PAND HENKES' DISTILLEERDERIJ
hoogtevrees van te krijgen
onge
meisjes gillen
voor Bee Gee 's
Randstad moet
ven
Blij dorp
Kolendamp
slachtoffer
Tussenbroek
gehuldigd
I
Geen
annemers
Barend Foks voor
J. U, Schiithuis
M/AND AG 7 OKTOBER 1968
HET VRIJE VOLK
PAGINA 8
ES V-il—
Van onze verslaggever ELIBERT JANSSEN
„Kijk", zegt Arie Fabrie. „hier was de tapperij; die wordt
straks Br and weemuseum". We lopen door de grote, holle ruim
ten van het grotendeels uit 1824 daterende pand van Henkes'
Distilleerderij aan de Voorhaven in Delfshaven. Henkes is ver
huisd naar H. I. Ambacht en het fabriekspand is voor rond
acht ton verkocht aan de gemeente. Beeldende kunstenaars en
antieke spullen zullen de plaats innemen van jeneverstokers en
distilleerketels.
De goed geconserveerde voorgevel van het oude Henkespand
aan de Voorhaven in Delfshaven.
Arie Fabrie, voor één van de Henkes-distill eerketels. Ze blijven als decoratief element ge
handhaafd na de verbouwing van de voorma lige stokerij tot kunst-expositiezaal.
Aan bet Breeplein in Rotterdam staat dit bord. Indrukwekkend voor vrachtwagenchau-
feurs. Niet alleen om de Vele Hoofdletters die de Hoge Ladingen aangeven, maar ook om
het getal. Er staat 390 meter; en daar helpt geen moedertje-lief aan.
V.
Aanlal bezoekers 21.023
De 21e Internationale Con
sumentenbeurs Femina draait
weer op volle toeren. Honder
den mannen en vrouwen in
en om Rotterdam trekken
voor een dagje- of avondje-
uit naar de Ahoy'-hal.
Van slokjeshuis tot
cultureel centrum
Arie Fabrie (64' is de laatste der
Henkes-Mohikanen. Achtergebleven
om een oogje in het zeil te houden
in het verlaten fabriekspand, de tele
foon aan te nemen en toegang te
verschaffen aan personen die iets of
vee! te maken hebben met de nieuwe
bestemming van het oude gebouw.
Arie Fabrie kent het als zijn zak.
Wat wil je, als je er als kleuter van
drie turven hoog door je vader reeds
vertrouwd mee werd gemaakt! Een
vader, die zelf toen reeds tientallen
jaren bü Henkes was en ooms en ne
ven, in totaal dertien, die allen daar
de allerlaat'.te jaren meegemaakt, dat
het daar nog echt was. Ik bedoel, dat
je er nog met dobbelstenen om moest
gooien wie een karweitje bij het zak
kendrager! kreeg."
Arie Fabrie blijkt niet veel op te
hebben mte de restauraties en cul
turele bestemmingen van een en an
der in zijn „geboortestad" Delfshaven.
„Het is me allemaal net iets te kunst
matig," zegt-hij.
We lopen samen verder door het
oude gebouw aan de Voorhaven, waar
aan de Voorhaven In de jeneverstook elke stap voor hem welhaast een her
hun brood verdienden. Innering is aan mensen en dingen
van vroeger jaren.
Arie Fabrie is nu het oudste per
soneelslid. 45 jaar in dienst bij Hen- T")pf"r» VU t
kes waarvan 27 jaar als meester- 1/Cl.UIallCl
knecht. Vlak bij de „de Henkes" in de we staan samen voor de distill eer -
Wijdesteeg werd hij geboren. ketels 8 en n en de daarbij horende
„Voor mij is dat oude Delfshaven koelkuipen. Ze vormen de achterwand
van het begin van deze eeuw onver- van een grote ruimte met 'n prachtig
geteüjk." zegt hij op onze wandeling plafond van meer dan een eeuw oude
door de voormalige jeneverfabriek eikenhouten balken. „Hier komt," zegt
waar hij zoveel voetstappen heeft lig- Arie, ..de expositiezaal voor schilders
gen. en beeldhouwers." Meneer Henkes
heeft die twee ketels laten zitten;
Hij herinnert zich neg levendig de vond hij wel decoratief. Nou ja. ze
altyd weer boeiende aankomst en het zijn natuurlijk wel even vakkundig
vertrek van de grote drie- en vier- oobruikbaar gemaakt want je weet
mastbarken. de Aidabi I, 2 en 3 van
Henkes. Die kwamen toendertijd tot
vlak voor de deur om jenever te la
den voor de export naar verre lan
den.
