i
Champion bougies
RENAULT
Piet doet examen Grieks niet over:
Over
een
onze
strijd
ruggen wordt
uitgevochten
HIT!
T
Evolutie
Ambtenaar Jeugdzaken
levert acteurs voor
VARA TV-rechtbank
REM-wet in
strijd met
volkenrecht
Man overlijdt
door schrik
Spaarbank niet
verplicht fiscus
in te lichten
HIT VRIJE VOLK ZATERDAG 13 JUNI 1964,
v?
PAGINA 3
(Van een onzer verslaggevers)
Rotsvast staat het televisie
eiland van de REM op de bo
dem van de Noordzee. Zonder
tegenslag én zonder tegenwer
king hebben de bouwers Brown
Roote-Heerema dit tech
nisch moeilijke karwei kunnen
uitvoeren. De 'Global Adven
turer' het werkschip is
reeds naar een volgend kar
wei vertrokken. De aanwezig
heid van dit schip bij het
eiland is niet noodzakelijk
meer.
Ze bouwden bungalows in zee.
Dat reende gautv. Van lieverlee
kregen ze vliezen aan hun tenen
eri kieuwen. Na een eeuw of vier
bouwden ze nesten in het wier.
Toen ivas de woningnood verdwenen.
értikel in juristenblad:
OOK VOOR UW
Vragen over vervoer
van militairen
CHAMPION Z5L¥S§?GLANS BOUGIES
CHAMPION
(Van een onzer verslaggevers)
De publieke tribune van Ne
derland heeft deze week voor
de zoveelste maal verwonderd
geconstateerd, dat de geeste
lijke vader en moeder van de
VARA-TV-rechtbank hun 'ac
teurs' bij wijze van spreken
van de straat plukken. Dit
maal evenwel hebben Milo An-
stadt en mr. Erica van Dijk
grote steun gehad van de Alk-
maarse gemeente-ambtenaar
j Jeugdzaken Nic. J. Speur, die
voor dit soort opdrachten een
geheim zintuig blijkt te heb
ben.
Engels toekomstbeeld: opvouwbare auto's
d \\V
ljr.'l I' if
(Van een onzer verslaggevers)
Piet van Exter vertikt het.
Deze 19-jarige leerling van het Helders Lyceum, zesde klas
gymnasium-alpha, heeft zich teruggetrokken van het monde
linge eindexamen dat op 23, 24 en 25 juni zou plaats hebben.
In een aangetekende brief aan conrector W. van Koldam (die
de in opspraak zijnde rector dr. E, Jonkers vervangt) heeft hij
woensdag meegedeeld, dat het Helders Lyceum hem niet meer
zal zien.
da' r:,°rde'Ln" 0eblFk^
dat de heer s. de woorden van
REM-eiland vastgenageld op
bodem van de Noordzee
Vijfentwintig' mannen gaan nu voor
de afbouw en de installatie van de
•ergens in het buitenland' opgeslagen
zender zorgen. De aanwezigheid van
het stalen eiland op het continen
tale plat is een feit.
Dag en nacht hebben zestig Ne
derlanders en Amerikanen onder lei
ding van specialist Roy Jenkins ge
werkt om de door Cornells Verolme
vervaardigde schepping van water-
bouwkundig ingenieur Pieter Schelte
Heerema op de zeebodem te nagelen
Pieter Schelte Heerema heeft zich er
persoonlijk van overtuigd, dat het
werk naar behoren is verricht Het
moeilijkste werk is gedaan. Hij hoopt
nu rustig te kunnen slapen
Natuurlijk volgen hij en Corneïis
Verolme we! met enige spanning het
touwtrekken in de kamercommissie
over het wetsontwerp, dat straks bij
een verheffing tot wet uitzendingen
van hun 'TV-Noordzee' zal kunnen
verhinderen.
Ze hopen echter, dat na een paar
maanden uitzenden van de door Pie
ter Brandei overal gekochte pro
gramma's 'TV-Noordzee' zo'n popu
lariteit zal veroveren, dat geen re
gering het meer aan zal durven het
station het zwijgen op te leggen.
