\en straat, was verschoppeling
maar als door een wonder keerde het leven
van gemeente
er terug
O
Aad Gudde
fluit weer
'nmm
m
ZOEKT
U
VAST
WERK?
Geef een boek met dit merk
li;
IIet>Tije\oIk
Schiedammers
veroordeeld
J. DE BIE
DE GLOBE
broersveld
42schiedam
me borg
fï I
wm.
slag
m.
Smalle straat
Veelzijdig
Verschoppeling
Rampzalig plan
Verjongingskuur
DWS organiseert
Pinkstertoernooi
Dr. F. QUiSPEL
'JES
BEL RADIO HENFLi
fen/
?r f|
BI
III
ZATERDAG 1 JUNI 1968
HET VRIJE VOLK
SM
commentaar
Koude Sein erin Hans de Riclcier tm grondslag ugt,
Praktijk hervat.
De praktijk van Dr. P. J. MOLL
TELEVISIE-REPARATIEI
IN VLAARDINGEN
TEL 26 64 52
dam 9-11 schiedam - telef. 156931-263456
W
'Ais
WM
f» fl
É;|P
Ml
?i:3
i£Si
-v'
PAGif.4 J5
Dam, bijzonder element Schiedam.
aat thans
verjongm
lea. ..Mijn klanten komen uit de
liele stad naar I me toe. Ik lever
Aan De Dam. de oudste straat van
Schiedam, is een gevoelige slag
toegebracht. Een tragische brand, die
had kunnen worden voorkomen, in
dien men eerder had beseft, dat fa
brieken als die van Kappeihof en
Hovingh met de steeds intensiever
wordende toepassing van chemica
liën niet in de oude binnenstad
thuis hoort, heeft zijn gezicht ver
minkt.
Een prachtig monument, waar
voor in 1828 de eerste steen werd ge
legd door J. D. Meyer, die op de
plaats van de vroegere schuilkerk
een branderij bouwde, is totaal ver
woest.
Hoe ruïneus de gevolgen zijn moge
blijken uit nevenstaand verhaal van
de 27-jarige sterk met de stad
overal. Dat geldt voor alle zaken Schiedam geëngageerde Hans de
hier op de Dam, behalve dan voor Ridder, die aan het begin van deze
de melkboer en de kruidenier. Die week voor Het Vrije Volk een beeld
hebben minder te doen dan vroeger, trachtte te geven van deze straat,
omdat de mensen uit de huizen hier die volgens hem een verjongingskuur
in de buurt wegtrekken. Maar het heeft ondergaan,
merendeel van de winkeliers heeft •weinig kon de auteur van dit ar-
daar geen last van." tikel, die met autoriteiten, winkc-
Het betekent niet. dat Elshof ners en bewoners van De Dam
tevreden is over de gang van zaken, sprak, vermoeden welke dramatische
„Dat het slecht gaat met de Dam, ontwikkeling zich in deze door hem
zoals beweerd wordt, Is een leugen, geprezen straat aan het eind van
Het gaat ons over het algemeen deze weefc zou voltrekken,
goed. Maar er zou eens wat gedaan gy'n relaas past uitstekend by de
moeten worden aan dat braakland manier, waarep men zich de laatste
aan de Vlaardingerstraat. Dat is [jjcj m Schiedam met het structuur-
toch geen entree?" Ook de heer
Van Loenen van de verf- en teken
winkel is niet erg te spreken over
de behandeling, die de Dam krijgt:
„We komen er maar bekaaid af. Ze
zien de Dam als een industriegebied."
Ook de andere winkeliers zijn
zeer gesteld op een goede verbin
ding met Nieuwland, maar men
plan bezighoudt. Deze week organi
seerde de Partij van de Arbeid een
hearing over het structuurplan. Met
de visie van Hans de Ridder kan
men in Schiedam zijn voordeel doen.
Ook na de brand van gisteren.
