asü» IPP& Vandaag mets Mee met afsluitploeg van het GEB Stukgoed UIT/agenda /ëfaij e.. ■•'■=.-' c< m m V&e&U 1s ItliÉliSÉK WW®'-' mm&Us&êrtix&xB smm Scholen raken in doodsnood door de terugloop van het aan tal leerlingen. Het is een vruchtbare bodem voor een her nieuwde schoolstrijd. Van onze verslaggever ONNO BUITER ROTTERDAM De schoolstrijd laait in Neder land weer op. Het onder wijs raakt in de knel door bezuinigingen. Scholen ko men in de gevarenzone of mqeten zelfs sluiten door de- terugloop van het aan tal leerlingen. Ge overlevingsstrijd is een vruchtbare bodem voor een hernieuwde strijd tussen het bijzonder en het 4 openbaar onderwijs. De wtijving tussen scholen met-de-bijbel en openbare .scholen neemt met de dag toe. De eerste vonken springen er al af. J >pe vaak bevoorrechte positie van het bijzonder onderwijs is voorstanders van openbaar on- derwijs een doom in het oog. De. aankondiging dat de Gelijkstel- Iingswet uit 1920 zal worden doorgelicht kan een eerste stap zijn op de weg naar meer échte gelijkheid. -De wet verplicht het rijk en de gemeenten alle verzuilde scholen net 'zoveel geld te geven als het openbaar onderwijs krijgt. Het voorbeeld van de gebroken ruit bij een openbare school die ook worjdt vergoed aan bijzondere 1 schc'en geeft de waanzin aan, "maar is niet maatgevend. In de regel gaat het om grotere bedra- gén. De gemeente Rotterdam is bijvoorbeeld verplicht om 69 ex- - tra heerkrachten in het bijzonder onderwijs te betalen, omdat zij er öp openbare scholen zelf 23 heeft aangesteld, n ./ir? ^Machtsstrijd De onvrede over die gelijkstel- -lingswet is maar het topje van de-'bekende ijsberg. Het echte verhaal gaat over de machts strijd tussen openbaar en bijzon- der .pnderwijs, over het ronselen van leerlingen om scholen in -stapd te houden. De christelijke identiteit, ooit de reden voor het >;i geyjgcht om de vrijheid van on- 'odeyjgijs, wordt zo nodig over- tiboprd gezet. Het is voor scholen met de bijbel geen bezwaar' om rr- Islamitische Turkse en Ma- -jtrokkaanse kinderen in te schrij- -ven.jvMet cadeaus en reclame campagnes worden ouders ge paaid. Oudercommissies gaan op .--.huisbezoek. Tweederde van alle scholen in 7Xfecïefland is katholiek of protes- 3ants;christelijk van signatuur. i „Volgens een onderzoek van Bu- ^reatiX^gendijk stelt echter nog ^Toiejt de helft van de Nederlan- 2\ders<prijs op een school met een .^kerkelijke identiteit. Voor zeven tig percent van de Nederlanders komt de identiteit pas op de achtste plaats. De ligging van de school en de kwaliteit van het onderwijs spelen een veel be langrijker rol. Mensen in het openbaar onderwijs vragen zich -vertwijfeld af: „Wat heeft dit nog tfe maken met vrijheid van on- -derwijs?" O»-.Voorzitter Lex van der Jagt van de Vereniging Openbaar On- -^Serwijs in Nederland: „Op alle -gebieden is de ontzuiling in Ne derland doorgezet, maar in het -•onderwijs nauwelijks. Als er nieuwe scholen worden ges' icht eisen alle zuilen hun deel op. En ■-xe krijgen meestal hun zin. Het bijzonder onderwijs is de krach tigste lobby in Nederland. Het wordt ln al zijn absurditeiten doorgevoerd. En dat kost veel meer geld dan er door de gelijk- stellingswet wordt vergooid. Identiteit jU,'''Daarbij zie je dat het bijzonder onderwijs praktisch openbaar is „geworden. Ze geven zelf toe dat ,=et vap de oorspronkelijke identi teit niet veel over is. Ik zeg dan: wordt ook praktizerend open baar. Maar als je het bespreek baar wilt maken ontstaat een mr Voorzitter Lex van