Ï5Ö jaar sporen naar de nieuwe tijd Van Haarenlaan voorrangsweg af Tramlijn 1 naar Woudhoek Bromfietsdlef in V^rdingeii gepakt Rotterdamse sterren in AVRO-steirenslag Subsidie voor vergadering 8 m wm ***»«*<>«.- r -: - Behalve een stoomtram kende Schiedam ook de paardetrdm als openbaar middel van vervoer De laatste hand wordt op dit moment gelegd aan de nieuwe trambaan door Schiedam., Op de foto is een Zwitsefs^bedrijf bezig met i, bovenleidingen. De foto (onder)..wérd enige tijd geleden gemaakt. TDoor onze medewer* "".v ^:--ker - V;- - V HAN VAN DER HORST SCHIEDAM Nu ze toe zijn aan de bedra ding, wordt de chaos en de rotzooi die de aanleg van de nieuwe tramlijn met zich meebrengt, wat minder deprime rend. Je ziet het werk v vorderen, waar je bij staat en dat maakt het voor de Schiedammers wat meer aanvaard baar, dat zij door het natte zand naar hun huis moeten baggeren. Maar gescholden op al die ellende wordt <er ais vanouds. Dat is een echte Schiedamse tra ditie.- De stad en haar - bevolking hébben altijd een slechte verhouding gehad tot het openbaar vervoer. Molen XA,,Moordenaar'' L li Sü Toen de '-'wil de bussen" werden opge heven kon de RET haar rit ten op Schie dam begin nen. m -1 _mm Paardetram Omkopen Ries Jansen Erica Mes Fred Os ter Ellen Brusse Joke Bruys Ricardo Sibelo Hans Boskamp Van schuit WSgW-.r„, it - - mwAfr m W-'-iW-ü/S'.ï en koets sneltram Openbaar vervoer betekende de goéde oüde tijd de post- •koets en de trekschuit. Vooral 2ie laatste was in Holland met 3ijn slechte wegen en zijn vele analen populair. Het ding was 3J-aag natuurlijk, maar het •woer op tijd. En dat een tocht 31 aar Delft een paar uur duur- -de, vond niemand ongewoon. werd trouwens naar ver- -houding weinig gereisd. De plaatselijke gemeenschappen «stonden veel meer op zichzelf pan tegenwoordig en er was ^rian ook weinig aanleiding om «allerlei expedities te onderne- ■mca Voor Schiedammers was 2het nog duur ook, want bij het «verlaten en binnenkomen van Zde stad moest je tol betalen. »u+- In deze situatie kwam veran dering door de komst van de, stoomtrein. In 1845 werd de dijn Haarlem Rotterdam vol tooid en ook Schiedam kreeg een station. De toenmalige be stuurders van de stad, behou dende branders, begrepen, dat dit ijzeren paard niet kon wor den tegengehouden, ze zagen •zelfs in, dat het wellicht voor de stad belangrijk kon worden, maar zc maakten zich er niet druk om. Plannen om de nieu we lijn een aftakking te geven naar het Hoofd, zodat daar zich een moderne overslagha ven kon ontwikkelen, interes seerden hun eigenlijk niet. En zo kwam het, dat de nieuwe spoorlijn' een stuk bulten dc toenmalige bebouwde kom jiaar links afboog. Het station- netje kwam vlak achter de jbocht na de nodige moeilljkhe- clen met een molenaar die ^dankzij een oude wet de bouw van panden, hoger dan zijn "molen,.' kon tegenhouden. Schiedams eerste station was ;"'dan ook een merkwaardig laag' geval, want de molenaar had 'djerop toegezien, dat zelfs geen vlaggemast ook maar een cen timeter boven zijn molen uit- ^jewam. Er zijn in de jaren daarna ,;nog veel plannen gemaakt om de.trein dichter bij Schiedam '~pn zijn beginnende Industrle- gebied te'krijgen, maar die ;£zijn nooit gerealiseerd vanwe ge de hemeltergende traag heid van de Schiedamse be- -siuurderen die nooit verder ..kwamen dan het eindeloos be- discussiëren van de zoveelste "Tnota. Het duurde tot de twin- "tjigste eeuw. voor die spoorweg "tiaar dc Maas er kwam. Hij j'Uigt er nog steeds: om Spangen -. 