Hekelen van Hollandse
zuinigheid slaat goed
aan op Humorfestival
Russen doen
concessies aan
mohamme
danen
Black Musl ims willen
onafhankelijke staat
VOOR MILJARDEN NAAR DE MAAN
Duits Hair
propageren
in Nijmegen
België heeft
meer claii
Manneken
Pis alleen
m
4Der Hollander
vliegt tveer
Toelevering
kerncentrale
een last"
Poolse schrijver
Gombrowicz
overleden
Op zijn kop
Niet te hard
IDEOLOGISCHE PROBLEMEN
Vakmanschap
is
meesterschap
Lange telefoonkabei
drs. P. A. Gille
ZATERD.' >6 JULI 1969
HET VRIJE VOLK
PAGINA 5
Het- paneel
Organisator Huub Gobert
Tafereel in het Humordorp.
NEW YORK (Reuter) Black muslims, de strijdbare voorvech
ters voor gelijke burgerrechten in Amerika willen een onafhan
kelijke negerstaat stichten in het zuiden van de Verenigde Sta
ten. In Dawson Georgia hebben zij een boerderij ingericht
en land gepacht, overal waar zij maar konden. Zij wiilen zich
losmaken van de maatschappij der blanken in elk opzicht.
Bierkenners
vragen
Medewerkers van de Duitse
versie van Hair voor de an
tieke Waag in Nijmegen.
In Heistis lei
niet van de lucht
Van onze verslaggever RIEN ROBIJNS
België beleeft op bet ogenblik plezante momenten. Nau
welijks won Eddy Merckx de Tour de France, een opkik-
kertje, dat onze zuiderburen een hart onder de riem stak,
of in de badplaatsen Heist-Duinbergen ('voor een gezonde
lach in een gezonde lucht') zorgt men voor een olijke noot
door met bet HUMORFESTIVAL 69 van start te gaan.
Een week lang spat de leut van de
sombere huizen ran Heist af. 's Mor
gens, 's middags en 's avonds bloeit
in de diverse lokaliteiten van de
plaats de Kleinkunst, een woord, dat
door de Belgen nog met een grote K
geschreven wordt. Er wordt ge
lachen, er wordt getraand (want dat
Is de bedoeling van humor, hebben
we geleerd) en er wordt nijver aan
het bewijs gewerkt, dat men In
Vlaanderen met de Nederlandse taal
best zoveel kan doen, dat het lollig
ls om naar ie luisteren.
Al voor de vijfde keer dit jaar
probeert men in Heist te bewijzen,
dat men in België echt wel iets an
der» heeft dan Manneken Pis, een
beeldje dat overigens iedere Belg nog
steeds opvallend veel jolijt ver
schaft. Daartoe zijn alle zuiderbu
ren, die hun dagelijkse luim ook nog
eens onder woorden kunnen brengen,
uitgenodigd in de badplaats. Het ge
heel wordt gecompleteerd met
vele Nederlanders, voor wier humor
men in België (lees liever: Vlaan
deren) een grenzeloze bewondering
heeft.
Zo stond het Amsterdamse studen
tencabaret La pie qui chante reeds
op de planken, zijn EUy Nieman.
Kikkert Zuiderveld, Jop Pannekoek
en Lennaert Nijgh al geweest, trad
Peter Blanker met zijn cabaret
Purstroolng op en zal Pons Jansen
volgende week maandag de dijen
helemaal laten kletsen.
En zo is het een dolle boel in
Heist. Gans de plaats staat dat In,
dag uit op zijn kop voor de humor en
de 'salon van de humor', de schouw
burgzaal Raveüngen, is steeds zeer
goed gevuld. Wij begaven ons deze
week naar een Belgische avond,
waarop een 'paneel' Vlaamse bonzen
van plezier gereed zat de Vlaamse
taal volledig op te stoten naar het
noorden: Jef Burm, Jos Ghijsen,
Staf Knop, Gaston Durnez, Karei
Jonckheere en Pol van de Velde.
Maar kijk die Vlamingen nu eens
Nauwelijks hebben ze zich georiën
teerd op het Nederlandse cabaret, of
wij moeten het al weer ontgelden
met onze zuinigheid.
Ziehier, wat er daar in Heist ver
teld werd: 'In Antwerpen wordt met
een steen een ruit van een juweliers-
zaak ingegooid. Twee en een half
miljoen wordt er buitgemaakt. Maar
de daders kunnen vrij snel gepakt
worden. Het zijn twee Nederlanders.
Zij kwamen terug naar de plaats
van het misdrijf om de steen op te
halen.'
