5Maar mevrouwu kunt
toch zelf ook tekenen*
IMTIAI
EFNEMEK BI
EELDVC
>RMING
LN BEDRIJF:
Twee lichtgewonden
bli ongelukken
Mannen vechten
bij aanhouding
m
s
Grens-incidenten
Fraude Sociale Dienst
Valsemunters gepakt
Lading vlees weg
m
Vredesactivisten gaan alle deuren langs
-m
O O
■Mt
Oorlog
Huis aart huis halen vrijwilligers handtekeningen op
tegen de plaatsing van nieuwe kemraketten. Met
wisselend succes.
-
(7 -
-r, (Van een onzer verslaggevers)
Z~,VLAARDIN GEN/SCHIEDAM
Job de Jonge (30) en Marjan van
Mourik (27) vinden dat kunst 'am-
kachtelijker' kan worden toegepast.
Bedrijven zouden kunst als relatiege
schenk kunnen gebruiken of schilde
rijen kopen voor de hal of ontvangst
kamers. Onlangs richtten ze met,ken
nissen de stichting "Beeldvorming in
bedrijf" op. De Rotterdamse stichting
probeert kunstenaars in te schrijven
en hun werk aan de man te brengen.
In met name het gebied Rijnmond
worden bedrijven en instellingen ge
polst of ze wellicht kunst kunnen ge:
'bruiken. De stichting vestigt zich bin
nenkort in Schiedam.
Marjan van
Mourik ge
flankeerd
door de
kunstenaars
Henk van
Vessern
(links) en
Frank van
Eyk.
'm
Berlijn
Kunstwereld
rm
Het BEROEMDSTE beeld van
Maassluis, de Moriaan, is weer terug
van weggeweest. Na een afwezigheid
van vier jaar siert de eeuwenoude ge
velsteen weer een etablissement aan
de Haven van Maassluis. Nog niet
iedere stadgenoot heeft de fraaie ne-
rzz gerkop achter de bouwsteigers van
het pand Haven 29 kunnen ontwaren.
Maar iedereen die de Moriaan weer
j terugziet is ermee in zijn nopjes.
Want de haven zonder Moriaan is niet
compleet.
Vier jaar geleden ging het café De
•""Moriaan in vlammen op. De beroem
de gevelsteen kon nog worden gered.
rDe gemeente ontfermde zich over de
"'Moriaan. Het uitgebrande pand bleef
er enige jaren troosteloos bijstaan,
zoals teveel andere oude gebouwen
aan de Maassluise haven.
Verschillende eigenaren hebben de
«Moriaan getracht weer op te bouwen.
De eigenaar van nu is de Maassluise
„«aannemer Piet Lely. Hij is eigenhan
dig en hoofdzakelijk alleen bezig met
het herbouwen van de binnen en bui
tenkant van de Moriaan. Hij hoopt de
«3, benedenverdieping, waar weer als
vanouds een café in wordt gehuisvest,
"".op 5 oktober klaar te hebben. Tijdens
de Furie-ade kan Maassluis dan de
kennismaking met de gerenoveerde
-c Mpriaan hernieuwen.
De gevelsteen is weer terug, het pand
moet op 5 oktober klaar zijn.
De echte ge
roemde Mo
riaan van.:
weleer in de
Put, waar
menig be-~
kende land
genoot heeft
gelogeerd,-
gesloopt in
1939. 's
Gesloopt
Fn dt m Ja.rtCn mCt dc
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1985
HET VRIJE VOLK
schiedam
Van onze verslaggever
BART VAN LEEUWEN
SCHIEDAM „Nou, voor
mij hoeft dat niet." „Be
doelt u de kruisraketten, me
neer?" „Nee, ik bedoel die
handtekeningenactie."
„Dus u wit niet tekenen?"
„Nee. Ik vind 't mooi zo."
