Geur van bloed op
mmm
'f J eruit warmer
ter meulen
180
fe»till
Laatste dode van
storm geborgen
1^
v*
Molensteen
VV- door HANS DE JONG
Nederlaag
(Van onze parlementsredactie)
HILVERSUM CDA-partijvoorzitter Bukman
'heeft zaterdag op de Partijraadsvergadering een
.nederlaag geleden met zijn harde aanpak van de
zogeheten "dissidente" CDA'ers Dijkman, Schol-
ten en Aantjes.
Een kleine meerderheid van de partijraad wees
een opgelegde zwijgplicht voor fractieleden en be-
.stuurders met een afwijkende mening af. Bukman
'had zich voor een motie van deze strekking uit-
gesproken.
Robijn was-
verzachter.
Een royale fles
met een inh van
2.45 Itr. Van 4,95
voor
Clorlx.
Dikker en werkt
beter, inh 1 liter
voor
Robijn fleur fijn.
Fijnwasmiddel met extra
kleurbeschermer Inh 1100
gr. zelfs met gratis fies_
Dubro
slechts
Enka perfo dweil.
Neemt snel en veel water od.
Soepel en sterk Pluist met
Hygiënisch. Afm 50 x 55 cm
van 4,25
voor
Partijvoor
zitter Buk
man haalde
in zijn ope
ningsrede
flink uit
naar de
"diva r.\ lig
gers' in het
CDA. Hij
waarschuw
de hen voor
de laatste
maal, maar
moest later
ervaren dat
een echte
zwijgplicht
door de par
tijraad werd
afgewezen.
min.
Siets Leef
iang: in
eigen omge
ving aanpak
ken.
De spiraal-
tuin in Box
tel, waarin
meer gewas
sen dan in
een gewone
tuin kunnen
staan.
Douchekop
HET VRIJE VOLK
actueel
s
.V,
Van onze verslaggeefster
YVONNE ZONDEROP
- HILVERSUM „Kinderen
"van eenzelfde vader, komt nu
tesaam van zuid en noord,"
klonk het zaterdagochtend in
'hotel Gooiland te Hilversum
waar de CDA-partijraad
bijeen '-.wam om te praten
over emancipatie.
Stel Dijkman en Jan Nico
Scholten konden
•gewaarschuwd zijn. Het
partijbestuur had als immer
een toepasselijke psalm
uitgekozen om de vergadering
*ln te lulden. Afwijkende
.tmeningen, zo viel uit deze
Ctekst ai op te maken, worden
~blnnen het CDA niet geduld.
X Voor wie de boodschap te
.^geheimzinnig was, ging
^partijvoorzitter Bukman er
een uurtje later nog eens hard
^'overheen. Verdeeld optreden
In de Kamer is kwalijk voor
het CDA, zo zei hij. Dijkman
^en Scholten moeten zich
schikken naar de
-fracticmecrderheid en niet
■langer meestemmen met
moties van de oppositie.
Ook het Kamerlid Mateman,
dat laatst openlijk pleitte voor
een verdere verrechtsing van
het CDA, kreeg een veegje uit
de pan. Zijn gedrag zou de
Christen-Democratie schaden.
Maar in de wandelgangen
wist het omvangrijke
Kamerlid te melden "dik
tevreden" te zijn.
„Bukman heeft zijn zinnetje
aan mij moeten wijden om de
zaal tevreden te stellen en kon
daarna weer tien minuten te
keer gaan tegen Dijkman en
Scholten."
Stel Dijkman liep aanmer
kelijk minder ontspannen
rond. Gehaast liet hij de ver
slaggevers weten „dat we bin
nen het CDA niet zo met el
kaar behoren om te gaan. De
partijvoorzitter wil eerst pu
bliekelijk praten en dan pas
met mij."
De beschuldiging dat hij zou
aansturen op een splitsing,
wees Dijkman verontwaar
digd van de hand. „Het CDA
splijt zichzelf. Ik word ont
hoofd als de boodschapper van
het slechte nieuws. Het CNV
staat achter mij en ik k-ijg
stapels brieven."
Op de partijraad ontbraken
die brievenschrijvers node.
Behalve van de pers kreeg
Dijkman weinig aandacht,
laat staan bijval. „Ik blijf taai
volhouden. Ik laat me niet in
timideren," aldus het CDA-Ka-
mermlld met grote vastbera
denheid.
