gaat 8 weken dicht
I Het was een verwachtingsvolle tijd
Reuzenschubkarper
uit Crooswijksesingol
Krakers moeten van
rechter pand uit
Politie laat
fietsen graveren
Van Leyden
Gaelstraat
Buschauffeur blust
brandende auto
WSsÊÊm
mmm
Raam, Schiedam
mÊSÊmm.
Dennis op de
plek, waar
ooit zijn
wiegje
stond. tJ2r
hing iets in
de lucht
van: alles
wordt be
ter."
j Door onze medewerker
HAN VAN DER HORST
SCHIEDAM „Hier was het," zegt Dennis, wij-
zend op het grasveld tussen het Groenweegje en
de laatste huizen van de Raam. Waar je nu door
kunt kijken tot aan de Goudsbloem aan het eind
van de Sint Anna Zusterstraat, stond na de oorlog
éen dichtbebouwde wijk vol sloppen en stegen.
Daar woonden de échte Schiedammers, mensen
die met de jenever waren opgegroeid en vaak nog
in een distilleerderij werkten. „Je was een encla
ve. Ook binnen de stad. Hét was een goudvissen
kom. Je was als het ware omsingeld door de dis
tilleerderijen en de kurkenfabriek."
Standen
Sigaretten
Kroonprins
Onkuisheid
Zo zag de Raam er tot 1954 uit. Driemaal donderjde Dennis in het zwarte water.
Eenmaal op de dag van zijn eerste heilige communie, in zijn beste pak. De redder
kreeg een slof smokkelsigaretten.
Vlak bij de Schie versmalde de Raam zich. Schepen konden er alleen dankzij goede
stuurmanskunst door.
Fietslampjes
HET VRIJE VOLK
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1984
nog niet zwaar la
vervuild of vergif-
tigd. „Ik heb drie
kwartier werk ge
had om hem aan
de kant te krijgen,"
vertelt SJaak. „Hij
zwom wel drie keer
de singel rond."
Visser De Vos heeft
de schubkarper
uiteraard terugge
zet bij zijn soortge
noten. De vis woog
naar schatting rond
zeventien pond.
Dennis zijn eigenlijke
naam is Dammis Van 't
Zelfde werd hier vierenveertig
jaar geleden geboren. In 1954
verhuisde de hele achtkopplge
familie naar de Bellstraat. In
deze buurt heeft hij zijn eerste
levenservaring opgedaan.
In deze buurt?
Dennis herkent vrijwel niets
meer. De Raam, ooit een vrij
brede gracht, waar schepen
kwamen, is gedempt. De slop
pen, stegen en hofjes zijn afge
broken. Jenevertonnen zie je
nergens meer. En de mentali-
teit is ook verdwenen.
- De familie Van 't Zelfde
woonde in een klein naamloos
hofje met een uitgang aan de
Raam en een andere op het
Groenweegje. Dennis zet zich
neer op een rioolbuis in Jiet
gras èn begint te vertellen.
„Je had geen. klassenmaat
schappij, maar wel een stan
den-maatschappij. De midden
stand was rijk vertegenwoor
digd, maar die waren even
arm als wij. Toch voelden zij
zich méér. En je was ook opge
voed met het idee, dat je tot
een mindere stand behoorde.
Niet door je ouders. Je kwam
er achter in de praktijk. Dit
middenstand poneerde zich
sterk. Die wilde bij artsen en
advocaten horen. De katholie
ke schooltjes waren duidelijk
verdeeld in rijk, midden en
arm. Ik zat op het armen-
schooltje aan de Westvest,
want mijn vader was smid bij
de Droogdok.
Ook in ons poortje drong het
standsverschil door. De andere
uitgang was meer het schof
fiespoortje. Daar ging je nooit
doorheen op zondag, of als je
naar de kerk moest. Aan die
kant woonden ook de meer
iaat ik maar zeggen Jor-
daanachtige mensen.
Toch had dat poortje een ze
kere bekendheid, omdat wij
van daaruit sigaretten ver
kochten. Dat had te maken
met mijn vader.
Mijn vader las veel. Hij had
zich in de crisistijd Frans,
Duits en Engels eigen ge
maakt. Bij ons thuis stond de
hele dag de BBC op. Mijn va
der had het vaak over politiek.
