i
Kandidaat Mahir Engin:
'Alle begin is moeilijk'
Liesbeth Snoeck
volgt Coenen op
Sneeifwruimprijzen
vallen in de smaak
Compact-disc-ieen
doet het goet
Piraat uit de lucht:
'We komen terug'
Rectificatie
j
De voorlichtingska
nonnen zijn gericht op
de buitenlanders. Als op
19 maart gemeente
raadsverkiezingen wor-
den gehouden, mag er
geen vreemdeling .meer
zijn, die niet weet dat
hij stemrecht heeft en
hoe hij dat dient te ge
bruiken. Daarvoor
zorgt een bombarde
ment van folders, vi
deofilms en adverten
ties in alle talen. Ter
wijl een burgemeester
'zijn Turkse en Arabi
sche uitspraak oefent,
strijden op de achter
grond de politieke par
tijen om de gunst van
de buitenlandse kiezers.
Videofilms
Tekst: Bart van Leeuwen
Foto's: Ed Eggermont en Archief
Volk
smmrnz'i
.göK®? j
De voorlichtingskanonnen zijn gericht op de buitenlanders. Op de
balie van de stadhuizen staan folders in twaalf talen. Stemrecht
voor buitenlanders; Vivir Juntos, Votar Juntos".
Dikke zetel
Concurrent
Vrouwen
Auto
Ketderbox
Concert
HET VRIJE VOLK
Schiedam
ZATERDAG 18 JANUAR11986
J Z&M V Ï&4,
Hoe leer je 'n vreemde stemmen
Hollands
De primeur is ai vergeven
aan Leerdam, maar dat was
een primeur, die een katterig
.gevoel naliet. Voor' het eerst in
Nederland gingen daar op 27
november vorig jaar buiten-
landers naar de stembus om
deel te nemen aan ingelaste
gemeenteraadsverkiezingen.
Het ging flink mis. Naar schat
ting één op de zeven buitenlan
ders leverde een ongeldig
stembiljet in. Argeloos werden
partijnamen omcirkeld, kruis
jes geplaatst, in de kolom van
de voorkeurspartijen soms
zelfs meerdere kandidaten
aangestreept.
„Nog meer instructie over de
stcmprocedure is noodzake
lijk," zo waarschuwde het mi
nisterie van Binnenlandse Za
ken in een persbericht van 16
december. Dat hebben voor
lichtingsambtenaren in Schie
dam, Vlaardingen en Maas
sluis zich geen twee keer laten
zeggen. Met de "Lessen uit
Leerdam" in de oren geknoopt
zijn ze inmiddels volop bezig
met een ongekleurde verkie
zingscampagne. De buitenlan
der zal van het koffiehuis tot
in het stemhokje worden
geïnstrueerd.
„Vivir Juntos, Votar Juntos,"
is de Spaanse vertaling van
het motto „Samen Wonen, Sa
men Stemmen", waarmee de
overheid het kiesrecht voor
buitenlanders propageert. Het
motto is afgedrukt op de om
slag van de landelijke folder,
die in elk Nederlands stadhuis
verkrijgbaar, is. In twaalf ta-
- len, van Engels tot Chinees.
Vlaardingen en Schiedam
beschikken binnenkort over
hun eigen videofilms. De ge
meentelijke democratie in
woord en beeld. Turks en Ma
rokkaans ingesproken, Neder-
lands ondertiteld. In het Schie-
damse filmpje, gemaakt door
een professioneel studioteam
uit Utrecht, wordt de gemeen
teraad in actie getoond. Ook
vertellen buitenlanders wat zij
vinden van de verkiezingen.
De Vlaardingse filmmakers
zijn in het vliegtuig gestapt.
Na een "overzicht in vogel-
vlucht" verschijnt burgemees-
ter Van Lier in beeld. Hij
spreekt Turks en Arabisch en
legt uit waarom het belangrijk
is te gaan stemmen.
De video's zullen worden
verspreid onder de wijkcentra
en de Turkse en Marokkaanse
koffiehuizen. Schiedam over
weegt en een aantal exempla-
t V.
