schiedam
,18
Getekend te Westerbork: documenten
Politie
moet
dit jaar
drie man
inleveren
Kans op 30 km-bord in
veel straten binnenstad
Filmweekend met Fame
Korte metten met krotten
Aida-festivai in
theater Teerstoof
Lentefeest gaat
op vakantie
Fietsen naar Delft
Een popfestival
dat nodig?
JAC: meer uren
is
Sch,
SCHIEDAM Aart Aardoom kreeg vorige week een
Koninklijke onderscheiding voor zijn werk in de Neder
landse Vereniging voor Ex-politieke Gevangenen en
Voormalig Verzet. Zijn "oude verzetsmakker" Arie
Pons wed een jaar eerder al voor hetzelfde onderschei
den. Waarom Aardoom en Pons hun zilveren medaille
niet gelijktijdig omgehangen kregen is een raadsel,
want sinds het uitbreken van de oorlog, achtendertig
jaar geleden, zijn zij niet meer van eikaars zijde gewe
ken.
Mil kommen
Hel
Aart Aardoom (links) en Arie Pons, gezworen kameraden tijdens en ook 7ia de
oorlog.
ËÉiPr
Wemer Löwenhardt, één van de twee exposanten, bekijkt foto's van het concentra
tiekamp Auschwitz; ze behoren bij een documentaire foto-tentoonstelling die gelijk
tijdig gehouden wordt met "Getekend in Westerbork".
SS
SI
Gesloten
Sportraad
verhuist
Dodenher
denking
Bingo
Geen
orgelspel
HET VRUE VOL*
WOENSDAG 4 ME11983
'Geuzen laten elkaar iooit
in de steek'
Van een onzer verslaggevers
Samen zaten zij in de Schie
dam s/Vlaardingse verzets
groep de Geuzen, samen zaten
zij in het Duitse kamp Buchen
wald en samen reden ze naar
hun bevrijding in een autobus
weer naar huis. Oók né. de oor
log bleven ze trouwe kamera
den. Beiden stonden ze aan de
basis van de Vereniging die zo
veel oorlogsslachtoffers heeft
kunnen opvangen.
Aardoom is 77 jaar. Pons is
15 jaar jonger. Ondanks de el
lende die ze in Buchenwald on
dervonden en gezien hebben, is
hun uitstraling nog jong en
vrolijk. Schijnbaar praten ze
"gemakkelijk" over het verle
den, maar dat is niet zo. Alles
wat de beide vrienden hebben
meegemaakt staat diep in hun
geheugen gegrift en heeft di
verse eeltplekken op hun ziel
achtergelaten.
Aardoom en Pons hebben het
.grootste gedeelte van de oor
log in gevangenschap doorge
bracht. Al vroeg na de capitu-
latie waren beiden al actief in
de verzetsgroep de Geuzen. De
"haard van deze groep lag bij
de werf Wilton, waar Aardoom
werkte. Hier werden veel Duit
se marineschepen gerepareerd
"zodat het geen wonder is dat
veel Wiltonners lid waren van
de Geuzengroep.
Het sprookje was echter al
gauw uit. Op 30 november 1940
•werd Aardoom door de Sicher-
heitsdienst gearresteerd, drie
maanden later was het de
beurt aan Pons. De beide
vrienden wisten niet wat een
ellendige periode hun nog te
wachten stond. Na een kort
stondig verblijf in de Scheve-
ningse gevangenis, het Oranje
hotel, belandden ze uiteindelijk
in Buchenwald.
Aart Aardoom weet achteraf
nog schertsend over zijn arres
tatie te vertellen: "Ik was die
ochtend gewoon naar mijn
werk gegaan. M'n vrouw was
jarig, dus ik vertelde nog dat
ik vrij vroeg thuis zou zijn. Op
't werk zei een collega tegen
me dat er twee mannen bij de
poort 3tonden die naar me
hadden gevraagd. Ik er naar
toe. Bist du Aardoom, zeiden
ze. Ik zeg ja word ik met
een in m'n kraag gegrepen.
