Vuur
Drumbands
verzorgen
Stertocht
Historische vlootschouw in binnenhavens
ROTEB spreekt
z'n talen
Start bouw raadhuis
N-
ws
HMTIS ij
Zeventig jaar
Rotterdam aan zee
Slotavond
Vereniging
Huisvrouwen
Wm
j&
(Van een onzer verslaggeefsters)
SCHIEDAM - Schiedam maakt zich klaar voor
een krachttoer. Langs de havens, in de molens, in
café's en winkels zindert het van de activiteiten.
Winkeliers, molenaars, schippers, havenbewoners
en horeca-uitbaters werken koortsachtig om op
tijd klaar te zijn voor de slijtageslag: de Schie-
damse Molendagen zijn in aantocht. In een groot
markant vierkant gebouw langs de Noordvestsin-
gel tegenover de molenstomp De Palmboom eh de
Noordmolen wordt deze week keihard geploeterd.
Ouderwets
Hamertjes
De Sloper
Bomvol
II!
Bertus Noten
boom (links)
en Bans de
Buiter bij de
opening van
de eeuwenou
de eest, die
zaterdag gaat
branden, in
Mouterij De
Goudsbloem.
(Foto Arie
Wapenaar)
Branden
Uniek
-/V
De gele kaart van de BOTEB, wie kennis wil ne
men van de boodschap moet 'even' langs komen
bij het kantoor aan de Brielselaan.
Vs
'v J? y 2
g"A-v
HET VRIJE VOLK
s*»r -
vJaarcfingen-schiedam
12
DINSDAG 5 MEI 1987
'Het wordt ouderwets koken,
stoken en roken'
„Café de Goudsbloem be
staat niet meer. Leve de aller
laatste nog In tact zijnde mou
terij van Schiedam, Mouterij
de Goudsbloem," roepen de
boenende eigenaren van de ho-
reca-ondem^ming, die sinds
tien jaar in het monumentale
pand gevestigd Ir.. Tijdens het
hoogtepunt van d Schiedamse
Molendagen wordt de oor
spronkelijke functie van het
markante bakstenen gebouw
op de hoek van de Sint Anna
Zusterstraat en de Noordevst
getoond. In al zijn eeuwenoude
glorie is de unieke eestruimte
(ovenruimte) van het vier ver
diepingen hoge pand aan Noor-
devestzijde te bezichtigen.
Voor het eerst, in jaren brandt
zaterdag de gehele dag het
vuur in de eest (oven).
Pachter Peter Verhey nam
op de Koninginnedag afscheid
van het horecaleven met een
optreden van de tienmans for
matie Sunset Bouelevard, Een
dag later waren eigenaren
Hans de Ruiter en Bert us No
tenboom in het vierkante ge
bouw met de tientallen kleine
ramen druk doende. Schoon
maken, opruimen, plannen ma
ken en voorbereidingen, treffen
om de ambachtelijke antieke
eest en de eestvloeren in ge
reedheid te brengen voor de
expositie.' 'v -
„Het wordt ouderwets broei
en, stoken, koken en roken in
SCHIEDAM Rond acht
uur vanavond is het nationale
volkslied te horen op het Em-
maplein gespeeld door zeven
Schiedamse drumbands. De
volgende drumbands vertrek
ken om ongeveer zeven uur
vanuit verschillende plaatsen
in de stad om op tijd het Wil
helmus te kunnen aanheffen:
Showcorps OBK, Tamboer- en
Trompetterscorps Gusto,
Drumband Wilton Fijenoord,
Rijmnondband, Jeugdrijn-
mondband, Drumfanfare Har-
pe Davids, Drumband Juliana
en Drumband Ambrosius.
De Stertocht ter gelegenheed
van Bevrijdingsdag wordt af
gesloten met een uitgebreid
muzikaal programma, -aar-
van sommige stukken geza
menlijk en weer andere door
de individuele korpsen ge
speeld worden.
HOEK VAN HOLLAND
De Harmonievereniging Rot
terdam aan Zee bestaat op 27
mei zeventig jaar. Om dat ju
bileum te vieren staan er di
verse aktiviteiten op stapel.
