Het échec van Campina Grande
i i
NA WILDE RIT GEARRESTEERD
Automobilist rijdt door
met man op motorkap
Lente
Ontwerper betwist
werf verkooprecht
MOET U
HOREN!
ït
Kustvaarder
opgegeven
li
VERFIJNDE
TAFELSFEER
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 21 MAART 1964
PAGINA 3
JTjen van de projecten voor hulp
verlening aan te ontwikkelen
gebieden, waarmee het Jongeren
Vrijwilligers Programma zich
heeft beziggehouden, is mislukt,
nog vóór het was begonnen: het
Campina Grande-project in Bra
zilië. Na onze berichten hierover,
hebben wij een, gesprek gehad met
de heer J. C. van der Meer te
Roermond, die bij de voorberei
dingen was betrokken. Hij heeft
de moeilijkheden aan den lijve on
dervonden. Maar zijn waarschu
wingen werden aanvankelijk in de
wind geslagen
(Van een onzer verslaggevers)
/Np een heuvel, zo'n. vijf kilometer van de Braziliaanse stad Campina Grande, staan enige
fraaie witte gebouwen. Het zijn Nederlandse gebouwen: een woonhuis, een huis voor ver
pleegsters, een klooster en een gebouwtje voor hulp aan zieken. Er staan ook een paar binnen-
muurtjes van een nieuw gebouw, een ziekenhuis, waarvan nog niet veel meer dan de fundamen
ten zijn gelegd.
Terreur
Geestdriftig
Vergald
Wég wezen...
(Advertentie LM.)
i
Oogarts weigert zijn
patiëntenkaarten aan
belasting te tonen
(Van een onzer verslaggevers)
Omstreeks vijf uur gister
middag- hebben drie automo
bilisten een ware wild-west rit
gemaakt door Delft. Doel van
twee van hen was de derde (die
I doorgereden was na een aan
rijding) te pakken te krijgen.
Nieuwe gezant
in Boekarest
'Heler'
Y O RRINK-IN STITUUT
HOUDT CONFERENTIE
OYER OOST-WEST
WVJW is blij met
liulp voor Cyprus
*mW:
Jan van Arum: weet je
ruimte?
Nederlanders bouwen en
maken ruzie in Brazilië
Het moet een ziekenhuis met 200 bedden en een kinderafdeling worden.
Eens zullen daar zo luidden de Nederlandse plannen arme .zieke
Brazilianen worden geholpen.
Die (Brazilianen hadden hun hoop
op de heuvel gevestigd. Daar zagen
zy het ene gebouw na het andere
verryzen. En telkens dachten zy, dat
zon nieuw gebouw het ziekenhuis
zou zijn. Maar het was het zieken
huis niet.
De Brazilianen begrepén er niets
',an-' D/e Nederlanders willen ons
toch hélpen? Waar blijft dan dat
ziekenhuis? Waarom bouwen zij al
die andere, mooie gebouwen?' En zij
spraken over de rijke. Hollandse
Kolome m de mooie, witte huizen
aaar boven op de heuvel.'
;We leefden daar in een isolement.'
7;?! de heer J. C. van der Meer
(J3), die er van november 1962 tot
29 december 1963 heeft gewerkt als
assistent van dokter c. W. de Ruy-
ter. Deze reumatoloog uit Den Haag
was m 1961 naar Campina Grande
gegaan om er het ziekenhuis-project
op touw te zetten.
'Maar,' zo vertelde de heer Van
der Meer. 'dokter De Ruyter be-
grypt de Braziliaanse mentaliteit
niet. Hij werkte helemaal niet sa
men met. de Brazilianen: hy kende
hen nergens in en deed veel te veel
op z'n eigen houtje.'
En: 'Hij is een enigszins autori
taire figuur. Persoonlijke vrijheid
haa je bij hem helemaal niet. Te
gen de Nederlandse verpleegsters en
mij zei hij: 'ik weet, dat jullie me
terreur verwijten en gebrek aan vrij
heid. maar als straks die vrijwil
ligers komen, zal ik hen nog strak
ker aan banden leggen.'