De geur van bloed was
waarneembaar, ook al praat
ten de CDA-ers eigenlijk over
zo'n vriendelijk onderwerp als
de emancipatie volgens het
CDA. In verschillende zaaltjes
vergaderden hoofdzakelijk
vrouwen over de resolutie die
dezelfde middag door de par
tijraad moest worden vastge
steld. De mannen bevonden
zich in meerderheid in de kof
fiekamer en praatten onder
het genot van een pilsje met
elkaar over echte politiek.
Die ochtend had partij-voor-
zlter Bukman al duidelijk ge
maakt hoe zwaar de emanci
patie voor zijn partij weegt:
„Het lijkt waarachtig wei of
het gezin bezig is in plaats
van hoeksteen, molensteen
van onze samenleving te wor
den," aldus Bukman. Ook zei
hij niets te begrijpen van de
meewarige blikken die het
CDA altijd krijgt ais men pleit
voor een "gezinsvriendelijk"
beleid.
De resolutie kwam er onge
schonden doorheen. Het voor
stel van de afdeling Den Hel
der om de term "vrouwen en
mannen" te wijzigen In "men
sen", haalde het niet, temeer
daar niet duidelijk werd wat
nu het verschil is tussen men
sen enerzijds en mannen en
vrouwen anderzijds, aldus het
partijbestuur.
Een emotioneel betoog van
een kennelijk homofiele CDA-
cr was het gevolg, maar Buk
man wimpelde deze bekwaam
af door te verzekeren dat ook
het probleem van de homofilie
de aandacht van het CDA
heeft.
De vergadering was al een
uur achter op het schema toen
fractievoorzitter Bert De
Vries de vermaningen van
partijvoorzitter Bukman nog
eens dunnetjes mocht over
doen. „Het eigen standpunt
presenteren als het enige ech
te christen-democratische
standpunt, ook als je een uit
zonderingspositie inneemt, is
óf hovaardig, óf een uiting van
sectarlsme," zei hij onder ap
plaus. „Het doet mij verdriet
als een enkeling publiekelijk
de voorkeur aan afbraak
geeft."
Dijkman was al vertrokken
en daarom moest voormalig
loyalist Hans de Boer de dissi
dent verdedigen. „Een hele
boel problemen waren allang
verleden tijd ais het sociale
gezicht van het CDA weer wat
herkenbaarder werd, als we
zouden kandijen uit solidari
teit met de sociaal zwakke
ren," zo hield hij de aanwezi
gen voor.
Dat De Boer indruk maakte,
bleek toen het klapstuk van de
dag aan de orde kwam; een
voorstel va i de afdeling
Overijssel. Het partijbestuur
moest volgens deze CDA-ers
een verbod uitvaardigen op
het voeren van discussies in
de pers als de partij zelf al
had besloten. Een zwijgplicht
dus, voor Dijkman, Schollen,
Aantjes en andere "twijfe
laars". Partijvoorzitter Buk
man stelde zich na enige aar
zelingen achter deze motie op.
En keek vervolgens op z'n
neus toen een kleine meerder
heid de motie afwees.
Van de 300 partijgangers
was tweederde toen allang
naar huis. De overgeblevenen
bezorgden Bukman echter een
duidelijke nederlaag. Kenne
lijk hadden ze inmiddels ge
noeg bloed gezien.
federlaag voor Bukman
Eerder op de dag liet ook
CDA-fractievoorzitter De
Vries zich zeer negatief uit
over de dissidenten. Het geeft
geen pas, aldus De Vries, om
met de oppositie mee te stem
men tegen voorstellen van de
eigen bewindslieden. Daarmee
worden collega's die met pijn
en moeite wél het kabinet steu
nen in de kou gezet. Als enke
lingen volharden in hun afwij
kend standpunt, „komt er een
moment waarop we elkaar
diep in de ogen moeten zien".
Stef Dijkman, een van de
aangesprokenen, verklaarde
evenwel door te zullen gaan
met zijn verzet tegen asociale
maatregelen „Ik sta niet al
leen. Ik weet mij gesteund
overal in het land." aldus de
volkshuisvestingsspecialist,
die bij de voorjaarsnota van
wege zijn kritiek het woord
niet mocht voeren.
Oud-loyalist, en huidig bur
gemeester van Haarlemmer
meer, Hans de Boer, nam het
op voor de vier CDA'ers die bij
de voorjaarsnota met de Partij
van de Arbeid meestemden
voor vei betering van het inko
mensplaatje dit jaar. Het CDA
doet niet genoeg als ze alleen
voor volgend jaar een recht
vaardiger verdeling van de in
komens eist, aidus De Boer.
