Vandaag met: Eroscentrum Fxlm International Facelift Euromast
r
I laat
Kritiek
Gedetineerden
Slechtste bajes?
Bewaarders
Fleurige bekkies
Dircrlie
Junkiebond
Alles
Anecdote
ZATERDAG 5 FEBRUAR119S3
Massaal po
titie-optre-
den bij nat
in dienders
jar aan "een
drugspand
heet, coah
hier in d(
Rotterdn m-
se Jnsrph-
struat, kan
volgens dt
meeste eu
perts nooit
de remedit
ijn ivaar
door het
harddrug
probleem
verdwijnt.
"Hoe groot is het hard
drugprobleem eigenlijk?
En hoe groot is het aantal
druggebruikers in gevange
nissen? Verbijsterend is dat
geen van de officiële instan
ties op die twee vragen een
concreet antwoord kan ge
ven.
Bob van Amerongen ant
woordt op de eerste vraag
namens de Federatie Instel
lingen Alcohol en Drugs
(FZA.): "De schattingen
van het aantal gebruikers
lopen uiteen van 12.000 tot
30.000."
Op de andere vraag ant
woordt de "Werkgroep
Druggebruik en -Handel in
de inrichtingen van het ge-
vangeniswezen: "Twaalf
percent gebruikt, dat waren
3080 gedetineerden in het
jaar 1980."
Advocaten, (ex-)gedeti-
neerden, bewaarders en re-
classeringsambtenaren zeg
gen over dit laatste cijfer:
"Belachelijk. Zeker 50 per-,
cent, dus 12.500 van de 25.000
f gedetineerden, gebruikt bin-
nen de gevangenismuren."
En Sandra van Glnniken
SWOAD.
I Stichting Wetenschappelijk
Onderzoek Alcohol- en
I Druggebruikers, weten: "Als
we kijken wat het harddrug-
1 gebruik de maatschappij
jaarlijks kost moeten we he-
laas een slag in de lucht
I slaan. Anderhalf miljard
f gulden?"
Daarentegen zijn bij de
I SWOAD meer exacte cijfers
bekend over het tabaksge-
bruik in Nederland: we ge-
ven daar 3,8 miljard gulden
aan uit. Voor bet atcohotge-
i bruik is dat cijfer ongeveer
i 5,7 miljard gulden.
In Rotterdam zijn er vol-
I gens een ruwe schatting al-
leen al tussen de 2000 tot
j 3500 junks.
fAdvocaat mr. Gerard de
Jonge, voorzitter van de
Coornhertliga, haalt fel uit
naar de Nederlandse over
heid: "Politiek Den Haag is
grotendeels verantwoorde
lijk voor een falend drugbe
leid."
Volgens hem zitten we in
een vicieuze cirkel: „99%
van de drugverslaafden
i keert na verloop van tijd
weer terug binnen de gevan
genismuren."
Justitie wil met ver
scherpte controles en met
harde hand het druggebruik
in de gevangenissen tegen
gaan,
"Hartstikke fout." zegt Ge
rard de Jonge. "Volkomen
op het verkeerde spoor,"
I roept ook de Rotterdamse
j Junkiebond.
I De Jonge en de Junkie-
t bond willen de criminele he-
1 roïne-cirkel op totaal aade-
re wijze doorbreken dan
I Justitie.
Van onze verslaggevers
JIM POSTMA cn LAURENS
BORST
IEDEREEN krijgt vroeger of
later met het heroïneprobleem te
maken. Althans met de crimina
liteit er omheen. Te beginnen
met de man of vrouw in de
straat. Regelmatig schreeuwen
die moord èh brand bij het kwijt
raken van hun portemonnee of
handtasje. Tot de verzekerings
maatschappijen, de banken en de
PTT toe, die jaarlijks honderden
miljoenen guldens moeten uitke
ren vanwege de vele diefstallen
en inbraken die junks plegen en
de cheques die ze vervalsen."