Mitkommen.' Ik werd naar het
politiebureau gebracht op de
Lange Nieuwstraat. Diezelfde
avond nog werd ik met twaalf
anderen richting Oranjehotel
getransporteerd."
Pons: "Bij mij ging het exact
hetzelfde. Ik was toen bak
kersknecht en werd bij de bak
kerij gearresteerd. Bijna drie
maanden heb ik met mijn bak
kerskloffie in het Oranjehotel
gezeten." Regelmatig werden
pons en Aardoom naar het
Binnenhof gebracht om ver
hoord te worden. Dat ging er
niet zacht aan toe, maar on
danks de vele klappen en af en
toe een pistool tegen de siaap,
Jieten ze niets los.
Pons: "Wij Geuzen hadden
een eed van trouw aan elkaar
afgelegd. We zouden elkaar
nooit verraden, al moesten we
dat met de dood bekopen."
Zijn celgenoot Albert de
Haas heeft dat moeten onder
vinden, want op de dag da de
"Oranjeklanten" op transport
naar Buchenwald werden ge
steld werd hij samen met een
aantal andere Geuzen gefusil
leerd.
Aardoom: "Wij dachten dat
ons in Buchenwald weinig kon
gebeuren, dat wij hoogstens
'omgeschoold' zouden worden
en daarna weldra weer thuis
zouden zijn. Wisten wij veel..."
De vier jaren in het kamp
werden een hel. De vrienden
kwamen met 154 anderen te
recht in barak 14. De gevange
nen werden onderverdeeld in
diverse arbeidscommando's.
Aardoom en Pons moesten
naar een van de zwaarste af
delingen. het 'Schachtcom
mando'. Dat betekende dag in
dag uit funderingen graven
met behulp van een pikhou
weel
Voor Arie Pons duurde dat
"gelukkig" nief lang. Hij kon
trompet spelen en mocht naar
het kamporkest. Pons: "Elke
ochtend vroeg, als de anderen
naar het werk gingen, moesten
wij marsmuziek spelen bij de
ingang en als de jongens weer
terugkwamen stonden wij er
weer. Ik heb dat tweeëneen
half jaar vol gehouden, totdat
ik m'n tempen kapot blies. Toen
was 't afgelopen." Pons kwam
terecht bij de "Feuerwehr" en
behield dus zijn relatieve be
wegingsvrijheid. Hiermee red
de hij uiteindelijk nog het le
ven van zijn vriend
Als de oorlog tegen zijn ein
de loopt doen de Duitsers nog
een wanhopige poging om
30.000 man op transport te stel
len. Veel van hen zijn niet
meer terug gekomen. Aard
oom stond ook op de nominatie
voor het transport: "We wer
den in twee barakken gestopt
midden in het kamp, met twee
bewakers ervoor. Het zou niet
lang meer duren voordat we
zouden vertrekken. Arie wist
daar echter een stokje voor te
steken."
Pons vult het verhaal zelf
aan: "Omdat ik bij de kamp
brandweer zat liep ik met een
zwarte band om de arm. Met
een groep anderen wist ik bij
de barakken te komen met als
voorwendsel dat wij een blus-
apparaatje moesten controle
ren. Aart en een heleboel ande
-en gaven we ook zo'n band en
lodoende konden ze onder het
ransport uitkomen."
Aardoom en Pons hebben el-
Kaar in de oorlog door dik en
dun gesteund. Maar ook toen
de oorlog afgelopen was. ble
ven de Geuzen elkaar trouw.
Op de binnenplaats van Bu
chenwald legden zij op de dag
van de bevrijding een massaie
eed af, waarin zij plechtig be
loofden elkaar nooit meer in de
steek te laten.
De Geuzen hebben dit zeker
waargemaakt. Regelmatig
zien zij elkaar weer tijdens
reünies en halen dan herinne
ringen op met een lach en een
traan.