En als dat laatste toch gebeurt?
Het eiland koet acht miljoen gul
den.
Pieter Schelte Heerema haalde
daarover op een persconferentie zijn
schouders op. 'Ach. het is natuurlijk
nooit leuk om geld te verliezen. We
waren er nu eenmaal aan begonnen
en we konden de onderneming niet
meer stopzetten
Onze fotograaf Wim Bont bracht
gisteren een bezoek aan het eiland.
De bedden in de vijf hutten op de
beneden-etage waren al opge
maakt voor de tien mannen, die
vannacht voor het eerst op het
eiland zullen overnachten,' rappor
teerde hij. 'In de kombuis werd al
gekookt.'
Het eiland maakte op hem de in
druk van een enorm stalen flatge
bouw. 'Zeer modern ingericht. Prach
tig betimmerde verblijven,"salon 'nietr
bar, hutten met dubbele hangkasten
en schrijftafel. Zelfs de etenslift
werkte al...! De zender nog niet!
Het REM-eiland staat stevig op de bodem van de Noordzee. Rechts op de foto steekt het helikopter-plateau
uit boven de zeespiegel. Op de toren moet de zendmast nog worden geplaatst.
'Het wetsontwerp installaties con
tinentaal piat (ontwerp REM-wet),
dat bij de Tweede Kamer is inge
diend, is in strijd met het volken
recht en in conflict met de grond
wet.' Dit zegt mr, H. G. M, van der
Voort in het Nederlands juristenblad.
In het ontwerp staat dat installa
ties die op het. plat worden opgericht-,
geacht worden te behoren tot het
grondgebied van Nederland. En onder
continentaal plat wordt verstaan
het onder de Noordzee gelegen deel
van de zeebodem waarop het ko
ninkrijk soevereine rechten heeft.
Op grond van de Geneefse conven
tie zijn echter, aldus mr. Van der
Voort, deze soevereine rechten be
perkt tot de exploratie en exploitatie
van natuurlijke rijkdommen en tot
het verbieden van deze werkzaamhe
den aan anderen.
De schrijver deelt de opvatting
van mr. M. A. M. Verstegen in een
eerder artikel in het juristenblad die
toen schreef dat voor kunstmatige
eilanden voor televisie-uitzendingen
de bepalingen van het verdrag over
het continentaal plat irrelevant zijn.
Mr. van der Voort is het met mr.
Verstegen eens dat zolang de TV-
ondernenrers geen exploratie- of ex-
ploitatiewerkzaamheden verrichten,
zij geen inbreuk makeyi op een ex
clusieve claim van de Nederlandse
staat.
Het wetsontwerp is duidelijk in
strijd met het beginsel van de vrije
zee zoais het in de conventie is vast
gelegd, aldus mr. Van der Voort.
Een felle uitslaande brand, gepaard
gaande met geweldige explosies van
ontploffende zuurstof- en acteyleen-
cilinders, heeft vrijdagavond de ga
rage van de heer Rensink aan de
Ootmarsumsestraat te Almelo volle
dig verwoest. De winkel van de vis
handelaar J, Baarssen naast de ga
rage, liep grote brand- en water- J
schade op. Door de ontploffingen
sprongen verscheidene ruiten in de
omgeving.
Een tragische bijzonderheid is, dat
de 59-jarige heer S. H. Hagêdoom,
die juist zijn in de garage gestalde
auto kwam halen, zo schrok, dar, hij
korte tijd later aan een hartverlam
ming overleed. i
De brand is vermoedelijk ontstaan
toen de 23-jarige G. Hankamp in de
garage bezig was met het snijden van
ijzeren platen, waarbij vonken van
zijn snijbrander zijn overgesprongen
op brandbaar materiaal. De kleren
van de lieer Hankamp vatten even
eens vlam. Hij is met ernstige brand
wonden overgebracht naar het Prin
ses Irene-ziekenhuis.
Advertentie l.M.
