//wis ter Duin en Doelen
Zwolsman neemt
vier hotels over
Tien jaar terug stierf
stichter en stuwer KLM
Onwankelbaar geloof
in de luchtvaart
Gasaffaire Culemborg
Royal Club
tnïïïïïl
In december: 24 vorstdagen
Twee ton voor
personeel van
werf NDSM
doste**
Tonic
het vrije volk
ZATERDAG 28 DECEMBER 1963
PAGINA 3
^-ikx^s
*«Cl
(Van onze luchtvaartredacteur
Soesterberg 1918. 'Dit vliegen, dat een
hel is geweest, zou een hemel kunnen
worden.' Het waren woorden van de lui
tenant Albert Plesman. 1946. Dezelfde
Albert Plesman, president-directeur van
de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij
schrijft in een nawoord voor het boek
'Naar Breeder Vlucht', dat Ben van Eys-
selsteijn bij het 25-jarig bestaan van de
KLM componeerde: 'Het moderne vlie
gen is ee nwonder.
Een nieuwe KLM, groter en wereld
omspannend. Plesman bouwde een team
om zich heen. Medewerkers, die het werk
zouden kunnen overnemen, wanneer
BEZIELD LEIDER
GROTE INJECTIES
PIONIER EN BOUWER
Plesman er zelf niet meer zou zijn. Bij
die medewerkers vooral Henk Veenen-
daal, directeur van het Technisch Be
drijf, Plesmans grote vriend en Koene
Dirk Parmentier, winnaar van de Mel
bourne-race, baas van de Bristollijn in
oorlogstijd en na de oorlog Hoofd Vlieg
bedrijf. De twee mannen, die van zelf
sprekend als opvolgers van Plesman wer
den gezien. Toekomstige leiders van het
team, dat Plesman opbouwde.
'WONDER VAN KLM'
LEGE PLAATS
(Van onze soc.-econ. redactie)
Via een milj oenentransactie
is Zwolsmans Exploitatie Maat
schappij Scheveningen in het
bezit gekomen van dertig per
cent van de hotelbedden van
Noordwijk, het Haagse flatge
bouw Majestic en van het Am
sterdamse Doelenhotel.
ONGEWIJZIGD
Cheque overhandigd
Commissaris voor
emigratie treedt af
Advies
thans ookiri
Namen bouwvakkers
derde kerstdag?
voordelige
familiefles
Gasdiefstal
Zachte winter?
^SJSvNJS-^ "Vv'
f ®<S4aO(&.<J:_.{8j
iiviiKii»
Advertentie IM.
brandewijn van mispelblom
THE SPIRIT OF LONG DRINKS
Deze foto werd genomen 21 -juli 1953. Plesman overhandigt dr. ir. M. H. Damme een model van de DC 6t>, die naar hem werd genoemd. Enkele maan
den later won deze DC 6b de Chnstchurch-race. Nog voor het jaar ten einde was verloor de KLM zijn president-directeur.
Plesman, bezield leider,
man van de grote lijn
Doch oneindig grooter en verhevener wonder
lal het rijn, als de mensheid haar techniek
niet meer vóór alles toepast ten kwade, maar uit
sluitend ten goede. Ais zjj het vliegen, dat jaren
lang een teisterende vloek was in een blijvende
zegen zal doen verkeren. Of wjj daarin zullen
slagen, wordt dit moet iedereen duidelijk zijn
meer en meer een vraag van: te zijnof niet
te zijn.'
Tien jaar geleden, op oudejaarsdag 1953, ver
loren de KLM en Nederland de man, die door
dit geloof in de verkeersluchtvaart werd gedre
ven. zijn KLM twee keer opbouwde, in 1919 en in
1945 en Nederlands vlag met eer en ook vaak
met winst hoog in en door de lucht voerde. In
en door het luchtruim, dat, zoals Plesman eens
zei, 'de volkeren verbindt*.
