Jongens bedreigen
bewaker met mes
'Kiss off
Boris
In mei één
verkeersdode
Slang in tuin
OPENING
HET CHINEES INDISCH
RESTAURANT THE
GOLDEN
schiedam
Oorlog
Onderdrukken
lichtvaardig
.H a
Groenvoorziening
Blind
Steun
te SchkKtem Mnmwwia
Opmüngwkoittog vmn 16-6 tot 16-7
16% qp hi girrf/rfai?
ZATERDAG 14 JUNI 1980/HET VRIJE VOLK/PAGINA
Van onze verslaggever BAS VAN BOCHOVE
SCHIEDAM - "We begonnen met vijlen. Dat ging
zo: een stuk ijzer in de bai.Kschroef, een vijl in je han
den en dan op maat van de muziek vijlen. Dat ging een
tijdje goed. maar toen was het afgelopen. Terwijl de
werkmeester een maagverzakking kreeg van woede,
werd er polonaise gelopen en hard gezongen. Er was
ook nog een werkmeester, Herr Klem geheten, met een
paar uitpuilende ogen. Die heette al gauw puiloog, kik
ker en Boris Karlov. Die vent was zo lelijk als zeven
vloeken en stom! En daar moest je het bankwerkers
vak van leren."
„Er brak een rustige tijd aan. Wat gebroken benen, polsen, knellende vingers, hersenschuddingen,
I bloed- en brandblaren. Maar dat is normaal.."
Van een onzer verslaggeefsters
SCHIEDAM - "Jarenlang hebben zij een wijk als
Oost laten verkrotten en nu ineens het toverwoord
•Stadsvernieuwing'. De ISR-regeling houdt eigenlijk
niets in want je blijft toch alles zelf betalen (belasting-
oenten). Zij verdienen er zelfs nog aan. Kijk maar als
je een huisje hebt gekocht dat niet in de plannen past,
dat moet dan gesloopt worden. Zij zetten er dan koop
woningen neer, maar die staan niet op eigen grond
maar op grond in erfpacht Zo verdienen ze er een aar
dig centje bij en ons gemeentebestuur kennende zal
het wel weer jaren duren eer alles rond is, zodat het
geld eigenlijk aan plannenmakerij is opgegaan."
Jaap Steyger: „grootste vloekbeest van Kabelfabnek
Op maandag 16 funi a.$.
zal worden geopand
Groetwlaan 32 DRAGON
Gelegenheid voor afhalen en dineren, 's-middags
speciale lunches, prima keukan met billijke prijzen.
Reservéren mogelijk.
tjka geopend van 11.30-21.30 uur. tel: 010-
'èmèmmm
De memoires van draadtrekker
'Het was 'n vak van bloed,
zweet en tranen
- Aldus een deel uit het door
J Jaap Steyger geschreven boek,
'De Memoires van een draad
trekker.' We zitten tegenover
hem in zijn won.ng aan de Ho-
gebanweg in Schiedam. Htj is 65
jaar en reeds tien jrar afge
keurd. Ook hij heeft zijn tol
moeten betalen voor het zware
werk dat hij heeft gedaan als
draadtrekker bij de Kabelfa-
briek m Delft Een rug die niet
meer wit. Jaap Steyger is een
goede verteller, die zijn boek
heeft opgedragen aan zijn
vrienden en oud-collega's uit de
Trekkerij en Walserij van de
Kabelfabnek. Maar ook aan de
nabestaanden van zijn overle
den collega's. "Want draadtrek
ker zijn wilde zeggen: bloed,
zweet en tranen. Een keihard le
ven. Van de 120 jongens waar
mee ik heb gewerkt zijn er mis
schien 20 m leven en lang niet
allemaal gezond meer," zegt
Jaap Steyger.
