I
Ir. Fleur Bos
gaat nu weer
naar Brazilië
e pupillen
BON VOOR 21 I Ll I
GRATIS HETVR1 EVOLW
SCHIEDAM EXTRA
ff
SS
KOHGvhs
Hoofdredacteur lierman igbold, Kantoon Hoogstraat 76, Schiedam. Tel. 26 87 98 of 26 52 05
Donderdag 12 november 1981
G:A:B:0 E N
Dzjambala
mitsubishi Schiedam
..m
ars
door onze medewerker
HAN VAN DER
HORST
SCHIEDAM Soms
slaan Schiedammers
hun vleugels héél ver
uit. Neem bijvoorbeeld
Fleur Bos van het New-
tonplein in Oost. Het af
gelopen jaar bracht zij
door in de Afrikaanse
staat Kongo Brazzavil
le. Eind deze week
volgt zij haar man Ga
briel naar het Brazi
liaanse Petroiina, waar
hij de doodarme boer
tjes gaat helpen. Fleur
hoopt als bouwkundig
ingenieur werk te vin
den bij de gemeente
daar.
Links leger
•onge gebruikte auto's
Autobedrijven
ERTAN
lÉÉÉt^
Gemoedelijk
km 250
§oeankèe=
Impfonao
Etoembi
(jFt.Rousset
Gamboma:
'xZAÏRE
IN0A
v/h Walraven Dekker, 's Gravenlandsewe? 373,
SCHIEDAM.Telefoon: 010-62.00.55.
8-
SCHiEDAM
Schiedamse ontwierp voortuin
voor de president van Kongo
irten.
..4.9$
„2.65
l 4.25
.8.95
16.99
9,35
l 2.751
.5.95
5.95
1025
5.85
7.95
3.25
18.25
„7.951
„5.99!
.5.25
16.35'
.6.25
.5.®
.3.»
..7.25
.7.951
10.99
.3.®
.9.951
[3.951
..5.951
8.95
.6.59
.4.59
.9.50
„729
.625
.9.95
.3.98
3.99
.529
2.99
.9.99
.529
529
10.90
2.®»
10
n.
5.99
11.99
10.90
II.®
8.99
.729
.7.99
629
8.99
9.90
9.®
9.®
2.®
0.50
305-
Echtgenoot Gabriël Vivallos
is niet de eerste de beste. Hij
was in Chili staatssecretaris
van landbouw la de regering
van Allende. Sinds generaal
Pinochet daar zijn fascistisch
bewind voert, trekt Gabriël als
balling over de wereld. Waar
dat mogelijk is, werkt bij een
tijdje bij projecten, die tot doel
hebben de levensstandaard
van de boeren te verbeteren.
Gabriël bepaalt met behulp
van laboratoriumproeven wel
ke gewassen op welke gronden
het best groeien.
Fleurs vakkennis sluit daar
goed bij aan. Tijdens haar stu
die in 'elft heeft zij zich voor
namelijk met volkshuisvesting
voor de Derde Wereld bezigge
houden. Haar afstudeeronder
zoek ging over betere wonink
jes voor boeren in Algerije.
Daar heeft zij Gabriël ook voor
het eerst ontmoet.
Deze maand was Fleur in
Schiedam om het vertrek naar
Brazilië voor te bereiden. Haar
man bleef achter in Kongo
Brazzaville ora daar zijn verk
af te ronden. Fleur; „In Kongo
Brazzaville moet de landbouw
aog helemaal ontwikkeld wor
den. De meeste mensen ver
bouwen alieen maar voor
eigen gebruik, omdat de trans
portmogelijkheden zo slecht
zijn. Daardoor is het heel duut
om je produkten naar de stad
te vervoeren: ze zijn daar on
betaalbaar geworden.
