a j. la
vandaag met
weemoe
m.
Kg OS C
ben,ïj H I
imÊmmmfmiM
I
np- t
w&stfim
iStfit®mi
Stelen op scholen
[c nin 'gy m nas tick lo-
f kalen? <|a|
r dij OH-v re»rc mee,"
zeggen de meeste
neetoren en school-
hoofden in de Rot
terdamse regio.
Volop," zeggen ze
bij de,Rotterdamse
'<polUié.y,Er is geen
school, gymzaal,
i sporthal, zwembad,
i buiirtwinkel, super-
r markt of warenhuis
f waap niet door de r
jeugd wordt gesto-
len. Zelfs is er een
sterk stijgende lijnt
in te ontdekken. En.
1 schoolhoofden heb-
j, tién een goede reden
o?n die waarheid te
-< hoof denman scholen
die onomwonden be-
'„kennen dat de toe-
'■stand haas ton houd- 7
Sbaa x Hs; Dure jas-i
'tiérif tassen en geld
mogen him leerling ,4
gen niet mccrohbe-
rhéerd 'achterlaten.
Fietsen en bromfict-
senmoeten sterk
'beveiligd worden0
heerders van
zwembaden en
sporthallen kampen,
op.yeeh.'enkêïe uiW g
zondering na, met 1 -
k) achten weet'heb-
De elfjarige Robert van der Wetering, klant van het sportre-
jcreatiebad „Oostervant", hoeft straks niet in zijn zwembroek
0 naar huis, dank zij opbergkluisjes.
i*sm&
Schooltassen zo voor het grijpen, ondanks het toeziend oog
van de concierge. (Foto's Niels van der Hoeven)
Politie
Geen namen
Eerlijk
Normvervaging
"Positief'
Kwaad
Golfbewegingen
Ouders
Zwembaden
Sporthallen
Afpersing?
w ar w J*.
'.O.s..\K' WOj
i/viVTvVi;
/r-vSr^-"
door JIM POSTMA
„Eerst", vertelt een badmeester die op dit gebied inmiddels
een ruime ervaring heeft, „keken we er nog van op dat ze zelfs
schoenen uit het zwembad meepikten. Vandaag lach je daar
om, want nu is dat een hele normale zaak. Maar wat alles
slaat is dat jongetje van een jaar of zeven dat hier laatst
snikkend komt vertellen: Ze hebben alles van me gestolen.
M'n kleren, m'n buskaurt cn m'n geld. In zijn zwembroekje
moest hij naar huis lopen."
Een gymnastiekleraar beaamt:
„De meest droevige dingen
maak je mee. Komt er een klein
meisje helemaal overstuur naar
me toe. Zegt zc: Meester, m'n
armbandje is gestolen. Het was
van m'n oma en nu durf ik niet
meer naar huis. Later komt die
vader van dat kind ziedend naar
school en schreeuwt: Het kan mc
niet schelen wat het kost, maar
je zorgt maar dat m'n dochter
die armband terugkrijgt. En die
aap die het gedaan heeft hak ik
persoonlijk z'n klauwen af."
Op scholen, in sporthallen,
zwembaden en gymnastiekloka
len, in buurtwinkels en super
markten wordt gestolen als de
raven. De daders? Heel vaak
schoolkinderen tussen de tien en
achttien jaar. Maar wie school
hoofden vraagt of er spullen .wor
den gegapt in of bij het schoolge
bouw krijgt dikwijls te horen:
„Valt bij ons wel mee."
Rector ir. G. J. van Eldik van
de Van Oldenbarneveltscholen-
gemeenschap f1400 leerlingen
voortgezet onderwijs) op het
Rotterdamse Afrikaanderplein:
„De bui is een beetje overgedre
ven. Ontvreemdingen en vernie
lingen vinden bij ons in minder
emate plaats. Ik geloof dat men
zich meer zorgen maakt dan er
reëel aan de hand is. Neen, ik
heb veel grijze haren in het on
derwijs gekregen, maar van dit
onderwerp niet."
Politiemensen maken zich er
wèl zorgen over. Hoofdinspec
teur Ko Rijns van de Jeugd- en
Zedenpolitie (JZP) in Rotter
dam: Diefstallen en inbraken
bij scholen gebeuren volop. We
hebben er onze handen vol aan
en er is een duidelijke stijgende
lijyt in deze vorm van jeugdcri
minaliteit."