Een uitspraak, die nog toegevoegd moet worden
aan de twee citaten hierboven- om Plesmans
credo volledig weer te geven. Een aanvulling,
die bovendien noodzakelijk is om duidelijk te
maken, dat dit credo onmogelijk is in onze jaren,
waarin protectionisme een vrye ontplooiing van
een wereldomvattende luchtvaart in de weg staat.
na-oorlogse Jaren met de werknemersorganisa
ties moest voeren, was voor hem iets onwezen
lijks. Het hoorde zo weinig bij dat denken over
de luchtvaart in grote lijnen en grote initia
tieven."
Dit is geen ontluistering van Plesman. Was hij
anders geweest, dan zou de KLM niet geworden
zijn, wat ze was, toen Plesman overleed. Dat
overleg mag voor hem Iets onwezenlijks zijn
geweest, bij de opbouw en uitbreiding van zijn
KLM heeft hij altijd op het juiste moment het
goede woord gesproken. Tegenspoed, teleurstel
lingen hebben hem nooit uit het veld geslagen,
omdat zjjn geloof in de luchtvaart, ook in de
Nederlandse luchtvaart, ongeschokt bleef.
/"kngelukken troffen de KLM. Plesman werd er
diep door getroffen. Hij was in de eerste
momenten overstuur, omdat hij. vooral voor de
oorlog, bij een KLM-ramp vrienden verloor, met
wie hjj de KLM uit niets had opgebouwd.
Mevrouw Plesman ('Tante Suus', zoals de naaste
KLM-omgeving haar kende) ving die moeilijke
ogenblikken voor haar man op en Plesman zelf
duwde al zyn verdriet, al zijn zorg weg m zijn
werk. Ongebroken verscheen hij voor het Neder
landse volk.
In de oorlogsjaren sneuvelde zijn zoon Jan als
oorlogsvlieger. Albert Plesman, door de Duitsers
naar Twente verbannen, zocht krampachtig
naar werk om het verdriet te verdringen. Er was
geen werk. maar er waren voldoende reserves
om ook deze slag op te vangen. Na de oorlog stond
er nog steeds een ongebroken Plesman, die uit
Amerika Skymasters haalde voor een nieuwe
KLM.
kwamen er moeilijkheden met Amerika over lan
dingsrechten. De IATA, de internationale orga
nisatie van luchtvaartmaatschappijen, schepping
mede van de Internationalist Plesman, ontwik
kelde zich meer en meer tot een Instituut waarin
nationale belangen een beslissend woord gingen
spreken. Plesmans 'vrije luchtruim' werd kleiner.
In datzélfde jaar kwamen ook de drie rampen,
die Plesman, toen 59 jaar. plotseling oud maak
ten. De 'Franeker* met Amerikaanse journalisten
verongelukte bij Bombay. Bil Bari viel de Roer
mond. Gezagvoerder was Plesmans zoon Hans.
In november stortte bij Prestwick de Nijmegen.
!I!E
"We stellen dit voorop. Nu de KLM in een crisis
verkeert, is de verleiding groot om de oplossing
van de moeilijkheden samen te vatten in die ene
legendarische en inspirerende naam: Albert
Plesman. Het zou in alle bewondering en eerbied
voor de stichter en stuwkracht van de KLM een
te groot beroep zijn op de unieke gaven en capa
citeiten van de man die wij nu herdenken.
"Dlesman was een groot man, een bezield leider.
'Eerst vliegen, dan administreren,' was een
van de slagzinnen, waarmee hij zijn personeel
onmiddellijk na de oorlog inspireerde tot de
krachtsinspanning, die de KLM binnen een jaar
weer bij de groten in de wereldluchtvaart bracht.
Het was een uitspraak, die hem ook als mens
tekende.
Kort, gedecideerd. 'Als ik aan Plesman denk,*
vertelde ons iemand, die hem van dichtbij heeft
meegemaakt, 'zie ik een verbeten gezicht en hoor
ik een snauwende stem.'
Dezelfde persoon zegt ook: 'Plesman was
vriendelijk en vol menselijke belangstelling. Hij
noemde me wel altijd bij de naam van myn
zusje.' Ook dat hoorde bij Plesman. Een diep
gemeende menselijke belangstelling, die ook m
grote lijnen werd uitgeleefd ('Wat doet je vader?",
de vraag, die Plesman plotseling aan personeels
leden placht te stellen, past in dat beeld) en zich
met, bezighield met details als de juiste naam.