O
Die 21 vrijwilligers van het
Jongeren Vrijwilligers Program
ma 'JVP) kwamen in januari
Ji., beziela van geestdrift en vol
goede moed, in Brazilië aan. Er zou
groots verricht worden, daar
by Campina Grande.
Wisten zij veel. dat er onder de
Braziliaanse bevolking weerstand be
stond tegen hun komst, zoals de
heer Van der Meer ons zei.
Wisten zij veel, dat die Brazili
anen zeiden: 'Wat komen die jon
gens hier eigenlijk doen? Er is toch
immers nog steeds geen ziekenhuis.
En bovendien: Zijn hier dan niet
miljoenen werklozen, die het werk
kunnen opknappen?'
Zestien van de 21 vrijwillige jon
geren hebben nóóit Campina Gran
de bereikt ze zijn. te elfder
ure en in arren moede, naar een
ander karwei in Brazilië gestuurd.
Het vijftal dat wél in Campina
Grande verzeild raakte kreeg daar
onenigheid met dokter de Ruyter
en diens vrouw, waarna vier hun
ner naar het andere karwei van
hun zestien collega's, eiders In
Brazilië, trokken. Eén vrijwilliger
keerde in het vaderland terug, een
ervaring rijker en een illusie ar
mer.
Was dat alles nu nodig geweest?
Was Den Haag dan niet tijdig ge
waarschuwd, dat het wel fout móést
lopen?
'Wij hadden,' aldus de heer Van
der Meer. 'de vrijwilligers de des
illusie en de moeilijkheden, die wij
in Campina Grande hebben onder
vonden. graag willen besparen. Daar
om hebben wij die moeilijkheden in
december 19(13 aan het ministerie
van Buitenlandse Zaken gerappor
teerd.'
Het departement was al eerder
over de ongewenste gang van zaken
in Campina Grande ingelicht. Maar
niettemin: Op 3 januari ji. gingen
de vrijwilligers fris en vrolijk scheep
naar de desillusie.
En op de heuvel bij Campina
Grande wonen dokter De Ruyter en
zijn vrouw te midden van enige fraaie
gebouwen, die nu ai maandenlang
leeg staan en de Brazilianen spre
ken van 'de rijke Hollanders" en
"de arme werklozen' in hun eigen
land, die zo graag aan de slag wil
len.
Zo strandde een project-van-de-
goede-wi! op gebrek aan organisa
tie en aan samenwerking en op per
soonlijk geharrewar en gehakketak,
dat het leven in die Nederlandse ge
meenschap in dat verre, hete land
vergalde en tot een hel maakte.
Dokter De Ruyter Is er sinds
1961. De heer Van der Meer arri
veerde in november 1962; hy had
voor drie jaar een contract met
de Stichting Steunfonds Gezond
heidszorg Brazilië. Er kwamen ook
4 Nederlandse verpleegsters. Twee
andere verpleegsters, die in poli
klinieken in Campina Grande min
vermogende patiënten hadden ge
holpen, keerden naar Nederland
terug.
Bovendien waren er acht reli
gieuze zusters om de dokter by
te staan. Er werd voor hen een
klooster gebouwd. Maar in augus
tus 1963 trokken deze zusters zich
uit het project terug. Het klooster
staat nu leeg
Er ontstonden ernstige moeilykhe-
den tussen de verpleegsters en de
heer Van der Meer enerzyds en dok
ter De Ruyter en zyn echtgenote
anderzy'ds: 'Hy kende de Brazilia
nen nérgens in. We hadden helemaal
geen persoonlijke vrijheid. Er was
niets georganiseerd en voorbereid.'
'We besloten Den Haag in te lich
ten. Een van de verpleegsters die
naar Nederland terugging, nam ons
rapport mee. Daarna ben ik op
staande voet door dokter De Ruy
ter ontslagen ik moest het eerste
het beste vliegtuig naar Nederland
nemen.
