Marjan Veenma heeft
expositie in Ploemp
voet Smokkelen in teddybeer,
betonnen Mie of statenbijbel
A VOOGD'S
Inbraak
bij Hermes,
voor 2000
gestolen
Schiedam
tv/radio
OTl C1 PI*
Lr
de las c t
ZATERDAG 31 JULI 1976/HET VRIJE VOLK/PAGINA 2
"Het Peerd van Ome Loeks'
den vreemde te vinden.
In menig Gronings huis in
(door JEANNET RENSEMA)
Behalve het tegeltje met de spreuk "Aander lu, bin
óók lu" en twee ongeopende Groningse kranten bevin
den zich verder geen opvallende Groningse dingen in
de woonkamer van de heer en mevrouw Brauns. Ver
weggestopt hangen nog twee getekende wapenschilden;
de een is het wapen van Ter Apel (waar hij vandaan
komt), de ander is het wapen van Loppersum (haar
geboorteplaats).
Gekelderd
W:
OU' Wiev'n
Veurzitter/siktoaris van Gruno, Cees Brauns, met zijn eveneens Groningse echtgenote.
SCHIEDAM/DELFT: -
In de galerie PloemP in
Delft is met ingang van
vandaag een expositie in
gericht van schilderijen
en tekeningen van de
Schiedamse kunstenares
Marjan Veenman, die
sinds haar succesvolle
deelname aan een vijf-
manstentoonstelling in
het Schiedamse Stedelijk
Museum aardig bekend
aan het worden is.
ROTTERDAM - „Smok-
kelafdeling vernieuwd"
meldt het belastingmu-
seum Prof. dr. van der
Poel in Rotterdam. En de
„toppers" in het smokkel-
wezen worden er snel bij
i genoemd:
Een ieren voetbal uit
I Pakistan waarvan de bin-
Een magisch-realistisch zelfportret van Marjan Veenman
nenbal gevuld was met
500 gram hasj.
Een kleurrijke halsket
ting van beschilderde bol
letjes (gedragen door een
Amerikaans meisje) die
bij nader onderzoek even-
eens uit hasj bleek te be
staan.
9 Een Afghaanse -^rul-
1 schoen met holle- zool
waarin drugs waren ver-
i stopt.
Fij
Redactie
editie Schiedam:
Hoogstraat 76
Schiedam
Telefoon
(010) 265205
266646
ne neuzen
Lammie
TELEAC
18.30 Voorlichtingsprogr. So
ciale Verzekering
18.45 Toeristische Tips
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Komm Zigane
20.35 Het verhaal van de
hyena's, natuurfilm
21.35 Tot besluit
NOS
21.35 Journaal
21.50 Reportages Olympische
spelen (plm. 23,00 Jour
naal).
NOS
18.45 Ti-ta-tovenaar
18.55 Journaal
KRO
19.05 The Flintstones
19.30 Buster Keaton
KRO-RKK
13.50 't Zand 33
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.25 The great sorcar
21,10 Alias Smith and Jones
22.00 Brandpunt
22.25 Onder de tuin. kort
verhaal van Graham
Green
NOS
23.15 Journaal.
Zie voor
R adioprogramnta
Pagina 13
AANDER LU BIN OOK LU
JAWEL, andere mensen zijn
ook mensen, maar tochAls
Grunningers ondermekaar
eenmaal aan de praat raken,
dan is het eind zoek; Het
duurt nooit érg lang voordat
uit het gesprek blijkt dat er
minstens één gezamenlijke
bennis in de buurt woont. En
na enig doorpraten blijk je
vaak nog familie van elkaar
te zijn ook. Al is het dan heel
in de verte, i de 26ste graad
of daaromtrent.
Wat dat betreft ontlopen
Schiedammers en Groningers
elkaar niet veei; over beide
volkssoorten gaat een derge
lijk verhaal. Toch liggen ze
elkaar schijnbaar niet zo erg.
anders zou in Schiedam de
Vereniging voor Oud-Gronin
gers niet nodig zijn.
