Oud en Nieuw op
Zomerzalerdag
deel 2
Drankmisdaad zat Schiedam altijd in het bloed
mm
m
Soul-nacht in
BlueTlek-ln
Rivierpolitie
zoekt Snoepie
Bromfietser
aangereden
hhb
Tekst: Bon de Groot
Foto's: Arie Wapenaar
■XP
llSi
vandaag en morgen
WS
SCHIEDAM/VLAARDINGEN Aan het einde
van de Vlaardingse Binnensingel doemt als een
soort oase ïn de oude Oostwijk, de hypermoderne
Sprinterplaats op. Omzoomd door een weelderige
vegetatie, is het eerste dat opvalt de ronde trap
penhuizen die als het ware tegen de woonlagen
zijn aangeplakt. Het is dat de huizen zijrf opge
trokken in het "nieuwbouwrood", anders zou een
vergelijking met een middeleeuws kasteel geheel
öp haar plaats zijn.
Kerktoren
Vruchtbaar
Tegenstelling
Reggae
WËÊm
Verdriet
Nood
Emmertje
HÉT VRIJE VOLK
schiedam
:"v.:\ 7*7 V
4
MAANDAG 15 JUL11985
fiSSS
/H *-'$<
ffy '/"f Sv i 1 "•->:
r -'
Oud en Nieuw: dat is dit jaar de rode draad in
onze serie „Zomer zaterdag" die alweer haar vierde
jaar in gaat. Oud en Nieuw, we bedoelen niet de
jaarwisseling maar het contrast (zo u wilt de over
eenkomsten) tussen oude en nieuwe buurten.
De redactie van HVV zal de komende zaterdagen
een aantal oude en nieuwe buurten in Schiedam en
Vlaardingen onder de loep nemen. Zijn. oude buur
ten gezelliger dan de nieuwe? Tiert de dorpsroddel
er welig in tegenstelling tot de nieuwbouwwijken
waar niemand elkaar kent? Of is dit laatste een
sprookje? Bestaat er wel degelijk burenhulp gesti
muleerd door nog lage heggen tussen de tuinen en
„gedeelde smart is halve smart" omdat de straten
nog bouwstraten zijn, de winkels in houten noodge
bouwen zijn gevestigd en de scholen ver weg zijn?
In deze tweede aflevering: de sprinterplaats
(Vlaardingen) en een „stukje" Schiedam Oost.
De Sprinterplaats is een ty
pisch voorbeeld van een stukje
stadsvernieuwing. De wijk is
"opgetrokken op de plaats waar
eens de Eerste Maasbosstraat
'zich uitstrekte. Een straat met
kleine arbeiderswoninkjes die
echter hun beste tijd hadden
gehad en de slopershamer op
hun weg vonden. Zo'n vier jaar
geleden werden de eerste wo
ningen met een adres aan de
Sprinterplaats opgeleverd.
r Bij het binnenlopenvan de
Sprinterplaats, een langgerek
te rechthoek van woonblokken
met telkens een. "U-vormig"
plein, valt het oog van de arge
loze wandelaar vrijwel auto
matisch op een vreemdsoortig
bouwwerkje aan de rechter
kant van de Binnensingel. Een
punt van een kerktoren ver
bouwd tot volière?
Na twee keer knipperen met
de ogen, blijkt er inderdaad
een top van de kerktoren in de
grond te zijn gepland. De vroe
gere kerkklok'hangt bijna op
ooghoogte. De in moderne
kleurengeschilderde onder
kant doet dienst als woonhuis
voor witte kippen en zwarte
duiven.
De overlevering zegt dat
Vlaardingen dit bouwsel te
danken heeft aan haar wethou
der Goudriaan. Op "een van
zijn buitenlandse reizen" stoot
te hij op een vergelijkbaar
bouwwerkje. Dé torenspits is
afkomstig van de vroegere
Nieuwe Kerk aan de Binnen
singel en fungeert nu als baken
in het kleine parkje voor de
"deur" van de Sprinterplaats.
De Sprinterplaats lijkt te
zijn gebouwd op vruchtbare
aarde. Het vele groen overwoe
kert soms de trottoirs en wan
delpaden. ..Het is een grandio
ze wijk", vindt Hans Polder
vaart, een voormalig Vlaar-
dings politicus die de hond van
z'n vriendin uitlaat. „De men
sen lopen elkaar hier niet zo-
maar voorbij. Het „is een leef
gemeenschap". r;
-Volgens Poldervaart- is dat
vooral te danken aan de bin
nenplaatsjes. Als de bewoners
van de Sprinterplaats In hun
tuin zitten, kijken zij bij de. bu
ren naar binnen en ligt een
praatje voor de hand. Afgelo
pen zaterdag ademde de Sprin
terplaats echter de rust uit, die
bij elke nieuwbouwwijk schijnt
te horen. Slechts na veel moei
te vinden we Iemand die inder
daad in haar tuin zit en wel
wat over haar wijk wil vertel
len. Anoniem wel te verstaan.