V"
ren te dumpen bij Turkse vi
deotheken in de stad, én er zijn
zelfs besprekingen gaande om
de film via het kabeltelevisie
net uit te zenden. Ook' Vlaar
dingen mikt op het Centraal
Antenne Systeem, maar met
iets meer bescheidenheid. Mo
gelijk wordt in samenwerking
met de lokale omroep een ra
dioprogramma gemaakt.
Maassluis heeft plannen om
vlak voor de verkiezingen in
de hal van het stadhuis een
modél-stembureau in te rich
ten. Daar kunnen buitenlan
ders komen kijken hoe het
stemmen in zijn werk gaat;
een ambtenaar geeft een de
monstratie.
Paginagrote advertenties
zullen in huis-aan-huisbladen
in het Waterweggebied ver
schijnen. Speciale migranten
bladen worden verspreid onder
de nieuwe kiezers. Informatie
avonden liggen in het ver
schiet. En op de., verkiezings
dag zelf, 19 maart, zijn een
aantal stembureau's bemand
met tolken, die bij de ingang
van het stemhokje de laatste
aanwijzingen geven.
De Vlaardingse burgemees
ter Van Lier over het belang
van al die aandacht: „Mogen
stemmen is een belangrijk de
mocratisch recht. Wij moeten
onze buitenlandse stadgenoten
goed op de hoogte brengen van
wat daar allemaal bij komt
kijken. Zeker als ze voor het
eerst naar de stembus gaan."
Hanneke Burggraaff, min-
derhedenvoorlichtster in
Schiedam: „Het zou vervelend'
zijn als buitenlanders niet
gaan stemmen omdat ze *t niet
weten."
Beheerst de Vlaardingse
burgemeester werkelijk de
Turkse en de Arabische taal?
Van Lier, lachend: „Nee hoor.
Was dat maar waar. Ik heb me
alles laten voorzeggen en een
zondagje besteed aan mijn uit
spraak. Ze hebben één stukje
uit de film geknipt, daar had
ik kennelijk teveel knopen in
mijn keel."
Bijna angstvallig benadruk
ken de gemeentelijke voorlich
tingsdiensten dat zij geen in
formatie geven over politieke
partijen. Die moeten zichzelf
maar manifesteren. En waar
om zouden de partijen dat niet
doen? Er vallen immers stem
men te winnen. In Vlaardingen
zijn 1750 buitenlanders kiesge
rechtigd, in Schiedam onge
veer 2000 en in Maassluis 720.
Zij voldoen aan de eisen door
dat zij langer dan vijf jaar in
Nederland wonen en hier le
gaal verblijven.
De groep buitenlanders is in
elke van de drie steden goed
voor een "dikke" raadszetel.
De PvdA lijkt favoriet, al wil
len de andere partijen daar
niets van weten. In Leerdam
stemde tachtig percent van de
opgekomen buitenlanders
PvdA. Iets minder dan twintig
percent koos voor het CDA.
„We weten dat we goed lig
gen," zegt Schiedams PvdA-
Ujsttrekker Gé Brouwer. Om
die reden vindt hij het „niet
meer dan fatsoenlijk" dat zijn
partij in de campagne sterk
rekening houdt met de buiten
landers. De FvdA-Schiedam
gaat bijeenkomsten houden
met Turken en Marokkanen en'
neemt daarnaast deel aan poli
tieke forums, waarbij ook de
andere partijen zijn vertegen
woordigd.
De VVD is allerminst van
plan zich neer te leggen bij de
favoriétenröl van de sociaal
democraten. Leny van Halte
ren, Vlaardings WD-voorzIt-
ter: „Er zijn ook Turkse mid
denstanders in Vlaardingen,
waarom zouden die niet VVD
stemmen? De WD heeft im
mers het imago een midden-
staridspartij te zijn." Ook Van
Halteren noemt een éigen'bij
eenkomst en deelname aan fo
rumdiscussies als beoogde ac
tiviteiten.
Campagneleider Jo Prins
van het CDA-Schiedam: "Oké,
s
Turken en Marokkanen kijken
natuurlijk naar hun werkom
standigheden. Op dat punt pro
fileert de PvdA zich het meest.