G&ijriël werkt aan de voor
bereiding van het eerste vijfja-
mplan. Plan is om wat te
doen voor de zesduizend dorp
jes van het land. Voorlopig
moet één op de tien voorzienin
gen krijgen, zoals een school of
een klein gezondheidscentrum.
Kongo Brazzaville is een bij
zonder land. Het heeft een
inks leger. Toen er een paar
Mr na de onafhankelijkheid
VIDEO FILMS HUREN?
Vanaf 7,50 par waak
super 8 speel/sex films
6 voor 27,50 voor aan hala waak.
BALY, DAM 5a, Schiedam.
Tal. 010-267126. Gaopand v. 10-1» u.
Dond. koopavond. Goon borg I»-
Qitimatio voroitt.
PRINTSJOPPIE
HoortutiM.ScNrtm
■ToL2M22SH
met Bovag-garantiebewijs
vtrtcfl u in dë sKöwroöms van
Battowag 27
achter station Schiedam
Tatatoon 621162-152222
Fleur Bos na
een jaar in
Kongo: Mijn
grootste klus
was de voor
tuin van het
Volkspaleis
waar de Kon
golese Partij
van de Arbeid
haar onderko
men heeft."
een militaire staatsgreep
kwam, werd die met socialisti
sche leuzen gerechtvaardigd.
Het leger is nog steeds aan
de macht: de hoge officieren
hebben overheersende Invloed
in de enige regeringspartij, die
zowaar Partij van de Arbeid
Van het socialisme is nog
niet zoveel terecht gekomen.
Kongo is eigenlijk bezig zich
aan de middeleeuwen te ont
worstelen en wegen zijn mo
menteel belangrijken dan wet
ten. Volgens Fleur is er wel
een goede basis voor socialisti
sche ontwikkeling. Van ouds
her is het land niet in handen
van de met en afzonderlijk,
maar in hadden van de ge
meenschap 55e kennen geen
privé-grond. De verdeling gaat
aog steeds via families. Van
daaruit kun je gemakkelijk co-
operaties opbouwen.
Bij de Kongolezen staat de
moeder centraal. Kinderen
hebben veel meer te maken
met de broer van him moeder,
hun oom, dan met hun vader.
En erfenissen gaan ook niet
naar de kinderen, maar na de
neven. En je moet altijd pre
cies doen, wat je zegt: ook als
je minister bent.
De vrouwen bewerken het
land. Zij zijn degenen die voor
de inkomsten zorgen.
Kongolese mannen zijn bang
voor hun vrouw. Dat komt ook
een beetje door de polygamie.
Op jet platteland is dat geen
probleem. Daar heeft iedere
vrouw een eigen hut. Maar de
meeste mensen in de stad kun
nen maar één huis betalen.
Daar wonen de vrouwen dus
bij eikaar en dat geeft aanlei
ding tot de grootste moeilijk
heden. Als de man er één een
cadeautje geeft, moet hij de
anderen ook een attentie ge
ven. Anders komt er ruzie
van."
Fleur en Gabriël woonden In
Kongo's hoofdstad Brazzaville,
ongeveer net zo groot als Rot
terdam. In het centrum staan
een paar Europees aandoende
huizenblokken, die nog aan de
Franse tijd van voor 1960 her
inneren. Daaromheen strekken
zich de volkswijken uit, waar,
aldus Fleur „zich het echte le
ven afspeelt"
Aan de andere kant van de
Kongo-rivier kun je Kinshasha
zien liggen, de hoofdstad van
Zaïre. De glinsterende kan
toorgebouwen geven een in
druk van welvaart en groei.
Maar dat is schijn.
In de miljoenenstad Kins-
basha heerst overal gebrek.
Het geld is er niets waard. Po
litieagenten en soldaten kun
nen alleen nog aan geld komen
door onschuldige burgers af te
persen. De salarissen worden
door de regering van Mobotoe
nauwelijks uitbetaald.
