VOS-vrouwen leren door
De aardewerk
fabriek van
Arend Klos
M-
óTiTOT
Lampion-
optocht in
Schiedam-
Noord
Autoruit stuk..
helpt Udirekt!
.010-377588
ERTAN
BON VOOR 2 WEKEN
GRATIS HET VRIJE VOLK
SCHIEDAM EXTRA
Donderdag 17 april 19801
l
Rollenspel
Inbouw Zonnedaken
Hoofdredacteur Herman Wigbold, Kantoor: Hoogstraat 76. Schiedam. Tel. 26 87 98 of 26 52 05
SCHIEDAM - Enkele
honderden vrouwen in
Schiedam hebben zich
de laatste jaren beter
kunnen oriënteren in de
samenleving.* Na het
Jaar van de Vrouw in
1975 waren het vooral
politieke partijen, gesti
muleerd door particu-
lieren, die zich voor
vrouwen gingen inzet-
ten. Want vele vrouwen
bleken in een verdom-
hoekje te zitten. Ook in
Schiêdam ontstonden er
vele vrouwengroepen.
De Vrouwen Oriënte
ren zich in de Samenle
ving is daar een voor
beeld van. De VOS or
ganiseerde de afgelopen
drie jaar regelmatig
cursussen voor vrou
wen. Voor vijfentwintig
gulden worden twaalf
cursusochtenden gege
ven. Vooral bedoeld
voor vrouwen die wei
nig kansen hebben, om
ze uit hun isolement te
halen en ze vooral bij te
staan als ze financiële
problemen hebben.
Verleden jaar eindig
den enkele VOS groe
pen, in Schiedam-Zuid
en in Groenoord. De
.deelneemsters aan de
cursus hadden het ech
ter zo goed gevonden,
dat ze besloten om als
groep een VOS-vervolg
cursus te gaan volgen.
Onze medewerkster
MARJAN MEIJER kon
twee VOS-vervolg och
tenden in de Gorzen
meedraaien. Samen met
de deelneemsters aan
die vervolg-groep
praatte zij over de rela
tie arts-patiënt. Dat
was één van de onder-*
werpen waar de vrou
wen tijdens hun eerste
gewone VOS-cursus
niet toe gekomen waren.
Dr. Christa van der Heide: In het echt moet de arts
ook rustgevend zijn en veel geduld kunnen hebben.
SCHIEDAM - „We we
ten zelf zo verschrikkelijk
weinig over ons lichaam."
Dat was één van de con
clusies die de vrouwen
van de VOS-vervolg
«trókken uit twee ochten-
2den praten over relatie
Jafts-patiënt. Op beide
.Ochtenden werd door
deelneemsters aan de
cursus een rollenspel ge
speeld. Enige terughou
dendheid was er in het
bëgin wel, want eèn ander
persoon spelen is moei
lijk. Vooral als het dan de
rol van een arts is.
De VOS-vervolg vrouwen met in hun midden de echte arts.
Autobedrijf
voor betrouwbare Bovag
Van een onzer
verslaggeefsters
SCHIEDAM - De
Werkgroep Jeugdwerk
zal voor de kinderen in
Schiedam-Noord een
lampionoptocht organise
ren. Omdat de gemeente
Schiedam deze keer ervan
heeft afgezien, heeft de
werkgroep de jaarlijkse
traditie ter viering van
haer majesteits verjaar
dag overgenomen.
DagNacht Weekend Ook vrachtauto's
ARAM Autoglasservicè Marges
DeCaiandstr.87 Schiedam
De 18e eeuwse Arend Klos, "plateelbackers-
knecht" van beroep, wilde toendertijd graag een
aardewerkfabriek oprichten. Daar zou hij aar-
derwerk kunnen maken volgens een speciaal,
door hem uitgedacht procédé. Het resultaat van
deze procedure zouden aardewerk potten en
schalen zijn, die bestand waren tegen kokend
water. Zij zouden geschikt zijn om in te koken en
te braden, zonder dat er barsten of scheuren in
kwamen.