Even haalt rr. Gerard de Jon
ge, advocaat van het Rotterdam
se Advocatcncoliectief aan de
Noordsingel, diep adem. Dan
concludeert hij: "We zitten dus
met een gigantisch maatschap
pelijk probleem. En grotendeels
is politiek Den Haag daar ver
antwoordelijk voor.
Vanwaar toch die grote politie
ke weerstanden over het heroïne
probleem, kun je je afvragen.
Het antwoord is simpel: zodra de
politieke partijen de omvang van
het drugs-probleem erkennen, er
kennen ze daarmee het falen van
het gevoerde drugbeleid, en dus
hun eigen falen."
Daarmee doelt mr. De Jonge,
«Üe voorzitter is van de Coorn
hertliga. een vereniging voor
strafrechthervorming, ook op
het pas uitgebrachte rapport van
de Werkgroep Druggebruik en
-Handel in de inrichtingen van
het Gevangeniswezen.
In dit overheidsrapport, uitge
bracht op verzoek van de procu
reurs-generaal, wordt een warm
pleidooi gevoerd voor verscherp
te drugcontroles in de gevange
nissen.
De werkgroep werd vorig jaar
ingesteld omdat vanuit het ge-
vangeniswezen verontrustende
geluiden waren gehoord over de
drug-problematiek in inrichtin
gen. uit het onderzoek bleek dat
in 1980 in Nederland 3080 van de
25000 gedetineerden hard- of
softdrugs gebruikten. Dit komt
1
'Drugvrij maken van
gevangenissen illusie'
Bewaarder Dirk Plaïsier:
,De overheid zadelt je op met
problemen waar je niet tegen
opgewassen bent".
neer op een percentage van 12
percent. Volgens (ex-(gedeti
neerden. gevangenisbewaarders,
reclasscringsambtenaren en ad
vocaten is dit echter nog maar
het topje van de ijsberg. Het per
centage zou veel hoger liggen:
40-70 percent.
Enkele dagen terug heeft de
staatssecretaris van Justitie,
mevrouw Korte - Van Hemel, be
sloten dat het grondig visiteren
van gevangenen die bezoek heb
ben gehad toegestaan is. In de
gevangenispraktijk houdt dit in
dat de gedetineerde zich volledig
moet ontkleden en zich een in
spectie van de anus moet laten
welgevallen.
Mr. De Jonge heeft hier felle
kritiek op: "Evenals uit de bezui
nigingen op het gevangeniswe
zen. blijkt hieruit dat de staats
secretaris geen verstand van de
materie heeft. Zij spant hiermee
voor de zoveelste keer het paard
achter de wagen.
In het rapport wordt er van
uitgegaan dat gevangenen of hun
bezoekende familieleden de
drugs meenemen. Maar voorbij
wordt gegaan aan de vele andere
kanalen waardoor drugs de ge
vangenissen kunnen binnenko
men. Er moet niet worden verge
ten dat aan deze smokkel grof
geld is te verdienen.
Zonder een beschuldigende
vinger naar wie ook te wijzen
zeg ik: iedereen die direct met
gedetineerden in contact komt is
een potentiële koerier. En ieder
een betekent: advocaten, bewaar
ders, directieleden, maatschap
pelijk werkers, reclasserings-
ambtenaren, politiemensen van
de narcoticabrigade en zelfs de
dominee en de pastoor.
Enkele weken terug is in Arn
hem nog een 57-jarige bewaarder
gearresteerd op verdenking van
hasj-smokkci.
Hiermee wil ik nog geen be
paalde groep mensen beschuldi
gen. maar wel de vraag stgllen:
waarom zou een advocaat een
beter mens zijn dan een bewaar
der? Waarbij je die twee van mij
mag verwisselen.
En dan bevreemdt het mij dat
zo'n rapport wordt opgemaakt
door voornamelijk gevangenisdi
recteuren, die aan deze feiten
volkomen voorbij lopen. Wil je
per se het druggebruik in gevan
genissen terugdringen, dan moet
je dus al die potentiëie koeriers
visiteren. Dat betekent dus: ook
de gevangenis-directeur en de
pastoor in hun kont kijken.