Of deze: 'Er mogen geen Neder
landers meer ln de buurt van Zolder
komen, waar over enige tlid het we
reldkampioenschap wielrennen wordt
gehouden. Men is bang. dat de
kaaskoppen uit zuinigheid de stro
balen opeten, die alvast op de hoe
ken van het parcours zijn opgesla
gen.' Waarna het paneel grinnikend
tot de conclusie komt, dat 'een Hol
lander een overgezwommen Schot
is.'
Dat was dan ook vrijwel het enige
wat ons deze avond werkelijk heeft
geamuseerd. Voor de rest schraapte
men een humor bij elkaar, waarbij
je het gevoel kreeg alsof er een ci
troen in je geopende mond werd uit
geperst. Er werden spelletjes gedaan,
er werden woordjes opgegeven, waar
omheen een lid van het paneel een
verhaaltje moest verzinnen of
stelde elkaar wat vragen, alle
maal met de bedoeling uit te laten
komen dat een Vlaming er een snedig
woordgebruik op na kan houden. Wij
zouden het liever met slap zwammen
vertalen.
Wij hebben ons daarom gewend tot
'de vader van de humor te Heist',
Huub Gobert, die voor de dienst
Toerisme van de gemeente het festi
val artistiek rondmaakt. Hij keek
wat somber.
'Val ons daarover niet te hard,'
verzocht hij, 'wij hebben per slot
van rekening een honderd jaar ach
terstand ten opzichte van jullie in te
halen. Na 1830 zijn wij verfranst.
Wij hebben tot 1932 op onze taalwet
moeten wachten. Toen pa» zijn we
wat taalvaardiger geworden.
Wat de humor betreft zijn wij nog
achterlijk bij de Nederlanders, dat
durf ik u gerust toe te geven, maar
grafisch, op het gebied van cartoons,
hebben we wel mensen die voor u
niet onderdoen.
Gij hebt een cabarettrodilie, wij
niet. Wij kijken bij jullie goed rond,
wij leren van jullie. Maar Ik vraag
me af of we dezelfde kant opmoeten
als de Hollander. Wij moeten niet
gaan kopiëren. Wij hebben onze
eigen cabaretgeaardheid.'
En die is?
'In Vlaanderen ts de humor
speels.' aldus Gobert, 'in Nederland
bestudeerd. Ik vind het een verdien
ste dat wij geen misère in ons caba
ret doen zoals jullie. Wij denken: we
leven maar een keer. En dat doen
Jullie niet. Jullie piekeren te veel.
Maar verder: wij zien onze broeders
uit het noorden graag.'
Van onze correspondent EDMUND STEVENS
MOSKOU De vurige manier waarop de Sowjet-Unie allerlei
toegewijd-mohammedaanse landen het hof maakt, roept enige
netelige ideologische problemen in het leven voor een regime
dat zich op het standpunt stelt van een militant atheïsme.
De president van de verenigde
Arabische Republiek. Garr.a! Abdel
Nasser en andere Arabische leiders
hebben, als zij Rusland bezochten,
zonder uitzondering hun gebeden ge
daan in de plaatselijke moskee, als er
een was, en zij hebben de mohamme
daanse priesters vereerd met kostba
re geschenken.
Naarmate in Moskou het aanta!
ambassades van mohammedaanse
landen toeneemt, bezoeken de gees
telijken van de Tatar-moskee - de
enige in de hoofdstad - steeds meer
diplomatieke recepties. Dit is en
duidelijke verbetering van hun socia
le status.
Het is niet waarschijnlijk dat het
Kremlin zijn marxisme respectieve
lijk leninisme, za! inruilen voor de
Koran teneinde de Arabieren en
andere mohammedaanse vrienden te
gerieven. Maar uit consideratie voor
hun gevoeligheden heeft de regering
wel de omvang van de antimoslem-
propaganda beperkt en de moham
medanen meer vrijheid toegestaan
dan andere geloofsrichtingen.
grimstoehten door de lucht naar
Mekka uit Russiseii Centraal-Azië
zijn een vast gebruik geworden.
De mohammedaanse geestelijkheid
is voordeel nit de situatie gaan trek
ken door het toepassen van de tac
tiek van het: 'Kun je niet winnen,
sluit je dan aan'. Zij prijst het Sow-
jet-regime uitvoerig en schildert
communisme en Islam af als iden
tieke zaken.
