12
op Maassluise bodem
Tuinbouwproj eet
voor werklozen
kortaf
Halte terug naar
Rotterdamse dijk
Huurverhoging
toch overwogen
van reeks Inbraken
BU thuiskomst door
inbreker verrast
bij 'grensincidenten'
010-145533
mmtmm
m
Tankautospuit
VOS-cursus
Diefstal S
WS
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1985
511
Door onze medewerker
HAN VAN DER HORST
SCHIEDAM Met
de eerste Brandersfees
ten bereikt Schiedam
een keerpunt in zijn ge
schiedenis. Voor het
eerst wordt op grote
schaak het stedelijk
drankverleden gevierd.
Als vroeger de alcohol
centraal stond in een
stedelijke manifestatie,
dan gold het de bestrij
ding van dit gif. Want
Schiedam heeft het feit,
dat het een jeneverstad
is, nooit gevierd.
Op een gegeven mo
ment begon men zich er
zelfs voor te schamen.
En misschien niet ten
onrechte. Tenslotte had
het produkt van de stad
in de hele wereld veel
ellende aangericht, en
niet in het minst bij de
genen die in de brande
rijen en de distelleerde-
rijen moesten zwoegen.
Op het paneel in het Ge
distilleerd Museum
mag dan wel staan:
"Die het met mate ge
bruikt, dien zal het
nooit berouwen". Aan
deze raadgeving heb
ben zich te weinigen ge
stoord en het valt moei
lijk te ontkennen, dat
menig Schiedams kapi
taal is gebaseerd op de
verslaving van hon
derdduizenden arme
sloebers.
Toch kan Schiedam
nu rustig feest vieren.
Het nationaal alcohol
gebruik zit weliswaar
op óf boven het niveau
van de dagen, dat de
drankbestrijding zijn
grote bloeitijd beleefde,
maar de gevolgen zijn
anders.
Doodvermoeid
Drankstad
Barre tijd
Blauwe knoop
Mooie prijs
De courgettes liggen klaar om naar de veiling Westland Zuid te worden afge
voerd: eocportkwaliteit.
VOOR SNEL SUKSES
HET VRIJE VOLK.
schiedam
*858
Ooit schaamde Schiedam zich
SCHIEDAM De tramhalte
ter hoogte van de benzine
pomp op de Rotterdamsédijk
moet terug. Dat vindt een spe
ciaal daarvoor opgericht actie
comité „Haite pompstation
blijft". Leden van het comité
deelden donderdag bij de offï-
ciéle openlngsrlt over de pleur
we trambaan pamfletten uit i
waarin zij een oproep doen om
de halte te laten terugkeren.
Bewoners en omwonenden van
de Grensflat moeten volgens 'f
het comité nu te ver lopen om
bij een halte te komen,
voor zijn drankverleden
De gemiddelde Nederlander
is gezonder. Hij eet beter en is
rijker dan zijn overgrootvader.
Ook drinkt hij regelmatiger.
Hij giet zich niet metécn vol in
de kroeg, waar het loon wordt
.uitbetaald. Hij is niet één keer
per week zeer krachtig in de
lorem, maar functioneert dc
hele week, hierbij lichtelijk
aangevuurd door het gebruik
van alcohol. De gevolgen van
overmatig drankgebruik zijn
minder duidelijk dan in de
oude tijd. Alcoholgebruik op
brede schaal is geaccepteerd.
En daarom kunnen wij met
vertoon van algemeen enthou
siasme de Brandersfeesten
meevieren.
5S5zmi
;V*
Brandersknechten waren onderbetaalde mensen cL%e
zich kapot werkten. Ze maaktèn dagen van veertien tot
zestien uur. Slaven in een stervende bedrijfstak.
En we kunnen ons vermeien
in een geromantiseerd verle
den. Want alles bij elkaar kun
je je best afvragen, of Schie
dam nu zoveel plezier heeft ge
had van die jeneverroem.. Voor
de Korenbeurs prijktHende-
rickx* prachtige standbeeld
van de brandersknecht: een
doodvermoeide, kromme man
die, sullig de wereld inkijkend,
loopt te sjouwen met zijn kan.
