Het Vrije volk | 1985 | 8 juli 1985 | pagina 2

m

loerei

Oud en Nieuw op
Zomerzaterdag
deel 1

HERMAN SEY IS EEN
RASECHTE SCHIEDAMMER

I

ÖMAWiiisiil

mmm,

Wethouder
lijdt aan
amnesie

Tranen bij
sluiting van
Kleuterkeet

WËÊÊÊÊÊÈ.

Steiger valt om

ws

lipgiiau

SM

*mmÊM

mm

mÈmm.

MÊmmmm

(Van een onzer verslaggevers)

SCHIEDAM/VLAARDINGEN "Welkom in
Vlaardinger-Ambacht" heet een boekje van veer-
tig bladzijden, dat in 1935 verscheen. Naast de na-
men van burgemeester, twee wethouders, de sa-
menstelling van de gemeenteraad én de medede
ling dat Ambacht één brievenbus heeft (aan het
-■gemeentehuis), bevat het de reclameachtige
•'boodschap: "Vestigt u te Vlaardinger-Ambacht.
'"Lage grondprijsLage belasting. En een vrije wo-
.'ning voor weinig geld."

Spookstad

i

Petunia's

m

wmi,

Verantwoorde speelwerktuigen

Alexander en Marlijn (beiden 8)
Vlaardingen-Ambacht.

hun nieuwe school: de Jan Ligthartschool m

i6;<

i.-rt'Z

,ln Holy was het goedenmorgen 'en goedenavond. Hier is het gelijk kom binnen

vandaag en morgen t

ROTTERDAM EN OMGEVING

mmm

Op weg naar Dongen met
een "overlevingspakket"
van stripboeken en boter
hammen bij dé hand.

HET VRIJE VOLK

schiedam

4

MAANDAG 8 JULf 1S8S

5

w

tmm

mKo,

'h$ÊÊ t

H'' f r'

Tf aVv-"%

V - x v r \i44" 9 s yY -:

x<f/;

Pik heb 't geweten, maar
hou weet ik het niet meer

Oud en Nieuw: dat is dit jaar de rode draad in onze
serie "Zomer zaterdag"; die al weer haar vierde jaar In
gaat. Oud en Nieuw, we bedoelen niét de jaarwisseling,
maar het contrast (zo u wilt de overéénkomsten) tussen
oude en nieuwe buurten.

De redactie van HVV zal de komende zaterdagen een
aantal oude en nieuwe buurten in Schiedam en Vlaardin-
gen onder de loep nemen. Zijn oude buurten gezelliger
dan nieuwe? Tiert de dorpsroddel er welig in tegenstel
ling tot nieuwbouwwijken, waar niemand elkaar kent. Ot
is dit laatste een sprookje? Bestaat er wel degelijk buren
hulp, gestimuleerd door nog lage heggen tussen de tuinen
en "gedeelde smart is halve smart" omdat de straten nog
bouwstraten zijn, de winkels in houten noodgebouwen zijn
gevestigd en de scholen ver weg zijn?

In deze eerste aflevering: Vlaardinger-Ambacht (Vlaar
dingen) en Woudhoek-Noord (Schiedam).

Over het Avifauna in Ambacht, een boom die 500 kilo
peren oplevert, zand in je glaasje bier en het laagste hek
je van Nederland.

Vijftig jaar later is Ambacht
geen financieel paradijs meer,
maar nog steeds heeft het iets
sympathieks. Jan Anderson
van het gelijknamige Streek-
museum aan de Kethelweg
vindt: „Het is het beste stukje
woongebied, dat ik in Zuid-Hol
land zou kunnen verzinnen. Je
hebt hier alles bij de hand.
maar cr heerst toch nog een
andere mentaliteit als in Holy.
De mensen wonen hier al lang
in hun kleine huisjes: ze heb
ben allemaal een eigen huis en
een eigen tuin. Holy is gepland.
Vlaardinger-Ambacht is straat
na straat gebouwd."