Smokkel, prostitutie en om
koperij zijn de enige manieren
om rijk te worden. In Brazza
ville hebben dit soort activitei
ten een veel gemoedelijker
verloop. Fleur: „We werden "s
avonds wel eens aangehouden
door de burgerwacht. Die wil
den dan geld om een biertje te
kopen. Maar 't wordt nooit
agressief. Als je even het been
stijf houdt, dan houden ze van
zelf op. Gabriël zei altijd: „geld
krijgen jullie niet, maar als
jullie een biertje willen drin
ken, dan gaart we het samen
doen."
Minder te spreken was Fleur
"over haar directe buren, Fran
se ontwikkelingswerkers, die
voor allerlei projecten naar
Brazzaville waren gekomen.
„Ze maakten enorm misbruik
WEG
SPOORWEG
van heel jonge prostituées. Dat
waren scholieren, die op deze
manier wat bij wilden verdie
nen."
Ik begrijp niet, dat die zoge
naamde linkse experts daar o
gemakkelijk aan meedoen, "t Is
uitbuiting. Maar voor die
meisjes betekent hef extra in
komen en daar profiteert de
hele familie van. De lonen zijn
erg laag In Kongo. Een gedi
plomeerd verpleegster ver
dient 200,- in de maand en het
leven is er ontzettend duur.
De Kongolezen eten maniok,
brood van een wortel, die je
eindeloos in het water hebt la
ten staat om het gif eruit te
trekken. Er zit geei smaak
aan, het bevat niet veel proteï
ne, maar vullen doet het wel.
55e eten ook de fijngehakte bla
der? vim de maniokplant en
vla. Maniok kost ongeveer een
gulden per boL Een pond Sak-
ka Sakka, de bladeren van
de plant eveneens.
Ik heb me altijd afgevraagd,
hoe ze het redden. Want echte
honger komt in Kongo niet
voor."
Het vijfjarenplan zo hoopt
ledereen zal voor een beter
leven isorgen. Het gaat voorlo
pig alleen maar om collectieve
voorzieningen. In een maat
schappij waai nauwelijks
scholen of ziekenhuizen zijn, is
de beschikbaarheid van lager
onderwijs of een uitgebreide
EHBO-post in de buurt al een
enorme vooruitgang: zo'n post
betekent het verschil tushen le
ven en dood.
Volgens Fleur doet de over
heid tegenwoordig haar best
om de gewone mensen meer
zeggenschap te geven. „De be
slissingsmacht wordt naar de
basis gebracht," zegt ze. ,J>c
macht wordt gedecentrali
seerd."
In landen als Kongo Brazza
ville bestaat heel weinig des
kundigheid. Toen ze erachter
kwamen, dat Fleur in Neder
land bouwkunde had gestu
deerd, kreeg Fleur allerlei op-
drachtjes en verzoeken om
goede raad. Ze heeft nogal wat
adviezen verstrekt over de
verbetering van de woonom
standigheden in die zesduizend
dorpjes.
Fleurs grootste klus was de
voortuin van het Volkspaleis,
een oud koloniaal bouwwerk,
waar de Partij van de Arbeid
haar onderkomen heeft. „Het
moest er een beetje netjes uit
zien," vertelt Fleur. „En ik
mocht helemaal mijn gang
gaan. Alleen moesten «r in
ieder geval parkeerplaatsen in
het ontwerp worden opgeno
men en een oprijlaan voor als
de president kwam.
Ik heb eerst een vluchtig
schetsje gemaakt en dat ac
cepteerden ze meteen Toen ik
een week later ging kijken, wa
ren ze dat al aan het uitvoeren.
In het miden komst een gras
perk met bloemen in de kleu
ren van de Kongolese vlag.
Maar zelf heb ik dat nog niet
gezien. Toen ik wegging wa
ren de knoppen nog niet uitge
komen.