- „Het is hier lekker rustig.
Ideaal. Ik zou zo snel niets ne
gatiefs over de wijk weten,"
zegt de Vlaardingse die een
tweekamerflat heeft. - „Hoe ik
hier terecht ben gekomen?
Nou, ik moest toch ergens wo
nen. Je zit hier vrij dicht bij
het centrum.
Even verderop komen we
voor het eerst een stukje kri
tiek op de wijk tegen. Dave
Boog maakt zich. gehuld in
een leer motorpak, op voor een
ritje met z'n tweewieler. Hij
zegt in zijn driekamerwoning
nogal wat problemen te heb
ben met vocht. „De muren
slaan af en toe groen uit van
de nattigheid. Tegels in de
badkamer vallen soms van de
muur. Maar ik lig er niet wak--
ker van, ik ben geen perfectio
nist."
Boog kwam geheel onver
wachts in de Sprinterplaats te
recht. „Dit heeft m'n vrouw al
lemaal geregeld, ik was op
zee," zpgt de voormalig zee
man, Juist op hef moment dat
hij een grote reis maakte,
moest zijn vrouw verhuizen
omdat de oude woning werd
gesloopt. „Toen ik terugkwam,
bleken we ergens anders te wo
nen." zegt Boog laconiek.
Op een autobezitter die zijn
vervoermiddel reinigt en een
'Het is hier één en
al ellende en verdriet
De ronde trappenhuizen
van de woningen aan de
Sprinterplaats geven het
geheel het karakter van
een Middeleeuws kasteel.
dame die haar hond uitlaat na,
is het stil in de Sprinterplaats.
Vakantie óf nieuwbouw?
De Fultonstraat en de Mor
sestraat in Schiedam Oost.
Over tegenstellingen gespro
ken. Geen weelderige planten
die het trottoir overwoekeren,
wel mos tussen de straatte
gels. Het stukje Morsestraat
dat we bezoeken wacht nog op
een. grote renovatie. Elders in
dé wijk zijn de arbeiderswo
ningen inmiddels veranderd in
een soort Zuid Franse huizen.
De grauwe bruine stenen zijn
voorzien van een zacht geel
isolerend laagje dat vooral op
een dag met Teel zon exotische
sferen uitademt.
Beroepschauffeur Johan
Everts woont in één van de
nog niet gerenoveerde wonin
gen aan de Morsestraat.
Staand In de deuropening van
het portaal, maakt hij duide
lijk niet echt tevreden te zijn
met zijn woonomgeving. „Er
wordt hier' nogal wat herrie
gemaakt," klaagt hij. „Als ik 's
nachts moet rijden, heb ik
overdag m'n slaap nodig. Je
moet eens proberen om hier
overdag te slapen, de herrie
die ze hier maken."
Everts woont in een huizen
blok dat duidelijk naar een
renovatiebeurt toeleeft. Enkele
maanden geleden kwamen de
bewoners van de woningen nog
in opstand omdat de werk
zaamheden te lang op zich lie
ten wachten. Een bouwstelling
werd neergehaald en op straat
gedeponeerd. „De mensen wil
len te veel voor weinig geld,"
vindt Everts. „Daarom duurt
het allemaal zo lang."
Nog geen twintig meter van
'„-O
De planten groeien als kool in de Sprinterplaats. Op de foto spelen kinderen met
onkruid.
mm
„Het is hier één en al ellende", meent J. van Doorn in de tuinstoel voor de deur
van zijn huis aan de Schiedamse Fultonstraat.
Everts vandaa,n, maken we
kennis met een van de "herrie
makers" uit de buurt. Edmund
Welles staat, met de stereo en
de reggae op tien, de velgen
van zijn Japanse automobiel
van een nieuwe laag verf te
voorzien. ..Ik werk graag met
muziek op de achtergrond,"
zegt hij. „Je kunt hier best wel
herrie maken. Dat vinden de
mensen niet erg. Niemand
heeft er last van." Johan
Everts zou dit eens moeten le
zen.
De Morsestraat en de Ful
tonstraat liggen in een deel
van de Schiedam Oost dat in
de jaren twintig en dertig
moet zijn gebouwd. Woningen
bedoeld voor de wat beter gesi
tueerde arbeiders, dat '.'beter
gesitueerd" is in de Morse
straat niet veel meer te zien.
