ml
aan
kop ranglijst
Gekleurd nieuws.
TIMCO
m
Ruilbeurs in.
Nieuwland
B. SCHILPEROORD Jr.
Getrouwd
in T Ibnry
Torenflat in
Groenoord
bereikt
hoogste punt
Lagere twaalftallen
iveren zich duchtig
Binnenstads
commissie op
werkbezoek
eurofax
15.11:22
m
TTT
SCHAUB-LORENZ
Te duur
wmM
Speciaal
Huldiging van
SFC-besluursleden
MmÊk
SANS SOUGIS
GLOBE'S
PASSAGE 7
SLIJTERIJ HEGX
door WILLEM DE BRUIJN
SCHIEDAM De gashou
ders op het terrein van de ge
meentelijke gasfabriek wor
den gesloopt, na een intensief
gebruik van ruim honderd
jaar. Bijna geen enkele Schie
dammer gaat er nu nog een
kijkje nemen. Dat was bij de
bouw van de gashouders wel
heel anders: vooral op zondag
trokken honderden wande
laars naar het weiland in
„West Frankenland", waar de
fabriek in de jaren 1856-'57
gebouwd werd.
De laatste der Mohikanen.
(Van onze korfbalmedewerker)
SCHIEDAM De SC Schiedam heeft een best weekeinde
gehad. Zelf wonnen de roodzwarten met 41 van Charlois,
terwijl naaste concurrent HPV zeer verrassend met 32 van
Blauw Wit '51 verloor. Schiedam staat nu met drie punten
voorsprong aan de kop van de ranglijst.
NU OF NOOIT!!!
PRACHTIG BEKLEDE TRAP???
met Tapison, Tapiflex of Vilttapijt
SCHIEDAM In de echte
..Tilbury", bijna honderd jaar
geleden in Kethel gemaakt
hebben Aad Schreij en Tineke
Bokhorst zich gisteren naar
het stadhuis laten rijden om
zich daar te laten trouwen.
Ze werden begeleid door
twaalf ruiters van de Lande
lijke Rijvereniging Schiedam,
waar de bruidegom rij-in-
structeur is.
SCHOUDERTAS
OVERHEUL'S
LEDERWAREN
Bezorging door de gehele
stad.
;óröte óf kleine^ een Inventum elektrische kachel
levert' u reqelbare tvrente op maat. Eenvoudig,
z'tmder gébreek en zonder in>tallatie- /-- p -~
koèten. Keuze uit 12 modellen van f 1.40,-
tot f1260,-. f WXH1 K
INVENTUM
DONDERDAG 4 NOVEMBER 1971
PAGINA 19
De gaslichten doven
Langzaamaan verrezen twee gas
houders van elk 600 kubieke meter
Inhoud om donker Schiedam te
kunnen gaan verlichten. Want ver
lichten was voorlopig het enige
doel en mogelijkheid van het kool-
gas.
Tot dat moment werden de stra
ten met 500 raapolielantaans ver
licht. In Engeland was men a! een
stapje verder: al in 1803 was daar
een koolgasfabriek in de maak- Ze
kwamen hun ervaring ook op het
vasteland aanbieden en bouwden
een paar gasfabrieken in Neder
land. Zo kreeg Rotterdam er al een
in 1825. De eerste aanvraag voor
een concessie kreeg het Schiedamse
gemeentebestuur van de Engels
man Nayler.
Vlot ging- het bepaald niet, want
pas in 1851 benoemde de gemeen
teraad een commissie om het
vraagstuk te bestuderen. Het
resultaat van deze bestudering viel
negatief uit. Er zaten .nogal wat
distillateurs in de commissie en die
waren bang dat gasfabricage de
grachten, en havens zouden, ver-
troèbelen, zodat de branderijen
geen zuiver water meer tot hun
beschikking hadden. Tot 1855 wist
men de boot af te houden.
De burgers zelf schreven toen
een adres aan de Raad en de kwes
tie kwam opnieuw in bespreking
De commissie zwaaide om en zo
werd op 30 november besloten dal
er gaslicht over Schiedam zou gaan
schijnen.
De gemeente ging de gasfabriek
exploiteren. De eerste directem
was de Engelsman Bryan, met ah
opzichten' zijn landgenoot Brome-
low. In september 1857 werden de
eerste vuren ontstoken en op 1 ok
tober werden de eerste vleermuis-
branders officieel ontstoken.'
De gashouders aan de VVestfran-
kenlandsestraat in de Gorzen wor
den gesloopt; ze zijn overbodig ge
worden na de komst van het aard
gas. Dat hadden de mensen in het
midden van de vorige eeuw niet
durven hopen.
Hoe blij zij waren met de komst
van het koolgas vertelt onze mede
werker Willem de Bruijn. Hij heeft
de geschiedenisboeken uitgeplozen
om na te gaan wat de Schiedam
mers ervan vonden om gasverlich
ting in de straten te krijgen. Zc
hebben het altijd duur gevonden,
is de conclusie.