Maar al zegt het woord Chris
telijk de buitenlanders weinig,
het woord God zegt hen al veel
meer. Daar rekenen wij op."
Een vertaling van de hoofd
punten van het verkiezingspro
gramma en het organiseren
van een bijeenkomst met mi
granten zijn de CDA-plannen.
„-SCHIEDAM „Het is een
hele lange weg om in de ge
meenteraad te komen, maar
wel een democratische." Dat
vindt Mahir Engin (43), die on-
danks zijn Turkse nationaliteit
grote kans maakt op een zetel
in de Schiedamse. gemeente
raad. Hij staat dertiende op de
- kandidatenlijst van de PvdA,
die nu veertien zetels in de
raad bezet. Engin: „De PvdA-
leden hebben lef om mij op een
/verkiesbare plaats te zetten."
Engin heeft een bijzondere
carrière achter de rug. 21 jaar
geleden kwam hij vanuit zijn
geboortestreek Manisa in Tur
kije naar Schiedam, een ar-
beidscontract met de scheeps
werf Wilton-Fijenoord op zak.
Inmiddels werkt hij alweer ze
ven jaar als maatschappelijk
werker bij de Stichting Buiten
landse Werknemers Rijnmond.
Hij is in het bezit van een di
ploma Sociale Academie. Het
is niet verwonderlijk dat En
gin perfect Nederlands
spreekt.
■.Actief lid worden van een. po
litieke partij was een logische
stap voor Engin, die nooit
heeft stilgezeten in zijn vrije
tijd (bij Wilton zathij als
FNV-kaderlid'drie jaar tn .de
Ondernemingsraad)Hij koos
■voor de PvdA omdat deze par
tij naar zijn oordeel de zwak
keren in de samenleving be
schermt- - Een jaar geleden
Raadslid-in-spê Mahir engin: ,J)e PvdA leden hebben
lef om mij op een verkiesbare plaats te zetten."
meldde hij zich aan. Ofschoon
hij vanaf dat moment geen le
denvergadering oversloeg,
duurde het enkele maanden
voordat hij werd "ontdekt".
Engin, lachend: „Dat komt
denk ik omdat ik uiterlijk niet
op een Turk lijk." Over zijn
verkiezing op 19 maart lijkt hij
zich geen zorgen'te maken en
het werk in de gemeenteraad,
dat komt best in orde. „Alle.be-;
gin is moeilijk. Ik zal nog wat,
cursussen moeten volgen over
de gemeentelijke democratie.
Maar ik heb, ook' een voor
sprong. ;Ik ken als hulpverle
ner de problemen van de men
sen."
Hij zal zich als raadslid in
de eerste plaats gaan bezig
houden met het minderheden
beleid. i,Het lot van mijn land
genoten is belangrijk voor mij.
Natuurlijk zal ik niet bij elke
vinger dié ik in de raad op
steek over minderheden pra
ten. Ik probeer mijn kennis en
ervaring zo nuttig mogelijk te
gebruiken."
Engin is er; stellig van over
tuigd dat hij het aan zijn kwa
liteiten te danken heeft dat hij
hoog op de PvdA-lijst staat.
„Ik heb niet de indruk dat ik er
alleen ben om stemmen van
buitenlanders te trekken. Dat
zou ik niet prettig hebben ge
vonden.",
-Dat buitenlanders bij de
raadsverkiezingen straks ac
tief en passief kiesrecht heb
ben, geeft hen volgens Engin
een gevoel van erkenning. „Ik
heb om mij heen al veel posi
tieve reacties gehoord. Ik denk
dat er veel mensen opkomen.
Het is voor de eerste keer en
de verwachtingen zijn hoog
gespannen, vooral nu er een
landgenoot op de lijst staan.
Turken zijn nu eenmaal wat
nationalistisch ingesteld."
Wat het minderhedenbeleid
betreft is er heel wat werk aan
de winkel, aldus Engin. Veel
buitenlanders kampen met
problemen op het gebied van
uitkeringen,; het vreemdelin
genbeleid en "relaties; Ook heb
ben ze met rascisme te maken.
