Remi Popper 'Truc met Huub van Waalwijk eerste Schiedamse 'scharrelslager' mmmmm Cjb*rM i c Verhalenverteller W Motivatie Limousin Elite - Amsterdam Keerpunt !Vls een varken gedarteld, de gesnoven voor- ZATERDAG 15 NOVEMBER 1986 'Je bent nu eenmaal hotemetoot in (Van een onzer verslaggevers) Is het commercieel gezien aan trekkelijk om op de 'scharrel- toer' te gaan?. Bea beslist: „Als je het doet voor de commerci- eële kant, dan moet Je het laten. Je kan niet zo denken van: 'Ik heb een hogere omzet, dus een hoger winstpercentage.' want dat ls niet waar. Het brengt na melijk veel meer werk met zich mee, het ls veel arbeidsintensie ver. We werken belden zo'n twaalf veertien uur per dag. We beginnen om 6 uur en we zit ten niet voor 20.00 uur aan de avondboterham." Voordat de slagerij overstapte op scharrel- vakensvlees werkten beiden zo'n tien k twaalf uur per dag. „Wat ons op de been houdt," vertelt Bea, „zijn de tevreden gezichten van de klanten. Zij be talen dan wel iet» meer voor een stukje vlees - het scharrelvar- kensvlees is een gulden per kilo duurder - maar dat hebben zij er graag voor over. Van de week was er nog een man bij ons in de zaak die zei: 'Mevrouw 't is niet te filmen, zo blij zijn wij er mee.' Dat streelt ons ook." Voor de proef op de som: in de winkel staan een paar klanten. Een wat oudere Indonesische dame geeft een reactie: „Voor de oorlog aten we ook scharrel vlees. Toen was al het vlees scharrelvlees. Jonge mensen weten het niet, maar het ia het beste van allemaal. Als Je 't een-- maal gegeten hebt wil je niet anders meer. Veel meer slagers zouden er toe over moeten gaan. We worden al lang genoeg ver giftigd. Wat denk je nou van de Rijn." ment is waarop de invasie in Normandië werd uitgevoerd. Terwijl wei natuurlijk heel foed kunnen weten dat het; chte keerpunt de tankslag tussen de Russen en de Duit-; sers bij Koersk is geweest- Maar dat willen we niet weten en dat is te lezen in de wester-: se geschiedschrijving. Zo is het ook tekenend dat de historici over een aantal fun damentele zaken geen uitsluit sel geven. Het is bij voorbeeld: niet duidelijk waarom de geal-: lieerden geen actie onderna men tegen de concentratie kampen, waarin de joden wer den vermoord. Het een feit is dat zij wisten dat Auschwitz bestond. Zij waren exact op de hoogte van de plaats van de barakken en wisten waar de gaskamers stonden," aldus Poelstra. - "c ;':7 Ook stelt hij dat de geschied schrijver mede eer» beeld is van zijn tijd. „Het boekje van mijn voorganger Postma is verouderd. Zijn boekje is als typisch produkt van die tijd opgebouwd uit alle feiten die hij ook maar heeft kunnen ver zamelen. Hij trok te weinig conclusies, koos te weinig en? selecteerde te weinig. De ge-' beurtenissen staan keurig op, een rij, dat wel. Daarom ver-; oordeel ik hem niet. Integen deel hij heeft heel belangrijk: onderzoek verricht. Hij ls ty pisch van de generatie van dr. L. de Jong die eenzelfde stijl heeft. Het materiaal maakt: een schijnbaar objectieve in druk, waarbij de wetenschap pelijke overdaad ten koste gaat van de leesbaarheid en trefzekerheid. Maar als Je nu de boeken van J. Presser (Nacht der Gi rondijnen) leest, vind je een schier andere benadering. Presser houdt van goed schrij ven, niet alle feiten noemen, maar de belangrijkste eruit kiezen en die vermelden, en conclusies durven trekken. Voor die man is het absoluut geen schande dat hij door een groot publiek gelezen kan wor den." Poelstra zit op,zijn praat stoel als hij ultwljdt over Pres ser. Hij ls duidelijk Poelstra's grote voorbeeld, i,Je moet niet vergeten'dat een historicus de functie heeft van, de vroegere verhalenverteller bij het kampvuur. De geschiedenis kun je alleen 'overleveren als het bij veel mensen tot de ver beelding spreekt- - Daarom moet helder schrijven. De pen behoort populair gehan teerd te worden zonder dat de historie, zeg maarde .'werke lijkheid', geweld aan gedaan wordt".