„Oké, dan ga ik verder." Niet
overal hebben de vrijwilli
gers, die deze maand alle
Schiedamse huizen langs
gaan voor het Volkspetition
nement, succes. Maar ze we
ten: lukt 't niet bij het ene ge
zin, dan lukt 't wel bij de bu-
ren.
Woensdagavond. Aan een
keukentafel in een woning
aan de Schiedamse Esdoorn
laan bespreekt een groep vre-
desactiviteiten de taktiek.
Twee aan twee worden vrij
willigers op pad gestuurd,
met een plattegrond van
„hun" wijk. Nieuwkomers
krijgen Instructies mee. „Ga
niet in discussie met voor
standers van nieuwe kernwa
pens. Dat kost je veel tijd en
't helpt niets," waarschuwt
Jannie Dekker van de werk
groep Schiedam Tegen Kern
bewapening (STK),
Mieke Daimeijer moet om
te beginnen twee tegenvallers
incasseren, in één van de
straten in Schledam-Tuln-
dorp. „Ik heb de kaart niet in
gevuld, want ik ben voor
tweezijdige ontwapening,"
krijgt zij van een ernstige
vrouw te horen. En bij de vol
gende deur klinkt het kort:
„Nee dank u." Mieke haalt
even later glimlachend de
schouders op. „Conservatieve
wijk hier,' vindt ze.
Negatieve reacties werken
bij de vrijwilligers eerder op
de lachspieren dan ontmoedi
gend. Jaap Laurens krijgt te
maken met een overtuigd
voorstander van kernbewape
ning en hoort tot zijn ver
maak hoe de man de sleutel
na het sluiten van de deur
..wel vUf keer" in het slot om
draait. Verderop treft hij een
bewoonster, die zegt: „Volks
petitionnement. Sorry me
neer, m'n man heeft die kaar
ten weggedaan. Wij doen dat
niet." „Maar mevrouw, u
kunt toch zelf ook tekenen?"
„O ja?" „Ja!" „Dan
moet ik hem even vragen of 't
goed Is."
CPN-raadslid Ulfert Bruse-
ker, woensdagvond ook bij de
ploeg vrijwilligers, valt het
op dat „veel mensen de kaart
kwijt zijn. Kun je nagaan hoe
nuttig het huis-aan-huis opha
len is." In een woning aan de
Meidoornlaan zegt een vrouw
de kaart nog wel te hebben.
„Momentje, meneer." Ulfert
wacht. Vijf minuten. Maar
dat wordt beloond. Drie bewo-
ncrs blijken ln de tussentijd
te hebben getekend.
Cor de Vette lapt een keer
de regel „niet discussiëren"
aan zijn laars. Een tijdje
pt:?at hij met een man. die
aanvankelijk zeer sceptisch
reageert met: .Dachten jullie
nou echt dat we dat kunnen
tegenhouden? Ik heb de oor
log meegemaakt, die hebben
we ook niet gewild." Na de
woordenwisseling tekent hij
tóch, met een wat onverschil
lige blik. Cor, achteraf: „Ik
snap die twijfels wel. Ik twij
fel natuurlijk zelf ook. Maar
met het Volkspetitionnement
heb je toch het gevoel iets ge
daan te hebben."
De vredesactivisten vallen
van deur tot deur. van een
vriendelijke in een kribbige,
van een lachwekkende in een
pijnlijke sfeer. Een enkele
keer gaan een positieve reac
tie en een snauw hand ln
hand, als een bewoner zegt:
„Oké, ik zet mijn handteke
ning, als jij er godverdomme
persoonlijk voor zorgt dat die
raketten er niet komen." Ge
spreksstof ls er genoeg, als de
vrijwlllgera na hun rondgang
op het verzameladres nog
even een kopje koffie drinken.
