Na vier weken werken in Engeland
5
Meldkamer
staat niet
machteloos
bij stank
bij de
Koffiepot
COIOP
cfafèent
Uzêff
't Heilige Geesthuis
I
mm*.
schiedam-extra
DONDERDAG 26 OKTOBER 1978/PAGINA 3
ZES WERKENDE jonge
ren van Wilton Felje-
noord en zes uit Engeland
en Schotland hebben de
afgelopen twee maanden
deelgenomen aan een uit
wisselingsprogramma
van Wilton Feljenoord,
Merseyside Training
Council te Liverpool^ East
Kiibridgeand District
Engineering Group Trai
ning Association Ltd. en,
het Ministerie van Onder
wijs en Wetenschappen.
Dit uitwisselingspro
gramma vond voor de
zesde keer plaats.
Theo Kloosterman (20)
was één van die WF- jon
geren. Van half augustus
tot half september trok
hij met Graham T. Kee-
nan op en daarna werkte
hij vier weken bij H.H.
Robertson Ltd. in Elsmere
Port (ten zuiden van Li
verpool aan de andere
kant van de rivier de
Mersey). Alhoewel hij zelf
scheepsmetaalbewerker
is, werkte hij er ais elek
tricien. Daardoor kreeg
hij een goede kans het ge
hele bedrijf te zien. Onze
verslaggever DICK VAN
DER LUGT sprak met
hem.
SCHIEDAM - „Ik heb een hoop gezeur met de vak
beweging gezien. Er wordt op alle slakken zout gelegd
eh een afdeling wordt zo voor een uur plat gelegd. Op
een gegeven moment gebeurde het, dat iemand om
kwart over acht, zijn thee nog niet op had. Er wordt
daar elke ochtend voor het werk thee gedronken. De
baas stuurde hem naar zijn werk. Prompt ging de hele
zaak plat en het moest eerst worden uitgepraat. Dat
zijn wel dingen die opvallen. Het kwam bij mij een
beetje vreemd over. Een andere jongen werkte op een
scheepswerf en daar was het nog erger. Er ging geen
dag voorbij of een afdeling staakte wel."
Theo Kloosterman: „Een bedrijfsafdeling wordt zo vooreen uur platgelegd.'
Demarcation
Belevenis
Minder luxueus
SMOG. Er zijn mensen
die er werkelijk dood
ziek van worden. Qok
Schiedam wordt er wel
eens door geteisterd. Als.
de wind gaat liggen en
de mist lang blijft han
genis het mis. Veel
mensen grijpen dan
naar de telefoon om hun
klacht door te geven aan
de Centrale Meld- en
Regelkamer. In de hoop
dat het zal helpen en dat
er wat minder stank zal
komen. Sommigen kre
gen de indruk, dat er bij
deze kamer meer te mel
den is, dan er te regelen
is.
Niet meer zo erg als
vroeger, dat is waar.
Maar wel genoeg om het
idee te krijgen, dat de
industrie gewoon haar
gang blijft gaan.
Wat doet die meldkamer
van Rijnmond nu pre
cies? Heeft deze dienst
bevoegdheden en func
tioneert het allemaal
wel zoals het hoort? Als
er minder klachten bin
nenkomen dan enkele
jaren terug, betekent dat
dan dat de lucht schoner
is?
Of zijn de mensen het
zat steeds maar te bellen
zonder direct merkbaar
resultaat? Voor een ant
woord op deze vragen
spraken we met de heren
Eggink en Ruseier, res
pectievelijk hoofd van
de buitendienst en hoofd
van de meldkamer.
(Van onze medewerker ROB KRABBEN)
IN het voorjaar van 1967 werd de Centrale Meld- en
Regelkamer Rijnmond in het leven geroepen. De opzet
Was een punt te hebben waar klachten over stank en
lawaai gedeponeerd konden worden. Wettelijke be
voegdheden voor de ambtenaren van de meldkamer
waren er niet; het zoeken naar de oorzaak van stank of
lawaai bleef dan ook vaak zonder resultaat.
Mentaliteitsverandering
Zichtbare uitworp van af volgassen is er genoeg. De kans op stank wordt groter als
de rook door de mist niet meer te zien is.
Smog
wÊMrnm
De Koffiepot, een ongedwongen gezellig koffie-
huisje met een eenvoudig, doch met zorg bereid
menu.
