Volop exposities
rond vijfde mei
1
a m
■NHS
Garantie
plan: werk
voor
116 man
Zéven ScHiedamihersl^ninklijk onderscheiden
I Süi Vs
Twee gewonden door
vallende dakpannen
Hoogstraat niet
uit veld geslagen
Brandje aan
Rotierdamsedük
Protest tegen reünies
SS in W-Duitsland
Met moeder in sloot
mmm
Halsketting
keurig
gepikt
ÉS®
Ontwortelde mens
Kunstenaar Joop van Meel is bezig dè randjes van zijn schilderijen bij te werken. In zijn werk zonder titel
laat hij zien hoe de machthebbers van nu te werk gaan. „In feite is er niet veel veranderd", zegt hij.
^ÜpiüiS?
|j door onze, medewerker HAN VAN DER HORST
ff; SCHIEDAM Morgen zal'slechts een kleine groep
j'getrouwen voor het Stadhuis de Rode Vlag hijsen, ter-
rjwijl uit het carillon van de Grote Kerk socialistische
strijdliederen over de stad tinkelen. De tijden zijn wél
veranderd. Vorige generaties hadden zich nauwelijks
kunnen voorstellen, dat gemiddeld nog geen honderd
i mensen meededen aan de Schiedamse 1 mei-viering.
J'-Maar het verhaal van dat carillon zouden ze zeker niet
I geloven: de Internationale én de Kerk waren immers
r tot voor kort water en vuur. En socialisten werden,
tjondanks het. feit, dat op het Stadhuis een SDAP-fwet-
houder zetelde, in brede kring niet geheel betrouwbare
v. vaderlanders geacht.
;.l Verdeeld
Het voor
malige
Volksge-
bouw aan de
Tuinlaan,
ooit middel
punt van tal
loze socialis
tische acti
viteiten.
Saamhorigheid
.pip
llP
SMSÉltii
vM
«Si
;'v
i^^iet^ShnÜ/ex^öor^itter van Orpheus, was gisteren één van de gelukkigen; hij
op komst
In Jan Rap en z'n Maat, de voorstelling naar het
boek van Yvonne Keuls spelen onder andere Lis-
beth List en Johnny Kraaijkamp junior mee.
Passagetheater
Stadsgehoorzaal
De Schuurkerk
- (Van een onzer
'Verslaggeefsters)
SCHIEDAM; Rond 5' mei
zijn er verschillende tentoon
stellingen in Schiedam. Eén
expositie; iii het Stedelijk Mu
seum laat de periode vanaf de
.oorlog tot nu zien en kreeg de
titel „1940 - 1945 - 1985 Oorlog
en verzet en de veertig jaren
daarna".
Affiches en schilderijen
brengen in het eerste deel van
de tentoonstelling de sfeer en
het leven tijdens de bezetting
in beeld. Beeldhouwwerken en
tekeningen van kunstenaars
uit dié periode, die tijdens de
bezetting omkwamen of over-
leden, leiden haar hettweede
deel van de expositie, waar de
opbouw van het land tot leven'
wordt geroepen. Er worden
een aantal „Schiedamse stads-'
gezichten" en een „Goed Wo
nen" interieur uit de Jaren vijf-
tig opgesteld.
De zwervendekunstenaar
'Bariet wordt iri het derde deel,
van de tentoonstelling ais de
„ontwortelde mens" gepresen
teerd. Verder zijn er bijdragen
geléverd aan; de protestacties
tegen de gebeurtenissen in
Chili en Vietnam. Macht, on
derdrukking en kwetsbaarheid
worden belicht door de kun
stenaars Joop van Meel, Clara
dé Jong, Harry Visser eri Jan
Baptiste de Winter.
In de entreezaal zullen anti
fascistische tekeningen van de
Duitse kunstenaar Theo Ort-
mann te zien zijn. De expositie,
die op 4 mei begint, is tot 17
juni te bezichtigen in het Ste
delijk Muséum.
Foto's, prentenén schilde
rijen laten iets ;zlen over het
joodse religieuze.leven in de
Grote Kerk in Schiedam. Alles
pver synagogen, de bouw en
het gebruik, en de versprei
ding van joden over Nederland
wordt, in beeld .gebracht. De
tentoonstelling is niet op 5 mei
te bezichtigen. Op andere da
gen Is "de: Grote, Kerk van 11.00
tot 16.00 uur geopend.