Zo zag de gemiddelde Schie
dammer er rond de eeuwwis
seling uit. Brandersknechts
waren onderbetaalde mensen
die zich kapot werkten en als
enige troost de sterke drank
hadden die zij op het werk tot
zich konden nemen. Ze maak
ten dagen van veertien tot zes
tien uur en, dan werd vaak ook
nog van ze verwacht, dat ze op
zondagochtend de branderij
schoon kwamen maken. Slaven
waren ze in een stervende be
drijfstak.
Schiedam is in de achttiende
eeuw dc nationale drankstad
geworden. Dat kwam omdat je
via de Maas en de Rijn gemak
kelijk steenkool kon importe
ren. Daarmee was een gelijk
matige warmte tot stand te
brengen onder de ketels en op
die manier slaagden de plaat
selijke ondernemers erin een
onovertrefbare moutwijn te
produceren, de grondstof van
jenever. De trotse achttien-
deeeuwse gevels op de Lange
Haven getuigen nog van de
welvaart die dat de weinige
branderij-eigenaars bracht.
Hun gehoorzame knechts wa
ren ondergebracht in lage wo
ninkjes achter de Hoogstraat
en tussen dc Noordvest en de
Schie.
Toen de moutwijn na 1880
weggeconcurreerd werd door
de goedkopere en betere me-
lassespiritus, hielden de bran
derij-eigenaars nog tientallen
jaren het hoofd boven water
door de lonen te verlagen en de
arbeidstijden te verlengen. Het
beeld voor de Korenbeurs
toont een slachtoffer van dit
zakelijk beleid.
Het heeft de ondergang van
de drankindustrie op den duur
Voor de Korenbeurs prijkt Henderickx' prachtige
standbeeld van de brandersknecht: een doodvermoei
de, kromme man die sullig de wereld inkijkend
loopt te sjouwen met zijn kan.
niet kunnen voorkomen. En de
eerste Schiedamse generaties
die buiten de branderijen hun
brood verdienden, wilden met
het verleden van hun vaders
en grootvaders dan 'ook niets
te maken hebben. Ze probeer
den die bapre tijd uit te stuf
fen. De kleine huisjes van de
binnenstad werden onder alge
mene toejuichingen afgebro
ken. Schiedammers deden hun
best om aan de buitenwereld
duidelijk te maken, dat hun
stad hoiemidl niet meer van
de drank leefde. Vooral socia
listen konden daar fanatiek op
doorgaan. Zij hadden tenslotte
de slechtste herinneringen aan
het Schiedam van weleer.
De Schiedamse SDAP dankt
haar opbloei aan het feit, dat
na de eeuwwisseling allerlei
werven en metaalbedrijven op
kwamen. In de dranksector
heeft zij nooit een poot aan de
grond gekregen. De meeste
brandersknechts geloofden
zonder een ogenblik van twij
fel aan twee Almachtiger»: de
God zoals de pastoor die
preekte en de God, die zoals op
elke branderij gratis kon wor
den gedronken. De werkgevers
hielden ze door het verstrek
ken van alcohol in een ijzeren
greep. Ze werden arm gehou
den en dom. Ze mochten alleen
ééns per vier jaar opkomen om
hun stem uit te brengen op de
katholieke partij. Dat katholi
cisme dankten de knechts aan
het feit, dat zij afstamden van
gastarbeiders uit Roomse stre
ken In Duitsland, die in de
achttiende eeuw op de groeien
de werkgelegenheid in de stad
waren afgekomen.
Ze waren onbenaderbaar. Ze
waren moderne slaven.
De Schiedamse socialisten
werden bovendien in de eigen
gelederen geconfronteerd met
een nationale beweging die on
der de leuze "Sluit Schiedam"
tegen het drankgebruik te keer
ging.