De trieste gebeurtenis, die bok een
gapend gat sloeg in het reeds ai zo
geschonden gezicht van de pittoreske
Er wordt hard gereden op de Dam. Het knallen van moto
ren davert er tegen de huizen op. Maar het. hoort erbij op een
of anderemanier.\Zoals de lossende wagens erbij horen, die
van tijd lot tijd het verkeer tot stilstand brengen, Het komt
maar zelden voor, dat een ongediddige hand de claxon han
teert, 1
De "Dam :ls een-.bijzondere' straat
in Schiedam. Dat valt misschien niet
op als men er zo mogelijk met brom'-'
nier- cX auto,, doorheen „scheurt'
maar het bijzenderë 'element van'de
Dam kan dan cok alleen door voet
gangers werden ervaren' Zij kun
tien in de etalages kijken van de
nieuwe winkeis die er gekomen zijn
Zij kunnen blijven staan voor de
papegaai en de aapjes van de die
renwinkel en de geuren opsnuiven
van de specerijenhandel. Ook kun
nen de passanten op sommige dagen
liet orgel van de oud-katholieke kerk
heren spelen.
De lopende mensen kunnen op de
smalle stoep hun bekenden tegen
komen en met elkaar blijven staan
praten. Want cp de Dam is nog
De Dam is een voorbeeld van de
differentiatie en de revalidatie, zoals
die bepleit wordt door de moderne
deskundigen op stedebouwkundig
gebied. Het is merkwaardig dat deze
zich in Schiedam ontwikkelt op een
plaats waar de gemeente zich die
het minste wenst! Dit biedt gewel
dige perspectieven als de gemeente
achter deze ontwikkeling zou gaan
staan door een zorgvuldige en pas
sende revalidatie van de gehele
omgeving. Het ligt in de macht van
de gemeente dit te bevorderen.
Het vreemde is echter, dat het
gemeentebeleid er van uitgaat, dat
de Dam! geen levensvatbaarheid
meer heeft, terwij! de realiteit dit
standpunt tegenspreekt.
Ook het structuurplan gaat aan
deze werkelijkheid voorbij. Sterker,
'in het plan wordt letterlek gezegd,
dat „de langgerekte vormen de
versnippering van de huidige cen
trale winkelvoorziening plaats zullen
moeien maken voor een winkel
centrum in de eigenlijke zin van
het woord."
Dat belooft voor de Dam niet
veel goeds.
De rechtbank tc Rotterdam heeft
vrijdag twee Schiedammers, de 33-
icri.se lasser A., v. d. M. en de 39-
jarige voorman-constructieschilder A.
W, wegens diefstal va ngrote hoeveel
heden gedistilleerd uit twee Schie-
damse bedrijven veroordeeld tot een
jaar en drie maanden met aftrek
rn verbeurdverklaring van hun auto..
Zij hadden elk een jaar en negen
maanden me' aftrek tegen zich ho
ren eisen.
Wegens heiing van de gestolen
drank heeft de rechtbank de 31-.iarl-
gf Vlaardingse koopman D. R. tot
ws maanden met al'trek waarvan
drie voorwaardelijk, de 56-jarige
menteur J. P. K tct zeven maanden
mst aftrek waarvan drie voonvaar-
deiyk, de 40-jarige caféhouder A. T.
tot ƒ500 boete, de 60-jarige ijzer-
werker F. K. tot 100. de 32-jarige
Schiedamse monteur T. v. H. 150
en de Maasluisse eaf-houder J. v. E.
tot. 250 veroordeeld.
Conform' de eis van de officier
v.erd de 39-jarige buffetbedlende J.
A. Z. uit Schiedam vrijgesproken
wegens gebrek aan bewijs.
steeds het gesprek mogelijk: men is
er verstaanbaar, voor, eikaar. terwijl
de willekeurige' voorbijganger, het
gesprek niet hoort..