Hij kwam m maart 1940 bij de
Nederlandse Kabelfabnek in
dienst na eerst nog bij De Por-
celeyne Fles en bij de Lijmfa-
briek als zoutzuurstoker te heb
ben gewerkt "Maar als je 21
jaar werd moest je eruit Want
dan moest je het volle loon ver
dienen en werd je te duur voor
de heren. Maar toen ik bij de
Kabelfabriek ging werken,
kwam ik meteen bij de bestbe-
talende baas van Nederland te
recht Ik ging van 25 per week
naar 33,60 per week. Nou, dat
was in die tijd een hele stap
vooruit"
Jaap Steyger was nog maar
een maand bij de Kabelfabnek
m dienst of de oorlog brak uit
"Na de meidagen wilde de Ka
belfabnek ons niet meer terug.
Honderdvijftig man op straat
Maar de vakbonden namen dat
niet en zo konden wij dan toch
weer aan het werk." zegt hij.
Uit zijn boek blijkt dat een
gebrek aan koper - waarvan
draad getrokken wordt - het
werk snel stillegde. En toen de
Duitsers ook nog machines gin
gen roven bleef er nog minder
werk te doen. Na een periode
van onderduiken in het bedrijf,
werd Jaap Steyger met nog
tientallen van z'n collega's op
transport gesteld naar Duits
land.
In zijn 80 pagina's dikke boek
zijn veel herinneringen uit die
minder prettige tijd te lezen.
Leuke voorvallen, maar ook
minder leuke. Hij verhaalt
waarom hij is gevlucht en hoe
dat in zijn werk is gegaan. "Ik
moest cihnderkoppen maken
met nog elf anderen. Nou had ik
nummer één en dat nummer
moest ik ook in de koppen slaan
zodat de moffen konden zien
wie dat werk gemaakt had."
"Er waren ook twee Moffen in
onze ploeg. Om een lang verhaal
kort te maken: één van die Mof
fen nummer 12 - mocht mij
niet Toen die bink foute cihn
derkoppen had gemaakt zette
hij er niet nummer 12. zijn num
mer in, maar sloeg een nummer
1 in die foute koppen. Nou. je
begrijpt dat zoiets onder sabota
ge vieL Ik kreeg een tip en ben
Si
Oost moet gaan
navelstaren
Dit citaat is afkomstig uit een
brief van Roel van Dalen, die
hem namens het dagelijks be
stuur van de Bewonerevereni-
jpag Schiedara-Ooct heeft ge
schreven. Het bestuur verwijt
de gemeente dat het in Oost een
grote rotzooi geworden is: „Het
beleid dat het gemeentebestuur
voert is heel erg asociaal" De
bewonersverenlgtng heeft het
over slecht onderhouden stra
ten, pleiner^ vervallen wonin
gen, weinig groen, geen halt toe-
geroepen tegen de leegloop, geen
wijkcentrum, geen beroeps-
tBPêShti&fr ia hei clubhuis, half
opbouwwerk, een asociaal be
leid ten aanzien van bejaarden
en buitenlanders. Ze vindt dat
&000 gezinnen in Oost belazerd
indruk dat de brief zeer licht
vaardig is geschreven. Je kan
niet zinvol praten op deze ma
nier." De wethouder van Ruim
telijke Ordening wijst erop dat
de gemeente juist heel voorzich
tig omgaat met eigenaar-bewo
ners: in stadsvemieuwlngswij-
fcen. «Wij stimuleren het initia
tief om zelf woningen op te
knappen. Het is een zinvolle'
vrijetijdsbesteding en verhoogt
de kwaliteit van oe woning We
laten die woningen ongemoeid
als het enigszins kan. Pas als de
woning wegzakt vanwege de
riearce fundering, zuilen we
proberen een vinger ertussen te
krijgen. Maar niemand zal het
slachtoffer hiervan werden.
Trouwens tot op heden heeft het
zich nauwelijks voorgedaan. Ik
Bil wethouder Zijdeveld ston
den bijna de tranen in de ogen
torn ftU van de brief hoorde:
«Dit «eoct stellingen rite a*
sim i gemotiveerd. Ik heb de
eet le i
stellingen toch kunnen onder
bouwen, Als het ergens gebeurd
is, dan boor ik het grasg. Het ge
meentebestuur wil niemand be
dreigen.
