F oute manoeuvre
met boot kost 3
mensen het leven
m
't is weer tijd voor
i
Welke Nederlandse trok zich
in '42 lot Poolse baby aan
I
CBS: 6.047 nieuwe
woningen in februari
Jacht op zwart
bouwloon ingezet
Zeilboot De Vier fusies' terecht -
Belgisch gezin is nog spoorloos
Reclame in TV
is noodzakelijk
ER MOEST EN ZOU VIER
UUR WORDEN GEVAREN.
nieuwe
verpakking
NIEUW! VELPON SPRAY-Lijm in spuitbus 'B
AV RO-voorzitter Slotemaker:
Nederlandse treinen te smerig
1 V(2 ili^
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 9 APRIL 1964
PAGINA 3
VOLLE KRACHT
ONSCHULDIG
ZELFDE
NORTH STATE
zó zacht zó geurig
(Van een speciale verslaggever)
De 22-jarige Pool Romuald
Hentschel uit Krakau doet
hardnekkig pogingen de Ne
derlandse vrouw te vinden die
zich in '42 in het concentratie
kamp Gross Rosen over hem
heeft ontfermd en jarenlang
als een moeder voor hem heeft
gezorgd.
Staatssecretaris:
schadevergoeding
ruimhartig bezien
(Van onze soc.-econ. redactie)
De samenwerkende patroons-
verenigingen in het bouwbe
drijf zijn gistermiddag bij elf
aannemingsbedrijven te Am
sterdam begonnen met een
accountantsonderzoek naar
eventuele zwarte lonen.
Modern'. Snöt! En.,, zeker in 't gebruikt
Amsterdam heeft
hoogste tarieven
voor elektriciteit
(Van een onzer verslaggevers)
De zeilboot 'De Vier Zusjes',
die enige tijd geleden in Nieuw-
Loosdrecht gebuurd werd door
het Belgische gezin Torreele
en sindsdien spoorloos was, is
gistermiddag verlaten aange
troffen in het Belgische Zee-
brugge.
5 5
55
Kiezen j
PATROONSVREES
''a5:
(Van een onzer verslaggevers)
De 50-jarige majoor der mariniers L. L. V. is woensdagmiddag
door de Zeekrijgsraad in Den Haag veroordeeld tot een geld
boete van 1000 gulden, te vervangen door 50 dagen hechtenis.
Het hem ten laste gelegde: schuld aan de dood van twee burger
ambtenaren en een personeelslid van Verolme's werven, werd be
wezen geacht.
De leden van de Haagse Zeekrijgsraad hadden na een zitting
van drie en een half uur beraad nodig om tot deze uitspraak te
komen. Toen de president, mr, A. J. Veldman, zijn uitspraak deed,
trok majoor V. plotseling lijkwit weg en moest hij ais een zichtbaar
gebroken man de zaal uit worden gevoerd.
Advertentie I.M.
Ook zijn raadsman, kapitein
luitenant van de administratie
A. L. Vriens, had kennelijk grote
moeite om deze voor zijn cliënt en
hem na zijn schitterende pleidooi
verrassende klap te incasseren en
te verwerken.
Ook zijn raadsman, luitenant-kolo
nel ter zee A. L. Vriens, bad kenne
lijk grote moeite om deze voor zijn
cliënt en hem na zyn schitterende
pleidooi verrassende klap te incas
seren en te verwerken.
De groot-majoor, klein van postuur
en een rustige indruk makend, stond
in juni van het vorige jaar aan het
stuur van het landingsvaartuig, dat
in aanvaring kwam met het binnen
vaartschip 'Volendam'. De bij de klei
ne landingsboot vergeleken reus ram
de het vaartuigje in de flank, waarop
het onmiddellijk kapseisde en wei
nige minuten later onder de water
spiegel verdween.
Twee lijken werden dezelfde dag
nog geborgen: de 53-jarige hoofdop
zichter van Defensie, de heer C. G.
Vrijer, werd ais vermist opgegeven.
Zjjn stoffelijk overschot werd pas
maanden later, in december van dat
jaar, in een rietveld aangetroffen,
acht kilometer van de plaats van de
ramp, aan de Amers bij Geertruiden-
berg.