De portalen zitten onder de
graffity, deuren vertonen tallo
ze deuken, de raamkozijnen
zien er verweerd uit.
Groot is zo op het oog de te
genstelling met de Fulton
straat die op de Morsestraat
uitkomt. De woningen in deze
straat zijn al gerenoverd. Alu
minium raamkozijnen en
zachtgele muren dus. Toch
blijkt dit slechts schijn te zijn.
„Het Is hier één en al ellende
en verdriet", zegt J. van Doorn
die in een ligstoel voor zijn
deur van de zon geniet. „De
mensen hier hebben geen geld
meer. Van de tien zijneer ne
gen werkeloos. Het is én en al
armoede. Hier tegenover
woont een vrouw die met har
kind van 112 gulden per week
moet rondkomen. De kinderen
hebben hier totaal niets. Er is
geen speelplaats of wat dan
ook," aldus de klaagzang van
de Schiedammer die zelf als
ijzerwerker arbeidsongeschikt
is verklaard.
Onwillekeurig gaan m'n ge
dachten terug naar de nieuw
bouwwijk Sprinterplaats in
Vlaardingen. Niet alleen op het
gebied van de architectuur
staan Schiedam Oost en de
Sprinterplaats in schril con
trast. Waar de vooroorlogse
Morsestraat en Fultonstraat
gebukt gaan onder hoge wer
keloosheid, lijkt er in de Sprin
terstraat geen vuiltje, wellicht
een klein vuiltje, aan de lucht.
Nieuw en Oud met voor- en te
genwind.
door onze medewerker HAN
VAN DER HORST
SCHIEDAM De drank-
dieven die vorige week dis
tilleerderij Dirkzwager zo'n
succesvol bezoek brachten
en er met een fUnke hoe
veelheid jenever vandoor
gingen, lijken een oude
Schiedamse traditie nieuw
leven te hebben Ingeblazen:
penoze-actlvltelten rond de
- alcohol.
Want vroeger had de
Schiedamse politie de han
den vol aan stadgenoten die
op grotere of kleinere schaal
zich het stedelijk produkt
toeëlgenden dan wel smok-
keiden.
In die gewoonte Is sinds de
Jaren vijftig danig de klad
gekomen. De laatste grote
drankdiefstal vond negen
jaar geleden plaats, toen In
brekers de voorraad van
Coebergh toen nog achter
de Grensflat in de Van
Cleetstraat In één specta
culaire actie buit maakten.
Maar in de grote dagen
van de Schledampe mout-
wijnproduktle was de halve
stad bij min of meer crimi
nele activiteiten betrokken.
Vaak gewoon-uit nood, om
dat de branderijen zulke
schandalig lage Ionen be
taalden. En tegelijk, omdat
de eigenaars graag de ac-
cljnsdienst omzeilden.
Dat was niet zo vreselijk
moeilijk. Want op drankge-
bied was de binnenstad van
Schiedam een soort belas
tingvrije winkel a la die van
Schiphol. Als je alcohol naar
bulten wilde brengen, moest
je accijns betalen. De Schie
dammers ontwikkelden dus
allerlei methoden om dit on
gemerkt te doen.
Een plaatselijke traditie
was daarbij een belangrijk j
hulpmiddel. Een branderij
produceert veel heet water
en vrouwen mochten dat
gratis komen 'ophalen om de
was te doen. Zo zag men de
hele dag moegewerkte
volksvrouwen met twee em
mertjes aan bun juk door de
stad sjouwen. Alleen haal
den ze vaak emmertjes Je
never. De dienst accijnzen
was zo zwak bemand, dat ze i
maar een enkele vangst de
den..
Eén distilleerderij pakte
de zaak grootser aan: ze be
zat een geheime pijpleiding
onder de Noordvest door,
waar constant drank door
naar de overkant werd ge-
pompt. Dat spel is Jarenlang
goed gegaan.
Smokkelen zat de stad In
het bloed. En niet alleen
dranksmokkel. Zo'n eeuw
geleden hief de gemeente
een stedelijke belasting op
brood. Bulten de stad was
het dan ook goedkoper en
veel Schiedammers poogden
hun boodschappen bij de
bakker in Kethel of het toen
malige Oud- en Nieuw Ma-
thenesse ongezien langs de
wachthuisjes van de douane
te krijgen. Een goede ma
nier daartoe was per roei
boot langs de Schie de stad
in te varen, in de hoop, dat
de. controlerende ambtenaar
je niet zag. Gebeurde dat
wet, dan legde je als de blik
sem aan, verdween in het
warnet van steegjes achter
de kades en tegen de tijd,
dat ze je te pakken hadden,
was het bewijsmateriaal
datbrood allang bij de
buren In veiligheid ge
bracht.