der Jagt van de Vereniging Openbaar On derwijs: „Kies voor openbaar onderwijs. Daar is plaats voor iedereen en de mogelijkheid van godsdienstles bestaat." w$êêè WMmm ISIS mmrn Confessionele scholen gooien hun identiteit overboord in de strijd om de leerling. De islam is welkom op scholen met de bijbe'. emotionele discussie, waarbij ge schermd wordt met "vrijheid van onderwijs". Ik mis de princi piële discussie. Wij ontkennen het recht op vrijheid niet, maar bijzondere scholen hebben dan wel de plicht hun onderwijs in houdelijk waar te maken. Nu ple gen ze oneerlijke concurrentie ten opzichte van het openbaar onderwijs." Als voorbeeld van „te dol auto matisme" noemt Van der Jagt de reorganisatie van de Pedago gische Academies in Rotterdam. „Er Is plaats voor twee, maar Deetman gaat er vier neerzetten: een openbare, een katholieke en twee christelijke, een mét evol utieleer en een zonder. Dat is de meest ridicule oplossing. Zo krijg je vier minimale schooltjes en verspilling van overheidsgeld. En wat doet Deetman in Em- men? Daar voegt hij de openbare Rijkspedagogische Academie sa men met de neutraal bijzondere. Hij gaat als een olifant door de porseleinkast. Als voor zeventig percent van de Nederlanders de identiteit van een school pas op de achtste plaats komt ligt dat voor veel CDA-stemmers onge twijfeld ook zo. Zo wordt de lob by doorzichtig. Het is duidelijk wie in Nederland de dienst uit maken: de bestaande confessio nele machtscentra. En het CDA heeft in wisselende regeringen zowel de WD als de PvdA de mond gesnoerd." „Dwaas verhaal" Directeur Voskuyl van de openbare Pedagogische Acade mie in de Hofstedestraat in Rot terdam accepteert de verzuilde situatie als een feit, maar wil wel kwijt dat hij de plannen „een dwaas verhaal" vindt. „Het zou idealer zijn als er slechts één protestants-christeljke academie wordt gesticht. Ik weet dat Deet man dat ook wil, maar hij heeft rekening te houden met de bloed groepen in het CDA en het stukje machtsverdeling tussen hen on derling. De protestants-christe lijke zuil ziet een academie in Lelystad aan zijn neus voorbij gaan, omdat de bevolkingstoena me daar tegenvalt. Daarom clai men ze er nu twee in Rotterdam. Zo gaat dat kennelijk. Die tweede academie zou dan in Rotterdam-Zuid moeten ko men. Zij zal leerlingen wegtrek ken van de openbare en van de protestants-christelijke in Dor drecht, want veel leerlingen ko men van de eilanden. „Misschien ts Deetmans alternatief dat alle academies op de noordelijke Maasoever komen," aldus Vos kuyl. Voskuyl noemt het „merk waardig" dat er op de openbare academie niet één Turkse leer ling zit. „Die gaan allemaal naar de katholieke Dat adres gaat van mond-tol «ncmd; ze melden zich allemaal daar aan. Kenne lijk is de identiteit zo vervaagd dat het niet uitmaakt." Automatisme Het automatisme in de verde ling van scholen gaat zo ver dat bij de planning van nieuwbouw wijken de oude bevolkingsstatis tieken worden gehanteerd om te bepalen welk aandeel elke zuil krijgt. .Aan de bewoners wordt niets gevraagd, de scholen komen er gewoon," aldus Van der Jagt. „Het toppunt van onzin speelde in Zoetermeer. Deetman schreef ons dat hij „helaas geen kan3 zag" om daar een openbare Ma vo, Havo en VWO te stichten. Zo ver was de lobby al in gang ge zet. Maar na fors verweer heb ben we alsnog een toezegging ge kregen. Stel je voor dat in een groeistad als Zoetermeer geen plaats zou zijn voor openbaar on derwijs!" Bron van veel ergernis bij het openbaar onderwijs ls dc