Twee daarvan zullen al op kor
te termijn plaatsvinden. Op 16
mei houdt Rotterdam aan Zee
een muzikale mars en een tap
toe, waaraan vier Westlandae
muziekkorpsen met drum
bands en majorettes zullen
deelnemen. Bij die gelegenheid
zal Rotterdam aan Zee ook de
nieuwe uniformer presenteren.
De taptoe wordt gehouden op
het terrein aan de Flancius-
straat vanaf 19.30 uur.
Op 26 mei houdt de vereni
ging een receptie voor leden en
genodigden vanaf half acht in
De Hoekstee. Bij die gelegen
heid zullen een aantal leden
worden gehuldigd die geduren
de een lange reeks van jaren
de vereniging trouw zijn geble
ven^ Daarbij is zelfs één lid die
de volle zeventig jaar lid is ge
weest
HOEK VAN HOLLAND
De Nederlandse Verenisi g
van Hulsvrouwen, afdemig
Hoek van HoDand-'s Graven-
zande, belegt de slotavond van
het seizoen op woensdag 13
met De leden zijn dan vanaf
half acht welkom in De Hoek
stee, Naast een kopje koffie zal
ondermeer ook het spelletje
Hints worden uitgevoerd.
het pand. De eest wordt na ja
ren weer gestookt," vertelt de
Schiedammer Bertus Noten
boom, die tesamen met vier
andere jonge Schiedammers
het pand aan de vergetelheid
wist te ontrukken.
In maart 1973 klommen de
vijf enthousiaste en actieberei-
de jongelui de gebroken ramen
binnen. In het pand, dat twin
tig jaar als opslagruimte was
gebruikt door de eigenaar Gist-
Brocades te Delft, troffen ze
een chaos aan. Duiven hadden
er in de loop van de tijd dat
het leegstond een ruim huis
gevonden. Meters duivestront
lag er, tesamen met duivelij-
ken en verdroogde nesten. Kin
deren hadden er vuurtjes ge
stookt op de plavuizen vloeren.
Weer anderen hadden het pand
als vuilnisbelt gebruikt.
door particulieren van de slo
pershamers gered. Een eeuw
terug stonden nog zeker hon
derd van dergelijke ambachts
gebouwen in Schiedam.
De toenmalige PvdA-wet-
houder Cor Bolmers, bijge
naamd De Sloper', wilde het
grote gebouw zoals hij klaar
speelde met zovele andere ty
pische Schiedamse ambachts
gebouwen slopen. De CPN-wet-
houder Eef Collé wilde er, om
de jeugd tegemoet te komen
die het gebouw wilden bewa
ren voor het nageslacht, de
wagentjes van de VROM
huls vuilophaaldienst) stallen.
Iedereen barstte van de plan--
nen- Geen van deze initiatieven
ging door. De politici dolven
_het onderspit. De groep, waar
van de meesten elkaar kenden
uit het ontmoetingscentrum
het Schiedamse Zakkendra
gershuisje aan de Oude Sluis,
namen het pand in bezit
Geheel vrijwillig en gehol
pen door tientallen scholieren
begonnen zij met hun mara
thon klus. Want het schoonma
ken en opmeten van het gigan
tische pand nam alleen al
maanden in beslag. Voormalig
burgemeester Harm Roelfse-
n.a maakte zich nog onsterfe
lijk door een vrouwelijke ini
tiatiefneemster, die in gemeen
tedienst was, bij zich te roe
pen. De burgervader stond
erop dat de jongelui het ge
bouw onmiddellijk verlieten.