Het ongeluk gebeurde op de eerste
proeftocht van de gloednieuwe op de
werf van Verolme gebouwde L 95 20.
Zoals uit de ter zitting voorgelezen
verklaringen bleek, had de voorzitter
van de proefvaartcommissie, luite
nant ter zee I P. H. Kuipers géén
bezwaar gemaakt tegen het overne
men van het roer door majoor V. die
geen navigatiebrevet bezat.
De moeilijkste proeven waren im
mers reeds genomen en de laatste
proef, „vier uur lang op volle kracht
varen "in een rechte koers, zou be
slist géén -"enkele moeilijkheidople
veren. Toen gebeurde het.
Uit de verklaring van majoor V.
kwam vast te staan, dat deze al meer
tijdens proefvaarten met voorgan
gers van de L 95 20 aan het stuur had
gestaan. Toen hij met de thuishaven
en een tegenligger In zicht wachtte
met het passeren van de 'Volendam',
kon hij om aan de eisen van de proef
te voldoen alleen maar zig-zaggend
tijd winnen.
Nadat de tegenligger gepasseerd
was, stevende hij vlot de 'Volendam'
voorbij om tweehonderd meter verder
te constateren, dat hi) het beste zou
kunnen terugkeren, omdat de Verol
me-werf reeds bijna bereikt was en
de proef nog niet geheel voorbij was.
By het maken van de bocht raakt»
majoor V. in ernstige navigatie-
moeilijkheden. De bocht bleek veel
te scherp en de 'Volendam' veel te
dichtbij. Redresseren bleek onmoge
lijk, ondanks enorme krachtsinspan
ning.
Getuige-deskundige luitenant ter
zee I W. Mijndersma uit Den Haag
verklaarde desgevraagd dat de mo
gelijkheid niet uitgesloten was, dat
de drie in het spoelwater van de
schroef bevestigde trimblokjes niet
goed zouden zijn afgesteld, waardoor
de roer-propeller mogelijk geblok
keerd zou zijn geworden.
Ook bevestigde deze expert, dat de
gashandle van de L 95 20 precies te
genovergesteld werkte, als op de vo
rige in deze serie gebouwde landings-
boten, waarop majoor V, eveneens
gevaren had. Een vergissing bij het
gas minderen, was dus niet uitge
sloten.
Ten stelligste ontkende majoor V.
het grapje 'ik zal die lui van die
tanker eens aan het schrikken ma
ken' tc hebben gemaakt. De fiscaal,
mr. H. B. Spoor, stelde in zijn re
quisitoir, dat majoor V. zijn capaci
teiten had overschat en achtte het
hem primair ten laste gelegde bewe
zen: dood door schuld, meermalen
gepleegd.
De raadsman van de beklaagde,
overste Vriens, achtte zijn cliënt in
het geheel niet schuldig. 'Volgens de
wetten van de menselijke logica Kan
majoor V. niets verweten worden. Hij
is in een moeilijk parket verzeild ge
raakt en heeft alle mogelijke pogin
gen ondernomen om het dreigende
gevaar te keren. Dat hem dat niet
gelukt is, is zijn schuld niet. De
mens heeft de techniek niet gemaakt.
Tegen de internationale usance in.
moest hij op de L 95 20 de gashandle
naar voren drukken om gas te min
deren.'
Het keren op zich noemde de
raadsman een óók voor majoor V.
erg simpele manoeuvre, die slechts
mislukt was, doordat mogelijk de drie
trimvlakjes verkeerde stonden afge
steld. Hij vroeg daarom vrijspraak
voor het zijn cliënt primair ten laste
gelegde.
tl/rr/t&i-wa. n
Luister naar ,,'t Is weer tijd voor North State", met de Dutch Swing College Band o.l.v. Peter Schilperoort via Radio Veronica - za. 11.15, zo. 10,30, di. 19.00, do. 18.45 u.
-Wie was deze vrouw, die zich fiet
lot van baby Romuald aantrok toen
lijn ouders in januari '42 werden
omgebracht en die het Jongetje mee
nam toen zij later naar Auschwitz
werd overgebracht?