•w1
In West waar sprake was van
de sloop van een blok huizen,
hebben bewoners het voorko
men. want ze reiden gelukkig te
zijn met ren opknapbeurt".
„Aan gemeentewoningen
wordt trouwens geen cent ver
diend. Het is onmogelijk om er
geld aan over te houden want
volgers de wet moeten alle
huurpenningen die over zijn ten
goede komen aan die woningen.
Over de huurverhoging na de
verbetering kan gepraat wor
den, maar het is zeker niet zo
dat de bewoners voor alle kos
ten op zullen draaien. De verbe
teringen worden zwaar gesubsi
dieerd".
Ook de stelling over de riech te
groenvoorziening vindt de wet
houder pikant. „We hebben pas
een grote pteinconstrucUe op het
Van Hoffplein uitgevoerd. Dat
daar grote vernielingen worden
gepleegd, zegt eigenlijk meer
over het functioneren van hef
opbouwwerk. De gemeente
heeft gedaan wat kon in
overeenstemming met de bevo-
ntrawi' ging. Gok w er een
groot plan voor het Marani-
plantsoen. Voor bejaarden zul
len op de hoek Singei/Watt-
straat woningen worden ge
bouwd Er zijn bewoners die er-
tegen hebban geprotesteerd, du»
de bewr versverëniging zou ook
op de hoogte moeten zijn van
dere plannen. Ze zou de stukken
over de stadsvernieuwing erop
na meten lawn. Met zo'n serie
sneren kan ik helemaal niets
doof.
In de brief die gestuurd is
naar B en W, alle partijen en
kranten, komen ook een aantai:
sneren over bet club- en buurt
huiswerk voor, het terrein van
wethouder Posthoorn. «Zo'n
brief draagt beslist niet bij tot
de verbetering van de wijk
Oost, het doel waar zowel de ge
meente als de bewonersvereni
ging voor staat Het vreemde
vind ik ook dat niet het alge
meen. maar het dagelijks be
stuur dere brief heeft geschre
ven".
Wethouder Posthoorn komt
tot vijftien punten die mede on
der rijn hoede in Oost zijn ge
realiseerd of op stapel staan, on
der andere een centraal kruis-
gebouw, een nieuwe kleuter
school. een sportzaal die nu in
aanvraag is bij het ministerie en
een nieuw wijkcentrum. „Het
geen in de Galileistraat gereali
seerd is, noemen wij een wijk
centrum. Dat re daar geen ande
re wtjkgroepen toelaten, kun
nen we niet heipen. Dat ze el
kaar opvreten, daar hebben wij
geen invloed op. Ik moet toege
ven dat drie mensen ontslag
teiëte» sEft&msK van de te -
roepritrachten, maar daar kan
ik niets tegen doen. Het geld
voor die beroepskrachten is er".
J* de opbouwwerker ook al
ovenpannm? De denk dat er
iet» heel andere fout rit in die
wijk Het gaat erom dat mensen
samen iets van de grond tillen.
Ala ik dan zo'n brief lees word
ik ontzettend kwaad. Het wordt
tijd dat die bewonereverenlging
een tijdje gaat navelstaren".
in de nacht met nog vier ande
ren gevlucht"
In Kleef werd het vijftal ge
pakt en teruggebracht naar Ber
lijn. "In Gestapo-gevangenis
Alexanderpïatz hebbe ze m'n
ene oog blind geslagen." Maar
ja, Steyger komt de oorlog ver
der goed door en komt na de be
vrijding wéér bij de Kabelfa
briek te werken. Ook uit die pe
riode wemelt het in zijn boek
van anekdotes, bijnamen, leuke
en minder leuke incidenten.
Maar voor ik bij de Kabelfa
briek taan beginnen, had ik een
moeilijke periode achter de rug.