Speciaal ter gelegenheid van
bevrijding heeft het „Kluphuis
Oost" aan de Galileistraat
twee tentoonstellingen georga
niseerd. „Nederland Tolerant"
en „Tekens aan de Wand" zijn
naast videofilms over racistisc
h geweld de gehele dag te be
zichtigen.
M
jr 1-4. - - m
-
mei, van
massafeest
tot reünie
Ze waren immers tegen het
;f geliefde vorstenhuis. En had
hun leider Troelstra in 1918
1: niet geprobeerd een soort
greep naar de macht te doen?
J- Als koningin Wilhelmina op 31
■/augustus haar verjaardag
vierde, werd ze dat door de
oranjegezinde meute keer op
keer ingepeperd. Daarom or-'
ganiseerden de rooien maar
een boottocht naar Hoek van
'j Holland, ver weg in de duinen,
J' waar je het geweld van de
•V aubades en de vaderlandse lie-
A.deren niet kon horen.
Het oude Nederland van
Voor de oorlog was een in hogé
Jv mate verdeelde natie. De men-
--sen kwamen hun hele leven
lang eigenlijk niet uit hun
eigen kring. „Ze zoeken een
i kroeg voor je uit en een kerk."
zong de cabaretier/tekstschrij
ver Dirk Witte in zijn befaam
de liedje "Mens, durf te leven."
En zo was het precies. De ker
ken bezaten om zich heen een
stelsel van maatschappelijke
voorzieningen die de gelovigen
binnenboord hielden van dt
wieg tot het graf. Eigen kran
ten, eigen sportverenigingen,
eigen scholen, eigen bejaar
dentehuizen schermden de
schapen effectief af tegen de
buitenwereld met zijn boze
denkbeelden, bijvoorbeeld so
cialistische.
De socialisten' zelf ver
enigd in hun politieke partij
SDAP erkenden dat systeem
niét.' Maar in de praktijk wa
ren ze precies hetzelfde. Om
dat ze bij de Organisaties van
de meeste kerken absoluut niet
welkom waren, moesten ze zelf
éen heel apparaat opbouwen,
dat ver builen de politiek ging.
Er bestonden niet alleen een
partij en rode kranten. Je kon
ook rood sporten, rood muziek
maken en rood toneelspelen. In
Schiedam beschikte de partij
over een indrukwekkend hé
renhuis aan de Tuinlaan, het
Volksgcbouw, waar talrijke ac-
tivitèlten plaatsvonden. En het
was er vol. Want televisie ont
brak. Radio was een luxe. Wie
meer wilde dan het lezen van
jen boekje of het leggen van
een spelletje kaart, moest de
deur uit.
Het kostte dan ook weinig
moeite om grote manifestaties
te organiseren. 1 mei werd dan
ook massaal gevierd. Op ko
ninginnedag waren socialisten
niet welkom ze haatten de
zich dan ontplooiende oranje
furie trouwens hardgrondig
en daarom hadden zij voor
zichzelf zo'n feest extra hard
nodig.
De eerste mei was een dag
van saamhorigheid. Hij werd
0:
/r y
gf"""*
pïpw
'i
WIP
'»r
m>. m
P"
y'y-'V.
bovendien' gebruikt óm de'te
genstander eens een poep je te
laten ruiken. De roden lieten
de macht van hun getal zien.
Dat deden zij door 's avonds
een fakkeloptocht te houden,
waar minimaal vijftienhon
derd mensen in meeliepen.
Dat oogde. Dat maakte in
druk. En de trotse, zelfbewuste
arbeiders lieten de smalende
opmerkingen van niet-geest-
verwante passanten gelaten
langs hun brede schouders af
glijden.
Behalve wanneer het te gek
werd. Als de communisten het
té bond maakten. De kleine af
deling van de CPN onder lei
ding van Willem Collé be
streed de SDAP te vuur en te
zwaard. Voor haar was dat een
partij van "sociaal-fascisten"
en "klasseverraders". De com
munisten hielden dan ook hun
eigen veel bescheidener
optocht. Bovendien wilden zij
aan de stoeprand wel eens
krachtig tekeer gaan. Dan zet
te vaandeldrager Dirk Vrees
wijk later de beroemde; ex
ploitant van de nachtclub Al
cazar op het Thorbeckeplein in
Amsterdam, waar hij tijdens
de oorlog veel Joden verborg
dan zette. Dirk Vreeswijk
het vaandel een ogenblik neer
om de man die zojuist het
woord "klasseverrader" in de
mond had genomen enigszins
op het aangezicht te timmeren.