Romuald is er tot dusverre niet in
geslaagd antwoord op deze vraag te
krijgen. Een bericht over zijn na
speuringen van het Poolse persbureau
PAP. dat vorige maand verscheen in
de Nederlandse kranten, heeft geen
reacties opgewekt.
De gegevens zijn dan ook maar
schaars. Bekend is dat de Nederland
se vrouw tot na de bevrijding voor
Romuald gezorgd heeft. Op een sta
tion in de buurt van Skawina heeft
zij hem overgedragen aan een Poolse
verpleegster, die later zijn pleegmoe
der werd: mevrouw Hentschel.
Deze herinnert zich dat de Neder
landse lang van stuk was, gebroken
Pools en Duits sprak en dat haar
naam klonk als 'Ksani' oj 'Ksiani'.
De Nederlandse vrouw had het
uiterlijk van een omstreeks vijftig
jarige en was er lichamelijk zeer
slecht aan toe. Wellicht was zij in
werkelijkheid jonger dan vijjtig
Mevrouw Hentschel herinnert zich
vaag iets over drie zoons van de
Nederlandse, die vermoedelijk ook lit
Auschwitz waren
Zij heeft de onbekende vrouw bij
die éne ontmoeting op het station een
gouden ring gegeven die Romuald bij
zich droeg. Ook gaf zij haar adres
Kraków. Podgórze. Krzemïonek 22
maar zij heeft nooit meer iets van de
moedige Nederlandse vernomen.
(Van onze parlementsredactie)
Staatssecretaris A. van Es voor Ma
rinezaken is bereid de zaak van de
schadevergoedingsuitkering aan me
vrouw J. VrijerOlie uit Den Haag,
weduwe van een der slachtoffers
van de aanvaring ruimhartig te be
zien. Daarvoor zal echter eerst de
gerechtelijke procedure haar beslag
moeten hebben gekregen.
De staatssecretaris heeft zijn stand
punt bekend gemaakt aan de vaste
commissie voor Defensie uk de
Tweede Kamer. De commissie za!
zich daarom voorshands omhanden
van stappen inzake de behandeling
van de zaak.
Mevrouw Vrijer eiste na het ongeluk
op 26 iuni vorig jaar een schade
vergoeding van 144.000. Zij kreeg
van juni vorig jaar tot maart van
dit jaar 8.ÖG0 uitgekeerd. Haar
pensioen is vastgesteld op 450 per
maand Haar echtgenoot verdiende
14.000 per jaar.
Mevrouw Vrijer zou bij strikte toe
passing van ds reglementen geen
aanspraak maken op de oude pen
sioengeiden omdat haar echtgenoot
pas na zijn pensionering trouwde.
Staatssecretaris Van Es sluit een her
ziening van de schadevergoeding in
welke Vorm dan ook niet uit.
DEN HAAG (ANP) In februari 1964 zijn volgens gegevens van
het Centraal Bureau voor de Statistiek 6.047 nieuwe woningen ge
reedgekomen. In februari 1963 werden 799 nieuwe woningen opge
leverd.
Het aantal in de eerste twee maanden van 1964 gereedgekomen wo
ningen bedraagt 11.232. tegen 2.080 in de overeenkomstige periode van
1963.
Van de in februari voltooide woningen werden er 788 uitgevoerd in
systeembouw. In de eerste twee maanden van 1964 kwamen 1.500
systeemwoningen gereed.
Sedert juni 1945 zijn nu in totaal 1.104.859 nieuwe woningen ge
bouwd. waarvan er 114.283 werden uitgevoerd in systeembouw. In
februari 1964 werd een begir, gemaakt met de bouw van 7.293 wonin
gen <in februari 1963 met 659 woningen).
In de eerste twee maanden van 1964 werd begonnen met de bouw
van 14.358 woningen, tegen 1.956 woningen in de eerste twee maanden
van 1963.
Daar hét aantal in aanbouw genomen woningen in februari groter
was dan dat van de gereedgekomen woningen, steeg het aantal in
aanbouw zijnde woningen tot 139.404 op het einde van die maand.