„Niet een echt dorpje, maar
mijn schoonmoeder kent wel
iedereen. Ze woont in het huis
van haar. ouders. Nooit de
straat uit geweest", zegt een
bewoner van de Leliestraat.
Overbuurman Van Buuren, die
er al 53 jaar woont, noemt het
vroegere Ambacht "een hart
stikke gezellig dorp": „Ieder
een leefde met elkaar mee. Bij
ziektes stonden de buren voor
elkaar klaar." En nu? „We heb
ben schatten van buren. Als
het nodig is, staan die ook voor
ons klaar," zegt zijn echtgeno
te. De heer des huizes weer:
„Dat zal je weinig in Vlaardin-
gen vinden."

Wat je ook weinig in Vlaar-
dingen zult vinden, is een ver
zameling volières met de
meest prachtige vogels. Avi
fauna. nagebouwd door een
Blijdorp-medewerker. En een
pereboom. Verwachte oogst dit
jaar 500 a 60i> kilo. Wanneer de
peren groter zijn, zal de boom
een geliefkoosde pleisterplaats
van spreeuwen worden. „Ze
mogen me gerust een handje
helpen, want ik word een dagje
ouder", aldus de eigenaar. En.
kippen. „Hoeveel eieren gaar
je per dag?", vraagt mevrouw
Van Buuren. „Twintig a vijf
entwintig", antwoordt haar
man. Dat alles en nog veel
meer (aardappelen, bonen, een
watervalletje) bevindt zich
in Ambacht. Ergens tussen
twee straten. Het lijkt alsof de
kaart van Nederland door el
kaar is geschud- Een Brabants
dorp in Vlaardingen.

Kuieren door Ambacht en
Woudhoek-Noord inspireert tot
filosofietjes over de verschil
len tussen oud- en nieuwbouw.
Nieuwe buurten hebben geen
geschiedenis. Hoe fantasievol
ze ook aan de tekentafel ont
worpen zijn, er wonen geen
mensen. Ze lijken op die de
cors van bordkarton, waar de
- Russische tsaar in de vorige
eeuw in zijn rijtuig langs ge
voerd werd. Om hem te impo
neren met zijn Grote Daden,

Met 3560 inwoners (In 1989
moeten het er 6500 zijn) onder
scheidt de Schiedamse nieuw
bouwwijk Woudhoek-Noord
zich nauwelijks van deze Rus
sische spooksteden. Op één be
langrijk verschil na. Energie
besparing js er heilig ver
klaard. Met als paradepaardje
de ME-woningen (Mintmum
Energie Woningen). Bijzonde
re kenmerken: luiken voor de
ramen, geen kachel maar een

Tekst: Dick van der Lugt
Foto's: Ed Eggermonl

geiser, afvalwarmte terug-
winnng, zwaar geïsoleerd.

Niet iedere tot proefkonijn
gebombardeerde;; bewoner is
even enthousiast. Toen het in
januari zo koud was. heeft één
bejaard echtpaar vier dagen in
de douche gebivakkeerd. Nood
gedwongen, want ook met een
elektrisch kacheltje bleef de
temperatuur iri de huiskamer
ijzig laag. De heer en me
vrouw Leliveld hielden de lui
ken overdag dicht en keken 's
avonds gehuld in plaids naar
de televisie. De thermometer
wees 15 graden aan.

Maar ondanks deze onge
makken ("We krijgen nieuwe
geisers") zeggen ze "Het huis
je is lief. Het is schattig. Het is
gezellig wonen." Waar of niet
waar? Want bij het afscheid
laat de vrouw des huizes zich
ontvallen: "Als wij geld genoeg
hadden, kochten wij lekker een
vrij huisje."

Evenals vele andere ambte
naren woont ook de Schiedam
se gemeente voorlichter Theo
Reynman in Woudhoek-Noord.
In zijn tuin groeien geen aard
appelen of bonen en er schar
relen geen kippen rond. Er
staan afrikanen, petunia's en
duizendschoon.

In zijn nieuwbouwwoning
("Een degelijk huis. Niet zo
fantasierijk, maar wel goed
geïsoleerd. Ik verstook een
derde minder dan in mijn vori
ge woning in Hellevoetsluis.")
schetst hij de ongemakken die
kleven aan een wijk in aan
bouw: zand in je glaasje bier
als je in de tuin zit, de dichts-
bijzljnde school op het Faaa-
sen- en Bachplein en de krui
denier in het verre Hof van
Spaland.