'heen en over het Marconiplein. ^Rotterdam heeft hem gereali- seerd. - Demoderne tijd was niette- min'toch de stad blnnengetrok- ken- en -dat werd geaccen tueerd,: toen er een stoomtram t'Twerd aangelegd tussen het ifc centrumvan'Rotterdam en de et Koemarkt. Dat was een be- 'U langrijkc gebeurtenis die.grote ,>,:jveranderingenbracht;>in. het T'rr. VMSt&r. :%gi i U<-v -É - persoonlijk leven van veel Schiedammers. Je kón nu snel en gemakkelijk naar Rotter dam komen. Het was bijvoor beeld mogelijk daar te werken er toch ln Schiedam tc wonen. O 1 den duur stelde de stoom- ti immaatschappij zelfs goed- k ipe abonnementen beschik baar voor de werklieden. De stoomtram schiep net ,als de trein een stuk vrijheid. Hij schiep ook risico's. In Nederland sterft het van de oude stoomtramlijnen die in de volksmond „Moordenaar" genoemd werden en het is al leen maar merkwaardig, dat de Schiedamse lijn daar niet bij hoort, want hij was levens gevaarlijk. De locomotief had een verkeerd zwaartepunt en liep om de haverklap uit de rails, de wagons met zich mee sleurend. De vonken die uit de oven onder de ke?.,;l spatten, staken de bermen in brand. De smerige rookwolken verknoei den de kleding van de reizi gers. Op een gegeven moment werd het zo erg, dat de ge meente Rotterdam de stoom tram verbood om binnen de be bouwde kom te komen. Verder dan Delfshaven mocht hij niét. De trouwe passagiers slaak ten dan ook een zucht van ver lichting toen de voorganger van de RET besloot om de lijn naar Schiedam te electrlfice- ren. In 1908 kwam dat werk ge reed en sindsdien hebben er zonder onderbreking electrl- sche trams op de Rotterdam- sedljk gereden. Inmiddels kende Schiedam nóg een middel van openbaar vervoer. Tussen het station en Het Hoofd sukkelde een paar detram. Erg veel gebruik werd er niet van gemaakt, maar de •voornaamste aandeelhouder •van het lijntje, de Spoorwegen, hield het in stand om twee re denen: de treinreizigers kon den gemakkelijk de binnenstad bereiken én de paardetram hield de concurrentie tegen. Bij dc vergunning was bedon gen, dat de rails nooit gekruisd mochten worden door die van een ander bedrijf en zo slaag den de spoorwegen erin de Rotterdamse tramwegmaat schappij uit de buurt te hou den. De paardetram immers doorsneed Schiedam van het uiterste noorden tot'het uiter ste zuiden. Het was trouwens toch een merkwaardig bedrijf, die paar- detrammaatschappij. De op richter, meneer Vürtheim, was rond 1900 met gejuich de ge meente binnengehaald als de visionaire zakenman die de stad eindelijk zou opstoten in de vaart der volkeren. Viir- thelm ontvouwde een groots openbaar vervoerplan, waar van het paardetrammetje slechts de eerste stap zou zijn. Hij kwam in de gemeenteraad. Hij werd als een soort redder gevierd. Tot hij probeerde de vreselijk deftigewethouder Visser om te kopen. Toen wa3 het meteen gedaan met Vürt- helms roem. Van zijn geweldige plannen kwam nooit iets. De Schiedam se tram bleef beperkt tot dat lijntje en die paar traag voort- De risico's met de tram weren af en toe groot. Soms liep cv een uit de rails zoals hier jaren geleden aan de Rottëfddnisedijk.AA. -tA* A v;~' w -/.'f' - *-fV Y.v: sukkelende rijtuigen. BIJ de laatste rit hield de tram voor elk café'halt, zodat de conduc teur binnen even kon vragen, of er wellicht stamgasten mee Wilden rijden. De paardetram Is in 1917 opgeheven, omdat als gevolg van de Eerste we reldoorlog de haver te duur ge worden was. De rails heeft er