De cijfers wijzen uit dat in
1980 jeugdigen in de leeftijd van
ongeveer tien tot zestien jaar
3870 keer met de politie in aanra
king kwamen en in 1982 4800
maal. Een stijging dus in die
twee jaar van zo'n 25 percent. In
1982 moest de politie 4400 keer
tot arrestatie over gaan in dit
soort zaken.
Hoofdinspecteur T. H. A. A. M.
Peer van de JZP: „Onze mensen
zijn soms de hele dag bezig met
die aangiften. Het varieert van
inbraken en diefstallen bij scho
len tot vandalisme: het onder
water laten lopen en met inkt be
smeuren van klaslokalen. Als ge
volg daarvan moeten hele klas
sen naar huis worden gestuurd.
En dan gaan ze weer proleta
risch winkelen bij warenhuizen
en supermarkten. Zodat we er
even later een hele reeks nieuwe
aangiften van winkeldiefstallen
bij hebben.
Na een paar dagen ga je met
enkele collega's naar de betrok
ken school. Dan blijkt dat de rec
tor niet zo op de komst van de
politie is gesteld. Hoor je van die
rector: „Meneer, hoe komt u er
bij dat u mijn leerlingen zo durft
te beschuldigen. Op mijn school
heerst orde en netheid en stelen
is er niet bij."
Zo'n man staat dan echt ver
ontwaardigd naar je te kijken.
Totdat je hem bij wijze van spre
ken met de keiharde feiten om
de oren slaat.
Dat hoofden van scholen zo
reageren is enigszins te begrij
pen, De school is namelijk met
een gebrandmerkt.
En daar zijn ze bang voor.
Want zo'n slechte reputatie kan
wel eens leerlingen kosten en de
volgende stap kan zijn dat de
subsidie in gevaar komt."
Dat die angst inderdaad mee
speelt, blijkt uit een gesprek mei
een schoolhoofd van een openba-
Horvat (10)
van de Middelba
re Detailhandel
school
strcert
behulp
ketting
aan dc
demon-
hoe met
van een
zijn jas
kapstok.
re basisschool in Rotterdam-
Zuid (200 leerlingen tussen de 6
en 12 jaar).
Op de vraag "Wordt er bij u
ook gestolen?", antwoordt zij
spontaan: „Nou, en of. Afgelopen
vrijdag raakten nog twee perso
neelsleden hun portemonnaie
kwijt. Dit is gedaan door iemand
van binnen of buiten.
Op het moment dat dit school
hoofd hoort dat haar verhaal be
doeld is voor publikatie, zegt zij:
„O, nee, ik wil beslist niet dat u
mijn naam of die van de school
noemt. Elke leerling is er tegen
woordig een, weet u wel. Het is
gewoon vreselijk moeilijk om
nieuwe scholieren te krijgen.
Straks zeggen ze: Je moet niet
naar die school toe, want daar
pikken ze alleen maar."
Zijn er genoeg rectoren en
schoolhoofden die doelbewust
een te "positief' beeld scheppen,
uit angst voor lcerlingenverlies,
er zijn er ook bij die onomwon
den en eerlijk vertellen hoe de si
tuatie op hun school is.
Waarnemend-directeur H. Ro-
zendaal van de scholengemeen
schap voor de Detailhandel (1700
leerlingen, 12-20 jaar) in de Ben-
themstraat (nabij het Hofplein):
"In sommige dependances van
onze scholen wordt meer gepikt
dan hier. Soms heeft dat te ma
ken met heroïnejeugd die je in
bepaalde wijken aantreft. Je ziet
dan ook dat ze bij die dependan
ces duidelijk jacht maken op le
ren jasjes, nieuwe fietsen en
zelfs bromfietsen.
De kleedruimten van gymna
stiek lokalen moeten we nood
gedwongen afsluiten, anders ha
len ze daar alles weg. Leerlingen
houden dure jacks of colbertjes
tegen heug en meug in de klas
aan, omdat ze bang zijn dat die
;an de kapstokken in de gangen
worden gestolen.
Herhaaldelijk zijn we met der
gelijke diefstallen geconfron
teerd. Dan krijg je boze ouders
op school die tegen ons zeggen:
Jullie zijn verantwoordelijk, de
school moet betalen. Maar net
als in restaurants zijn wij niet
aansprakelijk. Er is ook geen
verzekering die de schade in dit
soort gevallen dekt.
We zijn d'r ai toe overgegaan
om kettingen beschikbaar te stel
len. Daarmee kunnen de leerlin
gen hun jassen aan de kapstok
ken vastleggen zoals je dat met
een fiets doet. Die kettingen zijn
te krijgen tegen een statiegeld
van tien gulden, maar vreemd
genoeg maken slechts weinigen
er gebruik van."