Uiteraard hadden ook de bedrij
ven en de burgers belangstelling
voor het veel fellere gaslicht, maar
het was te duur voor Jan met de
Pet: twintig cent per kubieke me
ter, dat betekende drie cent per
uur. Voor drie cent kon je in die
tijd nog twee eieren of een borrel
kopen. -
Ondanks die prijs werden tn het
eerste jaar al 148 verbruikers aan
gesloten. Het gasbedrijf verzorgde
de hele installatie en plaatste
„natte meters" om hét verbruik te
controleren. Het nare daarvan was.
dat ze bij vorst bevroren. De bur
gers stookten in de winter vuurtes
ten onder de meter en in de Schie
damse branderijen deed men wat
alkohol bij het water.
In 1866 waren er zoveel
gasverbruikers dat de prijs omlaag
kon: twaalf cent per m3. Een na
righeid was ook dat tijdens de piek
uren de gasdruk te laag werd.
s
weer op te schroeven, i de kolenprijs
was ten gevolge v.d. Frans-Duit
se oorlog gestegen i daalde het
aantal kleinverbruikers weer. In
1872 waren er 1312 huizen op het
.gasnet aangesloten. 26 jaar later
nog maar 1013.
De grote opmars van het gas be
gon" pas met de komst van het
gloeikousje en toen het gas kon
worden gebruikt voor koken en
verwarmen. De enige concurrent
van het gasfornuis of gasstel is het
petroleum stelletje, dat zelfs te
genwoordig nog veel gebruikt wordt
om de koffie op warm te houden of
het vlees op te stoven.
De gasmeters moesten gevoerd
worden met halve stuivers, wat
sommige oiieboeren verleidde om
de munten te verzamelen, zodat
een tekort zóu ontstaan. Dan zou
den de mensen wel weer olie halen,
dachten ze. -Woekeraars verkochten
de halve stuivers: vier voor elf
cent.
waarover- veel burgers en bedrijven
klaagden. De oplossing werd ge
vonden door de straatverlichting
op heldere maanverlichte nachten
uit te schakelen. Als er maar een
beetje maanlicht was, werden de
lantaarns om en om aangesto
ken.
Omdat de raad het nodig vond de
gasprijzen in de jaren 1870'71
Maar de directeur' van de gas
fabriek liet dat niet op zich zitten:
hij liet van bulten de stad nieuwe
voorraden halve stuivers aanvoeren
en verkocht die op het kantoor. La
ter warén er speciale gaspenningen
in omloop, die op het kantoor ge
kocht konden worden.
Bij het uitbreken van de Eerste
Wereldoorlog waren nog maar 700
Schiedamse gezinnen trouwe klan
ten van de oüeboer, maar ook zij
werden vrij snel op het gasnet
aangesloten. De olieboer was ter
ziele.
Tot een eeuw na de in gebruik
neming van de gashouders is kool-
gas gebruikt, maar toen deed het
aardgas zijn intrede. Even leefde
de hoop, dat Schiedam goedkoop
gas zou kunnen gebruiken, maar
tot nu toe is dat nog steeds hoop
gebleven.
Zondag komt Hoogvliet op be
zoek. De uitwedstrijd werd met
103 gewonnen en ook zondag zal
Schiedam wel aan de goede kant
van de score blijven. Succes speelt
uit tegen USV en Odi is vrij.
De lagere twaalftallen van de
Schiedamse verenigingen weren
zich uitstekend. Succes 2 is nog
volop In de slag voor het kampi
oenschap, Sperwers 4 voert met
vijftien punten uit tien wedstrijden
de ranglijst, gevolgd, door de reser
ves van Succes met twaalf uit ne
gen.
Velox, de tegenstander van
zondag, staat met twee uit acht
onderaan. Een unieke gelegenheid
voor de blauwwitten om Sperwers
tot op één punt te naderen. Schie
dam 2 dat zondag overigens niet
speelt, bezet een middenmoot-posi-
tle.
De jeugdploegen van Succes en
Schiedam doen in de race om het
kampioenschap niet meer mee.
Daarvoor hebben beide ploegen te
veel punten verspeéld. Actief voert
niet zeventien uit negen de rang
lijst aan.
Succes met vier uit zes zal zich
wel weten te handhaven, maar
voor Schiedam dat uit acht wed
strijden slechts twee punten
verzamelde, is de rode lantaarn te
dichtbij. HPV sluit met een punt
de rij.
De A-aspiranten, van de drie
Schiedamse verenigingen doen niet
veel voor eikaar onder. Succes
staat op de derde plaats voor
Schiedam en Odi, die resp. zes en
vijf punten vergaarden. Vlaardln-
gen staat met twaalf uit zes op kop
en schijnt regelrecht op het kam
pioenschap af te stevenen.
In afdeling B ook weinig verschil
tussen Schiedam en Succes, die
met vier en zes punten !n het
midden van de ranglijst staan.
Weidevogels met tien punten heeft
alleen nog gevaar van Vlaardlngen
te duchten. Maassluis verloor alle
5 gespeelde wedstrijden en staat met
29 doelpunten tegen en geen enkel
voor, zielig onderaan.