Hij verbood het de jongedame
in haar vrije tijd deel te ne
men aan de schoonmaakwerk-
zaamheden. Alle bedreigingen
en al het getoeter maakte
slechts dat de schoonmakers
zich gesterkt voelden in him
strijd voor hut goede doel: het
behoud van oud Schiedam. Het
pand verd eind 1973 door toe
doen van de groep jonge Schie
dammers, aangevoerd door
Bertus Notenboom, Hans de
Ruiter, Carl van Meerendonk,
Arno Steekelenburg en Marjan
Meijer, op de nationale lijst
van Rijks Monumentenzorg
geplaatst Daarmee was de al-
leerlaatste mouterij uiteinde
lijk zonder politieke hulp en
De ploeg opknappers bikte
met kleine puntige hamertjes
de gele IJsselsteentjes muren
af. Dat kostte per steentje al
leen al twintig minuten bikken.
Zij maakten de drie bovenver
diepingen schoon, dichtten ga
ten en sloten ramen. De dikke
eeuwenoude binten werden be
handeld ^gen houtworm Er
werd ja> i gedacht, gepraat,
maar vocial gesopt, gezaagd
en getimmerd. Ouders, vrien
den en bekenden hielpen een
handje mee of schonken een
geldbedrag. De weekbakken,
waarin het gerst voorheen
werd geweekt, werden ge
sloopt. Evenals overbodige en
later aangebrachte niet au
thentieke muurtjes.
Een uitgebreid 'plan de cam
pagne' werd gemaakt. Op de
begane grond zou een café ko
men. Met de opbrangst van de
horeca-onderneming zouden
diverse idealistische activitei
ten plaatsvinden- E. moest
ruimte komen om naar klas
sieke muziek te luisteren, een
gedicht te lezen of naar een
mooi kunstwerk te kijken. Een
plaats voor een goed gesprek
werd onontbeerlijk geacht en
ook die zou er komen. Op de di
verse etages werd ruimte be
stemd voor een advocatencol-
lectief, een werkplaats voor de
makers van houten speelgoed
en meubelen, een drukkerijtje
en de ambachtelijke eest zou
in ere hersteld worden.
Café De Goudsbloem, Gouds
bloem is van oudsher de naam
van het pand, opende in de
cember 1977 haar deuren. Met
een liep de tent prima. Honder
den zaten er avond aan avond
en vooral in de weekeinden om
naar muziek te luisteren. Her
man Brood trad er op, evenals
the Swinging Soul Machine, de
Rotterdamse The Free en tien
tallen Schiedamse popgroepen.
Mede omdat het 'café liep
als een tiet' en altijd bomvol
zat, kwam er van alle andere
plannen niets terecht. „Want
het is geen kleinigheid, het
minnen van zo'n tent. Je komt
tijd te kort," aldus Hans en
Bertus, die nu pas na zeven
jaar 'iets anders doen', terug
komen op hun oude liefde: de
eest, het authentieke karakter
en gebruik van het gebouw.
Want over het eventuele door
gaan met de kroeg willen zij
nog geen woord kwijt. „Dat
hangt van vele facetten af.
Houdt het er maar op dat we
hard nadenken, plannen ma
ken en wel zien. Eerst het mo-
lenfeest en het vuur in de eest
en daarna gaat de tent voorlo
pig gewoon dicht," aldus No
tenboom.
Voor aanstaande zaterdag is
reeds een stoker gevonden.
Vroeger verzorgde de mou-
tersbaas het vuur. Hij contro
leerde tevens het kiemen van
de gerst aan de hand van het
kneuzen van de natgemaakte
korrel. Kiemde het gerst te
lang op de rode plavuizen vloe
ren dan ging het rotten. De
moutersbaas woonde meestal
naast de' mou.wil De man
was, wanneer het brand
de, altijd in de buurt van de
oven te vinden. „Eigenlijk is
het uniek, hè. Wij bieden werk
aan mannen van boven de ze
ventig, die het stoken nog ge
leerd hebben op de oude wij
ze," grappen Notenboom en De
Ruiter over het bijna uitge
storven beroep van eeststoker.