Als ik de v oorzitter/secretaris
van deze vereniging die na
tuurlijk Gruno heet - opbel.
zit ik meteen gebeiteld. „Ren-
sema was de naam?" Ja hoor.
een typisch Groningse naanv.
Dat kan niet missen. De
spreektaal door de telefoon
wordt onmiddellijk een stuk
amicaler en we vervallen in
een vreemdsoortig mf-ngel-
moes van gronings/hollands/
schiedams. Aan beide zijden
van de lijn worden al vlug
heel wat „c's" ingeslikt en
„fs" uitgespuugd. „Komt u
vanavond een koppie koffie
drinken, met een plakkie
grunninger kouke?" Natuur
lijk.
Reden van het gesprek is de
tanende activiteit van Gruno.
Tot voor kort werd nog wel
eens iets van de Groningers
vernomen (maar toen had de
ze stad ook nog een burge
meester die uit dat hoge noor
den kwam) maar ook dat is er
al niet meer bij. Hoe komt
dat?
En heeft zo'n vereniging nog
nut? Wat zijn de toekomst
plannen? Hoe komen die men
sen hier terecht? Kennen ze
ook wel Schiedammers? En
gaan die Grunningers die zich
in den vreemde als een soort
spijtoptanten organiseren in
de vakactie naar hun oude
provincie?
Na vier en een half uur pra
ten weten de heer en me
vrouw Brauns heel wat meer
van mij, en ik van hen, maar
de vereniging Gruno is er een -
beetje bij ingeschoten. Het
kost moeite om dat onderwerp
er steeds weer aan de haren
bij te slepen. Hoewel, tussen
ai dat Grunninger gereudel
door komen toch i.og heel wat
Grunozaakjes aan de orde.
Gruno gaat langzaam ten onder
„Een tekening van de Martinito
ren verschoot op den duur, dus
die hebben we maar weggebor
gen. Daar moeten we nog een
keer een nieuwe voor hebben."
Is dat nou allemaal heimwee
naar het Groningse? „Och nee",
aarzelt de 74-jarige Cees
Brauns, „maar het blijft toch ai-
tijd een beetje trekken, hè? We
gaan ook wel zo'n twee of dne
keer per jaar voor een dag of
tien naar Groningen hoor, dan
gaan we weer even bij de hele
familie langs."
Over definitief teruggaan naar
hun geboorteprovincie iijkt de
strijd reeds gestreden. Aan de
ene kant willen ze wel graag,
maar aan de andere kant ook
weer met Alle vrienden en
kennissen zitten in deze omstre
ken, en het grootste deel van de
familie zit in het noorden.
„Maar ja, we hebben hier een
mooi huis en dat vind je daar
niet zo gemakkelijk. Dus ik
denk niet dat we nog es terug
gaan," zeggen 7.e met een onder
toon van spijt
Mensen "uit dé provincie'"
schijnen toch vaker de behoefte
te voelen om zich te organiseren
dan mensen "uit het westen van
't land". Van een club van Oud-
Zuidhollanders hoor je nooit,
maar clubs als Gruno, of soort
gelijke clubs voor Friezen,
Drenten. Zeeuwen ontstaan
meteen als ergens drie of meer
provincialen bijeen zitten. Wor-
De contributie voor de Ver
eniging voor Oud-Groningers
bedraagt een tientje per jaar.
Belangstellenden kunnen zich
richten tot de heer C. M.
Brauns, Van Swindensingel 46a;
ook niet-Groningers zijn van
harte welkom. Hoewel, de on
derling gesproken taal is Gro
nings dus dat moet dan wel
even aangeleerd worden.
den die provincialen dan een
soort uitgestotenen als ze ergens
anders komen te wonen?
