p.
J
Ik had
stuk
land
voor
..groente
en rijst
I drinkende arbeiders denken niet
SCHIEDAM BOm
Él' |j
1
010-377588
10BIV0012W1ICEPI
helpt Udirekt!
m*c.
mmmmiwmmmi
ERTAN
De lonen van de schil
ders en de timmerlieden
stegen rond de eeuwwis
seling van ongeveer 12.-
per week in 1899 tot 13.-
a 15.- in 1909. De metse
laars kregen in die jaren
geen loonsverhoging; zij
moesten het met een ver
korting van de arbeids
tijd stellen. Werkten zij
in 189911 a 12 uur per
dag, in 1909. was dat "ge
daald" tot lO'/è uur.
i
Inbou w Zonnedaken
ï-j
Schiedam
Hoofdredacteur Herman Wigbold. Kantoor: Hoogstraat 76, Schiedam. Tel. 26 87 98 of 26 52 05
Extra informatie uit plaats en regiol
Van onze medewerkster CHITRA GAJADIN
SCHIEDAM - Ruim duizend Surinamers wonen in
Schiedam, waarvan het overgrote deel van hindoe-
staanse afkomst is. In de steden waar veel Surinamers
wonen zijn verschillende verenigingen ontstaan die
samen met de welzijnsorganisaties voor Surinamers
vèr schillende activiteiten "op" sociaal-cultureel terrein
op touw zetten. Dé avonden zijii vooral bedoeld om dé
cultuur die de mensen hebben meegenomen intact te
houden. In de eigen centra vinden religieuze bijeen
komsten plaats of worden huwelijken op traditionele
wijze voltrokken.
Henk Oeidairam: "We
willen dat iedereen van de
gelegenheid gebruik
maakt om in het Trefcen
trum kennis te maken."
Rustig
■if».
Het Hindoestaanse gezin Sheombar dat vanuit Suriname naar Nederland kwam.
Sëxfilmis huren?
6 vpór 27,50 -
Voor een hele week!.
JONGE GEBRUIKTE
AUTO'S
AUTOBEDRIJF
Overpeinzen
Gele erwten
Cursussen
m 4
2
ARAM Autoglasservice Marges
Calandstr87 Schiedam
samen met de donderdacjbijlage
Bezorg mij 4 weken Het Vrije Volk, waarvan de
eerste twee weken gratis. Ik betaal dus slechts
f 7,10.Daama beslis ik of ik abonnee word.
Maak mij maar meteen kwartaal-abonnee.
Ik ontvang Het Vrije Volk eerst twee weken gratis.
Aankruisen wat van toepassing is.
Naam
Adres.
Postcode
Woonplaats.
V
1 Volk
Mijn kindei en moesten door
—a**—*
de modder naar de schoolbus'
W.
hier en schreven mij in Surina
me dat ik moest ophouden in het
ri-cf to werken. Je moet weten
dat ik bij Suralco (Surinam Alu
minium Company, een Ameri
kaans bauxietbedrijf) heb ge
werkt Ik verrichtte daar ver
schillende soorten werk en iede
re middag als ik thuis was moest
ik rode stof ophoesten. Ze schre
ven dat het ook beter zou zijn
voor de andere kinderen om in
Nederland op school te zitten.
Dat het leven hier veel beter
voor ons allen zou zijn.
Toen besloot ik om hier te ko
men kijken. Mijn vrouw en zes
kinderen liet ik in Suriname
achter en ik ging inwonen bij
mijn dochter. Na een jaar hier te
hebben gewoond, besloot ik om
hen inderdaad te laten overko
men. In Suriname zouden wij
toch nooit vooruitgaan. Mijn
kinderen wilde ik goed onder-,
wijs laten volgen. We woonden
in Suriname op het platteland,
zonder enige busverbinding met
de stad. Mijn kinderen moesten
iedere ochtend door de modder
lopen met hun schone kleren als
zij naar de hoofdweg gingen
waar een schoolbus reed.
Ik had wel een stuk land,
waar ik rijst en groente ver
bouwde. Het weekend was daar
heus niet om lekker uit te rus
ten. maar om het werk op het
Al vier jaar woont het hindoe-
staanse gezin Sheombar in
Schiedam. Vanaf december wo
nen zij in de Gordonstraat, in
welk huis op een redelijke wijze
kan worden gewoond. Daarvoor
leefden zij driejaar lang met z'n
zessen in een 3-kamerwoning.
De heer S. Sheombar is 53 jaar
oud en vertelt ons waarom hij
indertijd heeft besloten naar
Nederland te gaan.