- - Hij wïl daar nader, op ingaan en doet dat in de volgende afle vering. Daarin zal Poeistra .ook meer,.van zijn algemene denkbeelden 1 en; opvoeding prijsgeven. „Tenslotte is dat nog belangrijker voor een ge schiedschrijver danrijn. visje op de stad Vlaardingèh," zégt VLAARDINGEN SP-fractlevoorzltter Remi Poppe verdenkt het college van bur gemeester en wethouders ervan de huren van de ouderenwoningen in Drieën-Huysen en de Wouthof vla een truc te willen verho gen. Hij zei dit gisteren op de derde dag van de begrotingsbehandeling door de Vlaardingae gemeenteraad. Volgens Pop pe zou de huurverhoging de bewoners cir ca 150 gulden per maand schelen. De SP-fractievoorzitter trok fel van leer tegen de Algemene Stichting voor Hulsves ting en Verzorging van Bejaarden (ASHVB), die beide complexen beheer^ Ais gevolg van het puntensysteem, aan de hand waarvan de huren worden vastge steld, moesten de huren van de ouderenwo ningen op 1 juli drastisch verlaagd wor den. De stichting dreigt hierdoor volgend Jaar in de financiële problemen te komen. Om dit te voorkomen, zouden B. en W. de woningen willen opwaarderen, vermoedt Poppe. Volgens de wethouders Kees van der Windt (ouderenbeleid) en Goudriaan (stadsontwikkeling) klopte van Poppe's verhaal niet veel. Goudriaan vond de SP' er zitten 'tetteren' en Van der Windt noem de zijn Insinuaties over de relatie tussen de directie van de ASHVB en een Vlaar- dings aannemersbedrijf "beneden peil'. Burgemeester Van LJer daagde Poppe uit naar de bevoegde instanties te stappen. Wethouder Goudriaan legde uit wat er volgens hem werkelijk aan de hand ls. Bij de bouw van de Wouthof in 1975 werd bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds een lening afgesloten tegen een extreem hoge rente. Donderdag was Goudriaan in Heerlen om daarover te praten, „Het ABP ls bereid het rentepercentage nogmaals in heroverweging te nemen", aldus de wet houder, die het complete waanzin noemde, dat het puntensysteem voor alle woningen in Nederland geldt. Huub en Bea van Waalwijk van Doom achter de snijtafel in de slagerij. (Foto's Arie Wapenaar) Theo Poelstra (51), stadsar chivaris in Vlaardingen, noemt 'zijn' stad ëèn vlek. „Vlaardingen is weliswaar gèen dorp, maar beslist ook geen stad. Het hangt er tus sen In," zegt hij. Vlaardin- gers omschrijft hij als harde werkers. Hij vindt ze geen proletariaat, „maar ook be slist geen bourgeois en ik heb niets tegen bourgeois". Poelstra: „Geen kleurrijke top, maar ook gelukkig niet dat vreselijke grauwe van Schiedam." Al filosoferend raakt hij op dreef. „Geestelijk is Vlaar dingen natuurlijk;klein- zieliger wil ik niet zeggen niet grootsteedser dan een dorp als Gorredijk of Beés- terzwaag. In de stad wordt zeer eng en benauwd ge dacht. De sociale controle is groot. Onder de elite ook. Als je in Vlaardingen ergens bij- hoort, dan mag je meedoen, maar dan moet je niet te veel uit de pas lopen. Gelet op de geschiedenis vindt Poeistra het niet ver wonderlijk dat de stedelin gen zich op deze manier heb ben ontwikkeld. „De frustra tie bleek