Beiden; „Nou, nee hoorEn
de heer Brauns vervolgt „We
hebben ook best contact met
Schiedammers en Rotterdam
mers, maar dat gaat altijd wat
moeilijker, he? Met Groningers
voel je je meteen onderling ver
bonden, ook al doordat je m het
dialect praat natuurlijk. En over
vroeger praten is altijd wel
leuk, dat mogen we wel graag
doen, ja
De Schiedamse Gruno bestaat
al 52 jaar, maar het lijkt er de
laatste tijd niet best mee te
gaan „De vereniging lijdt aan
bloedarmoede We /ouden er
zo'n 10. 20 jonge aktieve leden
bij moeten krijgen die de zaak
weer een beetje op poten zou
den zetten Het zijn nu voorna
melijk ouderen die lid zijn, de
vereniging vergrijst, en met het
stijgen der jaren loopt ook het
ledental terug."
In een paar jaar tijds is Gru-
no's ledental gekelderd van 120
naar 50 Van die vijftig man
komt dan slechts de helft naar
feestavondjes, dus dat is dan
eigenlijk de moeite met waard,
vinden de Brauns. „Bij de laat
ste toneelavond zaten er bijna
meer mensen op het toneel dan
m de zaal. Nou. dat is niet leuk
veur de speulers he. dat kan je
ze niet aandoen."
Toch wil Gruno in het najaar
nog weer eens een poging wa
gen om een Groningse avond te
organiseren. „Dan vragen we
een zustervereniging om te ko
men speien, want Groningers
komen niet als er geen toneels
tuk gespeeld wordt, en gaan we
dansen. Dat moet er toch nog
maar eens van komen."
In haar glorietijd had deze
Schiedamse vereniging ook zelf
een toneelclubje gereeruteerd uit
lijk wet eens wat rustiger aan
doen. „Ik word ook al een dagje
ouder. Ik ben al bijna twintig
jaar in het bestuur, iemand an
ders moet het nu maar es van
me overnemen." Maar er is nie
mand anders die wil, dus blijft
ie het nog maar aan.
haar leden - "toen was 't 'n
haibels gezellig vergaai'n"
maar die moest eveneens we
gens bloedarmoede opgedoekt
worden. Evenals de zangclub.
„Ze verhuizen op den duur al
lemaal of ze gaan dood
Toch zitten er in Schiedam'
volgens de twee Brauns nog een
hele hoop Groningers die met
zijn aangesloten bij Gruno, „In
Nieuwland moet een straat zijn
waar bijna alleen maar Gronin
gers wonen", zegt de heer
Brauns bijna dromerig. „En in
de glasfabriek moet ook nog een
hele hoop zitten. Als die nou es
allemaal hd zouden worden, dat
zou mooi wezen."
Meer leden zou m elk geval
ook betekenen dat er weer een
tijdschriftje uitgegeven kon
worden. „Nu hebben we nie
mand die achter de advertenties
wil aanlopen, daar zijn wij zelf
te oud voor. dat kunnen we niet
meer. Dus nu is het blaadje ook
al opgeheven
De heer Brauns heeft zich al
tientallen jaren het vuur uit de
sloffen gerend voor "zijn" ver
eniging, maar wil het nu eigen-
Door de oorlog is Brauns
eigenlijk zo'n beetje dit vereni
gingswerk ingerold. „Wij woon
den toen in Rotterdam, en later
m Schiedam. Ik had een broer
in Delfzijl en die was bakker;
die had nog wel eens een beetje
brood, roggebrood of Grunnin
ger kouke en Olie Wiev'n (een
soort amjskoek) over en dat
stuurde ie dan hierheen. Als
mensen hier dat hoorden zeiden
ze wel dat «e ook familie in
Groningen hadden die ook wei
es wat mee wilden geven. Op
den duur had mijn broer bijna
een vervoersbedrijf kunnen be
ginnen. zoveel pakjes werden er
mee gegeven. Dat werd allemaal
bij ons neergelegd en kwam
iedereen naar ons huts om "t op
te halen, dus langzaam leerde ik
alle Groningers in deze buurt
kennen
Dat ie nu zowel voorzitter als
secretaris is van de vereniging
vloeit uit die oude contacten
voort Maar waarom neemt z'n
vrouw met een van deze twee
functies over? „Dat mag niet hè,
twee van dezelfde familie in het
bestuur." /egt ze. En- één mens
met twee bestuursfuncties mag
wel? „Nee, eigenlijk ook niet."