Hij was lid van de katholieke
arbeidersbeweging. Zelfs vrij
gestelde geweest, maar ze
hadden hem ontslagen, toen
hij een keer Marx citeerde.
Omdat mijn" vader Engels
sprak, kon hij in de haven van
zeelui buitenlandse sigaretten
kopen. Tabak was in Neder'
op de bon. En wie meer
wilde roken, kon in het poortje
terecht.
Zomer en winter droeg mijn
vader een wijde militaire
broek en een lange regenjas.
Dan kon hij in de voering mooi
die sigaretten meenemen.
Naar verhouding waren wij
wat goedkoper dan de andere
zwarthandelaren en dat was
de basis van het succes. Er
kwamen grote mannen in het
poortje: de commissaris van
politie, de directeur van Wen-#
neker, die sloffen sigaretten
nodig had voor zijn zakenrela
ties. We leverden zelfs een
keer aan de Droogdok, toen ze
goede sigaretten nodig hadden
voor de Noorse kroonprins die
op bezoek kwam. Mijn vader
bracht ook losse tabak mee.
Daar zat het hele gezin dan
sjekkies van te draaien met
een kwastje en een bakje wa
ter, want likken vond mijn va
der piet hygiënisch. Die kon je
los bij ons kopen ook op de
pof.
We hadden in die tijd een ge
voel van welvaart: er was pa
ling in huis. er stonden! grote
potten rolmops... Dat heeft bij
elkaar wel vier jaar geduurd.
Toen gingen de sigaretten van
de bon en was het allemaal
niet meer de moeite waard.
Achteraf kan je niet begrij
pen, dat we daar met acht
mensen gewoond hebben. Toch
was er nooit ruzie. Misschien
omdat we in navolging van
mijn vader veel lazen. Die
zat Dostojevski in het Engels
te lezen.
Wij behoorden dus tot de ar
beidersstand, maar we waren
ook katholiek. Dat was belang
rijk. We wisten, dat wij gelijk
hadden, dat we het ware geloof
beleden en wij stemden op de
KVP. Dat was allemaal heel
reëel. Als ik naar een film voor
boven de veertien in het Mono-
pole wilde, stond ik in de rij te
bidden, dat ik toch mocht wor
den binnengelaten. Niet tot
*God. maar tot Maria, want ik
dacht, dat God het wel zou
doen, als zij het vroeg. Je kunt
je moeder nu eenmaal niets
weigeren. En ik zou ook nooit
een cent van de schaal in de
kerk pikken. Je had het idee:
God ziet dat.
Ik was ook wel eens jaloers
op mijn niet-kathoüeke vriend
jes. Die konden schuldeloos
zondigen. Ik niet, want ik wist
het als katholiek. De belang
rijkste zonde was die der on
kuisheid, en wel van gedachte,
woord en daad. v
Onkuisheid van het woord,
deden we vaak en dat moest je
ook biechten. Ik heb bijvoor
beeld eens op het gebouw van
de Vrije Clubs, waar ik opzat
geschreven:
Ton de klotebibberjaan
De 21-|arlge Sjaak
de Vos uit Rotter
dam ving 'indopen
week uit du Oroos-
wljksesingel deze
reuzenkarper. Zo'r»
beetje als bewijs
dat dit stadswater
Dennis heeft heimwee
naar
de
Raam van
vroeger
SCHIEDAM
Hoofdagent D. P.
Drop van het Bu
reau Voorkoming
Misdrijven ver
wacht dat binnen
twee drie maan
den zo'n 30.000
Schledamse fietsen
van een postcode
kunnen worden
voorzien. Drop be
reidt samen mét
het werklozenpro-
ject De Trechter
een graveerproject
voor dat binnen
kort moet begin
nen. Er wordt naar
stig gezocht naar
vrijwilligers die (met
behoud van hun
uitkering) het gra
veren op zich willen
nemen.
Door in het frame
van de fietsen de
postcode en het
huisnummer van de
eigenaar te grave
ren, wil de politie
het nog steeds
groeienoe aantal
fietsd'- fstallen te
gen gaan. „Een
groot voordeel voor
de politie is dat we
niet blijven zitten
met een hoop ge
vonden fietsen die
niet worden opge
haald," zegt Drop.
Wij kunnen ze zelf
bij de eigenaar af
leveren."