DEN HAAG (ANP) Het Tweede-
Kamerlid de heer Tj. Walburg (ARP>
heeft de minister van Defensie, de
heer P. de Jong, vragen gesteld over
het vervoeren van militairen op mili
taire voertuigen door militaire chauf
feurs.
De heer Walburg vraagt of het
waar is. dat bij oefeningen "an krijgs-
machtonderdeien militairen zijn ver
voerd met voertuigen, die bestuurd
werden door chauffeurs, die hun mili
tair rijbewijs nauwelijks twee maan
den in hun bezit hadden.
Er is een Champion bougïa voor
elk type auto. Eis Champions,
ook voor uw wagen! Champion -
volle vonk - snelle start - soepel
lopende motorl
Voor Dauphins en R8: typaLBS
Voor de R4: type H 88
's v/erelds uitverkoren hougis
te land, ter zee en in de> lucht
S. STOKVIS ZONEN NV.
De 5S-jarige Klaas Speur, levendig
en impulsief, weert ongeduldig alle
loftuitingen af. "Ik heb.' zegt hij.
'een typisch vak. Als ambtenaar
Jeugdzaken moet je goeie relaties
j hebben en goodwill kweken. En nou
j wil ik niet zeggen, dat alle 'acteurs'
i goeie relaties van me waren, maar
de meeste kende ik toch wel. Toch
geloof ik niet, dat dit het belang-
rijkste was.
Het belangrijkste is dat je aanvoelt
wat voor mensen Milo Anstadc en
Erica van Dijk zoeken, 2e hebben
je dat verteld en ik heb van te vo
ren het proces-verbaal mogen le
zen, Toen dacht ik, weet je wat, ik
stap op de fiets en ik kijk es rond
of ik een type zie. Ik ben naar de
markt gegaan, ik ben zelfs op een
ruiterfeest in Heiloo gaan rondkij
ken. maar ik zag er niets bij. Tot ik
op het stadhuis terugkwam en
stom toevai een jongeman op de
gang tegenkwam, die goeiemorgen
zei. Ik bleef stokstijf staan toer» ik
dat woord hoorde en ik zeg: 'Kom
jij straks even bij me langs! Nou,
die jongen is ais verdachte gekozen.
Vraagt u me nou, waarom, dan
zeg ik: ja, dat woord goeiemorgen.
dat had het... iets van een Noord
hollands dialect en toch niet over
dreven... en qua type precies ge
schikt.'
De kastelein. 'Ze moesten "n echte
boer en kastelein hebben maar da's
moeilijk! Want 'n goeie Westfriese
kastelein doet in zo'n TV-uitzending
z"n mond niet open, die zegt geen
stom. woord. Ik denk. ik ga es
in Heerhugowaard zoeken en ter
wijl ik op weg ben, schiet me ineens
Klaas Rus in het hoofd, een kaste
lein die vlak achter het stadhuis zit.
Het is eigenlijk net als met de olie
of het aardgas, je zoekt het ver en
het is soms vlakbij.
Mijn vrouw heeft, als ik dat woord
gebruiken mag, het meisje Anneke
Vel traan 'geleverd.' Ik had al zo
veel hooi op m'n vork. ik zeg, zoek
jij nou es *n geschikt meisje. Ze
zegt, ik hoef niet te zoeken, ik weet
er wel een en toen kwam ze met dit
meisje.'
Kiaas Speur doet alsof je er geen
bijzondere neus voor nodig hebt.
Maar bij radio en TV (zowel VARA,
AVRO als KRO weten ze. dat deze
man voortreffelijke contacten heeft,
onvermoeibaar rondsjouwt tot hij
heeft wat hij zoekt en zelf beschei
den op de achtergrond blijft.
Sinds 1949 behartigt hij Jeugd
zaken en wat dat buiten schoolver
band precies inhoudt, is niet met
een paar woorden te zeggen.
Toen ze in Alkmaar hem ais voor
malig distributie-ambtenaar au
hartstochtelijk schrijver van Kin
derliedjes hiervoor benaderden, de
den ze een schot in de roos. Maar
zeif zegt hij: 'Ze moesten toch
met iemand- beginnen en toevallig
ben ik blijven zitten.'