De enige Gruno-activiteit die
nog een beetje loopt is het „da
meskransje, waarvan mevrouw
Brauns één van de drie leden is.
„Zo eens m de veertien dagen
dagen komen we bij mekaar en
praten wat, maar verder ook
niks. hoor. We praten dan wel
meestal over Groningen, ja. Er
is altijd wel weer iemand van
ons geweest en die heeft er wat
over te vertellen."
Ook voor haar was Gruno
vroeger leuker. „Toen de zang
club nog bestond hebben we
eens een revue opgevoerd. Er
stond een Martinitoren van
bordpapier op het toneel en wij
zongen van "D'olle Grieze".
Toen zaten er echt mensen met
tranen in de ogen in de zaal.
Da's jammer, dat we dat tegen
woordig met meer hebben."
f
De „Schiedamse Ateliers" die
in de maanden maart en apnl
in het Stedelijk Museum gehou
den werd, was de eerste ten
toonstelling waarbij Marjan uit
gebreid naar buiten trad. Met
veel succes overigens, ondanks
de vaak keiharde kritiek van
collega-kunstenaars of museum
bezoekers.
Haar magpsch-realistische
schilderijen schrikken door hun
onbekende geheimzinnigheid ve
len af. Het bloed wat hier e*i
daar als het ware van haar
'schilderijen afdruipt helpt nog
een extra handje mee om haar
groep verguizers groter te ma
ken.
In Galerie PloemP exposeert
Marjan Veenman samen met de
edelsmid Hans Karreman en de
fotograaf Edwin Slagboom. Ge
durende de tentoonstelling be
staat de mogelijkheid om in te
tekenen op een in beperkte op
laag verschijnend kleurenaffiche
van een van Marjans schilde
rijen. Een bundel met zwart-wit
foto's van haar werk, onder
steunt door gedichten van Henk
van Leeuwen is eveneens te be
stellen.
De expositie in PloemP. Oude
Delft 140 duurt tot en met 19
augustus; maandag en dinsdag
is de galerie gesloten, terwiji hij
van woensdags tot en met zon
dags geopend is van 22 tot 17
uur.
SCHIEDAM - Het naar bene
den vallen van een betonplaat
die een ton woog - is op het
bouwterrein van Muwi aan de
's-Graveiandseweg wonderwel
goed afgelopen De 26-jange
Rotterdamse bouwvakker Goe
deren kreeg deze betonnen plaat
op zijn voet en raakte enigszins
bekneld
Toen de voet bevnjd was
bieek dat de man slechts enkeke
middenvoetsbeentjes gebroken
had De GG& GD vervoerde
hem naar het Rotterdamse Smt
Claraziekenhuis, waarvandaan
hij na behandeling naar huis
mocht gaan
HOOGSTRAAT 10 - SCHIEDAM - TELEFOON 269737
Ook voor stoffen en garens uw juiste adres
Inruil en betatirigssemce - Reparatie aan atie merken
Alle bekende
merken zoals
Husqvarna Eina
Bernina
Lewenstem,
Anker, Vesta.
SCHIEDAM - Inbreken zijn
enn geslaagd" in de kantine van
de sportclub Hermes te komen
door een ruit in te slaan en een
andere ruit uit de sponningen te
haien Eenmaal bmen ontdekten
de mbrekers een radio, een
bandrecorder met versterker en
een grote hoeveelheid sigaretten
Dit geheel werd, tezamen met
een bedragje van ƒ50 aan klem-
geld goed genoeg bevonden en
meegenomen. De totale schade
loopt tegen de tweeduizend gul
den.
In de museumkelder van het
patncierspand Parklaan 14-16
toont conservator P. L H Cras-
born deze smokkeitrofeeen met
koei welbehagen Er schuilt iets
m zijn bhk van „Ze zijn ons
natuurlijk vaak te slim af. maar
soms hebben we ze toch mooi te
grazen".