Dat was op. 29 december 1963.
Maar het bestuur van de Stichting
Steunfonds Gezondheidszorg Brazi
lië heeft dat ontslag herroepen,' al
dus de heer Van der Meer.
'Ook de drie verpleegsters wer
den ontslagen, maar zij kregen het
verzoek hun werk in de Braziliaan
se poliklinieken in het algemeen be
lang voort te zetten.'
Dat hebben ze gedaan en ze doen
het nóg. Maar zü mogen niet meer
wonen in het fraaie, witte verpleeg
stershuis boven op de heuvel néé,
dat niet.
Ze hebben nu ergens in Campina
Grande onderdak gevonden
Op 3 februari jl. stuurde een lid
van de Nederlandse Gemeenschap
in Campina Grande 120.000 inwo
ners de voor de HVA werkzame
heer Verhage, een telegram naar
minister Luns: 'Vervang dokter De
Ruyter!' Anders zouden er een Ka
merdebat en een hele rel van ko
men. Een rel die het toch al zo
moeiiyke, niet altijd genoeg voor
bereide en georganiseerde, soms om
streden ontwikkelingswerk van het
JVP bepaald geen goed zou doen.
En so heeft het JVP, met sckade
en schande geleerd, alsnog de han
den afgetrokken van een project,
waarmee geen eer te behalen bleek,
ondanks het onblusbare enthousias
me en de goede witdie de heer
Van der Meer, nu leraar van toe
komstige missionarissen in Roer
mond, de woorden in de mond gaf:
'Ik wil graag terug naar Brazilië,
want het werk in Campina Grande
moet dóórgaan
Maar óók het enthousiasme en de
goede wil van de arts die zyn werk
in het vaderland achterliet om in
de verre vreemde te gaan helpen:
Dokter De Ruyter, een omstreden
figuur, die thans zonder hulp met
zijn vrouw woont op die heuvels in
dat hete land.
i
t
(Van een onzer verslaggevers)
De officier van Justitie by de
rechtbank te Zutphen heeft gisteren
250 boete «geëist tegen de oogarts
J. K. P. uit Deventer, lie had ge
weigerd controleurs van de belas
tingdienst zijn patiëntenkarren te
iaten zien.
'Deze kaarten bevatten medische
gegevens die ik op grond van nv^n
beroepsgeheim voor my moet hou
den.' aldus de arts.
De Belastingdienst meende echter,
dat controleren zonder deze kaar
ten niet mogeiyk was. omdat, zeiis
al zou er een tweede, financieel
kaartsysteem zyn, uit niets zou bly-
ken of iedere patiëntenkaart door
een financiële Kaart zou zijn gedekt.
De Belastingdienst zou genoegen
willen nemen met het controleren
van de namen van de patiëntenkaar
ten. zo maakte de verbalisant, do
heer A. Jonker uit Almelo, op.
Maar de raadsman van de oog
arts mr. Kauffmann uit Deventer
verklaarde, dat in de kaartenbak ook
kaarten zitten van niet-betalende pa
tiënten. Controleren van deze kaar
ten heeft dus geen nut. zo meende
hij.
Dr. P. zei op grond van zUn be
roepsgeheim de kaarten niet te kun
nen geven: de geheimhoudingsplicht
van een accountant van de belas
tingdienst vond h(j op een lager ni
veau liggen dan die van een arts.
'Als andere artsen, zoals de dienst
zegt, geen bezwaar maken, schenden
zy hun beroepsgeheim,' was zijn con
clusie.
De rechtbank doet over veertien
dagen uitspraak.
Op de kruising Oostsingel-Groen-
landselaan reed de 48-jarige fabrieks
arbeider W. K. uit Delft de 61-jarige
motorrijder P. H. uit De Lier aan,
K. reed in volle vaart door, met
motor en motorrijder nog op de mo
torkap van zij» wagen. Een meter of
twaalf verder vielen man en motor
op straat en nog reed K. door.