Ook vanavond komen zij el
kaar weer tegen bij het monu
ment op de Plantage, waar zij
hun kameraden herdenken die
niet meer terugkwamen. Het
groepje wordt echter elk jaar
kleiner.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM Hoe knap de
tekeningen ook gemaakt mo-
gen zijn, hoe mooi het kamp,
zijn bewoners en de omgeving
vereeuwigd zijn: op de achter
grond staat toch het leed. Deze
kanttekening lijkt op zijn
plaats bij "Getekend te Wes-
ierbork", een tentoonstelling
met tekeningen en werken in
gemengde techniek van Leo
Kok en Werner Löwenhardt in
het Stedelijk Museum.
Gisteravond opende Hans
Paalman in een wel zeer ma
tig gevulde aula de tentoon
stelling, een week later dan
oorspronkelijk de bedoeling
was. Hij vond de tekeningen
voor zichzelf spreken*. "Het
zijn belangrijke documenten
van het leven in Westerbork."
De tekeningen van Leo Kok
(19231945) tonen het dage
lijkse leven in het kamp. De
Belgische decoratieschilder
portretteert vrienden, kinderen
in het ziekenhuis, bewoners
van de strafbarakken enz.
Werner Löwenhardt (1919)
tekent vooral lokatics in en
buiten het kamp. Hij mag daar
komen dankzij een door de
kampcommandant getekend
Ausweis.
Beide (joodse) kunstenaars
kwamen in oktober 1942 m
Westerbork. Kok werd in 1944
op transport naar Theresien-
r/n
stadt gesteld. Hij overleed kort
na de oorlog. Löwenhardt werd
in 1945 uit het kamp bevrijd.
Hij was toen een van de nog
weinige bewoners.
De tekeningen worden bege-
,leid door tension uit het boek
"In dépot" van Philip Mechani
cus. Voor de oorlog was hij re
dacteur buitenland van het Al
gemeen Handelsblad. Zijn dag
boek bevat een verslag van
zijn verblijf in Westerbork dat
vrijwel samenviel met dat van
de twee kunstenaars
Gelijktijdig met ut entoon-
stelling en in dezelfde ia! ex
poseert het museum foto's van
concentratiekampen onder de
naam "Dezelfde plekken
grond". De foto's tonen plaat
sen in Westerbork/Hooghaalen
en Ausehwitz/Birkenau toen
en nu. De recente foto's zijn ge
maakt door Else Mulder.
Tenslotte is er ook nog een
fragment te zien uit een film
over het leven in Westerbork.
Het toont een transport uit het
kamp naar Oost-Europa.
"Getekend in Westerbork",
tekeningen van Werner Lö
wenhardt en Leo Kok. "Die
zelfde plekken grond", docu
mentaire foto tentoonstelling.
Stedelijk Museum Schiedam,
Hoogstraat 112, Openingstij
den: ma t/m za 1017; zon-,
hemelvaarts- en 2e Pinkster
dag 12.3017 uur. Tot 30 mei.
(Van een onzer
verslaggeefsters)
SCHIEDAM -- Het po
litiekorps moet dit jaar
drie arbeidsplaatsen in
leveren. De verminde
ring van het aantal
agenten is opgelegd door
het Ministerie van Bin
nenlandse Zaken. Vol
gens commissaris Van
der Haagen heeft het be
sluit geen gedwongen
ontslagen tot gevolg.
"De personeelsver
mindering gaat via na
tuurlijk verloop", aldus
de commissaris. "Voor
dit jaar is het geen pro
bleem, maar in 1984
moeten we opnieuw drie
arbeidsplaatsen inleve
ren en het jaar daarop
nog eens drie. En dat
geeft wrijving, maar ik
heb goede hoop dat de
sterkte van de gemeen
tepolitie volgend jaar
weer omhoog gaat."
Bij de gemeentepolitie
werken momenteel 144
mensen. Dat moeten er
142 worden.