Naast en voor een deel bin
nen de rode beweging bestond
de Blauwe Knoop. Dragers van
dit onderscheidingsteken had
den alcoholhoudende dranken
voorgoed afgezworen. Die hiel
den de arbeiders maar van
hun, rechtvaardige strijd voor
lotsverbetering af. Met behulp
van lezingen, aangrijpende af
fiches én massademonstraties
eisten de waterdrinkers, dat
de overheid wat zou doen te
gen het alcoholisme. De gevol
gen daarvan zijn nog steeds
zichtbaar, zelfs in Schiedam.
Na 1910 stichtten de alcohol
bestrijders zogenaamde "co
mités voor plaatselijke keuze".
Zij eisten medezeggenschap
van, de wijkbewoners, als
iemand er een kroeg wilde ves
tigen, Die plaatselijke keuze is
er nooit gekomen, maar lang
zamerhand raakten zelfs de
meest rechtse gemeentebestu
ren overtuigd van de noodzaak
om wat tegen die tempel van
het alcoholisme, de kroeg, te
doen. Ook in Schiedam. In wij
ken die vanaf de jaren twintig
zijn gebouwd, vind je naar ver
houding weinig cafés. Die be
vinden zich tot op de dag van
vandaag voor het grootste deel
in de binnenstad en de negen-
tiende-eeuwse wijken. Zij date
ren van de tijd voor de grote
anti-drankactie.
In het hol van de leeuw
Schiedam heeft het anti-al-
coholisme dus óók een grote
rol gespeeld. Eenmaal heeft er
zelfs de landelijke demonstra
tie anderhalve kilometer
lang met praalwagens die het
geluk door nuchterheid en de
ellende door dronkenschap
weergaven plaatsgevonden.
De katholieke Nieuwe Schie-
damsche Courant, gefinan
cierd door rooms drankkapi
taal, wijdde aan die gebeurte
nis slechts anderhalve regel.
Dat zal de pers met de Schie
damse brandersfeesten niet
doen.
Het verleden is immers ver
geten en vergeven.
Het is weer tijd voor een
mooie droom.
(Van een onzer
verslaggeefsters)
MAASSLUIS Niet al
leen Chinese kool groeit als
kool. Ook andijvie, ijsberg
sla, bonen en courgettes ge
dijen uitstekend op Maas
sluise bodem. Dat ervaren
de jongeren die meedoen
aan het tuinbouwproject
voor werkloze Surlnamcrs
en Antiillanen dagelijks.
Aan die groeizame groenten
moeten zij ook veel zorg be
steden.
De resultaten vallen lang
niet tegen, ondanks de slech
te zomer. De veiling West-
land Zuid heeft al heel wat
kistjes 'projectgroente' afge
zet, zelfs in het buitenland.
Het tuinbouwproject aan de
Maassluise Schcnkeldijk is
een samenwerkingsproject
tussen de gemeente, de SSM
(Stichting Samenlevingsop
bouw Maassluis) en het vor
mingscentrum De Maas
kant. Het ministerie van
WVC heeft 70.000 gulden
subsidie gegeven. In hel
vroege voorjaar is het tuin
bouwproject van start ge
gaan. Nu kunnen de vrijwil
ligers letterlijk de vruchten
van hun eigen werk plukken.
De werkloze jongeren,
waarvoor het tuinbouwpro
ject in de eerste plaats is be
stemd, staan niet te dringen
om mee te doen. Zij werken
er met behoud van uitkering
en een kleine vergoeding
van 5 gulden per dag. Maar
juist omdat alles op basis
van vrijwilligheid gebeurt,
wisselt het aantal werkers
dagelijks.
Er is een vaste kern van
zeven vrijwilligers ontstaan,
die zeer regelmatig in de
'tuin' te vinden zijn. Zij heb
ben in de afgelopen maan
den heel wat regen moeten
weerstaan. Soms dwong
juist die regen hen tot thuis
blijven. De meeste vrijwilli
gers zijn jongens. Het enige
meisje, Sardha Mangroe,
heeft een administratieve
functie in het project.