De belangstelling was er en daar ging het om.
Tie man van de grote lijn. Mevrouw Neisingh,
die Plesman in en ook na de oorlog nog
diende als secretaresse, zegt: 'Alle grote Initia
tieven kwamen van hem. Hij haalde overal de
essentie uit. Hij had een gave om zich in alles te
verdiepen. Daarna gaf hy de grote injecties.'
De man ook van de recht-aan-reeht-toe daad.
Mevrouw Neisingh zegt: 'Hij had een grote prak
tische zin. Je moest op een voorstel van Plesman,
wanneer dat nodig was, niet alleen maar zeggen:
Dat kan niet. Je moest er een ander voorstel
tegenover stellen.'
Ook de direct reagerende man. Afrika be
schouwde hij na de oorlog als het werelddeel,
dat een beslissende rol zou spelen voor de toe
komst van de wereld. Plesman wist, dat de KLM
daar bij moest zijn. Zijn na-oorlogse opzet van de
KLM de vloot, het lynennet hield daar re
kening mee.
Hy heeft het protectionisme beperkte rech
ten in Zuid-Afrika en de als paddestoelen uit
de grond komende nieuwe luchtvaartmaatschap
pijen van jonge Afrikaanse staten niet voorzien.
'Hij had zich vermoedelijk bij de nieuwe situatie
weten aan te passen,' zegt mevrouw Neisingh.
'Plesman had mooie principes, maar in bepaalde
opzichten was hjj ook een enorme opportunist.'
Tiftt zijn de voornaamste gaven en eigenschap-
"k* pen geweesl, waarmee Plesman de KLM
heeft gemaakt. Denken en handelen in grote
yjnen, gedecideerd en bezeten door een geloof
ta de luchtvaart. Een pionier en een bouwer.
Mevrouw Neisingh spreekt misschien een waar
woord, als ze zegt: 'Van karakter was Piesman
meer een man voor een klein bedrijf. Een verga
dering kon hij eigenlijk niet leiclsn, omdat hij niet
luisteren kon. Het overleg, dat hjj vooral in de
Die eerste na-oorlogse jaren waren 'het wonder
van de KLM', dat tot ver buiten onze grenzen
bewondering wekte.
Toen kwam het jaar 1948. Voor het eerst
II»!
Gezagvoerder was Koene Dirk Parmentier. Tot
de passagiers behoorde Henk Veenendaal.
*Na Prestwick,' zegt mevrouw Neisingh, heeft
Piesman niet meer over zjjn opvolging willen
praten. Het leek hem allemaal uit handen te
zijn geslagen.'
Nog vijf jaar leidt Plesman de KIM. Vijf jaar,
waarin o.a. de lijnen naar Tokio en Curayao (via
Lissabon) werden geopend: waarin gezagvoerder
Han Kooper (een van Plesmans oude getrouwen)
de Christchurch-race voor de KLM won. De
Nederlandse maatschappij was nog altijd, een der
groötSten. Het was nog steeds een maatschappy,
die hoe hard ook de slagen van 1948 Plesman
hadden getroffen geleid werd met bezieling
en geloof-
Oudejaarsdag 1953 overleed Albert Plesman.
De plaats aan de top was leeg. De kroonprinsen
waren al eerder gevallen. In de opvolging was
niet voorzien.
A lbert Plesman heeft de moeilijkheden, de
zware financiële verliezen, het verlies aan
goodwill van de KLM niet hoeven meemaken. Hij
was vermoedelijk ook niet de figuur geweest, die
voor de derde keer de KLM had kunnen opbou
wen. Hij was van een tijde, die voorbij is.