De Dam heeft een lange geschie
denis achter de rug. Meer dan ze
ven eeuwen geleden werd de dam
in de Schie geiegd. die het bestaan
van de stad inluidde. Schiedam was
toen een vissersdorp, waar de vis-
pakhuizen in de omgeving, van de
Dam nog steeds aan herinneren. La
ter werd Schiedam een stad van
scheepvaart. De Teerstcof herinnert
aan de tijd dat aan de Schie sche
pen werden gebouwd en de ijzerhan
del van Post voorzag in de behoef
ten van de walvisvaarders. Neg la
ter werd Schiedam braudersstaa.
waarin de Dam een centrale plaats
innam, niet in het minst door de
aanwezigheid van de Beurs, waar
het graan voor de drankïndustrie
verhandeld werd.
vperwyi de Amsterdamse Dam, die
op dezelfde wijze als de Schie
damse ontstond, zich ontwikkelde tot
een plein hét plein van Neder
land bleef de Dam van Schiedam
de smalle, enigszins gebogen sraat
die hij van het begin af geweest was.
Er veranderde nooit veel. Ook nu
nog gaat de verandering heel lang
zaam en harmonisch. Dat alleen al
is iets bijzonders in een tijd waarin
grote en ingrijpende veranderingen
aan de orde van de dag zijn.
Verbouwing van een monumentaal
pand tot een opvallend maar karak
terloos modemagazijn, zoals we dat
aan de Hoogstraat mee kunnen ma
ken. is hier onmogelijk gebleken.
Integendeel, op de Dam zijn oud en
nieuw bezig zich op een harmoni
sche manier te vermengen. Er is neg
steeds een klompenwinkei op de
Dam, overblijfsel van de heetwa-
terstokerij B. en TV. wat Brand en
Waterbetekent. De stokerij is. ver
dwenen. maar de zadelmaker van
de Dam is er nog. Op deze Dam
kopen de (amateur-) tekenaars en
schilders hun materiaal. Men kan
hier ook de lekkerste appelflappen
an de stad krijgen. Er staan tegen
over elkaar een gemeentelijke lees
zaal en een uitleenbibliotheek. Men
kan op de Dam antieke meubels ko
pen! maar ook de moderne, voor een
deel zelf ontworpen meubels van
Jan Bouwmeester zijn er te zien.
Bij Elshof staan Rotanmeubeltjes en
de firma Meyer biedt weer een an
der soort meubels.
Do sfeer op de Dam wordt mede
bepaald door grote historische ge
bouwen, zoals de dominerende Koop
mansbeurs, een lobbes van een ge
bouw. die de drukte om zich heen
goedmoedig toestaat.
Wie daar op gaat letten ontdekt
dat de Dam Schiedams meest veel
zijdige straat is, waarin de sfeer
behalve door de winkels en winkel
tjes ook bepaald wordt door een aan
tal grote, oud« gebouwen. Daar is
allereerst de dominerende Koop
mansbeurs. Een gebouw dat Ko
renbeurs genoemd wordt en even
Schiedams is als de jenever. Een
lobbes van een gebouw die de druk
te om zich heen goedmoedig toe
staat.
Dan is er het Huis te Poort, res
tant uit de tijd dat de Grauwe
Zusters aan de Dam hun klooster-
hadden. Het is destijds met ondui
delijke oogmerken afgevoerd van de
monumentenlijst, maar het blijft in
gebruik. Dit kerkje heeft een heel
bijzondere sfeer. Ds kinderen zit
ten er vaak op de stoep, en er hoort
een tuin bij, waar een moderne ste
deling de rust en toewijding van
lang vervlogen tijden kan onder
gaan. Een ander groot pand, dat
vrijwel niemand opmerkt, maar dat 't
beeld van de Dam bepaalt, is het
reusachtige pakhuis van Kappeihof
en Hovingh, dé specerijenhandela
ren. halverwege de Dam.; Alle da
gen verspreidt het zijn speciale, geur,
zoals dat vroeger ook gebeurde door
de koffiebranderij even verderop.
Het zijn deze geuren en de. af wis
seling en de menselijke maat die
de oudste straat van Schiedam tct
een uniek deel van onze stad ma
ken.
TJTelaas is de Dam nu tot een ver»
schoppeüng geworden. Teen
Schiedam zich bezig ging houden
met het bouwen van nieuwe wijken,
betekende dat het begin van de ver
waarlozing van de oude stad. In het
begin gebeurde dat onbedeeld. Later,
toen men de wijken ging voorzien
van eigen winkelgalerijen en snelle
wegen naar de buursteden, werd de
ze verwaarlozing een onderdeel van
het beleid.