De herverdeling van
de gemeentelijke politie
is een landelijke aange
legenheid. Er wordt ge
sleuteld aan een andere
verdeling. Schiedam
heeft bij de minister van
Binnenlandse Zaken
aangedrongen op extra
mankracht, omdat ze di
rect grenst aan Rotter
dam. Grote steden krij
gen meer politie omdat
de overheid erkent dat
deze gemeentebesturen
te kampen hebben met
"grotestadsproblemen
ais zware criminaliteit
en hard drugs."
(Van een onzer
verslaggeefsters
SCHIEDAM Een groot
aantal nauwe straatjes in de
binnenstad komt in aanmer
king voor een snelheidslimiet
van dertig kilometer per uur.
De Verkeersdienst is druk
doende alle in aanmerking ko
mende straten te inventarise
ren.
Hans van der Vlist van Ci
viele Werken noemt de Singei
en de Lekstraat grote kansheb
bers. „Een prima middel om
het verkeer er aan banden te
leggen. Ook voor de binnenstad
is het ideaal. De nauwe stegen
lenen zich niet voor hardrij
den."
De dertig kilometergrens
•geidt niet voor hoofdwegen,
geasfalteerde verbindingswe
gen of woonerven. „De Aleida-
straat of PKO-laan vallen er
buiten." zegt Van der Vlist.
VLAARDINGEN De CJV-
socleteiten Stoof, Fico, Sokkel
en In the mood houden volgen
de maand een filmweekend,
waarop de film "Fame" ver
toond wordt. „Een wervelend
feest, bruisend als champagne,
een enorme belevenis vol mu
ziek, dans, humor, drama; een
fantastisch onderhoudende
film over jeugdig talent", ai-
dus de aankondiging in het
CJV-blad Impuls. Het draai-
schema ziet er als volgt uit. De
Stoof: 3 juni 21 uur, Fico: 4 juni
13.30 uur, De Sokkel: 4 juni
21.30 uur en In the Mood: 5 juni
21 uur.
„Ook woonerven niet. Hier
gaat het ministerie ervan uit
dat er al voldoende kronkels in
het wegdek zitten die de snel
heid indammen."
De Verkeersdienst kijkt ook
naar wegen waarover al jaren
wordt geklaagd of die onveilig
zijn voor voetgangers. Het
gaat daarbij om ongevallen
die niet op hoofdwegen gebeu
ren. „De Lekstraat krijgt zeker
het advies voor een 30-kiiome-
terbord. Hier klagen de bewo
ners al jaren over hardrijden
en vrachtverkeer. De Singel
kent ook veel snelheidsovertre-
ders. Bij de Lekstraat bekijken
we ook nog de mogelijkheid
wegversmallingen aan te leg
gen," aldus Van der Vlist.
Schiedam wil het straten-
lijstje van de woonwijken die
in aanmerking komen, nog
voor de zomer af hebben. Ook
bewoners kunnen verzoeken
voor een 30-km bord indienen.
>V^4\
>sï. xi
*fx f V Xe. Y'S. V
De stofwolken vlie
gen de automobilis
ten om de oren bij
het parkeerterrein
aan de Lange Ach-
terweg/Nleuwstraat.
De slopers maken
momenteel korte
metten met enkele
verzakte panden
langs de Achterweg.
Ze gaan tegen de
vlakte om plaats te
maken voor nieuw
bouw.
De eerste nieuwe
woningen in dit deel
van de binnenstad
kwamen al in 1975
van de grond. Daar
na bleef het lange
tijd stil. Inmiddels
zijn de eerste hon
derd nieuwbouwwo
ningen alweer be
woond en wordt nu
haast gemaakt met
de volgende serie
nieuwbouw. Dat wor-
den 147 woningwet
woningen en tien
Van-Dam woningen.
SCHIEDAM Ook
de Schiedamse
theaters doen mee
aan de tiendaagse
manifestatie van
Aida Nederland.