nog jaren gelegen. Van andere tramlijnen kwam weinig, omdat de grote maatschappijen geconfron teerd werden met een nieuwe concurrentie: de autobus. Klei ne ondernemertjes begonnen overal eigen lijnen, waarbij zij met hun prijs onder die van de tram gingen zitten. Zo opende meneer Van den Ende een bus verbinding tussen het Rubens plein en de binnenstad van Rotterdam. Op de Vlaardln- gerdljk hielden de busjes van concurrerende Vlaardingse on dernemingen EVAG en VAVO races om hét eerst bij de op- stappunten te zijn. Het publiek profiteerde van deze anarchie en de felle on derlinge concurrentie, maar de gemiddelde vaderlandse be stuurder met zijn regelzucht was een en ander een doorn in het oog. De term „wilde bus sen" werd uitgevonden en de grote tram- en spoorwegmaat schappijen voerden politieke actie om het openbaar vervoer aan een vergunningenstelsel tè binden. In Schiedam maakte de sociaaldemocratische wet houder Piet de Bruin zich sterk voor dit plan en toen hij later gedeputeerde van Zuid- Holland was geworden deed hij er nog een schepje bovenop. Zo werden de wilde bussen eenvoudigweg verboden. De exploitanten moesten maar zien met het toerisme wat te verdienen. De grote maat schappijen kregen het mono polie. Schiedam en Vlaardln- gen werden toegewezen aan de RET die haar gele bussen In zette op ongeveer dezelfde rou tes als door de „wilde" voor gangers werden gereden. Dat net is pas aan het eind van de jaren zestig overhoop gehaald. De RET heeft altijd gevon den, dat de gemeente Schie dam een bijdrage moest leve ren aan de exploitatiekosten. Dat hebben ze óp het Stadhuis consequent geweigerd. De RET krijgt subsidie van het rijk om ook bij ons voor open baar vervoer te zorgen, zo re deneerde B en W. Dus wanneer er geld uit de gemeentekas bij komt, dan Is het dubbelop. Het gevolg was wel, dat de RET nooit meer dan minimaal aan die vervoersplicht heeft willen voldoen.' Schiedam werd opge zadeld met oud materiaal en minder frequente verbindin gen dan in Rotterdam. Althans dat constateren boze burgers die in de regen staan te wach- ten op een bus die niet komt. Erg' gemakkelijk heeft de RET. het trouwens nooit gehad met Schiedam. Een plan om de metro dwars door de binnen stad dóór te trekken naar Vlaardlngen werd door de ge meenteraad r,tegengehouden. De Vlaardingers op hun beurt wezen de tram'die de RET als alternatief voorstelde, van dc hand: een metro of niets. Het werd niets. Vandaar, dat dc nieuwe sneltram niet verder rijdt dan Woudhoek Noord. En het Rotterdamse metronet zijn definitieve eindstation vindt op het Marconiplein. SCHIEDAM Op de kruisin gen met de 's-Gravelandseweg (Plein *40-'45) en de Nieuwe Damlaan heeft het verkeer op de Burg. van Haarenlaan vanaf eind deze maand niet meer automatisch voorrang. De Van Haarenlaan verliest dan zijn status van voorrangsweg, wat op deze twee kruispunten merkbaar zal zijn. Wanneer de verkeerslichten niet werken, heeft hét verkeer dat van rechts komt, voorrang. Op de overige kruispunten in de Van Haarenlaan wordtde voorrang niet gewijzigd. - Ook elders in de stad gaan voorrangsmaatregelen op de helling. „Teneinde de duidelijk heid voor de weggebruiker te bevorderen", aldus een publi catie van Gemeentewerken. Op de kruising Churchillweg-Mo- zartlaan-Zwatuwlaan-Bachpjein krijgt het verkeer op de route Chürchillweg-Mozartlaan voor-* rang. Voorts wordt het moge lijk gemaakt om vanaf Chur- chilfweg en Zwaluwlaan het v Bachplein richting postkantoor* op te