Een voorstel van de CDA-
nrar/
ALKMAAR De rijkspolitie
te water heeft zaterdag het
stoffelijk overschot geborgen
van de 14-jarige Alexander Da-
mad uit Wormer. Hij was op
varende van het jacht Medway
dat tijdens de storm op Hemel
vaartsdag bij Den Oever ver
ging. Het lijk werd gevonden
op. de IJsselmeerdijk bij An-
dijk. Hiermee zijn aile tien
door de Hemelvaartsstorm
omgekomen watersporters ge
borgen.
V
jongerenorganisatie om toch
een vrijwillige boycot tegen
Zuid-Afrika in te stellen, kwam
niet in stemming. Nadat Buk
man toezegde dat een aparte
werkgroep zich over deze pro
blemen zou buigen, trok het
CDJA de motie in.
Een motie die vroeg om
handhaving van het huidige
niveau van de minima, totdat
meer duidelijkheid bestaat
over het echte bestaansmini
mum, werd verworpen. Wel
neemt het CDA zich voor de
echte minima bij de herzie
ning van het sociaie zeker
heidstelsel te ontzien.
CDA-fractieieider De Vries
wees de partijgangers erop dat
niet alleen de uitkeringstrek
kers maar ook de bedrijven tot
de zwakken in de samenleving
zijn gaan behoren. „Zij moeten
ondersteund worden, opdat ze
weer op eigen benen kunnen
gaan staan," aldu3 De Vries.
Als verheugend feit noemde
hij de betekenis van de "bloed
groepen"de onderverdeling
tussen KVP, ARP en CHU
binnen het CDA aan het uit
sterven is. De Vries ziet hierin
een groei naar eenheid binnen
het CDA die eer. goede toe
komst tegemoet gaat.
Eindelek beter
nieuws. Na een
druilerige zondag
met nog veel lek uit
een oude depressie
op de Noordzee (hij
trekt nu verzwak
kend over Dene
marken naar het
noordoosten) zal
het vandaag in het
Rotterdamse en
daar omheen over
al droog zijn. Er is
geen beletsel meer
voor zonnige perio
den en vanmiddag
kan de temperatuur
bij een zwak tot
matig zuidenwindje
wat hoger worden,
aan zee nog hoog
stens 14 graden,
landinwaarts 15 tot
17 graden.
Nog altijd wacht
men in De Bilt op
de eerste tempera
tuur van 20 graden
Celsius, wat zo laat
in de tijd de afgelo
pen 130 jaar nog
nooit eerder het
geval was. Als de
tekenen niet be
driegen zit het er
deze week eindelijk
in.
Maar dan moet het
eerst nog wel wat
ongerechtigheid
vanuit het zuidwes
ten passeren. Op
de computerkaart
voor dinsdag zien
wij een uitloper van
984 milhbar-de-
pressie ten zuid
westen van Ierland
het Kanaal benade
ren. In verband
daarmee zal in de
loop van de dag
meer bewolking
opkomen en is later
wat lichte regen of
een bui met uitge
sloten.
Maar daarna zal de
temperatuur verder
kunnen oplopen en
wellicht de 20 gra
den Celsius berei
ken. Een hoge-
drukgebiedje van
1015 millibar boven
het oostelijk Alpen
gebied heett er
voor gezorgd dat
het grote regenen
in Duitsland en met
name Midden-
Europa nu ten ein
de is.
Ook over Frankrijk
ligt zo'n klein maxi
mum. Het is moge
lijk dat het hierbo
ven genoemde
front zal vertragen
door de ontwikke
ling van een golf-
stormg erin. Dat
gebeurt dikwijls.
Er is veel vraag
naar het weer voor
de komende zo
mer. Mij bereiken
althans veel tele
foontjes met het
verzoek maar even
uit te leggen hoe
het precies zal wor
den. Ik kan er al
leen dit over zeg
gen. er zijn geen
tekenen dat die zo
mer ouderwets
zonnig en droog zal
uitpakken. De voor
bereiding daartoe,
meestal in april en
mei al, heeft totaal
ontbroken. Het lijkt
mij een wisselvalig,
misschien wispeltu
rig en gemiddeld te
koel seizoen te
worden maar als
reactie op de grote
voorjaarskou is een
hi'.tegolfje denk
baar.
Contrasten zijn er
bijna altijd Het
meest sprekende
voorbeeld vinden
we in 1923. Toen
stonden op de
langste dag, 21 |u-
ni, de kachels in de
cafes nog rood,
maar in juli beleef
de men in Neder
land de meest in
tensieve hittegolf
van de eeuw die
veertig a vijftig
slachtoffers eiste,
onder meer door
zonnesteek van
werkers op het
land en ook door
verdrinking bij het
zwemmen.