In de eest werd het vuur ge
stookt. Met houtjes werd een
groot vuur aangestoken, waar
op daarna grote brokken cokes
gingen. De warme lucht stijgt
op naar er boven gelegen
droogvloeren. De rook werd af
gevoerd via een groot rookka
naal. Mouterij De Goudsbloem
bezat een eeuw geleden nog
twee eesten. Een ervan vatte
vlam en ging verloren. Tijdens
een ,dere grote brand gingen
meer dan een eeuw geleden de
twee hoge puntdaken met een
kilgoot in het midden in vlam
men op. Ondertussen ging het
werk In het bijna 250 jaar oude
gebouw gewoon door. In het
mom .ientale pand werd nog
tot en met 1957 de mout ge
kiemd en gedroogd boven vu
ren en klaargemaakt voor de
bereiding van de echte Schie
damse moutwijnjenever. Dui
zenden Schiedammers ver
dienden er in de loop van de
eeuwen een mager belegde bo
terham, die maar al te vaak
met een fikse slok alcoholhou
dend Schiedams vocht' werd
weggespoeld.
Het vuur in de enige overge
bleven eest werd regelmatig
gestookt. Na het verloren gaan
van de andere eest werd boven
het vuur een tweede eestvloer
(droogvloer) aangelegd. Vroe
ger bestond de droogvloer bo
ven het vuur uit aardewerk te
gels, geperforeerde plavuizen.
De laatste jaren werd de uitge-
kiemde gerst op stalen platen
gevlijd om te drogen. Het bou
wen van een t reede eestvloer
bleek geen goed idee te zijn ge
weest Want de bovenste laag
natte gerst droogde in het ge
heel niet. Het bovenste graan
werd juist t> itter, omdat dat
het voet g van de onder
ste laag
„Die eest met die twee vloe
ren is natuurlijk uniek. Niet in
de laatste plaats, omdat het de
enige nog bestaande eestvloer
in Schiedam is," aldus Bertus
Notenboom en Hans de Ruiter:
„Over de historische waarde
van die eest en het pand hoe
ven we niet te twisten. Maar
het In stand houden, restaure
ren en onderhouden ervan kost
tijd, moeite en geld. Hierover
hebben we wel contact opgeno
men met de Stichting Be
schermd Stadsgezicht Schie
dam en natuurlijk de Histori
sche Vereniging Schiedam. De
molendagen leken onseen
mooi tijdstip om de ambachte
lijke eest weer in de publiciteit
te brengen."
Het publiek mag de eest
ruimte, het cokeshok en' de
eestvloeren doormiddel van fo
to's en reproducties gratis be
kijken. De stoker boudt het
vuur brandende. De eestruim
te, met de ingang aan de Nocr-
devestzijde met uitzicht op de
molenstomp De Palmboom, is
vanaf negen uur 's ochtends
geopend. Extra surprise is de
filmvertoning van de Scha-
per's Schiedam film. Binnen in
de caféruimte vertonen leden
van de Stichting Filmclub
Schiedam de film Schiedam,
kiest voor het water van de
cineast/scenarioschrijver Jan
Schaper, de huurder van het
Schiedamse Zakkendragers
huisje. De filmvertoning be
gint om half elf 's ochtends. De
film wordt in onverkorte ver
sie doorlopend gedraaid. Bin
nen kan koffie, limonade of
bier worden genuttigd. Te"-®""
zes uur 's avonds wordt het
vuur in de oven gedoofd, wor
den de filmrollen in de blikken
gedaan en gaat de bar van Ca
fé De Goudsbloem voorlopig
dicht.
■-
Langzaam maar zeker
worden alle kademuren van
Schiedams binnenhavens ont
trokken aan het gezicht door
tientallen schepen van 'de
bruine vloot". Het afgelopen
weekeinde voeren de aller
eerste stokoude boten van
groot tot klein voor de vloot
schouw ter ere van de Schie
damse Molendagen de Schie
damse sluizen binnen. Schie
dam wordt door de komst
van zo'n vijftig antieke sche
pen. waaronder de stoomsle
per Hercules, tjalken, aken,
schouwen, kotters, klippers,
schoeners en Westlanders,
herschapen In een El Dorado
voor liefhebbers van histori
sche schepen. De 48 antieke
vaartuigen, waaronder een,
twee- en geenmasters, verla
ten zondag 10 mei, de slotdag
van de molendagen, de bin
nenhavens weer in convool.