„Er gebeuren soms hele rare
dingen." Engin heeft op zijn
raadskandldatuur gelukkig al
leen positieve reacties gekre
gen. En een waslijst van poli
tieke wensen...
De PvdA heeft zowel in
Vlaardingen als in Schiedam
een extra, misschien wel be
slissende troef in handen. Zij
heeft buitenlanders staan op
haar kandidatenlijsten voor de
raadsverkiezingen. In Schie
dam heeft de 43-jarige Mahir
Engin (een man met de Turk
se nationaliteit) het zelfs ge
bracht tot een verkiesbare
plaats; als één van de weinigen
in Nederland.
Gaat Engin in Schiedam als
stemmentrekker fungeren?
PvdA-lijsttrekker Gé Brouwer:
„Ik wil niet ontkennen dat de
PvdA-leden daaraan hebben
gedacht. Maar Engin is in de
eerste plaats gekozen om zijn
goede staat van dienst. Zijn
kennis van de minderheden
problematiek zal een enorme
winst zijn voor de raadsfrac
tie. Een zeteltje extra is voor
ons niet zo belangrijk, het gaat
erom wat je met zo'n zetel
kunt doen."
Een duidelijk "Engin-effect"
(naderhand gemakkelijk te
meten aan het aantal voor
keursstemmen voor de num
mer dertien van de PvdA-lijst)
is in elk geval niet denkbeel
dig. Een onderzoek bij de
raadsverkiezingen in Leerdam
heeft uitgewezen dat drie
kwart van de Turkse stem
mers het betreurden, dat er
geen kandidaat uit de eigen ge
meenschap te verkiezen vieL
De PvdA in Vlaardingen
heeft echter rond de jaarwisse
ling plotseling concurrentie
gekregen. Een Turkse partij
onder de naam Elele Demo-
kraal '86 bleek zich bij het
stembureau te hebben inge
schreven. Ofschoon die partij
nog niet in de openbaarheid is
getreden en haar strijdpunten
onbekend zijn, wordt in PvdA-
kringen fel en afwijzend gerea
geerd.
„Wij betreuren die ontwikke
ling," aldus PvdA-raadslid en
minderhedenspeciaüste Bep
Nachtegaal. "Niemand is ge
baat bij nog méér partijen dan
er al zijn. Dat leidt tot versnip
pering van stemgedrag. Laten
de buitenlanders zich uitspre
ken voor een bestaande partij,
bij voorkeur de PvdA natuur
lijk."
Nachtegaal verdenkt Elele
Demokrasi '86 ervan een "be
langenpartij" te zijn. „Daar
ben ik tegen, net zo goed als ik
tégen een partij Boerenbelan-
gen of een Middenstandsbelan-
genpartij zou zijn. Een raads
lid is er voor het algemeen be
lang. Ach, zo'n Turkse partij
krijgt wat stemmen, misschien
net genoeg voor een zeteltje.
Maar hoe zal zo iemand zich
voelen, helemaal alleen in de
raad?"
Een tegengestelde mening
over dit onderwerp geeft Leny
van Halteren (WD): „Ik vind
een Turkse partij een uitste
kende zaak. Dat is een demo
cratisch recht, daar heb ik
geen enkel probleem mee. Wat
kan de PvdA daar nou tegen
doen? Wie zijn wij om te zeg
gen: dat is niet goed?"
Ook niet-politieke organisa
ties houden zich met het stem
recht voor buitenlanders bezig.
In de eerste plaats zijn dat de
buitenlandse verenigingen zelf,
die partijen uitnodigen voor fo
rumdiscussies en de gemeen
ten met raad en daad bijstaan
in de voorlichtingscampagnes.
Opvallend is voorts een Initia
tief van de Vlaardingse Vrou
wenraad; die wil volgende
maand een cursus voor buiten
landse vrouwen geven.
„Wij vermoeden dat de bui
tenlandse vrouwen op dezelfde
partij stemmen als hun man
nen," aldus Els Enneklng van
de Vlaardingse Vrouwenraad.