Inmiddels is dat verleden
tijd. "Het gaat er een beetje op
lijken", zegt hij. "Je ziet de
wijk groeien." Hij lijkt niet zo
te geloven In het onpersoonlij
ke karakter - van nieuwbouw
wijken. "Je leent eens gereed
schap bij elkar. Iedereen zit in
dezelfde positie. Is bezig zijn
huls in te richten. Je vraagt el
kaar eens op de koffie. Vergeet
niet, dat je elkaar veel ziet,
want de begroeiing is nog
laag."

Lage bomen vangen weinig
wind. Maar waarom blaast de
wind deze wijk dan niet weg?
Dat kan gemakkelijk. Hoge bo
men ontbreken en de woningen
lijken geparachuteerd door
een bommenwerper. Aan de
stuurknuppel een wethouder,
die teveel eerste palen slaat. In
de cabine een architect, die
rechte en gebogen lijnen trekt.
De bestemming van elke vler
kante centimeter bedenkt. Ver
antwoorde speelwerktuigen
ontwerpt. Loopafstanden naar
de dichtszljnde halte berekent
en met parkeernormen goo
chelt.

Dat is het verschil. Nog
voordat Woudhoek-Noord over
het fraaie polderlandschap

wam.

fcSV

iv-4'ï;p'

van Midden-Delftland werd ge
walst,' is de wijk ai klaar. Af.
Maar Vlaardinger-Ambacht is
nooit af. Ook nu niet, 700 jaar
na de eerste bewoning.

„Vroeger was hier alles
groen en wit", vertelt een twee
de generatie Ambacht-bewo
ner. "De kozijnen groen, de
stopverf wit, de schuttingen
groen. De deuren waren het
zelfde met een raampje in het
midden. Glas in lood boven de
deur". Hij wijst op een huisje
aan de overkant, dat er nog
precies zo uitziet. De andere
huizen in de straat lijken er
niet meer op.

Een ex-Holybewoner („Ik
heb altijd een tuintje willen
hebben") zegt: „Ambacht is
een heel aparte gemeenschap.
Het is de enige buurt waar je
nog leuk kunt wonen voor niet
Jal teveel geld. In Holy was het
'goedemorgen' en 'goeden
avond'. Hier is het gelijk 'kom
binnen'. Ik woon hier nu een
maand, maar ik heb in al die
-jaren in Holy nog nooit zoveel
contacten gehad als deze ene
j maand hier".

Dus toch een dorp? De twee-
de-generatie bewoner spreekt
dat tegen: „Je zegt de buren
gedag. Je maakt e%ns een
praatje. Meer niet". Maar wat
doet dan het kroos in die sloot
achter het gemeentearchief?
;,En waar vind je een school
'tussen een dichte begroeiing
>an bomen staar. Dat is de
'Jan Ligthartschooi. Jan Ligt-
hart: een pedagoog die lastige
kinderen een sinaasappel gaf.

Laat Vlaardingen haar
"lastige jongeren" in de
kou staan? Deze vraag
dringt zich op, nu het
ik mag wel zeggen be
ruchte. Open Jongeren
Centrum (OJC) aan de
Zomerstraat na een reeks
van conflicten tussen staf
en bestuur definitief ge
sloten is. Wethouder Arij
Maarleveld lijkt die
vraag met 'Ja' te willen
beantwoorden. In navol
ging van een door de ge
meenteraad ingestelde
onderzoekscommissie wil
hij het OJC ombouwen tot
een "cultureel jongeren
centrum", zo verklaarde
hij vorige week.

Wat hebben politici
toch een slecht geheugen.
Toen er een fantastische
accommodatie voor zo'n
centrum beschikbaar was
(de voormalige detail-
handelsschool aan de
Westhavenkade). moest
dat gebouw per sé worden
afgebroken. Een bezetting
door kunstenaars en mu
sici, die later de Vlaar-
dingse Kunststichting
(VKS) zouden oprichten,
kon dat niet voorkomen.
Is de wethouder ook alle
acties voorafgaande aan
de bouw van het OJC ver
geten? Zeggen namen als
Communio en Erica-
school hem niets meer?
En wat deed hij toen die
aardige sociëteit B'Bwa-
na (Hoflaan) dicht ging?