En terwijl ze zo ziten, rond
de keukentafel an de Es-
'doornlaan, tellen de leden van
de werkgroep STK de opge
haalde handtekeningen. Zo
gaat dat elke avond in een an
dere buurt. Deze week in
Schiedam-noord, komende
week in Nieuwland, de daarop
volgende week ln West en
Zuid en de laatste week in
Oost en Centrum. Net zolang
tot niemand in Schiedam
meer kan zeggen: „Een Volks-
petttlonnement? Daar weet ik
niks van-'
1
'Je kunt 't hoereren noemen.
"~".Na een goed jaar voorberei-
3ing begint Beeldvorming in
bedrijf van de grond te komen.
-„Ruim 28 kunstenaars zijn bij
ons ingeschreven," zegt Job de
■Jonge. „We hebben foto's en
dia's van hun werk gemaakt.
--Geheel gedocumenteerd gaan
we op zoek naar afnemers. Het
uitgangspunt daarbij is dat
kunst kan worden toegepast.
"Natuurlijk regelen we ook ex
posities :en dergelijke, maar
vooral zoeken we het in het
ambachtelijke. Zo is een over
slagbedrijf geïnteresseerd in
.-„■een kunstenaar die een bewer
king van een 'twistlok' (grij
pers aan een kraan om contai
ners vast te zetten) kan ma-
;Ji.en", aldus De Jonge.
Kenners kunnen de stichting
vergelijken met het Amster
damse 'Kunst en bedrijf maar
dan op een kleinere schaal.
„Daardoor kunnen we alle in
geschrevenen ook nog persoon
lijk behandelen en hoeven we
niet dossier nummer zevendui
zend-zoveel open te slaan. Be-
SS- t* 'W? r-
grijp me góed; we mogen nog
best groeien, maar het aantal
cliënten moet de 500 niet over
schrijden", zegt De Jonge.
Een eerste succes boekte
Marjan van Mourik met het
organiseren van een uitwisse
ling van tien Nederlandse rea
listische schilders met tien
schilders uit Berlijn, De Vlaar-
dinger Aad Hofman, Dik Kata
(De Duig) en Willem van Veld
hoven behoren tot de tien. Ze
komen 'te hangen' in de Laden-
gallcrle Kurfustend&m aan de
Savlgnyplatz. De actie is een
voorbeeld van kunstexport uit
Rijnmond, zoals de nieuwe
stichting het vaker hoopt te
doen. Er lopen al contacten
met Basel, Brussel en New
York,
„Kunst komt van pas in be
drijven, is Interessant om in
ternationaal uit te wisselen en
kan ook gebruikt worden voor
stadspromotie", zet De Jonge
de plannen uiteen. Vandaag
geven Job de Jonge en Marjan
van Mourik op de kunstmarkt
in de Doelen informatie over
hun onlangs gestarte bedrijfje.
t
Job de Jonge is geen beken
de in de kunstwereld. Hij is
een enthousiast geïnteresseer
de en heeft slch voorheen voor
al met bloemen en planten be
zig gehouden. Als Rotterdam
mer raakte hij enige tijd gele
den betrokken bij de kunstwe
reld ln de Maasstad. Zijn colle
ga Marjan van Mourik ls mo
menteel nog altijd werkzaam
als secretaresse in het Schle-
land ziekenhuis in Schiedam.
In Vlaardingen begon ze ln
april 1984 voor ruim aeht
maanden galerie Foyer aan de
Smalle Havenstraat, Marjan
was niet thuis ln het kunstwe
reldje en dacht exposities te
kunnen houden naar haar
eigen smaak. Ook hield ze van
variatie, hetgeen haar opbrak.
„Om een werkelijk faillisse
ment te ontlopen, heb ik de
zaak moeten sluiten", aldus
Marjan-
Marjan heeft net als Job 'al
tijd' grote belangstelling voor
kunst gehad. „Veel tekenen en
later begon Ik ook schilderijen
te maken. Chris Groen, in Rot
terdam een bekende schilder,
heeft nog tegen me gezegd 'Jij
moet dóórgaan...', maar zelf
wist ik dat schilderen niet de
goede weg voor me was." La
ter bleek haar dat de mensen
ook niet naar de door haar uit
gekozen exposities kwamen
kijken. „Als de mensen niet
naar mij toe komen, moet ik
maar zelf naar ze toe gaan",
verklaart Marjan haar nieuwe
activiteit.