'Mijn dochter en zoon zaten al
land te doen. - Anders zou ik
nooit1 uitkomen met mijn loon
voor zo'rj' groot gezin. Mijn-
vrouw was toch meer in het
huishouden bezig, en ik kwam
pas om zes uur 's avonds thuis.
De personeelsbus deed er twee
uur over om van Paranam naar
de straat te rijden waar ik
woonde", vertelt de heer
Sheombar.
TV 'p.
L -% -«
1 f.
is
Baly, Dam 5a. Schiedam.^
Tel. 010-267126.
G«op«nd v. 10-18 u. bond, koopavond.
Lég, varaiat.
met Bovag-garantlebewijs
vindt u In de showroom van
Battowtg 27, achur station Schladam
Talafoon «21181-152222
UT OP ADRES
Hij heeft in de jaren dat hij
hier woont geen werk kunnen
vinden, zit samen met zijn
vrouw thuis. Hij wil graag cur
sussen volgen om de Nederland
se maatschappij beter te kunnen
begrijpen en het Nederlands be
ter te Ieren spreken. Hij vindt
het verschrikkelijk dat er voor
Surinamers in Schiedam niets-
gebeurt, dat je nergens naar toe
kan gaan. "Ik vind Schiedam
beter dan Rotterdam, het is hier
rustig, en ik woon hier prettig,
ik kon een huis krijgen in Box
tel, maar dat heb ik geweigerd.
Toch moet je altijd naar Rot
terdam of Den Haag gaan, als je
andere Surinamers wilt ont
moeten of ais je iets uit de Suri-
naam® winkel nodig hebt Als
we nu maar een centrum had
den in Schiedam, waar ik zo nu
en dan naar toe kan gaan in de
hoop een bekende te treffen en
een praatje te maken. Waar we
wekelijks een "havan" kunnen
organiseren. Havan is een reli
gieuze plechtigheid, waarvoor je
in Suriname naar de tempel kon
gaan. We hebben hier geen en
kele ruimte die je voor dat soort
bijeenkomsten kan gebruiken.
Ik kan toch onmogelijk in mijn
huiskamer zoiets organiseren.
Ik zou de grootste problemen
met de buren krijgen. Bij een
kerkdienst moeten veel mensen
aanwezig zijn en moet je een
klein vuurtje maken om in te
offeren".
Het is moeilijk om de vrije
tijd te spenderen zoals een Ne
derlands gezin dat doet. De le
vensgewoonten zijn anders. De
heer Sheombar zegt dat hij in
het weekend soms naar een
park toegaat: "Maar er is nie
mand daar die ik ken en met
wie ik een praatje kan maken.
Als je stil gaat zitten op een
bankje, dan ga je aan dingen
denken waar ik nog nooit aan
heb gedacht. Praten helpt juist
om de problemen waar je mee
zit te vergeten, om te horen hoe
anderen die oplossen".
Hoewel de meeste Surinamers
proberen zich zo goed mogelijk
aan te passen aan de Nederland
se gewoonten en te integreren
kunnen zij moeilijk weerstand
bieden om toch boodschappen te
doen in de Surinaamse winkel.
Mevrouw Sheombar: „Ook al
maak ik de groente klaar op
mijn eigen manier, vind ik toch
dat er iets ontbreekt Misschien
komt het door de trek die je hebt
om dmgen te eten die je van
kindsaf hebt gegeten. Daarom
kopen wij toch veel produkten
in de Surinaamse winkel in Rot-
'erdam. Peper, komijn, kerrie
en daal (gele erwten) zijn on
misbaar in ons eten. Dat kan ik
hier op de Schiedamse markt
niet vinden. Het is wel verve
lend dat alles twee tot driemaal
duurder is dan Nederlandse
produkten".
Kennissen heeft de familie
Sheombar wel in Schiedam
maar daar zitten geen Neder
landers tussen. Op de vraag of
de heer Sheombar wel in zou
gaan op een invitatie van hun
buren om een keer langs te ko
men zegt hij: „natuurlijk zou ik
graag beter kennis willen ma
ken met hen en ook over mezelf
willen verteilen. Vaak krijg ik
het gevoei dat de meesten al
door het kijken naar mij al alles
van mij afweten. Zij zijn ook
heel anders dan wij hè. ze tellen
alles. Vooral bij het eten. Onze
traditie leert ons juist om gast
vrijheid aan iedereen die m je
huis komt te geven. Ik praat wel
met mijn buren, maar meer over
de huisvesting. We zijn toevallig
vandaag samen in de auto naar
de gemeente gereden".
Denkt u dat u nog ooit terug
spat naar Suriname?