.Ze verpakten de liassen toen in zo
genaamde „kelders," houten gevallen.
deur open naar een; binnenplaats en
We' dwalen verder door de beneden
ruimten waarvan een belangrijk deel
de werkruimte zal worden van beeld
houwers. Ergens doet Arie Fabrie 'n
deur open nara een binnenplaats en
zegt; „Vroeger moest je hier donders
Voor de opvulling tussen de flessen oppassen want hier achter was toen
gebruikten we lege boekweitdoppen. alles nog diep gelegen weiland, tot
Daar hadden ze bij Henkes de zolder aan Schiedam toe; dat herinner ik
voor in gebruik, de dopzoider noem- me nog best. En waar nu de Willem
den we die." Buytewechstraat is waren toen de
weiden voor onze 22 paarden en de
Hoe vindt u oud-Delfshaven van stallen met stlbaas Jan Meders. Dat
nu en wat denkt u var. al die plan- was een type hoor! Die dronk de je-
nen voor restauratie, vragen we Arie. never als water, zo'n 40 a 50 glaasjes
Hij haalt even zijn schouders op en per dag alsof het niks was. Die Jan
zegt dan; „Toen ik nog een tiener is doodgewoon gestorven toen-ie van
was. zoals ze nou zeggen, verdiende de dokter te horen kreeg, dat-ie geen
ik er als Henk es-maatje nog wel eens jenever meer mocht drinken,
tussendoor een centje bü in het Zak
kendragershuisje. Ja. ik heb nog net
99
Nee, bij mij thuis was het geen ge
woonte om „in te nemen." Mijn va
der niet en ik ook niet. Let wel, we
waren en zijn geen geheelonthouders
hoor: 'n glaasje op zijn tijd, maar
dan buiten het werk, hoort er bij.
En daar kwam bij, dat we idealen
hadden."
We zij-n inmiddels 'n steile, eike
houten trap opgeklommen naar de
eerste etage. Daar doet het de trouwe
Henkes-man kennelijk goed te wij
zen op het met een genereus gebaar
achterlaten door zijn „meneer Hen
kes" van de complet'- en luxe stoffe
ring van de directieburelen; van een
volledige, moderne keuken met warm-
watergeysér, van een Henkes-ont-
vangsthoek, die één-twee-drie tot 'n
gezellig kunstenaarssoosje getransfor
meerd kan worden. Verder een dak
terras, dat nu een beetje verwaarloosd
aandoet, maar waar straks on2e
schilders en beeldhouwers va» beider
lei kunne op warme en zonnige da
gen wel druk gebruik van zullen ma
ken. Van de aan de gemeente
verkochte opstallen aan de Voorhaven
maakt ook een woonhuis-annex deel
uit. Het staat nu leeg, maar volgens
Fabrie zal het wel een bestemming
Inrijgen als conciërgewoning.
Architect Herman Bakker heeft in
de loop der jaren tal van verbouwin
gen van het pand aan de Voorhaven
voor Henkes ontworpen. Hij is nu ook
de man, die het ontwerp maakt voor
de verbouwing van het complex tot
home-werkplaats voor enkele tiental-
len Rotterdamse kunstenaars van
wie velen reeds jaren snakken naar
een behuizing, waarvan zij nu eens
niet het angstige gevoel hebben, dat
ze er op de schopstoel zitten.
(Van een onzer verslaggevers)
Koolmonoxydevergiftiging heeft in
de nacht van vrijdag op zaterdag de
80-jarige W. Domgelmans uit de
Dremmelaarstraat in Rotterdam het
leven gekost.
Hij werd zaterdag dood op bed ge
vonden. De politie constateerde dat
de schoorsteen zeer slecht trok.
(Van eet) onzer verslaggevers)
Zeer druk bezocht was de receptie
die de heer J. van Tussenbroek, as
sistent in algemene dienst bij het
recreatiecentrum Kruininger Gors te
Oostvoome, zaterdag in de recreatie
zaal heeft gehouden, omdat hij veer
tig jaar in overheidsdienst was.