En dan toont hij een op de
kant opengezaagde cent waarin
opium (in de vitrine 'waspoeder)
werd gesmokkeld. Of het be
roemde, op Schiphol ontdekte,
Chinese kamerscherm dat dub
belwandig bleek en voi met hasj
zat. En wat te denker van de
uitgeholde statenbijbel, haarzui-
ver „geopereerd" bij het boek
Genesis ter plekke waar be
schreven wordt hoe Abraham
zijn zoon Izaak besnijdt.
Hoe komt de douane achter
deze geheime bergplaatsen? P.
L H Crasborn zegt dat ze er
natuurlijk fijne neuzen voor
hebben gekregen maar dat het
toch ook wel vaak toevalstref
fers zijn. Zo viel er in een bui
tenlands restauratierijtuig een
dienblad om. Het blad had een
dubbele bodem Die schoot los
en een glinsterende waterval
van Zwitserse horloges kletterde
over de vloer
„Ook hier weei", glimlacht P.
L H Crasborn, de dubbele bo
dem' Die is zo oud als het
smokkelen zelve. Je vindt ze 111
koffers, m autovloeren. in olie
kannen Iedere douane-beambte
is extra-gespitst op dubbele bo
dems".
Maar waar moet hij al met op
gespitst zijn? Een kind speeit
met een teddybeer en dat dmg
zit vol met smokkelwaar. Een
oud dametje zit te breien, twee
knotjes wol op de schoot. Beste
knotjes met heel weinig wol en
een ziel van tabak.
Twee thema's biedt de gere
noveerde smokkelafdeling: tus
sen Nederland en België en de
„hausse" m de smokkel van
drugs na - wat Crasborn noemt
- „het ontstaan van de Vrijstaat
Amsterdam met z'n Vondel
park".
't Is duidelijk; met de zuider
buren hebben onze smokkelaars
altijd goede zaken gedaan. Om
dat de Nederlandse regering na
de Eerste Wereldoorlog door be
lastingheffingen onze betalings
balans in evenwicht probeerde
te krijgen, „haalden" we uit
Belgie tal van goedkope zaken.
Dat was nogal wat: margarine
(„karresmeer" in vaktaal), veel
suiker, sigarettenpapier (in
enorme hoeveelheden), tabak,
zout en zelfs de in ons land een
tijd lang door de fiscus belaste
speelkaarten Naar België
„transporteerden" we vooral na
de oorlog veel roomboter en le
vend vee.
Hoe het met de drugs gegaan
is, kan men o.m, volgen middels
een fotoreportage rond de des
tijds geruchtmakende hasjiesj-
smokkel met het vissersvaartuig
„Lammie" dat met hasj-olie ge
vulde warmwaterkruiken ver
voerde.
De Chinezen hadden (a! héél
lang) een andere methode Zij
verpakten opium tn een lode*
koker die onder het schip werd
meegesleept In Rotterdam aan
gekomen hingen zij die koker
aan een touwtje onder water
aan dukdalven Maar waar is de
Chinees in zijn lange, lange his
torie njet op gekomen?
Schuilt er romantiek in de
smokkel? P L. H. Crasborn
haalt de schouders op; „Ik kom
van de Limburgse grens. Daar
staat de echte smokkelaar per se
met in hoog aanzien. En voor
douaneambtenaren is er 'heel
weinig romantiek wanneer ze op
mogelijk gewapende smokke
laars zitten te wachten. We
kunnen echter wél stellen dat er
bij dit werk meer smokkelaars
dan ambtenaren om het leven
zijn gekomen. Nee, niet door
schieten maar door stommiteiten
van hen zelf".