Arend Klos bakte vroeger op deze plaats zijn spe-
dale aardewerk P<
Autobedrijf
voor betrouwbare Bovag
UiA T19 NOG "tiorr
'mWffjk m :<m mmmotKMO's
King s Discotheek
Sexfiims huren?;
8 voor 27,50
Voor een hele week!
samen met de donderdagbijlage
Bezorg mij 4 weken Het Vrije Volk, waarvan de
eerste twee weken gratis. Ik betaal dus slechts
f 7,10. Daarna beslis ik of ik abonnee word.
Maak mij maar meteen kwartaal-abonnee.
Ik ontvang Het Vrije Volk eerst twee weken gratis.
Aankruisen wat van toepassing is.
Haam
Adres
Postcode
Woonpiaats.
Völk
'Wij willen
meer o ve: r
ons lichaam weten'
Èen van de deelneemsters
narri' de artscm j! voorbeeldig
vojjr haar rekening.-Veel gela
chen werd er toen vrouwelijke
patiënten jeuk van onder zeiden
te hebben. Gelukkig dat er om
gelachen werd, want voor vele
vjouwen is een probleem als dat
h'eéli vervelend. Om daarvoor
eëritarts aan te klampen werd
door de meeste vrouwen als een
beetje gênant ervaren.
iEnttoch is het een veel voor
kómende kwaal, waarover ge
praat moet worden. Binnen de
VQSrgroep kwamen dan al snel
de-tongen los. Eén van de vrou
wen: „Je voelt- je gauw bang.
Die'[arts staat te veel op een
voetstuk. Je moet je niet laten
afschepen en van te voren zelf
zo.duidelijk mogelijk proberen
uit [te. vinden waar de klachten
ritten. Maar dan merk je al
gaujjv dat de meeste mensen hun
eigen, lichaam niet kennen. Je
moet',zelf eerst leren luisteren
caar.'je eigen lichaam. De pro-
blfinen moet je bovendien dur-
veakenbaar maken aan je arts."
'Dat de arts door de vrouwen
risjöeskundige wordt gezien is
duidelijk. Maar dat de vrouwen
«vanuit gingen dat ze hun li-
dómelijke problemen vanuit
hun; eigen ervaringen moesten
uitleggen, is eveneens een feit
De deelneemsters aan de VOS-
vervolg zijn: Bep van der Stelt,
Bea van Beek, AU Btisscher,
Truus Groenendaal, Marry 't
Hardt, Riet Terlouw, Jo Ouwens-
Muller, Margot Waltman, Ma
rian Kemper, Helene Run ff er,
Fya van Kesteren, Diny Wteg-
man, Jannie van der Ree, Christa
van der Heide en Marjan Meijer.
Heit. rollenspel waar de cur-
susochtend mee begon werd
u°or,ffe meeste vrouwen als zeer
•eerzaam ervaren. Enkele uit-
sPnSKen waren: „Na het spel
t beter loskomen en er veel
(télijker over praten. Want
i|heb je gezien waar je het
werthebt" Een andere mening:
»"<tor:het eerst hebben we daar-
üa echt gepraat over het onder-
ve®rp*Ook als je zelf niet zoveel
gating met artsen hebt gehad,
tijteje je door dat spel echt de
.aties indenken. En in het ge-'
{Wwcdaama kan je je eigen ge-
dabmen goed kwijt"
os de tweede praatoch-
JJjwpyer de relatie arts-patiënt
"jrarnVde Rotterdamse arts
«rasta van der Heide meepra
tte het dagelijks leven werkt
*£9» schoolarts in Nieuwekerk
nlJssel. Weer werd het
•JUepspel gespeeld. Ditmaal
-als arts de echte dokter Van
««felde.
het spel vonden de deel-
neemsters eensgezind dat Chris
ta overkwam als een zeer rust
gevend arts, terwijl dat in de
praktijk nogal eens tegenvalt
Christa van der Heide hier
over: „In de praktijk heb ik ook
veel geduld voor mijn patient
jes. Ik hoef ook helemaal niet
direct een recept te schrijven. Ik
probeer ze eerst een beetje te le
ren kennen. Alhoewel dat, als ik
eerlijk ben, wel tegen kan val
len. Veel patiënten. Lange
wachttijden in de wachtkamer.