Dat Is allemaal verleden
tijd. Maar een echte geboren
Schiedammers heeft nog
steeds moeite om niet stille
tjes voor zlchzeü te glimla
chen, als er veer eens een
geslaagde drankmisdaad is
gepleegd.
Het blijtt tenslotte ln je
bloed zitten
wM/-
/>Y>
Door de inbraak bij distilleerderij
Dirkzwager (foto), waarbij voor twee ton
aan jenever verdween, lijkt een aloude
■Schiedamse traditie de kop weer op te
steken.
S3
ROTTERDAM EN OMGEVING
dlïïMi'
sstsssmm
ALHAMBRA 1, tel. 330293:
The ambassador (12), 2, 7 en
9.30 uur.
ALHAMBRA 2. tel. 330293:
Amadeus (a.l.j, 2 en 8.30 uur.
CALYPSO 1. tel. 131855: Poli
ce academy 2 (a.l.), 2, 7 en
9.30 uur.
CALYPSO 2, te!. 131855: Stri
king back (16), 1.45, 6.45 en
9.15 uur.
CALYPSO 3, tel. 131855: Ru
naway (12), 2, 7 en 9.30 uur.
CENTRAAL, tel. 138210:'Meis
jes, sex en avontuur (18),
12.15, 2, 3.45, 5.30, 7.15en 9
uur.
CINEMA NRC, tel. 330293:
Battle rage (16), 7 en 9.30 uur.
CINEMA OSCAR, tel. 121139:
Russ Meyer-festiva! (16 jr), 2, 7
en 9.30 uur.
CINERAMA 1, tel. 115300: A
view to a kill (12), 2, 6.45, 9,30
uur.
CINERAMA 2. tel. 115300: Vier
vuisten in 't kwadraat (a.l.), 2, 7
en 9.30 uur.
CINERAMA 3, tel. 115300: Be
verly Hills Cop (a.l.), 2, 7 en
9.30 uur.
CINERAMA 4, tel. 115300:
Duin (12), 2, 6.45 en 9.30 uur.
CINERAMA 5. tel. 115300: A
passage to India (a.l.), 1.45,
7.45 uur.
CORSO, tel. 121110: Best de
fense (a.l.), 4.30, 7 en 9.30 uur.
LUMIERE 1, tel. 117755: Super
girl (a.L), 2, 7 en 9.30 uur.
LUMIÈRE 2. tel. 117755: Police
academy 2 (a.l.), 2, 7 en 9.30
uur.
LUMIÈRE 3, tel. 117755: Rap-
pin (12). 1.45, 6.45 en 9.15 uur'.
LUMIÈRE 4, tel. 332013: Wit
ness (12), 1.45, 6.45 en 9.15
uur.
REX, tel. 772793: Onverzadig
baar (18), 10.00-01.00 uur.
THALIA, tel. 111555: A view to
a kill (12), 1.15, 4, 6.45 en 9.30
uur.
't VENSTER 1. tel. 364998:
Hammett (a.l.), 21.30 uur, beh.
ma.
't VENSTER 2, tel. 364998: Zo
merfestival (16), 22.00 uur,
beh. ma.
't VENSTER 3, tel. 364998:
Filmzomer '85 (16), 21.30 uur,
beh. ma. zo. 20.00 uur.
LANTAREN, tel. 364998: Tris-
tana (16), 22.00 uur, beh. ma.
TlVOLI(Hellevoetsluis), tel.
01883-12608: Amadeus (a.l.),
20.00 uur. Beverly Hills Cop
(a.l.), 20.30 uur.
Kindervoorstellingen
CINEMA NRC: Donald Duck's
verjaardag (a.l.), 1.30, 4 uur.
TIVOLI: De gouden zeehond
(a.l.), zo. wo. 14.30 uur.
CORSO: Het grote ewok avon
tuur (a.l.), 2 uur.
ST. LAURENSKERK: orgelcon
cert doo Peter Eilander, ma.
20.15 uur.
SIMONSTRAATKERK: lunch-
pauzeconcert door Dirk Jansz.
Zwart, orgel, di. 12.15-12.45
'M ips Z'.
PARK bij de Euromast, Feno-
rnena, dag. 10-21 uur.
HIERO: lunchvoorstelling, di.
12-14 uur. terrasvoorstelling,
di. 17.00 uur.