Morgenochtend wordt in
het Stedelijk Museum door
pieter van Vollenhoven het
startsein gegeven voor de
herbouw en de geldinzame
lingsactie voor Molen De
Palmboom aan de Noordvest.
Direct daarna barsten de mo
lendagen met braderieen,
vrijmarkten, demonstraties
van ambachtslieden, open da
gen in de vier Schiedamse
molens, roeiwedstrijden in de
Nieuwe Haven bij de West-
vest. rondleidingen door drie
distilleerderijen en rond
vaarten door de havens, in
alle hevigheid los. (Foto Arie
Wapenaar)
stuli
>X% Schrijven naar
Stukgoed
t Het Vrije Volk
Witte de Wlthstraal 25
v. 30(2 BL Rotterdam
Vandaag wordt er geen huis
vuil opgehaald en dat laat de
directeur van de (Dienst voor)
Reiniging, Ontsmetting,
Transport en Bedrijfswerk-
plaatsen persoonlijk weten
door een kaartje te sturen
„aan de bewoners van dit
pand" (zodat de postbode
meteen weet waar hij wezen
moet).
De tekst van het Roteb-kaar-
tje is duidelijk, óverduidelijk
zelfs, want het „08.00 uur 's
morgens" (zo vroeg moeten
we ons vuil buiten zetten op
de dag dat het nu wordt in
gezameld) en het „19,00 uur
's avonds" (tot zo iaat kan
dat inzamelen wegens de
„extra drukte" wel duren) is
wat dubbel-op, maar vooruit.
„Personeel en directie van de
Roteb hopen dat u hiermede
rekening wilt houden," vraagt
de directeur, doelend op die
inzamelingstijden. Nou, daar
mede willen wij wel zeker re
kening houden.
We zijn 'n grote stad; daar
wonen mensen uit allerlei lan
den. De Roteb is ook de be
roerdste niet en spreekt hen
toe in hun eigen taal. De
kaart „aan de bewoners van
dit pand" vermeldt in liefst
zeven talen een tekst. Nu
konden we ze niet allemaal
letterlijk ontcijferen, maar
omdat er ook een Engelse
vertaling bijstond was de in
houd ervan toch wel te door
gronden: „This is a notifica
tion of Roteb regarding their
garbage collecting service.
Get your information at one
of the addresses listed be
low". Hetgeen we meenden
te moeten begrijpen ais: „Dit
is een bekendmaking van de
Roteb over de vuilnisophaal
dienst. Informatie bij een van
onderstaande adressen".
Voor dit verhaaltje kruipen
we nu even in de gedaante
van meneer Jansen die uit
Engeland afkomstig Is en
daarom Johnson heet.
't is dat dat „vuilnisophaal
dienst" erbij staat, anders
zouden we (Johnson dus)
licht geneigd zijn te denken
dat de Roteb een soort post
orderbedrijf was en een nota
ris ons op volstrekt willekeu
rige wijze van een daverend
geluksnummer had voorzien.
Zo van: U heeft een prijs ge
wonnen; stuur de kaart in om
te vernemen hoe u hem in
huis krijgt. Maar nee, geen
prijs, een mededeling heeft
de Roteb voor ons in petto.
Dus meer van: We hebben u
wat te zeggen en als u wilt
weten wat, dan moet *4 even
contact met ons opnemen.
We worden nu toch een
beetje nieuwsgierig. Het moet
immers wel iets bijzonders
zijn, want waarom zetten ze
het anders niet gewoon op
die kaart? Het zal wel Iets
persoonlijks wezen, 'n Beetje
opgewonden gaan we dus op
zoek naar die „addresses lis
ted below" en inderdaad, ge
heel overeenkomstig deze
aankondiging vinden we daar
'n telefoonnummer. En dat
nummer draaien we.
- Good afternoon, madam.
Johnson here, i just received
your message: I had to dial
this number for further infor
mation. (Goedemiddag, me
vrouw. Met Jansen. Ik heb
zojuist uw bericht ontvangen:
ik moest dit nummer draaien
voor verdere informatie.)