Twee andere automobilisten, de 23-
jarige P. V. uit Delft en de 46-jarige
S. R. uit Den Haag zetten de ach
tervolging in. Het lukte hun K. klem
te rijden, maar op het moment dat zij
uit hun wagen stapten, ging K. er
opnieuw vandoor. De achtervolging
werd opnieuw ingezet en voor de
tweede maal werd K. klemgereden.
Intussen was een patrouillewagen
van de politie gewaarschuwd. Toen
een van de achtervolgers ruimte wil
de maken voor de politieauto, zag K.
weer kans om weg te glippen. Hier
bij reed hij echter tegen een auto en
nu kon hij worden ingerekend.
Bij zijn arrestatie bleek, dat hij
niet in het bezit was van een rijbe
wijs. K.'s slachtoffer, de 61-jarige
P. H„ liep een hersenschudding op.
DUBLIN (Reuter De 500 ton
metende Nederlandse kustvaarder
'Jan Brons', die een tiental da
gen geleden in de buurt van de
Ierse havenstad Waterford op de rot
sen liep, is nu definitief ais verlo
ren beschouwd. De Nederlandse i^Ófe^n zonder'daT de naam
slepnbnnt, Titan dip het sehiD weer'
(Van een onzer verslaggevers)
S. M. van der Meer te Heiloo be
schouwt zich als de ontwerper van
het 39 voet lange Powerkatch-jacht
en betwist aan de firma C. de Vries
Lentsch te Nieuwendam het recht
een dergelijk vaartuig op de Hiswa
sleepboot Titan, die het schip weer
vlot heeft trachten te slepen, is
vrydag uit Waterford vertrokken.
.1...
-AsKij
Zo leven de mensen in Brazilië.
Op een heuvel in hun nabijheid moet
een ziekenhuis verrijzen, maar twee
dracht en slechte voorbereiding heb
ben reeds de fundamenten anagetast.
DEN HAAG (ANP) De heer J. B.
Haverkorn van Rijswijk, Nederlands
ambassadeur te Rangoon, zal bin
nenkort worden benoemd tot gezant
te Boekarest.
Hij zal de opvolger zijn van dr.
J. H. Zeeman, die gezant te Boeda
pest is en thans nog tevens in Roe
menië is geaccrediteerd.
van de ontwerper er duidelijk
staat vermeld.
bi)
De kwestie, die tot een kort ge
ding leidde voor de president van
de Amsterdamse rechtbank mr.
Stheeman, heeft, zoals vanmorgen bij
de behandeling bleek, vele commer
ciële achtergronden.
De Powerkatch is volgens de ei
sende party, de firma Van der
Meer, onder haar toezicht op de
werf van De Vries Lentsch ge
bouwd. Er zouden over de uitvoe
ring door de clientèle klachten zyn
geuit, zodat na de bouw van 7
jachten geen verdere opdrachten
meer werden verstrekt.
Gedaagde heeft echter, aldus plei
ter van de eisende party, mr. F. W.
van Dijk, nadien geadverteerd in
een Duits tijdschrift en daarin ge
suggereerd, dezelfde jachten te kun
nen leveren Eiser vordert verbod
van het wekken van de indruk alsof
gedaagde naar dit ontwerp zou mo
gen bouwen (dwangsom 10.000)
Gedaagdes verdediger, mr. A. F.
Drilling, bestreed de bewering dat
eiser in de zin van de auteurswet de
ontwerper van het schip is. Een En
gelsman beweert zelfs dat het idee
van hem gestolen is. President:
'Dan i.. dus de firma De Vries
Lentsch de heler.' Mr. Drilling: 'Er
zi* wel iets in.' President: 'En dat
zegt u zender blikken of blozen? Een
verwonderlijk verweer.'
Mr. Drilling meende dat Van der
Meer slechts het recht van een mede
auteur kan laten gelden. Uitspraak
donderdag 26 maart.