Museum Boymans-Van Beu-
ningen, tel. 360500: Meester
werken uit de Hermitage Le
ningrad, t/m 17 juli.r
De Dubbelde Palmboom, tel.
761533: Speelgoed van zolder.
Zet 'm op hoeden en pet
ten.
Museumschip Buffel, Leuve-
haven 1, scheepssier, naviga
tie, sloepen, enz.
Atlas van Stolk, Aelbrechts-
koik 12, tel. 767433: Tien jaar
aanwinsten t/m 29 sëpt.
Galerie 2000, Westersingel 30,
tel: 363018/224386: ethnogra-
fica, Egypte en Oud Perzië,
sieraden.
Belastingmuseum, Prof. dr.
Van der Poel, Parklaan 14-16,
tel. 366333: schilderijen van
August Weimar, t/m 30 aug.
Wijkmuseum Hlllesluis,
Beijerlandselaan 80, tel,
198698: „Werken aan de
Maas", geschiedenis van
scheepswerf en machinefa
briek P. Smit, t/m 20 augustus.
Parkhotel, Westersingel 70,
tel. 363611: tekeningen en li
tho's van Gijs Voskuyl, plastie
ken van Karei Gomes, tot eind
juli.
Kasteel van Rhoon, tel.
01890-8576: Nederlandse
beeldhouwkunst van de laatste
50 jaar, t/m 8 sept.
Galerie Trefcentrum, Wester
singel 18, tel. 361081: Schilde
rijen, zeefdrukken en Kera
miek. van Janette Versteeg,
van 18 juli t/m 5 aug.
Salvador Aliende Center,
Wijnhaven 23, tel. 122515: drie
fotografen met foto's van Chili,
Nicaragua en Argentinië, t/m
20 juli.
Oudehaven, scheepshelling
„Koningspoort", schepen uit
de streekvaart in Zuid-Holland
van het Maritiem Museum
Prins Hendrik,
Galerie Nieuw Rotterdams
Peil,Metrostation Oostplein,"
tel. 131500: schilderijen en
neon objecten van Ben Admi
raal, t/m 17 aug.
Amrobank, Coolsingel 119: li
tho's en gemengde technieken
van Cor de Jong, t/m 22 juli.
Plan. C, tel. 124352: olieverven
van Riet Veld de Lobel, t/m 1
aug.
Galerie 109, Zaagmolenstraat
109: gouaches van Antónia
Carmo. aquarellen van Hamza
Inanc, etsen en gravures van
Shlgeki, t/m 25 juli.
Galerie ZT, Zwaanshals 290:
schilderijen en tekeningen van
Alan Birch, t/m 18 juli.
Galerie de Werkkamer, tel.
777375: schilderijen van Boris
Voinovitch, t/m 19 juli.
ROTTERDAM
De Rotterdamse
discotheek Blue-
Tiek-ln zet donder
dag 18 juli de klok
een flink eind terug.
Een heuse soulnight
moet de steer van
de jaren '70 temg-
brengen. Die avond
is er een optreden
van de formatie The
Dutch James Brown
Show. Voor de ori
gineelst verklede
Soulkikker is er een
prijs beschikbaar.
ROTTERDAM Het bureau
rivierpolitie zoekt zich rot naar
"Snoepie". "Spoepie" Is een al
wat oudere bruine Siamees
met zwarte voetjes en blauwe
ogen en ze is zaterdag door
een familie uit Geldrop "in ver
zekerde bewaring" gesteld.
Het gezin was van plan om Fe-
nomena te bezoeken maar om
dat het in de auto te warm was
voor twee meegebrachte huls
genoten. een konijn en een
poes. werden deze zolang bij
de rivierpolitie gebracht. Deze
ontfermde zich. bij wijze van
uitzondering, over Jbeide die
ren.
Bij terugkomst brak de paniek
los, want "Snoepie" bleek ont
snapt te zijn. Het hele bureau
werd uitgekamd, maar "Snoe
pie" was niet meer te vinden.
Het Geldropse gezin is een dag
langer in Rotterdam gebleven
om hun poes terug te vinden,
maar dat is niet gelukt. Degene
die "Snoepie" vindt wordt ver
zocht contact op te nemen met
de politie, telefoon 143144.
ROTTERDAM De 24-jarige
G. N. Schroor heeft ernstig
hersenletsel opgelopen bij een
ongeluk met zijn bromfiets. Op
de kruising Nieuwe Binnenweg-
Mathenesserlaan werd hij aan
gereden door een personen
auto. De Rotterdammer is op
genomen in het Dljkzlgt-zie-
kenhuis.