Zyn grote, gaven pasten in die eerste dertig
KLM-jarerp. Hij heeft die gaven op op unieke
wfjze gebruikt. Hij heeft meer gegeven, dan men
van een mens verwachten mag. Harde slagen
heeft hij niet alleen opgevangen, hij is onver
vaard verder gegaan. Hij was op zijn terrein in
zyn tijd een uitzonderiy'k groot man,
Zijn methoden zouden thans niet meer de juiste
zijn om een bedrijf als de KLM te leiden. Maar
waar is de man, die aangepast aan de omstan
digheden van vandaag dat geloof en dat onwan
kelbare vertrouwen In de luchtvaart heeft, waar
van Albert Plesman zo vaak heeft getuigd?
Waar is de man, die als Albert Plesman zo
duidelijk de roeping van de verkeersluchtvaart
ziet, dat hij, gelijk de grote KLM-pionier, ons
land weer tot een luchtvaartnatie van de eerste
rang kan omhoog stuwen? Tien jaar na zijn
overlijden is die plaats van Plesman. de plaats
van de geïnspireerde, door een geloof in de vlie
gerij bezeten leider, nog steeds leeg.
Dit is het gevolg van het
overnemen van alle aandelen van
de X.Y. maatschappij tot hotelex
ploitatie Huis ter Duin te Noordwijk
en van de N.V. Vereenigde Hotels
van L. van Sterkenburg.
De eerste vennootschap omvat
hoofdzakelijk het gigantische hotel
Huis ter Duin te Noordwijk met
liefst vijfhonderd bedden. Daarnaast
is de vennootschap eigenaresse van
enkele hectaren ongebouwde grond
in dezefde plaats. Het hotel zal
worden geëxploiteerd onder leiding
van de huidige directeur, de heer
W. Tappenbeck.
De andere N.V. omvat het Palace
Hotel te Noordwijk (180 bedden),
het Rembrandt Hotel (160 bedden)
eveneens te Noordwijk, het Doelen
Hotel (145 bedden) te Amsterdam
en het flatgebouw Majestic in Den
Haag, waar thans het ministerie van
Sociale Zaken en Volksgezondheid
isg evestigd. In dit verband kan er
nog op worden gewezen, dat de vroe
gere eigenaar, de heer L. van Ster
kenburg, heeft geprobeerd Sociale
Zaken te bewegen het gebouw te
verlaten in verband met voorgeno
men verbouwingen.
De exploitatie van de drie van de
heer Van Sterkenburg overgenomen
hotels zal, zo heeft de EMS mee
gedeeld, ongewijzigd worden voort
gezet en tot een nader vast te stel
len tijdstip onder de directie van de
heer Van Sterkenburg.
Het bestuur van de EMS ver
wacht, dat door deze transacties
voor de betrokken hotels in Noord
wijk aan Zee belangrijke perspectie
ven kunnen worden geopend. Het
meent, dat aan Noordwijk, in rau
we samenwerking met het gemeen
tebestuur, verdere ontwikkelings
mogelijkheden kunnen worden gebo
den, die in overeenstemming zyn
(Van een onzer verslaggevers)
Precies om middernacht heeft de
NDSM het grootste schip ooit in
Amsterdam gebouwd, de tanker 9a-
naland (57-606 ton) overgedragen
aan de Zweedse opdrachtgever.
Vanochtend om tien uur reeds ver
trekt het schip in charter naar de
Perzische golf. Rederijdirecteur
Dan-Axel Broström uit Gotenburg
gaf in ruil voor de scheepspapieren
een cheque van 200,000 gulden aan
de secretaris van de ondernemings
raad, de heer A. de Vries.
Deze twee ton is de beloning voor
het NDSM-personeel, dat ervoor
zorgde dat de Danaland. voor 1 ja
nuari '64 klaar was. De rederij kon
dit bedrag overigens wel missen,
omdat na 1 januari in Zweden een
hoge heffing op in het buitenland
gebouwde schepen ingaat. De NDSM
heeft het bedrag in drie maande
lijkse termijnen van twintig gulden
verdeeld onder bijna 3500 arbei
ders. Over deze premie, een van de
sataiysators van de jongste loonsver
hogingen, is nog steeds een recht
zaak hangende, door de looncontro-
ledienst tegen de NDSM aangespan
nen.