bevoor rechte positie van katholieke en protestants-christelijke scholen. Financieel hebben ze het beter, ank zij de Gelljkstellingswet en de mogelijkheid om schoolgeld te heffen. Ze werken efficiënter en beschikken vaak over mooie re leermiddelen. De Blaise Pascalschool en de scholengemeenschap Angelus Merula ln Spljkenisse bijvoor beeld hebben jarenlang geprofi teerd van de Gelljkstellingswet. In het begin van de jaren '70 opende de openbare scholenge meenschap Albert Einstein, een Rotterdamse school, een depen dance ln Spljkenisse. Aangezien Rotterdam meer geld uitgaf voor z'n onderwijs dan Spljkenis se, eiste de wet dat beide bijzon dere scholen tonnen geld extra kregen. Het is dan ook niet ver- wonderlljk,dat zij mooie gebou wen hebben neergezet Reclame Conrector Cees Leenheer van de openbare „Ring van Putten" ln Spljkenisse zegt zich „kapot te ergeren" aan de praktijken van Wethouder Hans Simons de twee bijzondere concurrenten. „Zij maken uitgebreid reclame voor rchzelf en sturen vooroor delen over onze openbare school de wereid in. Zo zou ons begelei dingssysteem slechter zijn. Ge ruchten worden opgeklopt om te bewijzen dat christelijk onder wijs beter is. Ze vertellen dat zij een brugperiode van drie jaar hebben ingevoerd. Ik heb de stel lige overtuiging dat het geen echte brugperiode is. Wij maken geen reclame voor onszelf over zaken die we niet voor honderd procent kunnen waarmaken," al dus Leenheer. Op het platteland, waai' het bij zonder onderwijs van oudsher sterk staat, is zelfs prake van wrok. Een lid van de Vereniging Openbaar Onderwijs in Zuid-Hol land ('Zet m'n naam er maar niet bij kan Ik last mee krij gen.') zegt: „Sommige gemeen ten met een dikke confessionele inbreng spelen een dubbelrol. Bij herverdeling van scholen in Nu- mansdorp kreeg een bijzondere school een kleuterschooltje toe gewezen. Er hoefde niets te wor den betaald voor het gebouw. La ter werden de kleuters in het ka der van de Integratie van kleu ter- en basisonderwijs overge bracht naar een ander gebouw. De gemeente kocht het kleuter schooltje voor een flinke som. Nu verwacht de school ook nog dat de gemeente de nieuwe school verbouwt. Op die manier kan het bijzonder onderwijs lekker spa ren." „Schandalig" vindt hij het dat Deetman bezuinigt op het ver voer van gehandicapte kinderen. Maar nog schandaliger vindt hij dat de reformatorische scholen in Puttershoek en Oud-Beljcr- land niet op het leerlingenver voer hoeven te bezuinigen. De leerlingen worden elke dag door een busonderneming thuis opge haald. „Dat zijn kosten voor de gemeenschap, die blijkbaar niet ter discussie staan. Bijkomend voordeel voor die zwaar christe lijke scholen is ook nog dat ouders hun kinderen sturen, om dat ze worden gehaald en ge bracht. Voor velen die diep in de polder wonen is dat een door slaggevend argument. En dat terwijl hier prima openbaar ver voer i3." Ronselen Buitenlandse kinderen zijn in de steden doelwit van de school strijd. Van der Jagt maakte twee jaar geleden al duidelijk dat het katholiek en protestants-christe lijk onderwijs zich bezondigt aan het ronselen van Turkse en Ma rokkaanse leerlingen. Geruchten dat men leerlingen werft met ca deaus als kop en schotels, lepel tjes en via huisbezoeken van le den van oudercommissies wor den steeds sterker. In Vlaardingen is het al zover dat ambtenaren van de afdeling onderwijs enkele zaken hebben onderzocht. Een daarvan was de plotselinge verhuizing van een Turkse leerling van de openbare Theo Thijssenschool