eur die zich het vlees van de hals laat eten
n
bij de
Unilever
een zaak
van
miljarden
De Schie" wil niet
uit Schiedam weg
Pltefe
Straat overdekt
met natroloog
Auto uitgebrand
Daan van Golden terug van 3 jaar Japan):
55
Damnieuws
Bromfietser
slipt en botst
Humane dressuur
Kelner
Ifpo
Nieuwe stunts
Tentbomver
Eén met leeuwen
Op de feestdagen bij
RET zondagsdienst
HET VRIJE VOLK - WOENSDAG 28 APRIL 1965
t
„Nu zat. Aad de Vries als enige dompteur ter wereld een
stuk vlees op zijn hals leggen, dat door een leeuw wordt op
gegeten
In de achtmastervan Nederlands laatste reizende circus
Toni Boltiniwaar ruim vierduizend mensen op de tribunes
zitten, kijkt het publiek niet spanning naar de stalen kooi,
tcaarin een man, gekleed in witte blouse en blauwe rijbroek,
languit, in het zaagsel gaat liggen en een stukje vlees in zijn
keelholte legt.
Enige meters van hem verwijderd staat Simba, één van de
zes Berber leeuw en, tcaarmee de dompteur een prachtig dres-
sunrprogramma afwerkt. Even kijkt het roofdier aarzelend
naar de dierentemmerdan, op een zacht, vriendelijk bevel,
loopt de leeuw naar de dompteur en pakt zonder zijn „mees
ter" te verwonden het vlees iveg.
Aad de Vries „ecu verkeerde beweging kan bij dit num
mer fataal zijn staat op, brengt zijn hoofd liefkozend bij
de kop van Simba en stuurt de leeuw terug naar zijn kooi.
Een klaterend applaus is zijn beloning.
mm
M
..In Japan heb ik misschien twee heel goede vrienden en
voor de rest is iedere Japanner mijn vriend." Dit zegt de 29-
jarige kunstschilder Daan van Golden, die na een verblijf
van twee jaar in Japan vorige weck in Nederland is terugge
keerd. Heen en weer drentelend in zijn kaal atelier, aan de
Lange Haven te Schiedam, met slechts een gevuld boekenrek
aan de wand, vertelt hij breeduit en met groot enthousiasme
over zijn belevenissen in Japan, samen met zijn vriendin, de
24-jarige Willie van Rooy.
Amerikaans
Opleiding
55
en
zlJn
De 'vleestrick' is het sluitstuk circus. Aad de Vries kwam er als
van enkele prachtige staaltjes 'tentbouwer', mocht later assisteren
dressuur, waarhij de dompteur by een paardennummer en verzorgde
zich tussen drie leeuwen vlijt als- in 1955 zyn eerste nummer met roof-
of het wollen dekens zijn, een 150 dieren, de beren. Het vak leerde hl)
kilo zware leeuw op zijn schouders op de school voor dompteurs te Val-
draagt en zijn hoofd in de open- kenburg, waar hy veel kennis opdeed,
gesperde muil van een leeuw Ervaring kreeg de dompteur by vele
steekt zonder met zijn handen de circussen ln binnen- en buitenland.
kaken vast te houden.
Het optreden van Aad de Vries is
het openingsnummer van de show
1965 van Circus Boltini, dat begin
april startte met een tournee door
Nederland en na Den Haag en Delft
aan het einde van deze week Schie
dam zal aandoen. Op de 'zandvlakte'
bi) het Sterrenbos worden op zater
dag 1 en zondag 2 mei drie voorstel
lingen gepresenteerd.
Dit leeuwennummer is meteen al
een hoogtepunt van het programma.
Het is het resultaat van vele jaren
ingespannen werken door een man
wiens krachtige persoonlijkheid de
basis is van zijn dressuur.
Aad de Vries (32 jaar, zwart gol
vend haar en een snor) trekt ook
by de overige nummers sterk de
aandacht. Rustig staat hij in de
piste en volgt als chef dresseur met
zijn scherpe, bruine ogen opmerk
zaam alle bewegingen van de die
ren en artiesten.