Ook heb ik er patiënten bij die
op mijn zenuwen werken. Er
zijn aanstellers bij die je aan
dacht nodig hebben. Die hebben
meestal een enorme branie.
Maar echte klachten zijn niet te
occasions met 3 mnd garantie
v. Devenlerstraat 17 - Tel. 731144
Koopavond geopend
verbergen. Ze proberen de pro
blemen te verbergen, terwijl je
op de gezichten kan zien dat ze
echt met iets zitten."
Ook dr. Van der. Heide stelde
dat de meeste mensen hun eigen
lichaam slecht kennen. „Maar",
aldus*Christa van der Heide, "je
"kunt niet verwachten dat
iemand alles van zichzelf weet
Wij studeren tenslotte niet voor
niets zes jaar lang. Bij patiënten
waar de problemen niet naar.
boven komen neem ik in de re
gel wat meer tijd. Dan maar een
volgende keer weer proberen."
De VOS-vrouwen w'i^en van
de arts weten, hoc - i haar
spreekuur regelt Bij -:nie-
damse huisartsen komt net nog
voor dat spreekuren opgedeeld
zijn in particuliere- en zieken
fonds-spreekuren. De vrouwen
vinden dat eensgezind van een
dorpse mentaliteit getuigen.
Christa: ..Een belangrijk ge
geven is de arts zelf natuurlijk.
Oudere artsen denken anders.
In de verdeling van de spreek
uren is dat te merken. Bij ons
gaat alles op afspraak, een goed
systeem. Van invloed is ook het
aantal patiënten, want het is een
feit dat té weinig artsen met té
véél mensen te maken hebben.
En als je als arts 's ochtends
tientallen patiënten op je
spreekuur krijgt, maakt het er
dat niet makkelijker op."
Dat de Vrouwen Oriënteren
zich in de Samenleving groepe
ringen zijn om de deelneemsters
meer inzicht te geven over wat
er zoal in de wereld gebeurt en
om de vrouwen die meedoen uit
hun isolement te halen, bleek
tijdens de cursus weer duidelijk.
Want ook Dr. Christa van der
Heide had eigenlijk dezelfde
„samenlevingsproblemen" als
de deelneemsters. Zij vertelde
de vrouwen chirurg te willen
worden.
„Maar", zei een teleurgestelde
Christa, „ze willen je als vrouw
gewoon niet hebben. Zelfs de
opleiding kan je niet eens vol
gen. Al zou je chirurg zijn, ze
geven je gewoon geen werk. Ze
geven de voorkeur aan een man.
Het schijnt een echt mannenbe
roep te zijn. Dat vind ik heel
ouderwets. „De vrouwen in de
groep voelden mee met Christa
en voor hen gingen eigenlijk nu
de ogen pas goed open. „Een arts
is eigenlijk ook maar een mens,
met zijn of haar problemen,"
werd er onmiddellijk geopperd.
En een andere opmerking was:
„De wereld wordt nog steeds
door mannen beheerst"
De VOS-vrouwen vonder ten
slotte nog dat er betere voorlich
ting over medicijnen moet ko
men. Eén van hen merkte op:
„Ik zou graag willen weten hoe
het met bijwerkingen zit" Dr.
Christa hierover: „Soms is het
beter voor de psychische ge
steldheid van de mensen dat ze
de bijwerkingen juist niet we
ten. Want mensen gaan zich
gauw dingen in hun hoofd ha
len."
Verder vertelde zij dat er door
•de farmaceutische industrieën
veel winst gemaakt wordt op.
medicijnen. Studenten in de me
dicijnen krijgen tijdens hun
studiejaren vele monsters gratis
toegestuurd. Dat zelfs ook me-,
disch studenten fiks last kunnen
hebben van de inbeelding van
allerlei ziekten tijdens hun stu
die beaamden zij grif.