In afdeling C staat Succes met
twaalf uit zeven kranig bovenaan
en er zal heel wat moeten ge
beuren om de witblauwen van een
kampioenschap af te houden. Sa- j
gitta met 9 uit 7 en Velox met 8 uit i
6 zijn de enige teams die het nog
enigszins kunnen bijbenen. Schie
dam C staat met vijf punten op de
vijfde plaats.
SCHIEDAM In het wijkcen
trum aan het Wibautplein kan
vanavond weer naar hartelust ge
ruild worden. Om zes uur kunnen
de kinderen terecht en om half
acht de volwassenen. De bijdrage
voor de zaalhuur is een kwartje per
persoon.
Er mag van alles geruild worden.
Spulletjes die u zelf wilt weg
gooien, kunnen voor andere ver
zamelaars nog waarde hebben. Die
dingen neemt de leiding van dé
ruilbeurs Nieuwland graag in ont
vangst en geeft ze dan zo mogelijk
oAn Viomnrtonrl o-n>*
(ADVERTENTIE)
WILT EEN
DAT KAN
REEDS VANAFƒ145.-
ROTTERDAMSEDIJK 397B SCHIEDAM
TELEFOON 010—26 96 84 - Ook 's avonds
Tevens showroom van vele vooraanstaande merken vloerbedekking
met 3—5 jaar schriftelijke garantie.
BEL EVEN VYii komen VRIJBLIJVEND met stalen bij thuis.
(Van onze sportredactie)
SCHIEDAM De in september
afgetreden bestuursleden van de
voetbalvereniging SFC, de heren
J. Gjjssen, J. C. de Boer en L. de
Winter, worden zaterdag, in het
clubgebouw van SFC op Thurlede
gehuldigd als lid \m verdienste.
(Van eenonzer verslaggevers)
SCHIEDAM Leden van de
commissie stadsontwikkeling
van Schiedam brengen op
vrijdag 12 november een werk
bezoek aan de gemeenten
Amstelveen en Utrecht. Het
bezoek staat in verband met het
EMPEO-rapport over de ver
keerssituatie in de Schiedamse
binnenstad, dat enkele maan
den geleden is verschenen, maar
nog niet voor publikatie is vrij
gegeven. I De oriëntatietrip
wordt per bus gemaakt. De
werkgroep zal in Amstelveen en
Utrecht op het stadhuis worden
ontvangen.
fADVERTENTIE
(ADVERTENTIE)
liyw.cj
Nieuws van ITT Schaub Lorenz is altijd
goed nieuws. Ook nü weer. Kijk eens aan.
Het nieuwste staaltje van techniek heet
Sensomatic. Knoppen hebben afgedaan,
zijn volledig verleden tijd. U tipt alleen
het kanaal van uw keuze aanen floep,
daar hebt u het beeld.
Een staaltje van techniek die ITT ook
toepast bij de ruimtevaart elektronika.
U kunt zelf mééregelen.
De kleursterkte en dé kleurtoon.
Mét een schuifregeiaar, da's ook nieuw.
ITT Schaub Lorenz: fijn om naar te kijken,
mooi om te zien. In notenhout, edélfineer
of wit Alst 'iüeft.
(Van een önzer verslaggevers)
GROENOORD De eerste
torenflat aan de Laan van
Bol'Es waarvoor burgemees
ter Roeifsema juli vorig jaar
de eerste paal sloeg, heelt on
langs het hoogste punt be
reikt. Volgens werkschema
had dat echter vier maanden
geleden moeten gebeuren.
De fiat is 63 meter hoog,
telt twintig verdiepingen en
rust 'op 341 palen van ieder
tachtig ton. De totale bouw
kosten bedragen'ruim 5 mil-
joeri. Verwacht, wordt dat
deze super-blikvanger in
Groenoord in augustus van
het' volgeed jaar woonklaar
kan worden opgeleverd.
De stichting Kruisraad
heeft inmiddels al te kennen
gegeven in de onderbouw van
dé flat enkele ruimten in ge
bruik te willen nemen voor
medische en sociale doelein
den.
(ADVERTENTIE)
ADVERTENTIE
VOOR HERENMODES
BROERS VEST 56 SCHIEDAM
(ADVERTENTIE)
kosmetika en
make up
U vindt ze bij
Drogisterij - Parfumerie
Bijouterie
Hoogstraat 115, Groenclaan 30
(ADVERTENTIE)
Sportief bij broekpak staat zo'n
vlotte
verse kleuren en in Ar
ijzen vanaf 1 UiSfv
Mgr. Nolenslaan 842
Schiedam (Nieuwland)
Volop parkeergelegenheid
SCHIEDAM
(ADVERTENTIE)
Rotterdamsedijk 242 B
Schiedam - Telef. 26.89.38
BIEDT AAN:
SHERRY DE TERRY
van 6.95 voor 5.95
HERCULES SHERRY
4 LITER 18.50
MONTAUBAN
French Brandy 9.80
DIVERSE WIJNEN
(ADVERTENTIES
Afgebeeld mc-tlcitl. 12,-(adviesprijs)