De Danaland, 235 meter lang, kos
ten ruim 30 miljoen, bevat veel re
creatieruimten voor de bemanning,
o.a. een filmkamer, twee zwemba
den, een saunabad en een donkere
kamer. Het schip heeft een beman
ning van 56 koppen onder leiding
van kapitein S. Athen.
met het specifieke karakter van
Noordwijk aan Zee.
De eerste reactie by de plaatselij
ke VVV op het bericht van de nieu
we positie van de Zwolsmangroep
was: 'Zo komt er weer eens wat
leven in de brouwerij.' Men sprak
de hoop uit. dat de nog onbebouw
de grond, die nu in het bezit van
de EMS is gekomen, zal worden
gebruikt voor doeleinden, die Noord-
wyk als badplaats aantrekkeiyker
zuilen maken. In dit verband dacht
men aan attracties als skibanen en
deigeiyke. Niet aan tennisbanen.
'Daarvan hebben wyj er genoeg.'
De lezers, die zich willen ver
maken met het spel. dat de
heer Zwolsman ongetwijfeld
thuis ook zal spelen, verwijzen wij
naar ons Oudejaars-Vrij.
DEN HAAG (ANP) De regerings
commissaris voor de emigratie, mr, fr.
B. W. Haveman, heeft per 1 jannari
1964 zijn ambt neergelegd.
De minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, dr. G. M- J. Veld
kamp. deelde de heer Haveman gis
teravond op een afscheidsreceptie
mee, dat de' Koningin hem benoemd
heeft tot commandeur tn de orde van
Oranje-Nassau en reikte hem de
daarby behorende versierselen uit.
De heer Haveman, die in 1961 tot
regeringscommissaris voor de emi
gratie werd benoemd, aanvaardde op
1 januari 1962 voor een periode van
twee jaar de functie van directeur
van de Inter-gouvernementele Com
missie voor Europese Migratie in Ge
neve.
Door vele landen is op de neer
Haveman een beroep gedaan om zich
voor een langere periode dan twee
jaar beschikbaar te stellen.
(Vervolg van voorpagina)
B. er. W. schrijven ook heel laco
niek, dat zij nog niet weten of het
contract met de Gasunie door de ge
meente zal moeten worden gesloten
of door de NV De Liefde dit is
de particuliere maatschappy die o.a.
in Culemborg en Vianen opereert
en waarvan wij een paar weken ge
leden berichtten, dat zij het gas in
Culemborg reukloos afleverde (ge
vaarlijk. en in strijd met wat over
al elders in Nederland gebeurt) en
werkt met een lekverlies van bijna
60 pet.
B. en W. willen nu de akkoor-
verklaring alvast maar door het
particuliere gasbedrijf laten sluiten.
Voor het wijzigen van de gasconces-
sie, dat later nodig wordt, stellen
B. en W. de raad voor, het advies
in te roepen van prof. Simons uit
Den Haag.
Een typisch Culemborgs trekje:
deze prof. Simons brengt ook juri
dische adviezen uit aan het particu
liere gasbedrijf
Dit doet denken aan die andere
bedenkelijke cumulatie van functies,
die B. en W. zo lang ook geen enkel
bezwaar hebben geacht: de dubbel
functie van de gasdeskundige ir. C.
J. Oosterholt te Eindhoven, als tech
nisch adviseur van de gemeente én
als technisch adviseur van het par
ticuliere gasbedryf 'onder de druk
van de kritiek deed de burgemees
ter in de jongste raadsvergadering
de aankondiging dat de gemeente
van de diensten van de heer Oos
terholt geen gebruik meer zal ma
ken).
Een ander merkwaardig punt be
treft Culemborgs deelneming in liet
G.C.N. Dit is het Gasbedrijf Centraal
Nederland, een publiekrechtelijk
Advertentie l.M.
Amsterdam (ANP) Van de 300
man personeel van het aannemers
bedrijf J. P. van Eesteren op het
werk aan de Nederlandse Bank aan
het Frederiksplein zijn er vrijdag
morgen 110 met verschenen.