In Frankrijk circus Francki en in
Duitsland Franz Althoff en Willie
Hagenbeek.
Vee! leerde Aad de Vries van Ha
genbeek, die destijds als eerste by
de roofdierennumers afstapte van de
Ijzeren staven, wild knallende zwe
pen en de snauwende bevelen.
In zijn comfortabele caravan, waar
in hy met zün 31-jarige vrouw en 3-
jarig dochtertje woont, vertelt, de
dompteur over het fascinerend be
staan, dat hij leidt. Jarenlang woon
de Aad de Vries aan de Ommoordse-
weg te Rotterdam en verdiende eerst
als kelner ('myn hele familie zit in
dat vak, dus moest ik het ook wor
den') zür brood. Dit werk beviel de
dierenvriend Aad de Vries, die als
jongen de paarden verzorgde, die in
de stal in de buurt Van zyn ouderiyke
woning kwamen, helemaal niet.
De Rotterdamse dierentemmer ver
fijnde de nieuwe 'humane dressuur';
hy tast de persooniykheid van zyn
leeuwen, Simba, Donar, Lola, Gttti,
Max en Hans niet aan.
'Je moet,' zegt hij, 'doorgronden
wat voor karakter de leeuwen heb
ben, want elk roofdier heeft evenals
een méns zijn speciale karaktertrek
Met enthousiasme vertelt de
dompteur hoe hy in Afrika het doen
en laten van de leeuwen in het wild
bestudeerde.
'Een leeuw jaagt nooit. Het vrouw
tje jaagt, het mannetje is er voor om
te verdedigen.
f i
Aad de Vries houdt van de roofdie
ren. Sterk wordt hij aangetrokken
door dé wil van zo'n dier. Over zyn
vak zegt hi): 'Om dompteur te wor
den moet je alles kunnen. Je moet
'allround' zijn.'
Iedere dag denkt Toni
chef dresseur aan nieuwe spectacu
laire stunts, want het publiek wil
meer. 'Het pubiek,' aldus Aad de
Vries, 'kijkt vaak met kennis van
Het werd, vyftien jaar geleden, het zaken. De toeschouwers weten wel
wat een leeuw is, je moet wat laten
zien.'
Laten zien doet Aad de Vries met
zijn op vriendschap gebaseerde dres
suur zeker. Wie scherp oplet bemerkt,
dat de leeuwen de opdracht, die
slechts wordt aangegeven door de
naam van het dier te noemen, met
plezier uitvoeren.
Dat is ook de opzet van de domp
teur, die zijn 'lievelingen' het zelf wil
Boltini's laten uitvoeren. Zittend aan het ta
feltje in zyn caravan, gestoken in
een gemakkelijke trui, geeft hy een
voorbeeld.
behouden. Een superieur moet zijn weet ik, dat hy me als zyn gelijke
orders vriendelijk geven, dan komt beschouwt,' vertelt hy. Dan heeft hy
er ook meer initiatief bij zijn onder- me geaccepteerd.'
geschiktcn en dat geldt ook voor de
leeuwen.
(Van een onzer verslaggevers)
Een van de rijbanen van de Strick-
ledeweg te Schiedam is dinsdag
avond over een lengte van 150 m
overdekt geweest met natroloog, af
komstig uit een mandfles die in de
open iaadbak stond van een vracht
auto, bestuurd door de heer It. van
K. uit Rotterdam.
Waarschijnlijk is de fles, die een
inhoud had van 80 liter, door een
oneffenheid in. de weg gesprongen,
waardoor het bytende vocht over de
straat stroomde. De brandweer, on
der leiding van de heer J. Keuzen
kamp. heeft de straat en de vracht
wagen schoongespoten. Het verkeer
moest gedurende een half uur ge
bruik maken van een rijbaan.
(Van een onzer verslaggevers)
Op de hoek van dc Broersvcst en
de Lange Kerkstraat te Schiedam is
in de afgelopen nacht omstreeks half
een door tot nu toe onbekende oor
zaak een auto uitgebrand, waarvan
de eigenaar tevoren de nummerplaat
had verwijderd.