De Vlaardlngse Kunst
stichting, erfgenaam van
B'Bwana, krijgt nu door
Maarleveld het OJC-ge-
bouw op een presenteer
blaadje aangeboden. Dat.
is een mooi cadeau, want
het gebouw kost 170,000
gulden per jaar (kale
huur). De amnesie van de
wethouder is nu com
pleet, want deze zelfde
VKS had een onderko
men. Zij zou samen met
de Stadsgehoorzaal-direc
tie zaal Harmonie gaan
programmeren. Helaas
liep de samenwerking op
onverenigbaarheid van
karakters stuk.

"Lastige jongeren", "so
ciaal-cultureel daklozen"
of hoe de bezoekers van
het OJC ook genoemd
moge worden: ze hebben
recht op onderdak: net als
schoolleerlingen. ouderen,
sportverenigingen en het
meer traditionele jeugd
werk. Omdat^ ze "lastig,"
heten, is het al te gemak
kelijk hen nu de straat op
te schoppen. In een maat
schappij, die niet in staat
is haar jongeren zinvol
werk en geloof in de toe
komst te geven, ls dat een
misselijke streek.

Dik VAN DER LUGT

VLAARDINGEN Vlaar-
dings enige neutrale bijzonde
re kleuterschool De Kleuter
keet bestaat niet meer. Met
tranen in de ogen namen de
onderwijzeressen Joke en Sa-
rie en vaste invalkracht Celia
vrijdagmiddag afscheid van
hun 30 kleuters, die het nieuwe
schooljaar naar de Beukenhof
of Erasmusschool gaan.

De laatste schoolmiddag
had, ondanks de tranen, niette
min een feestelijk karakter. De
kinderen speelden buiten, ter
wijl draaiorgel De Pod voor
vrolijke klanken zorgde. Ook
veel ouders waren naar het ge
bouw aan de L. de Colignylaan
toe gekomen om de onderwij
zeressen en elkaar een hart on
der de riem te steken.

mm

WmÊW'

ALHAMBRA 1, tel. 330293:
Hammett (a.l.), 2, 6.45 en 9.30
uur.

ALHAMBRA 2, tel. 330293:
Amadeus (a.l.), 2 en 8.30 uur.
CALYPSO 1, tel. 131855: Run
away (12), 2. 7 en 9.30 uur.
CALYPSO 2, tel. 131855: A
passage to India (a.l.), 1.45 en
7.45 uur.

CALYPSO 3, tel. 131855: Tra
ding places (a.l.). 2, 7 en 9.30
uur.

CENTRAAL, tel. 138210: Meis
jes in extase (18 jr), do. t/m
ma. 12.15, 2, 3.45, 5.30. 7.15,
9 uur.

CINEAC NRC, te!. 330293: De
laatste maal (16), 7 en 9.30
uur.

CINEMA OSCAR, tel. 121139:
Hercules !l (16 jr), 2, 7 en 9.30
uur.' r

CINERAMA 1, tel. 115300: A
view to a kill 12), 115, 4. 6.45,
9,30 uur.

CINERAMA 2, tel. 115300: Vier
vuisten in 't kwadraat (a.l.), 2, 7
en 9.30 uur.

CINERAMA 3, tel. 115300: Be
verly Hills Cop (a.!.), 2, 7 en
9.30 uur.

CINERAMA 4, tel. 115300:

Duin (a.l,), 2, 6,45 en 9.30 uur.
CINERAMA 5, tel. 115300: Les
uns et les autres (a.l.), 2 en 8
uur.

CORSO. tel. 121110: Best De
fense (a.l.), 7 en 9.30 uur.
LUMIÉRE 1, lel. 117755: Het
grote ewok avontuur (a.i.), 12,
2 en 4 uur, Battle rage (16), 7
en 9.30 uur.

LUMIÉRE 2, tel. 117755: Be
verly hills cop (a.l.), 2,7 en

9.30 uur.

LUMIÉRE 3, tel. 117755: Into
the night (12). 1.45, 6.45, 9.15
uur.

LUMIÉRE 4. tel. 332013: Wit
ness (12), 1.45. 6.45 en 9.15
uur.

REX, tel. 772793: Minouche

onverzadigbaar (18 jr),

10.00-24.00 uur.

THALIA, tel. 111555: A view to

a kill (12). 1.15. 4, 6.45 en 9.30

uur.

't VENSTER 1. tel. 364998:
Man of flowers (16), 9.30 uur.
beh. ma.