De vrouwen van de VOS-ver
volg groep vonden dat ze een
stuk wijzer waren geworden tij
dens de twee praatochtenden
over de relatie arts-patiënt
„Uiteindelijk was één van de
laatste optimistische uitspra
ken," werd er vroeger helemaal
niet over gesproken. Dat kan nu
allemaal. Dat we zo weinig van
onszelf en ons lichaam afweten
kan ook veranderen."
De schooljeugd, wonend in de
Woudhoek en Groenoord, is op
29 april, de dag voor koningin
nedag, van harte welkom tussen
20.00 en 20.15 uur. De stoet ver
trekt om 20.30 uur vanaf het deel
van het Bachplem, waar de
markt gehouden wordt.
Deze keer zal er geen muziek
korps voorop lopen omdat de
werkgroep dat niet kan betalen.
Wel is er een geiuidswagen en
een leuke verrassing. De tocht
gaat door Groenoord en Woud-
hoek en duurt ongeveer drie
kwartier. De deelnemers zullen
terugkeren op het Bachplem om
ongeveer 21.15 uur. Iedereen
moet wel zijn/haar eigen lam
pionnetje meenemen. Via de
scholen zal een folder aan de
kinderen uitgereikt worden
waarin precies staat wat er gaat
gebeuren.
E
In augustus 1779 diende
Arend bij het stadsbestuur
een verzoek in om een der
gelijke fabriek te mogen
openen. De vroedschapsle
den namen dit verzoek in
september in behandeling.
Arend Klos had ook om fi
nanciële steun gevraagd,
maar die kreeg hij niet. Wel
kreeg hij een terrein ter be
schikking, gelegerd in de
nabijheid van de Varkens
sluis. Het stadsbestuur deed
dit, omdat men van mening
was dat het welzijn van de
stad zeer gebaat zou zijn bij
de oprichting van een fa
briek.
Arend Klos vond al spoe
dig financiëte steun bij de
Schiedamse ondernemers,
Mr. Joh an Pietat van Bulde
ren en Willem van" Olfen.
Onder hun directie ging
Klos in 1781 aan het werk.
Maar a! gauw had Arend ru
zie met zijn geldschieters,
die hem van plichtsverzuim
en nalatigheid betichtten.
Toch bleef Arend Kios zijn
best doen, met hulp van het
stadsbestuur, die alles deed
om deze nieuwe industrie
kans van slagen te geven.
Toch mocht dit alles niet ba
ten. Arends fabriek liep in
1785 op haar einde. In juli
van dat jaar werd al het
aardewerk in het openbaar
verkocht De hele voorraad
bracht 825 gulden op.
Er zijn maar een paar
stukken bewaard gebleven.
De gemeente Schiedam
heeft nog twee slabakken,
terwijl er nog zes andere
dingen elders in het land
vertoeven. De kwaliteit van
het aarderwerk was niet
hoog. Het kon niet tippen
aan dat van Delft Dat. en
het feit dat men in die tijd
veel Wedgewood-porselein
uit Engeland importeerde,
waren er de oorzaken van
dat Arends fabriek over de
kop ging. Jammer. Het was
echter voor hem misschien
een schrale troost te weten
dat het door die import uit
het buitenland met de hele
Hollandse aardewerkindus
trie in die tijd een beetje
slecht ging...
Henriette van Aiderwerelt
occasions met 3 mnd garantie
v. Devenlerstraat 17 - Tel. 731144
Koopavond geopend
(onder de Amsteibronj
Baly, Dam 5a. Schiedam.
Tel. 010-267126.
G«op#ncJ v. 10-10 u. Dond. koopavond.
L»g. v«raist.
Stuur de bon volledig ingevuld in een open jp
envelop zonder postzegel aan Het Vrije Volk. f
Antwoordnummer 1579.3000 VB Rotterdam. g