-Wat wilt u weten?
- Ik heb een kaart van u ge
kregen en daar staat op dat
het een bekendmaking is
over de hulsvuilophaaldienst.
Ik moest u bellen voor infor
matie.
- Waar woont u?
- Op het Noordereiiand
(„Northern Island").
(We worden doorverbonden
en doen hetzelfde verhaal
aan een tweede mevrouw.
Die is zeker wat beduusd van
zo veel over-de-grens-ge-
praat en roept snel: 'n Ogen
blikje, waarna een man de
hoorn overneemt.)
-Ja?
- Met Jansen. Ik heb een
kaart van de Roteb in de bus
gekregen. Iets over het huis-
yuilophaien. En ik moest dit
nummer bellen voor inlichtin
gen.
- Welk nummer?
- Four-three-seven-two-nine-
seven-seven.
- Hoe zegt u?
- 4372977.
- Dus: four?
-Yes;
-Three?
- Indeed.
- Seven?
- Dat is het hoofdgebouwl
(„That's the main buil
ding!")
-
Ik zal u even iemand an
ders geven. („I'll give you
another people, you know.")
(De vierde Roteb-functionaris
komt aan het apparaat. We
gaan onverdroten voort en
doen ten vierde male ons re
laas over een kaart, die we
ontvangen hebben, en dat we
dit numm...)
- Wat voor kleur heeft die
kaart?
-Geel.
- Staat er een datum op?
- Nou, alleen „mei 1987".
- Staat er niet „19 april"?
- Nee, er staat wei „19",
maar dat is van „1987" en
verde. staat er alleen „mei".
Geen precieze dag.
- One moment, please.
(Het blijft nu even stil.)
- Staat er iets in verschillen
de talen op?
-Ja, in zeven talen.
- En staan bij die teksten
vlaggetjes van de verschil
lende landen?
- Nee, op mijn kaart niet.
- Well, then I don't know.
(Nou, dan weet Ik 't ook niet
meer.)
- ?S?l?
- Het is mogelijk dat 't een
kaart is van de inspectie;
die werkt wel met gele kaar
ten. Als iemand zijn huisvuil
te vroeg buiten zet bijvoor
beeld. Maar voor zo ver ik
weet staat daar alleen een
tekst in het Nederlands op.
- Wat nu?
- Is het mogelijk dat u met
die kaart even langs komt
op het kantoor? Dat is als u
de Maastunnel uit bent
linksaf. Bij de Brielselaan.
Nummer 175.
Stei je voor. De vuilnisop
haalbureaucratie vindt het
nodig Je een mededeling te
doen en of je dan maar zo
vriendelijk zou willen zijn
even langs te komen bij de
reinigingspost.
En stel je voor. Niet alleen
Johnson uit Engeland belt,
maar ook Yilmaz uit Turkije,
Asraoui uit Marokko, Yuan uit
China, Smchez uit Spanje en
wie er vei der zoal In een gro
te stad woont.
Wat 'n leuk telefonisch Baby-
Ion zou dat hebben opgele
verd aan het Kteinpolder-
plein.
Peter Mom.
ALBRANDSWAARD Burge
meester J. E. Temminck van
Albrandswaard slaat op dins
dag 12 mei de eerste paal voor
een nieuw gemeentehuis. Het
komt op de hoek van de Rijs-
dijk en Viaductweg In het cen
trum van de woonkern Rhoon.
Aan de bouw van het zeven
miljoen kostende raadhuis is
een intensieve voorbereiding
vooraf gegaan. Diverse partij
en, waaronder de PvdA, heb
ben geprobeerd de nieuwbouw
tegen te houden. Men vindt dal
de gemeente prima kan blijven
functioneren vanuit h6t oude
gemeentehuis aan de Ai-
brandswaardseweg in de
woonkern Poortugaal. Met na
me burgemeester Temminck
heeft de bezwaren steeds van
de hand gewezen. Hij slaat de
eerste paai om 16.00 uur.