ZONDAG
KRO-RKK
11.00 Euchar. viering
TELEAC
14.45 Voorl. progr. Werkcn-
gels
NOS
15.00 Olymp. Spelen
18.55 Toer. tips
19.00 Journaal
TROS
19.05 Roman Scandels
20,35 Vrouwen die historie
maakten
21.25 Uit het museum van
de scheppende mens
22.15 Aktua Special
22.45 Journaal
IKON
18.47 Wilde Ganzen
IKON-KRO-RKK
1850 Woord voor woord
NOS
18.55 Ti-ta-tovenaar
19.00 De kinderen van num
mer 47 A
19.25 De wonderbaarlijke
beginjaren van de film
19.50 Studio Sport
20.30 De vrede van Appo
mattox
21.20 Journaal
21,25 Olymp. Spelen
23.00 Journaal.
MAANDAG
NOS
17.00 Samenvatting Olympi
sche Slotceremonie in
Montreal
DUITSLAND 1
1130 Intermezzo 19.15 Akt. 19.50 Kurz vor
8 20.00 Journaal en weerbericht 20.15 ca
300 Olymp Spelen (21.45-22.00 Journaal en
weerbericht Aansluitend Lottogetallen
Daarna Das Wort zum Sonntag
DUITSLAND II
18 00 Kung Fu 18.55 Mamzelmannchen
19.00 Journaal 19J0 Hitparade 20.15 Quo
Vadts (21.45-21.50 Journaal) 23.00 Muziek
programma 0.00 Journaal
DUITSLAND III
1945 Nieuws uit Noordrijnland-Westfa-
len. 20.00 Journaal en weerbericht 20.15 Die
Onedin-Line Aansluitend- Die Abenteuer
der Shadoks 2105-22.3$ Sie wohnen ohne
Sonne, film.
BELGIE NEDERLANDS
18.55 Disneyland. 19,40 Med, 1V45 Jour
naal 20.15 Brasil Tropical 21.05 Mysterieu
ze verhalen 21.30 Olymp Spelen 22.40
Journaal 22^0-0.10 Olymp. Spelen
ZONDAG
DUITSLAND I
15.00 Die Schatzinsel, film 16.30 Berlin
Tattoo 1975 17.25 Little house on the prai
rie. tv-seri?. 11.15 Joum. 18.18 Film over de
Duitse musicus Cer. ir*. Muench, die m
Mexico woont 19.00 Sport 19.30 Reportages
van buitenlandse korrespondenten 20 00
Joum en weerbericht 20.15 Der Haupt-
mann von Koepertick, tv-spel 22.15 Film
over Bangkok 23 00-23 05 Journaal en
weerbericht
DUITSLAND II
14.15 Strandpiraten, avonturenfilm. 14 40
%rerhalen over drie kleine zwaantjes. 15.05
Reportage 15.35 Joum 15.40 Aktie Zorgen
kind. 15,45 The .ittlest Rebel. Amerikaanse
speelfilm 17.00 Journ 17.02 Sport. 19.00
Joum. 19.10 Bonner Perspektjven. 19.30
Olympische Spelen 20.00 Un amour qui ne
finit pas, film. 21.05 Olympische Spelen
1.50-3.30 Slotceremonie Olympische Spelen.
DUITSLAND III
1945 Tele-Gramme en sport Nieuws uit
Noordrijnland-Westfalen 20.00 Journ en
weerbericht 20.15 The Onedin Line, tv-se-
ne. 2105-2235 III nach neun, live-uitzen-
dng
BELGIE NEDERLANDS
18 00 Folklorefestival van Middelkerke
16 45 Het spook van Monmkeneiland
jeugdfilmsene. 17.00-18.30 Concert 18.45
Barbapapa 18.50 Het Amerika van Aüstair
Cooke. documentaire serie. 19.40 Mededelin
gen. 19.45 Journ 20.15 Operettemelodieen
20.30 Olympische Spelen 22 00 Journ
22.10-030 Olvmpische Spelen
GOLFLENGTEN: HHv. I 298 m. FM Lo-
pik 92.6. Goes 87.85; HHv. 11 402 m. FM al
leen na 17 uur. Loplk 98 9 Goes 99 8; Hilv
III- 445 m FM Loplk 96.8. Goes 95 0; Hilv
I> alleen FM Lopik 81.9. Goes 998