Het drugvrij maken van ge
vangenissen is een utopie. Zoals
het een utopie is dat je de Rotter
damse Kruiskade of de Amster
damse Zeedijk vrij van drugs
zou kunnen maken.
Maar het ergste is dat weer
wordt voorbij gegaan aan het al
lergrootste probleem: de heroïne
verslaving cn de criminaliteit.
Bekend is dat 99 percent van de
drugverslaafden na hun ontslag
uit de gevangenis vroeger of la
ter daar weer terug keren. Een
vicieuze cirkel dus.
En die willen wij, als Coorn
hertliga. proberen te doorbreken
door onder medisch-sociaal toe
zicht heroïne te verstrekken aan
verslaafden. Niet om ze ver
slaafd te houden of te maken,
maar om ze uit de criminele
sfeer te halen, zodat ze buiten de
gevangenismuren kunnen blij
ven.
Daarmee zal meteen het grote
cellentekort verdwijnen. De poli
tie zal niet meer overwerkt ra
ken en de verstoppingen in de
rechtelijke macht zuilen worden
opgelost."
Hoe makkelijk het is drugs
binnen Huizen van Bewaring en
gevangenissen tt smokkelen we
ten Frans <30» cn Pr'.zï i2?i uit
:v --SS
Mr. Gerard de Jonge: ,JDan
moeten ze de gevangenisdi
recteur en dc pater mk visi
teren...".
eigen ervaring. "In het Rotter
damse Huis van Bewaring bij
voorbeeld." zeggen deze ex-gede
tineerden. "is volop dope te krij
gen. Bijna de helft van alle hasj-
en heroïnegebruikers die daar
.voor kortere of langere tijd zit
ten komt meestal aan z'n porties.
Dit gaat via het smokkelen in
kleding bij binnenkomst, smok
kelen via bezoek en iets regelen
met een bewaarder die plat te
maken is omkoopbaar dus.
Een niet onaanzienlijk deel
van die drugs komt inderdaad
via gevangenispersoneel binnen.
Sommige bewaarders houden er
een dubbel salaris aan over. Bij
ons is bekend we weten het uit
brieven en giro-overschrijvingen
die we hebben gezien dat er
bedragen zijn overgemaakt op
de bank- en girorekeningen van
bewaarders.
Soms worden er ook wel eens
bewaarders betrapt. Dat lees je
niet in dc krant, maar je hoort
het later wel van andere gedeti
neerden. Niemand hoeft daar
wakker van te liggen, want ze
deen ons een dienst cn er is ai
zoveel corruptie. Dus waarom
niet bij bewaarders?"
Frans en Peter zijn zelf ver
slaafd aan heromc. Frans al
veertien jaar cn Peter twaalf.
Als gevolg van hun verslaving
hebben ze allebei herhaaldelijk
moeten zitten, Frans is pas vrij.
Peter moet binnenkort weer een
paar maanden opknappen. De
twee kennen het Rotterdamse
Huis van Bewaring dan ook van
binnen en buiten.
Volgens Peter en Frans is ze
ker de helft, maar waarschijnlijk
zeventig percent van de 220 Rot
terdamse gedetineerden door
drugs (handel) in de gevangenis
gekomen. Het merendeel, zeggen
zij, is verslaafd aan heroïne.
„De Noordsingel is een van de
slechtste bajessen van Neder
land", zegt Frans. „Er wordt
daar nauwelijks met je versla
ving rekening gehouden. In dc
Bijlmer, waar ik zeventien
maanden zat, kreeg ik anderhalf
jaar lang iedere dag tien metha-
dontabietten. Op die manier kon
je als verslaafde nog redelijk
functioneren."
„Hier in Rotterdam moet je
binnen een week afkicken. En als
je buiten bent begin je weer van
voren af aan..."
..Als gevolg van dat afkicken
kreeg ik depressies, huilbuien en
Schreeuwde ik de hele boel bij
mekaar. Dan brachten ze me
paar een isoleercel en bonden me
vast op een bed. 'De fiets' noe
men ze dat."