I
i
if
1
Romuald Hentschel, nu 22 jaar oud. met zijn pleegouders.
1
Alle namen van aannemers, die
zich niet strikt houden aan de nieu
we bomv-c.a.o. worden door de pa
troonsorganisaties centraal geno
teerd, evenals de namen van de
bouwvakarbeiders, die thans te Am
sterdam in staking zijn.
Romuald als kleuter
Advertentie UV1
CETA-BEVER
produkt
AMSTERDAM (ANP) Op daar
omtrent door het raadslid drs. E. van
Thijn (p.v.d.a.) schriftelijk gestelde
vragen hebben B. en IV. van Amster
dam thans geantwoord, dat Amster
dam van de vier grootste sleden in
derdaad de duurste elektriciteitsvoor
ziening voor huishoudelijk gebruik
heeft. (Een vergelijkend onderzoek
van de Nederlandse Consumenten
bond had tot deze conclusie geleidt.
De verschillen met Den Haag zijn
volgens B. en W. slecht gering. ALs
oorzaken van de verschillen met
Rotterdam noemen B. en W.: De vijf.
tig percent grotere en een gelijkma
tiger beeld vertonende produktie van
het Rotterdamse beleid en de in Rot
terdam kleinere verkoop voor huis
houdelijke doeleinden.
De landelijke elektriciteitsbedrijven
hebben het vraagstuk van de unifor
miteit der tarieven voor huishoude
lijke doeleinden ln studie. B. en \V.
zien de resultaten van dit onderzoek
met belangstelling tegemoet.
Van het ge/in Torreele is tot dus
verre geen spoor gevonden. Gustaaf
(37), zijn vrouw Monique (25) en
hun kinderen An (H) en Jozef (4)
verlieten op 17 maart hun woon
plaats Beerse bij Turnhout omdat
Gustaaf in Nederland wat rust hoop
te vinden.
De Torreeles het jongste kind
van anderhalf jaar is niet meege
gaan en verblijft bij zijn grotouders
in Turnhout woonden eeist sinds
november in Beerse, een rustig
dorp van 8400 inwoners.
Zü waren uit Kortrijk gekomen-
waar Gustaaf als vertegenwoordiger
in textiel werkte, nadat hi.i binnen
huisarchitect was geweest.
In Beerse icon hij liet fraaie Park-
I hotel een gemoderniseerde villa
huren Hij begon me) de exploi
tatie. di» aanvankelijk niet erg vlot
verliep.
Later ging het beter. Maar Gus
taaf had vee! schulden moeten ma
ken. Zoveel, dat hij er op den duur
geen gat meer in zag en overspan
nen raakte. In die toestand vertrok
het gezin met stille trom per auto
naar Nederland op zoek naar rust.
De schuldeisers de brouwer, de
bakker, de kolen- en meubelhande
laar en talloze andere neringdoen
den ln Beerse klopten aan een gp-
sloten deur de vogel was gevlo
gen en zij schakelden een Turn-
iioülse gërechtMleürwaarder in.
Diens dwangbevelen haalden niets
uit niemand wist waar de Torree-
les zich ophielden.
En zo. nadat met behulp van de
sterke arm de toegang tot het hotel
werd geforceerd, werd afgelopen za
terdag hun hele hebben en houden
op de markt in Turnhout verkocht
aan de meestbiedenden, zulks vol
gens het Belgisch gebruik dat een
markt kopers trekt en geld in het
laatje brengt.
Het luxe hotel staat nu leeg en in
het dorp durft men slechts fluisterend
over het drama te spreken: 'Het
was zo'n keurig, ontwikkeld mens;
zo'n gedistingeerde verschijning,' die
van zijn hotel inmiddels als een trek
pleister had gemaakt voor de de'i-
ge burgerij van Beerse zaterdag
zou er een bruiloft worden gevierd.
(Van onze radio- en televisieredactie)
De AVRO heeft de enkele jaren geleden nog negatieve houding
tegenover de invoering van reclame in de televisie en de radio laten
varen. Ook de aarzelende houding is verdwenen. Als eerste van de
grote omroeporganisaties heeft de AVRO nu een positieve houding
aangenomen.