Het jongste nummer van het
strüdvaardig-atheïstische maandblad
Wetenschap en Godsdienst geeft een
enigszins onnozele beschrijving van
de manier waarop 'n vooraanstaande
mohammedaanse geestelijke in Tasj-
kent zijn gelovigen opriep om gewe
tensvoller te werken in het belang
van de socialistische staat. Hij zou
hun hebben gezegd: 'Ons werk be
vordert de welvaart van het moeder
land en toont dat wij op de goede
weg zijn, terwijl wij trouw de geboden
van Aüah vervullen.'
In hetzelfde nummer staat ook
te lezen dat de Groot-Moefti van de
Noord-Katikasus aan de kadi's
van alle moskeeën in dat ge
bied de instructie had gegeven om
de schoolkinderen geen diensten te
laten bijwonen en er bij de ouders op
aan te dringen dat 'hun kinderen
goed hun schoolwerk moeten doers
opdat zij onderwijzers, dokters, vlie
gers en ingenieurs zullen worden, in
één woord: burgers die hun land
liefhebben'.
Toch is Wetenschap en Godsdienst
niet tevreden. De mohammedaanse
geestelijkheid houdt immers niet op
de gelovigen in te prenten dat zij
hun kinderen in de geest van de Is
lam moeten grootbrengen. Het blad
citeert de imam van Leningrad die
heeft verklaard: 'Voor Allah de Al
lerhoogste zijn de beste mensen die
genen die niet het leven hierna
maals vergeten terwille van het le
ven op aarde, nocli het leven op aar
de voor het leven hiernamaals.'
Het blad waarsehuwt tegen pries
ters die beweren de idealen van
communisme en Islam te combine
ren en die uitlatingen doen als: "Alle
tijdelijke macht, de Sov.-jetmacht
incluis, is van God gegeven' of: 'Het
communisme begon met Mohammed'
of: 'Hoewel communisten atheïsten
zijn, heeft God hen lief'. De 'mam
van Dfa zei zelfs: 'De godsdienst van
de Islam is de enige ware godsdienst.
De Sowjetwetten zijn op die gods
dienst gebaseerd.'
Wetenschap en Godsdienst betoogt
nu dat integendeel de sociale opvat
tingen van de Islam 'niets gemeen
hebben met de opvattingen van het
communisme De geest ervan is vij
andig aan het communisme*. Het is
iets waar president Nasser, het enige
niet-communistische staatshoofd dat
de recente communistische wereld
conferentie in Moskou een felicitatie-
boodschap stuurde, eens over zou
moeten denken.
Zij hebben zich goed door de be-
ginnioeilijkheden heen geslagen. In
de black-muslimgemeenschappen in
de grote steden Detroit en Chicago
hebben zij afzetgebieden gevonden
voor hun produkten, de verstand
houding met- da gevestigde bevolking
1» uitstekend.
Een van de plaatselijke boeren,
een neger, zei: 'De blanken zien
graag dat deze mensen die over ras
senscheiding praten, hun eigen
boontjes doppen. Ze zeggen hetzelfde
wat de blanken hier gepredikt heb
ben.'
Even belangrijk voor Dawson is
het geld dat door de grote bestellin
gen van de kolonisten binnen
stroomt. De black muslims kopen
landbouwmachines bij de plaatselij
ke vertegenwoordigers, tractors en
auto's.
'Het gaat goed,' zegt muslim David
X. 'Als je niemand lastig valt, laat
men je wel met rust. We zijn hier
niet gekomen om ruzie te maken.'
De muslims hebben in de omgeving
van Dawson 1500 hectare land ge
kocht voor 100 gulden per hectare,
de helft ervan is al in gebruik ge
nomen. In een fabriek voor het in
blikken van fruit en groente worden
per dag 5000 blikken voor verkoop
afgeleverd.
Aan religie wordt weinig gedacht.
"Er moet gewerkt worden,' zegt Wil
liam X. 'Onze mensen in de grote
steden hebben bonen en tomaten no
dig, geen gebeden of preken!'
De black muslims kopen en pach
ten ook land in Alabama en Florida,
over een paar jaar hopen zij in to
taal twee miljoen hectare in gebruik
te hebben. 'Als het doorgaat in het
tempo dat we nu aanhouden, kunnen
wij de negers ia Amerika over enkele
jaren zelf voeden. En als de negers
de winkels van de blanken voorbij
kunnen iopen. verdwijnen de blan
ken uit zichzelf.'
Het enige wat de muslims in Daw
son dwars zit is dat de oorspronke
lijke negerbevolking de kolonie links
laat liggen. 'Ze willen hier niet wer
ken,' zegt William X.. 'omdat wij
een zevendaagse werkweek heroën,
In de fabrieken werken zij maar vijf
en een halve dag.'