Verder verliepen 1 mei-vierin
gen gewoonlijk zonder inciden
ten.
Die traditionele eerste mei
was dus een dag waarop socia
listen de macht van hun getal
toonder en zich verheugden in
het bezit van hun maatschap
pelijke idealen.
Misschien dat er daarom te
genwoordig zo de klad in is ge
komen: veei droomwensen van
SDAP-ers waren tot voor kort
vanzelfsprekend. Pas de rege
ring Lubbers is echte pogingen
gaan doen de menselijke, hu
manitaire en sociale regelin
gen in onze samenleving af te
schaffen. En daar zijn we nog
niet aan gewend.
(Van éen onzer verslaggevers
SCHIEDAM 85 jonge
werklozen kunnen nog ditjjaar
met behoud van. uitkeringlaan
dé slag' bij dé gemeente Schie
dam. Volgend jaar worden er
nog eens 31 geplaatst. Eén en
ander gebeurt in het kader van
het „Garantieplan Rijnmond".
Door tussenkomst van minis
ter De Koning (sociale zaken)
ontvangen de jongeren voor
hun prestaties geenloon; Jwel
krijgen zij een vergoeding van
vijf gulden per dag.; A,
.De lage beloning heeft-; tot
uiterst kritische geluiden uit
"de hoek van de vakbeweging
'geleid. De bonden hebben, het
„banenplan" echter niet tegen
gehouden, om niet het verwijt
te krijgen werkgelegenheid te
dwarsbomen. Wel hebben de
bonden bij de deelnemende ge
meenten de banen „getoetst".
Uitgangspunt daarbij was dat
een jongere geen reguliere ar
beidsplaats, mocht bezetten.
116 banen hebben in Schie
dam de toetsing doorstaan.
Een klein aantal werd door de
bonden afgewezen. Zo zag men
éen voorstel van de gemeente
niet zitten om de personeels-
kantine geheel door (ex-) werk-
lozen te laten runnen. „Maar
we zijn niet al te streng ge
weest," aldus een woordvoer
der van ABVA/KABO.
De jongeren die zich straks
willen aanmelden voor een
baan bij de gemeente moeten
tussen de 17 en de 23 jaar oud
zijn en minimaal een jaar
werkloos zijn. Zij krijgen voor
minimaal een jaar (part-time)
werk.
De kosten voor de gemeente
zijn laag/Behalve dat geen
loon hoeft te worden betaald,
verstrekt het Openbaar Li
chaam Rijnmond een subsidie
van 880 gulden per jongere.
Om binnenkort 85 jongeren
aan de slag te helpen moet de
gemeente 75.000 gulden uit
trekken. Maandag wordt daar
over een besluit genomen in de
raadscommissie voor econo
mische zaken.
(Van onze verslaggevers)
SCHIEDAM Tijdens een
druk bezochte bijeenkomst in
het Stedelijk Museum hebben
gisterochtend vijf Schiedam
mers uit handen .van burge
meester Schceres een konink
lijke onderscheiding ontvan
gen.;. Het zijn H. Breur, A.
Grootaers, P. Smit, J. A. van
Lambalgen en J. P. J. Uyter-
waal. Twee andere Schiedam
mers, Th. van den Bos en H. C.
Hoenderdaal, zijn elders in het
land onderscheiden.
„Het mag erop lijken dat
mensen recht hebben op een
onderscheiding, maar dat is
nog steeds iets dat je niet ver
dient. Het blijft een gunst," zei
burgemeester Scheeres in een
korte toespraak. Nadat hij en
kele lovende woorden aan de
betrokkenen had gewijd en de
onderscheidingen had opge
speld, klonk in de aula van het
museum het Wilhelmus. Na
deze plechtigheid werd de bij
eenkomst informeel afgerond.
H. Breur (G8b heeft zijn on
derscheiding (eremedaille in
zilver) te danken aan zijn in
spanningen op het gebied van
de wielersport' in Schiedam.