De AVRO blijft regen commerciële
televisie en dus tegen een commer
cieel ingerichte organisatie die uit
het oogpunt van het maken van
winst teievisie zouden gaan exploite
ren. Extra-inkomsten uit de reclame
in de televisie zouden volgens de
AVRO in een soort culturele pot
moeten komen. Om dan later aange
wend te worden ten behoeve van de
programma's.
Dit schrijft de nieuwe voorzitter
van de AVRO. mr. L. H. Slotemaker.
in zijn eerste hoofdartikel in de
AVRO-bode van volgende week.
Uit het hoofdartikel blijkt, dat de
AVRO nu op, het, standpunt sraat.
dat reclame in de televisie - en
later ook in de radio noodzake
lijk is voor het Nederlandse bedrijfs
leven'. De heer Slotemaker vervolgt
zijn artikel met te stellen, dat
daarbij de belangstelling en wensen
van de kijkers en luisteraars 'op de
voorgrond' worden gesteld.
..Dat brengt met zich mee, dat een
dergelijke reclame op aanvaardbare
wijze wordt gebracht. Dus niet te
veel bij voorbeeld niet meer dan
10 percent van de totale beschikbare
tijd niet opdringerig en op rede
lijke tijdstippen. Bovendien moet de
kijker en luisteraar tevoren weten, j
wanneer men reclame kan verwaeh- i
r on
Kijkers en luisteraars moeten dus I
kunnen kiezen. Men heeft recht op
vrije-raeningsontvanpt. Men moet
ook wat reclame-uitzendingen be
treft, het apparaat kunnen aanhou
den of uitschakelen. Men moet de
uitzendtijdstippen tevoren weten," al
dus schrijft mr. Slotemaker.
Hfj schrijft dat hy er geen zorgen
over heeft of de reclame makende
ondernemingen programma's zullen
bieden, waarbij de kijkers en luis
teraars zich niet hoeven te vervelen.
De samenwerkende bouwpatroons
lebben afgesproken dat zij van col-
ega's geen arbeiders zonder geldig
tmtslagbewijs in dienst zullen ne
men. Zij hebben zich tevens ver-
olicht om collega's, die zwart loon
metalen schriftelijk aan een centra
le instantie te melden.
Een en ander deelde de heer J.
P. A. Nelissen. voorzitter van de
Raad Bestuur Bouwbedrijf en werk
geversvoorzitter bij de c.a,o.-on-
derhandelingen. gisteravond mee te
Heemstede op een vergadering van
Haarlemse metselaarspatroons.
De heer Nelissen zei dat de aan
nemers vastbesloten zijn door mid
del van de nieuwe c.a.o. een eind
te maken aan de chaos op loonge-
bied.
Uitzonderingen daargelaten begint
de nieuwe c.a.o. in alle delen van
bet land nu normaal te draaien, al
dus de heer Nelissen. Deze c.a.o.
bieat volgens hem de reële moge
lijkheid om wit te betalen wat vroe
ger als zwart loon gold. behalve dan
in een enkel gebied, waar de Ionen
"zwarter dan zwart* waren.
De samenwerkende patroonsvereni-
gmgen vrezen niets zozeer als het
overstag gaan van een enigszins be
langrijke groep aannemers, want
dan zou weer spoedig in de gehele
bouwwereld de chaos van de zwarte
ionen terugkeren.
De heer Nelissen juichte het daar
om toe. dat de looncontroledienst
van het ministerie van Sociale Za
ken een tachtig a negentig contro
leurs op de bouwbedrijven heeft
"losgelaten". De onderaannemers
worden geheel betrokken bij deze
controle en ook by de interne disci-
plinarie maatregelen.
Van de vakbonden verwachtte da
heer Nelissen dat zgj hun leden bin-
nrn de perken van de c.a.o. zullen
honden en dat zij ben zullen opwek
ken om op het werk de grootst mo
gelijke ijver en plichtsbetrachting
aan de dag te leggen.
f