Terwijl men oorspronkelijk van
plan was de Dam een goede verbin
ding te geven met de nieuwe stad.
zag men daar later, zonder daar de
betrekken winkeliers In te kennen
van af. Men ging zelfs zo ver, dat
men het gebied tussen de Dam en
Nieuwland toewees aan de industrie
en op de plaats waar vele, op het
leven in. de oude. binnenstad gestel
de mensen een onderdak hadden kun
nen vinden en liun bedrijf uit hadden
kunnen oefenen, een brandweerka
zerne projecteerde. Ook het slopen
van het karakteristieke blok tussen
de Vellevest en de Vlaardingerstraat,
met zijn vele kroegjes, zijn oude her
berg. zijn stalhouderij en zijn unie
ke getijdemolen, voor de bouw van
een huishoudschool toont aan hoe
men op het stadhuis tegenover de
Dam staat.
Terwijl het beleid er (vooral de
laatste jaren) doelbewust op gericht
is stadsdelen als die rond de Dam
kapot te krijgen, voltrok zich op de
Dam een wonderTegen de ver
drukking in vestigden zich er nieu
we zaken en keerde het leven er.
terug. „Het is zeker een wonder",
zegt Andries aan de Wiel, eigenaar
van Oase, de bekende kunstnijver
heids- en luxe geschenkenzaak aan
het begin van de Dam.
„Toen ik lüer zes jaar geleden be
gon, verklaarden ze me voor gek.
Maar ik vond dit een goed pand,
omdat je het goed kunt zien en het
een binding heeft met de Hoog
straat. Maar ik had er niet over ge
peinsd om vijftig meter verderop
te gaan zitten. Het was destijds een
beroerde toestand met .de Dam."
Maar Aan de Wiel redde het. De
vroegere sociëteit van de branders
is nu een moderne winkel, waar de
bekendste Europese serviezen en
vele andere zaken te koop zijn. waar
voor de Schiedammers uit alle de
len van de stad naar dit oude pand
op de Dam komen,
Jarenlang echter bleef hij de
enige. In die tijd deed men kramp
achtige pogingen de noordkant van
de Dam gesloopt te krijgen, waarna
er een winkelgalerij neergezet zou
moeten worden.
Dit rampzalige plan, dat nota
bene afkomstig was van de vroege
re pastoor van de oudkatholieke
kerk. zou het einde betekend hebben
van het mooie Huis te Poort met
zijn prachtige hof" Maar ook het
achter de bebouwing gelegen en vol
slagen onbekende oudste schooltje
van Schiedam zou hebben moeten
verdwijnen. Toen het plan eenmaal,
door toedoen van de realistischer
denkende opvolgers van de pastoor,
van de brandkast naar de prullen
mand verhuisd Was, kwam dc weg
vrij voor een gezonde en organischer
ontwikkeling.
op de Dam kwam ae vrijwel on
middellijk goed lopende binnenhuis
zaak van Jan Bouwmeester, die ook
de kapperszaak van Gerard Collé op
de Grote Markt ontwierp en nu nog
meer zaken in Schiedam gaat mo
derniseren. Er streek een antiekhan
del neer, die vele ogen tot zich
trékt. En onlangs opende op de hoek
van de Oude Sluis weer een nieuwe
meubelzaak zijn deuren. Binnenkort
opent dan nog Legner een slijterij
in het onlangs grondig verbouwde
vroegere pand van aannemerij Sla
venburg.
rvezc spectaculaire verjongingskuur
van de Dam heeft de volle in
stemming van de langer aan de Dam
gevestigde winkeliers. Erg slecht is
het hun nooit gegaan in de afgelo
pen jaren. „Als het bij ons minder
goed gaat, gaat het ook op de Rot-
terdamsedijk slechter," zegt de heer
Elshof. eigenaar van een zaak in
speelgoed cn huishoudelijke artike-
heeft er niet veel vertrouwen meer jjorte Haven, doet niets af aan de
in' juistheid van het stedebouwkundige
principe, dat aan het verhaal van
c?