Het graveren is
gratis. Het Landelij
ke Bureau Voorko
ming Misdrijven
heeft het geld voor
het graveerproject
beschikbaar ge
steld.
Drop heeft de spui
ten voor het pro
ject, een graveer-
machine, lak enzo
voort, al binnen.
Het wachten is nu
op personeel. „Het
liefst hebben we
vijftien vrijwilligers.
We kunnen dan
drie ploegen sa
menstellen," legt
Drop uit.
Het ligt in de be
doeling om met de
graveerpioegen
door de stad te rei
zen. In elke wijk
moet een ruimte
worden gevonden
waar het project tij
delijk kan worden
ondergebracht. De
30.000 fietsen die
Drop voor ogen
heeft vormen 60
procent van het to
tale fletsenbestand
in Schiedam.
„Wellicht kan er
nadat we de 30.000
hebben gehaald,
een blijvend gra
veerproject komen.
Misschien een
ruimte die één keer
per week open is.
voor de mensen die
alsnog hun karretje
willen laten grave
ren." blikt Drop in
de toekomst.
Het aantal fiets
diefstallen in Schie
dam bereikte in ju
ni een recordhoog
te met 153. Over
het hele vorige jaar
werden zo'n elfhon
derd tweewielers
ontvreemd.
Op 1 september,
wanneer de Trech
ter een open dag
houdt, zal de snor
fiets van wethouder
Herman Posthoorn
als eerste van een
postcode worden
voorzien. Het pro
ject moet in okto
ber van start gaan.
Vrijwilligers kunnen
zich aanmelden bij
de Trechter,
Broersvest 107, tel.
26.52.55.
VLAARDINGEN
De 2e Van Leyden
Gaelstraat in Vlaar-
dingen zal vanaf
maandag voor het
doorgaande ver
keer afgesloten
worden. De strem
ming duurt acht
weken in verband
met herbestrating.
Het verkeer wordt
met verkeersbor
den v.a een andere
route omgeleid.
SCHIEDAM Een
buschauffeur van
de RET is donder
dagavond met een
handblusser te hulp
geschoten loen op
de Oranjebrug een
auto in brand
vloog. De eigenaar
van het vervoer
middel, de 21-iari-
ge M.K. uit Schie
dam, reed op de
brug toen uit het
motorcomparti
ment rook kwam.
Hij stopte, opende
de motorkap en
ontdekte daarop de
brand. Nadat de
buschauffeur de
schade enigszins
had weten te be
perken moest de
Schledamse brand
weer er nog aan te
pas komen om het
vuur definitief te
doven. Er deden
zich geen persoon
lijke ongelukken
voor.
schiedam
MAASSLUIS De
krakers in het pand
Goudsteen nr. 3
moeten dit gebouw
verlaten. Dit heeft
rechter mr. Nivard
In Rotterdam bevo
len. De gemeente
Maassluis, eigena-
resse van het pand,
had een kort ge
ding tegen de kra
kers aangespan
nen.
De gemeente had
in juni het huis in
de verkoop gedaan
bij een Maaslandse
makelaar. Enkele
dagen later namen
de krakers bezit
van het pand. Een
eventuele verkoop
wordt onmogelijk
gemaakt, zo voerde
mr. R. Veenhoven
namens de ge
meente vorige
week aan bij de
rechter.
De krakers kondig
den vorige week
aan zich niets van
de uitspraak te zul
len aantrekken. De
jongeren willen er
hun "Multiculturele
Anti Racistische
Samenlevingsstich
ting" (MARS) vesti
gen. De MARS zou -
maaltijden moeten
verstrekken aan
mensen van alle
leeftijden en groe
peringen met als
doel de diverse
"groepen in de
maatschappij" tot
eikaar te brengen.
In het voormalige
onderkomen van
de creativiteitsclub
Klei en Kleur wordt
met strakke hand
geleefd. De kra
kers, die geen werk
hebDen, verschij
nen iedere ochtend
aan de ontbijttafel
en zeggen geen al
cohol in het pand
toe te staan. "Daar
ga je op den duur
aan kapot," zei één
van hen afgelopen
week in een vraag
gesprek met Het
Vrije Volk.
en wat ze straks wel met de
Turken zullen doen. Het was
volkomen ongemotiveerd.