De politie neemt aan dat iemand
de wagen, die als een fakkel brand
de. heeft aangestoken. Het onderzoek
heeft tot nu toe niets opgeleverd.
Het zyn,' betoogt hy, 'geen auto
maten.'
Tijdens zyn byna twintig minuten
durend nummer ziet het publiek dan
ook hoe de dompteur ('ik heb die
knallende zweep echt maar voor de
show') de leeuwen vaak over de kop
streelt. In de kooi is Aad de Vries
één van hun en dat dient hy by zijn
dressuur te bereiken. 'Wanneer de
'leder mens wil zijn eigen waarde leeuw by de dressuur gaat liggen
In Nederland bekijkt men
In de stalen kooi is Aad de Vries
één van de leeuwen. Zodra de roofdie
ren op de postamenten staan begroet
hij ze en omarmt ze één voor één.
'Braaf, braaf' klinkt het vriendelijk
uit zyn mond, maar niets ontgaat
hem. Speels beweegt hy zyn zweep
over de kop van Simba heen en weer.
De leeuw steekt er snel de poot naar
uit als een poes, die zyn pootje be
weegt naar de hand van zyn baas,
die hem op de neus tikt.
Na enkele nummers, waarby hy zelf
ook de sluipende houding van de
leeuwen aanneemt keert Aad de
Vries zich vol vertrouwen met de rug
naar de zes Berberleeuwen. Het ver
trouwen wordt niet geschonden en
dan volgen de reeds genoemde staal
tjes die slechts mogelyk zijn door de
humane manier, waarop Aad de Vries
zyn leeuwen dresseert.
ALEX SNELLEMAN
In de vierde ronde Van het per
soonlijk damkampioenschap van onze
stad heeft de heer J. C. Onink zijn
zegetocht voortgezet. Door de heer
Mirck te verslaan nam hij geen en
kel risico. De heer Onink deed een
zeer mooie lofezet. Mirck liep erin.
Hierdoor won Onink een stuk. De
rest was een techniek van afwikke
len, de heer Onink wel toevertrouwd,
Cees den Boer zou er een ingewik
keld spelletje van maken. Dit is het
dan ook duidelyk geworden. Hy koos
hiervoor 't Partre-Bannard-systeem
met halve heksteiiing. By de dertig
ste zet verkeek hij zich even tussen
allerlei damdreigingen. Hierdoor kon
Heuvelman de party uitmaken,
De heren De Vries en De Wilde
hebben het elkaar en zich zalf ook
moeiiyk gemaakt. Het middenspel
kreeg een Wd douby-achtig voorko
men. Met een lichte combinatie wist
de heer De Wilde echter de veilige
remisehaven te bereiken.
Uitslagen; H. MirckJ. C. Onink
02, C. den BoerW. C. Heuvelman
0—2, R. W. de Vries—J. de Wilde
1—1,
Stand: 1. J. C. Onink 6 uit 3; 2.
W. c. Heuvelman 5 uit 4; 3. R, W.
de Vries 4 uit 3; 4. H. Mirck 4 uit 4;
5. J. de Wilde 3 uit 4; 6. C. den Boer
2 uit 3; 7. B. Gurst 0 uit 3.
(Van een onzer verslaggevers)
Op het kruispunt Boerhavekade-
Eerste van Leijden Gaelstraat te
Vlaardingen kwam dinsdagmorgen de
16-jarige bromfietser F. s. met zyn
brommer ten val. Hy remde om voor
rang aan een vrachtauto te geven
en slipte daarbij. Hij kwam tegen de
voorzyde van de auto. S. is met ver
wondingen aan het hoofd voor onder
zoek naar het Holyziekenhuis ge
bracht.
Alle passeu tussen de Oosten
rijkse provincie Karinthië en Zuid-
slavië en Italië zijn voor het verkeer
gesloten wegens lawinegevaar. Er is
de laatste dagen vijftig centimeter
sneeuw gevallen.
een kunstenaar als clown'
Daan van Golden vertelt over zijn ervaringen in Japan.