al rond 1600 toen Vlaardingen een uit zijn krachten gegroeid dorp be gon te worden, maar die stadsmuur bleef missen. Een soort minderwaardigheids gevoel over de kwestie of Vlaardingen nu stad is of niet, is de Vlaardinger nooit te boven gekomen." Poelstra is deze mening toe gedaan na 15 jaar de stad als archivaris te hebben be studeerd. Als kroon op zijn werk schrijft hij een weten schappelijk 'maar leesbaar' werk over de geschiedenis van Vlaardingen, dat vol gend jaar verschijnt. „Een aanvulling op het boekje uit 1958'van de toenmalige ar chivaris C. Postma en een wetenschappelijker benade ring dan de jubileum-uitga ve Vissen bij de Vleet van H. van der Sloot ter gelegen heid van het 704-jarig be* staan van Vlaardingen," zo meent Poelstra. Vrije Volk verslaggever TON DAMEN praat met Poelstra over zijn nieuwe boek, over de archi varis zelf, de geschiedschrij ving en zijn kijk op Vlaar dingen. Vandaag deel 1. ■fsiv Van onze verslaggeefster LUCIENNE WISKERKE SCHIEDAM - Als in de wei heeft frisse lucht heeft dat hij vet genoeg is om naar het abattoir te gaan, dan proef je dat aan de karbonade. Ten minste, dat vinden veel mensen. En steeds meer mensen zien 'ver een stukje vlees óp tafel niet uit de bio-industrie afkom stig is. En slagers die allang ziek werden van de bio-industrie zien hier een gat in de markt voor een milieu- en diervriende lijk produkt: het scharrelvar- kensvlees. Ook Schiedam heeft sinds kort een bonafide slager met scharreivarkensvlees in de vitrine. Een klein slagerijtje in de Gorzen. ,,'t Vlees leeft, zie je wei. Het is onregelmatig, droog en 't heeft body: inhoud." Slager Van Waalwijk van Doorn uit Schie dam staat achter de uitbeenta- .tel. Onder het mes ligt een half varken, overlangs doorgesne den. Hij wijst de harst-, de rib- en de iendekarbonade aan. Hij verwijdert de staart, de reuzel ën zet dan zijn mes in de achter ham. Het scharrelvarken is die ochtend juist geleverd. Sinds 1 september is de slage rij van Huub en Bea Van Waal wijk van Doorn - een twee mans-bedrijfje - aangesloten bij de Interimcommissie voor Scharrelvarkensvlees Controle. Dit houdt in de dat in de slagerij van Huub en Bea geen ander varkensvlees dan scharrelvar kensvlees over de toonbank mag gaan. De naleving hiervan staat onder strenge controle van de Interimcommissie. Scharrelvar- kensvlees is een wettig gedepo neerde handelsnaam. Bedrijven die niet bij de Interimcommissie zijn aangesloten mogen geen vlees onder die naam verhande- len. De drie kernwoorden die de motivatie weergeven van Huub en Bea om over te stappen op scharrel varkensvlees zijn, zo zeggen zij: dierenliefde, milieu vriendelijk en kwaliteit. Bea: „Mijn man kwam altijd gedepri meerd thuis als hij weer eens naar het abattoir was geweest. Het is zo schrijnend om te zien hoé de varkens vanuit de trans portwagen naar het slachthuis worden gesleept. "De 'bio-var- kens* worden efficiënt en snel vetgemest. Kort samengevat houdt dat meest&i in: slechte huisvesting van de varkens, een piepklein kotje zonder daglicht, kunstmatige toevoeging van ko persulfaat aan het voer zodat ze lekker snel dik worden en pre-; ventieve toediening van anti-bio- tica. Aan scharrelen In de wel komen ze al helemaal niet toe. Huub: „Dat die dieren dood moeten, dat ls een natuurlijke zaak. Maar het kan ook op een eerlijke manier. Door die bees ten eerst een behoorlijk leven te gunnen. Daarbij, een goede le venswijze komt ook de kwaliteit van het vlees ten goede. En wie daar het bewijs voor wil hebben moet maar eens een 'gewone' en en 'scharrel' karbonade tegelijk bakken. Het verschil is te zien en te proeven."