Het bedrijfje geeft haar een
nieuwe kijk op kunst. „Vroeger
kregen schilders opdrachten
om notabelen te portretteren.
Ze maakten vooral kunst als
herinnering voor het nage
slacht. Die kunst hoeft niet
meer. We hebben immers ca
mera's en andere reproductle-
spparatuur. De kunst heeft nu
een nieuwe invulling nodig.
Sommige kunstenaars maken
kunst voor zichzelf, of ln Ieder
geval dan toch kunst op zich,
de autonome kunst. Maar
kunst mag van ons nu ook Iets
ambachtelijks hebben. Het kan
van pas komen, het kan nut
hebben, als verpakking bij
voorbeeld."
„Je kunt het hoereren noe
men", vult Job haar aan. „Wij
denken dat het een andere ma
nier is van kunst maken."
SCHIEDAM Bij verkeerson
gelukken op de 's Gravenlanc
sew eg en de Burgemeester,
Honnerlage Gretelaan zijn don
derdag twee mensen licht ge
wond geraakt. Een21-Jarlge
inwoonster van Maasdijk werd
met een hersenschudding naar
het Schieland ziekenhuis ge
bracht na een aanrijding op de
kruising 's Gravenlandseweg/
De Brauwweg. De vrouw had
verzuimd een 34-jarige auto
mobilist uit Rotterdam voor
rang te verlenen. De vrouw
sloeg linksaf terwijl de man uit
tegenovergestelde richting.,
rechtdoor reed.
Een voorrangsfout wasogK a®,
oorzaak van een botsing op dje
kruising Burgemeester Honnec?
Cage Greteiaan/Jan van Zut-
phenstraat. Een 53-jarige
Schiedammer kwam de straat -
uit rijden. Een motorrijder, één'
2&*Jarige Inwoner van Schie-'
dam, verleende de automobi-
list geen voorrang en botste
tegen hem op. De motorrijder
werd aan onbekende verwon-^
dingen behandeld in het Schie
land ziekenhuis.
VLAARDINGEN Drie jonge
mannen zijn door de Vlaar-
dingse politie aangehouden
wegens agressief gedrag nabij
de busbaan. De jaarlijkse
grens-lncidenten tussen Vlaar-
dingse en Schiedamse jonge
ren duren nog altijd voort. De
18-jarige R. H. A. v. V. uit
Vlaardingen werd na een korte
achtervolging door de politie
aangehouden. Aanleiding was
het feit dat V. vuurwerk naar
een politie-surveillancewagen
gooide.
Een heftig met een ijzeren
staaf zwaaiende 16-jarige
Schiedamse jongen verzette
zich tegen aanhouding door de
politie. De Jongen maakte zicfi
nogal druk, waarna de potitie
hem insloot.
Een Vlaardlngse jongen, dei,
15-jarige D. H. is aangehouden
toen hij druk In de weer was®_
met het gooien van stenen.
Ook gooide de jongen met
stukken hout. Hij is later over
gedragen aan zijn ouders. f
De politie maakt zich zorgen
over de 'doorsudderende' ge
vechten tussen de Vlaardingse
en Schiedamse jeugd. Verf,
hoogde aanwezigheid van de-
Vlaardingse en Schiedamse
politie heeft de ongeregeldhe
den niet kunnen stoppen.
SCHIEDAM Na een flinke
vechtpartij heeft de Schiedam
se politie drie mannen aange
houden op verdenking van ver
nielingen. Het drietal, allen in
woners van Schiedam, verzette
zich hevig tegen haar arresta
tie. Bij de worsteling die ont
stond werd een politie-over-
hemd gescheurd en sneuvel
den de nylonkousen van een
vrouwelijke agent.