„In Japan heb ik my gelukkig ge
voeld, in tegenstelling tot in Neder
land, waar je voor je landgenoten
een soort clown bent, wanneer je in
een versleten spUkerbroek. lang haai
en met oorbellen rondloopt. Er
wordfc dan op je neergekeken en
nen praat over je, wat ik me heel
trg aantrek,. De doorsnee Nederlan-
ier is onbeleefd, om niet te zeggen
mbeschoft en daarom ben ik zo bly'
!at ik in Japan een „home" heb ge-
ronden, waar je door de mensen ge-
ïccepteerd wordt, zonder dat ze je
ergens op aanzien.
Wanneer- ik zou moeten kiezen,
zou ik in Japan willen wonen en Ik
zou dan het liefst zanger willen zijn
want Ik heb nog nooit zulke geluk
kige mensen gezien als de zangers
n de tempels daar", zo zegt Daan
an Golden over zyn ervaringen met
e Japanners, terwyi hy voor zich-
•If uit een verroeste koffiekan een
as water inschenkt.
Over de manier waarop hij Japan
ereikt heeft; „Willie en ik hadden
oor de reis wat geld gespaard. Wij
lebben met velerlei vervoerstnidde-
m ons doei bereikt. Wy hebben heel
•at landen gezien, o.a. Griekenland
urkye en Thailand. Ook zyn we in
idia en Nepal geweest, heel inte-
«ante landen.
In Tokio, waar we de Engste
tijd doorgebracht hebben, hebben
Willie en ik op vele manieren ons
brood verdiend. Ook al had ik daar
ln het geheel geen kennissen, toch
we« het makkeiyk om aan een
baantje te komen. Ik heb gewerkt
als sandwichman, krantenman, na
tuurlijk als kunstschilder en ik heb
zelfs in enkele films een figuran
tenrol gespeeld. Als soldaat en
als- gangster ben ik vele malen
doodgeschoten. Willie en ik hebben
ook in reclamefilms voor de Ja-
canse televisie gespeeld. De tele
visie in Japan vind ik beter dan in
Nederland. Dat komt, volgens mij,
door de reclame".
„De taal", vervolgt Daan van
Golden, „heeft ons in het begin wel
wat moeiiykheden gegeven. De Ja
panners spreken vry slecht Engels
en het was daarom moeiiyk om ons
verstaanbaar te maken. Nu kunnen
we zeggen dat we wij redelijk de Ja
panse taal beheersen".
Over net bestaan en het werk van
de Japanse kunstschilders zegt Daan
van Golden: „Het werk van een Ja
panse kunstschilder is grotendeels
Amerikaans. Veel kunstschilders
trekken uit Japan weg en zoeken
hun bestaan in Amerika, omdat er in
Japan voor de kunstschilder weinig
bestaansmogelijkheden zyn. Een
goede beurs- en subsidieregeling, zo
als men die in Nederland kent. ont
breekt in Japan".
De schilderstyl van Daan van
Golden is in Japan veranderd. „Niet
door mijn verblijf in Japan, maar
door mijn vertrek uit Nederland is
myn werk sterk gewijzigd. Vroeger
werkte ik uitsluitend met zwarte
kleur op wit materiaal. Nu öreag
ik ook veel lichte kleuren in mijn jaar heeft, zal hij zich verder met
werk aan. Ik heb ln Japan één ten- schilderen bezighouden,
toonstelling gehouden. Veel werk heb
ik er niet verkocht. Ik werkte onge
veer drie weken aan een schilderij
en de prijs die men er voor wilde
betalen, was niet lonend.' 'zo zegt hy.
Daan van Golden besluit het ver-
haai over zijn verblyf in Japan met
het vertellen van een voorval, waar
uit volgens hem de securiteit van
de Nederlander blijkt: „Toen ik in
Japan op de Nederlandse ambassa
de kwam voor een nieuw paspoort,
omdat het oude volgestempeid was,
kreeg ik na enig gezoek van de amb
tenaar in zyn papieren, tot myn gro
te verbazing een bekeuring aange
boden van drie jaar terug, die ik in
Nederland moet hebben opgelopen".