(Van een onzer verslaggevers)
Het Koos Vomnk-instituut organi
seert op 3 en 4 april in hotel Kras-
napolsky te Amsterdam een confe
rentie over de verhouding Oost
West
Inleiders op deze conferentie Blik
op het Oostblok, zyn prof. dr. Bruno
Kalnins, prof. dr. K. van het Reve,
mr. A. C. A. Dake, Stephan Thomas
en mr. M. van der Stoel.
Belangstellenden kunnen zich aan
melden by het Koos Vorrink-insti-
tuut. Tesselschadestraat 31 te Am
sterdam.
(Van een onzer verslaggevers)
De Werkgemeenschap van Jonge
Wereldfederalisten heeft in een brief
aan minister Luns gezegd, bijzonder
verheugd te zijn over het besluit
van de regering, financiële en an
dere middelen beschikbaar te stellen
voor de VN-vredesmacht op Cyprus.
'Wij rekenen het tot een eer, in
de discussie over de te volgen weg
naar wereldrechtsorde te kunnen
wyzen op diverse besluiten en voor
stellen van de Nederlandse rege
ring, inhoudend reële stappen op de
lange en moeizame weg naar een
door wereldgezag verzekerde wereld
vrede', aldus de brief.
DEN HAAG (ANP) Drs. H. A.
Korthals is benoemd tot lid van de
Raad van State. De heer Korthals,
die van 1959 tot 1963 vice-minister-
president. tevens minister van Ver
keer en Waterstaat in het kabinet-
De Quay was, bezet hiermee een
van de nieuwe plaatsen in de Raad
van State. De vacature, ontstaan
door de pensionering van de heer
M. A. Reinalda, is dus nog niet ver
vuld.
A enteral benenen was het
- kranteberfcht toch wel wat
aan de vage kant geweest, ge
loof ik. Althans voor een arge
loze leek. Want méér dan dit
wist ik niet:
'De laatste stalhouderij van
Amsterdam is verkocht aan
de heer J. W. van Dijk te
Emmeloord, Noordoostpolder.
De tien rijtuigen en zes paar
den komen op de Alfred Hoe
ve te staan. De nieuwe eige
naar wil er trouwpartijen in
de omgeving mee verzorgen.
Koetsier J. van Arum is met
de paarden meegegaan naar
Emmeloord.'
Het zat meteen al niet lekker
bij de aankomst op de Alfred
Hoeve. De deur wilde niet open
en de bel zat vast. In de huis-
fsamer zagen we een man zitten,
die het blaffen van de waakhond
en de voetstappen op het grint
gehoord moest hebben maar niet
op- of omkeek. Vrijmoedig stap
ten we de keuken binnen. De
huiskamer gaf de sfeer onmid-
dettyk prijs: ingelijsde foto's van
paarden, plastieken van paarden
aan «en Indrukwekkende kast vol
zilveren bekers en linten. De
landbouwer J. W. van Dijk, een
elk van een man met een rite-
k-it, stug hoofd, st' nd op en
«reeg.
Tic geloof,' zei ik dom, 'dat
ik bij een paardeliefhebber te
gast ben.' Ik meende iets van
verachting in zijn ogen te zien.
'15e tnigpaarden van Van Dijk
In Emmeloord," sprak hij afge
meten, "zijn in heel Nederland
bekend. Ik heb de grootste tuig-
paardenstal van het land en Ik
ben de grootste deelnemer aan
concoursen waar maar con
coursen zijn, daar ben ik. Mijn
paard Alfred is voor de zesde
keer kampioen van Nederland,
dat is nog nooit vertoond, denk
ik. Hij is 26 keer uit geweest en
nog nooit geslagen. Ik heb twee
origineel Engelse mailcoaches.
landauers, trouwcoupés, een
Schotse coach puntgaaf, 25 paar
den en een rijschool met een bui
ten- en een binnenmanege, waar
dressuur- en springruiters, maar
ook amazones opgeleid worden
door de beste instructeur van Ne
derland: de kapitein b.d. Willem
Hateboer, oud-commandant van
de vliegbasis op Vlieland, voor
wie ik hier een woning heb ge
bouwd. Wij geven rijlessen aan
mensen uit het hele land, uit Wol-
vega, Den Helder, Zwolle en Mep-
pel, die twee maal in de week
hierheen komen, omdat ze goeie
rijlessen krijgen.