Bezoekers zijn altijd welkom bij
William X., zwart of blank is hem
om het even. Toch zegt hij: 'Als een
hongerige blanke bij mij komt, geef
ik hem. te eten. Maar ik sterf liever
van honger dan een blanke om eten
te vragen.'
O
BAYREUTH (AP) Het 93 jaar
oude Wagner-festival ls gisteren ge
opend met een opvoering van de
Vliegende Hollander. Wolfgang
Wagner, kleinzoon van Richard,
heeft meegedeeld dat hij van plan is
twee nieuwe produktiea te maken
van de Ring des Nibelungen. Het
festival duurt tot 28 augustus.
(ADVERTENTIE)
BERN (AP)—In Zwitserland is
gisteren eesn 12.000 kilometer lange
telefoonkabel tussen West-Europa
en Japan ln gebruik genomen.
Joanne Mazucei, een 23-jarig
Amerikaans meisje, zai waar
schijnlijk sterven. Haar ouders
kunnen de 100.000 gulden die het
ziekenhuis in Florida voor een red
dende nierbehandeling vraagt niet
opbrengen.
De Verenigde Staten van Ameri
ka hebben in het Apolio-ll-pro-
gram dat de eerste mensen voet op
de maan deed zetten, een bedrag
van 100 miljard gestoken.
Twee berichten uit de krant van
deze week. Toen ik ze las dacht ik:
'Wat zijn we in 's hemels naam
aan 't doen? We gaan onder luid
applaus de ruimte in, maar laten
onze medeburgers kreperen. Waar
om het geld van de ruimtevaartbe
groting niet aan gezondheidszorg
en armoedebestrijding besteed?'
Een aantrekkelijke gedachte en
een eenvoudige oplossing. Maar.
Wie garandeert dat de gelden die
de ruimtevaart onthouden worden
ten goede zullen komen aan soci
aal gerichte projecten? Door
tegenstander» van het' maanaven
tuur wordt nogal eens makkelijk
over deze vraag heen gewandeld.
Toch lijkt het uiterst onwaar
schijnlijk dat bezuinigingen op
welk een onderdeel van de over
heidsuitgaven ook, of het nu in de
VS of in ons eigen land gebeurt,
automatisch zullen leiden tot het
opvoeren van da uitgaven voor ont
wikkelingshulp, krotopruiming en
gezondheidszorg, om maar een paar
acute noden te noemen.
Immers de laksheid waarmee de
VS deze 'sociale" vraagstukken be
naderen is niet terug te voeren tot
geldelijke onmacht. Met een gerin
ge correctie op de scheefgetrokken
inkomensverdeling, namelijk van
dep rivé naar de collectieve sfeer
zouden de middelen te vinden zijn
om zowel het wetenschappelijk on
derzoek, in het bijzonder de ruim
tevaart, als de. sociale projecten
voortgang te laten vinden.
Een dergelijke 'socialisering stuit
echter bij de Amerikanen die het
voor het zeggen hebben af, op
een diepgewortelde afkeer van
overheidsbemoeienis. Daar ligt de
oorzaak van het onbelemmerd
voortbestaan van Immense sociale
problemen ln het rijkste land van
de wereld. De schuld toewijzen aan*
c.'-n uitgavenproject is mij te een
voudig, misleidend en ook wel een
beetje goedkoop.
De ruimtevaart is overigens geen
onnutte prestige-zaak, al speelt dit
laatste zeker een niet geringe rol.
De Apollo-programma's, die ",o'n
sterk beroep doen op de elektroni
sche industrie, hebben de economi
sche groei in niet geringe mate be
ïnvloed.
De reeksen technische vindingen,
die hun toepassing ook bulten het
terrein van Cape Kennedy vinden,
zijn met de 100 miljard die aan de
Apollo's besteed zijn waarschijn
lijk niet te duur betaald. Afgezien
nog van de mogelijke nuttige re
sultaten die de onderzoekers van de
maanbodem in de komende maan
den zutien boeken.
Dit alles neemt niet weg dat de
landing van de Eagle op de maan
wel iets duidelijk heeft gemaakt
over de mentaliteit van de Ameri
kanen en, laten we eerlijk zijn, van
de meeste aardbewoners. We heb
ben nu gezien waartoe een gecon
centreerde actie gedragen door een
aantal enthousiaste mensen, in
staat is. Dat een dergelijke In
spanning tot nu toe achterwege
bleef tegenover de uitdaging van de
derde wereld is triest.