Daan van Golden schildert reeds
tien jaar. Hy heeft enkele jaren op
leiding gehad aan de Academie voor
Beeldende Kunsten en Technische
Wetenschappen in Rotterdam. Daar
voor is hy etaleur geweest en hij
heeft op een fabriek gewerkt. Hij
weet niet hoe hy tot schilderen ge
komen is en hij vindt het ook niet
belangrijk om dit te weten.
„Op de academie heb ik niets ge
daan en wat schilderen betreft vind
ik, dat die instelling geen nut heeft.
De schildertechniek die je er opdoet
vind ik niet belangrijk", zegt Daan
van Golden.
Het schilderen zelf vindt hy tyd-
verlies. „Wanneer ik geld had", zo
zegt hy, „zou ik een ander voor my
laten schilderen, die myn ideeën op
het doek aanbrengt. Er is zoveel an
ders te doen dan schilderen. Ik zou
graag veel willen lezen en heel be
langrijk vind ik het brieven schryven
aan vrienden".
Grote plannen heeft Daan van Gol
den op het moment niet, Hy heeft
geld nodig en vooreerst vindt hy het
belangrijk Iets te verdienen-. Hy
woont thans in zijn geboortestad
Rotterdam en op zyn atelier op de
Lange Haven in Schiedam, dat hy
heeft aangehouden tydens zyn afwe
zigheid en dat hy nu reeds vyf
Hoewel hy vindt dat er in Neder
land een zekere interesse voor zyn
werk bestaat, heeft hy op het ogen
blik geen opdrachten. Wel heeft hij
binnenkort een expositie. Van 15 mei
tot 4 juni zal hy in het kunstcen
trum ,,'t Venster", in de Gouverne-
straat in Rotterdam zyn werk,
waaronder ook in Japan gemaakte
doeken, exposeren.
(Van een onzer verslaggevers)
'WEET U, dat de gezamenlijke
bedrijven van Unilever in 1964
ruim een miljard gulden aan
verpakkingsmateriaal hebben
besteed?'
DEZE IN vragende vorm gedane
mededeling hoorde een groep
aandeelhouders van Unilever
aan in de jaarlijkse aandeel
houdersvergadering, waarin de
heer F, J, Tempel, voorzitter
van de Raad van Bestuur van
dit concern, ter afwisseling van
de geldcljfers een praatje hield
over verpakking.
IIIJ NOEMDE meer indrukwekken
de cyfers. Zo worden in Duitsland
voor de Rama-margarine elk jaar
meer dan 800 miljoen wikkels ge
bruikt en in Engeland heeft een
L'nileverfabriek voor waspoeder
elke dag een miljoen kartonnen
dozen nodig.
VAN HET niet geringe vermogen van
het concern is 5,6 pet geïnvesteerd
in de fabrikage er: verwerking van
papier en karton in eigen drukke
rijen.
ZULK EEN CONCERN gaat heel
nauwkeurig na, hoe de huisvrouw
by haar inkopen doet.
.KIJfl EENS." zei de heer Tempel,
„Wy verpakken allerlei artikelen
ora het produkt te besehermen. Dat
is logisch. Als er vliegenpoep op
onze margarine zit, koopt geen
huisvrouw onze margarine meer.
Daarom dus: een wikkel er om
heen.
WAT VOOR wikke) echter? Dat is
belangryk voor de verkoop. Het is
een belangryk stuk reclame; als er
om onze artikelen een opvallende
verpakking zit
BIJ TANDPASTA gaat het niet al
leen om de pasta, maar ook om de
tube. Deze moet gemak geven by
het gebruik.
DE MODERNE vrouw koopt uit ge
voelsoverwegingen. Door de ver
pakking kan een artikel er uit
springen ,als dat artikel in de
zelfbedieningszaak voor het pak
ken ligt."
EK ZIJN wel eens van die op bol
staande enthousiastelingen, die de
verpakking overdadig maken.