Deze organisatie
komt op voor de
onderdrukte kun
stenaar. De cultu
rele manifestatie m
Rotterdam, ver
plaatst zich vrijdag
naar theater De
Teerstoof. Een
groot aantal arties
ten brengt een af
wisselend program
ma met zang. po-
ezie, toneel en mu
ziek.
de avond wordt in
geluid met een to
neelstuk in een be
drijf door Roel Vis
ser en Bram van
der Vlugt. ,,Het
protest" laat de ge
wetensnood van
schrijvers zien in
het intolerante sys
teem van de Oost
bloklanden. Het is
geschreven door
Vaclav Havel. Deze
Tsjechische schrij
ver schreef de een-
acter een jaar voor
hij werd gearres
teerd wegens zijn
bemoeienissen met
"Vons" de organia-
tie die opkomt voor
ten onrechte ver
volgde mensen in
T sjechoslowakije.
Na de pauze draagt
Jana Beranové
poezie uit eigen
werk voor. Ilona
Chechova zingt
teksten onder an
dere van Jana.
Bram Commijs be
geleidt haar op de
piano. Tsjechische
volksliedjes broij-
gen Rolinha Kross"
en Jaroslav Hutkg"
Het benefietoptre-
den waarvan de
baten gaan naar,"
AIDA begint onr'
negen uur. Kaaiien
kosten tien gulden
met VJP en Pas 65
korting.
Om de aandacht Ie
vestigen op onder-, r.
drukte kunste-
naars, is zondag 6',
mei ook in het Pa$ï
sage-theater een
muziekavond. Het
Maarten Altena
kwartet en de pia
nist Leo Cuypers r
en saxofoniste Vera -
Vingerhoed verzor
gen in het theater
café een concert
dat om half negen'
begint. Toeganq
6.50.
De vacaturebank
van het Gewestelijk
Arbeidsbureau is
op bevrijdingsdag
gesloten. Ook het
spreekuur van het
arbeidsbureau ver
valt vanavond in
verband met Do
denherdenking. De
Openbare Nutsbe
drijven zijn 5 mei
eveneens gesloten.
De huisvuilophaal
dienst verschuift
naar maandag 9
mei. Ook de grof-
„vuilophaaldienst
Vervalt.
Het bureau van de
Sportraad verhuist
donderdag naar de
8e etage van het
Stadskantoor. De
adressering en het
telefoonnummer
blijft geiijk.
Bij het monument
in de Plantage wor
den vanavond in
een korte plechtig
heid de doden her
dacht die in de
Tweede Wereldoor
log zijn gevallen.
Aanvang 20.00 uur.
Na deze herden
king volgt nog een
bijeenkomst in het
Passage-theater.
Invaliden Sportver
eniging De Ooie
vaars houdt van
avond een bingo
avond in de grote
zaal van de Chr.
Sociale Belangen
(Lange Haven 73).
Vanaf 20.00 uur
rollen de eerste
balletjes. De zaal is
om 19.00 uur open.
De opbrengst komt
ten goede aan DeX
Ooievaars.
Deze maand zullen
in de aula van het
Stedelijk Museum
geen orgelbespelin-
gen plaatsvinden.
Zaterdagse activi
teiten op het Mu
seumplein maken
zóveel herrie, dat
er geen orgelklan
ken tegen zijn op-
gewassen, vindt de
Vereniging Vrien
den van het Ste
delijk Museum.
SCHIEDAM Vijf
enzeventig vaste
soosbezoekers van
Stichting Lente
feest genieten van
een weekje vakan
tie met het motor
schip Azollo. Ze
maken een boot
tocht door de Ne
derlandse wateren.
De gehandicapte
passagiers zijn aan
boord van alle ge
makken voorzien.
Het schip is hele
maal aangepast
voor minder-vali-
den. Er zijn ver
pleegsters aan
boord.
De tocht gaat langs
Utrecht. Volendam,
Purmerend, Alk-
maar, Haarlem en
Gouda, waar ook
tijd is ingeruimd
voor de beziens
waardigheden. In
deze week zullen
Imca Marina en Va
der Abraham borg
staan voor een ge
zellige feestavond
aan boord.