„Ik moest daar twee dagen on
blijven liggen. Dat was een kwel
ling en een vernedering. Pissen
cn poepen deed je in je broek. En
terwijl je op die fiets lag spoten
ze je met water schoon.
Schreeuwde je te hard, dan scho
ven ze je een plastic emmer over
je kop. Hoorde niemand je
meer..."
De bewaarders zelf. die door
de jongste bezuinigingsplannen
van justitie weer in een verdom
hoekje zijn gekomen, klagen
steen en been over de erbarme
lijke toestanden waarin zij moe
ten werken.
Dirk Plaïsier, bewaarder van
het Rotterdamse Huis van Bewa
ring: „Ach cr zijn zoveel geruch
ten over ons in omloop, maar die
moeten ze eerst maar hard ma
ken. Wc zijn wel gewend om voor
zondebok te worden uitgemaakt.
Verslaafden bedriegen, liegen en
manipuleren alles bij elkaar om
maar aan drugs te komen".
„Waar het om gaal is dat de
overheid ons opzadelt met pro
blemen waar we niet tegen opge
wassen zijn. De mcesten van ons
hebben een zogenaamde 'Drugs-
Nico Adriaans van dc Rotter
damse Junkiebond: „Vrije
methadone er strekking is de
beste oplossing. We willen uit
de criminele sfeer".
cursor" eevolgd, maar dat is niet
meer dan "en Eerste Hulp bij
Ongelukken."
„Inderdaad is het druggebruik
onder de gedetineerden schrik
barend groot De grote vraag is:
hoe komt het binnen? Ons is be
kend dat bij omhelzingen de ge
detineerden drugs krijgen van
bezoekers. Die worden dan over
gebracht via een zoen, waarbij
soms de drugs, verpakt in con
dooms. worden doorgeslikt Als
je dat allemaal wil tegengaan
moet je echt onmenselijk wor
den. En dat betekent: geen licha
melijk contact meer tussen gede
tineerden en bezoekers."
„Meestal zie je later dat ze
drugs hebben gebruikt. Dan krij
gen ze van die fleurige bekkies
en staren ze duf en dromerig uit
hun ogen. „Heb je weer gebruikt
joh?", vraag je dan streng. En
mei een zachte glimlach beken
nen ze soms eerlijk."
„Als bewaarder ben je emotio
neel bij die jongere druggebrui
kers betrokken. Je wordt er zelf
depressief van als je ze steeds
weer naar die gevangenis ziet te
rugkeren."
„In de nacht zou je hier een
medisch verpleegkundige willen
hebben. Want met sommige zwa
re druggebruikers weet je cent
geen raad. zo gaan ze tekeer.
Laatst had ik er een die z'n hart
zo'n tien centimeter in z'n borst
omhoog sprong. Dan schrik je je
als bewaarder rot. Andere keren
word je weer geconfronteerd met
agressieve verslaafden cn dreigt
de boel te escaleren. Op die mo
menen denk je: geef mijn portie
maar aan Fikkie,..."
Namens de directie van het
Rotterdamse Huis van Bewaring
zegt adjunct-directeur Maarten
Beukers: „Wij willen zoveel mo
gelijk de ihard-idrugs-handel
hier bestrijden om dealers uit te
schakelen Het zijn deze dealers
die zich een machtspositie ver
werven binnen de muren en dat
kan leiden tot allerlei onverkwik
kelijke zaken als chantage, af
persing en verstoringen in de
verhoudingen tussen de gedeti
neerden onderling".
„Nog kwalijker is dat de dea
lers mensen die nog nooit ge
bruikt hebben ook aan drugs hei
pen cn daardoor nieuwe ver
slaafden kunnen kweken. Door
die drughandel binnen het Huis
van Bewaring krijg je een wer
vende werking, waardoor het
aantal gebruikers nog sneller
stijgt dan nu het geval is."
„Via een inrichtingsarts krij
gen verslaafden thans voor een
of twee weken methadon voorge
schreven. Daarna moeten ze af
kicken. Twee mensen van het
C.A.D. (Consultatiebureau Alco
hol en Drugs) spelen in de bege
leiding van de verslaafden een
belangrijke rol via groepsge
sprekken."