Maar wij geloofden vast, dat
ze 's nachts op straat liepen,
die Jehova's Getuigen en ook
nog met een wit laken om. Je
keek goed uit, als je door die
donkere, straatjes naar het Lof
moest of naar de Mariavie-
ring.
Toch heb ik nog steeds heim
wee naar die tijd. Het leven
was verwachtingsvoller. Er
hing iets in de lucht van alles
wordt beter. Er was toen nog
niet veel gebeurd. De Afri
kaanse volkeren hadden hun
eisen nog niet gesteld enzo
voorts. Het was een optimisti
sche tijd. De wereld was nog
groot. De kaart had witte plek
ken. Er was geen angst voor
een wereldoorlog en atoomwa
pens. God bestond. De Russen
waren onze vijanden, maar die
zouden zich dankzij de Heilige
Maagd Maria bekeren. Daar
werden hele gebedsacties voor
gehouden. Wij geloofden In de
toekomst."
Dennis kijkt eens om zich
heen naar het grasveldje en de
laatste gammele huizen van
de Raam.
"Het is toch jammer," zegt
hij, "dat niemand de visie
heeft gehad om dat water er
gewoon te laten en om doze
buurt te behouden." Hij ric.it
de blik naar Nieuwland, waa*
de flats verrijzen. "Vind je hel
gek, dat het mis gaat met de
jeugd, als ze de hele 'dag niks
anders horen als: er komt oor
log en het is afgelopen met de
wereld. Die ouders geloven dat
niet. Anders zouden ze het niet
de hele dag lopen vertellen.
Die relativeren dat. Maar voor
de kinderen is het reëel. Net zo
reëel als Maria destijds voor
mij."
Ook streeft de
stichting naar meer
waardering voor-
het individu. Men
zou meer moeten
vechten voor de
meest belangrijke
levensbehoeften.
"Daarom," zo zei
voorman-kraker
Jos van der Zee,
"hebben we bij de
rechter geen advo
caat genomen. We-
moeten zelf voor
huisvesting van -
MARS vechten."
Volgens een
woordvoerder van
de gemeente zal
eerst nog met de
krakers worden
gesproken om tot
een oplossing té
komen. Het staat -
volgens hem echter
vast dat de ge
meente met de uit
spraak van de
rechter in de hand
de krakers hoe dan
ook zal dwingen
Goudsteen nr. 3 te
verlaten.
Op de plaats
waar vroe
ger nog wo
ningen ston
den, zitten
verslagge
ver Han van
der Horst
(rechts) en
Dennis nu
tussen de be
tonnen riole
ringen.
heeft geneukt met Tante
Sjaan.
Ik was toen een jaar of
twaalf. Ik vond dat wel leuk.
Ton was de jeugdleider en de
vrije clubs 'waren voor de ka
tholieke schoffies, Er is enorm
gelazer van gekomen en Ton
was helemaal overstuur. Hij
dreigde de pastoor én de bis
schop er bij te halen.
We speelden wel met de kin
deren van de betere standen,
maar die lieten toch merken,
dat zij zich verheven boven
ons voélden. Zij zaten ook niet
bij de Vrije Clubs, maar bij de
katholieke verkennerij. Daar
zette je je dan toch tegen af.
We hebben wel eens ingebro
ken bij de verkenners en alle
fietslampjes gestolen. Die ver
kochten we aan de fietsenma
ker. en van de opbrengst haal
den we koekkruimels. Wij von
den het wel geoorloofd om bij
deze lui een kleine Inbraak te
doen.
We haalden ook ijzerstukken
wetf bij de schroothandel van
Va.i Gelderen op de hoek van
de Raam en de Noordmolen-
j straat. Die verpatsten we aan
Krabbendam in de Breed-
straat. Die verkocht het dan
weer aan Van Gelderen terug.
Vaii het geld hebben we een
voetbalclub opgericht: de
Schledamse Leeuw. Daar kwa
men we meteen mee in de fina
le van het straatvoetbal tegen
SVPDW. Mijn oom kwam kij
ken en ik kreeg van de zenu
wen geen been van de ander.
Lat was het einde v; nijn
voetbalcarrière.
Soms waren we bang. In 1949
ging ineens het gerucht, dat de
Jehova's getuigen kinderen ri
tueel slachtten. Wat ze dus
vroeger van de Joden zelden