Rector W.N. Rehorst van de
Caland-scholengemeenschap aan
de Argonautcnweg (930 leerlin
gen, 11-19 jaar): "Er is onder de
jeugd duidelijk sprake van
normvervaging.
Ze pikken makkelijk de fiets
van een mede-scholier. In het
gunstigste geval wordt die later
weer teruggezet. Als je er later
wat van zegt kijken ze je hoogst
verbaasd aan. Roepen ze veront
waardigd: Nou, ik mag dia fiets
toch wel effe lenen."
Uit jassen cn tassen op de
gang wordt genoeg geklauwd.
Zelfs zo erg dat we een iecriin-
genregclcment moesten maken
waarin staat: Spullen niet onbe
heerd achterlaten.
Maar altijd heb je van die
oenen die dat wel doen. En dan
zijn ze vijf piek of een tientje uit
de jas kwijt. Je kan het ze hon
derd keer vertellen, maar luiste
ren doen ze niet.
De andere keer is er weer een
rekenmachientje of een passer
doosje gestolen. Hoogst enkele
keren betrap je de dader op he
terdaad. Ik heb niet de indruk
dat er echte bendes zijn die op
deze manier opereren, het gaat
meer om individuele leerlingen."
Rector R. Looff van de Albert
Einstein-scholengemeenschap in
Hoogvliet (1180 leerlingen, 12-20
jaar): "Diefstallen buiten de
school door scholieren gebeuren
meer dan binnen. Ik ben er trou
wens vooral verbaasd over hoe
veel dingen zc verliezen die zc
nooit meer komen afhalen. We
horen wel eens klachten van win
keliers uit de omgeving. Dan zijn
ze bestolen doordat een leerling
de verkoper aan de praat houdt
cn de ander z'n zakken staat te
vullen. Afgezien daarvan dus een
vrij positief beeld over het aan
tal diestallen."
Ron Oudenaarden, hoofd van
de openbare basisschool De Blij-
berg aan de Gorde'.weg (400 leer
lingen, 6-12 jaar): "Pikken ze een
nieuwe pen van een klasgenoot.
Die jongen was daar apetrots op
omdat hij die net voor z'n ver
jaardag had gekregen. Dan staat
zo'n kind echt te huilen. Over
zoiets kan ik me ontzettend
kwaad maken.
wordt bevestigd.
Je moet niet stelen van je
vriendjes. Dat is gewoon intens
gemeen, zoiets doe je niet. Dat
besef proberen wc zc nu zoveel
mogelijk bij te brengen. Waarde
volle spullen kunnen ze bij ons
altijd in bewaring geven.
We hebben hier ook menige in
braak gehad, zelfs op klaarlichte
dag. Stond er een jongen dood
leuk in ons magazijn dingen te
pakken. Daarom ben je nu ver
plicht alle buitendeuren af te
sluiten. Jammer, want het open
karakter van je school is weg."
Bij de Hillevlictschool (270
leerlingen, 6-12 jr.) aan de Hille-
vliet zijn tot nu toe 12 inbraken
gepleegd door jeugdigen. School
hoofd R. dc Vlette: "Daarom
moesten we de school verplicht
elektronisch beveiligen. Sinds
dien zijn zc nog twee keer binnen
geweest en slechts een keer zijn
de knapen gepakt. Als school
hoofden hebben wc de koppen bij
elkaar gestoken om andere pre
ventieve maatregelen te treffen."
Kinderrechter mr. H. C. Prins
zegt: „Hele rissen jeugdige scho
lieren van 14-17 jaar krijg je
voor de balie. Dat hangt ook
sterk van de activiteiten van de
politic af. Afhankelijk van hun
acties zitten er duidelijke golfbe
wegingen in.
Je merkt vaak dat scholieren
in groepsverband opereren. Al
leen durven ze meestal niet.
maar als bende wel. Dan pikken
ze bij scholen of elders vidco-ap-
paratuur, radio's of platenspe
lers.
Als zc het mooi vinden houden
ze het. anders wordt het ver
kocht. Van de opbrengst gaan ze
naar de disco, ze kopen er platen
voor en soms drugs.
Af en toe heb je de indruk dat
wat gepakt wordt nog maar het
topje van de ijsberg is. Meestal
geven we alternatieve straffen
en pas in bepaalde gevalien ver
oordelen we tot jeugdgevange-
nisstraf.