Ik heb zo'n tic gekregen in
Duitsland, dat ik maar voor me
uit zat te staren. De dokter heeft
meer gelukkig helemaal boven
op geholpen. Ja. en toen weer
naar de Kabelfabnek." Uit zijn
boek: „Er brak een rustige tijd-
aan. Wat gebroken benen, pol
sen, knellende vingers, hersen
schuddingen. bloedblaren. Maar
dat is normaal..." We vragen
Jaap Steyger waarom hij zijn
herinneringen op papier heeft
gezet „Ach, je praat zo wel eens
over je werk. Wat je allemaal
hebt meegemaakt. Toen op een,
dag zei iemand tegen mij: Jaap,'
jongen, jij moet je tevensloop
eens op papter zetten. Nou ben
ik een jongen van een drie-cen-
tenschooitje, en dus helemaal
geenschrijver. Maar die opmer
king heeft me toch aan het den
ken gezet In enkele maanden
heb ik zo ruwweg wat beleve
nissen genoteerd. En toen ik dat
had nagelezen dacht ik: het lijkt
allemaal een beetje opscheppe
rig, maar het is toch allemaal
echt gebeurd.
Tben heb ik de steun ingeroe
pen van de Kabelfabriek. Daar
.hebben ze mijn notities uitgetikt
en er een boekje van gemaakt
Het zijn er niet zo gek veel,
maar het leuke was, dat ik aan
de voltallige direktie van de Ka
belfabriek een exemplaar heb
aangeboden. Er was zelfs een
dominee die mijn boek had gele
ren en die eens met mij wilde
komen praten daarover. Moet je
nagaan: een dominee met Ja--»
Steyger praten. Het groc
vloekbeest van de Kabe.,
briek."
Hij lacht uitbundig en begint
opnieuw te vertellen. Zoals al
eerder gezegd: smakelijk, zeer
smakelijk, alle voorvallen uit
zijn boek. Ik begrijp uit zijn
verhaal dat het leven als draad
trekker zeer hard is geweest
maar dat door de grappen en
grollen en de poetsen die men
bakte in de draadtrekker! j, men
elkaar het harde leven nog
enigszins probeerde te veraan
genamen.
„Zo is het meneer. Het was
hard werken, maar er werd ont
zettend gelachen. Niemand nam
een blad voor zijn mond. Niet
tegen elkaar, maar' zeker ook
niet tegen haas of een chef. Ze
wisten best dat wij hard genoeg
werkten om aan onze prod uk tie
te komen"
(Van een onzer verslaggevers;
SCHIEDAM - Drie jongens
hebben op een bouwterrein aan
de Scheepvaartweg een bewa
ker met een mes bedreigd. De
bewaker had de jongens in de
kraag geval omdat zij bezig wa-
(Van een cmzer verslaggevers)
SCHIEDAM - Bij verkeers
ongevallen in de maand mei is
één dode gevallen. Vorig jaar in
dezelfde maand waren er geen
doden te betreuren. Het aantal
ongevallen is in vergelijking
met vorig jaar mei teruggelo
pen. Toen werden 175 ongeval
len gemeld, dit keer 162. Het
aantal zwaargewonden was de
afgelopen maand vorig jaar 3
en het aantal lichtgewonden
was 17 en dat was vorig jaar mei
nog 27.
ren vernielingen aan te richten
in de daar in aanbouw zijnde
woningen. Toen trok één van de
jongens, de 12-jarige G. de B.
een mes en bedreigde de bewa
ker. Politie heeft het drietal
naast dé B. nog bestaande uit de
15-jarige C.N.K. en M. van P. op
het bureau ingesloten en na een
reprimande aan de ouders over
gedragen.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM - Mevrouw RL P.
ontdekte tot haar verbazing dat
Zich in een emmer in haar tuin
een slang bevond van ongeveer
20 an. De slang werd overge
bracht naar het dierenasiel de
Kargahoeve. Van de eigenaar is
nog niets bekend.
i,
«V*r. W
"Kiss off." is het win
nende onderschrift van
de Stukgoedprijsvraag
van deze maand, de laatste
voorlopig voor de vakantie-
tijd. Winnaar is Frans Vogel
uit de Genestetstraat 25a, Rot
terdam-Spangen. Hij ont
vangt de eerste prijs van
100.-.