Bij COOP hebben de klanten
het samen te vertellen. En ver
der is er niemand aan wie
COOP rekening en verantwoor
ding hoeft af te leggen.
jr:
V
Twee fragmenten uit de plattegrond van Schie
dam van Jacques de Gheijn (1598).
Het HEILIGE Geesthuis
stond ten noorden van de
Schie, vlakbij het Raam. Het
werd gebruikt door lieden,
die „Heilige Geestmeesters"
werden genoemd. Zij beheer
den de middeleeuwse armen
zorg, de zgn. „Tafel van de
Heilige Geest" Hun naam
doet misschien vermoeden
dat het om een kerkelijke
liefdadigheidsinstantie ging,
maar dat was helemaal niet
het geval. Iedere Schiedam
mer die arm was kon bij hen
terecht, of hij nu regelmatig
'in de kerk kwam of niet.
De Heiiige Geestmeesters
hadden de zorg voor de ar
men die thuis zaten en moei
lijk weg konden, bovendien
leverden zij een bijdrage in
de uitkering die de armen,
die in tehuizen of gestichten
woondenkregen.
Het centrum van hun bezig
heden was het Heilige Geest
huis waar zij vermoedelijk
hun goederen en levensmid
delen opsloegen en deze din
gen uitdeelden aan de hulp
behoevenden van de stad.
Juist omdat de werkzaamhe
den van de Heilige Geest
meesters niet dat specifiek
kerkeklijke tintje hadden,
vond deze instelling niet haar
met de
mg gezien
Theo Kloosterman, net terug
uit Elsmere Port, is één van de
zes WUton-Fijenoord jongeren,
die mee mochten doen aan een
uitwisselingsprogramma tussen
WF, afdeling vorming en oplei
dingen en soortgelijke onder
wijsinstellingen in Engeland en
Schotland. Hij werkt sinds
augustus vorig jaar als scheeps
bouwer op de nieuwbouwafde-
ling van WF en volgt 's avonds
de M.T.S.
In Engeland werkte hij bij H.
H. Robertson, een Amerikaans
bedrijf, dat metalen gevel- en
dakplaten maakt. Het bedrijf
biedt werk aan achthonderd
man en heeft ook een vestiging
in ons land.
„Ik heb als elektricien het hele
bedrijf doorgewandeld en het
productieproces goed kunnen
volgen. Ik heb meegeholpen met
motoren verwisselen, testen en
proefdraaien", vertelt hij. „Ik
vond het een vrij modem be
drijf, maai" de buurt waarin het
staat heeft hard een verfje no
dig. Dat was een slecht onder
houden wijk; vergelijkbaar met
de brandersbuurt bij ons. Ook in
Liverpool heb je hele wijken, die
een oude troep zijn. Zij zeggen,
dat dat komt, omdat er in de
oorlog niets gebombardeerd is."
„Het bedijfsgebouw is zes jaar
geleden neergezet. De machines
worden goed bijgehouden. Het is
daar helemaal lopende-band-
werk. Je hebt vier banen met
achter elkaar allerlei persen en
walsen, waarde platen doorheen
lopen.
Het is mij opgevallen, dat er
-een groot verschil wordt ge-
1 maakt tussen bij voorbeeld een
houtbewerker en een bankwer
ker. Die mogen niets van el-
kaars werk overnemen. Hun
werkzaamheden zijn heel erg
gescheiden en er wordt fel opge
let
Als elektricien mocht ik wel
proefdraaien met een machine,
maar niet een tandrad verwisse
len. Ik mocht wel de bedrading
losmaken, hijsogen indraaien en
kettingen insteken, maar niet de
machine transporteren. Daar
moest iemand anders voor ko
men.
Als het licht kapot is, moet de
elektricien een nieuw bolletje
indraaien. Dat mag niemand an
ders doen. Er. dat kan wel zo'n
uur duren. Dat noemen ze „de
marcation". Het Komt erg over
dreven over. Het wordt iets min
der, maar als buitenlander valt
het erg op. Robertson is een mo
dem bedrijf, maar in echte En
gelse bedrijven is het nog erger.
Toen Graham in Nederland
was en bij WF werkte, viel het
hem op dat wij van alles deden.
Hij liep mee met een elektricien.
Die zei op een gegeven moment
tegen hem; „Ik ga even mijn
lasspullen halen." Graham
dacht, dat hij een lasser ging ha
len. Daar heeft hij het hele da
gen over gehad.