De politie was donderdag-
avond gealarmeerd door om- 5
wonenden die de drie manneri,
variërend In leeftijd van 21 tof
27 Jaar oud, plunderend dor de
winkelstraat hadden zien lo- -
pen. Volgens een politiewoord
voerder waren de mannen
dronken. Wat zij precies heb-;
ben vernield is niet bekend.
MAASSLUIS De 45-jarige F.
H. O. v. R. uit Maassluis is aan
gehouden op verdenking van
valsheid in geschrifte. Hij zou
de sociale dienst voor 41.000.
gulden hebben opgelicht. R.
blijkt niet voor het bedrag in
aanmerking te komen.
MAASSLUIS Onder verden
king van zwendel met 70 valse
honderd-dollarbiljetten heeft
de Maassluise potitie de afge
lopen week de 54-jarige P. C.
uit Maassluis, zijn 23-jarige
zoon P. C. en de 24-|arige A.
uit Amsterdam aangehouden.
Ook in Amsterdam en Ouits-
land zijn In verband met deze
zaak arrestaties verricht. De
betrokkenen zijn gisteren voor-
geleld voor de Officier van Jus
titie.
De honderd-dollarbiljetten zijn
afkomstig uit Belgis, waar een
paar maanden geleden een hé
le bende vervalsers werd opr.
gerold. Toen bieek ai snel dat
er nog vals geld zoek was. r
Naast de 70 biljetten Is een
nog onbekend aantal biljetten
In Amsterdam en Duitsland ge
vonden. Het Is onduidelijk of er
nog vals geld In omloop Is. On
der meer de politie in Vlaardin
gen. Schiedam, Maassluis en
de rijkspolitie in Zutphen zijn-,
bij het onderzoek betrokken^
SCHIEDAM Uit de koelcel
van een vleeswarenbedrljf In
de Schiedamse 's Gravenland-
sepolder Is voor ruim 60.000
gulden aan vlees gestolen. De
dieven gingen er vandoor met
zo'n 3500 kilo vlees. Door een
hek open te breken wisten] de
daders, waarschijnlijk met 'een
vrachtauto, op het terrein té
komen. De koelcel werd even
eens opengebroken.
terug in oude glorié
Van onze verslaggeefster
LELIA KUIPER
MAASSLUIS De Moriaan
ls in oude glorie terug op de
Maassluis haven. Althans de
gevelsteen zit weer ingemet-
seld ln de muur van een café
dat ook weer de Moriaan gaat
heten. Want de echte beroemde
Moriaan van weleer, waar me
nig bekende landgenoot heeft
gelogeerd, die komt nooit meer
terug. Op de plek waar dat lo
gement stond, in wat nu de Put
heet, kijken moderne apparte
menten voor één- of tweeper
soonshuishoudens over de ha
ven uit.
Hoelang de gevelsteen van
de Moriaan al in Maassluis
vertoeft weet niemand. In elk
geval duikt in de oude annalen
uit de 16e eeuw al de naam
Moriaan gekoppeld aan de her
berg, op. Uit Iets minder oude
handschriften blijkt dat dé Mo
riaan erg in trek ls bij reizi
gers die wachten op het veer
van Maassluis naar Brlelle.
Fraaie gevelstenen werden
vroeger vaker ingemetseld. De
gaper van de apotheek is er
een bekend voorbeeld van. De
Moriaan kwam veel voor bij
tabakswinkels. Die tabak
kwam uit verre streken en Mo
rianen negers, daartussen
werd vroeger geen onder-
scheld gemaakt - waren daar
een goed symbool voor.
Maar andere winkeliers of
herbergiers maakten ook
graag reclame met zo'n buite
nissige Moriaan aan de gevel.