Gefeliciteerd Frans! Je kent
het principe: de aanhouder
wint!
De tweede prijs is voor W.
de Heer, Rotterdam, met
."Kort Amerikaans" en voor
mevrouw G. J. van Gorcum.
Rotterdam, met "Kiss me Ka-
te - not in this State." U ont
vangt beiden de helft van
50,-, dus 25,-elk.
De derde prijs van 25,- de
len eveneens twee mensen,
namelijk mevrouwM. Smith
Wesael. Rotterdam. met
H(V)rijverbod" en mevrouw C.
Leewis, Rotterdam, met
"iedere zoen-kost poen!" U
ontvangt beiden 1230,
"Erg moeilijk hoor. deze
keer." zo was de algemene
tendens van de inzenders. En
ik moet eerlijk zeggen, ik had
er ook niet zo snel een onder
schrift voor weten te beden
ken. De volgende keer maar
«en die wat gemakkelijker is,
zullen we maar denken. Trou
wens, dat de vakantietijd
reeds is aangebroken, was ook
ai aan het aantal inzenders te
zien. Deze keer aanzienlijk
minder, dan gewoonlijk.
Het verboden-te-kussen
bordje staat, zoals ik de vorige
keer zei in de Amerikaanse
staat Illinois. Het is daar ge
plaatst bij een spoorwegsta
tionnetje en is bedoeld om
echtparen het kussen te belet
ten. Dit leverde namelijk ge
vaar voor hen op in verband
met aanstormende treinen.
Frans Vogel maakte met
zijn onderschrift "kiss off een
duidelijke woordspeling op de
typisch Amerikaanse uit
drukking: "piss off* (wat zo
veel betekent als "donder opT)
Eervolle vermeldingen zijn
deze keer voor: P. var» der
Linden. Rotterdam, met:
"geen paartijd" - "einde ge
trouwde kom" - "geen ver
zoekplaats" - "echt-paren
verboden" - "geen koppel
baas."
H. 3. WQke, Rotterdam:
"Houdt li pafs tand" - "(s)lip-
gevaar" - "let op tegenlig
gers." A. Bunk. Rotterdam:
"dood-spoor." Paula Boone.
Vlaardingen: "toeten, blazen
en wegwezen!"
Abr. Vermast Rotterdam:
"mondjes maat" (meeroere
inzenders) - "bek vechten" -
"sex tandjes" - "kissingers."
Abr. Vermaat schreef nog aan
mij: "ik vond het deze keer
erg moeilijk, maar wilde per
se nog meedoen. Wens jullie
een prettige vakantie en tot
september dan maar." Dat is
wederzijds wat mij betreft!
Theo Bloem boff, Rotter
dam: "Geld ook voor echtpa
ren."
C. Bulls. Capelle a/d USSEL:
"U nadert de Kijfhoek" -
"kust vrij".
C. Koning, Rotterdam:
Hwee-sulgUeppen-Iek" - "*n
streepje en *n likje."
J. Molendijk, Rotterdam:
"Je kunt ze maar beter in huis
hebben." Mevrouw. D. v. Hel-
den-Wagner, Poortugaai:
"NS. wat maak Je me nou!" -
"nog een kusje en dan: kiss
for your life." Mevrouw De-
Jonge, Ridderkerk: "spoor-
(miss kus)."
J. v. Bennekom, Rotterdam:
."Vooruit Jan, vlug pakken
wat je kan!" P. E. Los, Rotter
dam: "mis-kls" - "kusstop."
G. 3. Aaf jes, Schiedam: "Drie
kus bordjes" - "graag gedaan
bord" (prettige vakantie, ik
zal uw raad opvolgen en pro
beren deze bordjes zoveel mo-1
gelijk te ontwijken).