De heer Van Tussenbroek, die op
het gors vooral de culturele zaken
behartigt, is omi. toegesproken door
de heer A. Bolwidt, burgemeester van
Oostvoome eri secretaris van de raad
van bestuur, de heer I. va» Hennik,
directeur va» het recreatiecentrum,
en de heer T. L. Bax, voorzitter van
de federatie va» kampeerverenigin
gen. De kampeerders boden de ju
bilaris een televisietoestel aan. Heel
veel bloemen, aanrige geschenken: de
heer Van Tussenbroek was er zeer
dankbaar voor.
De Bee Gee's, de Engels-Australi
sche popgroep die al twee jaar lang
de ene hit na de andere scoort, trad
gisteravond voer het eerst in ons
land op. In de Haagse Houtrusthal-
len waren 5000 merendeels zeer jonge
meisjes bijeengestroomd om hun fris
gewassen idolen in gillende aanbid
ding te aanschouwen.
De drie broertjes Gibb (Bee Gee's
betekent brothers Gibb), die alles
zelf schrijven, bouwen hun succes op
zeer simpele, gemakkelijk in het ge
heugen hakende melodietjes, door
hun huisarrangeur Bill Shepherd in
een bed van violen gelegd. En dat
trekt vooral de 13- tot 16-jarigen aan.
In zoverre lijden de Bee Gee's uit
stekend de leemte op te vullen, die
de Beatles achterlieten toen dezen
zich muzikaal naar een ouder publiek
ontwikkelden. Daarom was er gister
avond in Den Haag eindelijk weer
eens het onvervalste meisjesgegü te
horen en werden bloemen op het
toneel geworpen.
De Bee Gee's ondertussen maakten
vooral vocaal hun platen helemaal
waar. Het warmevibrato van Barry
Gibb in „Words" bü voorbeeld, de
lyrische talenten van Robin Gibb in
„Teil me now" en de prachtige sa
menklank van de drie stemmen als
Maurice ook meedoet.
Het begeleidende strijkorkest, Ne
derlandse muzikanten o.l.v. Bill Shep
herd, kwamen nauwelijks boven het
elektronische geweid van de gitaren
uit. Vanavond neemt de NCRV-tele-
visie in Amsterdam een show van
de Bee Gee's op.
BEN BUNDERS.
(Van een onzer verslaggevers)
„Wij moeten zorgen dat onze
Randstad bij blijft. Dat zij zich als
stedelijk milieu va» Europees niveau
kan blijven meten met steden als
Parijs, Wenen en Kopenhagen.
Doe» we dat niet door bij voorbeeld
te blijven spreken in termen van
onderlinge rivaliteit, dan glijden we
af. Dat is naar mijn vaste overtuiging
nadelig voor ons hele volk."
Deze opmerkelijke uitspraak richtte
de directeur van de Rijksplanologi
sche Dienst, ir. Th. Quené, zaterdag
tot een groot aantal Zuidhollandse
burgemeesters, die vergaderden in
het stadhuis van Rotterdam.
(Van een onzer verslaggevers)
Tot en met zondagavond heeft
de internationale consumenten
beurs Femina te Rotterdam 21.023
bezoekers getrokken. De beurs
werd vrijdag voor het pubüek ge
opend.
Hoofd koel houden op Femina
Waarom is er eigenlijk zoveel be
langstelling voor deze beurs? Hoopt
men er bosjes primeurs of nieuwig
heden te zien? Dan zullen veel
mensen teleurgesteld naar huis
gaan.
Of gaat men er uitsluitend heen
om de honger te stillen en de dorst
te lessen? Want het is ongelooflijk
hoeveel smakelijke hapjes en ver
kwikkende slokjes er op deze beurs
gans gratis aan het publiek worden
uitgereikt.
Of zou men zich "graag door een
gewiekste verkoper (ster een naai
machine. een David automatic-
sleutel, een mixer of wat dan ook
willen laten aanpraten?
We hebben ruim drie kwartier
gebceid staan kijken bij de stand
van Star-mix. Op een podium staat
een aantal tafeltjes en stoeltjes. De
vermoeide en bezwete (de tempe
ratuur in de Ahoy'-hal is ver
schroeiend!) belangstellenden laten
zich maar a! te graag uitnodigen
om „even" plaats te nemen. En dan
begint het spel: de demonstratie
van een elektrische mixer, de Star
mix.