De schrijver Bredero geeft nog
een andere verklaring voor de
populariteit van morlanenop
gevels. Hij schrijft in zijn ge
dicht 'Moortje';
Mij was weleer geseyt en ik
recht heb onthouwen
Dat die Morianen sijn genegen
seer tot vrouwen
Uit Brederodes tijd stamt
ook het verhaal dat Marnix
van SL Aldegonde in 1573 niet
op zijn post was om de Span
jaarden te bevechten op de
Maassluise Schans, omdat hij
In de Moriaan achter een
glaasje zat» Die beschuldiging
la later uitvoerig weersproken
door ene Ds. Hoffman. Feit is
wel dat Marnix van St Alde
gonde in de Moriaan gevangen
la genomen.
In 1737 besloot de toenmalige
herbergier van de Moriaan
zijn zaak te renoveren. De
Maassluise dichter Pieter
Schim wijdde er toen een
31-bladzijden tellend lofdicht
aan. Hij schrijft lyrisch over
de overvloedige maaltijden die
de kastelein toen opdiste.
Ook personen van koninklij
ke bloede hebben in de Mo
riaan gelogeerd. Prins Willem
V heeft er in 1788 "gedejeu
neerd* voor het bedrag van
meer dan 450 gulden.
In later tijden werd de fami
lie Frison eigenaar van de
dorpsherberg. De Frisons be
sloten ook een gelegenheid te
scheppen om feesten en uitvoe
ringen te houden in Maassluis.
Zo werd het „Verenigingsge
bouw" aan de Zuiddijk ge
bouwd. via de achtertuin be
reikbaar vanuit de Moriaan, ln
dat gebouw zijn beroemdheden
als Ficn de la Mar en Van Dal-
sum opgetreden.
Vanaf 1920 doen de geruch
ten dat de Moriaan moet wij
ken voor een nieuw stadhuis in
Maassluis, de ronde. In 1939 ls
het zover. De Moriaan wordt
gesloopt, maar een nieuw stad
huis wordt op de open plek, de
Put nooit gebouwd. De familie
Frison verhuist met de gevel-
Moriaan, naar het adres Ha
ven 29. Maar de allure van het
oude logement keert niet te
rug. In de naoorlogse jaren is
de 'nieuwe Moriaan' op num
mer 29 bij de Maassluizers in
tel voor het dagelijkse borrel
tje. En boven, ln de feestzalen,
worden bruiloften en andere
feesten gevierd. Veel Maas
sluizers bewaren nog steeds de
beste herinneringen aan kaste-
lijn Nol van de Marei, die de
Moriaan tot aan de brand van
4 jaar geleden beheerde.
Dc eigenaar van nu. Plet Le
ly, kent Nol ook nog wel. Zelf
heeft hij 18 jaar geleden zijn
eigen bruiloft in de Moriaan
gevierd. Maar om sentimente
le redenen heeft hij het uitge
brande pand niet gekocht:
'De Moriaan heeft een vrese
lijk goeie naam. Dat gaat pri
ma lopen straks. De sfeer van
vroeger ga ik niet namaken. Ik
vond het toen trouwens maar
,<rs
somber. Ik maak veel schoon
metselwerk en mischien''ëen
paar balken. Ik hoop dat ik de
verbouwing voor de Furle-adc
rond krijg, maar vorige „week
ben ik ziek geweest en,,dat
scheelt. Ik doe dit werk .bijna
helemaal alleen. Maar ik heb
goede hoop. De man die het ca
fé van mij gaat huren, iemand
uit Hoek van Holland, staat te
springen tot ik eindelijk .kfaar
ben. Later wil ik ook de hoven-
verdieping opknappen, '-'ban
wordt dat ook weer een feest
zaal, net als vroeger.' jv"
Of Plet Lely zelf straksT vjecl
in de gelagkamer van.,.'zijn-
Moriaan te vinden zal zUp, is
nog maar de vraag. Hij,zegt
nu; Vroeger ging ik w.eLeen
in da Moriaan, maar toen was
ik vrijgezel. Nu drink ik'thuis
kcperCn borreltje' dat K'goed-