De aannemer heeft voorzorgen ge
nomen, dat dit werk bij nat of vrie
zend weer tot tien graden onder nul
gewoon kan doorgaan, men bouwt
aan het kluisgedeelte van het bank
gebouw onder een grote tent. waar
in wanne lucht geblazen wordt, zo
dat ook beton gestort kan worden.
De aannemer vermoedt, zo deelt
ANP mee. dat de 110 bouwvakkers
zonder zyn voorkennis een 'derde
kerstdag' hebben genomen.
to
tichaam. waarin zeven gemeenten ver
enigd zijn met het doel zich van gas
te voorzien. B. en W. willen dat Cu
lemborg als lid bedankt.
Dat is op zich zelf wellicht begrij
pelijk. te meer omdat Culemborg door
een samenloop van omstandigheden
nooit gas via het GCN heeft afge
nomen. Het merkwaardige zit hier in
het feit dat B. en W. melding ma
ken van een vordering van ƒ30.000.
die het GCN op de gemeente Culem
borg heeft en dat zij tegelijk met het
voorstel tot uittreding verklaart, dat
ze tegen betaling van deze som 'on
overkomelijke bezwaren* hebben, Zij
verzuimen erbij te vermelden dat door
uittreding de vordering met vervalt
en dat zij hun bezwaren tegen de vor
dering (het bedrag en kostenomslag)
nooit aan het GCN hebben kenbaar
gemaakt.
Dit laatste deelt ook de secretaris
van het GCN, de heer L. v. d. Meij-
den (chef ten stadhuize van de
Utrechtse gemeentebedrijven) mee.
Deze wees ons er ook op dat Culem
borg volgens de bepalingen slechts
zal kunnen uittreden als driekwart
van de leden van het GCN hierm toe
stemt
Of het GCN zich door de gemeente
Culemborg onjuist behandeld voelt?
De heer Van der Meijden: 'Het is
beter dat ik mij daarover niet uit
laat. De gemeente daar werkt met
een particulier gasbedrijf als con
cessionaris en dan ben je natuurlijk
in zekere zin ook afhankelijk van wat
zo'n man wil.'
Als alles gaat zoals B. en W. van
Culemborg (en de directeur van het
particulier gasbedryf?) willen, zal de
toestand nog heel opmerkelijk zjjn.
Het gas zal nu blijven lopen via Leer
dam en door een stukje toevoerleï-
ding dat Leerdams eigendom is.
Het is de Gas-unie (de nieuwe le
verancier dus), die ten behoeve van
Culemborg alvast een speciale over
eenkomst met Leerdam heeft geslo
ten om de Culemborgse gasvoorzie-
ning te waarborgen.
De activiteiten van de zijde van
Culemborg zelf bepaalden zich tot nu
toe vrijwel to* het opaeggen (al meer
dan een half jaar geleden) doos-.de
NV De Liefde van toet- contract-met
Leerdam. In Leerdam hoorden wij de
gang van zaken als volgt omschrij
ven:
Stel u voor, dat iemand niet mees
klant wil zijn van winkelier X,
maar voortaan wil kopen bij gros
sier IJ, De voor hem bestemde wa
ren moeten echter nog steeds over
de toonbank van X... en voor de
regelingen moeten X en IJ maar
zorgen. Een zeer bespottelijke toe
stand.'
Natuurlijk laat Leerdam zich voor
het gebruik van de toevoerieidmg be
talen. De hoogte van het bedrag is
een van de dingen, die de raad van
Culemborg als voldongen feit onder
de neus wordt geduwd 'Niet-aanvaar-
ding betekent, dat er op 1 januari
a.s. geen gas zal zijn.'
Wrijving tussen Leerdam en Culem
borg (speciaal het particuliere gas
bedrijf te Culemborg) is niet van
vandaag of gisteren. Onlangs nog
van niets minder dan gasdiefstal be-
werd de N.V. De Liefde door Leerdam
schuldigd. De kraan is toen zelfs een
tijdje dicht geweest. Het Culemborgse
bedrijf wilde een deel van het nieuwe
industrieterrein te Vianen gas gaan
leveren, maar moest daarvoor Leer
dams gas aftappen.