„Helemaal niet gek, dat deden
Nederlandse vrouwen vijftig
jaar geleden ook. Maar wij
willen een poging wagen om
die vrouwen te laten inzien,
dat zij in het stemhokje hun
eigen wil kunnen volgen. En
we willen ze helpen een eigen
wil te krijgen."
Zelfs 'als de informatielawi
ne het door zovelen gewenste
resultaat oplevert een hoge
opkomst van buitenlanders en
een minimaal percentage on
geldige stemmen dan nog
rest de vraag: zal het leven
van buitenlanders in Neder
land er beter op worden? Daar
over zijn de meningen ver
deeld. Feit is wel dat de groe
pen als nooit te voren met el
kaar communiceren. Of dat nu
is in een goed gesprek of vla
de videorecorder...
kortaf
Uit een auto, die geparkeerd
stond op het Veerplein te
Vlaardingen, is een bood
schappentas ontvreemd, waar
in onder meer een portemon
nee met 500 gulden, rijbewijs
en bril zaten.
Uit een kelderbox aan de Holy-
singel te Vlaardingen zijn een
herenfiets en projectietafel ter
waarde van 550 gulden ont
vreemd. Er werd voor 350 gul
den aan vernielingen toege
bracht.
De voor 22 januari geplande
vergadering van de Vlaarding
se commissie voor volksge
zondheid gaat niet door. Er zijn
onvoldoende agendapunten, zo
laat voorzitter, tevens wethou
der IJsbrand van der velden
weten.
Omroep Vlaa7d'h9er> overhan
digt maandag in café d'Oude
Stoep aan de Smalle Haven
straat, de prijzen aan de win-
naars van de radioprijsvraag
"Reis mee met OV", Dat doen
Th. Bravenboer en P. Pouwer,
wier bedrijven de prijzen be
schikbaar hebben gesteld. De
ze bestaan uit een weekend-
reis naar Parijs en een dag
tocht, beide voor twee perso
nen.
Streekmuziekschool Nieuwe
Waterweg Noord geeft woens
dag 22 januari een concert
avond in ontmoetingscentrum
Koningshof te Maassluis. Daar
zullen musiceren het Geweste
lijk Senioren Orkest, een trom
bone-kwartet, een slagwerken
semble, een trombone-kwintet,
enkele kopertrio's en een:
trompetgroep. Aanvang 19.30
uur. Toegang gratis.
MAASSLUIS Liesbeth
Snoeck-Schuller (44) is door
de VVD-fractie unaniem naar
veren geschoven als opvolg
ster van mevrouw Coenen, die
tot burgemeester van Nuth is
benoemd. De fractie wil, dat zij
zo snel mogelijk de portefeuille
van mevrouw Coenen (sociale
zaken enz.) overneemt. Daar
toe zou medio februari een ex
tra raadsvergadering moeten
worden gehouden, waarin haar
geloofsbrieven worden onder
zocht. Zij kan dan eind februari
benoemd worden.
Liesbeth Snoeck-Schuller
staat als nummer 4 op de kan
didatenlijst van de VVD voor
de raadsverkiezingen van 19
maart. Op de oude lijst is zij
tweede opvolgster, maar de-
geen die eigenlijk aan de beurt
is, de heer F. Marquenie, zal
van dit recht geen gebruik ma
ken.
Liesbeth Snoeck is sinds
1974 lid van de VVD en ze is al
een aantal jaren actief In het
afdelingsbestuur, het laatst als
secretaris. Mevrouw Snoeck.
die 22 jaar in Maassluis woont,
getrouwd is en vier kinderen
heeft, werkt parttime in het on
derwijs. Sinds 1978 zit ze in de
Maassluise sport- en recreatie-
raad, als lid van het dagelijks
bestuur.
„Wij vinden, dat de bestuurlij
ke continuïteit verzekerd moet
zijn. Twee wethouders is, wel
erg krap." Zo motiveert VVD-
fractievoorziter mr. J. F.