Niet helemaal toevallig, want werk
en liefhebberij vloeit bij deze man in.
elkaar over. Zijn warme belangstel
ling voor jonge mensen, zijn gewo
ne manier van doen. zijn nuchtere
kijk en mischien ook zijn driftige
aanpak bezorgen hem een goodwill
(en een hoop extra-werk), waar hij
soms zelf van schrikt.
Een uiterst waardevolle man voor
radio- en TV-producers. 'Ach welnee,
man.' zegt hij geschrokken, "t is
toch zeker een onderdeel van m'n
werk!"
(Van een onzer verslaggevers)
Het Haagse gerechtshof heeft vrij
dag door een vrijsprekend vonnis in
de zaak tegen de StichtingSpaarbank
te Dordrecht beslist, dat deze spaar
bank geen bedrijf is met een winst
oogmerk en derhalve niet verplicht is
inlichtingen aan de fiscus te verstrek
ken.
De stichting was vervolgd, omdat
het bestuur ervan geweigerd had de
fiscus inzage te geven van een spaar
bankboekje. In eerste instantie werd
het stichtingsbestuur door de Dordfse
rechtbank veroordeeld tor. 1 boete,
maar in cassatie verwees de Hoge
Raad de zaak naar het Hof in Den
Haag.
De procureur-generaal bij het Hof
had eveneens tot vrijspraak geconclu
deerd. omdat naar zijn mening het
doel van deze bank niet is het oeha
len van winst, maar het bezorgen van
rente aan de inleggers.
•Ik wist niet dat ze al in de handel waren!'
De directe aanleiding is de op
dracht om het schriftelijk eindexa-
men Grieks, dat op woensdag 13
j mei plaats had, over te doen. 'Waar-
I om?' vroegen de vijf leerlingen van
fi gym-alpha. 'Waarschijnlijk in ver-
band met dat geval van de rector"
I zei de school.
'Nu moet men goed begrijpen.'
zegt Piet van Exter, kortgeleden nog
aspirant-theologisch student, 'dat ik
dat schriftelijk Grieks zelfs niet over
zou doen. als ik honderd percent
ik herhaal: honder percent kans
had om te slagen. Het is eenvoudig
een kwestie van principe. Wat men er
op het Helders lyceum van denkt,
weer ik nier. Tk heb alleen een brief
je ontvangen dat ik mijn" 'boeken
kan komen inleveren, verder niets.
Het is nu vrijdagavond vijf minu
ten voor vijf. en ik heb verder nog
niets gehoord. Dat is mij wel, ik
wil verder niets met het Helders
lyceum te maken hebben.'
De kwestie van rector Jonkers is
bekend, in Den Heider wordt er
nog dagelijks over gepraat. De rec
tor ging met ziekteverlof nadat hij
door zijn ieraren was beticht van
fraude ten voordele van zijn doch
ter bij het schriftelijk eindexamen
Engels van de MMS aan hetzelfde
Helders lyceum.
'Wij van zes alpha.' zegt Piet van
Exter, 'waren de enige leerlingen
die van de rector persoonlijk les
kregen in het Grieks. Ik moet zeg
gen. en dat kan ik best namens ons
vijven doen, dat de rector een zeer
goede leraar is en een fijn mens.
die ons consciëntieus op het examen
heeft voorbereid. "Wij allen zijn van
menlne, dat we 't schriftelijk Grieks
goed gemaakt hebben, in volle eer-
lijkheid en met eigen krachten. Het
over maken zou betekenen ik
spreek nu voor mij zelf, want de
vier meisjes uit de klas doen het
wél een erkenning dat er fraude
geweest zou zijn.'
Hij vertikt het daarom. En ook
omdat hij meent, dat in een tijd
ta hij in uiterste concentratie ia
waarvoor een mondeling eindexamen
gymnasium, een herhaling van het
schriftelijk Grieks een ondraaglijke
extra belasting betekent.