't VENSTER 2, tel. 364998: Les
nuits de la pleine lunc (16).
10.00 uur, beh. ma.
't VENSTER 3. tel. 364998:
Filmzomer '85 (16), 9.30 uur.
beh. ma.

LANTAREN, tel. 364998: Kaos
(16), 9.30 uur, beh. ma.

EURO (Hellevoetsluis), tel.
01880-24144: zaal 1: Beverly
hills cop (a.l.). 1.30, 6.45 en
9.15 uur; zaal 2: A view to a kill
(12), 1.30, 6.45, 9.15 uur; zaal
3: Duin (12). 6.45 en 9.15 uur.
TlVOLI(Hellevoetsluis), tel.
01883-12608: Amadeus (a.l.). 8
uur: Beverly hills cop (a.l.),
20.30 uur.

KINDERVOORSTELLINGEN

CINEMA NRC: Assepoester
(a.l.), 2 uur.

LUMIÉRE 1: Het grote ewok
avontuur (a.l.), 12.00, 2 en 4
uur.

EURO: Vol gas met Herbie
(a.l.), 1.30 uur.

TIVOLI: De gouden zeehond
(a.l.), wo. 2.30 uur.

Museum Boymans-Van Beu-
ningen, tél. 3É0500: Hollandse
en Vlaamse tekeningen uit de
17e eeuw. t/m 14 juli.Meester-
werken uit de Hermitage Le
ningrad, t/m 17 juli.
De Dubbelde Palmboom, tel.
761533: Speelgoed van zolder.
Zet 'm op hoeden en pet
ten.

Museumschip Buffel, Leuve-
haven 1, scheepssier, naviga
tie, sloepen, enz:

Atlas van Stolk, Aelbrechts-
kolk 12, te!. 767433: Tien jaar
aanwinsten t/m 29 sept.
Galerie 2000, Westersingel 30,
tel. [phone]: ethnogra-
fica, Egypte en Oud Perzië,
sieraden.

Belastingmuseum, Prof. dr.
Van der Poel. Parklaan 14-16.
tel. 366333: schilderijen van
August Weimar, t/m 30 aug.
Wijkmuseum Hillesluis,
Beijerlandselaan 80, tel.
198698: „Werken aan de
Maas", geschiedenis van
scheepswerf en machinefa
briek P. Smit, t/m 20 augustus.
Parkhotel, Westersingel 70,
tel. 363611: tekeningen en li
tho's van Gijs Voskuyl, plastie
ken van Karei Gomes, tot eind
juli.

Kasteel van Rhoon, tel.
01890-8576: Nederlandse
beeldhouwkunst van de laatste
50 jaar, t/m 8 sept.

Galerie Trefcentrum, Wester
singel 18. tel. 361081: Ernst
Dan: Kunst uit Suriname, t/m
15 juli.

Galerie Tussenwater, Piet
Heynsplein 29, tel. 772379:
Koos van Vlijmen, t/m 14 juli.

Salvador Allende Center,

Wijnhaven 23. tel. 122515: drie
fotografen met foto's yan Chili,
Nicaragua en Argentinië, t/m
20 juli.

Oudehaven, scheepshelling
„Koningspoort", schepen uit
de streekvaart in Zuid-Holland
van het Maritiem Museum
Prins Hendrik.

Blijdorp-Bibtiotheek, Noorder-
havenkade 10: "Pelgrims in
Jeruzalem", foto's, t/m 10 juli
Galerie Nieuw Rotterdams
Peil,Metrostation Oostplein,
tel. 131500: schilderijen en
neon objecten van 8en Admi
raal. t/m 17 aug.

Amrobank, Coolsingel 119: li
tho's en gemengde technieken
van Cor de Jong, t/m 22 juli.
Plan C, tel. 124352: olieverven
van Riet Veld de Lobel. t/m 1
aug.

Galerie 109, Zaagmolenstraat
109: gouaches van Antónia
Carmo, aquarellen van Hamza
inanc. etsen en gravures van
Shigeki, t/m 25 juli
De Tuyter, tel. [phone]:
tekeningen van Nuri Can en
schilderijen van S. Alp. t/m 11
juli.

Galerie ZT, Zwaanshals 290:
schilderijen en tekeningen van
Alan Birch, t/m 18 juli.