In het begin luisteren de ..aspi
rantkopers" wat apathisch naar de
verkoper. Maar langzamerhand be
gint het tot ze door te dringen dat
het geen spel. maar ernst is. Even
kijken ze angstig rond. Maar de
stoeltjes zijn zo geplaatst, dat een
vluchtpoging nauwelijks mogelijk is.
En dan raken ze snel in de netten
verstrikt van de uitgekookte verko
pers.
Het gesprek duurt eindeloos. De
mensen raken wéér vermoeid en
knikken gelaten van: ja, ja, u hebt
volkomen gelijk. Tijdens het ver
kooppraatje worden kopjes met ap
pelsap en sinaasappelsap uit een
Star-mix geserveerd. Zijn de kopjes
leeg, dan worden hup weer volle op
de tafeltjes neergezet. Een voortref
felijk samenspel.
En dan komt het grote orderboek
met het blauwe carbonpapiertje
tevoorschijn: ,.Uw naam en adres
alstublieft. Wilt u hier uw handte
kening zetten? Dank u wel en veel
succes met de mixer."
Ook bij de naaimachinestands
werden goede zaken gedaan. Bij
een werd zeifs een vooruitbetaling
van ƒ50,— verlangd.
Moet me» daar nou heus voor
naar de Femina? In een speciaal
zaak of een gerenommeerd waren
huis ka» men toch in een rustiger
en koelere omgeving de voordelen
van een bepaalde machine laten
uitleggen.
Tot de nieuwigheden op de Fe
mina behoren o.a.: een elektrische
frituurpan voor het simpele bedrag
van ƒ159,—; een heel eenvoudig
plastic apparaatje met bijbehorende
naald om een tapijt te 'knopen
voor 57,plastic wenteldozen
„zo uit de koelakst op tafel" (maar
we waren nou net zo blij met de
piasttc stapeldozen „zo uit de koel
kast; op tafel")een dwerg-wasauto
maat (die we al onder een andere
fabrieksnaam in de winkels gezien
hebben) en aluminiumfolie voor
„groot" wild. dat wat zwaarder en
breder is uitgevallen da» het gang
bare.
Nee, dan maar het praktische Ja
panse slingerdienblad van Tornado
voor 4,95 of 5,95. U kunt er tien
volle glazen op zetten, er mee van
de keuken naar de kamer wandelen
of er de trappen mee op- en afren
nen. geen druppel drank zult u on
derweg verliezen. Niet duur en ge
woon een nuttig gebruiksvoorwerp.
Daarvan zagen we bij de Femina
helaas veel te weinig.
„U zou Kopenhagen moeten zien
voegde hij eraan toe. „U zou zich dan
afvragen of we daar nog wei tegenop
kunnen."
Ir. Quené verbaasde zich" erover
dat de sterke stedelijke cultuur, die
in de zeventiende euw zo duidelijk de
kracht van ons volksbestaan uit
maakte, verdwenen schijnt te zijn.
Er lijkt zelfs een vrij sterke anti-
stadse houding te zijn ons taan. Wij
weten niet eens goed raad met de op
dracht een. nieuw Lelystad te bou
wen.
Het is van het grootste belang
onze nieuwe uitbreidingen aantrekke
lijker te maken door te streven naar
duidelijker verschillen in atmosfeer,
aldus de heer Quené.
We zullen ook nieuwe woonland
schappen moeten maken, een vorm
van wonen moeten vinden die niet
verarmend op het landschap werkt.
Ook hier lijkt een grote traditie
verloren te zijn gegaan, want aan
de binnenduinrand en aan de Vecht
zijn in het verleden grote dingen ge
presteerd. We zullen bij die traditie
opnieuw aansluiting moeten vinden,
aldus de heer Quené.
De Rotterdamse brandweer gaat
voortaan eens per jaar haar bronzen
mascotte Barend Foks uitreiken aan
een stadgenoot die zich voor het
brandweerweden bijzonder verdien
stelijk heeft gemaakt. De eerste ver
dienstelijke, die deze onderscheiding
genoot, was de heer J. U. Schiithuis,
oud-wethouder van Rotterdam.