rijden. Het autoverkeer, dat vanaf Bachplein linksaf wil f slaan, mag deze manoeuvre niet meer maken. Verder worden de Nieuwe Damlaan tussen Burg. van Haarenlaan en Churchillweg, Churchillweg, Hargalaan en Mozart laan tussen Churchill- weg en Eduard van Beinum-' •- laan voorrangswegen. Alle wij zigingen zullen in het begin worden aangegeven met de borden „Let op. Voorrang ge wijzigd." Te zijner tijd gaat Ge meentewerken de voorrangs maatregelen In het zuidelijk stadsdeel overhoop gooien. SCHIEDAM t In. verband met de doortrekking van tramlijn 1 naar Woudhoek heeft de RET een folder uitgebracht, waarin alle veranderingen in het tram- en busnet uiteengezet worden. Het betreft de tramlijnen 1, 4, 6 en 8 en de buslijnen, 52, 53 en 58.' - De folder Is vanaf .13 augus tus verkrijgbaar bij de RET- kaartverkooppunten en in een infobüs, die op 13,15, 23 en 27 augustus naar Schiedam komt: In de bus Is tevens een expositie ingericht over de aanleg van tramlijn 1 en de verbouwing van NS-station Nieuwland. - - - 1 Dé bus staat op 13 augustus bij de markt in Groenoord (10—12 Uur), 15 augustus op de Grote Markt (10—16 uur); 23 augustus idem en op 27 A augustus weer in Groenoord. Telefonische Inlichtingen wor- den dagelijks van 7 tot 23 en op zaterdag en zondag van'11 tot 22 uur verstrekt vla tel. 546890. v De nieuwe tramlijn wordt op donderdag 5 september in ge bruik gesteld. Op 7 september wordt dat-feestelijk gevierd. SCHIEDAM Tijdens een routinecontrole in Vlaardlngen is de Vlaardingse politie op een In Schiedam gestolen brom fiets gestuit. Berijder was da 16-jarlge Schiedammer G. P. De Jongen en bromfiets zijn voor nader onderzoek aan de politie Schiedam overgedra gen. KAATSHEUVEL, ROTTERDAM De Rotterdamse wethouder Rles Jansen (sport, recreatie, jeugdzaken), oud-wereldkam pioene body-building Erica Mes, zangeres Joke Buys, de acteurs Hans Boskamp en Ri- cardo Sibelo en de televisie- presentatoren Ellen Brusse en Fred Oster vormen samen de Rotterdamse ploeg, die op za terdag 10 en zondag 11 augus tus deelneemt aan AVRO's Sterrenslag. „Rotterdam" neèmt hei dan op tegen de teams van Dren the en Noord-Holland, waarvan „sterren" als Jan Roelof Kruit hof, Relus ter Beek, Alexander Curly, Roderick Bouman, Mar griet Zeegers, Leonie Sazias, Herma Vos, Uf Blokker, Frede- rik de Groot en Frlts Bom deel uitmaken. In het „Sterrenslag-stadion", speciaal aangelegd in het sprookjes- en pretpark De Ef- teling bij Kaatsheuvel (N.Br.) komen zij tegen elkaar uit op de onderdelen estafette zwem men, cross country, roel-fiet- sen, stormbaan en touwtrek ken. De Sterrenslag tussen Rotterdam, Drenthe en Noord- Holland is op maandagavond 12 augustus samengevat en van commentaar voorzien door André van Duin uit Rotterdam op de televisie te zien. ROTTERDAM Hei Landelijk Overleg Stadsverwarming Af nemers In Nederland (LOSAN) zal op zaterdag 5 oktober in buurthuis Oriënt aan de Kobe- hof In Rotterdam Oosterfiank vergaderen. Deze Jonge orga nisatie, die nog geen half jaar geleden is opgericht, vergadert op roulerende locaties. De be- wonersvéreniglng Oosterflank had in haar jaarbudget van ruim twintigduizend gulden geen rekening gehouden met de onverwachte, extra uitgave voor de vergadering. Vandaar.^ dat de deelgemeente Prins Alexander eenmalig 750 gul den subsidie aan de organisa tie heeft verleend. LOSAN is destijds opgericht om te praten over de proble men van stadsverwarming.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1985 | | pagina 1