naar de protestants-christelijke Govert Maanschool. Een soortgelijk ge val deed zich ook voor op de christelijke Taimaschool. De Vlaardingse Schoolraad, orgaan van het openbare onderwijs, wil de wel eens weten hoe het zat. De heer Ruisaard van de afde ling Onderwijs: "Er bleek niets aan de hand te zijn. De ouders verklaarden dat zij hun kind naar eigen keuze en ln volledige vrijheid naar de christelijke school hadden gestuurd." Secretaris van de Schoolraad mevrouw Richel: "In deze geval len bleek inderdaad niets, maar in hoeverre komen ouders ervoor uit? Er gaan al lang geruchten dat het protestants-christelijk onderwijs ronselt. Er zit een grond van waarheid ln maar be wijzen kunnen we 't niet." Het hoofd van de Taimaschool heeft zich inmiddels beklaagd over dc gang van zaken. Per brief laat hij de gemeente weten weinig ingenomen te zijn met het onderzoek op zijn school. In Rotterdam zijn de genach ten de laatste jaren ook sterk en hier en daar blijkt Inderdaad dat het met cadeaus en huisbezoeken de spuigaten uitloopt. Mevrouw Prummel, vertegenwoordigster van het katholiek onderwijs ln de Rotterdamse Zuilengalerij, overlegorgaan van alle onder wijsorganisaties geeft toe dat scholen zich daaraan schuldig maken. Kortgeleden lag er weer een aantoonbaar bewijs. Toevallig viel in de brievenbus van een on derwijzeres van de Groeneweg- school in Bloemhof een aanmel dingsbriefje voor een protes- tantschristelijke kleuterschool. Het hoofd van de school, de heer Kerper, heeft de zaak aange kaart. "Als ik aantoonbare bewijzen in handen krijg meid ik dat aan, want we hebben in Rotterdam de afspraak zo niet te werk gaan." zegt hij. "Er gaan talloze ge ruchten. Men zou zelfs onder het mom van de bijbel in kroegen werven. Maar je ziet het niet. Veel Turkse kinderen zitten in Rotterdam op confessionele scholen. Maar de meeste ouders weten dat hun kinderen op chris telijke scholen zitten. Zij hebben die keuze bewust gemaakt. Maar cr is een groep, ik noem het maar de Hoofddoek-Turken, die zich daarvanniet bewust is. In die gevallen kun je zeggen dat er iets niet klopt." Klappen opvangen Wethouder Hans Simons van onderwijs in Rotterdam doet niet mee aan het op de spits drijven van de tegenstellingen tussen bijzonder en openbaar onderwijs. "We gaan moeilijke tijden tege moet cn daarom steken we de koppen bij elkaar. In samenwer king met het bijzonder onderwijs willen we de klappen opvangen. We beperken de incidenten en zoeken oplossingen als samen werkingsscholen, waarin bijzon der- en openbaar onderwijs alle bei een plaat3 vinden. Als scho len dicht moeten, zullen we de sluitingen eerlijk verdelen." Simons is evenmin gelukkig met het aankaarten van de Ge- lij kstellingswet, "De suggestie bestaat dat er miljoenen te be sparen zijn. Inderdaad betaalt Rotterdam 69 extra leerkrachten in het bijzonder onderwijs, maar het hijzonder onderwijs is in Rot terdam bereid om die leerkrach ten eerlijk met ons te delen. Onze benadering is vruchtbaarder. Het brengt geld in het laatje. Zo'n vechtpartij leidt tot niets. Met een nieuwe schoolstrijd ls het onderwijs niet gediend." Lex van der Jagt: "In kleinere gemeenten bestaat zo'n kans op samenwerking niet. Daar is vaak slechts plaats voor één school. Daar zie ik het ontaarden In ein deloze gevechten, ook tussen de verzuilde scholen onderling. Dan zeg ik: kie3 voor openbaar onder wijs. ZATERDAG 12 MAART 1983 !Y scholen ronselen (Mi 'fM

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1983 | | pagina 1