M. Brok, Nnieuwerkerk a/d
Ussei: "een kus teveel en je
betaalt je scheel." K. Kauff.
mama- Rotterdam: "station
vervallen. "Mevr. V. Egeo,
Rotterdam: "Het is verboden
hier te kussen, anders neemt
de politie ons ertussen."
A. L. Quist-v. Kesferen.
Vlaardingen: "silhouet d*
amour." - "goed ge"must"
toch gekust" M. A. j. vé.
Horst, Hoogvliet:"kussen-
sloop" (meerdere inzenders).
A. AaUrufzen, Lekkerkerk:
"Het zijn niet de Tien Gebo
den, maar drie verboden."
Joris Boddaert, Rotterdam:
"Die krulspelden draag ik al
tijd zo!" R. Klaver, Rotter
dam: "Gezoen kost poen"
Mar. De Jonge. Ridderkerk:
"spooifwegkus)."
C. Nijhuis, Rotterdam:
"Unites States of America, je
naait me steeds in Amerika
(zeemansterm). W. C. Drok-
Hogcnkamp Rotterdam:
"Verboden kussen smaken het
.zoetst." J. v. Nleu weiand. Rot
terdam: "zeg maar dag met je
handje'-" - "geen trijntje bij
het treintje" - "na 100 meter
telefoon!"
T. Briek-v. Eek. Oude Tan-
ge: "af-kiss-bord" (ik weet er
deze keer maar een, moeilijk
hoor! En bedankt voor het
toesturen van de 100,-, de
laatste keer) Graag gedaan!
IL Westdijk. Westmaas:
"weg scheiding" - "mond
dood" - "bord Amerikaans".
Marijke v.d Meyde» Rotter
dam: "kus halte" - doorgaand
verkeer verboden" - "snel
wegr
A-F. Stuip. Melissant: "mijd
Je meidje" - "zóne zonder zoe
nen" - "xoentoos scheiden, doe
dubbel lijden."
Mevr. G. de Reus, Rotter
dam: "verbooien te flik
flooien" - "lik luk lekker, pas
op de Mepper."Mevrouw H J.
de JongJJuhbelding, Rotter
dam-Zuid: "een kusje,
smakkerd, recht op en neer,
maar in de wagen, au wat
doet dat zeer" - "achter cea
verkeersbord verscholen,
werd een stiekmn kusje ge
stolen."
Ja en dan nog *anpater
JA van Gooi, Rotterdam, met
maar liefst weer 379 inzendin
gen. Alleen voor uw grote ga
ve voor woordspelingen zou ik
u al een prijs willen geven. Ia
plaats daarvan wens ook ik u
een prettige vakantie: "Kus-
me-Okate-t»(a)rd" - blaas
kaken" "se*-bonnen i "dis-
kus-sie" - "ult-zonder-rin-
gen" - "tace-to-Iaee" - "De
kus wordt duur betaald" -
"stop-contact" - "berufa-ver-
boten" - "lit-kussen-tjes" -
"grote-ver-zoendag." - "niet
soenen op het zebrapad" -
"spoorweg (in de) overgang -
"een bord voor a*n kop heb
ben" - "mond-op-mood beade
ming - "niet vrijen maar door
rijen."
En tenslotte zoals gebruike
lijk, nog andere enkele sugge
sties van de prijswinnaars:
mevr. Leewis: "anti-slipeu-
surf*. G.J. v. Gorcum: "no
dear, not this field" - "kussen
vent, kost een prent."
M. Smith-Wessel: "Kushal-,
te." W. de Heer: "loslippig"
"mediktn"." Frans Vogel:
"Zebrapad?" - "Kusjeme-
nooT
Dat was Ie weer. Allemaal
een prettige vakantie en tot de
volgende keer!
En voord*
mensen die
het echt niet
kunnen laten, zelfs
Ricf tijdens dm va
kantietijd, heb ik
hier nog een aardi-
ge foto van de bull
dog "Borti**.
Terwijl rij baas
er even het bijltje
bij had neergelegd
ging goeie-ouwe
J3t 1s in «en Am
sterdams cafeetje
even een brandje
blussen.