Dat. het rijke en welvarende
Amerika niet bereid blijkt te rijn
de rattenbestrijding in de neger-
wijken aan te pakken, die zoveel
minder kost dan welk weten-'.lap
pelijk project ook, is onthullend.
Er lijkt dan ook niet zo veel re
den aanwezig om, als president
Nixon. te spreken over 'de grootste
week sinds de schepping' of om
met von Braun te pochen over de
onsterfelijkheid van de mens
Dergelijke kwalificaties, zo ze ooit
op hun plaats zijn, kunnen we mis
schien maar beter reserveren tot de
dag dat we een oplossing gevonden
hebben voor de problemen van oor
log en armoede waaronder onze
planeet nog steeds gebukt gaat.
Ze zullen dan meer op hun
plaats zijn, immers: het uitroeien
van het menselijke egoïsme ls on
vergelijkelijk veel moeilijker dan
het treden buiten de eigen, aardse
ruimte.
(Van een onzer verslaggevers)
Nietsvermoedende Nijmegenaren
die gistermiddag liepen te winkelen
kwamen, veelal tot hun verbijste
ring. plotseling oog ln oog te staan
met een verzameling uitdagend
fraaie meisjes en heel mooie jongens
gestoken in zeer hippe, exotische en
sexy kledij. Het uitbundige srel was
een uurtje in de Gelderse stad om de
aandacht te vestigen op de Duitse
versie van de popmusical Hair, die
op dit moment in Dusseldorp draait.
Het groepje van tien arriveerde
een uur te laat bij de boetiek La
Puce voor het uitdelen van handte
keningen. Omdat het bezoek vrijwel
onaangekondigd was. waren er
slechts weinig belangstellenden. Op
straat, op weg naar een echte 'Hol
landse Chinees' voor het avondeten,
werd dit gebrek aan belangstelling
echter ruimschoots gecompenseerd.
Hair (eigenlijk Haare, maar -ifs
voor de Duitsers zelf bleek dat een
naam van niets, zodat de Engelse
titel werd aangehouden) ging verle
den Jaar in München in première.
Vanaf 30 april tot eind augustus
speelt het gezelschap voor uit'" -
koehte zalen in Dusseldorp- Dan
gaat het naar Hamburg, Wenen en
Zürlch. Mogelijk komt met dan met
deze Duitse versie ook nog naar Ne
derland. Volgens Catharine Reising,
die de perszaken van het overi
gens internationale gezelschap
behartigt, zijn onderhandelingen
gaande.
UTRECHT (ANP) De Nederlandse
metaalbedrijven zitten een beetje
omhoog met de toelevering aan de
aan het Duitse Siemens AG gegunde
kerncentrale in Borssele bij Vlissin-
gen.
De metaalbedrijfsbond van het
NW (ANMB) zegt in De Metaal
koerier dat de prijzen waarvoor de
Nederlandse industrie aan Siemens
moet leveren, beneden het in ons
land gangbare peil liggen en dat
deskundigen verwachten, dat daar
door een aantal orders niet in Neder
land kan worden geplaatst. Het toe
leveringspercentage van 76 zal dan
ook waarschijnlijk niet worden ge
haald. vreest De Metaalkoerier.
Een woordvoeder van de Rijn-
Schelde-groep heeft tegenover het
blad verklaard dat het prijsverschil
wat deze groep betreft zeker 20 oer-
cent bedraagt.
Bij VMF-Werkspoor, waar men
vorige week de definitieve opdracht
kreeg voor de levering van de tur
bines. was men iets optimistischer.
Ook by dit concern betwijfelt oen
echter of de Nederlandse industrie
onder deze omsfo"'Mtrheden in staat
is de 76 percent te halen.
Philips, dat zich destijds bereid
verklaarde een bijdrage te leveren
aan de bouw van de centrale, heeft
laten weten aldus De Metaal
koerier 'niet de behoefte te heb
ben als anderieverancier op te tre
den.'
'Zoals de zaak ligt. is het feit
dat wij 'mogen' leveren meer een
last voor de Nederlandse industrie
dan voor Siemens.' concludeert de
ANMB tenslotte ln een commentaar.
NICE (AFP) De Poolse schrijver
Withold Gombrowicz, wiens romans
meer dan dertig landen vertaald
zijn. is donderdagnacht In Nice over
leden, waar hij a! jarenlang een
teruggetrokken leven leidde. Kort
voor de Tweede Wereldoorlog kreeg
Gombrowicz bekendheid met boeken
Terdydurka' en 'Yvonne, prinses
van Bourgondië'.