Hij zei, dat hij zo'n manier van
werken wel een goede zaak
vond. Maar hij stond er in het
begin heel vreemd tegenover. In
Engeland beginnen ze overigens
wel te beseffen, dat het die kant
uitmoet"
Behalve dat Theo en de ande
ren bij een bedrijf werkten,
maakten ze ook een aantal ex
cursies. Er werden bezoeken ge
bracht aan de atoomcentrale
'Transfynydd Nuclear Power
Station in Wales, de., moderne
kolenmijn Parkside Colliery,
Blackpool en het Blackpool Col
lege of Technology and Art en de
stad Liverpool. Ook de Engelse
gastheren vergezelden hen op-
die tochtjes.
Uiteraard heeft Theo als
Ajax-fan ook diverse voetbal
wedstrijden in Liverpool gezien.
„Een belevenis apart", zegt hij.
„Ik heb heel gewone wedstrijden
gezien, maar een sfeer dat er
was. Die kom je hier niet tegen.
Er werd negentig minuten ach
ter elkaar gezongen. Van vecht
partijen en vernielingen heb ik
niets gemerkt"
Heeft Theo als „uitwisselaar"
nu een beter beeld van Engeland
gekregen dan de doorsnee toe
rist?
Theo: „Ik heb andere dingen
gezien; meer het doorsnee En
gelse leven. Ik ben met de Engel
sen meegegaan naar kleine
dorpjes en ze hebben me de
mooie plekjes laten zien. We zijn
een dag wezen kanoën en we
rijn naar een ijsbaan geweest.
Daar kom je met echt Engelse
jongelui in contact.
Ik zou misschien wel willen
wonen in Engeland. Maar wer
ken? De omstandigheden zijn
hier prettige: dan daar. Ik ben
niet zo enthousiast, dat ik daar
een baan zou willen hebben. Op
school heb ik Engels gehad,
maar wat ze in Liverpool praten,
daar is geen touw aan vast te
knopen. Op het bedrijf werd er
wel rekening mee gehouden. Te
gen mij praatten ze wat langza
mer, maar onder elkaar ge
bruikten ze het Liverpools dia
lect"
Heeft de Nederlandse arbeider
het beter dan zijn Engelse colle
ga?
Theo: „De levensomstandighe
den zijn hier beter. We verdie
nen meer. De kleding is daar
goedkoop: acht gulden voor een
overhemd, dat soort prijzen. Het
hele leven in Engeland is voor
ons vreselijk goedkoop. Zij ver
dienen minder dan wij. Zij von
den het hier duur en ze hebben
maar weinig spullen gekocht
terwijl ik met twee koffers daar
naar toe ben gegaan en met drie
ben teruggekomen.
Ze richten hun huizen op een
heel andere manier in. Minder
luxueus. Toen Graham bij ons
de woonkamer binnenstapte,
was hij heel verbaasd. Maar het
hele gezin zit daar wel drie a
vier avonden per week in de
pub. Er wordt meer buitenshuis
geleefd. De Engelsen zijn erg
Engels-minded. Buy good, by
British wordt aangemoedigd.
Wij laten ons niet met een
kluitje het riet
In 1972 kwam daar enige ver
andering in. De Wet op de
Luchtverontreiniging werd aan
vaard. De provincie Zuid-Hol
land delegeerde veel van haar
uitvoerende taken naar de meld
kamer en veel gemeenten volg
den met hun bevoegdheden in
zake de hinderwet. Tegelijker
tijd kregen de „snuffelaars" van
Rijnmond juridisch wat meer
armslag. Het meest belangrijke
was dat men toegang kreeg tot
bedrijven en bedrijfsgegevens..
Dat daardoor nogal eens wrij
ving met de bedrijven ontstond
is duidelijk. Directie en perso
neel beschouwden de ambtena
ren van de meidkamer als ge
vaarlijke indringers en probeer
den hen nogal eens meteen
kluitje in het riet te sturen. Is
dat nu veranderd? De heer Eg-
gink vindt van wel. Hij zegt: „De
mensen die onze 'uitrukdienst*
vormen worden gerecruteerd uit
het personeel van onze vergun
ningen-afdeling. Het zijn dus al
lemaal mensen die er het nodige
vanaf weten. Ze hebben alle
maal enkele bedrijven als spe
cialiteit en weten dus precies
wat er daar aan de hand kan
rijn. Zo ontdekte men bij die be
drijven ai gauw dat wij ons niet
met een kluitje in het riet laten
sturen".