Oorzaken van de toenemende
jeugdcriminaliteit zijn: het laten
meeslepen door oudere vriend
jes, gezinstoestanden zoals echt
scheidingen. het hebben van te
veel vrije tijd, te vaak zitten in
diseo's, geldgebrek of te weinig
zakgeld."
Een van de ouders van een
jeugdcrimineel zegt: „Ik begrijp
er niets van. Mijn zoontje van 10
jaar. Ruud krijgt alles wat zijn
hartje begeert. Hij heeft een
goed thuis, zakgeld, speelgoed,
noem maar op.
En toch gaat hij met zijn
vriendjes voortdurend lopen te
„rouzemauzen" in zwembaden en
winkels. Hoewel hij nu verschil
lende keren gepakt is en ik voor
dc schade aansprakelijk ben ge
steld gaat hij maar door.
Laatst kwam hij weer thuis
met een doos met 27 dobbers.
Kunnen wc lekker mee gaan
vissen pa," zegt hij of z'n neus
bloedt.
Of ja, toch. Wilde ik zo'n speel-
computer kopen. En omdat zo'n
ding een paar honderd piek kost,
leegde ik ons spaarpotje. Daar
moest zo'n vierhonderd gulden in
zitten. Er zat maar 15 gulden in.
Mijn zoon stond er gewoon bij te
grijzen...".
In zwembaden en in sporthal
len wordt waarschijnlijk nog
meer gestolen dan op scholen.
Bedrijfsdirecteur J. P. van den
Bent van Sportfondsenbad Rot
terdam-Zuid: „Een paar goeie
schoenen ben je hier zo kwijt
Laat staan geld of een goed jack.
Overal waar kleedgelegenheden
zijn wordt gestolen. Ook bij de
personeelskamcrs van V 4 D en
de Bijenkorf. Daar doe je niets
aan.
Waardevolle zaken kunnen ze
altijd bij de kassa afgeven. Daar
is het veilig. Toch zijn er genoeg
eigenwijze mensen. Zoals die
meneer laatst met die portemon
naie waarin 300 zat. Toen de
caissière er wat van zei, ant
woordde die man: „Neen, die wil
ik bij me houden, ik moet toch
wat kunnen kopen." Een half uur
later was hij zijn beurs met die
300 piek kwijt."
Voorlichter J. van Amerongcn
van de Rotterdamse Ahoyhallen:
„Dank zij onze bewaakte garde
robe, waar de mensen voor moe
ten betalen, verdwijnt hier nooit
geld of kleding.
Tijdens een popconcert hebben
we wel last van vandalisme. Dan
zijn er natuurlijk ook de zakken
rollers die je bij alle evenemen
ten hebt waar een groot publiek
samen komt. Maar zelfs die wor
den nog redelijk in de hand ge
houden door rechercheurs in
burger."
Herman Ahaus, hoofd bureau
Sporthallen Rotterdam en Hoek
van Holland: „We beschikken
over tien zalen waarvan de
Energiehallen bij de Abraham
van Stolkweg de grootste zijn.
Het stelen is zo erg dat men
sporttassen en trainingspakken
niet in de kleedkamer kan laten
liggen. Ze moeten die meenemen
in de sporthal zelf en dan nog
moeten ze goed opletten dat er
niet gestolen wordt.
De Energiehallen zitten vol
met nooddeuren en een beetje
handige dief komt hier altijd bin
nen of er weer uit. De enige op
lossing is afsluitbare kluisjes,
maar die zijn ontzettend duur.
Wij constateren een grote stij
ging in het aantal ontvreemdin
gen."
En de scholieren zelf? Wat
denken zij van al dat pikken op
scholen en daarbuiten? Karei
(16) en Willem (17), allen op een
voortgezet-onderwijsschool in
Rotterdam-Centrum: „Laat ons
niet lachen.
D'r zijn hele andere dingen
aan de hand dan het jatten van
een jackie of een vulpen.
Wij kennnen scholen waar ze
kleine bendes hebben gevormd.
Daar worden leerlingen in el
kaar geslagen, door jongens van
18 en 19 jaar als ze geen geld af
geven of dope voor ze meene
men. Afpersing, zo gezegd. D'r
zijn erbij die doodsbang voor die
knapen zijn.
Zelfs meisjes moeten hun li
chaam aan hen beschikbaar stel
len of de hoer voor ze spelen.
Voor die gozers troef. Wie niet
meedoet of niet voor hun chanta
ge zwicht wordt met messen be
werkt. Ouders en leerkrachten
hebben er geen idee van wat er
allemaal op scholen gebeurt".