De jongeren zijn over dc
kwaliteit van de producten
best tevreden. „En het Is
puur natuur", zegt één van
dc vrijwilligers, W. Huising.
Hij voegt eraan toe: „De
grond is helemaal onder
zocht op bodemverontreini
ging. Maar deze groente Is
gevrijwaard van alle soor
ten gif, dat is zeker."
De projectdeelnemers ge
bruiken zelf ook geen gif om
ongedierte te bestrijden. De
mest die de grond in is ge
gaan, is van organische oor
sprong. Waar het project
wel onder lijdt, zijn de konij
nen. Die beesten hebben al
heel veel jonge bonenplant
jes achter de kiezen.
Het belangrijkste product
van het tuinbouwproject is
tot op heden de courgette.
Daarvan telen de vrijwilli
gers 'exportkwalitcit', zo
blijkt uit de veilingbriefjes.
Die prima courgettes leve
ren dan ook een mooie prijs
op.
Uiteraard is het tuinbouw
project Maassluise geen
winstgevend bedrijf. Dat zal
het voorlopig ook wel niet
worden ook. Maar het biedt
Jongeren, die nog nooit ge
werkt hebben, wei een goede
kans eens iets te gaan doen
in de tuinbouw.
John Waalring, opbouw
werker voor Surinamers en
AntlUianen in Maassluis,
gaat er dan ook van uit dat
het project wordt voortge
zet, ook ais de eerste subsi
die van WVC op is.
^8*:5**5 85*;':85*8y*v58:V^85,8*5:*. *5*:': 5r :y-* 8*5 58*5::
VLAARDINGEN De Vlaar-
dlngse wethouder Bas Gou- -
drlaan van stadsontwikkeling
wil huurverlaging voor langdu
rig leegstaande woningen toch
in overweging nemen. Bij de
afdeling stadsontwikkeling
wordt momenteel druk becij
ferd wat de huurverlaging kost
en aan nieuwe huurders ople
vert. Hij zegt dit In reactie op
eerdere berichten, waaruit
bleek dat Vlaardingen afzag
van prijsverlaging voor de wo
ningen. De leegstand in Vlaar
dingen beperkt zich tot 44 wo
ningen In Holy.
"Leegstand kost ook geld,"
zegt Goudriaan. "Een vierka
merwoning in de leegstandwljk
kan wel 700 gulden kosten,
terwijl vergelijkbare woningen
slechts 500 gulden moeten op
brengen. Dus welke gék gaat
nu in die dure huizen zitten? Ik
ben er voor om dan te streven
naar evenwichtige huren, zodat
er In mijn voorbeeld sprake
zóu kunnen zijn van een huur
verlaging van 200 gulden. Dat
betekent een verliespost van
200 gulden per woning, maar
nu verliezen we bij wijze van
spreken 700 gulden per wo
ning," aidus Goudriaan.
Goudriaan wijst er op dat leeg
stand ook betekent dat de be
trokken wijk achteruit gaat.
"Laten we eerlijk zijn, bij leeg
stand verpaupert je buurt. Die
verslechtering werkt in de
hand dat niemand er meer wil
wonen, zodat er nog meer
leegstand komt. Ik ben er voor
om door huurverlaging genoe
gen te nemen met laten we
zeggen 80 percent rendement,
met als voordeel dat je weet
waar je aan toe bent."
Volgens Goudriaan moet de t
door hem gewenste huurverla
ging hand in hand gaan met dé
in voorbereiding zijnde promo-,
tie-campagne van Vlaardingen-
als woongebied. Hij benadrukt,
nog eens dat de Vlaardingse
leegstand, 2,6 percent, slechts
0,6 boven de gangbare norm
van 2 uitkomt. "Dat is dus
niets," zegt Goudriaan, die
overigens toegeeft dat de zaak
in de gaten gehouden moet
worden.
Huurverlaging is actueel ge
worden sinds minister Brox
van Volkshuisvesting onlangs
in een circulaire gemeenten
voorstelt om hem toestemming
te vragen de huurprijzen in
leegstandwijken te verlagen.