Galerie de Werkkamer, tel.
777375: schilderijen van Boris
Voinovitch, t/m 19 juli.

Galerie 't Venster, Oude Bin
nenweg 113: beeldhouwwerken
van Erik Wijntjes, t/m 13 juli.
HIERO: foto-expositie over de
ontwikkeling van Huil door de
eeuwen heen. t/m 14 juli.

PARK bij de Euromast: Feno-
mena. dag. 10-21 uur.

HIERO: Dave Paul. dl. 17.00
uur.

SIMONSTRAATKERK: lunch-
pauzeconcert, dl. 12.15-12 45
uur.

Tegenwoordig hebben die kin
deren een Minimal Brain Dis
function en moeten ze naar de
psychiater.

Alexander en Martïjn (bei
den 8) kijken hun ogen uit bij
het nieuwe schoolgebouw, dat
na de zomervakantie wordt be
trokken. Ze gaan dan naar de
derde klas. Vinden zij de
schepping van Piétro Hammei
mooi? „Ja hoor?"; „En hoe oud
is jullie oude school?" „103 of
104 jaar. Ik heb het geweten,
maar nu weet Ik het niet
meer", zegt Martijn.

VLAARDINGEN Twee schil
ders zijn In de Dr. Brugma-
straat met steiger en al op
straat gevallen. Ze zijn met
verwondingen aan knieën en
enkels in het Holy-ziekenhuis

opgenomen. De steiger vie»
om. doordat hij scheef neerge
zet was. De arbeidsinspectie
en recherche stelen een on
derzoek In.

SCHIEDAM - „Herman Sey
is een rasechte Schiedammer,
een rasechte kunstenaar en bo
venal: een rasecht mens". Deze
woorden sprak waarnemend
directrice van het Stedelijk
Museum Clara Stroman vrij
dagavond bij de opening van
een tentoonstelling van Her
man Sey. Een opening die. on
danks het feit dat het w<jer
was om op een terrasje een
pil3je te drinken, aldus Clara
Stroman, zeer druk bezocht
werd. Want hoewel Herman
Sey, wiens tentoonstelling ter
gelegenheid van zijn 70e ver
jaardag georganiseerd was. al
lang niet meer in Schiedam
woont, is hij in Schiedam nog
niet vergeten. Dit bleek vol
gens Clara Stroman wel uit dc
vele brieven en telefoontjes d!
ze gekregen had.

Na de inleiding die Clara
Stroman op zijn werk gaf (een
inleiding waaruit bleek dat zij
één van de weinige mensen is
die enthousiasme over kunst
op anderen kunnen overbren
gen) ging men naar boven om
dc tentoonstelling te bekijken.

Herman Sey'a werk. dat be

staat uit gouaches en litho's,
,kan omschreven worden als
abstract expressionistisch. De
figuren zijn nauwelijks realis
tisch weergegeven, maar er
spreekt een soort kracht uit
zijn werk. Hierdoor wordt niet
de voorstelling op de toeschou
wer overgebracht, maar het
gevoel dat Herman Sey bij die
voorstelling heeft. Clara Stro
man richtte terecht de aan
dacht op zijn gevoel voor
kleurnuances, vooral de prach
tige blauwen spraken haar
zeer aan.

Herman Sey werd in 1913 op
de Baan in Schiedam geboren.
Al op de lagere school werd
zijn talent onderkend door zijn
tekenleraar die hem privé-les
gaf. Door de Tweede Wereld
oorlog werd hij gedwongen
zijn opleiding aan de kunstaca
demie te staken.

Tot aan de dag van vandaag
is zijn Inspiratie springlevend
gebleven. Op de tentoonstelling
In het Stedelijk Museum hangt
zowel werk van twintig jaar
geleden als werk uit 1985. Hier
door krijgt men eon mooie
doorsnee te zien van het werk

„Landschap", litho van Herman Sey

van Herman Sey. Een rasechte
Schiedammer die door Clara
Stroman "een vriend van het
museum" werd genoemd.

MABJO PEPPELAAR

Herman Sey, litho's en goua
ches. Stedelijk Museutri, Hoog
straat UZ, Schiedam. Dage
lijks geopend van 10-n uur,
zondag 1240-17 uur. Tot 25
augustus.