Hij was in 1934 mede-oprichter
van de Rennersclub Schiedam,
waarvan hij nog steeds lid is.
Van 1988 tot 1971 was hij voor
zitter van de Stichting Wieler
baan Schiedam. Breur Is zelf
ook jarenlang als amateur
wielrenner actief geweest.
A. Grootaers (62) is 42 jaar
lang werkzaam geweest in de
Schiedamse gedistilleerd-in
dustrie. Hij werkte bij diverse
bedrijven en is thans nog in
dienst als Meesterknecht bij
Joh's de Kuyper Zoon BV
(onderscheiding: ere-medaille
in zilver)
Piet Smit (67), wellicht dé
bekendste van het vijftal, is 25
jaar voorzitter van het Ko
ninklijk Schiedams Mannen
koor Orpheus geweest. Vorig
jaar nam hij afscheid. Ook bui
ten de stadsgrenzen was hij ja
renlang actief. Zo was hij be
stuurslid van het gewest Zuid-
Holland van het Koninklijk Ne
derlands Zangersverbond en
penningmeester van de lande
lijke overkoepelende organisa
tie van mannenkoren, (onder
scheiding: ere-medallle in
goud).
J. A. van Lambalgen (62)
was 40 jaar lang directeur van
de Pedagogische Academie
„Kweekschool met Den Bijbel''
in Rotterdam en vervulde tal
loze bestuursfuncties in regio
nale onderwijsorganisaties.
Ook op kerkelijk gebied heeft
hij zich uiterst actief getoond,
(onderscheiding: officier).
J. P. J. Uyterwaal (66) heeft
onlangs afscheid genomen als
rector van de scholengemeen
schap Spieringshoek, die hij
sinds 1968 leidde. In die perio
de groeide het leerlingenaan
tal van 800 naar 1400. (onder
scheiding: Officier in de Orde
van Oranje-Nassau.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM Een 18-jarige
Rotterdammer heeft aangifte
gedaan van de diefstal van een
halsketting, die hem op het
Doelenplein door een onbeken
de werd afgerukt. De dief wist
wat hij deed, want hij maakte
in een ommezwaai keurig het
sluitinkje los. Bovendien heeft
de ketting een fikse waarde:
1800 gulden. Hij had de Rotter
dammer eerst even aangespro
ken alvorens hem te overdon
deren met zijn daad.
SCHIEDAM „De panden
van de bibliotheek zijn wei.:
oud, maar beslist niet slecht
onderhouden," aldus dé re-
dactie van bibliotheek-direc-
teur Henk Ewoldt óp een inci
dent met vallende dakpannen
afgelopen zondag. Daarbij-
raakten een 3-Jarig meisje en
een Jonge vrouw gewond. Het
j meisje, moest In het ziekenhuis
worden behandeld aan een gat
in het hoofd, de vrouw aan een
gekneusde arm.
De dakpannen waren afkom
stig van het pand van de
Jeugdbibliotheek aan de korte
Haven. Ze zijn losgeraakt tij-;
dens stormachtig weer. Direc-
teur Ewoldt zegt desgevraagd?
te vermoeden dat „zoiets bij v«
elk willekeurig pand had kun-,
nen gebeuren. Mensen van ge
meentewerken gaan regelma
tig het dak op om de zaken te
controleren." Een soortgelijk
incident heeft zich volgens
Ewóldtniet eerder, voorge-
daan.
SCHIEDAM De winkeliers
vereniging op de Hoogstraat is
niet uit het veld geslagen dooi*
hét mislukken van de vier
Franse sfeerdagen. „Het kan
niet altijd grandioos zijn," zegt
voorzitter Chris Coppens die
zei niet „teleurgesteld" te zijn.
„Je moét altijd de positieve
kant van de zaak blijven zien."
Het waren de afgelopen week
vooral de kraamhouders „van
buiten" d!e het klagen niet
konden tatén.
Behalve; bij het begin van de
'sfeerdagen, woensdagmiddag
klokslag één uur, en op don
derdagavond (koopavond)
werd de Hoogstraat nauwelijks
door publiek bevolkt. De rest
van de dagen deed het wintér-
se weer zich gelden en bleef
Schiedams grootste winkel
straat angstvallig stil.
„Het is jammer dat het weer
niet heeft meegezeten,zegt
Coppens. „We hébben ontzet
tend veël werk verricht. Dan
hoop je natuurlijk op een grote
publieke belangstelling. Toch
kon je de sfeer van Frankrijk
soms wel proeyen."