,De gemeente wilde een koude
sanering toepassen", zegt een win
kelier, „het is ze niet gelukt, maar
Jè weet nooit wat ze nog van - plan
zijn." Dat weet men inderdaad niet.
Men is op het* stadhuis uiterst karig
met inlichtingen en in de stukken is
niets te vinden over de functie van
dc Dam in de toekomst.
„De Dam is door zijn formaat en
zijn profiel een fijne winkelstraat en
heel geschikt voor een speciaal
soort winkeltjes", zegt de heer Van
Gent, stedebouwkundig adviseur van
Schiedam, en -de enige man, die
iets definitiefs over de Dam kon
vertellen. „Ik kan mij heel goed
voorstellen, dat daar later boetieks
of antiekwinkeltjes of mensen met
een atelier zullen komen."
Het (Teemde is. dat de stede-
bouwkundige daarmee blijk geeft
ntet te weten, dat zich aan de Dam
al een paar- van die zaken gevestigd
hebben. Op onze vraag waar en op
welke wijze deze visie op de Dam
formeel is vastgelegd, blijft de heer
Van Gent het antwoord schuldig.
Het is logisch, dat de winkeliers
van de .Dam, en zij niet alleen, het
ergste vrezen zolang niet zwart op j
wit staat- wat er met- de Dam gaat
gebeuren. Zoals de zaken nu staan, i
is deze straat, c-n in feite ook de J
Hoogstraat, vogelvrij
(Van onze sportredactie)
Scheidsrechter Aad Gudde, die pre
cies een jaar geleden tijdens het ve-
teranentoernooi van SFC' een been
brak, heeft deze week weer een wed
strijd gefloten.
De genezing van 'het gebroken
been heeft langer geduurd dar. voor
zien was. Hij deed het nog wat kalm
aan en begon deze week met een
wedstrijd te fluiten van de frabieks-
ploeg van drukkerij De Eendracht.
Hopelijk, kan Aad Gudde binnen
niet al te lange tijd weer gewoon de
„wei" in.
Een hoek met dit merk
Us een waardevol werk
i Van onze sportredactie)
Bij de handbalvereniging DV/S
staat het traditionele pinkstertoer
nooi weer op het programma. De
hoofdschotel van het toernooi zal op
eerste pinksterdag worden verspeeld.
De strijd gaat dan om de Rijnmond-
wisselbeker. die vorig jaar voor het
eerst werd verspeeld. Bij de dames
ging deze trofee toen naar het Arn
hemse XJDI. dat dit jaar verstek
moeten laten gaan. De strijd gaat
nu tussen dc teams van Snelwiefc
(Rotterdam). Hellais (Den Haag),
Alhleta (Utrecht) en DWS.
We zien hierbij Hellas en Athlela
als de kanshebbers. De Haagse for
matie heeft in de afgelopen compe
titie getoond dat er terdege rekening
met hen gehouden zal moeten wor
den. Athleta brengt als grote troef
doelvrouwe Gien van Maanen binnen
de lijnen. Zij heeft tot nu toe liefst
35x het nationale doel verdedigd. In
de herenpoule zal de spanning hoog
oplaaien. SUS uit Essen veroverde
vorig jaar de beker en zal nu alles
op alles zetten om weaerom met de
eer te gaan strijken. Het Rotterdamse
Snelwiek zal hen daarby niet al te-
veel moeiiykheden geven. Meer be
ducht zullen de Duitse gasten moeten
zijn voor Hellas en DWS. Deze teams
hebben in de competitie getoond dat
zij heel wat in hun mars hebben en
daarbij steeds zorgdragen voor goed
handbalspel.
Op tweede pinksterdag komen de
lagere teams aan de beurt. Bij dé
dames zullen Hollandiaan Vlaardin-
gcn'i. MOK (Dordrecht) en stadge
noten UVG cn DWS voor veel span
ning zorgen. Hier geven we UVG de
meeste kans voor de erepalm. De
heren van Concordia (Haarlem),
Hellas 2. Hollandiaan en DWS 2 doen
niet voor elkaar onder, zodat er een
open strijd verwacht mag worden.