Inmiddels Is het ook duidelijk
geworden dat er bij de directies
van de grote industrieën een an
dere houding is gegroeid. Eg-
gink: „laten we bijvoorbeeld
Shell eens nemen. Dat is een
voor Vlaardingen erg belangrijk
bedrijf als het om luchtveront
reiniging gaat Vroeger waren
de contacten daarmee erg slecht
Ze probeerden ons uren voor de
poort te laten staan. Maar dat is
inmiddels helemaal veranderd.
Als wij nu gegevens over stank
naar de Shell doorbellen, dan
zetten zij onze boodschap op een
magneetband en sturen die naar
hun 41 controle-kamers. Aan de
hand van instructies gaat het
personeel op zoek naar de moge
lijke oorzaak".
Ook de houding van het perso
neel is veranderd. Dat is gaan
inzien dat de mannen van Rijn
mond niet zozeer een bedreiging
als eerder een bescherming vor
men. Eggink: „Het personeel be
seft nu heel goed dat het thuis
vrouw en kinderen heeft zitten,
die wel eens last van de stank
zouden kunnen hebben. Dat is
één factor. Een andere is dat
grote bedrijven speciale milieu
trainingsprogramma's hebben
opgesteld. We rijn nu zover dat
het al gebeurt dat het personeel,
als het een fout heeft gemaakt
die overlast kan veroorzaken,
dat meldt. Ook als ze weten dat
er straffen op kunnen volgen".
Eggink zegt heel goed te besef
fen dat de huidige situatie nog
steeds niet ideaal is. Maar ook
zonder die vrijwillige medewer
king van de rijde van de indus
trie kan er veel gedaan worden
en is de oorzaak van stank- of
lawaaioverlast vaak te achter
halen. Dat is echter wel wat
moeilijker en het kost zeker
meer tijd. Daarom is het zaak,
aldus Eggin de industrie aan
nauwe banden te houden. Wat
nu nog op basis van vrijwillig
heid gebeurt moet straks als
verplichtingindevergunningordei
nog een reden. Het werkt name
lijk concurrentie-vervalsend als
het ene bedrijf bij alarmfase
drie een hele fabriek stil legt en
het andere - soortgelijke - be
drijf gewoon door draait. Ook
daarom moet alle industrie op
één lijn gebracht worden.
De meeste overlast wordt ver
oorzaakt in de maanden septem
ber en oktober. De weersom
standigheden veroorzaken dan
vaak de beruchte smog-ver-
schijnselen die heel wat mensen
naar de telefoon doen grijpen.
Het hoofd van de meldkamer,
de heer Ruseier: „Wij hebben
van alle bedrijven een opgave
van de maatregelen die rij kun
nen nemen. Veel gebeurt vrij
willig, maar zoals gezegd probe
ren wij dat dan weer in de ver
gunning op te laten nemen, zo
dat we de bedrijven er ook aan
kunnen houden. Is er dan zo'n
alarmcode uitgegaan, dan gaat
onze uitrukdienst controleren of
er ook inderdaad maatregelen
worden genomen.
Ruseier ts er van overtuigd dat
de door de industrie veroorzaak-'
te hinder de laatste jaren ver
minderd is. Veel bedrijven zijn
van het draaien op olie overge
gaan op gas, dat veel schoner is.
Bovendien worden afvaigassen
tegenwoordig veelal elders in
het produktieproces opnieuw
gebruikt. Maar van nog groter
invloed zal zijn het feit dat de
industrie ten gevolge van de
slechte economische situatie
lang niet op volle toeren draait.
Niet alleen is daardoor de uit
worp van afvaigassen veel ge-
ringer, er is ook meer tijd voor
het uitvoeren van onderhoud en
reparaties, waardoor de kans op
incidenten kleiner wordt
Ruseier: „Ik denk dat dit de
werkelijke oorzaken va de da
ling van het aantal klachten
rijn. Ik geloof niet In klaagmoe-
heid. Het is trouwens ook zb dat
het aantal klachten zich de laat
ste drie jaar stabiliseert. En het
aantal klachten per incident
blijft gelijk. Daaruit kun je con
cluderen dat als er al een klaag-
moeheid bestaat, deze niet de
voornaamste oorzaak van het
verminderde aantal klachten
hoeft te rijn".
Om wat meer zekerheid over
kiaagmoeheid en een beter in
richt in het verband tussen
klachten en de gegevens van de
Dienst Centraal Milieubeheer
Rijnmond te krijgen, hebben
1000 klagers een enquêteformu
lier toegestuurd gekregen. Het
hele pakket antwoorden, onge
veer 600 formulieren, gaat nu
naar een socioloog.