- Huub en Bea zijn helemaal op de alternatieve toer gegaan. Sinds deze week verkoopt de sla gerij ook rundvlees dat gega- Huub zet zijn mes inde achterham van het scharrelvar ken. ranueera vrij ia van verboden hormonen. Zij betrekken de run deren speciaal vanuit Frankrijk, de zogenaamde Limousin-runde- ren. Bea laat het certlfleaat zien van het eerste exemplaar dat zij binnen kregen van de Union France Limousin. Er staat op: raszuiverheid gegarandeerd, ge fokt In Frankrijk, zonder verbo den hormonen. In Frankrijk ls scharrelvlees een rage gewor den. In de 'betere kringen' wordt al sinds geruime tijd de 'betere kip', de *betere koe' en het 'bete-, re varken* gegeten," Bea: „We kregen zoveel vraag naar scharreivarkensvlees. Niet alleen van mensen uit Schie dam, maar ook uit de omtrek. Daaruit concludeerden we dat er ook wel voldoende vraag zou zijn naar hormonenvrij vlees." Poelstra voor het voormalig stadhuis van Vlaardinger-Ambacht. „Ik heb een toren boven mijn hoofd." (Foto Arie Wapenaar) (Van een onzer verslaggevers) VLAAM)INGEN Als Theo Poelstra bp straat door de stad Vlaardingen wandelt, blijft hij niet onopgemerkt. Zijn pijp is altijd in de mondhoek, waar pufjes rook bedachtzaam wor den uitgeblazen. De enigzins gebogen houding doet denken aan wat hij noemt „een wer ker". Zijn pet duidt onmisken baar op zijn band] met de vis- sersstad. „Vlaardingen is wel wat...," probeert hij zijn steeds meedo genlozer lijkende beschrijving vande 'vlek' te relativeren, „maar het blijft weggedrukt in het Rijnmondgebied. Het is meer een voorstad, of liever een wijk van Rotterdam. Ste debouwkundig spreek je zon der meer. van een stad. Tege lijk mist het een culturele in frastructuur. We willen wel wat, neem bijvoorbeeld een zeer verdienstelijk draaiende Stadsgehoorzaal... Maar van een levendige cultuurstad als Arnhem of Breda kun je toch echt niet preken. Nee; daar "moeten we per slot van reke ning eerlijk in zijn." Poelstra: „Hier wonen dan ook mensen die het lef niet hebben gehad om weg te gaan. Veel jongeren maken nog hun schoolopleiding af en gaan dan de stad uit. Anderen blijven maar vrij kort in Vlaardingen. En wat over blijft, dat dreigt in te slapen. Je mag rustig spreken van tweede garnituur, dat het wijkje van groot Rot terdam.] niet,heeft, kunnen iosi IatéiuTedéreën die.'talentrijk is en'in Vlaardingen woont dat kan, zeker welmoet uitkij ken dat hij niet blijft hangen. Veroordeeld wordt tot tweede- rangs.' "Mensen die in Vlaardingen' aan de top zitten behoren di- reet tot de "incrowd. Ze zijn in feite subtop, maar mogen mee doen omdat men in de stad niet met echt niveau kan mee komen. Ze behoren tot de elite en zitten vanwege de roddel en achterklap gevangen in een glazen huis." Dat ook de stadsarchivaris wellicht tot deze Vlaardingse elite behoort, ontkent hij niet. „Je bent nü eenmaal hoteme toot in zo'n vlek en gedraagt je er grootmoedig naar. Je gunst ls dat je erbij hoort; je straf is dat je over de tong gaat als je ook "maar één voet dwars zet." Is hij zelf nu ook tweede garni tuur? „Dat hoeft natuurlijk niet. Ik praat slechts over fa milies,] behorende tot het' kringetje, die vastgebakken zitten-aan de stad. Niet alles hier'ia tweederangs.." Als dé archivaris later zijn eigen woorden terugleest, heeft hij het er moeilijk mee. „Zou ik, dit' wel kunnen maken? In VlaardingenTom je namelijk niet'ajjles.frank en vrij zeggen. Ik ben niet helemaal vrij in de- zé stad, als ik uitspraken doe. Ik moet nog langer mee hier." 