Zaterdags gaat het toernooi reeds
van start met het -programma voor
adspiranten en pupillen. Ruim 300
jeugdige handballertjes zullen in
zeven handbalwedstrijden eikaar de
eer betwisten.
Het programma voor de senioren
is dit jaar kleiner dan andere jaren.
Het hoofdveld van. DWS wordt, danig
onder handen genomen door de ge
meentewerken, hetgeen niet overbo
dig is. Organisatieleider Rein Sonius
zal het geheel weer op tijd laten ver
lopen, mits Pluvius geen roet in het
handbalspei zal gooien. De wedstrij
den vangen alle dagen aan om 11.00
uur. Een gang naar het prachtige
D WS-complex zal U ongetwijfeld
veel genoegens verschaffen. c
Na het wisselen' van de trainers
gaat ook het stuivertje wisselen van
spelers die naar andere clubs gaan
weer op gang komen. Zo gaat Léo
van der Valk van DRZ naar Ursus
en laat zich vergezellen door broer
Ron. die een aantal jaren geleden
in het jeugdteam van SVV speelde.
DRZ krögt versterking van Teun
van der Grijp van DH.J en van Rudy
Slavenburg van SW. TVirri Gouwe
leeuw van SW 2 gaat volgend sei
zoen de kleuren van SFC verdedigen.
IJsbrand Kiela van DHS gaat het
volgende seizoen zaterdagvoetballer
worden. Hij gaat over naar PPSC.
vrouwenarts
Schiedam
KaDsaion Héler. on v
de betere PEBJU.'g,,- -oom
loos voor ieder ham .-chüct
/7.50 Héléne tiede permanent,
de meest ideale natuurlijke per
manent. t io Gratia halen en
brengen ret luxe auto tooi per
manent Itapsalon Héiéné. Rem-
brandUaat- 22, Schiedam,, relef
267170 i l reductie od deze ad
vertentie
orthopedisch chirurg te Schiedam
wordt met ingang van 1 juni 1968 voortgezet door
orthopedisch chirurg
Spreekuren ongewijzigd.
Adres: HAVENDIJK 459, SCHIEDAM.
Telefoon 010-260929.
Wasserij Nijman vraagt MEIS
JES EN VROUWEN.. Stadhou-
derlaan 3. Schiedamj
Wasserij Noorhoek vraagt
MEISJES. Betaalt goed. Waran-j
de 3, Schiedam.
Bij ons géén hoge reparatiekosten
TELEFOON 15.71.43—26.29.96 - LANGE KERKSTRAAT 86
Ook-*s avonds helpen wij o uit de nood"
Eigen servlcedienst -3 maanden garantie op reparatie
AN1 T
Dan kan de functie van vertegenwoor
diger bij een grote verzekeringsmaat
schappij iets voor u zijn.
is momenteel een plaats vryi
Reeds onmiddellijk na aanstelling ont
vangt u een hoog inkomen en volgt op
name in een premievrij pensioenfonds.
Voor uw vakopleiding wordt door ons
gezorgd en ook na de inwerkperiode
kunt u rekenen op de biyvende steun van
een inspecteur.
Leeftyd niet hoger dan 40 jaar.
ANTWOORDBON
Als-brief te zenden aan de heer G. Krommenhoek. Joh. Wagcnaarstra&t 28
Schiedam, telefoon 010-261013.
Inzender heeft belangstelling voor de aangeboden positie en verzoekt daarom
trent nadere inlichtingen.
Naam:
Adres:
Leeftyd:
Woonplaats:
in #n verkoop boeken
prenten en pieten
gróótste sortering
AFFtESJES, in en ver
buiten schiedem 1!
kunstreprodukties
KUNSTKAARTEN
PANELEN
opplakken en Inlijsten
van platen, reprodukties
•n schilderijen
toTHflT
als
is 't geen kunst SLil
je r, weet
zelfbouw
centrale verwarming
k\i