Een korte blik in
het buitenland- op
de Zugspitze ligt
maar even vier me
ter sneeuw, in Feld-
berg, Zwarte Woud
38 cm, in het zui
den en zuidoosten
van Spanje wordt
het het warmst met
26 tot 28 graden
tegenover 16 gra
den in Noord-
Spanje en een ma
tige warmte van 21
graden in Lissabon
Fraai meiweer ook
in Italië en vooral
oe zuideigke gebie
den van de Balkan,
maar veranderlijk,
wisselvalig, regen
achtig en koei in
Scandinavië.
Luchtdruk Rotter
dam vanmorgen
negen uur 1012
millibar (759 milli
meter) met stijgen
de tendens.
-«w-
WM
r/ tamp. max.
Amsterdam
zwaar bew.
12
6
De Bilt
mist
12
4
Deelen
mist
12
7
Eelde
zwaar bew.
13
9
Eindhoven
zwaar bew.
5
Den Helder
geheel bew.
12
8
Rotterdam
zwaar bew.
12
5
Twente
geheel bew.
12
9
Vlissingen
geheel bew.
13
9
Zd Limburg
geheel bew.
11
8
Aberdeen
zwaar bew.
10
5
Barcelona
licht bew.
22
12
Berlijn
zwaar bew.
18
9
Bordeaux
haif bew.
20
10
Brussel
geheel bew.
12
8
Frankfort
regen
14
9
Geneve
zwaar gew.
21
8
Helsinki
regen
16
13
Innsbruck
licht bew.
20
8
Klagenfurt
mist
20
6
Kopenhagen
zwaar bew.
15
10
Lissabon
zwaar bew.
21
12
Locarno
hall bew.
19
7
Londen
geheel bew.
14
10
Luxemburg
licht bew.
11
5
Madrid
licht bew.
27
7
Malaga
half bew.
25
17
Mailorca
onbew.
23
10
Munchen
onbew.
18
5
Nice
onbew.
20
13
Oslo
zwaar bew.
14
9
Parijs
licht bew.
16
9
Rome
onbew.
Split
onbew.
24
15
Stockholm
mist
17
8
Wenen
onbew.
21
10
Zurich
half bew.
17
5
Casa Blanca
zwaar bew.
20
11
Las Palmas
licht bew.
22
16
Tel-Aviv
onbew.
24
18
Tunis
onbew.
25
1
Siets: Zet 'n mensvriendelijk bedrijf op'
(Van een onzer
verslaggevers)
BOXTEL De waterbe
sparende douchekop, de
warmtemuur, de spiraaltuin
en de zuinige grasdaken. Siets
Leefiang omringt zich met
zaken waarover de argeloze
buitenstaander de wenkbrau
wen fronst, maar van het
woord "alternatief' wil hij
niet weten. De manier waarop
hij de crisis te lijf gaat, is in
de eerste plaats haalbaar.
Leefiang is oprichter en
voorzitter van de Noordbra
bantse stichting De Twaalf
Ambachten, die door middel
van het gelijknamige orgaan
een "praktische inspiratie
bron" wil zijn voor het dage
lijks leven, wonen, werken en
ondernemen. Daar is niets
wereldvreemds aan, integen
deel. Leefiang wil het gewone
leven van alledag wat aange
namer maken, voor mens en
milieu.
Neem zijn eigen woning in
het brabantse Boxtel. Een
oude, van origine naïtte en
tochtige noodwoning. Op het
eerste gezicht niet warm te
stoken. De oplossing waarvan
Leefiang een warm pleitbe
zorger is heet "tegelkachel",
een massief blok beton en te
gels waarin hout of gas
wordt gestookt. De kachel
houdt hitte zeer lang vast en
straalt die net zo lang uit.
Leefiang: "Met een beetje
goedkoop hout stook ik m'n
huis voor 150 gulden per jaar
warm."
Hij erkent onmiddellijk dat
zo goedkoop stoken niet voor
iedereen is weggelegd: Op een
bovenwoninkje in de stad zakt
het gevaarte door de vloer en
zijn er meer onoverkomelijke
problemen. Maar toch. met
wat goede wil kan centrale
verwarming elders wel plaats
maken voor tegelkachels.
Zoals in "het dagelijks ieven
volgens Siets Leefiang" heel
veel dingen goedkoper, scho
ner en prettiger kunnen.
Neem het "onderlandhuis".