„Momenteel hebben wc niette
min nog een onvoldoende greep
op de omvang van het drugpro
bleem hier. Daarom zouden we
graag bij de binnenkomst van dc
gedetineerden hulpverleners en
bewaarders willen betrekken, die
vaststellen hoe groot hun drug
probleem is. Een psycholoog kan
daarbij van belang zijn."
Nico Adriaans van de Rotter-
0 -nse Junkiebond: „het ver-
1 ht laten afkicken van gedeti-
nc-rden heeft geen enkele zin.
Later vallen ze toch weer alle
maal terug. Wij pleiten voor een
methadon-onderhoudsdosis bin
nen de gevangenismuren, net als
daarbuiten. Alleen dan kan een
junk een menswaardig bestaan
leiden, buiten de criminele
sfeer".
Net als bij alcoholverslaving is
het hij heroïneverslaving de junk
zelf die moet zeggen: „Ik stop er
mee". Natuurlijk mag hij wel
een zetje in de goede richting
krijgen, via een huisarts bijvoor
beeld. Maar al dat gedwongen
afkicken jaagt hem precies in te
genovergestelde richting en dan
gaat het van kwaad tot erger."
„Wat dat betreft is die fraaie
Opiumwet, die koste wat het kost
gehandhaafd moet worden, erger
dan de kwaal die verslaving
heet. Wat wij willen is: niet meer
afhankelijk zijn van de zwarte
markt, de dealer."
„D*r is haast niets dat je een
bajes niet kan binnenkrijgen, be
halve dan een tractor", zegt ex-
gedetineerde en thans Nieuwe
Revue-verslaggever Peter Post
laconiek. „En wat zc ook probe
ren om de drugsmokkel tegen te
gaan, er blijven altijd kanalen
open. Het enige dat ze ermee be
reiken is dat de verslaafde-gede
tineerde. die binnen die muren in
een enorm spanningsveld ver
keert, stukken agressiever
wordt."
„Niet alleen dat. maar de prij
zen van het schaarse druggoed
worden dan nog verJ - opgedre
ven. Nu ai wordt binnen de ge-
angenismuren 1200 gulden voor
een gram heroïne betaald. Bui
ten kost dat zo'n driehonderd
piek. En voor een stukje dat in
de buitenwereld een paar tientjes
kost, betaal je in het Huis van
Bewaring 100 tot 150 gulden.
Daardoor gaan sommige gedeti
neerden rijke- naar buiten dan
zc binnen zijn gekomen."
„Er is ook sprake van een ge
weldige ruilhandel. Dure siera
den worden verkwanseld voor
een paar korrels heroine of co
caïne. vaak van slechte kwali
teit."
„Bij het schaarser worden van
de produkten als gevolg van ver
scherpte contr tes zuilen be
waarders dus eerder geneigd
zijn om te gaan dealen. De ban
del wordt dan immers lucratie
ver."
„Daarom is de beste oplossing
gratis melhadonverstrekking,
omdat je dan alle zwarte handel
uitsluit"
Post: „Een tijd terug zat ik in
Norgerhavcn bij Vcenhuizen. Wc
hadden daar een prima sfeer
omdat er veel mogelijk was. Op
Nieuwjaarsavond haaiden een
paar jongens ccn geintje uit".
„Ze stopten in het pakje Marl-
boro-sigarctten van de pastoor
een paar jointjes. Dus tussen de
tabak deden zc wat hasj."
„evenlater pakte die pastoor
van een bureau zijn pakje Marl
boro en bood vervolgens wat si
garetten aan de gevangeniadi-
rcc*cur en maatschappelijk wer
kers aan."
„Ook dc pastoor stak er een
op."
„De gevangenisdirecteur riep
na het aansteken van zijn sigaret
verontwaardigd uit: „Maar me
neer pastoor wat rookt u nu?".
..En dc pastoor antwoordde
blozend: „Goh. ik wist niet. dat
het zo lekker was...".