'Niettemin meènt hij dat zijn eigen oordeel juist is] „Er wordt hier op je gelet. Dat is 'gewoon zo.'Als ik hier een poep laat weet binnen tien minuten heel Vlaardingen dat." Poelstra zegt dit als histori cus. Hier ging een lange stu dietijd aan vooraf. Al sinds de lagere school is hij geïnteres seerd in geschiedschrijving, die hij het liefst 'wetenschap pelijke journalistiek' zou wil len noemen. In 1955 behaalde Poelstra in Steenwijk het gym nasium-diploma. Met wisselen de successen, zo hij zelf zegt; heeft hij aan de universiteit enige jaren 'geroken' aan de vakken sociologie, geschiede nis en rechten. Een studie af gemaakt heeft hij niet. „Niette min heb ik in die jaren Intel lectueel leren denken," zegt Poelstra. Na zijn diensttijd be landde hij op de Rijksachief- school, waar hij in 1962 gedi plomeerd wérd.' Vervolgens werkte hij als ar chivaris in Amsterdam in het oude stadhuis van de vroe gere gemeente Ouder-Amstel, dat veel lijkt op het voormalig stadhuis van Vlaardinger-Am bachtDelft en Rotterdam, om in 1971 als stadsarchivaris In dienst te treden bij de ge meente Vlaardingen. Poelstra; ,Jn Amsterdam leerde ik het praktisch werken op een archief. In Delft heb ik onder leiding van de toenmali ge en legendarische stadsar chivaris D.P. Oosterbaan mid deleeuwse stukken leren lezen. Kritisch lezen en concluderen; dét heb ik er geleerd. In Rot terdam werd lk hoofd van de studiezaal, waar Je mensen de weg moest wijzen in het ar chief. Leuke tijd gehad en veel internationale onderzoekers ontmoet. Ik deed er veel ideeën op die lk later heb gebruikt in mijn werkje 'Een Hollands Stadsarchief." Graag presenteert Poelstra zich als schrijver. Hij heeft en kele boekjes geschreven en verzorgde een aantal kranten artikelen, waarin velen zijn leuke pennetje hebben ontdekt. Niet voor niets noemt de de stadsarchivaris zijn vak bij herhaling 'wetenschappelijke journalistiek'. „Ik heb altijd iets met schrijven gehad," zegt hij. ,Als kind wilde ik van alles worden. Varen, boer worden en eventueel trok me de journalis tiek wel. In toenemende mate ia me de geschiedenis gaan in teresseren, waarbij ik steeds meer ben gaan schrijven." Als stadsarchivaris in Vlaar dingen heeft hij een aantal wa penfeiten gepleegd. Het perso- neelbestand Is onder zijn lei ding verdubbeld tot seven for matieplaatsen. Poelstra spreekt van een juiste omvang voor dit archief. „De grootte van de stad in aanmerking ge nomen, zijn die zeven precies goed. En, een goede ploeg; dat Een eerste echt gedetail leerde kijk op de stad van dichtbij, vanaf de Maas- sluisedijk in Vlaardingen (173b). (Reproductie Arie Wapenaar) is belangrijk natuurlijk," zegt hij niet zonder trots. Het be zoek aan het archief is meer dan verdrievoudigd (800 tot 2.500 per jaar). En tenslotte de verbouwing van het het ar chief, die volgende maand af gerond moet zijn. Poelstra vindt het gebouw een heerlijke rustieke ruimte en vindt het een voorrecht een van de wei nige archivarissen te zijn riet een toren boven zijn hoofd. De archivaris heeft een ge heel eigen visie op de ge schiedschrijving. ,JDe geschre ven geschiedenis geeft even veel bloot van de schrijver als van het onderwerp waarover is geschreven," zo stelt hij. „Zo nemen wij in het westen altijd aan dat het keerpunt in de Tweede Wereldoorlog het mo-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1986 | | pagina 1