Daarvoor werd schriftelijk toe
stemming gegeven, echter met de
bepaling dat er op het aftappunt een
meter moest worden geplaatst. Dit
gebeurde niet. Terwiüe van de ge
meente Vianen en de betrokken in
dustrie deed Leerdam de kraan weer
open, maar vroeg alsnog be metering
en een schriftelijke verklaring van
de N.V. De Liefde. Een brief werd
toegezegd, maar kwam niet. Een ul
timatum ('anders gaat de kraan
weer dicht') volgde. Pas toen arri
veerde de beloofde brief uit Culem
borg.
Al geruime tijd is de toestand so,
dat B. en W. van Leerdam met de
directie van het Culemborgse gas
bedrijf geen mondeling contact meer
wensen te hebben, daar zij van het
nakomen van de afspraken blijkbaar
meer verwacht indien deze zwart op
wit staan.
stoel ran Hbelutara geblaat en slaat nu ut hel Nulionuul Lucnt-
vaartrnuseum op Schiphol. Deze foto werd de 'officiële' foto van Plesman: de baas in tun mgen stoel.
'Van onze weerkundige medewerker)
Een balansje van de afgelopen ijs-
winter. In De Bilt kwam van 2 tot
en met 25 december een onafgebroken
reeks van 24 vorstdagen voor, In de
periode van 9 tot en met 24 december
werden elf ijsdagen geteld. Een vorst-
dag is een dag met een minimum
temperatuur onder nuf, een ijsdag
tieeft ook een maximumtemperatuur
an onder nul.
Er is m de huidige december-
vaand meer winterkou geweest dan
•i de eveneens op Thialf georiénteer-
le decembers van '62 en '63. De de-
erobermaanden van 1950 en 1933
hebben als totaliteit overigens nog
iets meer kou geproduceerd.
vorstdagen ijsdagen
december 1983 24 11
december 1962 21 9
december 1961 15 7
december 1950 25 13
december 1933 25 13
Het aantal dagen met strenge vorst
(minimum lager dan 10) is in som-
I mige afgelopen jaren wel groter ge-
weest dan m de huidige december,
waarin het drie tot vier maal tot
strenge vorst kwam. December 1938
houdt samen met december 1890 (van
de beruchte winter 1890—91» het 115-
jarig record met een aantal van acht.
Het grootste aantal vorstdagen over
dezelfde lange periode kwam op
naam van alweer december 1890
met... 30 (alles De Bilti.
Wat zal de winter verder brengen?
Wij houden het op een (te) zachte
januari en februari. Dit sluit de mo
gelijkheid van een enkele vorstperio
de niet geheel uit, maar van over
wegende betekenis zal deze vermoede
lijk niet zijn. Een Elfstedentocht
lijkt nu wel heel erg onwaarschiin-
lijk. j
Deze prognose is gedeeitelyk -r-
baseerd op het weersverloop over èen j
vry lange periode van 1917—18, het
jaar dat nu al ruim twaalf maanden
achtereen parallel loopt met het hui
dige. We hadden toen dezelfde op
eenvolging als nu: strenge winter
koude zomer warme november
december vorst optreden van de
kerstdepressie. Zowel de er c© vol
gende januari als februari was duide
lijk te zacht.
Tussen 1 januari en 1 maart boekte
De Bilt evengoed nog wel 31 vorst
dagen. maar slechts een Usdag. Nach
telijke vorst kwam voor in de eerste
helft van januari tussen 28 januari
en 6 februari en van 15 tot en met
21 februari.
Ook de heer P. Tetrode, een ge
pensioneerd meteoroloog, heit, blij
kens een publikatie in 'Hemel en
Dampkring' over naar een zachte
winter. 'Het meest waarsehijniyk acht
ik. schrijft hij, dat de winter belaag-
njk minder koud zal worden dan de
vorige, met de gemiddeld1* tempe
ratuur zelfs iets boven normaal Én
kele vorstperioden zUn echter waar
schijnlijk.'