Niks is hier onmogelijk. Ik ver
zorg bruiloften in een origineel
Engelse mailcoach, ik regel rond
ritten door de Noordoostpolder en
ik handel. Ik koop en ik stoot
weer af, want ik zeg maar, je
bent voor de winst op de wereld.
Als ik die stal uit Amsterdam
goed verkopen kan, ga ik 'm ver
kopen. Kan ik meer verdienen
met trouwrijden, dan gaan we
trouwrijden.'
'"n Soort Zwolsman in paar
den.' zei ik begrijpend. "Niks
"wolsman,' zei de heer Van Dijk
hits. 'die Zwolsman vertelt al
leen maar leuke dingen. Dit is
'n keihard vak.ik heb net
weer de hele stal van Platvoet
in Enschede opgekocht.ik
speel open kaart, ze mogen van
my alles in de krant zetten.
'n Keihard vak en een kwade
sport, d'r zijn er al verscheide-
•:en op eoncourscn doodgevallen,
"ie konden 't niet volhouden,
'een vak zoals van jullie, juliie
ven toch zeker op aarde als
cd in Frankrijk.als Ik die
andjes van je bekük (en hij
eekt een paar geweldige knuis-
•n vol kloven en schrammen
:t(... als ik dat zo bekijk, zeg
c. nooit aan beginnen.'
Ik iiet meteen alle hoop varen
n zei voorzichtig: 'Die koetsier
'an Arum, die uit Amsterdam is
oeegekomen?'
'Ja.' zei hij achteloos, 'eerst
zijn die paarden en koetsen geko
men. Van Arum heb ik 'n poosje
later gekregen, maar won je
daarmee pralen? Heeft niet veel
«in, geloof ik. maar ais je er op
•teat.Hij geeft zich uit voor
X
o
O
•o
«rt-
£3
O
O
<rw
ct>
een paardeman, maar ik zie dat
dat tegenvalt.hij moet nog wel
wat leren en dat is moeilijk, want
hij is al zestig geweest. Als hij
maar een paar hardwerkende
knollen voor z'n wagen heeft is
't hem al genoeg.maar ik
moet kerels hebben uit één stuk,
een die er liefhebberij in heeft,
die niet hele zaterdagen en zon
dagen in z'n caravan blijft. Ais
je 'n liefhebber bent, ga je toch
zeker naar de dieren."
Achter op 't land in de buiten
manege staat Van Arum met een
paar knechts een hindernis op te
werpen. In de caravan zit z'n
vrouw, een Limburgse, te knie
zen. Ze voelt zich doodongelukkig
in dit eenzame, harde polderland.
'Alle landen van Europa door
gezworven, behalve Spanje en
Rusland.' zegt Jan van Arum, een
beer van 1,96 m. 'dertig jaar met
circussen meegetrokken. Van Leer,
Hagebcck Sarrasani, Billy Smart,
noem ma ir op. Prettig gewerkt
in Amsterdam, maar tja, 't man
keerde aan ruimte. Ik wil 't wei
weer opzetten, d'r zit brood to,
maar hoe vind je ruimte?
Nou zit ik hier... ik heb altyd
een leidende positie gehad, nou
speel ik knechtje en dat was niet
direct de bedoeling, maar de dag
komt om, dat wel. Voor my
maakt 't niet veel uit, maar de
vrouw heeft 't moeilijk. Van Dijk
*n moeiiyke baas? Ach, ik ben
ook niet gemakkelijk, ik heb al
tijd by moeilijke heren gediend.
Maar 't is zonde.ken je niet
je best doen voor ruimte in Am
sterdam, want eh (maakt een
schuivende beweging tussen duim
en wijsvinger) datte kan ik krij
gen!'
WILLT DE VIE