Voorlopig zal Fleur niet te
rugkeren naar Brazzaville. In
Petroiina, een grote stad in het
woestijnachtigste gedeelte van
de Braziliaanse deelstaat
Pernambuco, wordt al op de
komst van haar man gewacht.
De streek behoort tot de aller
armste ter wereld en in tegen
stelling tot de Kongolezen heb
ben veei Brazilianen juist niet
genoeg manlok om tenminste
hun maag te vullen.
Met miljoenen zijn de woes
tijnbewoners de afgelopen der
tig jaar naar de grote steden
van Brazilië getrokken, waar
hen géén beter lot wacht. Ga
briel gaat in Petroiina zijn vak
weer oppakken: uitzoeken wel
ke produkten met succes ver
bouwd kunnen worden. Het is
niet de bedoeling, dat de groot
grondbezitters va» die kennis
-gaan profiteren. Het gaat om
een beter bestaan voor de ar
me mensen.
Avan Dijk <27
De zon war net opgegaan.
Moeder Katrijn keek toe hoe
de „pupillen", de jongens en de
meisje? van he: Weeshuis,
netjes in het gelid wachtten
totdat hun lessen een aanvang
zouden nemen.
Ze waren allemaal identiek
gekleed. De meisjemet hun
witte schorten en hun ronde
hoedje1 op, de jongens in een
tw I ïlig pak met pet Zo da
delijk zouden zij naar de spe
cials ruimte gaan, die voor
het geven van lessen bestemd
was. Zij kregen les In lezen,
schrijven en godsdienst
Behalve tijdens de lesuren
waren de jongens veel bui
tenshuis bezig. De bedoeling
was om hen eert am. ht, een
vak te leren,. Todat zij later op
eigen kracht aan da kost kon
den komen. Zij isexden het
vak bij ambachtslieden elders
1b de stad.
De meisjes bleven over net
algemeen in het tehuis. Ka-
kwft'C.:::
trijn Jans had het toezicht op]
hen.
55e leerden naaien en breien,
en allerlei andere soorten van
huishoudelijk werk. De oudere
meisjes zergder ervoor dat
het huis schoen bleef en had
den vaak tevens een taak in de
keuken. Weer anderen hielden
zich bezig met de kleine kin
deren. Alle kinderen hadden
twee stellen kleren, een voor
- «ME. -3K
ST
door de week en een voor zon
dag.
Dan ware er ook nog twee
soorten pupillen: de echte we
zen en kinderen, die aan de
voogdij van de ouders waren
onttrokken en voor hun opvoe
ding in het Weeshuis werden
geplaatst. Deze kinderen wer
dén „bestedeiingen" genoemd.
Het verschil tussen de twee
groepen uitte zich eveneens in
het dragen van een geel biesje
op de schouder. De wezen
droegen het biesje op de rech
ter schouder, de bestedeiingen
op de linker.
Voor Katrijn was dat het
enige verschil. Verder maakte
zij nooit enig onderscheid. Op
«en bepaalde manier had zij
ze allemaal' lief, want Katrijn
was een vrouw met s en warm
hart, wat niet van alle andere
bestuurders gezegd kon wor
den.
Toch wist ze dat het geen
zin had zich te iterk aan de
pupillen te hechten, want op
zekere dag zouden se meet
derjarig zijn en opgelucht het
tehuis de rug toekeren.
HENRXETTE VAN ALDER-
WERELT
samen met de donderdagbijlage
Bezorg mij 4 weken Het Vrije Volk, waarvan de
eerste twee weken gratis. !k betaal dus slechts
8,20. Daarna beslis ik of ik abonnee word.
Maak mij maar meteen kwartaal-abonnee
Ik ontvang Het Vrije Volk eerst twee weken gratis.
Aankruisen wat van toepassing Is
ires
Postcode
Woonplaats
Stuur de bon volledig Ingevuld in een open a
envelop zonder postzegel aan Het Vrije Volk. .5
Antwoordnummer 1579,3000 VB Rotterdam w