„Ik heb nog 3 schoolgaande
kinderen. Als zij klaar zijn dan
zal ik pas nadenken over terug
keer. Maar ook dan wil ik met
nog een keer terechtkomen in de
conflicten die daar heersen tus
sen Hindoestanen en Creolen.
Natuurlijk denk ik wel vaak
aan mijn land, ik ben daar gebo
ren. Maar m Nederland hebben
mijn kinderen een opleiding
Dit zijn slechts globale ge
middelden, want met name de
schilders en de metselaars
werkten in de zomer langer
(12-14 uur) en in de winter kor
ter (T'/fc-S uur). Verder hadden
velen onder hen zowel 's zomers
als 's winters met werkeloos
heid te kampen, als het zoge
zegd "slechte tijden" waren in
de bouw. Zodoende was er
eigenlijk geen sprake van een
geregeld inkomen voor bouw
vakarbeiders. De Schiedamse
metselaars, timmerlieden en
schilders waren over het alge
meen slecht georganiseerd.
VS-V'"'- XÏ
Er waren weliswaar kleine
vakverenigingetjes voor Iedere
groep afzonderlijk, die in som
mige gevalien weer onderver
deeld waren in een vereniging
voor patroons en een voor ge
zellen, maar juist door hun
kleinheid konden zij weinig be
reiken.
WiUmt
Drinkende arbeiders denken niet
Kleine letters
Er waren echter wel tal van
voorbeelden uit andere plaat
sen waar door raiddel van een
Centrale Bond voor bouwvak
arbeiders veel verbeteringen
tot stand werden gebracht De
Schiedamse bouwvakker was
echter vrij onverschillig. Er
was een grote groep die veel
dronk en zich vaak op maandag
ziek meldde, tegenover een
kleine groep georgantseerden
die naar verbetering en
persoonlijke ontwikkeling
streefde. Toch werd
er wel aan gewerkt om deze
balans naar de andere kant
te doen doorslaan,
probeerde de arbeiders wakker
ie schudden, meldt ons het vol
gende: „Waar de drinkgewoon
te en het maandaghouden sterk
afnemen, zijn dit de bewijzen
dat het moreel van deze catego
rieomhoog gaat; drinkende ar
beiders denken niet; de arbei
ders die zich aan de drankge
woonte ontworstelen, worden
bekwaam te denken, en de den
kende arbeider begint met zich
bij zijn vakvereenlging ami te
sluiten. Zoo zij het ook bi Schie
dam."
HeariëM© van Aidcrwerelt
kunnen volgen en krijgen zij
een kans om verder te studeren.
De meesten zijn nu getrouwd,
wonen niet ver weg en komen
haast iedere week op bezoek.
Misschien blijven a! mijn kin
deren hier, daarom zou ik willen
dat er in Schiedam een vereni
ging ontstaat die bijvoorbeeld
cursussen geeft. Daardoor raken
mijn kinderen niet helemaal los
van onze cultuur." zegt de heer
S. Sheombar.
Begin dit jaar is er een vereni
ging voor Surinamers m Schie
dam opgericht, Prem Samaadj".
De vereniging streeft ernaar
voor jongeren en ouderen acti
viteiten te organiseren, waar
door Surinamers zich meer
thuis gaan voelen in Schiedam
en Nederlanders bekend kun
nen raken met hun Surinaamse
stadgenoten. In maart heeft
Prem Samaadj een werkplan
ingediend bij de gemeente
Schiedam waaraan ook een ver
zoek voor een eigen trefcentrum
is gekoppeld. In het werkplan
zijn onder andere opgenomen:
Taallessen voor oudere Surina
mers, het oprichten van een do
cumentatiecentrum, maatschap
pelijke hulpdienst (bijvoorbeeld
bij het invullen van formulie
ren) en het organiseren van cul
turele manifestaties.
Zoals het er nu uitziet zullen
vele Surinamers hier blijven.
Alleen degenen die diploma's ei
titels hebben behaald maker
kans op een spoedige terugkeer
De rest krijgt steeds meer U
maken met de negatieve in-
vioed, veroorzaakt door de te
ruggang in de economie
Autochtonen voelen zich be
dreigd als er steeds meer kleur
lingen in "hun" straat komen
wonen. Eén en ander wordt nog
versterkt door het stijgende
aantal werklozen.
Veel Surinamers voelen zich
door deze Nederlandse houding
gedwongen om hun hei! in ei
kaarsgezelschap te zoeken.
D»g Wacht Weekend Ook vrachtauto's
Stuur de bon volledig ingevuld in een open
envelop zonder postzegel aan Het Vrije Volk,
Antwoordnummer 1579,3000 VB Rotterdam.