'Wij zijn ernstig gedupeerd. Over
onze ruggen wordt een stijd uitge
vochten, waarvan wij niets begrij
pen. Men zou zich moeten kunnen
indenken, dat dat geestelijke moei
lijkheden oplevert.' Piet van Exter
is nu geen eindexamen-kandidaat
meer, evenmin aspirant-theologisch
student aan de universiteit van Am
sterdam.
'ik moet nu een betrekking heb
ben. Misschien iets bij een krant
of op een accountantskantoor. U
grijpt wel dat dit alles voor mijn
ouders een klap is. maar zij be
grijpen in eik geval dat ik prin
cipiële redenen heb. Zo ben ik
nu eenmaal. Natuurlijk zal ik me
wel verder bezig houden met de
PIET VAIV EXTER
kwestie van principe
klassieke schrijvers en de litera
tuur, en misschien doe ik later nog
wel staatsexamen.'
Piet van Exter spreekt met grote
beslistheid en schoolse formulerin
gen, maas- hij bijt op zijn snor en
kijkt een beetje radeloos. Hij heeft,
op zijn eigen manier gereageerd op
de ernstige moeilijkheden in de top
van het Helders lyceum. Niet dan
nadat hij als eindexamen-kandidaat
(eindexaminandi horen nu eenmaal
in de watten, gelegd te worden, dat is
goed gebruik) op nogal schokkende
wijze met de conflicten tussen vol
wassen opvoeders geconfronteerd
was.
Prof. Kamerbeek te Santpoort,
rijks-gecommitteerde bij de examens
In de klassieke talen voor het Hel
ders lyceum, heeft het besluit tot
herhaling van het schriftelijk
Grieks genomen. 'Dat is een zaak
tussen de minister en mij.' zei hij
ons gisteravond. 'Ik heb mijn rede
nen voor dat besluit. Dat met die
jongeman Van Exter zal wel in or
de komen, die komt wel tot andere
gedachten.' Meer wilde hij er niet
van zeggen.
Op 2S september 2345 was het
een hete drukte in de buurt
va?i Aide en Nije Mardum. Tal
van Friezen, monniken zowel als
leken, hadden zich aan de kust
van Gaasterland en meer naar
het noorden verzameld als een
soort commissie van ontvangst
voor de Graaf van Holland, Zee
land en Henegouwen, Willem de
Vierde.
Wat moest Willem in Fries-
land doen? Mijn vriend, Jan
Wagenaardie mij in zulke ge
vallen nooil in de steek laat,
vertelt er in hel derde deel van
zijn Vaderlandsche Historie
het volgende over:
Willem was in 1336 door 'die
van Stavoren' als heer aangeno
men. Hij had hun. of de andere
Friezen, sedert enige schatting
opgelegd, waarom zij de wape
nen tegen hem hadden opgevat
en zo 't schijnt, enige vijande
lijkheden tegen zijn ambtenaars
gepleegd hadden. Dat nam Wil
lem niet. Wagenaar schrijft:
'Willem, dus in zijn eer getast
zijnde, en nog een talrijk leger
op de been hebbendebegeeft
zich te Dordrecht en zeilt, ver
moedelijk door de binnenwaters,
naar de Zuiderzee om een lan
ding in Friesland le doen.'
Om. kort te gaan: 'de graaf,
zich in 't heetst van 't gevecht
bevindende, schoot er 't levert
bij in.' Er sneuvelden 3700 Hol
landers, De anderen vluchtten
naar hun schepen en werden
door de Friezen tot in zee ach
tervolgd. Het lijk van de graaf
werd pas na tien dagen gevon
den en in een klooster bij Bots-
ward begraven, 'De jonge gravin
teas zo aangedaan.' vertelt Wa
genaar, 'dat zij het Friese kloos
ter op Marken (dat voor de helft
aan Friesland behoordein
brand liet steken en de ongeluk
kige monniken in zee liet smij
ten."