De enquête zal onder meer
antwoord moeten geven op de
vraag: Wat is een klacht waard?
Het kan best zo zijn dat iemand
belt omdat hij zojuist ruzie met
z'n vrouw heeftgehadendaar-
door die stank net te veel vinat,
terwijl hij anders nooit geklaagd
zou hebben. Ook dit soort gege
vens wil men bij Rijnmond
graag hebben.
Niet alleen om meer zekerheid
over kiaagmoeheid te krijgen,
maar vooral ook omdat men
hoopt mede door dit onderzoek
in de toekomst overlast sneller
en efficiënter te kunnen bestrij
den. Ëen aantoonbare samen
hang tussen de gegevens van de
Dienst Milieubeheer en het aan
tal en de aard van de klachten
maakt voorspelbaar wanneer er
klachten zullen komen. Wellicht
dat in de toekomst dan de snuf
felaar al op pad is voor e eerste
melding binnenkomt.
Van een onzer verslaggevers
SCHIEDAM - De Koffiepot
aan dc Hoogstraat is voor de
verwende koffieliefhebber
een geliefd verblijfsoord.
Tussen het winketen door
kan het geen kwaad eens
binnen te lopen en een keuze
te maken uit de verschillende
soorten koffie die de koffie
bar te bieden heeft: espresso,
capucino, irish coffee of
kloosterkoffie, dat is koffie
met likeur. Desgewenst kan
daar een stukje appelgebak
bij. Eten kan in de Koffiepot
ook, anders zou het niet in
deze rubriek thuishoren.
Vooreen eenvoudige lunch
biedt de menukaart aardig
wat mogelijkheden, én ook de
portemonnee. Want voor een
tientje kom je al een heel
eind.
Soep, broodjes, hamburgers,
tosti's en zelfs een zigeuner
spies staan op het menu. Een
soort specialiteit is de pizza
burger. een combinatie van
een broodje hamburger met
ham, kaas en ansjovis. Voor
degenen die het niet bij kof
fie en broodjes alleen willen
houden staan allerlei sterke
dranken ter beschikking,
waarondereen 40-tal likeu
ren. Zelfs een Chinese hage-
disscnlikeur is te krijgen!
De Koffiepot wordt geleid
door twee eigenaren, de heer
Kleinekoort en de heer Van
Slobbe. „Tien jaar geleden
begonnen wij hier op de
Hoogstraat de koffiebar",
zegt de heer Kleinekoort.
„Om de beurt staan we in de
keuken. Druk is het hier
vooral in de weekends, maar
zeker ook in de lunchpauze,
want niet alleen winkelende
huisvrouwen komen binnen.
Winkel- en kantoorpersoneel
komt hier geregeld lunchen."
De Koffiepot is in maart van
dit jaar helemaal verbouwd.
De tafels en stoelen zijn van
blank edelhout en gebouwd
in de Weense Thonet-stijl.
„Blank hout hebben we ge
bruikt, omdat donkerruin
hout zo'n gemaakt „bruin
café effect" geeft," zegt de
heer Kleinekoort. De inrich
ting is, door gebruikmaking
van dat blanke hout tegen
een muur .van licht-rood
bruine stenen inderdaad
ongedwongen gezellig. Het is
niet overdreven te zeggen dat
de kok van een gewone ham-
burger een delicatesse kan
maken!
SJmSra
xfzX*** sffnr
8. den pocien
ïfeSouftfecten
jJet treft (tutje
4x.(ut Gaaftjjn
JilttOude maruten Hujjs
G, firt Canutrtt vm Ciii
fxtijftjfif Gngfr £*j.
at Gotifjirt
as eru'us^pm
t.tu'ffyjc '4-, ftn dam
JS. 4e ieüivtjrrati
einde, toen in 1572 de Refor
matie kwam. Veel kerkelijke
liefdadigheidsinstanties en
kioosters werden toen door
het stadsbestuur in beslag
genomen, of zij nu wel of niet
door Beeldenstormers waren
verwoest. Sommige gebou-
wen werden ook wel aan de
Hervormden toegewezen.
De Heilige Geest bleef echter
gewoon bestaan, tot het in
1604 opging in het in dat jaar
gestichte Weeshuis, waar ik
in de toekomst ook een arti
kel aan hoop te kunnen wij
den.
HENRIETTE
VAN ALDERWERELT
;.i
.•I
hfrf«» Ift