Nog niet bekend is of de win
keliers ook volgend jaar een
land centraal zullen stellen op
sfeerdagen. Vorig jaar had een
Oostenrijkse week aanzienlijk
meer belangstelling; mede
dankzij een fris lenteweertje;
SCHIEDAM,.De politie heeft
een 24-jarige Rotterdammer
aangehouden op verdenking
van brandstichting zondag in
een woning aan de Rotterdam-
sedijk. Dp. bewoners waren op
dat moment niet thuis. Omwo
nenden hadden de man het
huis zien binnenstappen; na
een deur te hebben gefor
ceerd.
Toen de politie arriveerde was
de man verdwenen; hij bleek
enkele stoelkussens in een
brandende kachel te hebben
gegooid. De man kon later
worden, gearresteerd in de
Bóylestraat. Hét vuur werd af
doende bestreden door de
brandende kussens naar bui
ten te brengen; de brandweer
hoefde er niet aan te pas te
komen.
De bevrijdingsrevue ,,'t zit er
op" beleeft op 3 mei haar pre
mière. Andere voorstellingen
worden gegeven op zondag 5,
woensdag 8, donderdag 9 en
vrijdag 10 mei/De aanvang
van de voorstelling is steeds
om 20.15 uur. Toegangsprijs
bedraagt 8,50. De kaartver
koop van de revue, waaraan
zeventig mensen meewerken,
is ai begonnen. Voor plaatsbe
sprekingen: telefoon 269563.
De kassa is dagelijks van 12.00
tot 15.00 uur geopend.
Op maandag en dinsdag 6 en
7 mei wordt het boek van
Yvonne Keuls „Jan Rap en z'n
Maat" vertolkt onder regie van
Jo Dua. De voorstelling wordt
gehouden in het kader van het
Jongerenjaar 1985. Bekende
acteurs als, Liesbeth List, en
Johny Kraaikamp Junior spe
len mee. De voorverkoop is op
29 april begonnen. Kaarten
kosten 15.- Voor CJP/Pas 65
10.- Aanvang 20.15 uur.
John Travolta Is op donderdag
2 mei te zien In de speelfilm
„Staying Alive". De film wordt
twee keer vertoond óm 14.00
en 20.30 uur. De danser Tony
zoekt werk op Broadway, hij
slaagt er in een kleine rol te
veroveren. Toegangskaarten
zijn bij de VVV verkrijgbaar en
kosten respektievelljk voor de
middag en avond 5.- en
7,50. CJP'ers en 65+'ers be
talen 2,50 en ƒ6.-
SCHIEDAM Het anti-discri
minatie en anti-fasclsme komi-
tée (ADAF) Schiedam heeft de
gemeente opgeroepen protest
In te dienen bij de ambassa
deur van de Bondsrepubliek
Duitsland, om de bijeenkom
sten van oud SS'ers té verbie
den. Elk jaar wordt door oud
SS-leden tegelijkertijd met de
bevrijding van het nazisme, re-
unies gehouden.
Het ADAF-komitée vindt het
belangrijk dat gemeentebestu
ren gezamenlijk Invloed aan
wenden en protesteren. De
fracties uit de Tweede Kamer
hebben al laten weten daf zij
de bijeenkomsten verboden
willen zien. De reactie uit Bonn
was dat men geen wettelijke
mogelijkheden heeft om de re
ünies te verbieden. Volgens
het ADAF-komitée zijn de bij
eenkomsten verboden, zowel
in de verdragen van Potsdam,
als In de Duitse grondwet.
De protesten van de Kamer
fracties hadden weinig resul
taat; het ADAF-komitée hoopt
met de protesten vanuit de ge
meentebesturen de negatieve
tendens in Duitsland om te
kunnen bulgen.
SCHIEDAM De 23-jarige
Schiedammer D. G. F. en zijn
moeder zijn zaterdag met een
auto van de rijksweg afgeraakt
en in een sloot beiand. De man
verloor om onbekende reden
de macht over hef stuur op het
Kethelplein. De auto botste
eerst twee keer met de vang
rail, alvorens het wegdek te
verlaten. Het voertuig is total-
loss. De Inzittenden bleven on
gedeerd.