Deze episode uit de geschiede
nis des vaderlands is in de af
gelopen week door het Ticeede-
Kamerlid van de Partij van de
Arbeid, de heer W. Wierda. met
een lichte toon van voldoening
gereleveerd. De heer Wiebe
Wierda, die naar schatting één
meter 98 lang is en van evenre
dig breedte, zou zich, ware hij
600 jaar eerder geboren, stellig
in het strijdgewoel hebben ge
worpen. Het is duidelijk, dat 'de
ze oud-onderwijzer en kolonel
buiten dienst met genoegen aan
het vermelde ivapenfeit terug
denkt. Dat genoegen wordt on-
getwijfeld nog vergroot nu de
rollen omgekeerd zijn. Hij als
Fries zit onbedreigd in de tuin
die voorheen aan de Hollandse
graven behoorde.
De heer Wierda sloeg deze
droeve bladzijde uit de Holland
se geschiedenis op om aan te
tonen, dat men ook met conven
tionele. wapens zoals dorsvlegels,
hooivorken en knuppels een
heel eind kan komen en dat
sommige werktuigen zotcel voor
oorlog:s- als voor vredesdoelein
den kunnen worden aangewend.
Behalve dit kan men uit zijn.
verhaal nog meer leren Zo bij
voorbeeld, dat men voorzichtig
moet zijn niet het opleggen van
schattingen. Daarover werd en
kele uren later in de Tweede
Kamer gesproken en somtijds
op verhitte toon
"Floor onze krant is er de aan-
dacht op gevestigd, du; een
gehuwd persoon mei enig ver
mogen een aanzienlijke verla
ging van belasting zal smaken.
Tot dusver betaalde hij bij een
vermogen van f 55.001) f 121 aan
vermogensbelasting. Na de her-
Mening betaalt hij niets meer.
Deze blijde tijding werd. door dit
dagblad gesteld naast de droeve
tijding voor de werkman die vit
hoofde van. enig ovencerk, va-
kantietoeslagen en een kerstgra
tificatie of dergelijke jaarlijks
f 700 boven zijn gewone loon ont
vangt. Als hij de gelukkige va
der van enkele kinderen is, gaat
hij f70 per jaar méér betalen.
Wie nu meent, dat de nieuwe
regeling onze staat toch nog een
aardige duit kost. vergeet, dat
er veel meer werklieden dan
vermogensbezitters zijn. voor
vrees is dus geen reden.
Deze tegenoverelkanderstelting
nu heelt het ernstige misnoegen
van dr. Lucas opgewekt. Hij
wierp zijn banbliksems omhoog
naar de plaats, waar hij een
vertegenwoordiger van dit blad
vermoedde en toonde zich
hoogst verontwaardigd, bijna zo
verontwaardigd als straks de
overwerkers zullen zijn De heer
staatssecretaris deed het anders
Die verbaasde zich slechts over
zoveel domheid. Het is zeker
dat de heer staatssecretaris ont
zagwekkend knap is in belas
tingzaken. Maar zó knap, dat,
hv} straks de arbeiders aan het
TQfcf" als ~->i bun va
kantietoeslag krijgen, zal hij
toch niet zijn. 7
Tets anders. De vice-admiraal
fk r n?" H"u C5 W' 'Voor»ian
5 z dc brachtc afge-
v nodigde M. Bakker (cpn
voorgelicht opgeklaard) zou de
heer B. zeggen) over de leer-
stellingen van. Lenin, de heer
Lemn. zoals de v.-a.bd. hoffe-
b/k zet. De heer 3.. in alle gre.
Zlr:an het debat scconfijt
nep. waar staat dat?'
finrimlk,e!:rQF" ziï>1 meestal niet
een hL f j^antwoorden. Maar
een dag later had de heer Af
i.'hi avonden. Hij kwam met
nfE tl.eke. boekwerkenVervol-
ue-icht^dnr i "'St Ce" bedr0e(d
dat bij een illusie armer
de heer Lenin zo slecht kende
Je heer r "et >°ocrd van
op heer Lenin voor de heer
foonnrr hctzelfde K°S als Gods
foor een ouderling: al.
trr- ^ieer Moorman
Wtj hadden het oofc gedacht
maar zijn blij. dat de eer
Moorman (kv.p.j het gezegd