De directeur van de brandweer, ir.
R. Dijkshoorn, heeft hem Barend
zaterdagmiddag overhandigd. Dit ge
beurde op de internationale consu
mentenbeurs Femina waar de brand
weer een fraaie stand heeft inge
richt.
Er was op die stand nog een
kleine plechtigheid. Wethouder J.
Worst reikte een prijs van vijfhon
derd gulden uit aan de winnaar van
de brandpreventie affichewedstrijd,
de heer Rogier Mekel, kantoorbedien
de te Schiedam. Het devies, dat hij
op zijn aardige plaat aan de jeugd
meegeeft, is: „Speel liever met wa
ter". Er waren 32 deelnemers aan die
wedstrijd.
(VERVOLG VOORPAGINA)
Deze feiten zijn:
0 de bouwkosten van het nieuwe
apehhuis bedragen niet, zoals oor
spronkelijk begroot 450.000,—
maar800.000,—. BU de eerste,
veel te lage raming was o.a. geen re
kening gehouden met de verwarming
en de elektrische installatie. Tijdens
de bouw ging men over op duurdere
materialen.
0 Er zijn fouten gemaakt bij de
vrijwel mislukte vernieuwing van het
robbenbassin (kosten twee ton).
0 Een actie om gelden bijeen te
krijgen voor de bouw van eer. aqua
rium. mislukte volkomen. Gevolg:
lage opbrengst en bijzonder hoge
kosten.
O Twee functionarissen kregen „ge
legenheid ontslag te nemen." nadat
was gebleken, dat 2ij eigendommen
van de diergaarde ten eigen bate
aanwenden. De man die de zorg had
voor de aquaria verkocht tropische
vissen ten eigen bate, de hortulanus,
die de heer v. d. Mark opvolgde, zou
gelden hebben achtergehouden, die
hij had moeten afdragen en met ma
teriaal van Blijdorp partciuliere tui
nen hebben versierd.
0 Het botert allerminst tussen de
directie en de naaste medewerkers.
Zij worden niet naar waarde geschat.
Dat directeur dr. VanBemmel, die
zich weinig aantrekt van de mening
van anderen, niet begreep dat hij
zich zelf en zijn minderjarige doch
ter in opspraak kon brengen, toen
via de architect aan haar de op
dracht werd verstrekt een muur
schildering (honorarium 2500,
aan te brengen in het nieuwe apen-
en nachtdierenhuis, spreekt boek
delen.
0 Het open karakter, het ken
merk van Blijdorp, wordt meer en
meer aangetast en dreigt geheel ver
loren te gaan. Uitvoering der plan
nen voor een aquariumgebouw annex
natuur-historisch museum, waarover
ook al veel te doen is geweest, zullen
binnen de te nauwe grenzen van
Blijdorp nauwelijks kunnen worden
uitgevoerd.
0 De exploitatie van de Rivièra-
hal en het restaurantbedrijf zijn niet
meer winstgevend. De hal wordt veel
minder vaak verhuurd dan vroeger.
De gemeente Rotterdam subsidieert
terecht de Diergaarde Blijdorp
jaarlijks met kapitale bedragen. Voor
1968 staat b.v. ruim anderhalf mil
joen gulden op de begroting. Een be
langrijk deel van de financiële steun
wordt gegeven in de vorm van een
renteloos voorschot. Dit houdt in, dat
de gemeente jaarlijks 'n grotere claim
krijgt op het aanzienlijke grondbezit
en de gebouwen van de besloten
stichting, die het beheer voert over
de diergaarde en die hierover in- het
openbaar geen verantwoording hoeft
af te leggen.
De vraag rijst, of particulieren nog
in staat zijn anno 1968, het beheer te
voeren over een zo belangrijk recrea
tief en wetenschappelijk instituut als
Blijdorp, dat zich ondanks alles in
een toenemende populariteit mag
verheugen.
Het bezoek is dit jaar, tot en met
september, groter geweest dan in '67.
Aan entreegelden werd 75.000 meer
ontvangen. Het nieuwe apen- en
nachtdierenhuis is in korte tijd bij
zonder populair geworden. Toch: On
danks de vreugde over de uitgebreide
outillage en het meerdere bezoek is
er meer reden tot bezorgdheid dau
tot vreugde.