Scheerstra het besluit van zijn
fractie om nog een maand voor
de verkiezingen een nieuwe
wethouder te benoemen. Bo
vendien gaat hij ervan uit, dat
de samenstelling van het colle
ge (één CDA-, één PvdA- en
één VVD-wethoudér) na de
verkiezingen niet gewijzigd zal
worden. Ook mor de nieuwe
zittingsperiode van de raad
(1986-1990) Is mevrouw
Snoeck kandidaat-wethouder.
Daarom beschouwt hij haar
niet als "tussenpaus".
SCHIEDAM De actie
"sneeuw van de stoèp" is vol
gens de nutsbedrijven Schie
dam aangeslagen bij de bur
gers van die stad. Zes ingeze
tenen hebben tot nu toe een
bos bloemen en een bon voor
een ijstaart gewonnen omdat
zij de afgelopen weken de
sneeuw voor hun deur hebben
weggehaald. De sneeuwprijzen
zijn in de laatste week inge
steld door wethouder Chris Zij
develd (nutsbedrijven).
„Na de sneeuwval maakten ge
meentelijke gladheidsbestrij
ders al snel melding van veel
keurig geruimde stoepen," al
dus de nutsbedrijven in een
publikatie. „Later kwamen
daar nog veel telefoontjes bij
van Schiedammers die wezen
op actief sneeuwruimen van
medeburgers."
Gezien het succes van de ac
tie, zullen er tot donderdag 13
maart nog meer prijzen worden
uitgedeeld. Op die datum ein
digt het „gladheidsbestrij-
dingsseizoen." Bij de „volgen
de sneeuwval van betekenis"
zal er in iedere Schiedamse
wijk een ijstaart en bos bloe
men worden uitgereikt aan
iemand die „voorbeeldig"
sneeuw heeft geruimd. Amb
tenaren van de nutsbedrijven
zullen tijdens hun werk als jury
fungeren.
SCHIEDAM De Openbare
Bibliotheek Schiedam rekent
dit jaar op 2.000 uitleningen
van compact discs. Sinds en
kele maanden heeft de fono-
theek aan het Bachpteln een
kleine collectie compact discs;
die vindt gretig aftrek. De bi
bliotheek is van plan de collec
tie uit te breiden. Het leengeld
van compact discs is gelijk aan
dat van langspeelplaten: een
gulden per week.
Momenteel Is in een ander fi
liaal van de bibliotheek, aan de
Leliestraat in Schledam-Zuid,
een tentoonstelling gaande
over veiligheid in huis en in de
wijk. De expositie bestaat uit
boeken, tijdschriften, folders
en posters en is te bezichtigen
tijdens de gewone openings
uren. De tentoonstelling duurt
tot het einde van de maand.
VLAARDINGEN Oe beken
de Vlaardingse piraat Radio
Continu is gisteren bij een ac
tie van de gemeentepolitie en
de Radio Controle Dienst uit
de lucht gehaald. Tegen twee
discjockeys werd proces ver
baal opgemaakt. De complete
zendinstallatie met een waarde
van ongeveer tienduizend gul
den werd in beslag genomen.
De inval werd gedaan omdat
de piraat met haar uitzendin
gen het mobilofoonnet van de
politie in Vlaardingen en vooral
Schiedam volgens een woord
voerder ernstig stoorde.
„Radioverkeer was in de week
einden in Schiedam soms niet
eens meer mogelijk," aldus
een Vlaardingse politieman.
„Dat kan een fatale afloop
hebben."
Radio Continu was ruim drie
maanden in de lucht en had
volgens de eigenaars al een
hele reputatie in de Randstad
opgebouwd. „Er zljn volgens
onze informatie geen klachten
van omwonenden geweest,"
aldus een van de piraten over
de reden van de inval. Radio
Continu draaide vooral oude
platen. „We komen gewoon
weer terug," voorspelt de disc-
jockey. „Het Is natuurlijk wel
zonde van de apparatuur die in
beslag is genomen."
Per abuis stond in onze krant
van gisteren een aankondiging
van een optreden van De Nieu
we Dansgroep (voorheen
Osmose). Dit optreden heeft al
in december plaatsgevonden.
Onze excuses voor de fout.
