen. (Nederland was
daar nog niet bij. Het volgde In '67,
toen Willem III de oprichting van
een nationaal Rode Kruis doorzette.
Sindsdien hebben nieuwe conven
ties nieuwe voorwaarden vastgelegd
waaraan de behandeling van gewon
de en zieke militairen en die van
krijgsgevangenen moesten voldoen
Vele honderdduizenden vermisten
werden vooral in de beide wereld
oorlogen opgespoord, postverkeer
tussen burgers in oorlogvoerende
landen werd georganiseerd.
Zelfs Hitler heeft zich aan de
eisen meestal redelijk gehouden
zolang het om militairen ging. Maar
in enigerlei ingreep, protest of hulp
ter plaatse waar de laatste oorlog
het rampzaligst was: in de concen
tratiekampen, voorzag zelfs de laat
ste conventie van 1929 niet. Nie
mand had met déze mogelijkheden
rekening gehouden.
TJet vredesoerk van bet Bode
11 Kruis in de dertiger jaren
door jonge pacifisten wel ontrafeld
tot er louter militairisme overbleef
en onder meer door 'Ome* Jan Tan
Zutphen toen vurig verdedigd
heeft ziclj uitgebreid naar de eisen
van de tijd. De nationale organisa
ties beheren moedermeikcentrales,
bloed- en oogbankrn; zij geven zie
ken bezigheid en vakantie, sturen
mensen en materiaal naar overstro
mingen, aardebevingen en treinram
pen. Hun werk vindt algemene
waardering.
Het Internationale Comité staal
voor een aantal vragen. Moeten er
nieuwe conventies aan de oude wor
den toegevoegd? Is te voorspellen
hoe die nieuwe conventies zouden
moeten luiden voor een oorlog, die
een atoomoorlog zou kunnen zij;
Er. legt een tijd. die eindelijk tijd
vindt zich niet alleen met het ge
nezen van kwalen, maar ook met
het voorkomen ervan, bezig te hou
den. ook het Internationale Rode
Kruis preventieve thkca op?
Voor deze vragen staat hot inter
nationale Comité, nu in Genève de
kerkklokken luiden en er op de
trompet wordt geblazen-
aan de verschillende bezwa-
v ren werkelijk tegemoet te
komen, zou liet strafproces in
drie delen gesplitst moeten wor
den. Binnen een week na de
arrestatie zou in een summiere
openbare rechtszitting moeten
worden vastgesteld of de ver
dachte zich als schuldig da-i wel
als onschuldig beschouwt. Daarna
komt de openbare zitting zoals
wij die kennen. Ten slotte zou er
vóór de einduitspraak voor de
rechtbank de gelegenheid moeten
zijn de verdachte nog eens in de
beslotenheid van de raadkamer te
laten verschijnen, ter wille van de
straftoemeting.
Een. tot nu toe niet onder-
zochtp, deling in drieën zou meer
perspectief kunnen bieden dan de
splitsing van het strafproces in
twee stukken.
(Dr. N. W. Klaasse: De splitsing
van het eindonderzoek in het
strafproces. Ac. pr. Utrecht.)
JAe Zuidafrikaanse minister van
j 1 Justitie, Vorster, heeft zich
I over de berechting van die Zuid-
i afrikanen uitgelaten die op li juli
j bij een razzia zijn gearresteerd.
Aanleiding was de ontvluchting
j van een paar arrestanten die als
i de leiders van wat een illegale
j actie wordt genoemd, bekend
j staan. Goldrelch en Wolpe, De
I heer Vorster zei ov-r het komende
proces: "Het zal zo iets worden als
het opvoeren van Hamlet zonder
I prins, maar de voorstelling gaat
j door.'
j Het Is wel opmerkelijk als de
minister vart Justitie in een land
1 een proces met een voorstelling
vergelijkt. HIJ kan het weten-
Koop boek bij do
AHBKIDEKSlfEKS