„Niet doen," vond de heer TempeL
Al wilde hjj die vindingrijke lieden
in het verpakkingsvak best goede
kansen geven.
MAAKT DE verpakking bet artikel
duur? Valt nogal mee, zei de Unl-
Jcverman. want bij waspoeders zijn
de kosten van verpakking 5 pet.
van de consumentenprijs, bij de
tube tandpasta ook en de marga-
rinewifckel komt op 1," pet van de
verkoopprijs voor een pakje van
250 gram.
KUNSTSTOFFEN worden steeds
meer bij verpakkingen gebruikt,
maar die zijn nog duur in verhou
ding tot papier en zo, al zijn de
kosten in tien jaar enorm terugge
lopen en dat zal verder gaan.
VERPAKKING moet licht en sterk
zjin, moet het produkt beschermen
tegen ongewenste inwerking van
lucht, licht, koude, warmte, bac
teriën, insekten, enz Zo is de con-
servcnindustrie door „het blikje"
ontstaan.
NA DIT ALLES zal het de lezer al
wel duidelijk zijn geworden, dat dit
soort concerns niet zomaar ver
pakkingen maakt. Ze hebben er
zelfs researchafdelingen voor en
die moeten dan maar vaststellen,
of een ontwerp.veroakking het wel
ral doen. of het omvalt, of het ar
tikel te zien is. of wat erop staat
goed te lezen en te onthouden Is,
of vorm en formaat lekker liggen,
welke voorstellingen het bij de con
sument oproept. of fles, bus, doos,
tube of wat dan ook vemakbeliik
hnnteerhaar is, of de kleur aan-
trekkeljik is. of charme, sex. dan
•rel menselijke kracht tot n)Hn,k-
king mo-t-n komen. pf het om
Ï"XP dan w-el degeliikheid moet
gaan. of een versnaoeringsmiddei
niet zit in een verpakking, die op
een desinfecteermiddcl lijkt.
ZO ZOU IK nog lang kunnen door
gaan, zei de heer Tempel. Dat ge
loven wil graag.
Met algemene stemmen hebben
dc leden van de zo in nood verke
rende watersportvereniging „De
Schie dinsdagavond op een inder
haast belegde vergadering in het ge
bouw „Omhoog De Harten", beslo
ten, al het mogelijke in het werk te
stellen om de welhaast ten dode op
geschreven vereniging in stand te
houden.
De watersportclub „De Schie".
kwam enkele weken geleden in het
nieuws, toen de voorzitter van de
vereniging, de heer G. M. A. v. ci.
Keemel er gewag van maakte, be
zorgd te zyn over het feit. dat het
voortbestaan van de vereniging
wordt bedreigd door de toenemende
industrialisatie in de omgeving van
hun ligplaats aan de Schie, waar
door de boten steeds verder weg
moeten worden gemeerd.
Het beiangrykste argument dat
het bestaan van „De Schie"*) recht
vaardigt heeft de heer v. d. Kee
mel wederom aangevoerd: „De uit
breiding van industrieën neemt ge
stadig toe in het Rijnmondgebied.
Maar de mensen in dit gebied moe
ten er niet alleen kunnen werken,
maar ook wonen en zich ontspannen.
Niet alleen op het voetbalveld of in
een theater, maar ook op het water
moet er gelegenheid bestaan om ver
pozing te zoeken."
De oplossing van dit nijpende be-
staansprobleem, moet men volgens
„De Schie" zoeken in het graTen
van een haventje bjj de Schie, dat
uitsluitend een tnsteekhaventje be
hoeft to worden.
„De Poldervaart wordt binnenkort
gedempt. Men zou toch het gedeelte
dat op de Schie uitkomt als haven
tje kunnen gebruiken. Er zouden
zeifs meer watersportverenigingen
van profiteren," aldus de heer v. d.
Keemel.
>Van een onzer verslaggevers)
Trams en bussen van de Rotter
damse Elektrische Tram zullen op
koninginnedag, 30 april en op de na
tionale feestdag 5 mei rijden *1* „n
zondagen.