Voor de gehandi
capten is deze
boottocht vaak het
enige uitje in het
jaar. Stichting Len
tefeest organiseert
de vaarvakantie i
jaarlijks. De be-
langstelling is zo
groot dat een aan
tal soosbezoekers^
moest worden te-
leurgesteld. Op 5
mei krijgen de va-"
kantiegangers een,
bloemetje aange
boden. Zaterdag
arriveert het schip
weer in Schiedam..,
waar het aanmeert'
bij de kade van het'
Hoofdplem.
SCHIEDAM
Deelnemers aan de
Landelijke Fietsdag
(zaterdag 7 mei)
kunnen in Schie
dam vanaf 9.00 uur
starten vanuit het
'ANWB-kantoor aan
de 's Gravelandse-
weg 565. De toch is
ongeveer veertig
kilometer lang en
voert naar Maas
land. Schipluiden
en Delft. Via de
Schie fietst men
weer terug naar
Schiedam. Een rou
tebeschrijving kost-
3 gulden en is, ver-,'
kr'ijgbaar bij de
ANWB en VVV-
kantoren. Bij terug;
komst ontvangen
de deelnemers een
medaille o( jaar-
hanger.
SCHIEDAM
"Een popfestival in
de stad. Is dat nou
wel nodig?", vroeg
het CDA-raadslid
Aan van Lingen
gisteren in de rond
vraag bij de com
missie Politieaan-
geiegenheden. Na
het gebeuren bij
Schiepop van afge
lopen weekeind zet
hij vraagtekens bij
het muziekgebeu-
ren, dat meer men
sen uit de regio
trekt dan uit Schie
dam zelf. Het
Schiepop ontaard
de zaterdagnacht
in een groot
scheepse knokpar
tij tussen motorrij
ders en andere
jeugdgroepen.
"Achteraf hadden
we wel kunnen
voorzien dat het op
knokken zou uit
draaien." reageer
de commissaris
Van der Haagen.
"Met een toe
gangsprijs van
2,50 kan je ver
wachten dat er jon
gelui op afkomen
die herrie zoeken."
"Nou, nou," suste
wethouder Cor van
Tilborg. "ik denk
eerder dat de mu
ziek van Herman
Brood ophitsend
werkt."
Twijfels waren er
ook over de plaats
van het tweedaag
se muziekgebeu-
ren. "De locatie
buiten het centrum
aan de Parallelweg
was veel gunstiger
geweest," meen-
den de aanwezige;
commissieleden.
Volgens Van Til-
borg is de knok- s
partij te wijten aan
de "chemische re
actie" die is ont-
staan toen bezoe
kers van café De
Goudsbloem zich
mengden met het;
Schiepoppu bliek.
De burgemeester
krijgt van het ge-
beuren een gede
tailleerd verslag en
het advies Schie-
pop voortaan aan
de Parallelweg te
houden.
(Van een onzer
verslaggevers)
VLAARDINGEN
Het Jongeren Ad
vies Centrum (JAC)
heeft vorig jaar
meer tijd besteed
aan zijn clienten
dan in voorgaande
jaren. Het aantal
contacten (telefo
nisch of mondeling)
tussen staf en cli
ënten steeg er van
1197 in 1981 tot
2912 in 1982. Toch
was het perso
neelsbestand nog
met op volle sterk
te. De stijging valt
samen met een
lichte teruggang in
hjt aantal ciiënten:
397 in 1981 tegen
382 in 1983.
In 1982 deden 160
mannen. 167 vrou
wen en 55 instellin
gen een beroep op
het aan de P. K.
Drossaartstraat ae-
/estigde JAC, zo
blijkt uit het jaar
verslag. De hulp
vragen hadden be
trekking op huis
vesting (131), gel"
(78; het jaar ervoor:
39), weglopen (36),
juridische (22). -
ouderlijke macht/
voogdij (10) en re
laties (10), plus een
aantal andere cate
gorieën, waaronder
eenvoudige infor
matie (181). 1
i.-