Leeflangs stichting De
Twaalf Ambachten werd
overspoeld met reacties na
een publikatie in het tijd
schrift over half-ondergronds
wonen. Dat kan bij voorbeeld
in een geluidswal of in een
dijklichaam. En het biedt vol
gens Leefiang voordelen. Een
onderlandhuis is goedkoop te
bouwen, duurzaam en ener
giebesparend. En ook is het
weer eens iets anders dan een
doorzonwoning op de tiende
etage.
En als het toch over ener-
glebesparcn gaat: een dikke
laag aarde met hoog gras op
het dak isoleert uitstekend.
"Bovendien levert één vier
kante meter gras genoeg
zuurstof voor een mens om
een jaar te leven. Denk je
eens in wat dat voor moge
lijkheden biedt in de grote
steden," zegt Leefiang.
Talloos zijn de mogelijkhe
den die hij in zijn tijdschrift
aanprijst. Veelal zaken waar
bij het grote publiek voorals
nog de schouders ophaait.
Een douchekop die veertig
procent warm water be
spaart, maakt niet op ieder
een evenveel indruk. Deson
danks groeit de belangstelling
voor andere vormen van wo
nen, werken of ondernemen.
Ter gelegenheid van het
vijfjarig bestaan van De
Twaalf Ambachten heeft
Leefiang gisteren en eergiste
ren een studieweekend belegd
met lezers van zijn periodiek.
Om contact te hebben met die
mensen en om ze te laten zien
waarover hij schrijft. Omdat
bij alies voorop moet staan
dat het voor zoveel mogelijk
mensen haalbaar is, was het
"Het 4veekend van de moge
lijkheden".
Met maquettes en modellen
heeft Leefiang laten zien hoe
in huis eenvoudig bespaard
kan worden op water en gas.
Hoe huishoudelijk afvalwater
gezuiverd kan worden in gTO-
te pianten- en groentebakken.
Wat het nut is van een com-
posttoilet. En in de naast zijn
woning aangelegde tuin
wordt duidelijk hoe je opper
vlakte wint door gewassen in
een spiraalvorm te planten.
In veel gevallen gaat het
om eenvoudige mogelijkhe
den waarbij niet opnieuw een
aansiag wordt gepleegd op
het milieu. Daarnaast zet
Leefiang zich in voor het
kleinschalige, „mensvriende
lijke" bedrijf. Kleine onderne
minkjes die niet op winst uit
zijn, maar de ondernemers
een bestaan moeten garande
ren. Er zijn er inmiddels vele:
klussenbedrijven, bakkers en
eethuizen, loodgieters en ar
chitecten, tuinders.
Met nadruk wijst Leefiang
erop dat het om ongesubsi
dieerde bedrijfjes gaat. En
wanneer het collectieve be
drijfjes zijn, is cr doorgaans
geen directeur, maar beslist
iedereen mee die meedraagt
aan het risico.
Het tijdschrift De Twaalf
Ambachten dat Leefiang met
anderen in een schuur bij zijn
huis maakt, vormt zijn bron
van inkomsten. Een klein be
drijf dat met moeite kosten
stijgingen overleeft. Maar,
zegt Leefiang, ik ben niet
veeleisend. En liever dit dan
meedraaien in een groot en
onpersoonlijk bedrijf.
De oud-journalist Leefiang
begon tien jaar geleden als
boer bij de eerste Nederland
se proeftuin De Kleine Aarde,
ook in Boxtel. Daarvoor had
hij als wetenschapsredacteur
te maken gehad met zaken
als kerncentrales, ruimte
vaart en computers. En als
actievoerder met de gevolgen
van a! die nieuwe technieken,
zoals milieuverontreiniging.
Na een periode op de barri
caden begon hij te twijfelen
aan het nut van actievoeren
(„Kijk eens naar Amelis-
wcerd," zegt hij) en besloot in
zijn directe omgeving aan te
pakken. Maar na vijf jaar
was de proeftuin van een
kleinschalig project een mil
joenenonderneming gewor
den. En werd hij er na een
conflict min of meer uitge
gooid.
Met De Twaalf Ambachten
begon hij opnieuw. Ais dui
zendpoot te midden van expe
rimenten, achter de schrijf
machine. in de spiraaltuin of
naar een lezing. En in de
weer om oude Van Gend en
Loos-vrachtwagens los te
krijgen voor kleine bedrijfjes
die om een vervoermiddel zit
ten te springen. Leefiang:
„Die wagens kostten in het
begin zeshonderd gulden.
Maar sinds dc ANWB ontdekt
heeft dat ze zeer geschikt zijn
ais camper, zijn ze stukken
duurder. Jammer."