Rotterdam heeft toestemming
gevraagd en gekregen. In
Vlaardingen zag men hier aan
vankelijk van af. "Huurverla
ging is een duur middel, want
het verschil in huurprijs moet
je zelf bijpassen," zei F. P. Kok
tegen HW. Volgens hem zou
Vlaardingen alleen actie voeren
via een promotie-campagne.
Wethouder Goudriaan wil de
mogelijkheid van huurverlaging
nu toch openhouden. In het
stadskantoor wordt momenteel
het effect van zo'n verlaging
berekend.
MAASSLUIS Vier jonge
drugsverslaafden uit Rotter
dam zijn onder arrest van de
politie in Maassluis, nadat twee
van hen op heterdaad zijn be
trapt bij een Inbraak in Zoeter-
meer. De politie in Zoetermeer
heeft het tweetal overgedragen
aan hun collega's In Maassluis
toen bleek dat de twee in het
bezit was van gestolen spullen
uit Maassluis.
Kort daarna zijn In verband
met de zaak de twee andere
verdachten aangehouden. Het
gaat om de 24-jarige L. S., de
30-jarigë R. S., de 32-jarIge E.
J. K. en de 24-jarige T. K., al
len afkomstig uit Rotterdam.
De vier verdachten worden er
van beschuldigd over het hele
land voor tienduizenden gulden
inbraken te hebben gepleegd.
Het ging hierbij voornamelijk
om flatwoningen.
De daders hadden het vooral
gemunt op geld en sieraden.,
Het viertal was buiten Maas
sluis onder meer actief in Hoo-
geveen, Groningen. Velsen,
Haarlem en Waalwijk.
VLAARDINGEN De Vlaar
dingse politie heeft in verband
met de onlangs weer opgelaai
de jaarlijkse grensgevechten
tussen de Vlaardingse en
Schiedamse jongeren opnieuw
twee jongemannen aangehour
den. Hel zijn de 15-jarige F. S.
en de 18-jarige E. v.d, P uit
Schiedam. Zij zijn gisteren
voorgeleid voor de officier van
Justitie in Rotterdam
VLAARDINGEN Bij thuis
komst ward een bewoonster
van een woning aan de Fazan
tenlaan bedreigd door een
man met een breekijzer. De in
breker was binnengekomen
door de voordeur te forceren
en wist geld en een horloge te
stelen. Hij was druk bezig toen
de vrouw met een familielid
thuis kwam. De vrouw werd
opzij geduwd en ook het fami
lielid werd bedreigd. De politie
stelt een onderzoek in. Van de
dader ontbreekt elk spoor.
De gemeente Schiedam trekt
een kwart miljoen gulden uit
voor de aanschaf van een nieu
we tankautospuit bij de brand
weer. Het gaat om een groot
model dat per minuut goed Is
voor 2500 liter' spuitwater. De
brandweer heeft in totaal twee
van dergelijke voertuigen.
In het Schiedamse vrouwen
ontmoetingscentrum Barrikka
Is komende dinsdag een Infor
matie-ochtend over de cursus
Vrouwen Oriënteren zich In de
Samenleving (VOS). De bijeen
komst begint om half tien en.
duurt tot ongeveer half twaalf.
De cursus duurt twaalf weken.
Uit één bedrijfspand In de 'f*
Schiedamse 's GravenlandSeP-
polder is voor ongeveer 1800
gulden aan spijkerbroeken ont
vreemd. De gedupeerde is het
modebedrijf Lion gevestigd,
aan de Ringerstraat. De broe
ken waren verpakt in een drie
tal kartonnen dozen. Niet be
kend is hoe de daders het
pand zijn binnengekomen.""'
Sluit in uw
sollicitatiebrieven
onder nummer
géén originele diploma's
of getuigschriften bij.
Als deze onverhoopt
vertoren raken
kan de advertentie-
afdeling
weinig voer u doen.
OO*
TSV
ilhr
y ei Y?
>.3